Мұнай өндіру процесі
КІРІСПЕ
1 БАСТАПҚЫ ДЕРЕКТЕР
1.1 Басшылық және анықтамалық мәлімет
2.ӨНДІРІС ЖАҒДАЙЫН САРАПТАУ
2.1 Қазіргі таңдағы мұнай шығару мәселелері
2.2 Мұнай, мұнайдың сипаттамалары мен түрлері.
2.3 Мұнай кен орнының сипаттамасы.
2.4 «Өзен» мұнай кен орынның қыскаша даму тарихы.
2.5 «ӨзенМұнайГаз» өндірістік филиалы
3 МҰНАЙ САПАСЫН ЖАҚСАРТУ ШАРАЛАРЫН ЖАСАУ
3.1 Мұнай өндіру процесі.
3.1.1 Тасымалдау
3.2 Тік болатты резервуарларға қойылатын талаптар
3.2.1 Резервуарларды дайындау үшін қолданылатын материалдар
3.2.2 Резервуарлардың жабдықтары
3.3 Коррозия, болдырмау әдістері
3.4 Пластикалық труба (Новизна)
4 ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СТАНДАРТТАР ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕС БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
4.1 Біріккен менеджмент жүйесі
5 БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН СЕРТИФИКАТТАУ
6 ӨНДІРІСТІ МЕТРОЛОГИЯЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
6.1 Метрологиялық қамтамасыз ету бойынша негізгі қызмет түрлері
6.2 Өлшеу құралдарының жағдайын талдау
6.3 Өлшеу құралдарын сынау
6.4 Өлшеу құралдарын жөндеуді және түгендеуді ұйымдастыру
6.5 Өлшеу құралдарын салыстырып тексеру
6.6 Метрологиялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу
7 МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫН БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ СЫНАУ
8 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІК ЭКОЛОГИЯ
8.1 Еңбек қорғау
8.2 Өндірістік экология
9 ҚАБЫЛДАНҒАН ШЕШІМДЕРДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Қазіргі заманғы дүниежүзілік экономикада мұнай мен газдың алатын
Әлемнің ірі кен орындарында бүгінгі таңда мың және
ТМД елдерінің ішінде Қазақстан мұнай өндіру бойынша Ресейден
Қазақстанның бәсекелік басымдылықты иемденуі, саладағы рыноктық потенциалдың жоғарылығымен,
Еліміздің мұнайгаз кешені инвестицияны өзіне тартатын сала ретінде
Сондықтан, мұнай өндіру, тасымалдау жүйесі мұнайгаз саласындағы бәсекелестікті
Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты «Өзен Мұнай Газ» өндірістік
Аталып өткен мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу
- Қазіргі таңдағы мұнай шығару, тарату мәселелерін талдау;
– мұнай және оның сипаттамасы;
- мұнай өнімдері сапасын реттейтін мемелекеттік стандарттарды зерттеу;
- мұнай өндіру, тасымалдау процесстерін талқылау;
- коррозияның мұнай сапасына кері әсерін негіздеу арқылы,
- шыныпластикалық насосты-компрессорлық құбырлардың экономикалық тиімділігін есептеу;
- кәсіпорындағы біріккен менеджмент жүйесін талдау жасау;
- мұнай өнімдерін сынау әдістемелерімен танысу;
- еңбекті қорғау және өндірістік экология сұрақтарын талқылау;
- «Өзен Мұнай Газ» өндірістік филиалында шығарылып таратылатын
Дипломдық жұмыс кіріспе, негізгі он бөлім, қорытынды, пайдаланған
Дипломдық жобада мұнай өнімдері сапасы анықталған, сапаны басқарудың
1 БАСТАПҚЫ ДЕРЕКТЕР
1.1 Басшылық және анықтамалық мәлімет
Басшылық стилінің түсінігі және оны қалыптастыру факторлары. Ұжымға
Басқару қызметіндегі әрбір басшы тек өзіне ғана тән
Басшылық стилі тұрақтылығымен, амалды жиі-жиі қайталамауымен ерекшелінеді. Бірақ
Басшы жұмысшының стилі-оның басқару процесінде пайдаланатын тәсілдердің, амалдардың
Басқару тәсілі-басқару ісін жүзеге асырудың жиынтық әдістері, амалдары,
Басшының дербес және жалпы стилі болады. Әрбір басшының
Іс-әрекет сипаты;
Басшы мен бағыныштылар арасындағы өзара байланыс;
Психологиялық қасиет;
Орындау тәртібінің жағдайы т.б.
Стильдің қалыптасуы-бұл ұзаққа созылатын, күрделі, мақсатты процесс. Әрбір
Стиль түрлері және олардың сипаттамалары. Басшының дербестігі істеген
Стиль дегеніміз-әлеуметтік құбылыс, өйткені, біріншіден, онда басшының көзқарасы
Басқару стилінің типі түбелікті қалыптаспаған, сондықтан да, отандық
Мәселен, Х. Кох (Германия) басшы стилін былайша бөледі:
Бір жақты автократтық стиль;
Билікті біркелкі қолдана отырып басқару стилі;
Өндіріс процесіне немесе тұтастай жұмыс процесіне біркелкі қатыса
Парламенттік сипаттағы басқару стилі;
Бағыныштылар негізінен дербес, жоғарғы басшылардың тікелей қатысуынсыз-ақ әрекет
Автократтық және парламентаралық стильдер қолайсыз деп саналады, өйткені
Ең қолайлысы коопаеративтік стиль-«жақсы ынтымақтастық», «ұйымдасып әрекет ету»,
АҚШ-та мынадай стильдер белгілі (басқару жүйесі деп аталады):
Қызметті беру стилі;
Міндетті бөлісіп басқару;
Ерекшелеу тәсілімен басқару;
Жүйені ретке келтіру арқылы басқару.
«Қызметті беру стилі» әрбір қызметкерге, өзі басқара алатын
«Міндетті бөлісіп басқару жүйесінде» басшы мен бағыныштылар алдағы
«Ерекшелеу тәсілімен басқару» басшының міндеті өз қызметкерлерінің мүмкіндікті
«Жүйені ретке келтіру арқылы басқару» белгіленген тәртіпті қатаң
Басшы стилін жіктеу негізіне, әдетте, басшы мен бағынышты
Либеральдық стиль: мұндай жұмыс стиліндебасшы ерекше белсенділік танытпайды,
Мұндай стильдегі басшы тәртіп бұзушыға қатаң талап қоймайды,қарамағындағылардың
Мәселелерді немқұрайлы талқылайды, ашық пікірлесуге, сын-ескертпелерге бара бермейді.
бетімен кетушілігі орын алады.
Авторитарлық стильдің негізі макевиаллизм деп аталады.Бұл стиль Николо
Авторитарлық стильге (батыста мұны тиімсіз деп есептейді және
Автократ бағыныштыларының іс-әрекетіні өз жауакершілігіне алады. Тек қажетті
Мәжілісті көбінесе бағыныштыларына нұсқау беру түрінде өткізеді. Өзінің
Авторитарлық стильдің алуан түрлі нышаны болады:
Патриархалдық: барлық жанұя мүшелері басшыға бағынуы тиіс, ал
Харизматикалық (харизм-Құдай шапағаты): лидерді ең көрнекті дана деп
Автократтық: жеке адамдардан горі институтқа тән. Басшылықты аппараттағы
Демократтық стильде (Батыста кооперативтік стиль деп аталады) мәселенің
Демократ басшы ұжымдағы мәселелер туралы, алда тұрған қиындықтар
Мұндай басшы жақсы ұйымдастырушы,ұсақ-түйекті елемейді, басты назарын түйінді
Қарамағындағыларға нақты міндет те,нұсқаулар береді. Тиісті жерінде мадақтай
Әрине,өмірде аталған стильдердің арасында айқын шекара жоқ.Барлығыда өте
Біз басшылардың 3 түрлі стильдеріне сипаттама бердік,бірақ практикада
мұнымен шектелмейді.Туа біткен кемістік қашан да болсын байқалады.Дұрыс
бағытты,ойластырған мінез-құлықты таңдау,жұмыс бабындағы,нақты әңгімедегі жағдайда тез шешім
2.ӨНДІРІС ЖАҒДАЙЫН САРАПТАУ
2.1 Қазіргі таңдағы мұнай шығару мәселелері
Ұлттық экономиканың дамуына шешуші ықпал ететін маңызды сала
Геологиялық барлау саласында инвестиция мен инновацияның қайнар көзі
Қазіргі кезде «Инженерлік орталық» ұжымы «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру»
«Инженерлік орталық» филиалы өндірістік бөлімдерінің қатысуымен «Ембімұнайгаз» ӨФ-на
Сонымен қатар, 2010 жылы «Инженерлік орталық» филиалының жобасымен
Филиал қызметінің инновациялық бағыттарының бірі – аумақтық-бөліністік деректер
«ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ-тың құрамынан бұрғылау компанияларының активтері
«Инженерлік орталық» филиалы өз жұмысын жан-жақты жетілдіре отырып,
2.2 Мұнай, мұнайдың сипаттамалары мен түрлері.
