Қазақстан Республикасының кодексі
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 2
Кіріспе 4
I. Қазақстан Республикасының бюджет жүйесі және бюджет құрылымы
1.1 Мемлекеттік бюджет құрылымы оның мәні 7
1.2 Мемлекеттік бюджет функциялары 11
1.3 Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні 14
II. Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджет жүйесіне талдау 16
2.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеттің кірістері 16
2.2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеттің шығыстыры 19
2.3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінің балансын талдау 22
III. Қазақстан Республикасы бюджетін пайдалануды жақсарту 26
3.1 Қазақстан Республикасы бюджетінің жоспарлаудағы туындайтын
3.3 Қазақстан Республикасы бюджет жүйесін қалыптастыру 27
ҚОРЫТЫНДЫ 36
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 38
ӘДЕБИЕТТЕР 41
ҚОРЫТЫНДЫ 42
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 44
Кіріспе
Бюджет жүйесі-бұл барлық бюджет түрлерінің экономикалық қатынастары иен
Қазіргі кезде бюджет жұйесі елдің экономикалық жағдайын көрсетеді.
Осы қалыптасқан жағдайға байланысты Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігі
-тұрақты экономикалық өсімге жету және оcыған тиісті макроэкономикалық
- халықтың нақты табысы мен тұтынуын өсіру;
Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджет жүйесін реформалауды одан әрі
Мемлекеттік қызметтің қайта орталықтандыру саясаты жалғасуда және жауапкершілік
республикалық және жергілікті бюджет бағдарламаларын қаржыландыруды бөлу процесінің
Осы айтылған шаралардың барлығы осы курстық жұмыста қарастырылады.
КІРІСПЕ
Қаржылық байланыстардың орасан зор әр алуандығында жеке ортақ
Қаржы қатынастарының белгілі бір жиынтығы ретіндегі мемлекеттік бюджетке
Құндық бөліністің айрықшалықты сферасы ретінде мемлекеттік бюджет мына
1) мемлекеттен жалпы қоғамдық өнімнің бір бөлігін
2) құнды жасау және оны тұтыну процесін
3) қоғамдық өнімнің оның тауар нысанындағы қозғалысымен
Кіріспе
Бүгінгі таңда Қазақстанның қолындағы экономикалық өсудің жоғары қарқынын
Сонымен бір мезгілде біздің алдымызда экономиканың теңдестірмелігін қамтамасыз
Қаржы жүйесінің негізгі буыны мемлекеттік бюджет болып табылады.
Одақтық бюджет 1984-ші жылдан бастап тапшылық күйін кеше
Мемлекеттік бюджет – мемлекеттің негізгі қаржылық жоспары.
Егер шығындар табыстан асып кетсе, бюджет тапшылығы пайда
Мемлекеттің ішкі қарызынан басқа сыртқы қарызды да болады.
I. Қазақстан Республикасының бюджет жүйесі және бюджет құрылымы
1.1 Мемлекеттік бюджет құрылымы оның мәні
Бюджет – мемлекеттің өз міндеттерін жүзеге асыруына арналған
Мемлекеттік бюджет – республикалық және жегілікті бюджеттердің бірінің-бірі
Оның басты мақсаты – қаржы құралдарының көмегімен экономикалық
Бюджет құрылымы мынандай бөлімдерден тұрады:
«Кірістер» - Үкімет қарыздарынан түсетін түсімдерді және алынған
«Алынған ресми трансферттер» - «Кірістер» бөліміне енетін түсімдерді
«Шығыстар» - мемлекеттік борышқа қызмет көрсету жөніндегі шығыстарды
«Несие беру,оның өтелуін шегеріп тастау» - несие беру
«Бюджет тапшылығы» - «Кірістер» және «Алынған ресми трансферттер»
«Бюджет тапшылығын қаржыландыру» - Үкімет қарыздары бойынша бюджетке
Мемлекеттік қаржы жүйесінің дәл ортасында мемлекеттік бюджет тұрады.
Мемлекеттік бюджет мемлекет қолындағы ақша ресурстарының орталықтанған қоры.
