Бағалы қағаздар нарығының даму болашағы

Жоспар:
Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының пайда
Кіріспе......................................................................................................... 3
Бағалы қағаздар нарығы пайда болуының құқықтық негіздері...................4
2. Қазақстан бағалы қағаздар нарығын дамытудың заңнамалық
Негіздері.............................................................................................................9
3. Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының пайда болуы................................12
4. Бағалы қағаздар нарығын реттеу.....................................................................15
5. Бағалы қағаздар нарығының даму болашағы.................................................25
Әдебиет..................................................................................................................30
КІРІСПЕ
Бағалы қағаз жеке-дара, сондай - ақ мемлекеттер үшін
Түптеп келгенде, бағалы қағаз саудасынан эмитентке сауда-саттыққа араласқан
Үкімет облигацияларын шығаратын Қаржы министрлігі, болмаса ресми мекемелердің
Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар нарығының пайда
Бағалы қағаздар нарығы пайда болуының құқықтық негіздері.
Кез-келген заңның мазмұны қоғамда орын алып және
Бағалы қағаздар нарығы құқықтық қамтамасыз ету деген
Бағалы қағаздар туралы қазіргі Қазақстан заңдары біраз кезеңнен
1917 жылы Қазан революциясына дейін Қазақстан Ресей империясының
1977 жылы қабылданған КСРО Конституциясында да жеке меншік,
Дегенмен КСРО халықаралық сауда-есеп айырысуында төлем қаржысы ретінде
Заң шығарудың келесі кезеңі - экономиканы қайта құру
Қазақстанда 1990-1994 жылдары бағалы қағаздар шығарып және оларды
Азаматтық заңдардың негіздерінде бірсыпыра құқықтық актілер қабылданды. Олар:
• 1991 жылдың
• 1991 жылдың 11
• 1991 жылдың 13
• осы нормативті актілер негізінде
• мүлікті мемлекет меншігінен алу
• вексельдер,банктік(депозиттік)сертификаттардышығаруды және оларды айналымға
Сол жылдары кейбір акционерлік қоғамдар алғашқы акцияларын шығарып,
Шығарылған актілерді қолданудың нэтижесінде Қазақстанда бағалы қағаздар нарығын
Өз тәжірибеміз бағалы қағаздар нарығында мемлекеттің атқаратын рөлін
Бұл жарлық 1991 жылғы: «Бағалы қағаздар апналымы және
Сөйтіп, 1995 жылдың сәуірінен Қазақстанда бағалы қағаздар нарығын
2. Қазақстан бағалы қағаздар нарығын дамытудың заңнамалық негіздері
Қазіргі заңдар Республика Конституциясына негізделген. Олар мүлікке мемлекеттік
Азаматтық кодекстің нормаларына сәйкес мемлекет Президенті бағалы қағаздар
1. 1995 жылдың 30 наурызындағы «Қазақстан
2. 1995 жылдың 17 сәуіріндегі
3. 1995 жылдың 21 сәуіріндегі «Бағалы қағаздар
4. 1995 жылдың 24 сәуіріндегі «Салықтар және
5. 1995 жылдың
6. 1995 жылдың 31
7. 1995 жылдың 23 желтоқсанындағы «Жекеменшіктендіру туралы»
8. 1998 жылдың
9. Басқа да заңдар және нормативтік - құқықтық
Жоғарыда айтылған құкықтық негіздерге сай брокерлік және дилерлік
Алайда, бұл кезде бағалы қағаздар туралы шыққан заңдар
Бұдан кейінгі жылдары нарықтың инфрақұрылымын жетілдіруге, нарық субъектілерінің
3. Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының пайда болуы
1996 жылдың аяқталу кезінде Қазақстан бағалы қағаздар нарығында
1997 жылдың 5 наурызында «Бағалы кағаздар нарығы туралы»
1997 жьілы жүргізілген тендердің нәтижесінде ¥лттық банк пен
Заң негізінде бағалы қағаздар нарығындағы қызметпен бірге басқа
1997 жылдың 20 маусымында қабылданған «Қазақстан Республикасында зейнетақымен
2001 жылдың 11 маусымында Қазақстан Республикасы Президентінің «Қаржы
Қазақстан бағалы қағаздар нарығының дамуы барысында көптеген заңдар
• 2000 жылғы 18 қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы сақтандыру
• 2003
• 2003 жылғы
• 2003 жылғы 4 шілдедегі
• 2004 жылғы 6 шілдедегі
• 2004 жылғы 6 шілдедегі
1. Акционерлік қоғамды «ашық», «жабық» деп типке
2. Жарғылық капиталының минимальды мөлшері анағұрлым өсірілген.
3. Акцияларды мемлекеттік тіркеусіз салықтық инвестициялық номер беру
4. Жарияланған акцияларды шығаруды мемлекеттік тіркеуден өткізу
5. Акцияларды жабық тәсілмен
6. Дивидендтерді төлеу мерзімін өткізіп алганы үшін айыппұл
7. Соттың шешімі бойынша
8. Бұрын мемлекеттік қызметте болған адамдарды қоғамның
9. Процедуралық мәселелер бойынша егжей-тегжейлі талаптар (акционерлердің жалпы
10. Аффилиирленген жақтар туралы тарау енгізілген ( бүрынғы
11.«Орналастыру бағасы», «ірі акционер»,
12. Тек қана тәуелсіз тіркеушілердің акция ұстаушы реестрін
13. Халықтық акционерлік коғам екенін білдіретін белгілердің саны
Қорыта айтқанда, заңның 11 тарауы 90 бабының 1
4. Бағалы қағаздар нарығын реттеу
Бағалы қағаздар нарығын реттеу деген оған барлық қатысушылардың
Кез келген бағалы қағаздар нарығын тікелей немесе жанама
• мемлекеттік реттеу, онымен қызмет
• нарықтың өзін-өзі реттеуі,
• қоғамдық реттеу, яғни нарықты
Таратып айтқанда, бағалы кағаздар нарығындағы кейбір іс-әрекеттер мемлекеттің
Әлемдік тәжірибеде бағалы қағаздар нарығын мемлекеттік реттеу екі
Тікелей араласу шараларына мыналар жатады:
• бағалы қағаздар нарығы мәселелері
• осы мәселелер бойынша атқарушы
• бағалы кағаздар
Жанама араласу тетіктеріне мыналар жатады:
• несие үшін процент мөлшерін
• мемлекеттің салық саясаты;
• депозиттерге, несиелерге, қарыздарға үкімет
• қарыз капиталы нарығына мемлекеттің
• мемлекеттің сыртқы экономикалық саясаты
• мемлекеттің сыртқы экономикалық (саяси
Бағалы қағаздар нарығын реттеу мемлекеттік органдарға, не арнаулы
Реттеуші органдар инвесторлардың
Бірініиіден, нарықта шаруашылық субъектілері ретінде кызмет істейтін барлық
Екіншіден, экономиканың барлық субъектілерін нақты хабарлармен қамтамсыз ету.
Үшіншіден, институционалдық органдар бағалы қағаздар нарығын тексеру және
Бағалы қағаздар нарығын реттеу мемлекеттің ең маңызды міндеттері:
• нарыққа қатысушылардың кызмет етуіне нарык ережесіне
• нарыққа қатысушыларды
• бағалы қағаздарға сұраныс пен
• кәсіпкерлікті ынталандыратын
• белгілі бір қоғамдық нәтижеге жеткізетін бағалы қағаздар
Бағалы кағаздар нарығын реттеудің мақсаты - бағалы қағаздармен
Қор нарығын мемлекеттік реттеу органының негізгі атқарған қызметтері
• бағалы қағаздар нарығын дамыту
• қор нарығын реттейтін заңдар
• бағалы кағаздар нарығын дамыту
• бағалы қағаздар нарығында қадағалауды және бақылауды
• қор нарығына мамандар дайындаудың
• бағалы қағаздар
Осы аталған қызметтердің орындалу барысында Қазақстан бағалы кағаздар
Қазіргі кезде бағалы қағаздар нарығын реттеумен және қадағалаумен
Агенттіктің негізгі атқаратын қызметтері мыналар:
• бағалы қағаздар нарығын дамытудың
• белгіленген мақсатқа
• нарыққа қатысушылар үшін «ойын
• нарықтың
• нарықтың жағдайы туралы ақпарат жүйесін
• инвесторларды шығыннан
Бағалы кағаздар нарығын мемлекеттікреттеу тәсілдерімен қатар нарықтың өзін-өзі
Өзін-өзі реттеуші ұйымдар — ол бағалы кағаздар нарығының
Өзін-өзі реттеуші ұйымдар өз шығынын өзі өтейтін қағидамен
Бұндай ұйымдардың негізгі қызметі:
• бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялардың
• кәсіби қатысушылардың
• кәсіби қатысушылар
Өзін-өзі реттеуші ұйымдардың құқықтары:
• кәсіби қызмет
• кадрлардың кәсіби
• нарыққа қатысушылардың
• нарықтағы ақпараттық қызметті орындау;
• мемлекеттік басқару
Өзін-өзі реттеуші үйымдардың белгілері:
• ерікті бірлесу;
• ұйымға мүшелік, яғни оның мүшесі —
• ұйым қызметін және ұйымның
• мемлекетпен қарым-қатынас орналастыру, ол
Бұндай ерікті ұйымдар мемлекеттік реттеудің кейбір жетіспеу жағдайлары
Әлемде каржы нарығында өзін-өзі реттейтін ұйымдардың бірнеше түрі
• Халықаралық ұйымдар мысалы, халықаралық
• Ұлттық ұйымдар. Әдетте
• Аймақтық ұйымдар. Олар аймақтық
Сондай-ақ өзін-өзі реттеуші үйымдар өздерінің мүддесін қорғау мақсатында
Қазақстан Республикасында қазіргі кезде өзін-өзі реттеуші ұйымдардың қызметін
Қазақстанда ен алғашқы заңжүзінде қүрылған өзін-өзі реттеуші ұйым
• зейнетақы активтерін
• жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы
• кәсіпкерлік әдептілікті
• ассоциация мүшелерінің
Ассоциацияның ұйымдық-басқару құрылымы мыналар:
• мүшелерінің жылдық жиналысы;
• директорлар кеңесі;
• басқарма;
• тексеру комиссиясы;
• тұрақты қызмет көрсететін (заңнамалар бойынша,
Ассоциация өз мүшелерінің тізімін жүргізеді. Тізімде әрбір ассоциация
Ассоциация мүшелері әрбір тоқсан сайын атқарған қызметі туралы
• өз активтері мен зейнетақы
• таза зейнетақы активтері мен
• бухгалтерлік баланс және қаржылық-шаруашылық
Ассоциация мүшелері қаржылық жыл өткен соң өзін-өзі реттеуші
Өзін-өзі реттеуші ұйым ретінде 1998 жылдың екінші тоқсанында
Бұл ассоциацияның міндеттері:
• реестрұстаушылардың мүддесін
• ассоциация мүшелерінің жалпы
• Қазақстан бағалы қағаздар нарығын дамытуда мемлекеттік органдарға
• реестрұстаушылар қызметінің стандарттарын дайындау. Қорыта айтқанда,
5. Бағалы қағаздар нарығының даму болашағы
Қазіргі кезде Республикада бағалы кағаздар нарығы қалыптасу шағында.
Экономикалық мәселелерге:
• нарықты реттейтін механизмнің жоқтығы;
• нарықты
• заңдардың мүлтіксіз орындалмауы;
• салымдарды тіркеу жүйесінің жоқтығы;
• бағалы
• нарықтық инфрақұрылымның
Ал, әлеуметтік-психологиялық мәселелерге бағалы қағаздар нарығында маман кадрлардың
Бағалы қағаздар нарығына мамандарды Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық
Әлемдік нарык тарихында бағалы қағаздар нарыгының негізгі үш
I. Банктік үлгі - онда бағалы қағаздар нарығының
II. Банктік емес үлгі немесе нарықтық үлгі
III. Аралас үлгі - онда бағалы қағаздар нарығының
Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының ерекшелігі-мүлікті кішіжәне жалпы
Бағалы қағаздар нарығының нарықтық үлгісінің банктік үлгіден айырмашылықтары
1. Нарықта акционерлік капитал үлесінің көптігі;
2. Үлестік бағалы қағаздардың қарыз қағаздарынан көптігі;
3. Өндірісті қаржыландырудағы тура банктік несиенің аздығы;
4. Нарықтағы банк емес мекемелердің көптігі.
Бұлардан басқа Қазақстан бағалы қағаздар нарығының нарықтық үлгісін
1. Өндірісті өркендету үшін шығарылып сатылатын акциядан түсетін
2. Әлі көп уақытқа дейін Қазақстан нарығында өндіріс
3. Саясат факторы - дүниежүзіндегі сияқты Қазақстанда
Қорыта айтқанда, Қазақстан Республикасында калыптасып келе жатқан бағалы
Қазақстан өз қаржы жүйесін дамытпай, экономиканың нақты секторында
Операциялық және несиелік тәуекелдерді ескере отырып, төлем қабілеттілігін
Қазақстанда ұжымдық инвестициялау нышандарының дамуын жетілдіру және ынталандыру,
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесін одан әрі дамыту, салымшылар
Егер қазіргі қалыптасқан Қазақстан бағалы кағаздар нарығын сандық
Ал 2007 ж. 1 қаңтарында 2160 акционерлік қоғамдардың
Сөйтіп нарық жағдайларының шапшаң өзгерістерге ұшырауын ескере отырып,
Әдебиет
Миркин Я.М. Ценные бумаги и фондовый рынок -
Мусатов В.Т. Фондовый рынок: Инструменты и механизмы -
Поляков В.П., Москвина Л.А. Денежное обращение и кредитная
Пятов М.Л. Вексель:
Рынок ценных бумаг и его финансовые инструменты:
Рынок ценных бумаг: Учебник. / Под ред. В.А.
Рынок ценных бумаг: Учебник. / Под ред. Е.Ф.Жукова
Рынок ценных бумаг. Круглый стол в сенате парламента
Русско-казахский толковый
Сборник нормативно-законодательных актов по ценным бумагам в Республике
3