Өсімдіктерді қорғау
Мазмұны
Кіріспе.................................................................................................................3
Биология кабинетінде тірі
Өсімдіктану курсы бойынша
Жануартану курсы бойынша
аквариумды сабақтарда қолдану...................................................................9
2. Жаңа технология
қызығушылығын арттыру............................................................................13
2.1 Биологиядан
2.2 Биология
Қорытынды...................................................................................................21
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.............................................................22
Кіріспе
Биология сабағында оқушылардың қызығушылығын арттырудың түрлі
Тірі табиғат бұрышында жануарлар бөлімінде омыртқасыздар
Бұл кабинеттегіні сабақта пайдаланбасақ, кабинеттің мәнісі
Осыларды пайдаланып, оқушылардан жаңа технологиямен яғни
Симпозиум мен поэзия сабағының мәнін
Ал, поэзия сабағы ақын – жазушылардың
Биология кабинетінде тірі
Кабинетті жабдықтау шеберлікті, ізденісті талап етеді.
Жануарлар
Аквариум Балықтар: группиялар, шұбар-семсер (пецилиялар), семсерқұйрықтар,
Омыртқасыздар: кірпікшелі кебісше, кәдімгі гидра.
Былқылдақ денелілер: айқұлақ, ұлу, перловица, ампулярия,
Бунақденелілер: жүзгіш қоңыз (плавунец окаймленный), үлкен
Акватеррариум.
Қосмекенділер: кәдімгі құйрықты бақа (тритон), аксолотль,
Мамандандырылған кабинеттерде басқа да жануарларды ұстауға
Өсімдіктер
Кактустер (зигокактустер, эпифиллюмдерді), рипсалистер және т.б.,
Жинақтамалар
Орман, бақша,
Әр түрлі табиғи мекеы ортала-рьша өсімдіктердің
Жарық тәртібі, ылғалдылық, температураға өсімдіктердің экологиялық
Паразиттік өмір сүруші формалары.
Мекен ету ортасы ретінде топыраққа экологиялық
Өсімдіктердің өмірлік формалары.
Жануарлардың өмірлік формалары.
Өсімдіктер мен жануарлардың қорғаныштық бейімделушіліктері (құрылысы,
Өсімдіктердің мәдени формалары (түрлік саналуандылық), агро-жүйедегі
Өсімдіктердің шөп қоректі жануарлардан қорғанатын аналогиялық
Қорғаныш рең түрлері (жабын реңді бунақденелілр,
Бунақденелілердің аяқтарының бейімделу өзгерістері. Жануарлардың жемтіктеріне
Бүлінгені су қаларындағы индикатор-жануарлар (ақ, сұлама,
Кестелер
Биосфера.
Табиғат белдеулері.
Емен орманы, тұщы су қоймасының тіршілік
Ылғалды, тропикалық ормандар, субтропиктер, шөл, су
Жануарларды қорғау (21 кестеден тұратын серия).
Карталар
Әлемдік биосфералық қорықтар мен ұлттық саябақтар.
Қазақстанның табиғат белдеулері.
Қазақстанның физикалық картасы.
Әлем және Қазақстанның зоогеографиялық картасы.
Қазақстанның қорықтары мен қорықшалары.
Қазақстанның экологиялық картасы. Қазақстан
Моделъдер-Үлгілер
Табиғаттағы зат және энергия айналым. Тіршілік
Экологиялық-биологиялық конструкторлар.
Агроценоз.
Биосфера және адам.
Микропрепараттар
Тіршіліктің паразиттік формалары.
Түрлі ластанған орта факторларының әсерінен өзгерген
Аудиовнзуалды оқыту жабдықтары. Кинофильмдер
Зиянкестермен биологиялық күресу әдістері.
Адам және оның денсаулығы.
Құстарды қорғау және қатыстыру.
Балықтарды қорғау және өсіру.
Кұстардың экологиялық топтары.
Өсімдіктер тіршілігіндегі маусымдық өзгерістер.
Жануарлар тіршілігіндегі маусымдық өзгерістер. Адамның өсімдік
Экология. «Биология әлемі». Планетариум орталығы слайд-альбомдар
Диафильмдер
В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі.
Жаһандық экологиялық дағдарыстар.
