Сақтандыру компаниялары
Жоспар
Кріспе
І-бөлім. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерің экономикалық рөлі.
1.1. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің негізгі жүйесіндегі рөлі мен
1.2. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің негізгі
ІІ-бөлім. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің функциялары мен операциялары
2.1. Ипотекалық компанияның функциалары мен операциалары.
2.2. Лизингтік компанияның функциалары мен операциалары.
2.3. Сақтандыру компаниясының функциалары мен операциалары.
ІІІ- бөлім Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің Қазақстандағы дамуы.
3.1.Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің Қазақстандағы дамуы
Қортынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Мамандандырылған қаржы-несие мекемелері(немесе парабанктік мекемелер деп те аталады).Ол
Осы курстық жұмыстың басты мақсаты мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің
Бұл курстық жұмыста негізінен сипатталады:
1-бөлімде,”Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің несие жүйесіндегі рөлі “Бұнда мамандандырылған
Біріншісі-несие-есеп қатынастарының жиынтығы,Екіншісі-қаржы- несие мекемелерінің жиынтығы ретінде қалыптасуы
2-бөлімінде, “Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің функциялары мен операцияларын” Осы
3-бөлімде,”Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің Қазақстандағы дамуы” Бұнда Қазақстандағы мамандандырылған
І-бөлім. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерің экономикалық рөлі.
1.1 Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің несие жүйесіндегі рөлі мен
Өркениетті мекемелердің тәжірибесінде несие жүйесі туралы екі түрлі
Несие жүйесінің қызметінен несие қатынастары туындайды. Несие қатынастарының
Несие қатынастар мен несие формаларының және несиелік мекемелердің
Несие қатынастарының даму дәрежесі, несие мекемелерінің көбеюі, өндіріс
Несиелік қатынастарды ұйымдастыруда: банктік және банктік емес институттар
Қазіргі несие жүйесінің үш маңызды элементін бөліп қарастыруға
- Орталық (эмиссиялық) банк.
- Комерциялық банктер.
- Мамандандырылған несиелі мекемелер:( сақтандыру, жинақтық, ипотекалық, сенімгерлік
Қазіргі несие жүйесі күрделі, әрі көпбуынды құрылым. Егер
Мамандандырылған қаржы институттары.Тарихи маманданған несие қаржы институттарының алғашқы
Мамандандырылған қаржы-несие мекемелері (немесе оларды парабанктік мекемелер деп
Мамандандырылған қаржы-несие мекемелері ипотекалық және тұтыну, сол сияқты
Қазақстан эканомикасының нарықтық қатынастарға өту шағында бұл мәселелер
Мамандандырылған қаржы-несие мекемелері кейбір шаруашылық аясында кең түрде
-Халықтың ұсақ жинақтарын тартуда;
-Ипотекалық несие беруде;
-Тұтыну несиесін беруде;
-Ауыл шаруашылық несиесін беруде;
-Сыртқы сауда операцияларын қаржыландыру мен есеп айырысуда;
-Өнеркәсіп компанияларының бағалы қағаздарын орналастыру мен капита
Айта кететін жай, ревалюцияға дейінгі Ресейде, одан соң
Жинақ кассалары туралы да ерекше айта кету орынды.
(КСРО Мемжинкасе) кірген. Олар халық қаражаттарын салымдарға, еркін
1988ж несиелік реформадан кейін жинақ- кассаларына құрылымдық қайта
Қорыта айтқанда, мамандандырылған қаржы-несие мекемелері кез келген мемлекеттің
Банктер арасындағы бәсекенің дами түсуі халық қаражатын тартудағы
Эканомиканың нарыққа өтуі несиелік жүйеде маңызды роль
АҚШ-та банктік емес несие-қаржы мекемелеріне: өзара жинақ банктері,
1.2 Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің негізгі түрлеріне мінездеме
Бірсыпыра мемлекеттерде мамандырылған несие-қаржы мекемелеріне: жинақ мекемелері,сақтандыру компаниялары,
Жинақ мекемелері несие жүйесінің көмегінсіз өз алдына капитал
Өзара-жинақтау банктері- ұсақ салымдарды белгілі бір мерзімге қабылдайды.
