Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасу принциптері
ҚР салық жүйесі және оларды шетел тәжірибесі негізінде дамыту
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
ҚАРАҒАНДЫ
2009
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
ҚР салық жүйесі және оларды шетел тәжірибесі негізінде дамыту
Студент
Ғылыми жетекші,
аға оқытушы
Қарағанды
2009
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. САЛЫҚ ЖӘНЕ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Салық және салық жүйесінің түсінігі
1.2 Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасу принциптері
1.3 Салықтардың сыныптамасы
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Қазақстан Республисының салық жүйесінің қалыптасу кезеңдері
2.2
2.3
3. ШЕТЕЛ ТӘЖІРИБЕСІ НЕГІЗІНДЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖЕТІЛДІРУ
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
МАЗМҰНЫ
1. САЛЫҚ ЖӘНЕ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Салық және салық жүйесінің түсінігі
1.2 Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасу принциптері
1.3 Салықтардың сыныптамасы
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Қазақстан Республисының салық жүйесінің қалыптасу кезеңдері
2.2
2.3
3. ШЕТЕЛ ТӘЖІРИБЕСІ НЕГІЗІНДЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ
КІРІСПЕ
Салықтар, әлеуметтік және экономикалық әскери қорғаныс, құқытық қорғаушылықтарды, негізгі
Салықтар ұлттық кірісті қайта бөлуде негізгі құрал болып табылады
Осыған байланысты дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі- Қазақстанда бюджеттік кірістің
2009 ж. 1 қаңтарынан бастап республикада жаңа Салық Кодексі
Қазіргі уақытта салық жүйесінің стратегиялық мақсаты болып экономиканы
тікелей әрекет ету заң қағидасын іске асыру;
шикізаттық емес экономика секторына салынатын жалпы салықтық жүктемені төмендету;
экономиканың жаіғыруы мен әртараптануына қолайлы жағдайлар жасау;
салықтық әкімшілікті жетілдіру мен салықтық процедураларды оңайлату арқылы бизнес
Дипломдық жұмыстың мақсаты - салықтың экономикалық мазмұнын оқу,
Дипломдық жұмыстың мақсатына жету үшін келесідей тапсырмалар көзделген:
1. Салық және салық жүйесінің түсінігін түсіну;
2. Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасу принциптерін қарастыру;
3. Салықтардың сыныптамасын сипаттау;
4. Қазақстан Республисының салық жүйесінің қалыптасу кезеңдерінің маңызын ашу
5.
6.
7. Шетел салық жүйесін қарастыру
Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында салықтың дамуын және
пайда болуы олардың тарихы қарастырылады, сондай-ақ экономикалық мазмұны ашылып
Ал, екінші тарауда Қазақстан Республикасының қалыптасу кезеңдері, төлемдері және
Үшінші тарауда дамыған жетекші елдердің салық салудағы шетелдік тәжірибесі
Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі ретінде Қазақстан Республикасының заңдары, нормативтік
Дипломдық жұмыс әдістемелік нұсқаудың талаптарына сай орындалған.
1. САЛЫҚ ЖӘНЕ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
Салық және салық жүйесінің түсінігі
Салықтар дегеніміз, жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында, мемлекеттік жоғарғы
Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып саналады. Мемлекетті ұстау
Салықтар – шаруашылық жүргізуші субъектілердің , жеке тұлғалардың мемлекет
Қазіргі нарықтық экономика жүйесінде салықтардың алатын орны өте зор.
Салық мәселесі мен салық салудың тамыры ғасырларға тереңдеп
Салық теориясына Ресейдің ғалымдары да өзіндік үлес қосты. Н.
Ал А. Соколов: " Салық дегеніміз мемлекет шығындарын жабу
Мысалы, Гуреев В.И. салықтарды “міндетті жарна” деп атайды және
Ал салық жөнінде, мемлекеттің заңды және жеке тұлғалардан тиісті
Осы автордың айтуы бойынша, егер қандай да болмасын міндетті
Қазақстандық, белгілі экономист-ғалым Қарағүсова Г.Ж. " салықтар деп, жалпы
Қаржылық қүқық саласының Қазақстан бойынша берілетін бір әйгілі ғалымы
1 Салық-әрқашан мемлекет тарапынан енгізілінеді және алынады. Бұл жерде
2 Салық-мемлекеттің біржақты түрде белгілейтін төлемі. Бұл жерде мемлекет
3. Салық- әрқашанда ақшадай түрдегі төлем. Осы белгісі бойынша
4. Салық- әрқашанда ақшаларды еріксіз алу. Бұл жерде салық
5. Салық- заң жүзінде белгіленген ақшаларды алу. Мемлекет салықтарды
6. Салық- міндетті төлем. Салық төлеушінің салық телеу жөніндегі
7. Салық- тек құқылық формада қездесетін төлем. Салықтар нормативтік
8 .Салық- тек мемлекеттік кіріске түсетін төлем.
9. Салық- тұрақты ақша міндеттемелерін туғызатын төлем.
10. Салық- баламасыз төлем. Яғни, салық қандайда болмасын көрсетілген
Салық жүйесінің үлгісі ағымдық салық саясатының міндеттері
«Жүйе» термині әртүрлі белгілері бойынша сыныпталған өзара байланысқан қосалқы
Мельников В.Д., Ілиясов К.К. салық жүйесін мемлекеттен жиналатын салық
Оспанов М.Т. салық жүйесінің келесі анықтамасын береді.
Салық жүйесі – бұл ағымдағы уақытта қолданылатын, ставкалары, төлеушілері
Камаев В.Д. салықтарды мемлекетте алынатын салықтардың, алымдардың, баждардың және
Осы анықтамалардың әрқайсысы салық жүйесін сипаттайды, бірақ біздің ойымызша
Салық жүйесі өз кезегінде мемлекетпен өндіріп алынатын салықтардың және
Өндірістік тұрақты нарықтық экономикалық дамыған елдерде
Салық салу объектісі ретінде табысты артықшылық қолдану үлгісін
Ал дамып келе жатқан елдерде тауар және қызмет
Салық жүйесі үш негізгі элементтерден тұрады:
мемлкетте қолданылатын барлық салықтардың жиынтығынан;
салық салу тәртібін анықтайтын заңнамалық база (жарлықтар, заңдар, кодекстер);
Салық саясатын жүзеге асыратын мемлекеттік органдардан тұрады.