Мемлекет қызметтерінің ұлғаюы мемлекеттік шығындардың қарқынын ЖҰӨ өсуі
Мемлекеттік шығындардың басты тармағына экономикалық өндірістік секторының қызмет
Әскери шығындардың да үлесі қомақты. Әскери шығындарды айтқанда
Мемлекеттік бюджеттің кірістері орталық және жергілікті органдар жинайтын
Мемлекеттік табыстардың жалпы материялдық негізін ұлттық табыс құрайды,
Республикалық бюджеттің комиссиясы 2003 – ші жылға арналған
ауыл шаруашылық өндірушілерді қолдаудың несиелік және лизингтік тетіктерін
ауыл шаруашылық тауар өндірушілерге ақшалай жәрдем жасау;
өсімдіктерді жаппай зиянкестер мен аурулардан, малды аса қауіпті
тұрғын мекендерді сапалы ауыз суымен қамтамасыз ету;
селолық инфрақұрылым құру және қайта құру
Қазақстан Республикасының Президентінің 2002 жылғы 5 маусымдағы №
Бұдан басқа мемлекет жыл сайын 2004-2005 жылдары:
15 млрд. теңгеден ауылдағы білім беруге, денсаулық сақтау
15 млрд. теңгеден денсаулық сақтау саласын толық қаржылық
1.2 Мемлекеттік бюджет функциялары
Мемлекеттік бюджеттің мәні мен маңызы ол орындайтын функцияларда
• ұлттық табыс пен ішкі жалпы өнімді қайта
• экономиканы мемлекеттік реттеу және көтермелеу;
• әлеуметтік саясатты қаржымен қамтамасыз ету;
• ақшалай қаражаттардың орталықтандырылған қорын жасау және пайдалануға
Мемлекеттік бюджет-ұлттық табыс пен ішкі жалпы өнімді қайта
Шығындар мен салықтар арқылы бюджет экономика мен инвестицияларды
Бюджет қаражаттарының әлеуметтік бағыттылығының зор маңызы бар. Әлеуметтік
Қаржылық жоспарлау процессінде бюджет шаруашылық салаларына және өндірістік
Бюджеттік жоспарлау мен бюджеттің атқарылуы процессінде халық
Мемлекеттік органдардың өздерінің функцияларын орындау үшін басқарудың барлық
Бюджеттің экономикалық мазмұны мен мәні мемлекеттің табиғаты мен
Сөйтіп, бюджеттің сан қырлы маңызын ескере отырып, оны
1.3 Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні
Мемлекеттік бюджет, кез келген басқа экономикалық категория сияқты,
Мемлекеттік бюджет экономикалық категория ретінде жалпы қаржы сияқты
Мемлекеттік бюджеттің сан қырлы маңызын ескере отырып, оны
Мемлекеттік бюджет ұлттық экономиканы басқарудың басты механизмдерінің бірі.
Ақырында, мемлекеттік бюджет орындалуы міндетті мемлекет заңдарының бірі
Сөйтіп, бюджетті осы жоғарыда айтылғандардың жиынтығы ретінде қараған
Нарықтық механизмге көшу жағдайында мемлекеттік бюджеттің қаражаттары ең
II. Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджет жүйесіне талдау
2.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеттің кірістері
Бюджеттің кірістері мемлекеттің кәсіпорындармен, ұйымдармен, азаматтардың елдегі бюджеттік
Бюджеттік кірістердің құрамы, ол бюджетке ақша қаражаттарын мобилизациялау
Шаруашылықтың нарықтық жағдайға көшуіне байланысты қоғамдық өндірісті басқарудың
Өспелі бюджет тапшылығы, инфляция және капиталдың құнсыздануы, шығындылық,
Мемлекет пен кәсіпорындар арасындағы жаңа нарықтық типтегі қаржы
Қаржылық сферада кәсіпорындар мен мемлекет арасында төлем қабілетсіздігінің
·кәсіпорындардың бюджеттік төлемдері мен бюджеттпен тыс қорлары бойынша
· нақты бюджет потенциалының төмендеуі және шығыстарын үздіксіз
· мемлекеттің қаржының инвестициялық функциясының 2-ші дәрежелі роліне
· салық жинаудың төмендеуі мен салық салудан массалық