Несие-жинақтау ассоциялары- осы ұйым мүшелерінің төлем жарнамасынан құралады,
Несиелік одақтар- кооперативтер түріндегі жинақ мекемесі, оны кәсіподақтар,
Сақтандыру компаниялары- біздің сақтандыру ұйымдары айналысып жүргендей оперциялармен
Жеке және мемлекеттік зейнетақы қорлары- халық салымдарын жұмылдыра
Жұмысшылар мен қызметкерлерге белгіленетін жасқа толғанда зейнетақы төлеу
Қазақстан Республикасында жүргізілген зейнетақы реформасының нәтежиесінде мемлекеттік зейнетақы
Зейнетақы қорларының атқаратын міндеттері:
Зейнетақы мен балаларға жәрдемақы төлеу үшін мақсатты
Халықты әлеуметтік қолдауға байланысты республикалық және аймақтық бағдарламаларды
Өзін-өзі қаржыландыру қағидаттарының негізінде қор қаражаттарының ұдайы өндірісін
Бұл қор 1993 жылдан бастап Әлеуметтік қорғау министірлігіне
Зейнетақы қорының қаражаттары меншік формаларына және қызметіне беретін
Зейнетақы қорлары мен Әлеуметтік сақтандыру қорына аударылатын жарналар
Қор бюджеттің жобасын әлеуметтік қорғау министірлігі жасайды және
Инвестициялық компаниялар (қор)- тартылған қаражаттарды бағалы қағаздарға
АҚШ-та инвестициялық компаниялардың капиталы 2 мың корпарацияның акцияларына
Ұсақ инвесторлар инвестициялық компаниялардың міндеттемелер зор ынтамен алуда,
«Ашық типті» компаниялар акция ұстаушының талабы бойынша акцияларды
Инвестициялық қордың құқықтары бар:
Сол инвестициялық қордың бағалы қағаздар портфеліне тиісті акцияларды
Басқарушылар мен бағалы қағаздар портфелін басқару туралы келісім-шарт
Басқа тұлғалардың барлығымен, соның ішінде тіркеуші және кастиондық
Инвестициялық қордың бағалы қағаздар портфелін басқаруға байланысты
Инвестициялық қордың мына салаларына тиым салынады:
Акциялардың басқа бағалы қағаз түрлерін шығаруға;
Банктерден инвестициялық қордың таза активтерінің құнынан он пайыздан
Акцияның бақылау пакетін сатып алуға күшті шектеу қоюға;
Кез келген тәсілде заемдар беруге;
Қайта сатып алу шартымен өзіне тиісті бағалы қағаздарды
Инвестициялық қорға қойылатын ең маңызды шектеу- бұл оны
Инвестициялық қорды басқарушы инвестициялық қормен оны басқару туралы
Инвестициялық банктерден баспаларының басқарушы қызметін атқаруға құқығы жоқ.
Ақша нарығындағы өзара біріккен қорлары- алғашқыда 70 –
Қорлардың активінде – ақша нарығында қысқа мерзімді қаржы
Ұлыбританияның несие жүйесінде банктік емес мекемелерге: құрылыс қоғамдарын,
Ұлыбританияда арнайы қаржы – несие институттарының американдықтарға қарағанда
Германияда мамандандырылған қаржы-несие мекемелеріне ипотекалық мекемелер, тұрғын үй
ІІ-бөлім. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің функциялары мен операциялары
2.1. Ипотекалық компанияның функциялары мен операциялары.
