Инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің шетелдік тәжірибесі


.
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
тақырыбы: «Инвестициялық банктер және олардың қаржы нарығындағы қызметі»
Орындаған:
______________________
Ғылыми жетекші:
_______________________
мазмұны
КІРІCПЕ.................................................................................................. 3
1 қаржы нарығындағы инвестициялық банктердің теориялық негіздеРІ.................................................................... 6
1.1 Инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің мазмұны мен мәні..................................................................................
1.2 Инвестициялық банктердің портфелін қалыптастыру.....................
1.3 Инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің шетелдік тәжірибесі..............................................................................
2 инвестициялық банктердің Қаржы нарығындағы ҚыЗМЕТІН талдау...........................................................................
2.1 Нарықтық экономика жағдайында банктердің қаржы нарығындағы қызметтерін талдау.......................................................
2.2 Қаржы нарығында өндірісті дамыту үшін инвестициялардың ішкі және
3 инвестициялық банктердің Қаржы нарығындағы қызметін жетілдіру жолдары................................................ 48
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................... 59
ҚоЛдАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................
КІРІСПЕ
Диплом жұмысы тақырыбының өзектілігі Жеке капиталды инвестициялаудың жаңа мүмкіншіліктерінің
Алғашқы жолдаудан бері арада он жылдай уақыт өтті. Осы
ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына 2006 жылы
1 наурызында «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында.
Біз қатаң бәсекеге әзір тұрып, оны өз мүддемізге пайдалана
2007 жылы ақпанның 28-ші жұлдызында Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан
Осындай секторлардың бірі қаржы нарығының негізі болып табылатын банк
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының екі деңгейлі банк жүйесі бар.
Екінші деңгейдегі банктер халыққа түрлі банктік қызметтер көрсетеді, сол
Елдің экономикасы үшін екінші деңгейдегі банктердің маңызы зор және
Еліміздің беделді қаржыгерлердің бірі Бикбаев А. өзінің бір сөзінде:
Банктердің қаржылық жағдайы олардың қаржылық және шаруашылық қызметін, яғни
Инвестициялар бойыша бірнеше еңбектердің авторы Игонина Л.Л.: «Банктердің инвестициялық
Диплом жұмысының мақсаты – қаржы нарығындағы инвестициялық банктердің инвестициялық
Мақсатпен байланысты дипломдық жұмыстың жазылуының келесідей міндеттерін бөлуге болады:
қаржы нарығындағы инвестициялық банктердің теориялық негіздері
инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің мазмұны мен мәні
инвестициялық банктердің портфелін қалыптастыру
инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің шетелдік тәжірибесі
инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметін талдау
нарықтық экономика жағдайында банктердің қаржы нарығындағы қызметтерін талдау
инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметін жетілдіру жолдары.
Жұмыстың зерттеу объектісі – қаржы нарығындағы инвестициялық банктер.
Жұмыстың зеттеу пәні инвестициялық банктердің портфелін қалыптастыру кезіндегі экономикалық
Диплом жұмысының жаңалығы ретінде қазіргі кездегі инвестициялық банктің қаржы
Диплом жұмысының негізгі бөлімі кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған
1 қаржы нарығындағы инвестициялық банктердің теориялық негіздеРІ
1.1 Инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің мазмұны мен мәні
Инвестициялық қызметті жүзеге асыру барысында қаржы нарығының сараптамашыларының пікірі
Бұл жағдайда инвестициялық қызмет нарығының дамуының негізгі бағыттары болып
Инвестициялық банктер әрекетінің негізгі бағыттары мыналар: бағалы қағаздармен операция
Инвестициялық банктердің негізгі ауданы тұрақты процетті бағалы қағаздарға салымдар
Коммерциялық банктер инвестициялық компаниялар рөлінде үшінші тұлғалардың пайдасына бағалы
Инвестициялық банктік филиалдар торын кеңейту арқылы коммерциялық
Банктер уақытша бос ақша-қаражаттарды жинақтап және оны белсенді қызмет
Банктік қызметті клиент қызығушылығындағы белгілі бір іс-әрекеттерді банктің орындауы
Бірақ соңғы кезде банктік сфераның кеңеюіне байланысты, банктен шығаралатын
Кез-келген банктің өнім негізінде қандайда бір қажеттілікті қанағаттандыру жатыр.
Мысалы, клиент ақша қаражаттары талап еткенге дейінгі депозитке салып
Негізгі банк қызметтеріне нақ осы уақытты баяғыдай салымдарды тарту
Қазіргі кезде көптеген әмбебап банктер тәжірибелік банк кьізметінің және
Көрсетілетін банк қызметінің қатарының тез өсу қарқыны бүгінгі күнде
Қызметтердің жеке жеке түрлерін қарастыру үшін олардың классификациясына келу
Осындай классификациялардың бірнешеуі бар, бірақ олардың
анықгалған шарттылыктары бар. Мүмкін болатын жіктемесі
келтірілген.
Екінші деңгейдегі банктер несиелік қызметтердің алуан түрін көрсете отырып,
Инвестициялық операциялар – нарықтық экономика жағдайында екінші деңгейдегі банктердің
Банк өзінде бас қаражаттарын сақтап, сәйкесіне пайда алып ғана
Банкте бар және алынатын бағалы қағаздар үлкен 2 топқа
бірінші резерв (несие инвестициялар)
екінші резерв
Бірінші резервке жататын бағалы қағаздар, банктің табыстылық мақсатына қызмет
Өз иелеріне жеткілікті табыс әкелетін көптеген бағалы қағаздар бар.
Екінші резервке жататын бағалы қағаздар, банктің өтімділігін үстау үшін
Көбіне бағалы қағаздардың өтімділігі олардың өтеу мерзіміне тәуелді болып
Екінші деңгейлі банктің инвестициялық байланысты келесідей бағдардан қарастыруға болады.
банктің инвестициялық саясаты;
бағалы қағаздар нарығындағы операциялар,
банктің басқа да қызметтері.
Екінші деңгейдегі банктер негізгі пайда бөлігін несиелік операциялар өткізу
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығы даму үстінде.
Сонымен қатар бағалы қағаздар нарығының қалыптасуында проблемалар жеткілікті. Қазақстан
жеткілікті дәрежеде қаржы құралдарының болмауы;
туынды бағалы қағаздардың дамымауы;
қатысушылар санының шектеулілігі;
бағалы қағаздар нарығының құрамдастарындағы алып сатарлықтың болмауы;
АҚ-ның өздерінің қызметтерінің және олардың қаржылық есептерінің ашық еместігі;
корпоративтік басқарудың тиімділігінің төмен деңгейі.
Қазақстан Республикасының қаржылық секторының дамуының 2007-2011 жылдарға арналған Концепциясында
акция нарығының дамуы;
ұсынылатын қаржы құралдары спектрінің кеңеюі;
бағалы қағаздар нарығының инфрақұрылымының жетілдірілуі;
бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылар қызметінің пруденциалдық реттеуін жетілдіру
туынды бағалы қағаздар нарығының дамуы.