Бюджет (кризисінің) тапшылығының басты себебі-кірістердің жетіспеуі, яғни салық
Салық әкімшілігінің қатаңдату әрине, керек бірақ оған көп
Келесі бағыт-ол салық құрылымын өзгерту болып табылады. Ол
2.2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеттің шығыстыры
Бюджет шығыстары-бұл қайтарылмайтын негізінде бөлінетін бюджет қаражаттары. Мемлекет
лекеттің білім мен ғылымға жұмсалатын шығындары да
Мемлекеттік қажеттіліктерге әр жеке және заңды тұлға өз
Мемлекеттік шығыстар:
1-ден, мемлекеттің бар болу фактісімен баиланысты, яғни императивтік
Екіншіден, нақты уақытта, нақты мемлекеттегі қалыптасқан экономикалық және
Үшіншіден, өзінің экономикалық табиғатына байланысты мемлекеттік шығыстардың негізгі
Төртіншіден, негізгі массаның жалпы мемлекеттік шығыстар өнімді емес,
Бюджет шығыстары мынандаи түрлерге бөлінеді:
Мемлекеттік мекемелердің қызметі қамтамасыз етуін болдыртын шығындар:
тұрақты сипаты жоқ іс-шараларды ұйымдастыру мен өткізуге байланысты
мемлекеттік тапсырысқа арнлған шығндар –мемлекеттік саясатты іске асыру
жеке тұлғаларға ақшалай төлемдер-қызметкерлерге еңбегі үшін ақшалай төлемдерден
заңды тұлғаларға субсидиялар-мемлекеттік мекемелер және қоғамдық бірлестіктер болып
ресми трансферттер-бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, сонда-ақ Ұллтық қорға
Мемлекеттік шығыстар төрт негізгі топқа бөлінеді:
әлеуметтік-мәдени қажеттіліктерге жұмсалатын шығындарды;
экономиканы қолдауға жұмсалатын шығындар;
әскери шығындар;
басқаруға кететін шығындар
Шығыстардың құрылымы сыртқы және ішкі факторлардың әсер өтуімен
Өз кезегінде мемлекеттік шығыстар мемлекеттің қызметтеріне байланысты ақшалай
Қазақстан Республикасындағы бюджетаралық қатынас-тарда субвенция мен бюджеттік алымдар
2.3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінің балансын талдау
Әр бюджетте оның кіріс және шығыс белігін теңестірген,
Тапшылықтың ұйғарымды деңгейі деп елдің жалпы ішкі өнімге
Бюджет тапшылығы экономиканың жай-күйін қамтып көрсетеді, ал оның
1) елдің экономикасында өндірістің жалпы құлдырауы;
2) қоғамдық өндіріс шығындарының өсуі;
3) айналысқа тауар жиынымен жабылмайтын ақшаны шектен тыс
4) бюджеттің шығыстарында экономиканың даму деңгейіне сәйкес келмейтін
5) әскери-өнеркәсіп кешенін ұстауға жұмсалатын әскери шығыстарды, басқару
6) "көлеңкелі" экономиканың ірі ауқымды айналымы;
7) ұлттық шаруашылықтағы өнімсіз шығыстар мен ысыраптар;
Бюджет тапшылығын төмендетудің мынандай әдістері болады:
1) шығыстар тұрақты, кірістер өседі;
2) кірістер тұрақты, шығыстар азаяды;
3) кірістер өседі, шығыстар азаяды (тапшылық 2 еседен
Тапшылықты қаржыландыру — оны жабу үшін қосымша ақша
Бюджет тапшылығын қаржыландырудың жолдары:
1. Ақша белгілерін шығару. Бұл жол теріс әлуметтік-экономикалық
2. Мемлекеттік қарыздар. Бұл жағдайда қаржыландыруға бос
3. Шетелдік қарыздар. Оларды Дүниежүзілік валюта қоры, басқа
4. Ұлттық байлықты пайдалану. Бұл орайда мемлекет басқа
Салықтардың мөлшерлемелерін көбейту бюджет тапшылығын қаржыландырудың әдісі емес,
Бюджеттің кірістерін көбейтуге және шығыстарын қысқартуға, бюджет тапшылығын
Бюджет тапшылығына қатысты фискалдық саясат үш тұжырымдамаға негізделеді.
1. Жыл сайынғы теңгерілетін бюджет. Мұндай бюджет мұндаға
Бюджетті теңгеру саясаты сонымен бірге инфляцияны үдетуі мүмкін.