Ипотекалық компаниялар- жерді және жылжымайтын мүлікті кепілге
Салалық және аумақтық банктердің мамандандыру дәрежесі олардың активтері
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысымен
Бұл жаңа институттың негізгі мақсаты қаржы рыногында оператор
Ипотекалық несиелеу жүйесінің бірінші денгейі Қазақстан ипотекалық компанияның
КИК тікелей заиымдар бермейді, ол өз қызметін комерциялық
Қазақстан Республикасының аумағында тұрғын үйге берімен ұзақ мерзімді
Қазақстан Ипотекалық Компаниясы бүгінде еліміздегі 11-ірі банктермен бірлесіп
Компания қызметке кіріскен уақыттан бастап, 2002 жылы ТМД
Ипотекалық несие алу тәртібі қалыптастырылған жүйе бойынша төмендегідей
1. Несие алушының біліктілігін алдын ала тексеру кезеңі.
2. Несие алушының қаржы мүмкіндігіне және несие берушінің
3. Ипотека болып саналатын тұрғын үйдің нарықтық бағасын
4. Несие алушы андерайтингі. Бұл кезеңде банк несие
5. Келісім- шарттар жасау кезеңі:
А) Үй сатушы мен несие алушы арасындағы сату,
Б) Банк пен несие алушы арасындағы несие алу
6. Үй сатушымен есептеу кезеңі;
7. Сатып алынған үйді сақтандыру кезеңі;
8. Ипотекалық келісім- шарт жасау оны жылжымайтын мүлік
Қай ипотекалық несиені тиімді деп шешім қабылдамастан бұрын,
Тек жарнамалық ақпаратты, мысалы, буклеттерді оқып қана қоюға
2.2.Лизингтік компаниялар.
Лизинг ағымын тілінен аударғанда жалға беру деген ұғымды
Лизинг ХХ ғасырдың 30- жылдарындағы американдық өнер
Англияда орта ғасырда қазіргі замандағы лизингке ұқсас операциялар
Кейбір мамандар лизинг сөзінің өзі пайдалануға ХХ ғасырдың
„Лизинг“ терминінің қазақ тілінде нақты оның кез- келген
Лизингтік операциялар деп ұзақ мерзімді пайдаланылатын заттарды
Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға
Лизинг мәлімеде 3- қатысушы болады. Олардың өзара қатынастары
Лизинг түрлері әр түрлі:
1.Жедел лизинг, анағұрлым қысқа мерзімге беріледі. Оның обьектісі
2.Қаржылық лизинг, анағұрлым ұзақ мерзімге беріледі. Ол мерзім
„Қаржылық лизинг“ туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
3.Қалдық құны бойынша лизинг пайдалануға болған құрал-жабдықтарды жалға
Лизингтік бизнестің дамуы үшін, лизингке беретін арнайы қаражат
Құрылып жатқан лизингтік компанияларға қарағанда банктердің артықшылығы- лизингті
Лизингтік компаниялардың және банктік мекемелердің жүргізілетін лизингтік мекемелердің
2.3. Сақтандыру компаниялары.
Сақтандыру полистері сату арқылы қаражат жинайды. Олардың
Несие операцияларын сақтандыру тәжірибесі де кең қолданылады. Сақтандыру
Сақтандыру компанияларына жылма-жыл түсетін сақтандыру сыйлық ақысы және
Сақтандыру дегеніміз- белгілі бір сақтандыру жағдайлары кезінде сақтандырушылардың
Сақтандыру түрлері: Сақтандырудың төменде берілгендей бөлінеді:
-міндеттілік дәрежесі бойынша;
а) ерікті; ә)
-сақтандыру обьектісі бойынша;
а) жеке;
Міндетті сақтандыру (Өз денсаулығын сақтандыру міндетті азаматқа
Міндетті медициналық сақтандыру қоры. 1995 жылы 29 қыркүйектегі
ҚР Үкіметі қоршағандағы Міндетті медициналық сақтандыру қорының
рікті сақтандыру- тараптардың ерік білдіруіне сәйкес жүзеге
Жеке сақтандыруға: өмірді, денсаулықты, еңбек қабілеттілігін және азаматтық
Мүлікті сақтандыруға: кәсіпкерлік тәуекелдер мен азаматтық- құқықтық жауапкершілікті
Өз қызметін Қазақстан Республикасының аймағында жүзеге асырылатын шетел
Шетел инвесторлардың Қазақстан Республикасы сақтандыру ұйымының жарғылық қорындағы
Сақтандырушы- сақтандыру қызметін жүзеге асыру үшін құрылған, сақтандырудың
Мемлекеттік емес сақтандыру ұйымдары олардың құрылтайшыларының таңдауы бойынша
Сақтандыру компаниясының сақтандыру операцияларынан кейін, табыс көзі ретінде
ІІІ- бөлім Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің Қазақстандағы дамуы.