Құстарды қорғау және қатыстыру.
Жануарлар санын қалпына келтіру.
Түрлі табиғат жағдайларындағы жануарлар тіршілігінің ерекшеліктері.
Қыстама және жыл құстары.
Қоршаған ортаны қорғау.
Өсімдік тіршілігіндегі күз.
Ағзалардағы бейімделушіліктің пайда болуы.
Өсімдіктер тіртілігіндегі маусымдық құбылыстар.
Өсімдіктерді қорғау.
Жыртқыш өсімдіктер.
Өсімдік бірлестіктері.
Балық байлығын қорғау және балық өсіру.
Жапырақтардың алуан түрлілігі.
Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабы.
Сирек және жойылып бара жатқан жануарлардың
Гүлді өсімдіктердің алуан түрлілігі және олардың
Диапозитивті (Слайдтер).
Өсімдіктер және жануарлардың табиғи бірлестіктері. Бунақденелілердің
Адамның өсімдік бірлестіктеріне әсері.
Адамның өсімдік түрлерінің көп түрлілігіне әсері.
Өсімдіктердің бірлестіктегі өзара байланысы.
Адамның табиғаттағы құстар санының әсері.
Астрахань қорығы.
Экология. «Биология әлемі. Планетариум орталығы. Слайд-альбом
Видеофильмдер . «10+10» 10 фрагменттен тұратын
Экология. Дәстүрсіз энергетика. «Кварт» киновидеостудиясы -
Табиғат бірлестіктері. «Кварт» киновидеостудиясы — 1
Өсімдік тіршілігі. «Кварт» киновидеостудиясы - 1
Табиғат құпиялары. «Кварт» киновидеостудиясы - 1
Қызықты табиғат. «Кварт» киновидеостудиясы - 1
Өсімдік бірлестіктері.
Жануарлар жауап
Экологиялық альманахтар (жинақ). «Кварт» кино-видеостудиясы –
Экологиялық жүйе. «Кварт» кино-видеостудиясы – 1.кас...,
Биосфералық қорықтар. «ВВС» кино-видеостудиясы – 1.кас...,
Экология. Табиғатты қорғау. «ВВС» кино-видеостудиясы –
Күйтабақтар. Табиғаттағы құстар дауыстары. Табиғаттағы
дауыстары. Экологиядан сабақтар мен
1.1 Өсімдіктану курсы
Мекен ету ортасы
Өсімдіктердің қорғаныштық бейімделушіліктері
Өсімдіктердің мәдени формалары
Өсімдіктердің шөп қоректі
Өсімдік бірлестіктері
Қазақстанның және Халықаралық
Өсімдіктердің шаруашылықтағы , адам
Міне осы бағытта өсімдіктер
Өсімдік ― табиғат қазынасы ,
Біздің ғаламшардағы өсімдіктер
шамасында оттегін бөліп
Өсімдіктер топырақта түзде
Демек , өсімдік адам
Адамдардың өміріне , тіршілік
. Қазақстанда 6000-ға жуық
1.2 Жанурартану ылғалды
Биология сабақтарында ылғалды
Бұл әдіс ғылыми
Мал дәрігерлік жеке
Герлихтың модификациясы бойынша
Аквариумдегі алғашқы балықтарға
Жануарлардың жер жүзінде
Бұлардың акватеррариум дегеніде
Мамандандырылған кабинеттерде басқада
Негізінен жануарлар әлемі табиғаттың
2. Жаңа технология
Биология 8-сынып «Қосмекенділер класы
Оқу эле-
менттер
ОЭ―0
Отырып қосмекенділердің сипаттама -
сын , мекен ету ерекшеліктерін анық-
ОЭ―1
1.Оганикалық дүниенің дамуы сызба-
нұсқасына назар аудара отырып , жан-
уарлар әлемінің даму сатысын жүйелеу
2. Жұмбаққа назар аудару .
3. Осы жұмбақтағы екі жер деген
дің баламасын немесе синониумын
табу .Екі ― қос, жер ―
сабақтың тақырыбы Қос мекенділер-
класы.
ОЭ―2
алу
Жоспар
Мекен ортасы , көптүрлілігі .
қосмекенділер организмінің
құрылысы
Тіршілік әрекетінің ерекшеліктері
Шығу тегі , көбеюі
Табиғаттағы және адам өміріндегі
маңызы .
ОЭ―3
ліктерін анықтау
Салыстыру әдісін пайдаланып ,
қосмекенділердің балықтар класымен
ұқсастықтарын айырмашылығын
табу
ОЭ―4
Графикалық диктант немесе деши-
фратормен жұмыс .
1. Өкпе және тері арқылы тыныс
алады.
Кіші және үлкен қанайналым
шеңбері бар.
Жүрегі екі бөлікті.
Жемін жақ сүйектегі өткір
тісімен ұстайды.
Алдыңғы миы күшті дамыған
және үлкен жарты шарларда
құралған.
Артқы ішек кең, жері -
клоакаға ашылады.
Мишығы жақсы жетілген,
Теп-теңдігін басқаруға қатысады.
ОЭ―5
пайдалана білу
Қосмекенділердің көптүрлілігі
Ғылымдағы еңбегі.
Аңыз Көлбақа неге құйрықсыз
Қосмекенлер мінез-қылығы.
Емдік маңызы.
данылу жолын түсініп ал-
ыңыздар.
ОЭ―6
Динамикалық модель арқылы
омыртқалы жануарлар эволюция-
сы кестесін толтыру.
2.Сабақтағы өз жұмыстарын
Оқушылардың модулдік бағдарлама сабағын өту
Биологиядан сабақтарының сапасын
Сабаққа төмендегідей мақсаттар
1. Білімділік: Оқушылардың мектеп
үлес қосқан ғалымдар
Дамытушылық:Оқушылардың гигена туралы
Тәрбиелеушілік: Оқушыларды жеке дербес
Сабақтың барысы
Симпозиум оқушылар педагог,
Мұғалімнің кіріспе сөзі
Мамандалардың баяндамаларын тыңдау.
Оқушылардың реферат жұмысын қорғауы.
1-бөлім. Симпозиум сабақты мұғадім
Тазалық денсаулық кепілі ,
2 -бөлім Маиандардың баяндамаларын
1. Педагог. Мектеп
2. Психолог . Көңіл-күйдің
3. Физиолог . Мектеп
4. Гинеколог. Жыныстық
5. Дермотолог. Тері гигиенасы
6.Стомотолог. Ауыз қуысын
7. Эпидемиолог. Жұқпалы
Симпозиумға келген оқушылар
Педагогқа: Бастауыш сынып
Психологқа: Псиохлогиялық
Физиологқа: Жалпақтабандылық қалай
Дермотологқа: Безеу неден
Гинекологқа: Неге СПИД ауруының
Стомотологқа: Тісті қандай
Эпидемиологқа: Нге тұмау
3-бөлім. Оқушылардың реферат
1. Жас ерекшелік
2. Денсаулық , тазалық
2.2. Биология сабағын
Шәкәрім
Сырбай
Ильяс
Қадыр
Фариза
Мұқағали
Мұхтар
Ақын-жазушылардың өлең-жырларынан үзінділер.
Талды қиған неткен суық қол еді,
Тоғай тозған... Енді сірә жоқ елі
Бұл өмірге не көрінген, тәңір-ау?!
Бұл өңірде соғыс болған жоқ еді.
...Кәріқұлақ саған айтам налыма
Жүгін өзің ақылыңа арыңа.
Жазда — жайлау, қыста —
қыстау еді ғой,
Титтей тоғай — малыңа да жаныңа.
Сиреп қалған сидам орман шулап тұр,
Қарғыс айтып ойбайлатын жауына.
М. Мақатаев.
Ауру. Індет Сыр бойын алды басып,
Туған жерден үріккен ел жатыр
Қашып. Аралдағы құландар ауып кеткен,
Әлдеқайда үйірінен жүр адасып.
Ә.Тәжібаев.
Мұнаралар теңіз бойлай тігілген,
Күзетшідей тұра қалған іңірде.
Бірін-бірі қуалаған шабақтай,
Миллион жұлдыз жатыр Каспий түбінде.
С.Мәуленов.
Ыстықкөл Жер айнасы мөлтілдейді,
Балқашты қамыс қамап желкілдейді.
Атанған алтын өзені Жітісудің
Балқашқа бауырымдап еңірейді.
Балқаштан өзенді өрлей жүзген балық,
Тұмсығын тас қаққанша еркіндейді.
Бұлқынса анда-санда алабура,
Жетісу желпең қағып селкілдейді.
Ілияс.
Берекесі болса ел, Жағасы жайлау ол
Жапырағы жайқалып.
Бұлғақтайды соқса жел.
Оның малы өзгеден,
Өзгеше болып өсер төл.
Абай.
Жатырда қанды емізген,
Ауызсыз қорек жегізген,
Туғызып, түзеп өсіріп
Өзіңді -өзім дегізген
Тіршілік сөйтіп таралған
Шәкәрім
Табиғат әсемдіктің төркінісің
Ән салам бір сенің көркің үшін,
Жан-жануар табынып бір өзіңе
Сенен алып тұрғандай бар тынысын.
Ж.Жабаев
«Табиғаттан бабамыз ала берген секілді!
Дархандықты қазаққа дала берген секілді.
Мөлдірліктін көгілдір көлден алған секілді.
Қ. Мырзалиев
Келесі кезекте оқушылар өз шығармашылықтарынан
Жетісудің табиғатын жер қылған
Салқын самал лептерін ән қылған,
Осы жерде туғандығын мақтан қып
Ілияс баба жан дүниесін арнаған.
Рәпи М.(7-сынып)
Жетісудың дүлділі,
Қазағымның бұлбылы
Жеті қабат жон арқада аруақ бар!
Жамбыл ата!
Ұлтымның сен құндызы.
Төленгентегі А. (5-сынып)
Жаратылыс іліміне үлес қосқан ақындар
Сондықтан да халқына олар жақындар.
Ілияс Шәкәрім, Абай, Мұқағали сынды тұлғалар,
Асылдарды жинап, маржан таққандар.
Табиғатты жаным, қаным дегендер,
Ақындар ғой айбай болған ұрпақтар.
Анаң айтқан бесік жырын, бал шырындай
Ақын сөзі ақын әні балалар.
Табиғатқа сезімменен қараңдар,
Тылсым сырын іліп, оқып, ұғыңдар
Жаратылыс сан ғажайып құбылыс.
Ақындармен дос боп соны ұғыңдар.
Садуақасова Ж. (8-сынып)
Қорытынды
Қорыта айтатын болсақ, биология сабағында оқушылардың
Жаңа технология әдісі бойынша әр әдістің
Симпозиум сабағының қорытындысы заман талабына сай
Ал, поэзиялық сабақ әр ақынның өзіндік
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Қуанышева С.Е. Биологияны оқыту әдістемесі. Шымкент:
2000 ж. 300 бет
В.В. Травникова Биологические экскурси, СПб.: «Паритет»,
Ә.Бейсенова, А.Самақова, Т.Есполов Экология және табиғатты
Биология Қазақстан мектебінде./ Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал.
Қайым Қабділрашид. Биология. Анықтамалық көмекші құрал.
Оспанова Г. Экологи: оқулық. –Алматы Экономика,
Н.Л.Галеева. Сто примеров для учебного успеха
Қисымқызы Ә. Салауаттану. Әдістемелік құрал. –
Бейсенова Ә.С., Ж.Б.Шілдебаева, Г.З.Сауытбаева. –Алматы: Ғылым,
Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері: оқулық.
Шілдебаева Ж. Қызықты экология: оқу құралы.
Ақын жазушыларар
Дәрілік өсімдіктер (шипалы өсімдіктер )
Өсімдіктерді қорғау құралдары
Өсімдіктерді химиялық әдіспен қорғау
Өсімдіктерді биологиялық әдіспен қорғау
Дәрілік өсімдікті дайындауды ұйымдастыру
Құрамында есірткі бар өсімдіктерді заңсыз өсіру: қылмыстық-құқықтық және криминологиялық аспектілері
Ботаникалық бақтың реконструкциясы
Жабайы өсімдіктердің сыры
Қазақстанда қорғауға жататын хайуанаттар
Айнала қошаған ортадағы экологиялық өзгерістерден биологиялық түрлерді сақтап, қорғау шараларын жүзеге асырып отырған ботаникалық бақтардың географиясын зерттей отырып, оның табиғат қорғаудағы ролін анықтау