Банктерді бағалы қағаздармен жұмысын кеңейтудегі жағымды шарттарға қарамастан, қор
Банктер үлестік бағалы қағаздар –акциялардың көбірек активті эмитенттері болып
Жақында ғана отандық банктердің шаруашылық субъектілермен қарым-қатынасы туралы, яғни
Шындығына келетін болсақ, банктер мен нақты сектор арасындағы қарым-қатынастың
Бұл жағдай 2000 жылдан бастап өзгере бастады және бүгінгі
Сонымен қатар несиелер көлемінің көбеюіне тағы да бір әсер
Сонымен қатар осы өткен жылдарда болған өзегерістер несиелеу көлемінің
Бірақ несиелер бойынша сыйақылар үлкен өзгерістерге ұшырады, яғни өткен
Соңғы жылдары несиелеу көлемінің жоғары өсімі нақты секторды несиелеуін
Қорыта келе, отандық банк жүйесінің шектеулі мүмкіндіктеріне қарамастан соңғы
Активтерді орналастырған кезде банк активтер портфеліне әсер ететін көптеген
Тәуекел дәрежесі бойынша активтерді келесідей топтауға болады, яғни банктің
тәуекелі жоқ активтер – кассадағы қолма – қол ақшалар,
тәуекел дәрежесі 10%-ті құрайтын активтер – шетел банк –
тәуекел дәрежесі 20%-ті құрайтын активтер – аймақтық және жергілікті
тәуекел дәрежесі 50%-ті құрайтын активтер – отандақ коммерциялық банктердің
тәуекел дәрежесі 100%-ті құрайтын активтер – қысқа және ұзақ
Бірақ тәуекел деңгейі неғұрлым төмен болса, соғұрлым жоғары табысты
Өтімділік банктің табыс алуымен байланысты болып келеді, бірақ өтімділік
Өтімділікті басқару кезінде коммерциялық банктер өтімділікті қажет деңгейінде ұстау
Мәліметтер базасы негізінде банктер күн сайын төлем қабілеттілік көрсеткіштерінің
Жоғары айтылғандардан мынадай қорытынды шығаруға болады, Казақстандық коммерциялық банктер
Инвестициялық тартымдылық деңгейі бойынша екінші орында евроноталар болып табылады.
1.2 Инвестициялық банктердің портфелін қалыптастыру
Банктің инвестициялық портфельді қалыптастыру кезінде оның берілген мазмұнына сәйкес
Бағалы қағаздар портфелі бұл - бір немесе бірнеше
Инвестициялық портфель – мақсатты бағытталған, белгіленген инвестициялық стратегия негізінде
Банк жүйесі мен жалпы экономиканың сәтті дамуы банктердің инвестицияық
Инвестициялық процессте банктердің жалпы алғанда негізгі бағыттары мынадай:
инвестициялық мақсаттағы банк өнімдерінің шоғырлануы;
инвестициялық мазмұндағы несиелердің берілуі;
салымдарды бағалы қағаздарға, пайға, үлестік қатысуларға салынуы (банк есебінен
Бұл бағыттар бір-бірімен өте тығыз байланысты. Капиталдарды, халықтың жинақтарын,
Банктің инвестициялық қызметі екі түрлі қызмет көрсететін бизнес ретінде
Жоспарлы өкономика кезінде банктердің инвестициялық қызметі ретінде қарыз алушыдарға
Инвестиция ретінде банк ресурстарын барлық бағыттар бойынша орналастыру, табыс
Банктік инвестициялардың өз экономикалық құрлымы бар. Банктің инвестициялық қызметін
Сонымен қатар банктің инвестициялық қызметі қаржылық делдар ретінде макроэкономикалық
Сонымен банктің инвестициялық қызметі екі түрлі қарастырылады. Экономикалық субьект
Экономиканың дамуы позициясынан банктің инвестициялық қызметі тек қана банктің
Банктің өндіріске инвестициясы өндірістер мен ұйымдардың құрылуы мен дамуына
Коммерциялық банктер инвестициялық қызмет барысында микроэкономикалық тұрғыда жекешелендірілген өндірістің
Қазақстан экономикасы жағдайында, бағалы қағаздар нарығының спекулятивтік салымдарға толы
Банктің инвестициялық қызметінің индикаторлары ретінде келесі көрсеткіштер қолданылуы мүмкін:
коммерциялық банктердің инвестициялық ресурстарының көлемі;
инвестициялық ресурстардың нақты индекстік бағасы;
банк инвестицияларының көлемі;
инвестициялық салымдардың жалпы банк активтеріндегі үлесі;
объектілер бойынша банктік инвестициялардың құрлымдық көрсеткіштері;
банктің инвестициялық қызметінің тиімділік көрсеткіштері, соның ішінде, инвестиция көлеміне
табысты қаржылық активтерге салымдармен салыстырғандағы инвестициялардың өндірістік секторға
Салымдардың объектісі бойынша нақты экономикалық активтерге салыидар және қаржылық
Банктік инвестициялар салыну мақсаты бойынша тікелей және портфельді болуы
Инвестициялардың салыну бағыты бойынша өндіріс пен ұйымның банк тарапынан
Инвестициялардың құралу көздері бойынша банктің өз инвестициялары және банк
Инвестициялардың салыну мерзімі бойынша қысқа мерзімді (бір жылға дейін),
Коммерциялық банктердің инвестициялары тәуекел түрлері бойынша, салыну аймағы бойынша,
Коммерциялық банктер өндіріс саласында инвестициялық қызметті атқармайтын болса, нақты
Жылжымайтын мүліктерге салым салу олардың нарықтық бағасының өсуі немесе
Жылжымайтын мүлік нарығы негізгі үш тараптан тұрады: ғимараттар, шаруашылық
Бағалы металдар мен асыл тастарға салым салу банктің бірнеше
Бағалы металдар мен асыл тастарға банк инвестицияларын салу тез
Нақты инвестициялар жалпы банк инвестициясының көлемінің аз үлесін
Банктің қаржылық инвестицияларына бағалы қағаздарға, басқа банктердегі қысқа мерзімді
Банк несиелік инвестицияларды төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық, ол дегеніміз
ұйымның басқару құқығын беретін акция бөлігін иемдену;
үкімет немесе сенімді банктердің қаржылық кепілдік көрсетуі;
жоғары өтімді кепілдің болуы;
үлестік қатысу.
Инвестициялық несиенің ұзақ мерзімге берілуіне байланысты, несиелік арызды немесе
Үлестік қатысуға, пайларға, акцияларға салым салу, инвестициялық несиеден ерекшелігі,
Өндірістер мен ұйымдардың құрылуы мен дамуына банк инвестициялары екі
Коммерциялық банктердің құрылтайшылық ұйымдары болып, көбінесе қаржылық саладағы (инвестициялық
Банктердің ұйымның немесе өндірістің шаруашылық қызметіне қатысуы бірнеше жағдайларға
инвестицияларға қаржылық бақылау орнату;
тәуекелдің диверсификациясы және банктік бизнестің табыстылығы;
қызмет көрсету аймақтары мен клентерге көрсететін қызмет түрлерін кеңейту
еншілес қаржылық иституттар құру арқылы ресурстік және клиенттік базаны
еншілес ұйымдар арқылы банкке келетін ақша құралдарының ағымын ұлғайту;
банкке заңды айнала жұмыс істейтін, рұқсат етілмейтін операцияларды ұлғайту
Еншілес ұйымдарды инвестиция арқылы, олады құру мен дамыту өндірістік
Өндірістік инвестициялар, банктің шаруашылық субьектілердің капиталдық шығындарына қатысуы, инвестициялық
Инвестициялық жобаға инвестициялау арқылы банк тек қана пайда таппайды,
Қазақстандық банктер өндіріс орындары мен ұйымдардың құрылуы мен дамуына
Банктердің өндіріс орындарына инвестицияларды жұмсауы күтпеген жағымсыз жағдайлар туғызуы
Банктің өз қызметіне ивестициялар салуы өзінің материалды-техникалық базасы мен
банк қызметінің тиімділігін артыру мақсатындағы инвестициялар. Олар банктік жоғалтуларды
банктік қызметтерді диверсификациялау мен кеңейтуге бағытталған инвестициялар. Бұл инвестициялар
мемлекеттік қадағалау органдарының қойған талаптарына сай болуға бағытталған инвестициялар.
Банктің өзінің дамуына салынған инвестициялардың тиімділігі, жасалған қаржылық шығындардың
Банктің экономикалық қызығушылығы, коммерциялық ұйым ретінде, банктің операцияларының өтімділігі
Табыстылық, өтімділік және тәуекел аралырында тұрақты кері байланыстар бар.
Бұл бағалау көрсеткендей барлық инвестициялық талаптарға сай келетін инвестициялық
Кесте 1 – Банктің инвестициялық объектілерінің мазмұны
Салым объектілері Табыстылық Өтімділік Тәуекел
Инвестициялық несиелер + - +
Қысқа мерзімді депозиттер +- - -
Акциялар +- +- +
Пайлар, үлестік қатысулар +- +- +
Процент мөлшерлемесі тұрақты бағалы қағаздар + +- +-
Мемлекеттік бағалы қағаздар +- + -
Жылжымайтын мүлік +- - +
Бағалы металдар мен асыл тастар - +- -
Ескерту – қолданылған әдебиеттер негізінде құрастырылған
Пайлар мен үлестік қатысуларға салым әр түрлі болып келеді.
Жылжымайтын мүліктерге салым салу тұрақты табыс алып келелуі мүмкін,
Салымдардың тәуекелдігі инвестициялау объектінің мазмұнымен, кепілдендіруші мен эмитентің беделімен,
Өтімділік дәрежесінің болуы барлық уақытта ақша құралдарын қайтарып
1.3 Инвестициялық банктердің қаржы нарығындағы қызметінің шетелдік тәжірибесі
Экономикалық құрылымдық жаңа құру кезінде қаржылық ресурстардың мобилизациясын жеделдету
Әлемдік тәжірибеде несиелік банктік жүйе қалыптасуының екі негізгі модельдері
Бұлардың негізінде қаржылық тәуекелді орналастыру ұйымдарының мамандануы жатыр. Американдық
Қаржылық дағдарыстың себептерін талдауға және Қазақстанның банктік жүйесінің алға
Әр түрлі несиелік институттар арасындағы әрекет аясын шектеу 1929-1933
ХІХ ғасырдың 60-жылдары Германияда ауыр өнеркәсіпті дамытуға
Бразилия қор нарығың кәсіби қатысушылары 270 брокер-дилерлік фирма, 445
АҚШ-та әмбебап банктер 1933 жылдан бергі банк заңына сәйкес
Маманданудың дәстүрлі жоғағы деңгейі депозитті (коммерциялық) және іскерлік (сауда)
Нақты заңды шектеулердің болмауына қарамастан, депозиттік банктердің АҚШ-тағы коммерциялық
Жеке операцияларға мамандандырылған банктердің түсімдері жеткілікті түрде зор болуы
Мәселені шешу жолдарының бірі болып банктер орындап жатқан операция
Әмбебап принцип Австрия, Бельгия, Люксембург, Нидерланд, Норвегия, Швеция, Швейцария
Елдер қатарында банк әрекетін әмбебап етудің дамуы заң актілеріндегі
Несиелік-банктік жүйенің модельдері мен өндірістік және қаржылық капиталдың байланысу
Несиелік-банктік жүйенің құрылуының негізгі модельдерінің айырмашылығын халықаралық тәжірибе барысы
Германдық модельге несиелік әдісті иелену тән, бұл орайда несиелік
Коммерциялық банктердің өндірістік корпорация капиталында маңызды үлестік қатысымы банкпен
Германияда банктендің өнеркәсіп әрекетіне әсері басқа елдермен салыстырғанда, бағалы
Тип жағынан Қазақстан экономикасында орныққан өндірістік және банктік секторлардың
Германдық модельдің белгілі бір ұқсастығы банктің инвестицияландыру механизміндегі жетекші
Сонымен қатар, ресейлік коммерциялық банктердің әмбебап көрінісі олардың көп
Әмбебап модель коммерциялық банк әрекетінің жоғарғы деңгейдегі тәуекелділігімен байлансты
Осыған орай, инвестиция негізгі банктік әрекетпен байланыста болып, бағалы
Неміс әмбебап банктерінің әрекет тәжірибелері көрсеткендей тәуекелді бақылау кезінде
Әр түрлі елдердің банктік жүйесінің талдауы әмбебаптанудың дамуымен қатар
Бұл операциялардың құрамы мен құрылымы инвестициялық банктердің мамандануына қатысты
«Merry» («Lynch» 26,3%). Бұл кезде ағылшындық іскерлік банктер активінде
1980 жылдардан бастап дамыған нарықтық экономикалы елдерде инвестициялық банктік
1998 жылдың қорытындысы бойынша жалпы нарықтың барлығы (97%) жетекші
Әлемнің жаһандық инвестициялық банктердің рейтингі 4 ірі банктерді басқарады:
Жаһанданулық олигополияның қалыптасуының мағынасы – көптеген маңызды инвестициялық банктер
Сонымен бірге, коммерциялық банктер бәсекелестіктің қатал жағдайында ұзақ мерзімді
Осының нәтижесінде, коммерциялық және ірі әлемдік инвестициялық банктердің қызметі
Дағдарыстық нарық жағдайындағы Ресейдегі инвестициялық банктің қалыптасуын қарастырар болсақ,
Қаржы нарығында құрылған және тұрақтандырылған шетелдік инвестициялық банк қызметінің
Әмбебаптық үлгіде қалыптасқан, сондай-ақ Ресей экономикасы үшін ұзақ мерзімді
Ағымдағы құны инвестициялық портфель бағалы қағаздар және накты ақшалай
Инвестициналдық портфель төмендеді,орташа жылдық қөрсеткішмен екі есе төмендеді. Негізде
2 инвестициялық банктердің Қаржы нарығындағы ҚыЗМЕТІН талдау
2.1 Нарықтық экономика жағдайында банктердің қаржы нарығындағы қызметтерін талдау
Қазақстандағы инвестициялық процесті қаржылық жүйе арқылы реттеу механизмін экономиканың
Қазақстанның қаржылық секторы банктік, сақтандыру және зейнетақы жүйлерінен, қор
Қаржылық секторға сонымен қатар нарықтық институттар кіреді, оларға коммерциялық
Қаржылық институттардың әрқайсысы инвестициялық процесті реттеу ісін қаржы нарығының
Қазақстаннан шетелден қаржылық ресурстардың келіп түсуін реттеу механизмі
Қазақстан Республикасының “Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы” заңы 1997
ҚР “Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы” заңына сәйкес
1) жаңа технологияларды, озық техниканы және “ноу-хауды” енгізу;
2) ішкі нарықты жоғары сапалы тауарлар мен қызмет көрсетулермен
3) отандық тауар өндірушілерді мемлекет тарапынан қолдау және ынталандыру;
4) экспортқа бағытталған және импортты алмастыратын өндірістерді дамыту;
5) Қазақстан Республикасының шикізаттық базасын ұтымды және кешенді түрде
6) менеджмент пен маркетингтің қазіргі әдістерін енгізу;
7) жаңа жұмыс орындарын құру;
8) жергілікті мамандарды үздіксіз оқыту жүйесін енгізу, олардың біліктілік
9) өндірістің қарқындандырылуын қамтамасыз ету;
10) қоршаған табиғи ортаның жағдайын жақсарту.
Сонымен қатар Қазақстан инвесторлардың мүдделерін қорғау жөнінде белгілі түрдегі
Тағайындалған инвестордың оны салықтар мен өзге түрдегі міндетті төлемдерді
Тағайындалған инвестордың Қазақстан жерінде инвестициялық жобаға сәйкес шикізатты өткізуін
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде ескерілген жағдайларды есепке алмағанда, тағайындалған
Тағайындалған инвесторлардың ұлттық ақша және шетелдік мемлекеттерінің валютасы түріндегі
ҚР заңдарына сәйкес инвесторларды қорғауға және олар шығаратын өнімнің
ҚР заңдарымен инвестицияларды, табысты, дивиденділерді, инвесторлардың құқықтары мен заңды
ҚР заңдарын бұзу жағдайларын санамағанда, инвесторларға олардың меншікті иемдену
Қаржы министрлігінің инвестициялық процесті реттеуінің негізгі құралдары болып түрлі
Отандық кәсіпорындар шығаратын өнімдерге деген ішкі сұранысты қалыптастырудың маңызды
Нақты және қаржылық сектордың мемлекеттік қаржылар секторымен өзара әрекеттесу
Қаржы министрлігінің инвестициялық процесті реттеудің жанама құралы болып оның
Мемлекеттік табыс министрлігінің инвестициялық процесті реттеудің басты құралы болып
Инвестициялық белсенділіктің артуы көбінесе бағалы қағаздар нарығының даму деңгейіне
Қазақстандағы қор нарығы әлі нақты секторға қаражаттарды тартудың құралына
Қазақстандық бағалы қағаздар нарығының дамымағандығы келесіден байқалады: жекешелендірілген кәсіпорындар
Жекешелендірілген кәсіпорындардың акцияларының төмендетілген бағамдары олардың ірі пакеттерін арзанға
Аса жоғары құндылық пен өтімділікке базалық, инфрақұрылымдық және эксспортқа
Бағалы қағаздар нарығында кәсіби іс-әрекет келесі негізгі түрлерге бөлінеді:
Мемлекет қаржылық институттардың санын олардың бастапқы пайда болу сатынсынан
Қазақстанның қор нарығы сонымен қатар нағыз шетелдік бағалы қағаздарға
Қазіргі уақытта Қазақстанда қор нарығының даму кезеңі аяқталды. Оның
Іс-әрекеттің келешегінен үміт күтуге болатын саласы болып өмірді оқыс
Осылайша, Қазақстан экономикасындағы инвестициялардың ішкі көздерінің потенциалы орасан зор
Қазіргі кезде Қазақстанның қаржылық рыноктарын көлемі, көрсетілетін қызметтердің саны
Көптеген экономикалық тұрғыдан дамыған елдерде несиелік-ақша институттары банктік секторды
Осындай инвестициялық институттардың айрықша артықшылығы болып олардың жинақтауларды барынша
Қазақстандағы инвестициялық қорлар екі топқа бөлінеді: өзара қор және
Инвестициялық қорлар ұжымдық инвестициялаудың жаңа түрі болып табылады және
Қазақстанда әзірше арнайы инвестициялық банктер жоқ. Олардың қызметін ірі
Қолданыстағы заңдарда көбісі салымшыларының саны миллионнан асатын инвестициялық жекешелендіру
Қазақстанда қор нарығы, оның бүкіл өркениетті әлемдегі ролі тәрізді
2.2 Қаржы нарығында өндірісті дамыту үшін инвестициялардың ішкі және
Кез келген елдің экономикалық дамуының негізгі шарты болып бәсекеге
Қазақстанның өнеркәсібіндегі түбегейлі құрылымдық қайта құрулар өндірістің тиімділігін, өнім
1990-шы жылдардың басында Қазақстан өзге ТМД елдерінің экономикасына арнап
Бұл кезеңнің маңызды жағымды сәті болып ішкі жинақтаулар тапшылығының
Екінші кезең, 1995 мен 2009 жж. аралығы салыстырмалы түрдегі
1995-2000 жж. аралығында аяққы тұтынуға қатысты шығындар 8,5%-ке өсіп,
1995-2010 жж. аралығында тұтыну үлесінің өсуімен қатар жиналымдардың үлесі
Жағымды сәті ретінде келесі жағдайда айтып кетуге болады: 2010
Ел экономикасының нақты секторын дамытуға арналған инвестициялардың негізгі көздерін
Нарықтық экономиканың дамуында Қазақстанның қаржылық жүйесінің ішкі, сондай-ақ тұрғындардың
Қазақстанның халқына ең алдымен жинақтауларға деген бейімділігінің төмен болуы
Аталған факторлардың ішінде ел экономикасына күрделі қаржы салудың маңызды
Өндірістің жандандырылуы нәтижесінде күтіліп отырған тұрғындардың табыстарының артуымен қатар
Тұрғындардың жинақтауларының деңгейі көбінесе жинақтауларды тоқтататын жасырын түрін ескерумен,
Қазіргі кезде тұрғындардың басым бөлігі өз жинақтауларын банктік жүйеден
Қазіргі кезде экономиканың ішкі инвестициялық ресурстарының мөлшері тым
Бұл жағдайларда қаржылық жүйенің тұрғындардың ішкі жинақтауларын шоғырландыру мен
Банктердің тұрғындар мен кәсіпорындардың ақшаларын тарту жөніндегі, сондай-ақ Ұлттық
Тұрғындардың банктік жүйеге ақшаларының едәуір мөлшерде ағып келуі байқалды.
Келесі – маңыздылығы бойынша екінші болып келетін Қазақстан экономикасына
Олардың да ролі маңызды болып табылады, сөйтсе де біздің
Белгілі болғандай, күрделі қаржы салымдарының көлемдері мен экономикалық өсудің
Мұның себебі – ішкі жинақтаулар өндіріске қатысты күрделі қаржы
Қазақстанда 2006-2010 жж. ЖІӨ-ге қатысты жалпы күрделі қаржы салымдарының
Қазақстандағы ЖІӨ құрылмындағы жеке меншік тұтынудың деңгейі басқа елдермен
Қазақстандағы жалпы мемлекеттік тұтынудың көрсеткіші өте төмен деңгейде -
Қазақстанға тән болып келетін жеке меншік тұтынудың өсуге деген
1995ж. Қазақстандағы күрделі қаржы салымдарының бүкіл көлемін резиденттер жүргізген
Демек, қазіргі кезде ішкі күрделі қаржы салымдары Қазақстан экономикасын
Сонымен қатар, экономиканы қаржыландыруда шетелдік инвестициялардың ролінің артып бара
Қазақстан экономикасына сыртқы инвестициялардың ағымы көбейген сайын ішкі инвестициялардың
Кесте 2 – Қазақстан Республикасындағы жалпы инвестициялардың құрылымы
ЖІӨ-дегі меншікті салмағы, % Жалпы инвестицилардағы үлесі, %
2005 ж. 2006 ж. 2007 ж. 2008 ж. 2009
Ішкі инвестициялар 67,1 44,0 17,5 5,1 9,6 11,1 148,7
Шетелдік инвестициялар -21,9 -17,8 4,7 11,1 8,4 6,7 -48,7
Инвестициялардың жалпы көлемі 45,1 26,2 22,2 16,2 18,0
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2005-2010 жж. аралығындағы Қазақстандағы қаржыландыру көздері бойынша негізгі капиталға
Өндірістік іс-әрекетті қаржыландырудың негізгі көздері, белгілі болғандай, ішкі, оларға
Кесте 3 – 2005-2010 жж. аралығындағы Қазақстан Республикасындағы қаржыландыру
2005 ж. 2006 ж. 2007 ж. 2008 ж. 2009
Басты капиталға қатысты күрделі қаржылар, олардың ішіндегі төмендегілердің есебінен
Орталықтандырылған қаражаттардың есебінен 10,9 5,0 7,9 12,5 15,7 10,2
Бюджеттік қаражаттардың есебінен н.д. 4,6 7,6 6,9 11,8
- республикалық бюджеттің есебінен н.д. 3,5 6,2 5,5
- жергілікті бюджеттің есебінен н.д. 1,1 1,4 1,4 1,9
Бюджеттен тыс қаражаттардың есебінен н.д. 0,4 0,3 5,6 3,9
Кәсіпорындардың, ұйымдар мен тұрғындардың қаражаттарының есебінен 85,1 93,5 78,6
Шетелдік инвестициялардың есебінен 4,0 1,5 13,4 21,7 29,1 42,9
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2005-2010 жж. негізгі капиталға қатысты күрделі қаржы салымдарының басым
Кәсіпорындардың, ұйымдар мен тұрғындардың қаражаттарынан құралған күрделі қаржы салымдарының,
Күрделі қаржы салымдарының ел экономикасындағы көздеріне қатысты жүргізілген талдаудың
Қазақстанда 2005-2010 жж. аралығындағы жағымсыз құбылыс болып негізгі капиталға
2005-2010 жж. аралығында Қазақстанның негізгі капиталына қатысты тартылған күрделі
2010 ж. меншік түрі бойынша негізгі капиталға қатысты күрделі
2010 ж. Қазақстанның негізгі капиталына қатысты күрделі қаржы салымдарының
Кесте 4 – 2005-2010 жж. аралығындағы Қазақстан Республикасының меншік
2000 ж. 2006 ж. 2007 ж. 2008 ж. 2009
Негізгі капиталға қатысты барлық капитал: 100 100 100 100
Мемлекеттік меншік 51 44,9 41,3 27,8 29,2 16
Жеке меншік 48,8 54,3 54,9 63 61,2 76,8
Шетелдік қатысусыз ортақ (үлестік) меншік 20,6 31,9 30,9 15,3
Шетелдік қатысумен ортақ (үлестік) меншік 22,1 14,7 12,2 34,7
Шетелдік меншік 0,2 0,8 3,8 9,2 9,6 7,1
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
Олар 2000-2007 жж. аралығында 579-тен 2233 млн. долл. дейін
Алайда, 2000ж. бастап қаржылық-банктік жүйенің өндірісті қаржыландырудағы қатысуы күрт
Кесте 5 – Ауыл шаруашылығының негізгі капиталына салынған инвестициялар,
2010 ж. қаңтар-желтоқсанда ауыл шаруашылығы-ның негізгі капиталына салынған инвестициялар
%-бен соның ішінде төмендегілердің қаражаты есебінен қаржыландырылғандар
Респуб-ликалық бюджет Жергі-лікті бюд-жет Мен-шік Ше-тел Қарыз
Ауыл, орман және балық шаруашылығы 88 789 109,9 1
Маусымдық дақылдарды өсіру 48 270 84,1 423 11 37
Көп жылдық дақылдарды өсіру 130 210,8 - 2 119
Питомник өнімдерін өндіру 229 316,1 114 - 115 -
Мал шаруашылығы 35 116 220,0 1 104 51 13
Аралас ауыл шаруашылығы 1 978 126,2 - -
Ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру саласындағы қызметтің көмекші түрлері 2
Осы салада қызмет көрсетуді ұсынуды қоса алғандағы аңшылық пен
Орман шаруашылығы және ағаш дайындау 505 25,0 - -
Балық шаруашылығы және аквадақыл 35 16,1 - - 31
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
Саланың негізгі капиталына салынған инвестицияларды қаржыландырудың басым көздері инвесторлардың
Ауыл шаруашылығына салынған инвестициялардың едәуір үлесін маусымдық дақылдарды өсіруді
Сурет 1 – 2010 жылғы ауыл шаруашылығының негізгі капиталына
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2010 жылғы қаңтар-желтоқсанда ауыл шаруашылығына салынған инвестициялардың нақты көлем
Сурет 2 – 2010 жылғы ауыл шаруашылығының негізгі капиталына
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2008-2010 жж. банктердің экономикадағы несиелерінің салалық құрылымындағы өзгерістерді 6-кестеде
Кесте 6 – Екінші деңгейдегі банктердің экономика салалары бойынша
млн. долл. меншікті салмағы, %
2008 2009 2010 2008 2009 2010
Барлығы 768,9 1098,4 1163,7 100 100 100
Өнеркәсіп 265,6 279,1 271,7 34,5 25,4 23,4
Ауыл шаруашылығы 43,6 118,2 97,0 5,7 10,8 8,3
Құрылыс 29,7 25,1 47,9 3,9 2,3 4,1
Көлік 12,7 60,2 39,1 1,7 5,5 3,4
Байланыс 21,4 17,7 24,2 2,8 1,6 2,1
Сауда 131,4 283,5 345,9 17,1 25,8 29,7
Басқалары 264,5 314,6 337,9 34,4 28,6 29,0
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2008-2010 жж. аралығындағы банктердің экономиканы дамытуға арнап ұсынған несиелері
6-кестеден көруге болатындай, банктердің экономикаға арнап ұсынған несиелерінің жалпы
Кесте 7– 2008-2010жж. аралығындағы банктердің экономикаға арнап ұсынған несиелері
Берілген несиелердің жиынтығы, млрд. теңге Берілген несиелердің құрылымы Орташа
2008 ж. 2009 ж. 2010 ж. 2008 ж. 2009
Барлығы берілгені: 168,5 215,6 273,1 100 100 100 25,8
Қысқамерзімді несиелер 153,4 179,5 187,9 91,0 83,3 68,8 26,8
-теңге 104,9 113,9 94,4 62,3 52,8 34,6 30,4 21,2
-АҚШ доллары 48,5 65,4 93,6 28,8 30,3 34,3
-ресейлік рубль 0,1 0,2 0 0,1 0,1 0,0 34
Ортамерзімді несиелер 11,7 30,9 73,2 6,9 14,3 26,8 15,6
-теңге 5,2 13,6 31,1 3,1 6,3 11,4 16,9 16,6
-АҚШ доллары 6,5 17,3 42 3,9 8,0 15,4 14,5
Ұзақмерзімді несиелер 3,4 5,2 12 2,0 2,4 4,4 12,4
-теңге 1,2 2,7 3,1 0,7 1,3 1,1 7,3 10,5
-АҚШ доллары 2,2 2,5 8,9 1,3 1,2 3,3 15,3
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
Бұл ретте АҚШ долларымен қысқамерзімді несиелердің берілуі 50,7%-ке, ал
Талдаудан өткізіліп отырған мерзім ішінде теңге және АҚШ доллары
Теңгедей ұзақ мерзімді несиелер 2 есе өсіп, берілген несиелердің
Осылайша, Қазақстанның несиелік нарығындағы жағдай экономиканы ұзсақмерзімді несиелендірудің өсуі
Кесте 8 – Банктердің экономикаға арнап ұсынған несиелері бойынша
Ұсынылған несиелердің нақты мағынамен көрсетілген жиынтығы (2008=100%),
млрд. тенге Несиелерді ұсынудың нақты мағынамен көрсетілген өсу қарқындары,
2008 ж. 2009 ж. 2010 ж. 2009/2008ж 2010/2009ж
Барлығы берілген несиелер: 168,5 197,8 213,5 17,3 7,9
Қысқамерзімді несиелер 153,4 164,7 146,9 7,3 -10,8
-теңгемен 104,9 104,5 73,7 -0,4 -29,4
-АҚШ долларымен 48,5 60,0 73,1 23,8 21,8
-Ресей рублімен 0,1 0,2 0,0 183,5 -91,8
Ортамерзімді несиелер 11,7 28,4 57,2 142,5 101,7
-теңгемен 5,2 12,5 24,3 138,3 95,1
-АҚШ долларымен 6,5 15,9 32,9 146,2 106,8
Ұзақмерзімді несиелер 3,4 4,7 9,4 38,5 98,5
-теңгемен 1,2 2,5 2,4 98,7 -1,0
-АҚШ долларымен 2,2 2,3 6,9 4,0 207,0
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
Күрделі қаржы салымдарының қатты тапшылығының салдарынан Қазақстан оларды шетелден
Шетелдік инвестицияларды тарту ісі оларды Қазақстандағы жаңадан қалыптасып келе
Барлық шетелдік инвестицияларды шартты түрде келесі категорияларға бөлуге болады:
Шетелдік қоржындық инвестициялардың серпінінде басқаша жағдай байқалған болатын. Олардың
Шетелдік инвесторлар қаражаттарын қазақстандық активтермен орындалатын әрекеттерге, соңғыларын қауіпті
Шетелдік саудалық несиелердің серпінінде айқын түрдегі беталыс байқалмады. 2008-2010жж.
Өтпелі кезеңдегі Қазақстан экономикасын дамытуға қатысты күрделі қаржы салымдарының
2011 ж. алғашқы жартыжылдығында тікелей инвестициялардың таза ағымы шамамен
Осылайша, соңғы жылдардың тәжірибесі көрсетіп отырғандай, ішкі және сыртқы
Қоржындық инвестициялармен байланысты болып келетін инвестициялық ағымдар өздерін аса
Тікелей шетелдік инвестициялардың игерілуінің салалық қимадағы талдауы үлкен қызығушылық
Тікелей шетелдік инвестициялардың ең жоғары көлемі 2006 ж. игерілген
Айта кететін нәрсе, 2010 жылды санамағанда, шетелдік инвестициялар көлемінің
Қазақстанға шетелдік капиталдың ағымының азаюына әлемдік қаржылық рноктардағы жағдайдың
Салалық қимадан алып қарағанда 2005-2010жж. игерілген ПИИ-лердің басым бөлігі
Кесте 9 – 2005-2010 жж. аралығындағы Қазақстан Республикасындағы экономика
Наименование показателей 2005ж 2006ж 2007ж 2008ж 2009ж 2010ж
I Несиелер, ақшалай өтінімдер және қайта инвестицияланған табыс*
мұнай-газ саласы 555,8 220,5 210,3 219,6 1042,6 1112,4 3361,2
а/ш өнімдерін өңдеуден өткізу 0,0 10,4 8,1 32,5 123,7
байланыс 6,6 5,9 2,9 5,5 3,7 6,6 31,2 0,5
ауыл шаруашылығы 0,0 0,0 0,0 0,0 1,9 0,8 2,7
құрылыс 0,0 1,7 1,5 8,0 4,7 15,5 31,4 0,5
сауда 0,0 0,0 36,7 5,4 19,6 18,8 80,5 1,3
түсті металлургия 4,3 312,5 494,8 285,8 34,6 46,0 1178,0
қара металлургия 0,0 60,4 184,3 73,9 21,4 0,0 340,0
энергетика 0,0 58,2 98,1 143,8 152,8 44,8 497,7 8,2
басқалары 0,0 7,5 37,1 27,0 111,4 156,9 339,9 5,6
II Акционерлік капиталға қатысты жарналар 57,8 144,4 262,0 631,5
бірлескен кәсіпорындардың 57,8 102,2 144,1 435,4 107,2 175,8 1022,5
шетелдік фирмаларды сенімхат негізінде басқару 0,0 42,2 117,9
III Инвесторлардың бюджетке арналған жарналары 59,9 77,0 97,7
Игерілген тікелей инвестициялардың барлығы 684,4 898,5 1433,5 1495,9 1694,0
соның ішінде, нақты өтеуді ескерумен 684,4 870,1 1325,4
Ескерту – ҚР Статистика жөніндегі агенттігі деректері
2005-2010 жж. аралығында күрделі қаржы салымдарының елеулі мөлшердегі ағымдары
Қазақстанда аса ірі инвесторлар болып келесі трансұлттық компаниялар шықты:
Тікелей инвестицияларды тарту мен оларға мемлекеттік қолдау көрсету жөніндегі
Қорытындылай келгенде мемлекеттің инвестициялық саясатының іске асыру құралы ретінде
Осылайша, соңғы жылдардың тәжірибесі көрсетіп отырғандай, ішкі және сыртқы
3 инвестициялық банктердің Қаржы нарығындағы қызметін жетілдіру жолдары
Қазақстанның қаржылық жағдайында тұрғындар мен заңды тұлғалардың шетелдік және
Жоғарыда айтылып кеткендей, біздің есептеулерімізге сәйкес Қазақстанның халқы іскерлік
Тұрғындардың жинақтауларын қаржылық секторға арнап тарту оған салымдардың сақталатындығы
Мемлекеттің инвестициялық прцеске қатысты жинақтаулардың ағымын реттеуі елдің қаржылық
Қазіргі кезде айрықша маңызды болып бүкіл қаржылық жүйе проблемаларын
Экономиканың қаржылық секторына жинақтаулардың келіп түсуін ынталандыру механизмін жетілдіру
Тұрғындардың жинақтауларын қаржылық секторға тартуды күшейту механизмін жетілдіру клиенттерге
Зейнетақы активтерінің өсу мүдделеріне сәйкес тұрғындардың инвестициялық табыстарын арттыруға
Мемлекеттің инвестициялық процеске қатысты салымдардың келіп түсуін қаржылық жүйе
Бұл деген сөз, Қазақстанда қолайлы инвестициялық жағдайды қалыптастыру үшін
Тұрғындардың еркін ақшаларын жинақтайтын ұйымдардың дамуы ерекше маңыздылыққа ие
Реформалаудың табысты аяқталуының көрсеткіші болып тек қана экономикалық даму
Тұрғындар мен кәсіпорындардың қаржылық қызмет көрсетулерге деген қызығушылығы қаржылық
Осыған орай пошта-жинақтау мекемелерінің құру ерекше маңызға ие бола
Тұрғындар мен кәсіпорындардың салымдарының қаржылық секторға келіп құйылуын ынталандыру
Қаржылық институттар өздерінің дамуында шағын және орта тауар өндірушілерінің
Мемлекетке қарыздардың есебінен қаржыландырылатын инвестициялық жобалардың жүзеге асырылуына қатысты
Осылайша, Үкіметтің инвестициялардың экономиканы дамытуға арналған ағымын ынталандыру механизмін
а) заңдардың банктік және қаржылық құпияны ашуға қатысты бөлімдерін
б) қазынагерлік орган қызметкерлерінің кәсіпорындардың жұмысын тоқтататын әрекеттері үшін
в) сақтандыру бизнесін жандандыру;
г) мемлекеттік емес бағалы қағаздар нарығын тиімді дамыту шараларының
д) тұрғындарға жинақтаулар саясатының мақсаттарын, міндеттері мен механизмін түсіндіруге
Қазақстан экономикасының тұрақты дамуға өту жағдайларында тұрғындар мен заңды
Мемлекеттің отандық және шетелдік инвесторларға арнап ұзақ уақыттық, тартымды
Салық салу жүйесін инвестициялық іс-әрекетке қатысты салықтық ауыртпалықты азайту
Мемлекеттің қаржылық-банк жүйесінің ішкі сұраныс пен ел экономикасының нақты
Тұрғындардың жинақтауларын қаржылық-банктік жүйеге мемлекеттік сақтандырудың жаңа әдістерін дамыту
Экономиканың нақты секторын несиелендіруді арттырудың пайдасына келесі тәжірибелік ұсыныстар
а) қаржылық жүйенің тұрақтылығы мен өтімділігін қамтамасыз ету;
б) банктік әрекеттердің орындалуын қатаң қадағалау;
в) жоғары мөлшердегі жинақтауларға депозиттер бойынша жоғары проценттік мөлшерлемлерді
Қаржылық секторға қатысты жинақтаулардың ағымын күшейту механизмін құру мен
Дамыған экономиканы құрудың бастапқы кезеңінде Жапония Қазақстанның экономикасына ұқсас
Жапондық қаржылық-банктік жүйе АҚШ пен Еуропаның соған сәйкес жүйлерімен
Жапондық қаржылық жүйе негізгі үш сипаттамасымен ерекшеленеді: жекеменшік қаржылық
Жапонияның банктік жүйесінде төрт депозиттік институт бар: қарапайым банктер,
Ұзақмерзімді несиелік банктер ұзақмерзімді несиелік банктер туралы заңға сәйкес
Коммерциялық-банктік және трастілік бизнесті өздері жекелеген шоттар бойынша жүргізілетін
Кооперативтік қыржылық институттар ерекше түрдегі өнеркәсіптік бағытталумен ерекшеленеді және
Жекеменшік қаржылық институттармен қатар қоғамдық қаржылық институттардың тобы да
Соғыстан кейінгі жылдары қаржылық институттардың қайта құрылуы үш негізге
Осы жүйені қаржыландыруға арнап бірқатар шаралар орындалған болатын:
Ұзақмерзімді несиелік банктер өтеу мерзімі 5 жыл банктік қарыздық
Шағын және орта компаниялардың дамуына ықпал ету үшін шағын
Құрамына бірқатар мемлекеттік қаржылық институттар кіретін қоғамдық қаржылардың жеткілікті
Күрделі қаржы салымдарын қаржыландыру мен ірі корпорациялардың экспортына қолдау
Шағын бизнестің қаржыландырылуын жекеменшік қаржылық институттар тарапынан қолдау үшін
Қаражаттарды одан да тиімді инвестициялау үшін Бюро арқылы үкіметтік
Қаржылық ұйымдардың соғыстан кейін қайта құру ісі сол кездегі
Халықтық қаржыландыру корпорациясы және Шағын бизнесті қаржыландыру корпорациясы тәрізді
Корей соғысы 1950 ж. сұраныстың артуын және соған сәйкес
Жапонияның ұзақмерзімді несиелік банктері қалалық банктердің арасында купондық банктік
Купондық банктік берешектер бойынша проценттік мөлшерлеме банктің жедел
Жапондық корпорациялардың инвестициялық қаражаттарға деген сұранысы соғыстан кейінгі қалпына
Жағдайды жақсарту үшін және шағын бизнесті қаржыландыруды күшейту үшін
Shinkin-banks тәрізді кооперативтік қаржылық инстиуттар мен несиелік кооперативтерге арнап
Соғыстан кейінгі Жапонияның банктік әкімшіліктігі депозиттерді қорғау тұрғысынан несиелік
Құнсызданудың нәтижесінде қаржылық активтердің құнының төмендеуі бағалы қағаздар нарығының
Төмен проценттік мөлшерлемелердің саясатын Жапонияның жоғары экономикалық дамуының кезеңімен
а) ішкі қаржылық нарықтың халықаралық қаржылық рыноктан бөлінуі, оны
б) қаржылық институттардың өз активтерін сенімділік пен тиімділіктің бір
в) қаржылық активтерді шоғырландырудың төмен деңгейі мен инвесторлардың мүмкіндіктерін
Жоғарыда айтылып кеткендей, Жапонияның саясатының құрамдас бөлігі ретінде өндірісті
Алайда үкіметтің тікелей қарыз алуы шамасы бойынша шектеулі болатын
Жоғары өсу кезеңінде жапондық экономика қолайлы циклде болатын, оны
Жапониядағы үй шаруашылықтарының жинақтаулар нормасы тым жоғары болып ақала
Кейбір шаралар жианқаталатын депозиттерге қатысты төмен проценттік мөлшерлемелермен банктік
Аса күшті шара салықтық жеңілдіктер жүйесінің енгізілуі болатын. Соның
1970 ж. дейін Жапония Банкі ғимаратының алдыңғы жағында бүкіл
Жапониядағы тұрғындардың банктік жүйеге деген сенімінің жоғары деңгейі келесі
1965ж. бастап негізгі салалардың аздаған санын есепке алмағанда, капиталдың
Негізгі банктер мен компаниялардың қаражаттарды өндірісті дамытуға арнап бағыттау
Негізгі банк әдетте қайсыбір фирмаға ұсынылатын несиелердің көлемінде ең
Банк пен тұтынушының арасындағы мұндай байланыс тұтастай алғанда «негізгі
Қалалық банктер бұл ретте қарыз алушы-фирмалардың іс-әрекетінің мониторингін жүргізеді
Проценттік мөлшерлемелер нарықтық мөлшерлемелерден төмен деңгейде белгіленгендіктен, банктік несиелер
Несиелер мен депозиттерге қатысты проценттік мөлшерлемелер үкіметпен реттелетіндіктен, жапондық
Осылайша, елімізде жоғары экономикалық даму кезеңінде банктік несиелер негізінен
Өндірісті тұрақтандыру мен өсірудің мүдделеріне ұзақмерзімді қаржылық институттардың сенімді
Банктерге қаражаттарды салымдауға ғана емес, сондай-ақ тиімді кәсіпорындарды басқару
Трастік банктер тек ұзақмерзімді несиелендіруге ғана бағытталуы тиіс.
Қысқамерзімді және ұзақмерзімді несиелендіру жүйелерін заңдық тұрғыдан айыру қажет.
Өндірістің артықшылыққа ие салаларын жеңілдік шарттармен несиелендіруге арнап арнайы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстандық бағалы қағаздар нарығындағы брокер-дилерлік қызмет маңызды қызметтердің
брокер-дилерлер ұйымдасқан бағалы қағаздар нарығында мәмілелерді өз атынан немесе
Кәсіпқой қатысушы ретінде брокер-дилерлік, кастодиандық, клирингтік қызметтерді жүзеге асырады.
Комиссиондық бастама негізінде коммерциялық банктер облигацияларды және тағы басқа
Коммерциялық банктер бағалы қағаздарға қаражаттарды табыс алу мақсатында салады.
Коммерциялық банктер инвестициялық компаниялар рөлінде үшінші тұлғалардың пайдасына бағалы
Акционерлік банктер нарықтық экономикада тұрақты институттардың бірі болғандықтан коммерциялық
Қазақстанда банктердің брокер диллерлік қызметтің жүзеге асыруы банктік емес
Біздің елде коммерциялық банктерге болашақта бағалы қағаздар нарығында күшейе
Банктер бағалы қағаздарды орналастыруды жүргізетін инвестициялық компания алдында өзіне
Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен жүргізетін операциялары келесідей: банк өз
Коммерциялық банктердің бағалы қағаздарды инвестициялаудың басты мақсаты- дивиденд және
Дүниежүзіндегі барлық банктер бағалы қағаздар нарығында инвесторлар мен эмитенттер
Бағалы қағаздар бизнесінде андерайтинг эмитентке мұндай ақша сомасын
Қазақстандық банктердің бағалы қағаздар портфелі негізінен акционерлік қоғамдардың акциясынан
Қазақстанда экономиканың бюракратиялық капитализм және жеке кәсіпкерлік капитализм деген
Банктік бағалы қағаздар инвесторлар үшін де, салымшылар үшін де
Қазіргі коммерциялық банктер қаржы делдалы ретінде ақша капиталын салааралық
Қазіргі коммерциялық банктер несие жүйесінің басқа буындары сияқты клиенттерге
Ұйымдық тұрғыдан коммерциялық банктердің басым көпшілігі акционерлік қоғам формасында
Сонымен коммерциялық банктер Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының қалыптасуына үлкен
Коммерциялық банктердің бағалы қағаздары жеке және корпоративті инвесторлардың
Банктер уақытша бос ақша-қаражаттарды жинақтап және оны белсенді қызмет
Тұрғындар мен кәсіпорындардың салымдарының қаржылық секторға келіп құйылуын ынталандыру
Қорыта келгенде, Қазақстанда әзірше арнайы инвестициялық банктер жоқ. Олардың
Қолданыстағы заңдарда көбісі салымшыларының саны миллионнан асатын инвестициялық жекешелендіру
Қазақстанда қор рыногы, оның бүкіл өркениетті әлемдегі ролі тәрізді
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы //
“ҚР-ғы Ұлттық банк туралы” ҚР заңы 30.03.1995.
“ҚР-ғы банктер және банктiк қызмет туралы” ҚР заңы /
Программа развития денежно-кредитной политики Национального Банка Республики Казахстан на
«Банковское дело»/Под ред. Проф. В.И. Колесникова, проф. Л.П. Кроливецкой.
Банковское дело: учебник / под ред. О.И. Лаврушина //
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктердiң операциялары: Оқу құралы. Алматы. Издат-маркет.
Нуришева Г.Т. «Депозиттік операциялардың экономикалық мәні мен жіктелімі», «АльПари»
Нуришева Г.Т. «Коммерциялық банктердің депозиттік саясатының қалыптасу ерекшелігі», «АльПари»
Мақыш С.Б. «Банк ісі» Оқулық ретінде ҚР ғылым және
министрлігімен ұсынылған. Алматы: Жетіжарғы. 2008.
Макыш. С.Б., Ильяс А.А. Банкосвое дело: учебное пособие Алматы.
«Қазақстан депозиттерге кепілдік беру қоры» АҚ туралы
Банковское дело: учебник / под ред. Г.С. Сейткасымова //
Щербакова Г.Н. Банковские системы развитых стран. – М.:Экзамен, 2003.
Мусина А.А. «Банки Казахстана», «Банковская ликвидность: современные проблемы и
Порядина И.В. «Банки Казахстана», «Комплексная оценка активных и пассивных
«Банки Казахстана», №2, 2008. «О ситуации на финансовом рынке»
«Банки Казахстана», №3, 2009. «О ситуации на финансовом рынке»
«Банки Казахстана», №12, 2009. «О ситуации на финансовом рынке»
«Банки Казахстана», №1, 2010. «О ситуации на финансовом рынке»
«Личные деньги» журналы, №6(38), 2009 жыл.
«Личные Деньги» №11(43) ноябрь, 2009ж.
«Финансы и кредит» №12, декабрь 2009 жыл, 10 бет.
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің статистикалық бюлетені» 2010 жыл.
«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі», «Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және
www.afn.kz
www.nationalbank.kz
www.google.kz
www.bta.kz
www.halykbank.kz
www.kdif.kz
www.centercredit.kz
www.bc.kz
www.eurasian-bank.kz
www.kkb.kz
www.nurbank.kz
www.senimbank.kz
www.sberbank.kz
www.tsb.kz
1