3.1.Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің Қазақстандағы дамуы
«Қазақстан Республикасының жеке тұлғаларының салымдарын кепілдендіру (сақтандыру) қорларының»
Қазақстанда 2000 жылдан кері жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру
Егер Қазақстанның сақтандыру компанияларының маңызды көрсеткіштерін басқа елдермен
(1 схема).
Параметірлері 2001 2002 2003 2004 2005
Активті қатынас 0,5 0,6
Жеке капитал 0,2 0,2
Сақтандыру сый ақы 0,4
Қазақстанның нарықтағы сақтандырудың өсу динамикасы.
Қазақстан Үкіметі мен Ұлттық банк ипотеканы эканомикалық саясаттың
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысымен 2000 жылғы
Компания бағдарламасы бойынша несиелеудің негізгі шаруашылығының бірі- теңгемен
Қазақстан ипотекалық компаниясының бағдарламасы бойынша теңгемен берілетін несие
Қазақстан Ипотекалық Компаниясы бүгінде еліміздегі 11-ірі банктермен бірлесіп
Компания 2005-2007 жылдары еліміздегі тұрғындардың тұрғын үйімен қамтамасыз
Соныменалғашқы жылдары ипотекалық несиелеу Алматы, Астана қалаларын қамтыса,
Қазақстанда 180 жеке меншік лизинг компаниясы тіркелген, бірақ
Қазақстанда лизингтің дамымай тұрғаны заңдық нормативтік базаның немесе
Лизингтік келісім шарттарын орындау міндеттерінің өтелмей қалуы қаржылық
Қорытынды
Менің өз тақырыбымда берімен “Мамандандырылған қаржы- несие
Негізінен, мамандандырылған қаржы- несие мекемелерінің алғашқы мекемелері қарыз
Мұнда, яғни оның жиынына: жинақ мекемелері, сақтандыру компаниялары,
Сол сияқты, бұл мекемелердің комерциялық банктерден негізгі өзгешелігі
Мамандандырылған қаржы- несие мекемелерінің несие жүйесіндегі негізгі түрлері:
Біздің елімізде бұл мекемелердің түрлері, бұлар ипотекалық, лизингтік
Осы курстық жұмысымды аяқтай келе өз тақырыбыма толық
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Көшенова Б. Ақша, несие, банктер валюталық қатынастары; Оқу
Саниев М.С. Ақша, несие, банктер; Оқу құралы.
Ақша,несие, банктер: Оқулық /Ред. Басқарған. Ғ.С. Сейтқасымов. А
Айманова Л.Б, Оралбаева Ж.С. Қаржылық лизинг және эканомикалық
А. Тобатаева инвестиционная деятельность страховых компаний эканомика негіздері
А. Базарбаев Қазақстандық сақтандыру компаниялардың инвестициялық қызметіндегі механизмді
А. Мамырбаева. Ипотекалық Компанияның атқаратын қызметі / Эканомика
Б.Н. Нұрманов, Ж.К. Әбурашев. Лизингтік қарым-қатынастар және оны
Ж.Бейсекова Перспективы разития лизинговых отношений в
Казахстане? Ізденіс; 2005, №3 бет 52-56.
Сәдіршеков М. Қазақстандағы нарық мәселесі ипотекалық несие /
С. Абдильден Лизинг: сутв и формы? Альбари; 2005,№4,84-87.