2. Циклдік негізде теңгерілетін бюджет. Бұл тұжырымдамаға сәйкес
3. Қаржының функциялық тұжырымдамасының мақсаты макроэкономикалық тұрақтылыққа, инфляциялық
Циклдік негізде және функциялық қаржы тұжырымдамасында теңгерілетін бюджеттің
III. Қазақстан Республикасы бюджетін пайдалануды жақсарту
3.1 Қазақстан Республикасы бюджетінің жоспарлаудағы туындайтын
Мемлекеттік бюжет, кез-келген басқы экономикалық категория сияқты, өндірістік
Мемлекеттік бюджет экономикалық категория ретінде жалпы қаржы сияқты
Мемлекеттік бюджеттің сан қырлы маңызын ескере отырып, оны
Мемлекеттік бюджет ұлттық экономиканы басқарудың басты механизмдерінің бірі.
3.3 Қазақстан Республикасы бюджет жүйесін қалыптастыру
Бюджеттік кодекс жобасының маңызын бағалау өте қиын. Соңғы
Ел басы 2010 жылға дейінгі стратегиялық жоспарда Үкіметке
Бюджеттік кодексті жазу жұмысы өткен жылдың қазанында басылғандығы
Менім ойымша Бюджеттік кодекс елдің бюджет жүйесі дамуының
Парламентте бюджеттің соңғы құны қарастырылып, дайындау процесінің соңғы
1999 жылы бюджет қаржыларды мақсатты және эффективті жүмсау
Бюджеттік қаражаттар негізінде жасалған барлық азаматтық құқык мәніне
Барлық бәсеке емес қорлардың істері ашылып, олардың кірістері
Менің ойымша осы кезек мемлекеттік бюджет жүйесінің дамуының
Мемлекеттік ұйымдардың бөлінетін мемлекеттік тапсырмаларды орындау үшін бюджеттік
Дұрыс жоспарлау мемлекет мақсаттарының олардың орындалуы үшін қажет
• Даму бағдарламалық стратегиясын анықтау.
• Бюджет ресурстарын анықтау
• Бюджет бағдарламаларды жоспарлау.
2003 жылғы бюджетті қалыптастырғанда біз бюджеттік жоспарлау жұмыстарын
Қаржы көздерімен қамтылмаған көптеген бағдарламалар жоғалып кетті, біз
Еске түсірсек, орталық аймақтарды қаржыландырмай оған кейбір қызметтерді
Бюджеттік бағдарлама паспорты - мақсаттарды, күтілетін результаттарды және
Менің ойымша 2002 жылдың ағымында біз мемлекеттік органдарда
Бюджеттік кодекс өзіне бюджеттік процестік әрбір кезеңдерінің нормаларын
Сол сияқты бюджеттік кодекске бюджет процестің өзінің сапалы
Приоритеттік қағидасы - әлеуметтік экономикалық дамуды алдағы орталық
Негізделу қағидасы - келесі жылғы бюджет жобасына беру
Бюджеттік артықшылдық процессі сол сияқты, бүгін бізде бар,
Бюджет саясаты саласында Қазақстан Республикасының Үкіметі бюджет жүйесін
Мақсаттары мен міндеттері
Алдағы кезеңде мыналар бюджет саясатының мақсаттары болып табылады:
Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу жолдары
Алдағы кезеңге арналған бюджетті қалыптастыру бірінші кезекте мемлекеттік
Мақсаттары мен міндеттері
Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген
Республикалық бюджеттің тапшылығын қаржыландырудың жалпы құрылымында сыртқы қарыздардың
ҚОРЫТЫНДЫ
Жер және оның қойнауы, су, әуе кеңістігі, өсімдіктер
Қазақстан Республикасының тәуелсіз мемлекет мәртебесіне сай келетін және
Қазақстан Республикасы басқа мемлекеттердің олардың Республика заңдарына сәйкес
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік ¥лттық банкісі бар, ол өзінің
Қазақстан Республикасы өзінің алтын қорын, алмас және валюта
Тарихи аса мерзімнің ішінде біз ең шұғыл экономикалық
Қазақстан экономикасының өсуі біздің басты мұратымыз -халықтың әл-ауқатын
Осы мақсатқа мемлекеттік қазынадан бір жарым жылдың ішінде
Егер экономикамыз дәл осылайша жақсы жұмыс істейтін болса,
Өткен жылдардан бір айырмашылығымыз сол, бүгін біздің қолымызда
1.аграрлық азық-түлік бағдарламасы;
2.индустриялық-инновациялық бағдарлама;
3.инфрақұрылымды және энергетиканы дамыту;
4.әлеуметтік даму бағдарламалары.