Туынды мұнай. Өздері алғаш қалыптасқан түпнегіз ұжыныстар құрамынан
Парафинсіз мұнай. Құрамындағы парафин мөлшері 1 %-дан аспайтын
Молкүкіртті мұнай. Құрамындағы күкірт мөлшері 2 %-дан кем
"Жеңіл мұнай". Химиялық сипатына (негізінен метанды көмірсутектерді кіріктіруі)
Азпарафинді мұнай. Құрамындағы парафин мөлшері 1-2 %-дан аспайтын
Азкүкіртті мұнай. Құрамындағы күкірт мөлшері 0,5 %-дан аспайтын
Азшайырлы мұнай. Құрамындағы шайыр мөлшері 8 %-дан азырақ
"Өлі" мұнай. Құрамына еріген газдарды ісіріктірмейтін, арынды жерасты
Газбен қаныққан мұнай. Қойнауқаттағы бастапқы қойнауқаттық қысымы мұнайдың
Газбен толық қанықпаған мұнай. Қойнауқаттауқаттағы өзіңдік қысымы мұнайдың
Ньютондық емес мұнай. Ньютонның бағдарлы үйкеліс заңына бағынбайтын,
Ньютондық мұнай. Ньютонның бағдарлы үйкеліс заңына бағынышты мұнай.
Қалдық мұнай. Мұнайлы қойнауқаттан бүкіл мүмкін болған әдістер
Парафинді мұнай. Құрамында парафиннің азды-көпті мөлшерлері бар мұнай.
Алғашқы мұнай. Термин екі мағынада қолданылып жүр.
Өзінің алғаш жаралған түзілімдерінде сақгалған мұнай атауы. Бұл
Мұнай қалыптасуының кейбір жорамалдарына сәйкес, құрамы жағынан бірегей,
Қойнауқаттық мұнай. Қойнауқаттық қысым мен қойнау қаттық температура
Күкіртті мұнай. Күкірттің азын-аулақ (кейде 2 %-ға дейін)
Молшайырлы мұнай. Құрамындағы шайыр мөлшері 28 %-дан кем
Синтетикалық мұнай. Табиғи таушайырларды, жанғыш тақтатастарды және көмірлерді
Шайырлы мұнай. Құрамындағы иіайыр мөлшері 8 %-дан 28
Тұрақтанған мұнай. Құрамындағы С4-ке дейінгі жеңіл көмірсутектер аласталған
"ауыр мұнай". Құрамындағы шайыртасты-шайырлы заттардың мол болуы, көмірсутектер
2.3 Мұнай кен орнының сипаттамасы.
Өзен кен орны Маңғыстау
Әкімшілік жағынан кен орны
Орографиялық жағынан Оңтүстік Маңғыстау
Аудан рельефі өте күрделі
Өзен ойпаты 500км² ауданды
Қарастырылып отырған аудан топырағы
Ауданда күшті желдер соғады.
Атмосфералық жауын- шашынның орташа жылдық
Жаңаөзен қаласына ауыз су
Ауданның елді мекендерін тас
Кен орнында өндірілген мұнай Атырау
2.4 «Өзен» мұнай кен орынның қыскаша даму тарихы.
Өзенмұнайгаз– мұнай және газ өндіруші кәсіпорын. 1961 ж.
2.5 «ӨзенМұнайГаз» өндірістік филиалы
«ӨзенМұнайГаз» ӨФ-ның даму тарихы
2004 жылы Өзен мұнай кенорны өзінің 40 жылдығын
«ӨзенМұнайГаз» ӨФ – дамып келе жатқан болашағы мол
2004 жылы 12 шілде де республикадағы үлкен кенорындарының
«ҚазМұнайГаз» - Қазақстандағы мемлекет меншігіне кіретін жалғыз мұнай
Өзен және Жетібай кенорындарының игерілуі Жаңаөзен және Ақтау
Техника және технологиялар. Өндірістің қай саласы болмасын, оның
Мұнай мен газ өндіруді, дайындауды және тасымалдауды оңайлату
Қазіргі уақытта кәсіпшіліктегі технологиялық жаңалықтардың бірі – бұл
Бұл қондырғыларда мұнай дайындау технологиясы мен техникасының соңғы
Жерге төгілген мұнай мен технологиялық тоғандардағы ескі мұнай
3 МҰНАЙ САПАСЫН ЖАҚСАРТУ ШАРАЛАРЫН ЖАСАУ
3.1 Мұнай өндіру процесі.
Мұнай өндіруді қарқындыландыру әдістері - мұнай өндірудің өсімділігін
Барлық қорлардың 73% және барлық өндірілген өнім көлемінің
Компания қызметінің басымдықты бағыттарының бірі – барынша ұтымдылық
Мұнай өндірудің артуы
ҚМГ БӨ Қазақстанның батысында 41 кен орнын игереді
1990-шы жылдардың бас кезі мен ортасындағы экономикалық қиындықтар
Мұнай мен газдың аралас қоспасы кеніштегі қайта өңдеу
Кейбір ұңғымалардың өнімі сондай-ақ сынақ сепараторына жіберіледі. Осындай
Барлық қайта өңдеу кешендеріне өндірістік процесстерді басқаратын қазіргі
Мұнайдан бөлінген соң, газ бірнеше технологиялық фазалардан өтеді.
Атырау МӨЗ
Атырау мұнай өңдеу зауыты өзінің айбынды тарихымен, дәстүрлерімен
Зауыттың құрылысы 1943 жылы соғыс уақытының ауыр жағдайларында
Бүгінде Атырау МӨЗ елдің ежелгі мұнай өндіру аймағында
Атырау мұнай өңдеу зауыты Қазақстанның батыс аймағы кен
Атырау МӨЗ қайта құрудың негізгі мақсаты ескірген құрылғыларды
Осы міндеттердің орындалуы үшін бензинді гидротазалаудың, дизель отынын
2007 жылдың басында Еуростандартқа (құрамындағы күкірт 150 ррм-нен
Қазіргі кезде Атырау МӨЗ дамыту аясында мынадай инвестициялық
1. «ЭЛОУ-АВТ қондырғысының вакуум блогын қайта құру және
Жоба құрылыс сатысында.
Жобаны іске асыру мерзімі - 2008 - 2010
2. «Хош иісті көмірсутегін өндіретін кешен салу».
Жобаның ТЭН және ЖСҚ әзірленіп, ҚР Мемлекеттік сараптамасы
Жобаны іске асыру мерзімі - 2008 - 2013
3. «Мұнайды терең өңдейтін кешен салу»
«Омскмұнайхимжоба» ААҚ Axens (Франция) лицензиары үдерістерінің технология базасында
Жобаны іске асыру мерзімі - 2008 - 2014
Жобалардың мақсаты:
• теңгерімделген қуаттылықты жылына 5,0 млн. тоннаға дейін
• 84%-ға дейін мұнайды терең өңдеуді ұлғайту;
• ақшыл мұнай өнімдерін өндіруді ұлғайту;
• шығарылатын өнімдер ассортиментін, оның ішінде бензол мен
• ЕУРО-4 стандарттары деңгейіне дейін мотор отындарының сапасын
Шымкент МӨЗ
Шымкент мұнай өңдеу зауыты 1985 жылы пайдалануға берілді.
Өңделетін мұнай – Құмкөл кен орындарынан 80% мұнай
Зауыттың өндірістік қуаты мынадай негізгі қондырғылардан тұрады: ЛК-6У
Мұнай өңдеу тереңдігін және мотор отыны өндірісінің көлемін
2007 жылғы 6 шілдеде «ПетроКазахстан Ойл Продактс» ЖШС-тегі
2009 жылы «Honeywell-UOP» (АҚШ) компаниясының Шымкент МӨЗ қайта
Жобаның мақсаты:
• мұнай өңдеу бойынша жобалық қуаттылығын жылына 6,0
• 90%-ға дейін мұнайды терең өңдеуді ұлғайту;
• 83%-ға дейін ақшыл мұнай өнімдерін өндіруді ұлғайту;
• ЕУРО-4 стандарттары деңгейіне дейін мотор отындарының сапасын
Жобаны іске асыру мерзімі - 2008 - 2014
Ключевые направления реконструкции: Завершение строительства комплекса каталитического крекинга,
После реализации проекта планируется перерабатывать 75 % Актюбинских
Павлодар мұнай өңдеу зауыты
Павлодар мұнай өңдеу зауыты 1978 жылы пайдалануға берілді.
Бүгінгі күні зауыттың белгіленген қуаты жылына 5,0 млн.
МӨЗ негізгі технологиялық жабдығы екі кешеннен тұрады. Біріншісі
2008 жығы қыркүйекте зауытта сутегі өндіру қондырғысы пайдалануға
2009 жылы ПМӨЗ акциялық бақылау пакетін сатып алу
Қазақстан Республикасындағы өнеркәсіп инфрақұрылымы объектілеріне инвестицияларды жүзеге асыру
ҚМГ және ЭНИ өкілдерімен бірлесіп, ПМӨЗ жаңғырту жобасын
Жобаның мақсаты:
• мұнай өңдеу бойынша жобалық қуаттылықты жылына 7,5
• 90%-ға дейін мұнайды терең өңдеуді ұлғайту;
• ақшыл мұнай өнімдерін өндіруді ұлғайту;
• ЕУРО-4 стандарттары деңгейіне дейін мотор отындарының сапасын
Жобаны іске асыру мерзімі - 2008 - 2014
Бренд – «ҚазМұнайГаз» («ҚазМұнайГаз» қайта өңдеу және маркетинг»
ЖЖМ бөлшек сауда нарығын маркетингтік зерттеулер нәтижелері және
«ҚазМұнайГаз» жанармай құятын стансалардың жаңа дизайны инновациялық стильді
Модульдік жанармай құятын стансалардың жаңа корпоративтік дизайн үлгісіндегі
Жанармай құятын стансаларды автоматтандыру жүйесін енгізу жөніндегі алғашқы
Жаңа технологиялар сатылатын мұнай өнімдерінің сервис сапасын жақсартуға,
«ҚазМұнайГаз» қайта өңдеу және маркетингі» АҚ ISO 9001:2000,
Сапаны толассыз бақылау жүйесі құрылды – мұнай өнімдерін
Астана, Алматы және Атырау қалаларында орналасқан үш стационар
Тоғыз мобильді сапа зертханалары (МСЗ) сатылатын отынның сапасын
Аталған зерханалардың көмегімен «ҚазМұнайГаз» жанармай құятын стансалардың бөлшек
«ҚазМұнайГаз» қайта өңдеу және маркетингі» АҚ тұтынушыларын қолдау
Rompetrol Group N.V. (“TRG”) компаниясы
2007 жылғы 24 тамызда Алматы қаласында «ҚазМұнайГаз» бен
The Rompetrol Group N.V. (TRG) негізгі офисі Нидерландада
Румыния – бұл Оңтүстік-шығысЕуропадағы 22 миллион халқы бар
Румыниядағы мұнай өңдеу кәсіпорны, Румыниядағы, Болгариядағы және басқа
TRG компаниясын сатып алу «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ үшін
• Бұл осы нарықтағы бөлшек сауда және маркетинг
• Мұнай өңдеуші зауыт жоғары құрамдағы кұкірті бар
• Толық интеграцияланған бөлшек сауда және маркетинг кәсіпорындары;
• Румыния ішкі нарығының шоғырландырылған үлесі;
• Мұнай өңдеу өнімдерін экспортқа шығару үшін айтарлықтай
• Шикі мұнайдың келіп түсу ағыны мен мұнай
Соломон компаниясының деректері бойынша, «Петромедия» МӨЗ Оңтүстік-шығыс Еуропадағы
Компанияда 2008 – 2011 жылдарға арналған дамыту бағдарламасы
Бұл бағдарлама мынадай негізгі іс-шараларды қамтиды:
1. «Петромедия» МӨЗ жаңғырту 2010. МӨЗ жаңғырту ЕО
2. Бөлшек сауда желісін дамыту. Румынияда, Болгарияда, Грузияда,
3. Petrochim мұнай өңдеу зауытында этилен крекингі қондырғысын
2008 жылғы 20 желтоқсанда Ромпетрол 3000 тонна көлемінде
3.1.1 Тасымалдау
Биыл - оттан да ыстық Отанымыз - Қазақстан
- Жеңісбек Қожасұлы, әңгімемізді Шығыс филиалының мұнай тасымалы
- 1997 жылы мұнай тасымалымен айналысатын «ҚазТрансОйл» ұлттық
- Шығыс филиалына Тәуелсіздік не берді? Дамуға бағыт
- Тәуелсіздіктің таңы атқан жылдан бері қарай магистралды
«ҚазТрансОйл» АҚ Шығыс филиалы сегіз магистралды мұнай құбырына
«ҚазТрансОйл» АҚ Шығыс филиалы құрамына алты мұнай басқармасы,
- Қазіргі күні мұнай айдау стансалары заман ағымына
- «ҚазТрансОйл» АҚ Шығыс филиалы еліміз Одақ құрамынан
Сындарлы Тәуелсіздік жылдарында құрылымдық бөлімшелерде құрылыстар да қарқын
Мұнай тасымалы, экспорты мен импорты саласында Қазақстанның мүддесін
1998 - 2001 жылдар аралығында «ҚазТрансОйл» АҚ мұнай
Жалпы, «ҚазТрансОйл» АҚ Шығыс филиалының негізгі мұнай тасымалдаушы
- Жеңісбек Қожасұлы, Шығыс филиалы әлеуметтік жауапкершілікті жете
- «ҚазТрансОйл» АҚ Шығыс филиалы ел тұрғындарының түтіні
Жоғарыда «ҚазТрансОйл» Шығыс филиалы өз қызметкерлерінің әлеуметтік қамтамасыз
Шығыс филиалы өз қызметкерлерінің тұрғын үй мәселесін шешумен
- «ҚазТрансОйл» АҚ еліміздегі түрлі ұйымдарға қайырымдылық, демеушілік
- Әрине, халқымызда: «Жетім көрсең, жебей жүр» немесе
- Биылғыдай егемендіктің мерейлі жылы қазақстандықтарға қандай тілегіңіз
- Жасампаздықты ту еткен Тәуелсіз еліміздің тартуы табысты
3.2 Тік болатты резервуарларға қойылатын талаптар
1. Осы "Металл конструкциялардың қауiпсiздiгiне қойылатын талаптар" техникалық
Мыналар осы Техникалық регламенттiң техникалық реттеу объектiлерi болып
1) осы Техникалық регламентке 1-қосымшада келтiрiлген металл конструкциялар;
2) металл конструкцияларды өндiру және монтаждау, тасымалдау және
Осы Техникалық регламент металл конструкциялардың тiршiлiк циклi процестерiндегi
2. Металл конструкцияларды сәйкестендiру Қазақстан
3. Металл конструкциялардың механикалық қауiпсiздiгiне, өрт
қауiпсiздiгiне, радиациялық, термикалық қауiпсiздiгiне қойылатын жалпы талаптар және
4. Металл конструкциялардың тiршiлiк циклi процестерiнде сақтану қажет
1) металл конструкцияларды жасау және құрастыру кезiнде
2) шу мен дiрiлдiң жоғары деңгейi;
3) қоршаған ортаның, жабдықтың, материалдардың бетiнiң жоғары
немесе төмен температурасы;
4) жабдықтың, аспаптың жылжымалы бөлiктерi, жылжымалы бұйымдар, дайындамалар,
5) металдың және абразивтiк материалдардың бөлiнiп кететiн сынықтары
6) дайындамалардың, аспаптардың, жабдықтардың, қалдықтардың
беттерiндегi өткiр жиектер, қылтанақтар, кедiр-бұдырлықтар;
7) ауаның металл және абразивтiк шаңмен, дәнекерлеу аэрозольдарымен
8) жұмыс аймағының жеткiлiксiз жарықтандырылуы;
9) қызметкерге электр тогының әсер ету мүмкiндiгi;
10) қауiптi сәулелердiң (радиоактивтiк, рентген, ультракүлгiн, жылу) болуы;
11) дәнекерлеу жұмыстары кезiнде электр доғасы сәулелерiнiң көру
12) адам денсаулығына зиян немесе өмiрмен үйлеспейтiн жарақаттар
13) ерiтiндiлердiң, лактардың, сырлардың және ерекше иiсi бар
14) металл конструкцияларды монтаждау және пайдалану кезiнде олардың
15) құрылыстың бастапқы кезеңiнде бұрандамаларға шамадан тыс
салмақтар түсуi мүмкiн және көлбеулер, тартпалар түрiндегi тиiстi
16) тасымалдау кезiнде жүктiң бiркелкi бөлiнбеуi тежеу немесе
17) дәнекерлеу жұмыстарын жүргiзу орнында өрттiң шығуы;
18) өндiрiстiк телiмдерде шегiнде және құрылыс-монтаждау алаңдарында қозғалыстағы
5. Осы Техникалық регламенттiң талаптары қолданыста болған және
құрылыста қайтадан пайдаланылатын металл конструкцияларына
қолданылмайды.
3.2.1 Резервуарларды дайындау үшін қолданылатын материалдар
4.1. Механикалық қауiпсiздiкке қойылатын талаптар
21. Металл конструкцияларды өндiру және монтаждау, тасымалдау және
1) жекелеген металл конструкциялары, сондай-ақ қоймалау кезiнде оларды
2) металл конструкциялары құрылыс объектiлерiнде пайдалану кезiнде персоналды
3) жобалық жағдайда орнату кезiнде құрылыс металл конструкциялардың,
22. Конструкциялардың тұрақсыз элементтерi құрастыру кезiнде мүкәммалдық тiреулермен
23. Iрi көлемдi кеңiстiктiк конструкцияларды жалпы құрастыруды бөлшектердi
24. Конструкцияларды кеңiстiктiк құрастыру және жекелеген құрастыру бөлшектерiн
25. Биiк кеңiстiктiк конструкцияларды құрастыру кезiнде жұмыс орны
26. Бөлшектер пакетiнен тұратын конструкцияларды құрастыру кезiнде бөлшектердегi
27. Құрастыру кондукторлары мен жиектегiштер құрастырылатын элементтердiң өлшемдерiне,
28. Итарқалық және итарқа астылық фермаларды және осындай
29. Ұстатуды орындауға тек дәнекерлеушiлерге арналған, арнайы оқудан
30. Болат конструкцияларды құрастыру және монтаждау кезiнде ұстау
31. Дайындау процесiнде құрастырылатын конструкцияларды көтерудiң, жылжытудың немесе
32. Жұмыс басталардың алдында жүк қармағыш құралдардың (тростардың,
33. Элементтер жинау құралдарымен, бұрандалармен немесе ұстатумен берiк
34. Құрал-саймандардың және әмбебап құрастырушы құралдардың
(струбциналардың, қол домкраттарының, тартпалардың, балғалардың және
басқа құралдардың) жарамдылығын үнемi тексерiп отыру қажет.
4.3. Радиациялық қауiпсiздiкке қойылатын талаптар
48. Металл конструкциялардың радиациялық қауiпсiздiгi тiршiлiк циклiнiң барлық
49. Металл конструкциялары адам ағзасына терiс әсер етуi
50. Адамға және қоршаған ортаға радиациялық әсер ету
51. Қайталама металдың әрбiр партиясы кәдеге жарату кезiнде
52. Радионуклидтермен ластанған металды дәнекерлеу немесе кесу бойынша
53. Үлестiк бета-белсендiлiгi 0,3 кБк/кг-нан 100 кБк/кг-ға дейiнгi
54. Өндеушi ұйымдарға жөнелтуге арналған, ластанған металл шикiзат
55. Өндiрiстiк процестерде радиоактивтi заттарды пайдаланатын кәсiпорындардан жөнелтiлген
3.2.2 Резервуарлардың жабдықтары
4.4. Термикалық қауiпсiздiкке қойылатын талаптар
56. Металл конструкциялардың термикалық қауiпсiздiгi адам денесiнiң қорғалмаған
57. Қызметкерлердi дәнекерлеу жұмыстары кезiнде сұйық металдың, қождың
Қызметкерлер металл конструкцияларды дәнекерлеу жұмыстары кезiнде қолданатын жеке
58. Қалың металдарды кесу кезiнде жоғары температураның жұмысшыға
3.3 Коррозия, болдырмау әдістері
4.6. Металл конструкцияларды өндiру және монтаждау кезiнде қойылатын
68. Металл конструкцияларды өндiру кезiнде нормативтiк құжаттаманың және
69. Металл конструкцияларды өндiру кезiнде Қазақстан
Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өндiрiстiк қауiпсiздiктi қамтамасыз ету
70. Кәсiпорында металл конструкцияларын өндiру процесiнде қауiпсiздiкке байланысты
71. Кәсiпорында қабылданған бақылау немесе қолданыстағы сапа менеджментi
72. Барлық болаттардың қолданыстағы нормативтiк құжаттарына сәйкестiгi тексерiлген
73. Электродтар мен флюстар пайдаланудың алдында нормативтiк құжаттарда
74. Флюстар мен электродтар дәнекерлеушiнiң жұмыс орнына тек
75. Прокатты суық күйiнде түзетудi пiшiнiне және қимасының
76. Прокатты түзетiлген соң жарықтар және қатпарлар болмауы
77. Қоса алғанда С 255 дейiнгi класстағы болаттан
78. Көмiртектi болаттан жасалған бөлшектердi жиек игiш қыспақтарда
79. Қоса алғанда С 345 дейiн класстағы төмен
1) гильотинада кесуден соң
2) қолмен термикалылық кесуден соң
3) механикаландырылған термикалық кесуден соң, кесiлген жиектiң кедiр-бұдырлығы
Созу, сығу және ию кезiндегi механикалық қасиеттерi С
80. Дәнекерленген арқалықтардың қабырғаларын гофрлауды ротациялық типтегi арнайы
81. Металл конструкциялар бөлшектерiнiң жиектерiн кесудi және өңдеудi
82. Конструкцияларды тек түзетiлген, қылтанақтардан, кiрден, майдан, таттан,
Конструкцияларды және бөлшектердi құрастыру кезiнде олардың нысандарының өзгеруiне,
83. Тек дәнекерлеп ұстату арқылы жиналған ауыр және
84. Конструкцияларды жалпы құрастыру конструкциялардың барлық элементтерiн немесе
85. Жөнелтiлетiн барлық элементтерде жеке таңбалау және қатерлер
86. Болат конструкцияларды дәнекерлеудi нормативтiк-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес
Дәнекерлеу жұмыстары дәнекерлеу жұмыстары бойынша арнайы бiлiмi бар
87. Қолмен электр доғалық дәнекерлеудi дәнекерлеушiлердi
аттестациялау ережелерiне сәйкес белгiленген тәртiпте берiлген куәлiктерi бар
88. Автоматты және жартылай автоматты дәнекерлеудi арнайы оқыған
Дәнекерленетiн беттер және дәнекерлеушiнiң жұмыс орны жаңбырдан, қардан,
89. Жобада монтаждау жұмыстарының технологиясымен айқындалатын талаптарға сәйкес
Зауыттық және монтаждық тесiктерiн кiшi диаметрмен тесiп, одан
90. Барлық болат конструкциялар әзiрлеушi кәсiпорында нормативтiк-техникалық құжаттардың
91. Металл конструкцияларды тоттан қорғау осы Техникалық регламенттiң
92. Металл конструкцияларына арналған тоттан қорғау жабындары мынадай
1) металл беттерiне жұғысу қабiлетi (адгезия) жоғары болу;
2) металдарға тотқа қарсы қорғаныс беруi;
3) үйкелуге, майларға, ерiткiштерге, қышқылдардың, тұздардың,
сiлтiлердiң ерiтiндiлерiне, теңiз суының және тұщы судың әсерiне
4) қаттылық және иiлгiштiк;
5) атмосфераға төзiмдiлiк;
6) газ өткiзбеу;
7) диэлектрикалық қасиеттерi жоғары болуы;
8) қолдануға барынша қарапайым және ыңғайлы болуы;
9) ұзақ мерзiмге жарамды болуы.
93. Коррозияға төзiмдi қабаттың бетiнде қақтар, көпiршiктер, үлбiрлер,
94. Тотқа қарсы жұмыстарды механизация құралдарын барынша пайдаланып,
95. Ғимараттардың және құрылыстардың болат конструкцияларын әзiрлеу кезiнде
96. Болат конструкцияларды орнату кезiнде қолданылатын конструкциялар, бұйымдар
97. Болат конструкцияларын монтаждау бойынша жұмыстар мыналар көзделген
1) конструкцияларды орнатудың дәйектiлiгi;
2) орнатудың талап етiлетiн дәлдiгiн қамтамасыз ететiн шаралар;
4) конструкциялардың және ғимараттар (құрылыстар) бөлiктерiнiң орнату процесiндегi
5) конструкцияларды iрiлету деңгейi және еңбектiң қауiпсiз шарттары.
98. Әрбiр монтаждау элементiн көтерердiң алдында мыналарды тексеру
1) оның жобалық маркаға сәйкестiгi;
2) салынбалы бұйымдардың және орнату белгiлерiнiң жай-күйiн, кiрдiң,
3) жұмыс орнында қажеттi жалғағыш белшектердiң және қосалқы
4) жүк қармаушы құрылғылардың бекiтiлуiнiң дұрыстығын және сенiмдiлiгiн,
99. Монтаждау элементтерiн орнату кезiнде мыналар қамтамасыз етiлуi
1) монтаждаудың барлық сатыларында олардың жағдайының тұрақтылығы және
2) жұмыстарды жүргiзудiң қауiпсiздiгi;
3) үнемi геодезиялық бақылаудың көмегiмен олардың орындарының дәлдiгi;
4) монтаждық қосылыстардың берiктiгi.
100. Конструкцияларды жобалық орнына қабылданған бағдарлар
(белгiлер, iстiктер, тiреулер, қырлары) бойынша орнату қажет.
Арнайы немесе басқа орнықтырғыш құрылғылары бар металл конструкцияларды
101. Орнатылатын монтаждық элементтер iлмектердi ағытардың алдында қауiпсiздiктi
Егер ондай сүйеу жұмыстарды жүргiзу жобасында көзделмеген болса,
102. Ғимараттардың (құрылыстардың) конструкцияларын монтаждауды кеңiстiктiк орнықты бөлiгiнен:
Ұзындығы немесе биiктiгi үлкен ғимараттардың және құрылыстардың конструкцияларын
103. Ғимараттардың және құрылыстардың сыналуы тиiс конструкцияларының номенклатурасы
104. Сынақтарды жүргiзу әдiсiн, кестесiн және бағдарламасын жобада
Сынақтарды жүргiзуге тағайындалған персонал жұмысқа тек арнайы нұсқаулықтан
105. Конструкцияларды сынауды құрамына тапсырыс берушiнiң (төраға), бас
106. Сынақтарды жүргiзудiң барлық уақытында сынаққа қатысы жоқ
Жүктеменi жоғарылату және төмендету кезiнде сынақты жүргiзушi тұлғалар,
107. Сынақ кезiнде салмақ түсiрiлген металл конструкцияларды тырсылдатып
108. Металл конструкцияларды өндiру кезiнде жобадан ауытқу жобаның
109. Болат конструкцияларды құрастыру және монтаждау кезiнде жұмыстың
1) жұмыс аймағы ауасының жоғары дәрежеде шаңдануы және
2) жұмыс орындарының биiктiгi бойынша 1,3 м және
3) жылжымалы конструкциялар;
4) конструкциялардың және жабдықтың бекiтiлмеген элементтерiнiң құлауы;
5) жоғары орналасқан материалдардың, аспаптың құлауы.
110. Болат конструкцияларын құрастыру және монтаждау процесiнде мыналар
1) шағын механизация құралдарын әзiрлеушi зауыттың нұсқаулығына
сәйкес мақсаты бойынша қолдану;
2) жұмыс орнын таза ұстау, қоқыстан, қардан, мұздан
3) еңбек қауiпсiздiгi талаптарын бұзуға жол бермеу.
111. Резервуарларды салу және жөндеу кезiнде кепiлдiк берiлген
112. Резервуарларды салуға және жөндеуге қолданылатын болаттың сапасы
113. Металл резервуарлардың конструкциясы, оларды орнату жобаларының нұсқауларына
114. Барлық резервуарлардың сыртқы жағында жылу оқшаулаушы жабыны,
115. Мұнай өнiмдерiне арналған резервуардың жоғары белдеуiнiң iшкi
116. Ыстық суға және буға арналған резервуарлардың iшкi
117. Қайтадан пайдалануға берiлетiн және пайдаланылып жатқан ыстық
118. Сыртқы күшейткiш конструкциялары және iшкi бетiнiң тотқа
119. Ыстық суға және буға арналған резервуарларда дренаждық
120. Металл конструкцияларды өндiру кезiнде металл конструкцияларды өндiруге
4.7. Металл конструкцияларды тасымалдау және сақтау кезiндегi қауiпсiздiкке
121. Металл конструкцияларды тасымалдау және сақтау кезiнде оларды
122. Металл конструкцияларды тасымалдау және сақтау кезiнде Қазақстан
123. Металл конструкциялары сақтау және тасымалдау, жобалау (құру)
124. Металл конструкциялары кәсiпорынның қоймаларында және өткiзу орындарында
125. Тиеу-түсiру жұмыстарын көтеру-тасымалдау жабдығының және шағын механизация
126. Тиеу-түсiру жұмыстарының қауiпсiздiгi мыналармен қамтамасыз етiлуi тиiс:
1) жұмыстарды жүргiзу тәсiлiн, жүк көтеру-көлiк жабдығын және
2) жұмыстарды жүргiзу орындарын дайындау және ұйымдастыру;
3) қызметкерлердi қорғау құралдарын қолдану.
127. Металл конструкцияларды жүк көтеру-көлiк жабдығымен жылжыту кезiнде
128. Металл конструкцияларды тасымалдауды және монтаждау аймағында уақытша
1) конструкциялар (арқалықтар, фермалар және т.б.) жобалық орнына
2) конструкция жобада көрсетiлген орындарда орналастырылған қимасы тiк
3) төсемдердiң қалыңдығы 30 мм кем болмауы және
4) бiртиптегi конструкцияларды көп қатарлы тиеу және қоймалау
5) конструкциялар аударылып кетуден, бойлық және ендiк жылжудан,
6) бекiткiштер әрбiр элементтi көлiк құралынан қалған элементтiң
7) конструкциялардың шығып тұратын бөлшектерi бүлiнуден
сақтандырылуы тиiс; зауыттық таңбалауды көру мүмкiн болуы тиiс;
8) монтаждық қосылыстарға арналған ұсақ бөлшектердi жөнелтiлетiн элементтерге
9) бекiткiш бұйымдарды түрлерi және маркалары бойынша, бұрандамалар
129. Конструкцияларды қоймалау кезiнде маркалары бойынша сұрыптау және
Кез-келген конструкцияларды сүйретiп тасуға тыйым салынады.
130. Алюминийден және алюминий қорытпалардан жасалған конструкцияларды тасымалдау
131. Егер өнiмдi әзiрлеушi немесе оны тұтынушылар өзгеге
132. Егер металл конструкциялар (олардың жинақтаушы бөлшектерi) нормативтiк
133. Металл конструкцияларды тасымалдау және сақтау кезiнде нормативтiк
134. Металл конструкцияларды тиеу, түсiру, тасымалдау және қоймалау
135. Металл конструкцияларды тасымалдау және сақтау кезiнде нақты
136. Болат конструкцияларды жабық үй-жайларда орнықтырып, қабаттап жинап
3.4 Пластикалық труба (Новизна)
4.8. Металл конструкцияларды ғимараттар және құрылыстар құрылысында пайдалану
137. Қазақстан Республикасының аумағында айналымға түсетiн металл конструкциялар
138. Ғимараттарды және құрылыстарды пайдалану процесiнде металл конструкциялардың
139. Көтергiш металл конструкциялары бар ғимараттарды және құрылыстарды
140. Көтергiш металл конструкцияны ғимараттардың және құрылыстардың құрылыс
141. Көтергiш металл конструкцияларымен бар ғимараттарды және құрылыстарды
142. Көтергiш металл конструкциялары бар ғимараттарда және
құрылыстарда технологиялық жабдықты немесе технологиялық процестi
құрылыс конструкцияларына түсетiн күштiң әсерлерi, салмақтар, агрессивтiк әсердiң
143. Жабдықты бөлектеу, коммуникацияларды салу немесе бабына қайта
144. Металл конструкциялардың негiзiнде салынған ғимараттардың және құрылыстардың
145. Пайдалану процесiнде ғимараттардың және құрылыстардың
көтергiш металл конструкциялардың конструкциялық кестесiн өзгертуге рұқсат берiлмейдi.
146. Ғимараттар және құрылыстар қаңқаларының металл конструкциялары артық
1) ғимараттар мен құрылыстар қаңқаларының металл конструкцияларына жобада
2) шатырларда, ең алдымен олардың әр жазықтықта қиылысқан
бөлiктерiнде қардың, шаңның және қоқыстың жиналуы;
3) қаңқалардың конструкцияларына жөндеу және монтаждау жұмыстарын жүргiзу
4) ғимараттардың және құрылыстардың конструктивтiк элементтерiн
зәкiрлер, тартқыштар, тiреулер ретiнде пайдалану;
5) қаңқалардың бағаналарына және басқа конструкцияларына жиналған материалдардан
147. Жөндеу жұмыстарын және қаңқалардың көтергiш құрылыс конструкцияларын
148. Қаңқалардың көтергiш металл конструкцияларды фермалардың, бағаналардың, арқалықтардың
149. Қаңқа бағаналары мен жабындық фермалар аралығындағы көлденең
150. Металл конструкциялардың қаңқаларына қандай да бiр бөлшектердi
151. Ғимараттар және құрылыстар қаңқаларының табандықтарын,
анкерлiк болттарды және iргетастардың жоғары жағынан немесе еденнен
152. Бағаналардың және металл конструкциялардың басқа элементтерiнiң беттерi
153. Өндiрiстiк ғимараттардың және құрылыстардың құрылыс конструкцияларын, әсiресе
154. Құрылыстық металл конструкцияларды тексеру кезiнде бағаналарға, рамалардың
155. Ғимараттарды және құрылыстарды пайдалану кезеңiнде бағаналардың, фермалардың
156. Ғимараттардың және құрылыстардың металл конструкцияларын пайдалану процесiнде
157. Жүк көтергiш крандардың кран асты жолдарын үнемi
158. Жұмыстың осы түрiн орындау құқына лицензиясы бар,
159. Крандар қозғалған және жұмыс iстеген кезде кран
160. Жолдың жай-күйiн кезектен тыс құрал-саймандық геодезиялық
тексерудi көзбен қараған кезде рельстердiң жылжығаны, жолдың
161. Металл конструкцияларынан салынған ғимараттардың және
құрылыстардың iргетастарын, жертөлелерiнiң және басқа да жер асты
162. Металл конструкциялардан салынған ғимараттар және құрылыстар iргетастарының
1) жауын-шашындық және тұрмыстық кәрiзден, технологиялық коммуникациялардан, аппараттардан
2) iргетастар бетондарына қышқылдардың, сiлтiлердiң, жағар майлар мен
3) қышқылдар мен сiлтiлердi арнайы жоба бойынша орындалған
163. Қабырғалық қоршау конструкцияларын пайдалану және оларға техникалық
1) материалдарды дұрыс пайдаланбаудың салдарынан пайда болған деформациялар,
2) iргетастардың әркелкi отыруының нәтижесiнде қабырғалық панельдердiң қалануы
3) әсiресе жылу электр стансаларының бас корпустарының қабырғаларында
4) карниздiк және терезеастылық учаскелерде, субұрышы құрылғылар орнатылған
5) температуралық жiктердiң герметикалықтығының бұзылуы;
6) терезелер және есiктер жақтауларының қабырғаларымен байланыстың бұзылуы;
7) қабырғалық панельдердiң жазықтықта және қабырға жазықтығынан жылжуы
8) қабырғалық панельдердiң түйiспелерiн бiтеген элементтердiң (цемент сылақтың,
9) қабырғалық панельдердiң қорғаушы қабаттарының түсуi және арматуралардың
10) кiрпiш қабырғалардың сыртқы жағындағы кiрпiштiң және сылақтың
11) панельдердiң сыланбалы бөлшектерiнiң, тiрек тораптарының және арматураларының,
12) суланудың және мұз қатудың салдарынан қабырғалардың iргелiк
164. Ғимараттардың сыртқы қабырғаларын iшкi жағынан мерзiмдi тазалап
165. Қабырғалардың температуралық-отыруына есептелген және антисейсмикалық жiктерi мерзiмдiк
166. Артық суды және буды сыртқы қабырғалар арқылы
167. Ғимараттардың және құрылыстардың қабырғаларының iргелiк бөлiгiнiң жанындағы
168. Қабырғалар пайдаланудағы негiзгi сапалылық олардың берiктiк және
169. Сыртқы қабырғаларды конденсациялық ылғалдан қорғау керек, ол
1) үй-жайларда жылу берудiң және желдетудiң жобалық режимiн
2) үй-жайларда ауаның қабырғалардың бойында еркiн айналуын қиындататын
170. Майлы немесе перхлорвинил сырлармен сырланған, 100 о
171. Болат конструкциялардың жиырылуы анықталған кезде (ол мысалы,
172. Болат бағаналар, ригельдер ыстық құбыр өткiзгiштермен жанасқан
173. Сәулелiк жылудың әсерiне ұшырайтын болат конструкциялары (мысалы,
174. Болат конструкцияларды жоғары температуралардың әсерiнен қорғайтын жылу
175. Ыстық металл бөлшектердi және температурасы еденнiң осы
176. Техникалық қызмет көрсету кезiнде жоғары температуралардың әсерi
Осындай деформациялар және зақымдар пайда болған кезде, оларды
177. Ғимараттардың және құрылыстардың көтергiш конструкциялары тербелiстерiнiң рұқсат
1) конструкциялық элементтердiң жобаға сәйкес берiктiгi және төзiмдiлiгi;
2) нормативтiк кұжаттардың талаптарына сәйкес дiрiлдiң конструкциялардағы адамдардың
178. Адамдарға зиянды әсердiң алдын алу мақсатымен, қызмет
179. Адамдардың болуы көзделмеген металл конструкциялардың дiрiлiн өлшеу
180. Дiрiл әсер ететiн ғимараттарды техникалық тексеру кезiнде
1) дiрiл әсерiнiң өзгеруiне байланысты iргетастардың әркелкi отыруының
2) құрылыс конструкцияларының дiрiлден бүлiнуiнiң сипатты белгiлерi;
3) дәнекерленген жiктерде, металл конструкциялары элементтерiнiң қималары күрт
4) бұрандалық және тойтарма шегелiк қосылыстардың босауы;
5) металл конструкциялардың тiректердегi бекiткiштерiнiң босауы және олардың
6) металл конструкциялар элементтерiнiң сөрелерi мен қабырғаларының деформациясы.
181. Металл конструкциялардың негiзiнде салынған, құрылыс конструкцияларында дiрiл
182. Құрылыстық металл конструкцияларды өндiрiстiк және шаруашылықтық-тұрмыстық сұйықтықтардың,
1) технологиялық жабдықтар мен аппараттардың, технологиялық құбыр өткiзгiштердiң,
2) жабдықтан, аппараттурадан және құбыр өткiзгiштерден қосылыстардың ашылып
3) металл конструкциялардың негiзiнде салынған ғимараттар және құрылыстар
183. Бейiмделмеген үй-жайларда агрессивтiк сұйықтықтарды сақтауға және олармен
184. Технологиялық сұйықтықтарды, сұйық отынды және басқа да
185. Металл конструкцияларды тоттанудан қорғау үшiн оған қарсы
186. Болат конструкциялардың бетiне төгiлген қышқылды жабынның бүлiнуiне
187. Құрылыстық металл конструкцияларды тексеру кезiнде лак-сыр жабынның
Лак-сыр жабынның жай-күйiн бағалау қолданыстағы нормативтiк құжаттарға сәйкес
188. Егер тексеру кезiнде тоттанудан металл конструкциялар қималарының
189. Жылыстау тогының орташа тәулiктiк тығыздығы 0,15 мА/дм
Конструкциялардың тоттануының белсендi процестерiнен қирауын болдырмау үшiн жылыстау
190. Ғимараттарды және құрылыстарды пайдалану кезiнде онда
пайдаланылған металл конструкциялардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн шараларды кешендi
191. Жөнделген (қайта салынған) ғимараттар мен құрылыстар үшiн
192. Мұнай өнiмдерiн, ыстық су және бу сақтауға
193. Резервуарларға қызмет көрсететiн жұмысшылардың тиiстi кәсiптiк-техникалық бiлiмi
Резервуарларға қызмет көрсететiн барлық жұмысшылар мұнай өнiмдерiнен, ыстық
194. Резервуарларды тазалау жұмыстарына 18 жасқа толмаған
қызметкерлердi тартуға тыйым салынады.
195. Персоналды жұмыс iстеуге жiберердiң алдында болуы барынша
ықтимал зиянды заттардың жұмыс аймағының ауасында бар екендiгiн
196. Резервуар қабырғалары мен түбiнiң негiзгi металдарының жiктерiнде
197. Пайдалану құжаттамасында ғимараттар мен құрылыстарды пайдалануды жүзеге
4.9. Сейсмикалық қауiптiлiгi жоғары аудандарда қолданылатын болат конструкцияларға
198. Ригельдерде, диафрагмаларда, бағаналардың тiрек траверстерiнде болат қаңқаларды
199. Серпiмдi-пластикалы кезеңде жұмыс iстейтiн элементтер үшiн құрамында
Болат конструкциялар элементтерiнiң пластикалық деформациялар дамитын учаскелерi дәнекерленген
200. Көпқабатты ғимараттардың рамалық қаңқаларының болат бағаналарын бас
201. Қаңқалар бағаналарының түйiспелерiн рамалар тораптарына жатқызу
202. Қаңқалардың болат ригельдерiн прокаттық және дәнекерленген қос
Рамалық каркастар ригельдерiнiң тiрек қималарын сөрелердiң енiн үлкейту
203. Сейсмикалық аудандарда тұрғызылатын ғимараттардың болат байланыстарында
204. Жабын тақталары мен болат ригельдер арасындағы көлденең
205. Жабынның және оның элементтерiнiң кеңiстiктiк қатаңдылығын және
4 ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СТАНДАРТТАР ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕС БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
4.1 Біріккен менеджмент жүйесі
Менеджмент басқарудың мақсатына
Әртүрлі ғылымдар секілді менеджменттің
Басқару адамдардың парасаттылық нысаналы
Менеджментті кәсіпкерлік іс-қызметтің түрі
Әр салада басқару іс-қызметтің
Менеджмент стратегиялық және тактикалық
Мененджмент макро және микроэкономиканың
Басқару мен менеджментте бірдей
Менеджмент пен басқарудың негізгі
Басқару объектісі – бұл бақарылатындардың
Басқарудың объектісі мен субъектісінің
Басқару объектісі мен субъектісінің
Басқару жүйесінде басқару объектісін
Қоршаған орта
1 сурет – Басқарудың негізгі категорияларының
5 БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН СЕРТИФИКАТТАУ
Басқару субъектісі объектіге берілген
Мақсатқа анық бет бұру
Әрбір кәсіпорын қоршаған ортамен
Менеджменттің бақылау функциясы
Бақылау басқару функциясы ретінде
Бақылау - бұл ұйымның мақсатқа жетуін қамтамасыз ететін
Бақылау не үшін қажет ?
Анықсыздық факторының маңыздылығы соншалық,сыртқы орта ықпалын анықтау үшін
Дағдарыстық жағдайлардың пайда болуын ескерту.Бақылау функциясы бұл мәселелерді
Жетістікті қолдау.Мақсатқа жетуге ұйым қызметінің қандай бағыттары неғұрлым
Бақылаудың кеңдігі.Бақылау басқарудың маңызды және күрделі функциясы.Әр бір
Тәжірибеде бақылаудың мына түрлері бөліп көрсетіледі:
Алдын ала болжау;
Ағымдық;
Қорытынды.
Жоспарлауды,құрылым құруды бақылауға сирек жатқызады,бірақ олар ұйымның қызметін
1.Алдын ала бақылау операцияның басталуына дейін жүзеге асырылады.Алдын
Адамдық ресурстарды басқару;
Материалды ресурстарды басқару;
Қаржылық ресурстарды басқару.
2.Ағымдық бақылау тікелей жұмыс барысында жүзеге асырылады.Ағымдық бақылаудың
Мақсаттар;
Сыртқы ресурстарды қолдану;
Сыртқы кірістерді ішкіге құру;
Көзделген мақсаттардың ауытқуын бақылау;
Ауытқуларды мақсатқа жетуді қамтамасыз ету үшін түзету.
3.Қортынды бақылау бейім болу үшін кешірек жүзеге асырылады.2
Жоспарлауға қажетті ақпарат беру;
Мотивацияға көмектесетін ақпарат беру.
Бақылау процессінің кезеңдері
Бақылау процессі стандарттарды бекітуден, нақты жеткен нәтижелерді өлшеуден
кезең бақылаудың жоспарлауға жақындығы мен сипатталады.Стандарттар нақты мақсаттар,өлшеуге
уақытша шеңберлер;
жұмыстың орындау дәрежесін бағалауға болатын нақты белгілер.
Нақты белгі және белгілі бір уақыт кезеңін нәтижелік
Бақылау процессінің 2 – кезеңі нақты жетілген нәтижелерді
∙ ауытқулар масштабін анықтау;
∙ нәтижелерді өлшеу.
Ақпаратты беру және оның бағасы. Нәтижелелік көрсеткіштері анық
Нәтижелерді өлшеу бекітілген стандарттарды қаншалықты сақтауға болатынын анықтауға
∙ өлшеу бірлігін таңдау;
∙ жылдамдық;
∙ жиілік;
∙ қызметпен келісілген өлшеудің нақтылығы.
Бақылау процессінің 3 – кезеңі. Менеджер үш іс
∙ ештеңе қабылдамау. Бақылаудың басты мақсаты ұйымның қызметін
∙ ауытқуларды жою. Түзетудің қажеттілігі ауытқудің себебін жою
∙ стандарттарды қайта қарастыру. Барлық белгілі ауытқуларды жоймау
Адамдар бақылаудың ажырамас бөлігі болып табылады. Бақылау процедурасын
Тиімді бақылаудың сипаттамалары:
∙ Бақылаудың стратегиялық бағыттылығы, яғни ұйымның жалпы басылымдықтары
∙ Нәтижелерге бейімделу. Бақылаудың соңғы мақсаты ақпаратты жинау,
∙ Іске сәйкестігі. Бақылау тиімді болу үшін қызметтің
∙ Бақылаудың өз уақытында болуы жоғарғы жылдамдықта және
∙ Бақылаудың икемділігі. Бақылау жоспарлар тәрізді шеткілікті икемді
∙ Бақылаудың қарапайымдылығы. Тағайындалған мақсаттар көзқарасы бойынша қарапайым
Бақылаудың үнемділігі. Кезкелген бақылау мақсаттарға жетуге қарағанда артық
∙ Бақылауға барлық қызметкерлерді тарту керек, өйткені жақсы
Бақылаудың мүмкін болатын жайсыз салдары:
∙ Бақылауға бейімделген іс әрекет, яғни мақсатқа жету
∙ Бақылауды қолдануға қажетсіз ақпаратты алу.
Жайсыз салдарларды кездестірмеу үшін іс әрекет туралы ғылым
∙ Қызметшілермен қабылданатын мағыналы стандарттарды бекіту;
∙ Екі жақты қарым қатынасты бекіту;
∙ аса жоғарға бақылауды болдырмау;
∙ Қатаң, бірақ жетуге болатын стандарттарды бекіту;
∙ стандарттарға жету үщін марапаттау, сияқы беру.
6 ӨНДІРІСТІ МЕТРОЛОГИЯЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
6.1 Метрологиялық қамтамасыз ету бойынша негізгі қызмет түрлері
Қазақстан Республикасының метрологиялық қызметі келесіден тұрады:
-
-
-
Метрологиялық қызмет мемлекеттік басқарудың маңызды звеносы болып табылады
-
-
-
-
-
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Стандарттары метрология саласында келесі қызметтерді
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10) мемлекеттік метрологиялық бақылауды ұйымдастырады және жүргізеді;
11) метрология бойынша халықаралық және аймақтық ұйымдарда
12) өлшемдердің бірлігін қамтамасыз ету аясындағы кадрларды
Мемлекеттік метрологиялық қадағалаудың түрлері
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау келесілерден тұрады:
1)
2)
3)
Қазақстан Республикасының «Өлшеулердің бірлігін қамтамасыз ету туралы» Заңында
Алдын алу шаралары – бұл әкімшілік айыппұлдың түрі,
Айыппұл түріндегі әкімшілік жауапқа тарту стандарттау туралы заңнаманы,
-
-
-
-
-
-
Әкімшілік жауапкершілікке келесі тұлғалар тартылуы мүмкін:
-
-
-
Тәртіп бұзушы айыппұлды үкім шығарылған күннен бастап 15
6.2 Өлшеу құралдарының жағдайын талдау
Мемлекетте өлшемдер бірлігін қамтамасыз ету үшін енгізілетін нормалар,
Саудадағы мемлекеттік метрологиялық қадағалау өлшеу құралдарының, кәсіпорынның метрологиялық
Тексерулер таңдамалы сипатта Мемлекеттік стандарттарды мемлекеттік қадағалау органдарының
Тексерістерге кәсіпорынның ведомстволық метрологиялық қызметінің жұмысшылары тартылуы мүмкін.