Салықтар салық жүйенің негізін құрайды. Салықтардың
мәнін толық түсіну үшін,олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Салықтар
Салықтардың экономикалық белгілеріне келесілер жатады:
ақша түрінде жүргізілетін төлем ретінде;
қайтарылмайтын;
эквивалентсіз;
салық салу объектісінің болуы;
салық субъектісінің айқындылығы;
салық мөлшерінің айқындылығы;
төлеу мерзімі белгіленген;
салық мемлекет табысы болын табылады.
Салықтардың заңдық белгілерілеріне келесілер жатады:
салықтың мемлекетпен бекітілуі;
салықтың тек құқықтық формада болуы;
салық заң негізінде алынуы;
салық төлеуде мемлекеттік бақылаудың болуы;
тиісті органмен, салықты және тиісті құқықтық форманы бекіту;
мемлекеттік жауапкершілік шарасымен салық төлеуді қамтамасыз ету;
салықпен түрақты қаржылық міндеттемелерді тудыру;
салықты төлеу – заңдық міндеттеме;
салық – міндетті төлем;
мемлекет салық арқылы өзінің бір жақты еркін білдіреді./25,
Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.
Салықтарға өзіне тән қызметтері бар. Оларға мыналар тән:
реттеушілік;
фискалдық;
қайта бөлу.
Жоғарыда көрсетілген негізгі функциялармен қатар салықтардың ынталандыру, бақылау функцияларын
Реттеушілік қызметі – салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызмет
Жоғарыда көрсетілген салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын
а-егер төленетін салық мөлшері салық төлеуші табысының 50 процентінен
ә-егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 45-50
б-егер салық мөлшері, салық төлеуші табысының 35-40
Салықтардың екінші қызметі – фискалдық немесе бюджеттік қызметі. Бұл
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
Қазахстан Республикасы Конституциясының 35 – бабында: заңды түрде белгіленген
Салық салу объектілерін есепке алу және оларды бағалау тәсілдеріне
Енді осы қызметтер жөнінде қалыптасқан, дәстүрлі көзқарастармен шектеліп қана
1. Фискалдық немесе жұмылдыру қызметі арқылы мемлекет тиісті шығындарын
2. Қайта бөлу қызметі арқылы мемлекет экономика аясының әртүрлі
3. Ынталандыру қызметі - экономиканы дамыту, техникалық жаңарту және
4. Шектеу кызметі, салық саясаты арқылы мемлекетке тиімсіз (пайдасыз)
5. Бақылау-есептеу қызметі, кәсіпорындар мен азаматтардың табыстарын, өндірістің құрылымы
Мемлекет мына жоғарыда көрсетілген салықтардың қызметін пайдалана отырып еліміздің
Черника Д.Г. “Салықтар” атты кітабында салықтардың қызметі
фискалдық (бюджеттік)
бақылау
бөлу
реттеушілік, оның өзі қосалқы қызметтерге бөлінеді:
ынталандыру
тежеуші
қайта өндіру. /17,45б/.
Мемлекеттік салық салу саясаты - салық саласындағы шаралар жүйесін
1.2 Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасу принциптері
Принцип (латын тілінен principium – негізі, алғашқы) – бұл
Нарықтық экономикалық қалыптасу кезеңінде салық саясатының негізгі бағыты немесе
Салық жүйесінің құрамы мынадай: қаржы қатынастары және осы қатынасты
Салық салу кезінде мемлекет белгілі бір принциптерді колданады. Салық
Салықтар жөніндегі ілімнің тұңғыш қарлығаштары, саяси экономикалық, теорияның ең
Кезінде салық жүйесін құрудың төрт қағидасын Адам Смит ұсынған
1.Бірінші қағида - салық әрбір салық төлеушінң тапқан табысына
2.Екінші қағида - салық мөлшері мен оны төлеу мерзімі
3.Үшінші қағида - ыңғайлылық қағидасы, яғни әрбір салық төлеушіге
4.Төртінші қағида - үнемділік қағидасы, яғни салық алу кезінде
Салық салу кезінде, аталған принциптерді басшылыққа алу барысында
Принциптердің кең ауқымды жүйесін ХIХ ғасырда неміс экономисті А.Вагнер
А.Вагнермен ұсынылған принциптер жүйесі 4 топқа біріктірілген 9 принциптен
1. Салық салуды ұйымдастырудың қаржылық принципі, қайта анықталған ұжымдық
1) салық салу жеткіліктілігі;
2) салық салу икемділігі.
2. Халық шаруашылық принципі:
3) салық салу көзін таңдау, яғни салық тек жеке
4) шарттары мен нәтижелерін есептегенде әртүрлі салықтарды
3. Этикалық принцип немесе әділеттілік принципі:
5) жалпылай салық салу;
6) біртектілік салық салу.
4. Әкімшілік – техникалық принцип немесе салықтық басқару принципі:
7) салық салу анықтылығы;
8) салық төлеу қолайлығы;
9) ең көп шығындарды өндіріп алу.
А.Вагнер қаржылық принципін бірінші орынға қойып, бірінші орынға әділеттілік
Осылайша салық салудың ең белгілі , анықталған жалпы ережелері
Салық салудың негізі туралы біршама ғылыми көзқарастар қалыптасып,
Дәстүрлі салық салу принциптерінің сыныптамасына сәйкес 3 группаға
салық салудың экономикалық принципі
салық салудың заңдық принципі (салықтық құқық принципі)
салық жүйесін ұйымдастырушылық принципі.
Салық мемлекетпен бекітілгендіктен ол өзімен бірге
бір субъективті бастамасы болады. Нақты салық бекітіп, жалпы салықтық
Салық салудын экономикалық заңдары болады, мемлекет салық бекітіп,
Салық салудың экономикалық принциптеріне мыналарды жатқызуға болады:
1 - салықтың экономикалық негізділік принципі
2 – салық салудың әділеттілілік принципі
3 – біртұтас экономикалық кеңістік талаптарына салық жүйенің сәйкес
4 – салық төлеушілердің қызығушылығын және мүмкіндіктерін толық есептеу
5 – теңдік принципі
6 – салық салудың ең жоғарғы қарқындылығы.