Өткен жылдардан келесі бір айырмашылығымыз сол, бүгін біздің
Істің ендігі түйіні - биліктің барлық тармақтарының үйлесімді
Біздің ынтымағымыз, жасмпаздық күш-қуатымыз, тұрақтылықты, азаматтық және жалпыұлттық
Қазақстан Республикасының бюджет жүйесі түрлі деңгейдегі бюджеттердің экономикалық
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Шеденов Б.А., Байжомартов Ү.С., Комягин Б.И. «Жалпы
2. « Қазақстан Республикасының заңы: \Бюджет жүйесі\ ».
Әубәкіров Я., Нәрібаева К., Есқалиев М., Жатқанбаев Е.
Майдан-Әли Байгішов. «Халықаралық экономикалық қатынастар». Алматы 2001 ж.
В.Крымова. «Экономикалық теория». Кестелі оқу құралы. Алматы 2003
«Ақиқат» журналы. Алматы 2003 ж.
«Егемен Қазақстан» газеті. 5 сәуір 2003 ж.
Биқандиев В.В., Ботвич В.Я. «Рыноктық шаруашылық негіздері». Алматы
«Бюджет жүйесі туралы» ҚР-ң 1196 жылғы,желтоқсанның 24-і, №5-1
Мельников В.Д., Ильясов К.К. «Финансы». Алматы : Изд.2-е,1997
Закон РК «О бюджетной системе» от 01.04.1999 г.
Қорытынды.
Бюджет жүйесінің ұйым мүшелеріне анық болуы үшін оның
Соған байланысты бюджет жүйесін құру үш негізгі қағидатқа
· щығыс бойынша жауапкершіліктің нақты бекітілуі.
· «Бір салық – бір бюджет» қағидаты бойынша
· Бюджет аралық трансферттердің нәтижелі жүйе.
Шығыстар бойынша жауапкершілікті бекіту заңды түрде және де
Салықтың тиімді бөлінуі тимді бюджеттің өздігінен болуына және
Қазақстан жағдайында орталық бағаның 1-ші кезеңде, райондық және
Реттеуші салықтарға әрбір ауданға республика деңгейінде және аудан
Ендігі қорыта айтатын мәселе ол әр елдің бюджет
Бюджет жүйесінің икемділігін қамтамасыз ету үшін жергілікті салықтардың
Менің ойымша, күрделі қаржы шығындары жергілікті бюджеттердің кіріс
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев.С., “Қаржы”, Алматы 2003ж.
Родионова.В.М., М; Финансы и статистика.
Логвина А, “От формальной и реальной финансовой стабилизаций”
Қаржы , қаражат,№2,№6,2004ж
КорцевЮ.И., “Налоги” , м: Финансы и статистика .
Финансы / Под ред В.М. Родиновой. М:
Доклад Председателя Счетного комитета по контролю за исполнением
“Деловая неделя” №8,9,12,15 2001г.
“ҚР президенті туралы” Конституциялық заң
“Қазақстан Республикасының Конституциясы.
“Налоговый кодекс” 2003г.
ӘДЕБИЕТТЕР
Қазақстан Республикасының Конституциясы. — Алматы: Қазақстан, 2000.
Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілер
Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі. Қазақстан Республикасының кодексі. Егемен
Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
Әмірқанов Р.Ә., Тұрғұлова А.Қ. Қаржы менеджменті. Оқу құралы.
Бабич А.М., Павлов Л.Н. Финансы. Учебник. — М.:
Балабанов А.И., Балабанов И.Т. Финансы. Учебное пособие. -
Балабанов И. Т. Основы финансового менеджмента. Учебное пособие.