Егер тексеру кезінде тауарларды қабылдау, сақтау және босату
Ал осы тұлғаларды әкімшілік жауапкершілікке тартуға негіз болатын
6.3 Өлшеу құралдарын сынау
Мемлекеттік метрологиялық қадағалаудың жалпы ережелері
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау – өлшеу құралдарын шығару, жағдайы
Мемлекеттік метрологиялық қадағалауды өкілетті мемлекеттік орган заңды және
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау жоспарлы (периодты), жоспардан тыс және
Жоспарлы тексерістер үш жылда бір реттен сирек емес,
Жоспардан тыс тексерістер метрологиялық ережелер мен нормаларды сақтамау
Қайталанатын тексерістер алдында жүргізілген тексеріс нәтижесінде бекітілген нұсқауларды
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау кезінде тексерісті өлшеу құралдары және
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау объектілері:
-
-
-
-
6.6 Метрологиялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу
Метрология – бұл өлшеулермен байланысты мәселелер шеңберін қамтитын
Өлшемдердің біртұтастығы олардың нәтижелерін өлшемдерді қашан, қай жерде,
Кез-келген талдауда, болжауда, жоспарлауда, бақылауда, реттеуде шикізаттың, дайын
Өлшеу арқылы толық және шынайы мәліметтерді алу болмағанда,
Көбінесе көптеген мәслелерді өлшеулердің әртүрлі жерлерде, әртүрлі уақытта,
Неғырлым мәселе күрделі болған сайын, метрология соғұрлым үлкен
8 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІК ЭКОЛОГИЯ
8.1 Еңбек қорғау
Еңбек – бұл еңбек өнімін алу үшін адамның
Еңбектің екі түрін ажыратып алған жөн: өз игілігіне
Сонымен, еңбек құқығының пәні болып тек еңбек емес,
Еңбек қатынастары келесі ерекше белгілермен сипатталады:
1) еңбек үрдісінде туындайды және дамиды. Қызметкер өзіне
2) еңбек қатынастары – бұл нәтижесінде жұмыс
3) еңбек қатынастары ерік білдірудің белгісі болып табылады,
4) қызметкердің еңбек тәртібіне бағына отырып еңбек ұжымына
5) еңбек қатынастары ерекше заңды фактпен – еңбек
6) мамандығына, біліктілігіне, лауазымына қарай жұмысқа тікелей қатысудың
7) жұмысқа іс жүзінде қабылданған кезден басталады. Еңбек
8) қызметкерге оны жұмыстан босату жөнінде бұйрық жарияланған
8.2 Өндірістік экология
Қазіргі әлемде экологиялық проблемалар өзінің қоғамдық мәні жағынан
Экологияны қорғау жөніндегі жұмыстар қысқа мерзімді жұмыстар емес,
Еліміздің экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы – экологиялық қауіпсіздіктің негізгі
Экологиялық сараптама институты іске қосылатын объектінің нақты экологиялық
Экологиялық сараптаманы дұрыс ұйымдастыру және жүзеге асыру үшін
Экологиялық сараптама – қоршаған ортаға келтірілетін зиянның алдын
Жұмыстың мақсаты: Экологиялық сараптаманың түрлеріне, мәселелеріне және оның
Мақсатқа жету үшін төмендегідей міндеттер орындалады:
- экологиялық сараптаманың мақсатын міндеттерін саралау;
- экологиялық сараптаманың қағидаларын қарастыру;
- экологиялық сараптама субъектілерін зерттеу.
Қазақстан Республикасында мемлекеттік экологиялық сараптама және қоғамдық экологиялық
Экологиялық сараптаманың мақсаттары:
1) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық, норма шығару
2) экономикалық даму мен қоршаған ортаны қорғау мүдделерінің
Мемлекеттік экологиялық сараптама oбъектілерi
1. Міндетті мемлекеттік экологиялық сараптамаға мыналар жатады:
1) жоспарланып отырған шаруашылық және өзге де қызмет
2) табиғат пайдалану мәселелеріне қатысты жоспарлау алдындағы және
3) қолданыстағы oбъектілер үшін қоршаған ортаға әсерді бағалау
4) қоршаған ортаға эмиссиялар нормативтерінің жобалары;
5) іске асырылуы қоршаған ортаға теріс әсерлерге әкеп
6) кәсіпорындарды, объектілер мен кешендерді, ғимараттар мен құрылыстарды
7) аумақтарды ұйымдастыру схемаларының жобалары;
8) қалалар мен аумақтарды, оның ішінде арнайы экономикалық
9) осы аумақтарға ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, экологиялық
10) көршілес мемлекеттердің қоршаған ортасына әсер етуі мүмкін
2009.23.06. № 164-ІV ҚР Заңымен 11) тармақша жаңа
11) технологияларды, техника мен жабдықты, оның ішінде Қазақстан
12) табиғи ресурстарды пайдалануға және (немесе) алуға рұқсаттар
2. Мемлекеттік экологиялық сараптама объектілері мынадай жағдайларда:
1) экологиялық сараптама объектісі бұрын жүргізілген мемлекеттік экологиялық
2) мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынғаннан кейін
3) сот шешімінің негізінде, қайтадан мемлекеттік экологиялық сараптамадан
9 ҚАБЫЛДАНҒАН ШЕШІМДЕРДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
Экономикалық мәні жағынан мемлекеттің қаржысы мемлекеттің, оның кәсіпорындарының
Қаржы жүйесі өзінің экономикалық табиғаты жағынан және жалпы
Қаржы жүйесі – мемлекет пен кәсіпорынның орталықтандырылған
Жоғарыда айтылғандардың негізінде, курстық жұмыстың мазмұнын ашуда төмендегідей
ақша мен қаржының экономикалық мазмұнын аша отырып,
ақша мен қаржы жүйесінің құрылымы, қызметін сараптау;
ақша мен шет елдердің қаржы жүйесінің даму ерекшеліктерін
Қазақстан Республикасының ақша мен қаржы жүйесінің құрылымын зерттеу;
Қазақстан Республикасының ақша мен қаржы жүйесінің қалыптасуы, даму
Қазақстан Республикасының ақша мен қаржы саясатының маңызы, міндеттерін
Қазақстан Республикасының ақша мен қаржы жүйесінің дамуындағы мәселелер
ҚОРЫТЫНДЫ
Елiмiз Тәуелсiздiк алған алғашқы 4-5 жылда шетелдік капиталдар
Шыны керек, дағдарыс құрсауында қалған бұл мұнай кәсiпорындар
Соңғы кезде елiмiзге салынган тiкелей инвестициялар aгeнтіктің мәлiметi
Республикамыздың негiзгi көрсеткiштерi келе-келе жақсаруда. Қазiргi кезде Қазақстанның
Айта өту керек Қазақстан нарығында тiкелей және портфельдi
Бiрiншiден, бұл жерде жаңа технологиялық мұнай өндiрiстінің eнyi,
Екiншiсi, бұл жерде дамушы елдерден үлкен көлемде пайда
Үшiншiсi, дамушы елдер қазiргi таңда шетел капиталдарысыз алға
Эканомикалық үрдістің тұрақтылығы негізінде шетелдік қаржы қорларының Қазақ
Сондықтан да, жалпы алғанда Қазақстанда қолайлы капиталдық ахуал
Пайдаланған әдебиеттер
1. А.Қ.Мейірбеков, Қ.Ә.Әлімбетов «Кәсіпорын экономикасы». Алматы
2. Г.Ө. Жолдасбаева « Кәсіпорын экономикасы
3. Д. Я. Қуатова «Кәсіпорын экономикасы».
4. М.Б.Бисенғазиев, А.Ш.Хамитов «Кәсіпкерлік негіздері». Орал, 2001ж .
5.Я.Ә.Әубәкіров, Б.Б.Байжұмаев, Ф.Н.Жақыпова, Т.П.Табеев «Экономикалық теория». Алматы
6. К.З.Хамитова «Экономика және кәсіпкерлік
7. Шеденов Ө. Қ. Жүнісов
« Жалпы экономикалық теория ». Ақтөбе
8. ҚР«Шетелдік инвестициялар туралы» 1994 жылы 27 желтоқсандағы
9. ҚР «Тікелей инвестицияларды мемлкеттік қолдау туралы» 1997
10.Инвестициялар туралы Қазақстан Республикасының 2003 ж. 8 қаңтардағы
Т
Ұ
Т
Ы
Н
У
Ш
Ы
Л
А
Р
Басқару жүйесі (ұйым)
Басқару субъектісі
Кері байланыс
Тура байланыс
Мәдениет, білім, саясат, дін
Басқару объектісі