Салық салудың заңдық принципі заңнамада толық түсіндірілген. Оларға мыналарды
мемлекттегі салықтардың тәуелсіз шектелмеген принципі
салық бекіту және жою кезінде заңнамалық үстемділік принципі
Қазақстан Республикасы Конституциясына салық заңнамасының сәйкес келуі
салықты бекіту кезінде заңдылықтың сақталуы
салық заңнамасында Салық Кодексінің үстемділік принципі
халық жағдайын нашарлататын салық заңдарының кері күшін теріске
салықты бекіту кезінде халықтың конституциядық құқықтарын сақтау
салық салу анықтылық принципі
салық салудың міндеттілік принципі
10 – салық заңнамасының жаариялылық принципі
Салық салудың ұйымдастырушылық принципі мемлекеттің
салық жүйесінің қалыптасуы мен құруын анықтайды. Ұйымдастырушылық принциптер
Салық салудың ұйымдастырушылық
келесіледі айтуға болады:
салық жүйесінің бірлік принципі
салықтық орталықтандыру принципі
салықтардың көптік принципі
салықтардың икемділік принципі
салықты өндіріп алу ыңғайлылық принципі
Қазіргі кезде қолданылатын салық салу принциптері тікелей салық салу
1.Салық салмағының тең болуы, яғни әркім мемлекет қорына "
2.Салық жүйесінің қарапайым және анық болуы, яғни салық төлеушілерге
3.Салық салудың теңділігі және әділеттілігі, яғни әлеуметтік-экономиқалық мақсаттарға жету
4.Салыктарды басқару және заңдылықты сақтау жөніндегі әкімшілік шығындар мүмкіндігінше
Қазіргі кезеңде, мемлекет алдында тұрған бірден-бір күрделі мәселе -салық
Біріншісі, тапқан (алған) игіліктерге негізделген яғни мемлекет тарапынан көрсетілетін
Екіншісі, төлеу қабілеттілігі принцппіне негізделген. Бұл жерде салық айырмашылығы
Мельников В.Д. өз еңбегіңде дүние жүзілік мәні бар салық
Дүние жүзілік тәжірибеден өткен ол принциптер мыналар:
1.Салық салу формаларын белгілеу барысында карапайым формаларды қолданған жөн.
2.Салық жүйесі мүмкіндігінше бейтарап болуы тиіс. Былайша айтқанда, мемлекет
3.Прогресивті салықтардың орнына тікелей пропорционалды салықтарды басымырақ пайдалану.
5.Салық жүйесі экономикалық қызметтердің жақсаруына және күрделі жұмсалымдардың өсуіне
Сонымен салық жүйесі мемлекеттің экономикалық саясатымен анықталатын, үстінде аталған
1.3 Салықтардың сыныптамасы
Салықтардың анықтамасы, мәні және мазмұны жоғарыда айтылған болатын.
Салықтарды мынадай нышаны, белгілері бойынша топтастырамыз немесе жіктейміз:
1) салық салу объектісіне байланысты;
2) қолданылуына қарай;
3) салық салу органына байланысты;
4) экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5) салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға мына салықтар жатады:
- заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
- мүлік салығы;
- жер салығы;
- бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
Жеке тура салықтар - бұл жеке адамдар мен заңды
Жанама салықтар - баға немесе тарифке үстеме түрінде белгіленген
Жанама салықтар мемлекеттің фискалдық мүдделерін білдіреді. Оларды саналы қолдану
Жанама салықтар салудың мәні салықтың тауар бағасына (немесе қызметтің
Салықты алатын және оған билік жасайтын органға қарай орталық
Пайдалану тәртібіне қарай барлық салықтар жалпы және мақсатты (арнаулы)болып
Жалпы салықтар тиісті деңгейлердегі бюджеттерде шоғырландырылады және жалпымемлекеттік қажеттіліктерді
Объектінің экономикалық белгілері бойынша табысқа салынатын салықтар және тұтынуға
Бірінші жағдайда салықты есептеу мен оны алу, салық салу
Мағлұмдамада салық төлеушілер табыстың көлемін, қажетті жеңілдіктерді, шегерімдерді көрсетеді
Жеке табыс салығы бойынша мағлұмдаманы мынадай салық төлеушілер:
- Төлем көзінен салық салынбайтын табыстары барлар;
- Тұрғын үй салу мен осындай құрылыс үшін құрылыс
- Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден табыстар алатын жеке
- Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі шетел банктеріндегі шоттарда
- Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңнамалық
- Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, судъялар табыс етеді.
Салық төлеушіден салық мағлұмдамасын табыс етудің белгіленген мерзіміне дейін
Үшінші әдіс бойынша салық төлеуші жұмыс істейтін ұйымның, мекеменің
Төртінші әдіспен салық кәсіпкерлік қызметтің сан алуан түрлеріне берілетін
Салық есебінің екі әдісі қолданылады:
1) кассалық;
2) есептеу әдісі;
Кассалық әдіске сәйкес табыстар мен шегерімдер жұмысты орындау, қызмет
Есептеу әдісі бойынша табыстар мен шегерімдер ақы төлеудің уақытына
Қазақстан Республикасының салық жүйесі салықтардың және баждардың түрлерін, салық
Салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің сомасы
Салық жүйесі өзінің құрамына мемлекеттік салық службасының – Қаржы
«Салық» және «салық салу» ұғымдарын ажырата білген жөн: бірінші
Жанама салықтар – жоғарыда атап өткендей, баға немесе тарифке
Алайда тұтынуға салынатын салық өсуінің кемшіліктері де бар, бұл
Салық салу жүйесінде ортақ заңдылықтың болатының есте ұстау қажет:
Жанама салықтардың ішіндегі ең маңыздысы 1992 жылы еңгізілген қосылған
Демек, бұл салықтың ерекшелігі – оның салық салынатын объектісі
Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы
Жанама салықтар арасындағы фискалдық маңызы жағынан екіншісі кеден төлемдері
Акциздер – бағаға қосылатын және сатып алушы төлейтін тауарларға
Қазақстан Республикасының салық жүйесі салық түрлерінен, салық органының қызметінен
Қазақстан Республикасындағы салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті
1) салықтар:
корпоративтік табыс салығы;
жеке табыс салығы;
қосылған құн салығы;
акциздер;
экспортқа рента салығы;
жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары;
әлеуметтік салық;
көлік құралы салығы;
жер салығы;
мүлік салығы;
ойын бизнесі салығы;
тіркелген салық;
бірыңғай жер салығы;
2) бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер:
мемлекеттік баж;
алымдар;
тіркеу алымдары;
автокөлік құралының Қазақстан Республикасы аумағымен жүргені үшін алым;
аукционнан алынатын алым;
жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
телевизия және радио тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат
мыналар:
жер учаскесін пайдаланғаны үшін;
үстіңгі көздерден су ресурсын пайдаланғаны үшін;
қоршаған ортаға эмиссия үшін;
жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін;
орманды пайдаланғаны үшін;
ерекше қорғалатын табиғи аумақты пайдаланғаны үшін;
радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін;
қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы байланысты
кеме жүзетін су жолдарын пайдаланғаны үшін;
сыртқы (көрінетін) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақылар қолданылады.
2. Салықтың, бюджетке төленетін басқа да мiндеттi төлемдердiң сомасы
Қазақстан Республикасының салық заңнамасы салық және бюджетке
төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасының
2008 жылғы 10 желтоқсандағы N 99-IV қабылданған, 1 қаңтардан
Салық кодексі біріңғай нормативтік құқықтық актілер негізінде әзірлегенде ол
Салық Кодексі заңнамалық актіге жатады және құқықтық
Салық жүйесі өзіне Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің салық
Қазақстан Республикасы Президентінің әлемде 50 бәсекеге қабілетті елдер қатарына
Сызба 1
Қазақстан Республикасы салық қызметінің 5 жылға (2008-2012ж) арналған
Салық қызметі органдарының негізгі міндеттеріне мыналар жатады:
1) салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің
2) міндетті зейнетақы жарналарын (бұдан әрі – міндетті зейнетақы
3) Қазақстан Республикасының салық саясатын іске асыруға қатысу;
4) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз
5) Қазақстан Республикасы салық заңнамасының сақталуын қамтамасыз ету болып
2. Салық қызметi органдары уәкiлеттi орган мен салық органдарынан
3. Салық органдарына уәкілетті органның облыстар, Астана және Алматы
4. Салық органдары тиiстi жоғары тұрған салық қызметi органына
5. Уәкілетті орган салық органдарына басшылықты жүзеге асырады.
Салық қызметі органдарының құқықтары
1. Салық қызметi органдары:
1) Кодексте көзделген нормативтiк құқықтық актiлердi өз құзыреті шегінде
2) салықтық бақылауды жүзеге асыруға;
3) салық салу мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыруға;
4) салық төлеуші (салық агенті) осындай бағдарламалық қамтамасыз етілімді
5) салық төлеушіден (салық агентінен) салықты және бюджетке төленетін
6) салықтық тексеру барысында Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық
7) нұсқама негізінде объектінің тұрған жеріне қарамастан, салық салу
Салық қызметі органдарының міндеттері
1. Салық қызметi органдары:
1) салық төлеушiнiң (салық агентінің) құқықтарын сақтауға;
2) мемлекеттiң мүдделерiн қорғауға;
3) салық төлеушiнiң – салық мiндеттемесiн, салық агентінің салықтарды
4) салық төлеушілерді, салық салу объектілерін және (немесе) салық
5) өз құзыреті шегінде салық міндеттемесінің туындауы, орындалуы және
6) салық төлеушіге (салық агентіне) қолданыстағы салық және бюджетке
7) салық төлеушіге (салық агентіне) уәкiлеттi орган бекіткен мемлекеттік
8) нұсқама бойынша салықтық тексеруді жүргізуге міндетті.
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Қазақстан Республисының салық жүйесінің қалыптасу кезеңдері
Қазіргі уақытта салық жүйесінің стратегиялық мақсаты болып экономиканы
тікелей әрекет ету заң қағидасын іске асыру;
шикізаттық емес экономика секторына салынатын жалпы салықтық жүктемені төмендету;
экономиканың жаіғыруы мен әртараптануына қолайлы жағдайлар жасау;
салықтық әкімшілікті жетілдіру мен салықтық процедураларды оңайлату арқылы бизнес
Осы берілген бағыттарға байланысты жаңа Салық кодексінде көптеген
өзгерістер енгізілді. Ұлттық салық жүйесінің кезеңдер бойынша эволюциялық дамуының
Қазақстанда ұлттық салық жүйенің қалыптасуы мен дамуын келесі кезеңдерін
Сызба 2
Қазақстанның ұлттық салық жүйесінің құрылуы және дамуының
Кезеңдер Ұлттық салық жүйенің құрылу және даму
Салықтық қатнастарды басқару стратегиясы мен тактикасы Орталықтандыру деңгейі Әлеуметтік
Бірінші кезең 1991-1994
жж. Мемлекеттік бюджеттің табыстар бөлігін қалыптастыруға бағытталған экономикадағы
Екінші кезең 1995 – 1998жж. Жоғары әлуеті және бәсеке
бөлігін максималдауға жету Қысқа және орта мерзімді міндеттерді
Үшінші кезең 1999- 2001жж. Салықтық реттеуді ұйымдастырудың жаңа принциптарына
Төртінші кезең 2002-2008жж. Әлеуметтік-балансталған программаларда қаржыландыру кеңейту мақсатымен
Бесінші кезең 2009ж
Салық реформасының бірінші кезеңіндегі (1991 жылдан 1994 жылдың маусымына
Қазақстан мемлекеттік тәуелсіздігін алу және нарықтық қатынастарға көшу кезеңінен
Бұрынғы Совет Өкіметінің салық заңдылығы жаңа жағдайларға сәйкессіз және
Қазақстанның салық жүйесі 1991 жылы өзінің бастамасын алды. Оны
Бөтен тәжірибені ұлттық экономиканың ерекшеліктерін ескермей, толығымен қайталау осымен
Мәні бойынша “салық жүйесі модерленген, советтік билік-әкімшілік жоспарлы экономиканы
16 жалпы мемлекеттік
10 жалпы міндетті жергілікті
19 жергілікті салықтар
әртүрлі аударымдар
Сол кезеңдегі салық жүйесінде салаға байланысты белгілінетін табысқа 14
кәсіпорындардан - 25%
коммерциялық банктер мен сақтандыру компанияларынан – 45%
өндірістік кооперативтерден – 35%
коммерциялық кіші кәсіпорындардан, қор, тауар-шикізаттық биржалардан, делдалдық фирмалардан –
Мемлекеттік бюджетке салықтық түсімдердегі мағызды үлес салмағын айналымнан салық
ҚҚС тауарлар (қызмет, жұмыс) қайта өндірісі процесінің барлық кезеңдерінде
ҚҚС экономикалық болжамдарға қарамастан бағаның өсуіне әкеп соқты. Көптеген
Теориялық тұрғыда ҚҚС өндірушінің қызметінің нәтижесіне тікелей әсер етпейді;
Сонымен қатар, заңды дайындау кезінде тауар құнының ҚҚС сомасына
1991-1994 жылдарға салық салу жүйесінің негізгі мәселелрінің бірі жеңілдіктер
Бұл кезде барлық әлемде болашағы бар кәсіпорындарға бюджеттен тікелей
Нәтижесінде “селективті жеңілдік беру”принципі бойынша салық жүйесі құралды. Жеңілдік
1991-1994 жылдардағы салық жүйесінің тәуелсіздігін жылдық салық жүйесінің
Біздегі салық салу жүйесі экономикалық және әлеуметтік маңызын жоғалтты,
Нәтижесінде 1994 жылдың басында біздің елдің салық жүйесі күрделі,
Экономикалық тиімділікті, қарапайымдылықты және жалпыға бірдей қабылданған дүниежүзілік әділдік
Салықтық реформаны екінші кезеңіндегі Қазақстан Республикасының салық жүйесі (1995
1995 жылдың 1 шілдесінде іске қосылған Қазақстан Республикасы Президентінің
Бұл кезде, динамикалы дамып келе жатқан экономикасы бар елдер
Өңдеу кезінде сапалы шетелдік тәжірибе талданды, тәуелсіз эксперттер есебінде
Салық реформасының міндеттері:
Салық жүйесін және салық заңдылығын қарапайымдандыру. Бұл
мақсат іске асырылды, яғни егер бұрынғы жүйе салықтармен аударымдардың
Келесідей аударымдар жойылды:
Қазақстан Республкасы қайта құру қоры (өзіндік құннан 5%);
Кәспкерлікті қолдау және бәсекелестікті дамыту қорына (таза табыстан 1%)
Қалалық жолаушы көлігін қамтамасыз етуге (еңбекке ақы төлеу қорынан
Жетістік немесе жетістікке жетуге ұмтылу, салықтық қатынастардың реттелуі,
Салық салу тәртібінің өзгеруі экономиканың нақты жағдайына байланысты болды,
Сол кездегі Қазақстан бойынша тіркелген кәсіпорындардың жартысының қызметі шығынды
1995 жылғы “Салықтар туралы” заңы жеке тұлғалардан табыс салығын
Арнайы экономикалық аймақтарға тікелей инвестицияны ынталандыру үшін осы
Осы жылдарда (1996-1997 жылдары) ЖІӨ 0,5%-і және 1,7% өсімімен
Осыған байланысты, өз уақытында салық реформаларын тиімді жүргізу үшін
Нәтижесінде 1999 жылы Қазақстанның салық жүйесі бастапқыдан өзгеше болды.
Салықтық ауыртпалық және салық заңдылығының тұрақсыздығындағы өзгерістер сол кездегі
Экономиканың құлдырауы салық салынатын негізді азайтты. Статистикалық мәліметтер келесі
мемлекеттік бюджет 1998 жылы табыстар бойынша жоспардың 89% орындалды;
шығындар бойынша 82%
бюджетке салықтар мен басқа төлемдер бойынша қарыздар, 1998 жылы
салық жинақтары 90% құрады
Салық жүйесінің қажеттілігі арта түсті.
1999 жылдың 1 қаңтарынан бастап, 1998 жылдың 24 желтоқсанындағы
Осы шаралар 1998-2500 жылдардағы мемлекеттік бюджетке “салықтардың түсімі және
Салық реформасының үшінші кезеңі (1999 - 2001 жылдар аралығында)
2001 жылы Қазақстан Республикасының салық заңдылығы әлеуметтік салық
Қазақстан территориясы бойынша көліктік құралдарға жинақ;
Нарықта тауарларды өткізу құқығына лицензиялық жинақ;
Алматы қаласының белгісін қолданғаны үшін жинақ;
Заңды тұлғалардың “Қазақстан”, “ҚР” қолданғаны үшін жинақ;
Қазақстан Республикасының радио жиіліктері ресурстарын қолдануға төлем;
Жеке тұлғалардың шетелдік валютаны сатып алғаны үшін төлем.
Салық ауыртпалығын төмендегідегі маңызды қадам 20% мөлшерінен 4%-ке төмендеуі
Заңды қабылдау кезінде ғалымдар, салықтық ұйымдар және салық төлеушілердің
Салық кодексін өңдеу және қабылдаудың тұжырымдауы бойынша салық салу
Салық кодексі үш бөлімнен тұрады:
Жалпы бөлімі – бұл салық заңдылығының негізі, бұл салық
Ерекше бөлімі – салықтар, жинақтар және басқа да міндетті
Кодексте төлемдердің саны көбейтілген, олардың көбісі “ластаушы төлеуі тиіс”
Қазіргі уақытта, 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасының
Салық жүйесінде басты орынды салықтардың түрлері алатыны сөзсіз. Қазақстан
1. Корпорациялық табыс салығы;
2. Жеке табыс салығы;
3. Қосылған құнға салынатын салық;
4. Акциздер;
5. Жер койнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері;
6. Әлеуметтік салық
7. Жер салығы
8. Заңды және жеке түлғалардың мүлкіне салынатын салық;
9. Көлік құралдарына салынатын салық.
Салық төлеушінің салық заңдарына сәйкес мемлекет алдында туындаған міндеттемесі
Мемлекет салық қызметі органы арқылы салық төлеуішіден - оның
Кодексте әлеуметтік тұрғыдағы мәселелерге көп көңіл бөлінген атап айтқанда:
жеке табыс салығы бойынша шегерімнің айлық есептік көрсеткіш бойынша
корпорациялық табыс салығы бойынша ставканың салыстырмалы түрде жылдан жылға
2002 жылы қабылданған, қолданыстағы Салық кодексі еліміздің экономикасының
Салық жүйесінің дамуының бесінші кезеңі, яғни 2009 жылдың 1
Қазақстан Республикасы премьер-министрінің төрағалық етуімен салық салу мәселелері бойынша
«Салық есебі» ұғымы енгізілді, оны жүргізудің тәртібі реттелді, салық
Салық төлеушілерге өз бетінше салық тізбесінің нысанын әзірлеуге және
Салықты есептеу үшін бухгалтерлік есептің деректеріне түзету белгіленді.
Берлескен қызметтерді жүзеге асыру кезінде салық міндеттемелерін орындаудың ерекшеліктері,
Салық кодексіне алғаш рет «тәуекелді бағалау» ұғымы мен оның
Салық төлеушілерге салық заңдарын насихаттауда, салық есептілігінің бланкілерінің
Салық кодексін «тікелей әрекет ету» қағидасын жүзеге асыру мақсатында,
кодекске сәйкес қабылданатын нормативтік құқықтық актілерді қысқарту (131 ден
салық төлеушінің тіркелуін тіркеу деректерінің өзгергені туралы өтінішті алып
салық есептілігінің санын 89 дан 68 дейін және
салық есептілігінің біріңғай салық кезеңін белгілеп тапсырудың ҚСЕ барлық
салық есептілігін тапсыру күнін салық есептілігін тапсырудың біріңғай
төлем жасаудың біріңған мерзімі белгіленеді – салық есептілігін тапсырған
салық агенттеріне бейрезиденттердің табыстарына салықты немесе шартты банк
салық тексерулері салық төлеушінің салық міндеттемесін орындамауын және толығымен
салық төлеушілерге жоспарлы салық тексеруі жүргізілетіндігі туралы хабарлама енгізілетін
Корпоративтік табыс салығы бойынша жеңілдіктерді, мөлшерлемені жылдар бойынша шағу
Жеке табыс салығын төлеушілер үшін КТС бойынша есептерді тапсырудың
ҚҚС реформалаудың негізгі бағыттары барлық салық төлеушілер үшін есептелген
Жеке табыс салығы бойынша біріңғай салық ставкасы 10% деңгейіндегі
әлеуметтік салық бойынша салық мөлшерлемесі 13 тен 5% кемімелі
мүлік және жер салығы бойынша 2 жыл ішінде кезең
өндірілетін және ҚР өндірілетін алкогольді өнімге мөлшерлемесі жоғары импортталатын
2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізілген жаңа Салық кодексі
- экономиканы жаңашаландыру және әртараптандыруға ықпал ететін жағдайларды құру;
- көлеңкелі экономиканың секторын қысқарту;
- экономиканың шикізаттық емес секторына салынатын жалпы салықтық жүктемені
- экономиканың өндіруші секторының экономикалық қайтарымын жоғарлату;
- салық жеңілдіктерін оңайлату;
- тікелей әрекет ету заңының қағидасын іске асыру;
- салықтық әкімшілік жүйесін жетілдіру.
Жоғарыдағы Қазақстан Республикасының даму кезеңдері керсеткендей, салық жүйесінің даму
3. ШЕТЕЛ ТӘЖІРИБЕСІ НЕГІЗІНДЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ЖЕТІЛДІРУ
Әр елде әрдайым екі баламалы таңдау болуы мүмкін, яғни
Кез келген жағдайда проблеманы шешу негізінен халықтық әлеуметтік және
Дегенмен жалпы тенденция шегінде әр түрлі елдер өзінің қаржылық
Батыс Европалық елдердің салық жүйесі өзара әрқилы. Бірақ 80
Қазіргі салықтық реформаның негізгі бағыттарын және себептерін қарастырайық. Салық
Бұндай өзгеріс салықтық реформалар бағдарламасына бастапқыда енгізілген деп айтуға
Салықтық реттеу саясатындағы бағыттар қателіктер және тәжірибе арқылы өңделді.
Америка Құрама Штатының салық жүйесі.
Америка Құрама Штатының салық жүйесі 200 жыл қолданылуда және
Бірақ, басқарманың жергілікті ұйымдары қаржылық ресурстардың меншік көздеріне ие,
Федералды табыстарда тікелей салықтардың маңызы жоғары. Штаттар мен жергілікті
АҚШ-тың федералды бюджетінің табыстарының ірі маңызды тобын тұрғындардың табыс
Фискалді жүйенің қайта өзгерісі жақсы нәтижелері 1986 жылы салық
Сонымен табысқа салық салуды дамытудың негізгі бағыттары салық салынбайтын
Жергілікті салықтар өзіндік жеке роль атқарады, Ресей мен Германияға
АҚШ-та салықтар төлеміне бақылауды орталық аппараттан басқа құрамында 7
Барлық салықтық декларацияларға камералдық тексеріс жүргізіледі. Салықты уақытылы төлемеу
Ұлыбританияның салық жүйесі.
Ұлыбританияның салық жүйесі негізінен XIX ғасырда қалыптасты, бірақ ол
А Шедуласы мүлікпен табыстар: жерге меншік, ғимараттар мен құрылыстар,
В Шедуласы – коммерциялық мақсатта қолданылатын ормандық массивтерден табыс.
С шедуласы – мемлекеттік құнда қағаздардан табыстар.
Д шедуласы - өндірістік коммерциялық қызметтен табыс. Бұл шадулаға
Бірінші бөлігі, сауда немесе іскерлік операциялардан (бизнес) алынатын табыс,
Екінші бөлігі, мамандандырылған қызмет нәтижелерінде алынатын табыс, мысалы, дәрігер
Үшінші бөлігі, салық салуға жататын пайыздар немесе алименттер;
Төртінші бөлігі, Е шедуалына кірмейтін шет елдегі құнды қағаздардан
Бесінші бөлігі, шет елдегі мүлікпен табыс;
Алтыншы бөлігі, жоғарыда көрсетілмеген табыстардың барлығы (мысалы гонорар) Е
Табыс салығы заңмен рұқсат етілген жеңілдіктерді алып тастағандағы жылдық
Еңбекақыдан табыс салығы ұстаз иесінен алынады. Бұл кезде тек
Қазіргі британдық табыс салығының ұйымы 1965-1973 жылдардағы реформалар негізінде
Салық салудың гиберализациясының жалпы бағыты және Ұлыбритания мен
Францияның салық жүйесі.
Францияның салық жүйесі Қазақстан Республикасында негізгі жанама салық болып
Францияда қосылған құнға салықтың ставкалары қолданылады:
Бірінші ставка – қазіргі уақытта салықтың негізгі ставкасы 18,6%
Екінші ставка – жоғарланатын ставка – 22% тауарлардың келесі
Үшінші ставка – төмендетілген ставка – 7%, мәдени күнделікті
Төртінші ставка – ең төменгі ставка – 5,5% -
Бұдан басқа, ҚҚС келесілер босатылады: мемлекеттік мекемелердің әкімшілік, әлеуметтік,
акциздер
кедендік баж
Салықты есептеуге кәсіпорынның жылдық табысы (шығыны) негіз болып табылады.
Табыс салығы тобында жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы маңызды
Кәсіпорында 10 және одан артық адам жұмыс атқарса, кәсіпкер
Францияның салық жүйесінде жергілікті салықтар маңызды орын алады. Жергілікті
Бірінші, құрылысы бар учаскелерге жер салығы.
Екінші, құрылысы жоқ учаскелерге жер салығы.
Үшінші, тұрғын үйге салық.
Төртінші, мамандық салығы.
Аталған 4 негізгіден басқа, жергілікті басқару ұйымдары басқа да
Негізгі салық басқармасы экономика және қаржы министірлігінің құрамына кіреді.
Германияның салық жүйесі.
Федеративті құрылыстағы кез-келген ел сияқты Германияда да негізгі мәселе
Германиядағы салықтың негізгі түрлері:
жеке тұлғалардан табыс салығы;
корпорацяиларға салық;
қосылған құн салығы;
кәсіптік салық;
мүлік салығы;
жер салығы;
жер учаскесін сатып алу кезінде төленетін салық;
сақтандыру төлемдері;
мұрагерлік және сыйақыға салықтар;
көлік салығы;
өрттен қорғауды қамтамасыз етуге салық;
кофе, қант, минералды майлар, ішімдік және темекі бұйымдарына акциздер
Германия территориясында газ және мұнай өндіруді дамытуға жиналатын жинақтар.
Германиядағы табыс салығы прогрессивті. Оның минималды ставкасы – 19%
Ескерілмейтін минимум жеке бастыларға айына 1536 марка және жанұялық
Табыс салығының объектісі болып адамның барлық табыстары табылады.
Германияның салық жүйесінің эволюциясы қаржылық тұрғындағы жерлердің мықтылығы және
Қытай Ұлттық Республикасының салық жүйесі.
Қытай Ұлттық Республикасының негізгі салықтарының бірі кәсіпорындар мен ұйымдардың
Материалдық өндіріспен айналысатын өндіріспен және ашық экономикалық аймақтарда өндірістік
Пайда бухгалтерлік есеп тәртіптерімен және шоттар жоспарына сәйкес толтырылған
Кәсіпорынның шыққан шығындары болашақтағы 5 жыл табысы есебінен жабылуы
Тозу тікелей амортизация әдісін қолдану арқылы есептелінеді. Тездетілген амортизация
Қытайда қасылған құн салығы негізгі 17% ставкасы бойынша жүргізіледі.
Кәсіпкерлік қызметті іске асыруға салық, осы қызмет нәтижесінде алынған
- қызметтердің әртүрлері
сақтандыру
мәдени шаралар
спорттық шаралар
қонақ үйлер мен мейрамханалар
жалдық қызмет
туризм
жылжымайтын мүлікті сату
пошталық қызметтері
қаржылық операциялар
Жылжымайтын мүлікке және бір тұлғадан екіншісіне ауысуына салық салынады.
80-90 жылдардағы салықтық реформалау кезінде қазіргі кезеңдегі нарықтық экономиканы
Келесі бағыттарды атап көрсетуге болады:
Өндірістік және ғылыми-техникалық салаларда тұрғындар және
кәсіпкерлердің инвестициялық белсенділігін ынталандыруға салықтық әдістерді жетілдіру
Бюджетті толықтырудың тиімді көзі ретінде тұтынуға салықтың
іс-әрекет саласын кеңейту салықтық саясаттың бұл бағыттары белгілі түрде
Салықтық құрылымда маңызды өзгеріс корпорациялар мен
тұрғындар үшін салық салынатын табысты салықтық жеңілдіктерді қысқарту арқылы
Салық салудың біртекті құрылымдарын қалыптастыру. Салықтық
жеңілдіктердің унификациясы салық ставкаларының мөлшерінің төмендеуі арқылы және 20
Салық заңдылығына кіші және орташа кәсіпорындардың қызметін нақтайтын, қарыз
“Ластаушы төлеуі тиіс” принципі бойынша экономикалық
салықтардың пайда болуы. Бұл ішімдік, темекіге әртүрлі акциздер, олар
Сонымен, қазіргі салықтық жүйенің құрылуының тұжырымдамалық және әдістемелік негізі
Батыстын дамыған елдерінде салықтық жүйе өзінін дамуында жоғары шынға
Барлық елдердін салықтық органдары компьютерлермен, салықтық реттеулердін арнайы қызметтерімен,
Халықаралық бәсекелестік жағдайы туралы айтатын болсақ, қазіргі тандағы дүниежүзілік
Дүниежүзілік нарықта алда келе жатқан елдердің жетістіктерін қарастыратын болсақ,
- орташа дүниежүзілік деңгейден төмен салықтық мөлшерлемелерді бекіту, кірістерді
- өндіріс және өндірістік жиналымдарға салық-инвестициялар толығымен салық төлеуден
- жағымды жағдайларды құру.
Осы параметр бойынша Қазақстан әлі де артқы жақта. Салықтық
Батыста күшті демократия дәстүрлерімен нарықтық экономика қызмет етуде, ал
Қазақстанда салық салу жөнінде жағдайлар мүлдем жоқ. Бұл жағдайлардын
сенімді банктік жүйе және қолма-қол емес есеп айырысуларды қолдану;
халықтың ғасырлар бойы заңды тыңдаушылық деңгейін қалыптастыру;
компьютерлердің массалық тарауы;
банкротқа ұшырау процедурасын қоса отырып, қарыздарды өндіріп алубойынша зерттелген
әлеуметтік-экономикалық жағдайларға сәйкес келетін салықтық мөлшерлемелер.
Демократиялық елде салықтық зандарды орнататын парламент бөліп отыратын ақшаға
Батыс тәжірибесінде халықтық саясатын тиімді қызмет етуімен құрылуында қымбатты
Қазақстан Республикасының салық жүйесі бірнеше кезеңдерден өтіп, өз
Жаңа Салық кодексі Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2008ж 6
Қолданыстағы Салық кодексі экономикалық өсуде оң рөл атқарды, дегенмен,
Үкіметтің жаңа Салық кодексін әзірлеуі қажет. Ол экономиканы жаңғыртуға,
Жаңа Кодекс салық қызметтерінің оның нормаларын өз қалауларынша түсіндірулерінен
Бірақ, ең бастысы, ол экономиканың шикізаттық емес секторы, әсіресе,
ҚР Президенті Н.Назарбаевтың мемлекет алдында әлемнің 50 бәсекеге қабілетті
Жаңа Салық кодексінде еліміздегі шағын және орта кәсіпкерлік нысандарын
Жаңа салық кодексінің 141-бабының 4-тармағына сәйкес корпоративтік табыс салығы
Қосымша құн салығы бойынша мөлшерлеме 13 пайыздан 12 пайызға
бойынша ең төменгі өткізу айналымы 30 000 есе АЕК-ке
Әлеуметтік салық бойынша салық мөлшерлемесі бұған дейін салық салынатын
Оның төлем мерзімі есепті айдан кейінгі айдың 25-іне
дейін салық төлеушінің орналасқан жері бойынша төленеді.
Мүлік салығына қатысты нендей өзгерістер болды. Заңды тұлғаларға мүлік
Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық тәртібін қолданатын жеке кәсіпкерлер
Мүлік салығы бойынша салық есептілігін тапсыру мерзімі ағымдағы жылдың
Мүлік салығы бойынша төлем мерзімі 25 ақпан, 25 мамыр,
Жеке тұлғалардың мүлік салығы бойынша салық мөлшерлемелерін салық салу
Жаңа салық кодексінде бұл салық нысандарының құны 120 млн.
Жер салығы бойынша салық есептілігін тапсыру мерзімі ағымдағы жылдың
Жер салығы бойынша ағымдағы төлемдер мерзімі 25 ақпан, 25
Жеке табыс салығы бойынша бірыңғай мөлшерлеме бұрынғы 10% күйінде
Салық агенттері төленетін табыс бойынша жеке табыс салығын төлеуді
Жаңа Cалық кодексінде көлік құралы салығына көптеген өзгерістер енгізілді.
Көлік құралы салығы бойынша осы кезге дейін жеңіл және
Жүк көліктеріне салық мөлшерлемесі бұған дейін олардың жүк көтергіштігіне
Жаңа Салық кодексі экономиканың тұрақты дамуына жағдай жасайды, көлеңкелі
Ең басты Салық кодексінің артықшылығы болып оған қандай да
Қазақстан Республикасы салық жүйесінде салықтық әкімшілендірудің төмендігі, салықтық есептілік
Қазіргі кезде осы бағыттарға орай атқарылған жұмыстардың нәтижесінде халықтың
Тағы бір маңызды міндеттердің бірі – шикізаттық емес сектордың
Ал жаңа Салық кодексі заңды күшіне енгеннен кейін салықтық
Жаңа Салық кодексі алдағы үш жылдық бюджет жобаларының
Осыдан кейін жаңа Салық кодексінің мемлекет пен халыққа тиімді
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. ҚР «Салықтар және бюджетке төленетін басқа
2. ҚР Қаржы министрлігінің Статистикалық жинағы, 2006 -
3. Антология экономической классики. Том-2. Том-1. Предисловие
4. Антология экономической классики Том-2. Том-2. Предисловие
5. Бабич А. М., Павлова Л.Н Государственные и муниципальные
6. Бернар И., Калли Ж.К. Толковый экономический и финансовый
7. Вавилов Ю.Я. Государственный долг – М.: изд. “Перспектива”,
8. Ван Хорн дж. К. Основы управления финансами: Пер.
9. Дернберг Р.Л. Международное налогообложение – М.: ЮНИТИ, 1997-201с.
10. Казахстан: 1991-2001 годы. Информационно-аналитический
11. Кажикаримов Б.К., Омирбаев С.М. Теория финансов – Караганда:
12. Камаева В.Д., Экономическая ткория – 6 издание, Гуманит.
13. Кашин В.А. Международные налоговые соглашения. – М.: ИНО,1999-70с.
14. Кашин В.А. Налоги и их роль в регулировании
15. Макконелл Кэмпбелл Р., Брюстенлли Л.: Экономикс: Принципы
16. Мельников В.Д., Ілиясов К.К. Финансы: Оқулық. – Алматы
17. Налоги/Под. Ред. Д.Г. Черника, - 4-е изд. перераб.
18. Налоги в развитых странах/ под. ред. И. Русаковой
19. Налоги и налогообложение./ под. Ред. И. Русаковой. –
20. Омирбаев С.М. Налоги и налогообложение. – Караганда: КарГУ,1999-141с.
21. Оспанов М.Т. Гармонизация налоговых отношений. – Алматы: ТОО
21.Сейдахметов Ф.С. Налоги в Казахстане – Алматы::”LEM” – 2002-160с.
22. Статистический ежегодник Казахстана. Статистический сборник/ Под. Ред. А.А.Смаилова
23. Худяков А.И., Бродский Г.М. Теория налогообложения – Алматы:
24. Худяков А.И., Наурызбаев Н.К. Налоги: понятие, элементы, установление,
25. Худяков А.И., Налоговое право Республики Казахстан.-Оқулық. Алматы: Жеті
26. Юткина Т.Ф. Налоги и налогообложение – М.: ИИФРА
27 Юкпанова Ж. Налоговая нагрузка и ее влияние на
Салық қымет органдарының басқару жүйесін жетілдіру
Салықтық сұрақтарда халықты ақпараттандыруды арттыру
Салық мәдениетін көтеру
Жоғары тиімді салық қымметімен қамтамасыз ету
Салық органдар қызметіне халықтың қағаттанарлығын қамтамасыз ету
Салықтық түсімдер толықтығын қамтамасыз ету
Стратегиялық бағыттар
Салықтық бақылау тиімділігін арттыру
Салық заңнамасын оңайлату
Ұсынылатын салық қызметтердің сапасын арттыру