Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беру процесі

МАЗМҰНЫ
Кіріспе.......................................................................................................................6
1 Жаңарған қоғамдағы оқушыларға патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің ғылыми-теориялық
1.1Оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі тарихи әлеуметтік негіздері..........................................................................................................................11
1.2Ұлттық құндылықтар арқылы оқушыларға патриоттық тәрбие берудің психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері.................................................................................................................20
1.3Ұлттық құндылықтар негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі мүмкіншіліктер..............................................................................................................33
2 Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің эксперименттік тәжрибе
2.1Ұлттық құндылықтар негізінде мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің жай-күйі
2.2 Мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеуде тәлім тәрбиелік дәстүрлерді пайдаланудың
2.3 Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруі жеттілдірудің эксперименттік жұмыс
Қорытынды.............................................................................................................74
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.........................................................................77
Кіріспе
Зерттеудің көкейтестілігі Республиканың әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдетуге, қоғамның экономикалық, саяси-әлеуметтік
Еліміздің тәуелсіздік алып, егемендікке жетуі қазақ халқының және республикада
Қазіргі кезде қоғамдық-гуманитарлық ғылымдар саласында зерттеу жүргізуші ғалымдар халқымыздың
А.А.Бейсенбаева [1], Қ.Бөлеев [2], Қ.Б.Жарықбаев [3], С.Т.Каргин
Осы үрдісті одан әрі дамыта отырып, көптеген ғалымдар қазақ
Ү.К. Санабаев Қазақстан Республикасының ішкі істер министрлігіне қарасты ішкі
А.А.Бейсенбаева «Қазақтың ерлік эпосы арқылы жоғары сынып оқушыларына патриоттық
Ә.Ашай «Ұлттық педагогика негізінде оқу-тәрбиесін ұйымдастыру» атты еңбегінде
Патриоттық интернацоналдық тәрбие проблемасын зерттеумен республикамызда бірқатар ғалымдары айналысады.
Соңғы жылдары қазақстандық патриотизмге зор мєн берілуде. Бұл тұрғыда
Патриоттық тәрбиенің кейбір мәселелерін қарастырған ғалымдар С.Абдыманапов [29],
Дегенмен жоғарыда айтылған ғалымдардың ғылыми еңбектеріне талдау жасай келе
Республика орта мектептерінде патриоттық тєрбие беру саласы ғылыми тұрғыда
Осы айтылғандарға орай, біз өз зерттеуіміздің өзектілігімен қажеттілігін еліміздегі
Зерттеу жұмысында бұл міндеттерді қазіргі жағдайда патриоттық тәрбие орындайтыны
Аталған қайшылықтардың шешімін табу мақсатында оқушылардың отанымыздың жанашыр патриоты
Зерттеудің мақсаты: Халқымыздың ұлттық мұрасындағы ұлт тәрбиесіне ғылыми-педагогикалық сипаттама
Зерттеу нысаны: Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беру процесі.
Зерттеудің пәні: Орта білім беру мекмелерінде ұлттық құндылықтар негізінде
Зерттеудің ғылыми болжамы: егер оқушыларға ұлттық құндылықтар негізінде патриотизмге
Зерттеудің міндеттері:
1 Патриоттық тәрбие проблемасының зерттелу деңгейі мен бағыт-бағдарының мазмұнын
2 Оқушыларға патриоттық тәрбие беруде психологиялық – педагогикалық ерекшеліктері
3 Тәжірибелік-эксперимент жұмыстарының негізінде оқушылардың патриоттық іс-әрекеттерін қорытындылау.
Зерттеу әдістері: зерттеу проблемасы бойынша тарихи-педагогикалық, әдебиеттерге талдау
Зерттеудің әдіснамалық-теориялық негіздері: ұлттық педагогикалық ой пікірлерге байланысты философтардың,
Зерттеудің негізгі көздері: Дипломдық жұмысты жазуда әр дәуірде өмір
Зерттеудің негізгі кезеңдері: Бірінші кезеңде (2008-2009) тақырып анықталды, зерттеудің
Екінші кезеңде (2009ж-2010ж) жиналған теориялық және деректі материалдарға жүйелі
Тәжірибелік-эксперименттік жұмыс бойынша алынған нәтижелер талданып, қортындылар жасап, зерттеу
Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық маңыздылығы:
1. Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беру процесінде зерттеу деңгейіне
2. Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің мүмкіндіктері анықталып, психологиялық
3. Патриоттық тәрбие жүйесіндегі оқушылардың патриоттық іс-әрекеттері тәжірибелік-эксперимент арқылы
Зерттеудің базасы: Тәжірибелік-эксперимент жұмысы №57 қазақ орта мектебінде жүргізілді.
Зерттеудің мынадай негізгі қағидалары қорғауға ұсынылады:
1Ұлттық құндылықтардағы патриоттық тәрбиені зерттеудің бағыт - бағдарымен мазмұны
2Оқушыларға патриоттық тәрбие беруде психологиялық –педагогикалық ерекшеліктері мен ұлттық
3Тәжірибелік-эксперимент жұмыстарының негізінде оқушылардың патриоттық іс-әрекеттері қорытындыланады.
Дипломдық жұмыс құрлымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан
Кіріспе бөлімінде зерттеудің ғылыми аппараты, көкейкестілігі құрлымы, пәні, мақсаты,
«Жаңарған қоғамдағы оқушыларға патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің ғылыми-теориялық негіздері»
«Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің эксперименттік тәжрибе нәтижелері»
Қорытындыда зерттеу жұмысының нәтижесінде негізделген тұжырым мен ұсыныстар берілді,
1 Жаңарған қоғамдағы оқушыларға патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің ғылыми-теориялық
1.1Оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі тарихи әлеуметтік негіздері
Еліміз егемендік алуымен байланысты және қоғамның жаңа әлеуметтiк даму
Қоғамның жаңа әлеуметтiк даму жағдайында оқушыларға патриоттық тәрбиенің
Философ – ғалым Р.Әбсаттаров «Мемлекеттің әлеуметтік тұрғыда
бірінші белгісіне - әлеуметтік саясатты жүзеге асырудағы құқықтық табиғаты,
екінші - әлеуметтік сақтандыру жүйесінің жасақталуын айтуға болады;
үшінші - бюджеттік - әлеуметтік төлемдер;
төртінші - әлеуметтік қамсыздандыруды, жұмыспен және мемлекеттік қорғауды қамтамасыз
бесінші - қоғамның әрбір мүшесіне мемлекеттің әлеуметтік қолдау көрсетуі
алтыншы - өз азаматтарының әл-ауқатының жоғары деңгейі үшін, жауапкершілігін
«Әлеуметтену ұғымы дәстүрлі «білім» және «тәрбие» ұғымдарымен
Қоғамның жаңа әлеуметтiк даму жағдайында патриоттық тәрбие беруде
"Әлеуметтік кеңістік – күн сайын баланың алдында қимыл, іс-
Біз мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруде тұтастай әлеуметтік кеңістікті
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына әр жылғы
ХХ ғасырдың басында ұлттық патриотизмнің негізін салушы ғалым-ағартушылардың бірі
Осыдан бір ғасыр бұрын жазылған тұжырым ХХI ғасыр қоғамын
Расында да, ХХ ғасырдың аяғы мен ХХI ғасыр басында
“Патриотизм“ ұғымына философиялық, педагогикалық, психологиялық тұрғыда ғалымдардың анықтамаларын
Философ-ғалым М.Изотов патриотизмді ұлттық, жалпыұлттық және жалпықазақстандық тұрғыда қарастыра
«Ұлттық патриотизм – өзінің туған жеріне, өз ұлтының бірлігі,
Жалпы патриотизмді адамгершілік, саяси принцип және адалдық, мақтаныш,
Оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі негізгі міндеттер – қоршаған ортаға
Сондықтан да жас ұрпақ бойындағы Қазақстандық патриотизмді қалыптастыру, яғни
“Отанды сүю отбасынан басталады” дегендей жеке тұлғаның бойындағы патриоттық
“Еліңді сүйсең ерлік істейсің”, “Ер жігіт елі үшін туады,
Расында да, көптеген ғылыми еңбектерді зерделейтін болсақ, патриотизмді
“Ұлттық сезім,- дейді философ-профессор Т.Сәрсенбаев - ұлттық ой-санадан ерекшелеу
Әр адам ата-бабаларымыз негізін салып кеткен игі дәстүрлерді мақтан
“Ұлттық мақтаныш, - дейді Б.Момышұлы - ұлттық материалдық, әлеуметтік
Саналы азамат болып қоғамға пайда келтіру, білім мен тәрбие
Ал ұлттық парыз – Отанға деген сүйіспеншілік, сыртқы жаулардан
“Парыз - өзінің мағыналық аясына ақыл-ой, сезім, ерік-жігер, ар
Парыздан мықты күш жоқ,
Парыздан берік сауыт жоқ,
Парыздан нәзік сезім жоқ,
Парыздан қатал қазы жоқ”, -дей келе Халық батыры Бауыржан
Ұлттық намыс туралы халықтық тұжырымдар “Ер намысы-ел намысы”, “Ер-намыстың
“Ұлттық рух – бұл асыл қасиет. …Ұлттық рух –ұлы
Ұлттық парыз, мақтаныш, намыс, сезім, сана, рух, т.б. құндылықтар
Ұлттық идея - ойдан шығарылған қиял емес, ұлттық болмыстың,
Сонымен қатар, ұлттық идеяның қалыптасуында ұлттық игі дәстүрлердің маңызы
Мысалы, Бөгенбай батырдың әкесі Ақша батырдың ақ туын ұрыстарға
Оқушылардың бойында патриоттық құндылықтарды қалыптастыру атадан балаға жалғасып
Б.Момышұлы ‘‘Соғыс психология’’ атты еңбегінде Екінші дүниежүзілік соғысы
Жоғары сезімдер: парыз, адамгершілік, ержүректілік, ерлік, батырлық, қаһармандық және
Ол Ұлы Отан соғысы кезіндегі әрбір жауынгердің бойындағы ұрыс
Қорыта келгенде, Б.Момышұлы қазақ халқының жауынгерлік және ерлік дәстүрлерін
Егер тарихи тағылымдық мұраларды зерделейтін болсақ, ерлік дегеніміз -
Екінші дүниежүзілік соғыста жауынгерлердің ерлік әрекеттерін психологиялық
… Халық руханилығы – оның өмірлік құндылықтарының қайнар көзі
Бүгінгі тәуелсіз Қазақстан және әлемдегі жаһандандыру процесі тұрғысынан
Сурет 1 – Қазақстандық ғалымдардың патриотизм ұғымынына сипаттамасы жиынтығы
Қазақстан халқының патриоттық рухын жетілдіруде Елбасының “ұлттың болашағына,
«Қазақстан Республикасы азаматтарын патриоттық тәрбиелеу жөніндегі мемлекеттік бағдарламасында» “Қазақстандық
Ел Президентінің «Қазақстандық патриотизмді қалыптастыруда мен қазақ ұлтына сенім
Қазіргі таңда еліміз өзінің тәуелсіздігін алуымен әлемдік жаһандану
Қазақстандық патриотизм - Қазақстанды мекендейтін барлық ұлт пен
Дегенмен, көптеген баспасөз беттерінде Қазақстандық патриотизм ұғымын кешегі “кеңестік
Ал Қазақстандық патриотизмі көп ұлтты Қазақстан үшін бірлік пен
Бұл жерде ел Президентінің тұжырымы бойынша “Қазақстандағы ұлтаралық жарастықтың
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2007 жылғы Қазақстан халқына
Ғалымдардың зерттеулерін зерделей келе әр кезеңде де патриотизм ұғымы
ХХI ғасыр жаһандану үрдісі бүкіл әлем халықтарын біріктіру арқылы
Жаңа әлеуметтік даму жағдайында оқушыларға патриоттық тәрбие берудің теориялық
Бүгінгі жаһандандыру үрдісі тұрғысынан алатын болсақ, патриотизм ұғымы -
Біз жоғарыда патриотизм ұғымының классификациясына сәйкес патриоттық тәрбие берудің
Патриоттық тәрбиені басқа тәрбие бағыттарымен қатар қарастыру барысында, әсіресе,
Оқушыға адамгершілік тәрбие беру арқылы адамгершілік сезім, адамгершілік
Р.Төлеубекова қоғам дамуының жаңа кезеніңде адамгершілік тәрбиесінің теориялық-әдіснамалық негіздерін
Яғни, аталған идеяларды іске асыру бүгінгі жаһандандыру үрдісінде,
ХХI ғасыр жастарын патриоттық рухта тәрбиелеуде біз жоғарыда көрсетілген
1.2 Ұлттық құндылықтар арқылы оқушыларға патриоттық тәрбие берудің психологиялық-педагогикалық
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігін алумен және өзінің әлеуметтік қоғамдағы өзіндік
Жаңа қоғамда оқушыларға патриоттық тәрбие беру жұмыстарын жан –
Мынадай мәселені айта өткен жөн сияқты; қазіргі уақытта Қазақстанда
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің 18 жыл ішінде республиканың Президентінің Қазақстан
Әр ұлт өкілдерін біріктіру сол халықтың этникалық, тіл және
Өзін -өзі сыйлау–басқа ұлт өкілдерін сыйлаумен шартталатын жалпы азамат
Ұрпақ жөнінде едәуір кең көлемді теория ұсынған ғалым -
«Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі». Тәрбиелік мәні де,
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бері балалардың, жасөспірімдер мен жеткіншектердің
Мәселен, этнопедагогиканың озық дәстүрлерінің бірі, күшті тәрбие құралы, мақал
Адам тәрбиесі туралы осынау ойлар желісі сонау Тоныкөк
Ұлылықтың биік деңгейіне көтерілген Абай өзіне дейінгі ғұламалардың еңбектерімен
Олай болса, Абайдың тәлімдік ой-пікірлерін сөз еткенде оны этнопедагогикадан
«Абайдың тәлім – тәрбиесі өзі өмір сүрген ортасымен етене
Қазақ этнопедагогикасы құндылықтары мәселесіне байланысты ой қозғағанда Қорқыттың ұлттық
Бұл ғалымдар қазақ халқының болашағы - жастарды жан -
Қазақ халқының туысқандық, бауырмалдық қасиеті оның жеті атасын білуді
Қазақ халқының бала тәрбиелеудегі мұрасына көз жіберсек, отбасына байланысты
Сондай ақ халыққа деген ұлтжандылық мәселесі, Отанға деген патриоттық
Болашақ ұрпақты жылы жүрек, ізгі сезімге, адамгершілікке жетелейтін халқымыздың
Жаңа қоғамның дамуына жастардың дүниетанымындағы өзгерістердің мәнін ой елегінен
Біздің жоғарыда келтірілген ғалымдардың зерттеу жұмыстарының нәтижелеріне сүйене отырып
Сондықтан патриоттық сананың белсенділігі, оның жанданып тұратын функциясы көп
Адам меңгерген әлеуметтік және ұлттық құндылықтар рухани мықтылықтың, батылдық
Рухани – адамгершілік құндылықтардың қалыптасуының түп негізі мен қозғаушы
Құндықтың өзегі – адам тәрбиесі. Адам өзі өмір сүріп
Сондай - ақ соңғы жыдардағы педагогикалық зерттеулерде оқушыларды патриоттыққа
Міне осы проблемалардың бәрі патриоттық тєрбие мәселелерінің бәсеңдігін көрсетеді.
Біз жұмысымызда егемендікпен қоса келген «Қазақстандық патриотизм», «ұлттық патриотизм»
Философия ғылымының кандидаты Қ.Н. Меңлібаев көзқарасы бойынша Қазақстандық патриотизм
Біздің зерттеуіміздегі Қазақстандық патриотизмге аса мән беру кездей соқ
Кеңес Одағы кезінде «ұлт», «ұлтшыл» деген сөздердің тарихи мазмұнын,
Ғалымның Қазақстан секілді көп ұлтты қоғамда ұлтжандылық әр алуан
Менталитет мәңгі қатып қалған дүние емес, ол да өзгереді.
Әрбір халықтың өзіндік менталитеті бар, себебі, өзінің бет-бейнесі, ерекшелігі
Мәселенің шешімін өркениеттілігін, ізгілікке ұмтылудан қарастырғанымыз жөн. Сол жағдайда
Әрбір қоғамның, әрбір отбасының ертеңгі келбеті ондағы жастардың қалай
Осы пікірлердің қай – қайсысын алып қарасаңызда отаншылдық желкенін
Бұл жерде мәселе, «біртұтас ұлтты қалыптастырудағы эволюцияның» бүгінгі қазақстан
Бүгінгі таңда сырттан келгеннің бәрін жаңалық ретінде талғаусыз қабылдай
Қазақ халқы осыған дейін өз қолымен жасаған көптеген құнды
Жастардың бойындағы білім мен тәрбиесі жақсы болған үстіне жақсы
Ұлттық және жалпы қазақстандық намысты ояту мәселесіне келгенде қазіргі
Бір ғасырға жуық уақыт кеңестік орталықтандырылған тоталитарлық жүйеде моноидеологияның
Оқушылар бойында патриоттық сананы қалыптастыру тек қана жиын
Қазақстанда патриоттық тәрбиенің біртұтас жүйесі жасалып, әсіресе қазақстандық патриотизмді
Қазақстан Халықтары ассамблеясы республикада отаншылдық пен патриотизмді қалыптастыру мақсатындағы
Патриотизм мәселесі шоғырының оң шешімі болар еді. Сонымен қатар
Осындай шараларды қолға алмасақ қазақстандық патриотизмнің қозғаушы күші болып
Біздің көзқарасымызша мұндай позиция «шынайы патриотизм» түсінігі мәнін ашып
Қазақстандық патриотизмді еліміздің әрбір азаматтарының санасына сіңіру кезек күттірмейтін
Патриоттық сезімге - келтірілген киелі ұғымдармен байланысты қуаныш, мақтаныш,
Әрбір халықтың тарихи өмірінде қол жеткізген ең құнды дүниелері
Ұлттық тәлім-тәрбиенің дамуы мен қалыптасуына үлкен үлес қосқан қазақтың
Оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар орыс тілінің аудармасы негізінде пайдаланылып,
Қазақстан жағдайында осыған орай кейбір мәселелердің басын ашып алмай
Ал түсінік дегеніміз бір нәрсенің мағынасы мен мєнін ұғыну.
Сондай - ақ бұл ұғымның маңызын ашып көрсету студенттерді
Ұлттық патриотизмді қалыптастыруда салт-дәстүрлердің атқаратын орны ерекше. Ұлттық патриотизм
Ұлттық патриотизм тәрбиесі деген термин барлық ұлтқа байланысты айтылатын
Ұлттық қасиеттерімізді ұрпақ бойында қалыптасуы қоғам игілігі үшін маңызды.
Бүгінгі «ұлттық патриотизм ерекшеліктері», «қазақстандық патриотизм ерекшеліктері» ұғымдарына анықтама
Жалпы, жастардың рухани болмысы мен азаматтық бейнесін қалыптастыруда халықтық
Жалпы қазақтың этнопедагогика құндылықтарын, қазақ ойшылдары мен ағартушыларының, ақын
Тәрбие ісі тәрбиеленушіге белгілі бір бағытта мақсатты және жүйелі
Бұдан шығатын қортынды жеке адамды патриоттылықққа тәрбиелеуде оның замандастарының
Тұтастай алғанда, оқушыларға патриоттық тәрбие беру проблемасы жан-жақты қарастырылып
Оқу-тәрбие бағдарламалары республиканың ұлттық ерекшелігіне, мемлекеттік саясатына сәйкестендіріп жасалуда.
Осы орайда Елбасының: «Қазақстан-біреулердің қазақтарға тартуы емес, олардың тарихи
Кез келген ғылым – зерттеу жұмысы дайын тұрған, болмаса
Оқушылардың бойында патриотизмді қалыптастырып дамытуда оқу – тәрбие факторларын
Кез келген адам баласы дүниеге келгеннен бастап қоғамдағы болып
Тұлға өзінің көздеген міндетін шешу арқылы қоғамдық мүддені де
Тұлға–сан қырлы, мазмұны да, табиғаты да күрделі, құпиясы мол
Ұлтжанды тұлға жұмыр жердің қай бұрышында жүрсе де өзінің
«Ұлттық тұлға» ұғымына ең бірінші анықтаманы берген профессор К.А.
Біз зерттеу жұмысымызда жеке тұлғаның өзіндік мінез - құлқымен
Патриоттық тәрбие негізін дамытудың мәні жеке тұлғаның жоғары әлеуметтік
Елінің егемендігін, тәуелсіздігін қорғай алатын, қазақстанды өркендететін, ұлттық рухты,
Бұл істердің жүзеге асуы оқытушылардың оқу-тәрбие жұмысына шығармашылық көзқарас
Ұрпақ тәрбиесімен айналысатын әрбір оқытушы өз тәрбие жұмысының негізгі
Сонымен, жас ұрпақты тәрбиелеу жұмысы қазіргі білім жүйесінің қажетті
Дегенмен,мектеп оқушыларын ұлттық құндылықтар негізінде патриоттық тәрбие беру үшін
Біз сүйеніп отырған ұлттық құндылықтарда патриоттық тәрбие беру. Біз
Оқушыларға ұлттық құндылықтар негізінде патриоттық тәрбие беру негізінен, тәрбиенің
Зерттеуді одан әрі жалғастыру үшін «Ұлттық құндылықтар негізінде патриоттық
Осы айтылғандарды түйіндей келе, мектеп қабырғасында ұлттық ерекшеліктерді ескере
Ұлттық құндылықтар арқылы патриоттық тәрбие беру, оқушыларға ұлттық тәрбие
1.3 Ұлттық құндылықтар негізінде оқушыларға патриоттық тәрбие берудегі мүмкіншіліктер
Қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан тәрбиелік ой-санасы ежелгі түркі
Ежелгі ата-бабаларымыздың күмбірлеген күміс күйі, сыбызғы-сырнайының үні, асқақтата салған
Туған жерге деген ыстық сезім, атамекенге деген құрмет пен
Ықылым заманан бізге жеткен «Қорқыт ата кітабында» тәлімдік мәні
Бұл өсиет сөздерден ақыл-парасат, өтірік айтпау, атаның былғамау туралы
әл-Фараби өзінің «Азаматтық саясат», «Поэзия өнері туралы», «Бақытқа жол
Сонымен бірге әл-Фараби отанына деген сүйіспеншілігін, сағынышын мына бір
Кеткенім жоқ, елім сенен,
Атақ, бақыт, тақ іздеп,
Шықтым жалғыз, жұртым жалғай,
Ғылым атты шам іздеп.
Ақтадым мен ақ сүтіңді,
Келгенімше шамамның.
Ассамдағы сексен жастан,
Сәбиіңмін, балаңмын...
Айналайын, атам қыпшақ,
Туған жерді сағындым.
Өз атыңа, құрметіңе,
Қайда жүрсем табындым!
Ж.Баласұни ата-ананың ең басты парызы-баланы парасатпен, терең сезім құрметпен
Оның білімді болсаң ғана өз еліңе, жеріңе, қала берді
М.Қашқаридың – «Отан дәстүр мен ұлттық мәдениеттен тұрады, Отаннан
Сонымен қатар:
Жау қамалы алынды,
Қызыл байрақ қағылды,
Дұшпан шөптей шабылды,
Құтылмайды қашса да,
Талқандадым ерлерін,
Қансыратыты шеңгелім,
Алтындардан теңдедім,
Бізден өтер жау бар ма? – деп, ерлік жасауға
Қазақ даласында өсіп-өнген ақын-жыраулар халыққа өнегелі сөздерімен ықпал етіп,
Жыраулар жаугершілік заманда хандар мен бектердің ақылгөй кеңесшісі болып,
Бүгінгі күні мемлекет өз билігін өзі алып, тәуелсіз ел
Елдің тәуелсіздігі көп нәрсеге ой салдырады. Мұнда тарихи сананы
Тәрбиенің негізі, оның мақсаты, міндеті мазмұны, түрі, құрылымы, әдісі,
Әрине, ұлттық тәрбиені әркім әртүрлі түсінеді. Кейбіреулер сол ұлттық
«Ұлттық тағылым деген ұғым әр халықтың ғасырларға ұласып жатқан
Жоғары, орта мектеп, балабақша қызметкерлері осы ұлттық тәрбиені жетік
Рухани материалдық байлық негізгі денсаулыққа байланысты деп қарап, баланы
Жануарлар әлемінде Жолбарыс туыстық Барыстың өзіндік ерекшеліктері, өз ұрпағын
Патриоттық тәрбие жұмыстары барысында Отанға сүйіспеншілік, жалпы елдің экономикалық
Бейбітшілік замандағы патриотизм біздің жағдайымызда береке - бірлік, экономикалық
Бұл ретте қазақ халқының батыр ұлы Б.Момышұлының «Бұл менің
Қазақстан Республикасының егемендігі дамуының басты шарттарының
Еліміз тәуелсіздік алған 1991 жылдан бергі кезеңдерде мектеп оқушылары
2 Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруді жетілдірудің эксперименттік тәжрибе
2.1 Ұлттық құндылықтар негізінде мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің
Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауында «Біз Қазақстанның барлық азаматтарының
«Қазақстандық патриотизм» ұғымы біздің тәуелсіздігімізбен қоса туған жаңа сөз
Бұл ұғымның педагогикалық жүгіне келер болсақ, ол болашақ Қазақстан
«Қазақстандық патриотизм» - Отан-анаға деген сүйіспеншілік пен азаматтық ерлік,
Ал ұлтжандылық тәрбиенің практикалық негіздерін жасау үшін қазіргі мектеп
Еліміздің егемендікке ие болуына тарих тұрғысынан алғанда өте қысқа
Қазіргі таңда тәуелсіз еліміздің өзіне тән, өзінің ғана мүддесіне
Жастарға дұрыс бағыт сілтеп, өнегелі тәрбие беру кезеңі әбден
1999 жылдың тамыз айында «Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясатының
Қазір бұл мәселе өткір қойылып отыр. Келешек жастардікі, сондықтан
Тәрбиелік маңызы зор сабақтардың бір түрі экскурсиялар. «Астана көшелерінің
Делегатская көшесі қазір Сарыарқа деп аталады. Қазақстанның осы Ұлы
Мазмұнды да қызықты деректерді мұражайдың ғылыми қызметкері жасаған дәрісінен
Октябрь көшесінен бастап, көшенің атауының өзгеру себептері туралы, Әуезовтың
Тек өз қазақ атаулы көшелердің тарихына ғана тоқталмай, оқушыларға
Осындай тақырыпта ашық тәрбие сағатын, панорамалық және жанды жайлы
Тәрбие мәселесі, әрине, бірер күнде, бір-екі жылда шешіле қоятын
Отансүйгіштік сезім өрге бастайтынын өз ұлтымыздың тарихы да талай
Ұлы бірлік, отансүйгіштік - рухтың аса бір қасиетті тіреті.
Елбасы оған еңселі елдігімізді танытар сүйеніш ретінде қарайды. Оның
Бұрын-сонды даму үрдісінде отансүйгіштік үғымы бізде, негізінен, біртекті халықтың
Сонау Мөде хан, Жәнібек пен Керей, Тәуекел мен Тәуке,
Н.Назарбаев ұсынған жаңа ұлттық идеяның мазмұны да қоғамдық дамуға
«Көп ұлтты Қазақстанда жалпы ұлтты, мүдделерді жүзеге асырудың бір
Ол қазақ, ұлтының біріктіруші рөлі жағдайында барлық халықтардың теңдігін
Елбасы өзінің теориялық еңбектерінде, мақалалары мен сездерінде қазақстандық отансүйгіштік
2.2 Мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеуде тәлім тәрбиелік дәстүрлерді пайдаланудың
Бүгінгі таңда жасөспірімдерді салт-дәстүр негізінде патриотизмге тәрбиелеу басты міндеттердің
Қазақ халқы өзінің арманы мен мұнын, әдет-ғұрпын, тіршілік тынысын
Оқушылардың ой-қиялын оятып, дүниетанымы мен ұғымын тілін дамытуда жұмбақтар
Халқымыздың атадан балаға қалдырған халықтық мәдени тәрбие беру ғасырлар
Баланы сергек сезімді, еңбек сүйгіш, абзал азамат етіп тәрбиелеу
Халық педагогикасы құндылықтарын пайдалана тәрбиелеу ісін баланың жас ерекшелігіне
Сондықтан әр ата-ана баланың жеке адамгершілік қасиеттерін еске ала
Халық педагогикасы құндылықтары бойынша баланың тәрбиесі туған, өскен ортаға,
Сондықтан да халық «Жігіттің тентек болмағы-биінен, баланың тентек болмағы-үйінен»,
Мысалы: «Ағаға қарап іні өсер», «Алдыңғы арба қалай жүрсе,
«Адамға көбінесе үш алуан адамнан мінез жұғады. Бірінші ата-анадан,
Қазақ халқының ұлттық-мәдени құндылықтары келесі ерекше қағида орыс халқының
Баланың аты бапа. Оның қандай бір нәрсені білгісі келетін,
Халық ұғымында тәрбиелеуші жазалаудың және ықпал етудің барлық шараларын
Шәкіртті тәрбиелеу оқыту барысында дамыту - бүгінгі педагогиканың ең
Халық педагогикасы құндылықтарында басшылыққа алынған осы қағидалар үнемі өмірде
1.Қазақтың халық педагогикасы қүндылықтарының бірінші ерекшелігі- оның өміршеңдігі. Тәрбиені
2.Халық педагогикасы құндылықтарының екінші ерекшелігі-халық өкілдерінің тәрбие ісіне кең
3.Тәрбие ісі пәниден бақиға дейін жүрілетіні жоғарыда айтылды. Ендеше
4.Халық педагогакасы құндылықтарында бүлдіршіндерді де тәрбие ісімен шұғылдандыртқаны көпке
5. Қазақ халық педагогикасы құндылықтары әрдайым ата-ананы, қарттарды, баланы,
Халық педагогикасы тосыннан келген жаңалық емес, ол ежелден халықпен
Ғалымдар тұжырымына сүйенсек, халық педагогикасы ғылым емес. Ол халықтың
Қай халықтың тәлімгерлік тәжірибесі болмасын, ол адамзат атаулыға ортақ
Халық педагогикасының озық үлгілері бала тәрбиесін жетілдіру, ана тіліміздің
Қай елде болмасын өткен дәуір мәдениетінің жақсы дәстүрлерін сұрыптап
Бұл жөнінде Н.К.Крупская «әртүрлі ұлттық мәдениеттердің барлығын пайдалану керектігін,
Педагогика ғылымы да өмірімізден алшақ зерттеулер жүргізіп, коммунистікпартияның идеологиясын
туындайтыны аян. Адам өмірімен тікелей байланысты тәлім-тәрбиелік тұжырымдамалар халық
Сондықтан да социалистік педагогика ғылымының «педагогика» пәніне берген анықтамасы
Шын; мәнінде, педагогика" /тәлім-тәрбие/ - әр халықтың адамды ізгі
Сондықтан да этнопедагогиканың негізгі, нәр беретін тамыры болмақ.
В.И.Ленин тәрбиені мәңгілік категория деген еді. Қалың бұқара 1)
«Халық-тарихтың жасаушысы» дегенге негізінен әлеуметтік - тарихи мағынада қолданылып
«Этно» деген грек сөзі дәл осы мағынада «халық» деген
Халық педагогикасындағы ақыл-ой, идея қай халықтың болсын тыныс-тіршілігімен, шаруашылық-кәсібімен,
Демек, бірде-бір адамзат қоғамы өзінен бүрынғы аға буынның ақыл-ойын
XVII - XVIII ғасырлардағы орыстың және батыстың демократияшыл бағыттағы
Ал Швейцарияның кемеңгер педагогы И.Г.Песталоцци тәрбиені ана тілінде оқытатын
Батыстың ойшыл ұлы педагогтарының адам тәрбиесі жөніндегі ой-пікірлерінің бастау
Олар өз еңбектерінде адам проблемасын, ел басқарудың этикасын, тәрбие
Мысалы ежелгі қытайдың ұлы ойшылы, саяси қайраткері һәм педагогы
Ал VIII ғ. өмір сүрген әрі ақын, әрі күйші,
Аристотельден кейінгі тарихта «екінші ұстаз» аталған данышпан ойшыл, энциклопедист
Үшінші, ортағасырлық ғұлама ғалым, ойшыл - ақын Жүсіп Баласағүн
XII ғ. аяғы мен XIII ғ. басында өмір сүрген,
«Ей, жақсылықтан үміт етуші, өзің жамандық жасама. Кімнің досы
Айтайын тілім жайын, қүнты бар бол,
Ей, достым, тілімдіге ынтызар бол.
Ашылар білімменен бақыт жолы,
Білім ал, жолга түсіп бақыт толы...
Өнеге білген сөзі - насихат жол,
Араб пен азияттың сүйгені сол.
Кедейдің кертіп жейтін малы білім
Білімдінің жолы - жітікке береді мол.
деп білшнің адамға өмірлік таусылмас азық болатынын және оның
Шығыс елдерінің мәдени байланысы туралы, әдебиеті мен мәдениеті, тілі
Ол өзінің «Жоңғария очерктері», «Қырғыздар арасындағы шамандықтың қалдығы», «Қазақ
Бір ұлтта бар салт-дәстүр, әдет-ғұрып өзіндік ұқсастығымен және өзіндік
Педагогика, психолгия ғылымдарының Қазақстан топырағында негізін салушылардың бірі Ж.Аймауытов
Ж.Аймауытов бала тәрбиесіне туған елдің әдет-ғұрпы мен салт-санасының да
Ал 1922 жылы түңғыш «Педагогика» ғылыми еңбек жазған әрі
Сондай-ақ М.Жұмабаев баланың сезім мүшелерінің ақыл-ойының жетілуіне бесік жыры,
Өкінішке орай, кеңестік ұлт мектептерінде бүгінгі күнге тәрбие мәселесі
Ұлт мектептерінде оқудың мазмұны мен білім тұжырымдамасында осы бағыттар
Мұның тұптамыры өзінікін төмен, қор санау, өзгенікін жоғары қоятын
Тап күресі, тап мүддесі деген желеумен әкесін өлтірген Сергей
Дүниежүзі халықтарының басын ауыртып, балтырын сыздатып отырған ірі үш
Тәрбие - халықтың ғасырлар бойы жинақтап, іріктеп алған озық
Осы орайда этностық және халықтық тәлім үғымдарының жарыса қолданылып
Соның салдарынан тәрбие ұлттық құнарынан айырылып, бейұлттық бірыңғай сипатқа
Бұл айтылғандарды басшылыққа ала отырып, халықтың тәлім-тәрбиелік көзқарастарына талдау
Мұны сол халықтың философиясы деуге болады. Осы көзқарас негізде
Олай дейтініміз тәрбиенің түрлері мен бағыттары, әсіресе, оның негізгі
Біздің ертедегі ата-бабамыздың психологаялық пікірлері мен болжамдары да ауыз
Ұлттық тәлім-тәрбиенің тарихи даму зандылықтарына көз жіберсек оның түрлері
Өйткені адам қоғамы дүниеге келгеннен бастап - ақ тәрбие
Тәрбие жұмысын осылай жүргізе отырып, алғашқы адамдар жастардың көпшілік
Мұнда жастарды тәрбиелейтін арнаулы мекемелер: мектеп пен медресе болмаған.
Оның үстіне қазақтар өздерінің бұрынан бойына сіңген діни наным
Ұлттық тәлім-тәрбиенің тарихи даму зандылықтарына көз жіберсек оның түрлері
Оқушылар мен жастарды патриотизмге тәрбиелеудің біршама босаңси түскендігі белгілі.
Сонымен бірге, тәрбие сабағының мақсаты тақырыпа байланысты болу талабы
1. Үйірме.
2. Олимпиадалар.
3. Кештер.
4. Викториналар.
5. Әдебиеттерді оқу.
6. Шығармалар жазу .
7. Қабырға газетін шығару.
8.Оқушыларды ғылыми жұмысқа тарту.
Сурет-2. Сыныптан тыс оқу-тәрбие жұмыстары.
Сыныптан тыс жұмыстар оқушылардың танымдық қызығушылығына тигізетін әсері жөніндегі
Сыныптан тыс жұмыстар жоспарында Отан, балалар достығы, еңбек озаттарымен
Пән үйірмесі - мектептегі оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамытуға, шығармашылық
Мектеп көлемінде пән үйірмелерінің мазмұнды әсерлі етуі пән мұғалімдерінің
Пән үйірмесі белгілі жоспарға сай жұмыс істейді. Жоспар оқу
Көңілділер мен тапқыштар клубын ұйымдастыру. Мұнда оқушыларға ұзақ есептеулерді
Шақыру билеттері әзірленіп, алдын-ала мектеп оқушыларына, мұғалімдеріне және ата-аналарға,
Команданың сәлемдесуі, танысуы.
Капитандар айтысы.
Жалпы командалық сұрақтар.
«Бірден санап шық» ойыны.
Жас суретшілер сайысы.
Көңілді санау ойыны.
Қазылар алқасының қорытынды хабары.
Сайыс өткізілетін күн қарсаңында әр команда өз газетін шығарады.
Жасөспірімдер интеллектісінің, мінез-құлқының, әдет-дағдысының, олардың бүкіл табиғи және рухани
Сыныптан тыс жұмыстардың негізгі түрлері - кені, диспут, конференция,
Сыныптан тыс ұйымдастырылған жұмыстарға жастар ұйымдары да белсенді түрде
Халықтың ұлттық ойындары - көп салалы, көп қырлы құбылыс.
Ана тілі пәні оқулығының ішінде ғылыми білімдердің бірқатар аралас
Сыныптан тыс уақыттарда ұлттық ойындарды пайдалану жүргізілетін жұмыстың тақырыбы
1. Алфавитті ұлттық ойындар арқылы дұрыс меңгерту.
2. Орфографиялық ұлттық ойындар арқылы дұрыс оқыту.
3. Дұрыс оқыту дағдысын ұлттық ойындар арқылы қалыптастыру.
4. Лексиканы ұлттық ойындар арқылы меңгерту.
5. Грамматикалық құрылымды ұлттық ойындар арқылы меңгерту.
6. Оқушының ойын дамыту, яғни, дұрыс жазу, дұрыс айту,
Осы айтылғанның бәрін ескере келіп, Қарағанды қаласындағы №57мектеп лецейінің
1. Әскери саяси көзқарасқа деген дұрыс қарым-қатынас
2. Әскери педагогика мұрасы негізінде білім аясының болуы
3. Халықтық педагогика мұрасын қабылдау, бағалау және пайдалану.
Осы өлшемдер негізінде келесідей көрсеткіштер алынды.
Қазақстанның мемлекеттік рәміздерінің тарихына қажеттілік пен қызығушылық.
Әскери педагогиа мұрасы негізінде білім аясының болуы көрсеткіштері:
- Әскери педагогика мұрасының патриоттық әлеуметін білу және түсіну;
- Қазақстанда тұратын басқа да ұлт өкілдерінің мәдени құндылықтарын
- Патриоттық тәрбиедегі әскери педагогика мұрасының мүмкіндіктерін білу;
- Қазақстанның мемлекеттік рәміздерінің тарихын білу.
Әскери педагогика мұрасын қабылдау, бағалау және пайдалану көрсеткіштері:
- әскери педагогика мұрасын тұтас қабылдай және дәйекті бағалай
- әскери педагогика мұрасының патриоттық мазмұнын қабылдай білу;
- әскери педагогика мұрасын талқылау барысында өз көзқарасын қорғай
- мемлекеттік рәміздерге құрметпен қарау.
Әзірленген үлгі негізінде деңгейлер ауқымы айқындалды: жоғары, орташа, төмен.
ІІ-Қалыптастыру кезеңі
Осы өлшемдердің негізінде бастапқы әскери дайындық негізінде мектеп оқушыларының
Деңгейлерге бөлуде жоғарыда аталған өлшемдермен қоса, біз үнемі әдістемелік
1.Білімнің қалыптасу деңгейі мен оған жататын:
а) ұғым-түсінік аппараттарының көлемі мен мазмұны;
ә) ұғым-түсініктерді нақты операциялық тұрғыдан талдай білу іскерлігі;
б) қарама-қайшылық жағынан ойластыру, өз көзқарастарын дәлелдеу;
2. Өзінің және басқалардың идеялары мен баға берулеріне қажетті
3. Оқушының саяси бағытына сипаттама;
а) әр қиын-қыстау ситуациялардан шыға білуі;
ә) бастама көтеру, саяси көзқарасқа қатысты, мінез-құлық көрінісі;
б) мінез-құлықтағы дербестік.
Зерттеу кезінде оқушыларға сауалнама таратылды (Қосымша 1).
Демек бұдан шығатын қортынды саяси көзқарасты тәрбиелеу әскери педагогика
Сонымен патриоттық тәрбие ұғымы көзқарасының қозғаушы күші болып, оқушылардың
1-кесте
Мектеп оқушыларының патриоттық білімін жетілдірудің деңгейі. Эксперимент басы.
Деңгейлері Бақылау тобы Эксперименттік тобы
білім білік, іскерлігі қызығушылық білім білік, іскерлі қызығушылық
Жоғары 11,2% 15,4% 15,0% 11,2% 13,8% 14,8%
Орташа 23,1% 23,4% 19,9% 24,4% 23,6% 20 %
Төмен 65,7% 61,2% 65,1% 64,4% 62,6% 65,2%
Бақылау тобы
Сурет -2. Мектеп оқушыларының патриоттық білімін жетілдірудің деңгейінің диаграмасы
Сонымен біздің зерттеу жұмысымызда мектеп сабақтарында оқушылардың ұлттық патриоттық
2-кесте
«Патриоттық ұғым» атты арнайы курстың жоспар жобасы
№ Тақырыптар аттары Дәріс Семинар ОӨЖ Жауапты
1 Патриоттық тәрбие берудің мақсаты және міндеттері, мазмұны
1 АӘД мұғалімі
2 Қазақ ағартушылары шығармаларындағы патриоттық тәрбие беру мәселелері 1
3 Қазақ зиялылылары еңбектеріндегі патриоттық қасиеттер және олардың бүгінгі
4 Оқушылардың патриоттық білімдерін жетілдірудегі патриоттық тәрбиенің орны
Барлығы 4 3 5
Оқушылар сауалнама сұрақтары бойынша нақты жауап бере алмады, ал
Эксперименттің екінші кезеңінде бастапқы әскери дайындық сабақтарында әскери педагогикасы
Бірінші кезеңінде әскери педагогикасы негізінде сабақтар жүйесі жүргізілді. Яғни,
Екінші кезеңде әскери педагогика енгізілген тәрбиелік шаралар жүйесі жүргізілді.
Соның нәтижесінде эксперименттің бақылау кезеңінде сынып оқушыларынан сауалнама алу
Кестедегі көрініс эксперимент тобы мен бақылау тобындағы оқушылардың саяси
Мәселен, 1-ші диагностикалық кесінді нәтижесі бойынша эксперимент тобында жеткілікті
Сонымен бақылау эксперименті нәтижелері мектеп оқушыларының патриоттық тәрбие
Бұл біздің зерттеу жұмасы мақсатына сай әзірлеп, өткізген сабақтар
2.3 Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие беруі жеттілдірудің эксперименттік жұмыс
Мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеудің 2007-2010 жылдар аралығындағы жай-жапсарын зерттеу
Кеңес дәуірінде патриотизмге тәрбиелеуде мектеп оқушыларының патриоттық сана-сезімін қалыптастырудан
Біздің пікіріміз бойынша, мектеп оқушылары ғана емес жалпы кез-келген
Мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеуге қатысты ғылыми-педагогикалық, психологиялық, әдіснамалық және
Біз қарастырып отырған жылдардың кеңес одағы тұсындағы кезеңінде мектеп
Мектеп оқушыларын патриотизмге
Бұл ретте мектептердегі патриотизмге тәрбиелеу жолдарын қарастыра келіп олардың,
негізге алып отырған.
Мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеу бағыттары осыған орай мемлекет ұстанып
Одақ кезіндегі мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеу іс-тәжірибелерін зерттеушілер олардың
1.Оқушыларда патриоттық сана қалыптастыру;
2.Мектеп оқушыларының патриоттық сезімдеріне қозғау салып, жандандыру;
3.Өсіп келе жатқан жас буындардың патриоттық іс-әрекетін ұйымдастыру және
4.Әрбір оқушының өз іс-әрекетін санаға салып
Біз зерттеген 1990-2009 жылдар аралығындағы мектеп практикасында оқушылардың санасын,
Осы келтірілген анықтамалардың барлығында тұлғаның санасы, іс-әрекеті сезімі көмескі
Біз қарастырған мектеп оқушыларын патриотизмге тәрбиелеуге арналған кейбір іс-шаралар
-Патриотизмге тәрбиелеуге арналған барлық іс-шаралардың мақсаты біз анықтап отырған
-Ол мақсаттың тақырыппен тығыз байланыста болуы шарт,
-Оның міндеттері қойылған мақсатты жүзеге асырудың амалдарынан құралуы;
-Қойылған міндеттерді шешудің тәсілдері, әдістері т.б. нақтылануы;
-Олардан келіп шығатын нәтижені алдын-ала болжау;
-Қорытындылау.
Сонымен біздің пікіріміз бойынша мектеп оқушыларын отаншылшылдыққа тәрбиелеу басты
Тәрбиелік іс-шараның бағыттары патриоттық сана қалыптастыру болса ол -
Өсіп келе жатқан жас буындардың бойында ұлттық патриотизм қалыптастыруда,
Патриоттық сезім - келтірілген киелі ұғымдармен байланысты: қуаныш, мақтаныш,
Патриоттық іс-әрекеті, мінез-құлқы, жүріс-тұрысы, күнделікті оқу-тәрбие барысында әрбір оқушының
«Халық педагогикасы құндылықтарын мектеп пәндері негіздерімен ұштастыра отырып оқушыларға
Біз зерттеген 2008-2010 жылдар аралығындағы мектеп практикасында оқушылардың санасын,
Осы кезеңдегі патриоттық тәрбиенің мүлдем тоқтап қалмауына себеп болған
Осы 2008-2009 оқу жылдары мектепте «Патриоттық ұғым» факультатив пәні
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы 1 қарашадағы қаулысы бойынша
Осы жаста оқу-тәрбие үрдісінде білім жинақталатын, танымдылық қызығушылықтар қалыптасатын,
Оқушылардың патриоттық білім деңгейін анықтау мақсатында үш деңгейде бөліп
Жеткілікті деңгей - оқушылар халық педагогикасы құндылықтары жөнінде жақсы
Ортаңгы деңгей - оқушылар патриоттық сезім қалыптастырудағы халық педагогикасы
Төменгі деңгей - патриотизмді қалыптастырудағы халық педагогикасы құндылықтарының маңызы
Халық педагогикасы құндылықтары негіздері мен мектеп оқушыларының бойында патриотизм
Эксперимент Қарағанды қаласындағы № 57 мектеп-гимназиясында, өткізілді және үш
Эксперименттік жұмыстар бойынша (мотивациялық, танымдылық, іс-әрекеті, мінез-құлықтықхалық педагогикасы құндылықтары
Осыларға негіздей отырып, халық педагогикасы құндылықтары бойынша мектеп оқушыларының
Келтірілген «патриотизм» ұғымының анықтамаларында оқушылар осы ұғымға деген өз
Тақырыптық жоспарға қосылған іс-шаралар тәрбие жүмысының әр түрлі формалары
Педагогикалық бақылау және жүргізілген сауалнаманың негізінде біз халық педагогикасы
Қорытынды ІІІ-кезең. Бақылау эксперименті.
Қарағанды қаласының №57 мектеп лецейінде қазақ орта мектебінің жүргізілген
Мақсат алғашқы әскери сабақтарын ұйымдастыруда оқушыларда әскери саяси көзқарастарды
Осындай бірізді реттілікпен айќындалған әскери саяси көзқарастың деңгейлері,
Тәжірибиелік-педагогикалық жұмыс Қарағанды қаласының №57 қазақ орта мектебінде 2008-2009,
Экспериметке 88 оқушы қатысты. Оның 40 эксперименттік, 48 бақылау
Сауалнама жауаптарын сараптау, бізге саяси көзқарстың мәні, жалпы әскери
Оқушылардың әскери өмір туралы білім деңгейлері қанағаттандырарлық болғанымен алғашқы
Анықталған жағдайды негізге ала отырып біз оқушылардың әскери көзқарасын,
Алғашқы әскери дайындық сабақтарын өткізумен ұйымдастыру сабақтарында қалыптасқан саяси
3-кесте
Мектеп оқушыларының патриоттық білімін жетілдірудің деңгеңгейі. Эксперимент соңы
Деңгейлері Бақылау тобы Эксперименттік тобы
білім білік,іскерлі қызығушылық білім білік, іскерлі қызығушылық
Жоғары 13,6% 12,2% 12,1% 64,5% 56,4% 69,2%
Орташа 26,3% 25,6% 24,6% 35,5% 43,6% 25,8%
Төмен 60,1% 62,2% 61,3% - - 5%
Бақлылау тобы Экстерименттік
Сурет-3. Мектеп оқушыларының патриоттық білімін жетілдірудің деңгейінің диаграмасы
Алғашқы әскери дайындық сабақтарын өткізіумен ұйымдастыруда әскери саяси көзқарасты
Оқушылармен жүргізілген бақылау тобы эксперименттің нәтижесін 2-суреттен көруге болады.
Эксперименттік жұмыс жүргізу барысында алғашқы әскери дайындық жұмыстарында әскери
Бұл біздің зерттеу жұмасы мақсатына сай әзірлеп, өткізген сабақтар
Осылайша эксперименттік жұмыс нәтижесі халық педагогикасы құндылықтары негізінде оқушылардың
Қорытынды
Біздің негізгі зерттеуіміздің мақсаты шынайы қазіргі заманға сай патриот
Қоғамның жаңа әлеуметтiк даму жағдайында мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие
Алғашқы әскери дайындық сабақтарында, сабақтан тыс уақыттағы іс шараларда
Зерттеу бойынша тұтас педагогикалық процесте жүргiзiлген жұмыстарды зерделей
-Алыс және жақын мемлекеттердегі іс-тәжірибелерге сүйене отырып Қазақстан Республикасы
-Қазақстан Республикасының әскери доктринасына және әскери-құрылыс тұжырымдамасындағы талаптарға сай
-Зерттеу жұмысында атап көрсетiлгендей бүгiнгi әскер құрылысындағы кейбір кемшiлiктердi
-Қазақстандық патриотизмді қалыптастыруда ұлттық идея мен мемлекеттік идеологияның негізгі
-Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына әр жылғы жолдауларында
-Әскери-патриоттық тәрбиені күшейту мақсатында республиканың барлық мектеп-гимназияларында патриоттық
Жаңарған қоғамдағы халық педагогикасы құндылықтары негізінде оқушы жастардың бойына
«Ұлтжандылық», «патриотизм», «қазақстандық
Мектеп оқушыларының бойында патриотизм идеясын дамыту үрдісі сыртқы факторлардың
Тұлғаның құндылық бағыты - патриотизм идеясы адамгершілік танымның маңызды
Жеке тұлғаны қалыптастыру теориясы негізінде біз құрған мектеп оқушыларының
Мектеп оқушыларының тұлғалық ерекшеліктерін (адамгершілік дүние танымының қалыптасуы, өзін-өзі
Өскелең ұрпақты тәрбиелеудін, жалпы жүйесінде халық педагогикасы құндылықтары негізінде
мен ұлттық дүниетаныммен сусындату нәтижесінде ғана іске асырылатынына көз
Патриотизм идеясын теориялық тұрғыда талдау халық педагогикасы идеясын қалыптастырудың
Оқу-тәрбие үрдісінде халық педагогикасы құндылықтары негізінде мектеп оқушыларында патриоттықты
Пайданылған әдебиеттер тізімі
Бейсенбаев А.А. пән аралық байланыс негізінде оқу процесін ұйымдастыру:
Бөлеев Қ. Болашақ мұғалімдерді оқушыларға ұлттық тәрбие беруге дайындаудың
Жарыкбаев К.Б. Развития педагогической мысли в доревалюционный
Каргин С.Т. Влияние професионального взаимодействия в вузовском педагогическом процессе
Кертаева Ғ.М. Дамыта оқыту идеясын жүзеге асыру //Қазақстан мектебі,
Қалиев С.Қ. Халық педагогикасының ауыз әдебиетіндегі көрінісі. – Алматы,
Кожахметова К.Ж. Казахская этнопедагогика: методология, теория, практика. - Алматы:
Узакбаева С.А. Эстетическое воспитание в казахской народной педагогике: автореферат
Балтабаев М.Х. Казахская традиционная художественная культура в системе оброзования.
Наурызбай Ж. Научно-педагогические основы этнокультурного образования школьников: автореферат. д.п.н.,
Сәдірмекова Ж.Б. Жеткіншектерді халықтық педагогика арқылы адамгершілікке тәрбиелеу: п.ғ.к.
Нурмукшев С.К. Развития военно-патриотического воспитания старших классов в школах
Рамашов Н.Р. Развитие военно-физического воспитания учасщихся в школах Казахстана
К.М.Арынгазин. Введение в смысловую педагогику /Монография.-Караганда.Изд-во КРУ,2005.-266с.
Дюсембинов Р.К. Музыкально - эститическое воспитание школьников средствами казахского
КишкашбаевТ.А. Музыкально - эститическое воспитание младших школьников
Орышбеков Ы. Халықтың ауызекі поэтикалық шығармашылығындағы адамгершілік тәрбиесінің идеялары:
Санабаев У.К . Воспитание патриотизма //Бастуыш мектеп.-2003.- №4.-С.30-31.
Бейсембаев А.А. патриотическое воспитание старшеклассников средствами казахского героического эпоса:
Ашай Ә. Ұлттық педагогика негізінде оқу-тәрбие ісін ұйымдастыру: п.ғ.к.
Ешімханов С.Е. Патриотическое воспитание школников во внеурочное работе в
Елубаева Р.С. Қазақ тілін оқыту үрдісінде этнопедагогика арқылы оқушыларды
Жұматаева Е. Қазақстан майдангер жазушыларының шығармалары арқылы оқушыларға патриоттық
Иманбаева С.Т. Оқушыларға ұлттық жауынгерлік дәстүр арқылы ерліке баулудың
Әбілғазиева К.Т. Мұстафа Шоқайұлының (1890-1941) қайраткерлік қызыметі негізінде жастарға
Базарғалиев Ғ.Б. Халел Досмухамбетовтың ағартушылық қызыметі мен шығармашылық еңбектеріндегі
Құсайнова Д.С. Әлия мен Мәншүк ерлігінде жоғары сынып оқушыларын
Салимолдаева А.К. Формирование патриотизма будущих специалистов в целестном педагогическом
Абдыманапов С. Будущее страны за патриотизм //Экспресс К -2006.-22
Шкутина Л.А. Дидактические аспекты подкотовки социальных педагогов к работе
Ахметова Л. Патриотизм в ракусе истории. –Алматы: Санат, 1996.
Қозыбаев М.К. Ата тарихы туралы сыр /Егемен Қазақстан. 3
Смағұлов О. Ата-баба (тек). Қазақ. – Алматы: Білім, 1994.
Подласый И.П. Педагогика. – М.: Просвещение, 1996. - 432
Момышұлы Б. Қанмен жазылған кітап. – Алматы: Қазақстан, 1991.
Жұмабаев М. Педагогика. – Алматы: Рауан, 1998. – 112
Философиялық сөздік. - Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 1996. - 325
Изотов М. Проблемы патриотического воспитания народа в процессе формирования
Уәлиханов Ш. Таңдамалы шығармалары. – Алматы: Жазушы, 1985. –
Сәрсенбаев Т. Ұлттық сана-сезім мен ұлттық қадір қасиет. –
Кішібеков Д. Ұлттық идея ұйыстырсын /Егемен Қазақстан, 29
Аймауытов Ж. Шығармалары. Құрастырғандар М.Атымов, Қ.Керейқұлов. – Алматы: Жазушы,
Келімбетов Н. Ежелгі дәуір әдебиеті. – Алматы: Ана тілі,
Қазақстан Республикасы азаматтарын патриоттық тәрбиелеу жөніндегі мемлекеттік бағдарламасы /Альянс,
Айталы А. Ұлттану. – Алматы: Арыс, 2003. – 226
Баласағұн Ж. Құтты білік. – Алматы: Жазушы, 1986. –
Төлеубекова Р. Қоғам дамуының жаңа кезеңіндегі адамгершілік тәрбиесінің теориялық-әдіснамалық
Ortega - у - Gasset Per Aufst Land der
Меңлібаев.Қ. Патриотизм және ұлтаралық қатынас мәдениеті //Ақиқат. – 2000.
Рысмендиев Ғ. Патриоттық тәрбие-басты мақсат //АӘД. - 2004. -
8
Патриотизм
Ұлттық тәрбие
Отбасы
Халық тарихы
Туған өлке
Халық
Әскери борыш
кездесулер
жорықта
саяхат
саяси хабар
үйірме
жарыстар
байқау
конференция
кеш
Сыныптан тыс жұмыстардың негізгі нормалары мен түрлері