Берлин С.И. Теория финансов. Учебное пособие. — М.:
Госшенко Л. Н. Страхование. Учебное пособие. — Алматы:
Дробозина Л.А. Финансы. Учебник для вузов. — М.:
Дюсембаев К.Ш. Ананлиз финансового положения предприятия. Учебное пособие.
Елубаева Ж.М., Бюджетная система Республики Казахстан: теория, практика
Заяц Н.Е., Фисенко М.К., Бондаръ Т.Е. и др.
Зейнелъгабдин А.Б. Финансовая система: экономическое содержание и механизм
Ильясов К.К., Исахова П.Б. Расходы государственного бюджета. Учебное
Интыкбаева С.Ж. Фискальная политика и ее роль в
Құлпыбаев С. және басқалары. Қаржы теориясы. Оқу құралы.
Мамыров Н.К., Саханова А.Н. и др. Государство и
Мельников В.Д., Ли В.Д. Общий курс финансов. Учебник.
Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгал-терский учет
Финансы. Учебник для вузов. Под. ред. М.В. Романовского.
Финансы, денъги, кредит. Учебник. Под.ред. О.В. Соколовой. -
Финансы. Денежное обращение. Кредит. Учебник для ву-зов. Под.
26. Қлиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Оқулық. -
ҚОРЫТЫНДЫ
Соңғы бірнеше жыл ішінде Қазақстан экономикасының анализі дүние
Бірақ тек қана бюджет нақты қолда бар ресурстарды
Сонымен, бюджет өзінің ішіне барлық негізгі қаржылық категорияларды
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 24 сәуірдегі №548-11 жаңа
Қаржы. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық. Ілиясов Қ.Қ,
"Бюджет жүйесі туралы" 1999 жылғы 1 сәуірдегі Қазақстан
"Республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуын бақылау туралы" 2002
Финансы. Учебник. //под редакцией Радионовой В.М. -М., 1995.
Худяков А. Финансовые право Республики Казахстан (Общая часть).
Мельников В.Д., Ильясов К.К. Финансы. Учебник. -Алматы, 1997.
Государственной бюджет. Учебник. // Ильясов К.К и другие
Қазақстан Республикасының Конституциясы 1998 жылы 19 сәуір.
Зейнельгабдин А.Б. Финансовая система: экономическое содержание и механизм
Эсберг К.Т. Курс финансовой науки. -Санкт-Петербург, 1913. -113
Мельников В.Д., Ильясов К.К Финансы. Учебник. -Алматы, 2001.
Қазақстан Республикасының әлеуметтік - экономикалық дамуының 2004 -2006
Воронин А.Г., Лапин В.А., Широков А.Н. Основы управления
Пояснительная записка к проекту Закона Республики Казахстан "О
Қазақстан Республикасының әлеуметтік — экономикалық дамуының 2005 -
Хурсевич С.Н. Использование нормативного подхода организации бюджетного выравнивания.
Баймуратов У.Б., Зейнельгабдин А.Б., Жансарбаев Б. Проблемы совершенствования
Алимбаева А.А., Утешев С.Б., Ахметов С.Н., Таубаев А.А.
Исентаев Г.К. Особенности стратегического планирования регионов. //Реалии и
Вустер Д. Реформа межбюджетных отношений в Казахстане. //Ал-Пари.-
Саткалиев М.А. Сущность и содержание финансовых ресурсов региона.
Бримбетова М.Ж. Трансформация механизма бюджетного регулирования экономики. //Известия
Мельников В.Д., Ли В.Д. Общий курс финансов: Учебник.-
Исахова П. Мемлекеттік бюджет: Оқу құралы.-Алматы: Экономика, 1998-268с.
Бақылау жұмысын орындауға арналған тапсырмалар
ҚР мен шет елердің азаматтық іс жүргізу құқығы
Қасақана қылмыс істеу сатыларының қылмыстық құқықтық мәселелері
Экологиялық құқықтық қатынастар
Азаматтық құқықтарды жүзеге асыру мен қорғау
Азаматтық құқық қатынас азаматтық құқық нормаларымен реттелетін қоғамдық қатынастар
«ҚР қылмыстық құқығы (жалпы бөлім)» пәні бойынша оқу – әдістемелік кешен
Президенттің нормативті жарлығы
Мұрагерлік құқық түсінігі мен түрлері
Қылмыстық сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар