Кедендік тарифтер
Мазмұны
Кіріспе..................................................................................................................
1. Дүниежүзілік Сауда ұйымының әлемдік экономикада алатын орны...............
1.1 Әлемдік сауданы реттеудегі Тарифтер және Сауда жөнінде
1.2«Уругвай раундының» қорытындылары және Дүниежүзілік Сауда ұйымының пайда
1.3 Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі шет мемлекеттердің тәжірибесі..........
2.Қазақстан Республикасының дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі - әлемдік
2.1 Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіру мақсатында
2.2 Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі кейбір
2.3 Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі болашағы....................
Қорытынды....................................................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі..........................................................................
Кіріспе
Қазіргі заманғы халықаралық экономикалық қатынастардың даму кезеңінде әлемдік
Әлемдік саудаға қатысушы мемлекеттер әрдайым осы саладағы келіспеушіліктерді
Протекционизмді әлсіретуге және сыртқы сауданы либерализациялауға бағытталған әлемдік
Дүниежүзілік Сауда ұйымының басты міндеті — іркіліссіз халықаралық
— Саудада еш кемсітушіліктің болмау шарты, яғни бірде-бір
— Сауда кедергілерін азайту немесе қайсыбір елдің нарығына
— Тұрақтылық пен сауда шартының алдын-ала болжамдылығы, бұл
— Халықаралық саудадағы бәсекелестікті ынталандыру, яғни түрлі елдер
— Жоғары дамымаған мемлекеттер үшін халықаралық саудада жеңілдіктер
Қазақстанның алдында халықаралық еңбек бөлінісі жүйесінде нақты орынды
Қазақстан сыртқы экономикалық қызметін либерализациялау стратегиясын жүргізіп отыр.
Еліміздің Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру үдерісі 1996 жылдың
1996 жылмен 2003 жылдың аралығында тиісті шарттарға сәйкес
Сонымен қатар ДСҰ-ға енудегі басымдықтарға:
- халықаралық сауда ережелерін әзірлеу кезінде көпжақты сауда
- еліміздің ішкі заңнамасының нарықтық экономиканың талаптарына бейімделуін
-елімізге капиталды тарту арқылы қосымша жұмыс орынын құру
Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан салыстырмалы түрде ішкі нарығы шағын
Сондықтан да Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіруін теориялық
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Тақырыпты зерттеу барысында қазақстандық және
Зерттеу жүргізу барысында қазақстандық автор Мырзахметова Аида Менлыбаевнаның
Төреғожина Меруерт Болатқызының «Қазақстан және ДСҰ-ның ынтымақтастық жасасу
«Экономические горизонты развития Казахстана и стран СНГ» деп
Ресейлік автор И.И. Дюмуленнің «Всемирная Торговая организация» атты
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы зерттеу орталығының
«Казахстан и Всемирная Торговая организация» атты екі томдық
Сондай-ақ, Р.Б.Жакупованың «Перспективы правового урегулирования сотрудничества Республики
И. Самсон, Д. Дайкер сынды шетел зерттеушілерінің аударма
Дерек көздері. Жұмыста ДСҰ-ның көптеген халықаралық құжаттары, нормативтік-құқықтық
Қазақстан ДСҰ-на кіру туралы ұсыныс берген кезден бастап
Қазақстан ұйымға толыққанды мүше болып қабылдануы үшін ДСҰ-ның
Отандық әдебиеттерде ДСҰ-ның ережелері мен қызметі шеңберінде Қазақстанның
Мұның барлығы зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттерін айқындады.
Зерттеу жұмысының мақсаты. Диплом жұмысының тақырыбы Қазақстан Республикасының
Осыған орай, диплом жұмысының мақсаты - Қазақстан Республикасындағы
ГАТТ-ДСҰ-ның құрылымын, қызмет ету қағидаларын және әлемдік экономикаға
Қазақстан Республикасының сыртқы сауда саясатының негіздерін анықтау;
Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіру тарихын, хронологиясын және
Қазақстанның ДСҰ-на кіру мәселелері мен болашағы және мүмкіндіктерін
Қазақстанның ДСҰ-на кіру кезінде пайда болған мәселелерді шешуге
Зерттеу жұмысының нысаны – Қазақстан мен Дүниежүзілік Сауда
Зерттеу жұмысының пәні – халықаралық сауда қатынастарын реттеуші
Зерттеу барысында қолданылған әдіс-тәсілдер. Жұмысты жазу барысында негізінен
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңашылдығы. Бұл дипломдық жұмыс Қазақстанның
ГАТТ-ДСҰ-ның тарихы, қызмет ету аясы және маңызы, ұйымның
ДСҰ-ның әлемдік экономикаға, сондай-ақ жеке мемлекеттердің экономикасына әсері
Дамушы елдерде сыртқы сауданы мемлекеттік реттеудің негізгі мәселелері
Қазақстанның ДСҰ-на кіруінің барлық жағымды және кері әсерлеріне
Республиканың бұл ұйымға кіруінен болатын салдарлар талданып, болжам
Жұмыстың ғылыми және тәжірибелік маңыздылығы оның негізгі қорытындылары
Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен,
Дүниежүзілік Сауда ұйымының әлемдік экономикада алатын орны
Әлемдік сауданы реттеудегі Тарифтер және Сауда жөнінде Бас
Әлемдік сауданың көпғасырлық тарихына қарамастан, ХХ ғасырдың екінші
Дүниежүзілік Сауда ұйымы құрылған үлгі ретінде 1948 жылдан
Даулы мәселелерді шешу үшін, ДСҰ-на біздің мемлекетіміздің кіру
Тарифтер және Сауда жөнінде Бас Келісім 1947 жылы
Сауда және жұмысбастылық жөніндегі халықаралық конференция 1946
Дүниежүзілік Сауда ұйымының жарлығы бойынша келіссөздермен қатар,
Осылайша, 1947 жылдың 30 қазанында Женевада өзіне Тарифтер
ГАТТ-тың құрылуының негізгі мақсаты мынандай жолдармен халықаралық сауда
Кедендік және басқа да сауда шектеулерін жою;
Толық жұмысбастылықты қамтамасыз ету, өмір сүру деңгейін жоғарылату
Нақты кіріс пен сұранысты көтеру, шикізатты тиімдірек қолдану,
Бұл Келісімнің негізгі міндеті қатысушы мемлекеттердің арасындағы сауда
1948 жылдың 1 қаңтарынан бастап Тарифтер және Сауда
Осылайша ГАТТ сыртқы сауда саласында қатысушы мемлекеттердің құқықтары
Келісім үш бөлімнен тұрды. Бірінші бөлімі екі баптан
1964 жылы БҰҰ-ның сауда және даму бойынша Конференциясы
1964 жылдан бастап келісімнің қосымша дамушы мемлекеттермен сауда
ГАТТ Ережесі оған қабылданушы мемлекеттен оның халықаралық сауда
ГАТТ негізінде және ГАТТ-тың бастамасымен Кедендік серіктестік жөніндегі
Халықаралық сауданы тауарлармен реттейтін ережелерден тұратын халықаралық тауарларды
Тауарларды сату-сатып алу келісімдері туралы БҰҰ-ның Конвенциясы
Халықаралық сауданың жекелеген мәселелерімен айналысатын тағы бір маңызды
Бірақ, халықаралық сауданы реттеуші негізгі ұйым ГАТТ, содан
ГАТТ-тың қызмет ету негізінде бірқатар қағидалары жатыр. Олардың
мемлекеттердің бір-біріне сауда қатынастарында жағымды жүйе
сауданы мөлшерлемелік шектеулер арқылы емес, кедендік тарифтер арқылы
көпжақты сауда келіссөздегі кезінде кедендік тарифтерді прогрессивті түрде
халықаралық сауда және екіжақты сауда қатынастары мәселелерін шешу
мемлекеттердің бір-біріне сауда-саяси жеңілдіктерді беру қағидалары.
ГАТТ-тың негізгі мемлекеттердің бір-біріне жағымды жағдай жасау қағидасы
Бұл ереже экспорттық, импорттық және транзиттік сауда операцияларына,
ГАТТ мемлекеттердің бір-біріне жағымды жағдай жасау жүйесінде бірқатар
Келесі маңызды ереже – бұл дамушы мемлекеттерге тұрақты
Мемлекеттердің бір-біріне жағымды жағдай жасау қағидасымен қатар, келісімде
ГАТТ-тың қағидаларына байланысты сауда-саяси реттеулер мөлшерлік шектеулер көмегімен
Кедендік салықтарды төмендету туралы келіссөздер жүргізу ережелері, тарифтік
ГАТТ-тың қызмет ету механизмдерінің ең маңыздыларының бірі «раундтар»
Кесте 1
№ Келіссөздердің ашылу және өте орны Жылдары Қатысушы
1 Женева (Швейцария) 1947 23 Кедендік салықтарды төмендету
2 Аннеси (Франция) 1950 13 Кедендік салықтарды төмендету
3 Торки (Ұлыбритания) 1950 38 Кедендік салықтарды төмендету
4 Женева (Швейцария) 1956 26 Кедендік салықтарды төмендету
5 Женева (Швейцария) 1960-1961
(Диплон-раунд) 26 Кедендік салықтарды төмендету
6 Женева (Швейцария) 1964-1967 (Кеннеди-раунд) 62 Тарифтерді төмендету,
7 Токио (Жапония) 1973-1979 (Токио- раунд) 102 Тарифтерді
8 Пунта-дель-Эсте (Уругвай), жұмыс Женевада өтті 1986-1994 (Уругвай
9 Доха (Катар), жұмыс Женевада өтті 2001 жылдан
2001 жылы Халықаралық Сауда Палатасының «Доха раунд» деп
Халықаралық саудада тарифтік емес шектеулердің рөлінің артқандығымен және
Осы функцияларды жүзеге асыру үшін келесі түрдегі ұйымдық
Келісуші тараптардың сессиясы
Өкілдер Кеңесі
Дауларды шешуші комитеттер, жұмыс топтары, органдар
Хатшылық.
Дамыған елдер ГАТТ-та әрқашан мықты позициялар ұстанған, ал
бақылаушы статусының көшпелі сипаты, ол көпшілік қатысушы мемлекеттермен
уақыт лимиті, ГАТТ-тың бақылаушы статусының шектелген кезеңі;
бақылаушыға жүктелуі мүмкін міндеттер (сауда және сауда режимдері
ГАТТ сессияларына бақылаушы статусына ие халықаралық ұйымдар қатарына
ГАТТ-та бақылаушылардың бірнеше категорияларын бөліп қарастырады:
бақылаушы статушы арнайы сессияға қатысу үшін ғана берілуі
бақылаушы статусы тұрақты түрде ГАТТ-тың жыл сайынғы сессияларына
бақылайшы статусы ГАТТ-тың жыл сайынға сессияларына қатысу үшін,
Егер мемлекет ДСҰ-ға мүше болғысы келсе ол ДСҰ
Ережеге сай, меморандумда келесі мәселелер қарастырылады:
ұлттық сыртқы сауда саясатының жалпы сипаттамасы;
сыртқы-сауда қызметін реттейтін негізгі құралдардың сипаттамасы (мысалы, кедендік
ұлттық сыртқы сауда статистикасының анализі;
сыртқы сауданы реттеуші мемлекеттік органдардың және сыртқы сауда
меморандум тапсырылғаннан кейін жұмыс тобының қатысушылары кандидат елге
Содан кейін, жұмыс тобы мүделлі мемлекеттің ГАТТ-қа қосылуы
Кандидат мемлекетті қабылдау шарттары туралы хаттама ГАТТ-тың мүше-мемлекеттерінің
ГАТТ-тың алғашқы бес конференциясында тарифтерді төмендету «жеңілдікке жеңілдік»
1964-1967 жылдары «Кеннеди раунды» атты алтыншы тарифтік конференция
1973 жылы қыркүйекте Токиодо өткен ГАТТ қатысушы-мемлекеттерінің министрлер
Кейде «Токио раунд» деп аталып жүрген бұл көпжақты
Берілген Халықаралық Сауда Палатасының мақсаттары:
кедендік тарифтерді одан ары төмендету;
әлемдік саудада тарифтік емес шектеулерді төмендету немесе жою
шаруашылық қызметтің жекелеген салаларының өнімдері саудасында негізгі кедергілерді
ауылшаруашылық протекционизмді жою;
ішкі нарықты импорттың көп мөлшерінен сақтау үшін көпжақты
тропиктік тауарлар саудасында кедергілерді жою.
Нақты келіссөздер жеті жұмыс топтары шеңберінде жүрді: «Тарифтер»,
Келіссөздер уақытында АҚШ, ЕЭО, Жапония Токио декларациясының қағидалары
Кедендік салықтарды төмендету;
Тауарлардың жеке топтары бойынша кейбір сауда шарттарын ретту
Бұрын ГАТТ қарастырмаған, халықаралық сауданың кейбір құқықтық нормалары
ГАТТ-тың жеке баптарын талқылау және өзгерту.
Мәселелердің бірінші тобына 1979 жылы қабылданған тарифтер жөніндегі
Бұл төмендету 1980 жылдан бастап сегіз жыл көлемінде
Дамушы елдер үшін ауылшаруашылық тауарларына жасалатын жеңілдіктер маңызды
Үшінші топқа келіссөз жүргізуші топтың халықаралық сауда құрылымын
Техникалық кедергілер (стандарттар) бойынша келісімнің саудадағы мақсаты стандарттарды
Төртінші топқа ГАТТ-тың қызмет етуші ережелеріне өзгерістер мен
кедендік бағалау туралы келісім;
импортты лицензиялау жөніндегі келісім;
ГАТТ-тың ІV бабын қолдану туралы келісім (антидемпинг);
Тарифтер және сауда бойынша бас келісімнің VІ, ХVІ
үкіметтік тапсырыстар жөніндегі келісімдер.
Кедендік бағалау туралы келісім (ГАТТ-тың VІІ бабын жүзеге
Импортты лицензиялау жөніндегі келісім импорттық лицензияны алу кезіндегі
ГАТТ-тың ІV бабын қолдану туралы келісім 1968 жылдан
Тарифтер және сауда бойынша бас келісімнің VІ, ХVІ
«Токио раундының» нәтижесінде кедендік салықтарды төмендету туралы келісімдер,
1.2 «Уругвай раундының» қорытындылары және Дүниежүзілік Сауда
ГАТТ қызметіндегі елеулі оқиға 1982 жылы қаңтарда қатысушы
Сессияны шақыру инициаторы АҚШ болды. Оның көздегені ГАТТ-тың
Батыс Еуропа елдері бұл сессияда АҚШ-ты көпжақты сауда
Дамушы мемлекеттер сессияда ортақ ұстаныммен шығып, қалыптасқан халықаралық
Осылайша сессияда жетекші индустриялды мемлекеттер, дамыған мемлекеттер және
1968 жылы 20 қыркүйекте Пунта-дель-Эстеде (Уругвай) ГАТТ-тың министрлер
Келіссөздер күн тәртібі Келісімнің тарихындағы ең көп мәселелерді
кедендік тарифтер;
тарифтік емес шаралар;
тропиктік, тоқыма өндірісі өнімдері және киім, ауылшаруашылық өнімдері,
ГАТТ-тың кейбір нормалары мен ережелерін қайта қарау;
«Токио раунды» барысында қабылданған келісімдерді жөндеу;
шетел капитал салымдарын реттеудің сауда аспектілері;
интеллектуалдық меншік құқығының сауда аспектілері.
Дамыған мемлекеттер тарапынан қызмет саудасына байланысты сұрақтарды талқылау
Бірінші отырысқа 105 мемлекет қатысты. Бұл «Уругвай раундында»
ГАТТ-тың барлық мүше-мемлекеттері (1986 жылы 91 мемлкет);
Іс жүзінде ГАТТ ережелерін қолданатын мемлекеттер, олар 1987
1987 жылдың 30 сәуіріне дейін ГАТТ-қа мүше болу
ГАТТ қатысушы мемлекеттеріне өздерінің келісімге қосылатындығы туралы мәлімдеген
Уругвайлық раундтың нәтижелерінде ГАТТ бірқатар өзгерістерге ұшырады. Бұл
Кесте 2
ГАТТ-1947
ГАТТ-1994
Тарифтер және сауда жөніндегі Бас Келісім. 28 баптап
І бөлімі – барлығына міндетті.
ІІ бөлімі - әлемдік сауда ережелерін сәйкестендіру, ұлттық
Барлық ережелер және құқықтық нормалар ДСҰ-ға қатысушы мемлекеттер
1948-1993 жылдар аралығында мүше-мемлекеттер қабылдаған шешімдер., ГАТТ Кеңесі
ІІ, ХVІІ, ХХІV, ХХVІІІ, ХХХV баптарын өзгерту туралы
1974-1979 жылдардағы келіссөздер нәтижесінде қол жеткізілген келісімдер. Олардың
Кедендік баға туралы;
Импортты лицензиялау туралы;
Антидемпингтік салықтарды қолдану туралы;
Субсидиялар және компенсациялық салықтарды қолдану туралы;
Саудадағы техникалық кедергілер туралы;
Үкіметтік сатып алулар туралы;
Азаматтық авиатехника саудасы туралы;
Сүт өнімдері бойынша халықаралық келісім;
Сиыр еті бойынша келісімдер.
1974-1979 жылдары қабылданып, 1994 жылы өзгеріске ұшыраған бес
Кедендік баға туралы;
Импортты лицензиялау туралы;
Антидемпингтік шараларды қолдану туралы;
Субсидиялар және компенсациялық салықтарды қолдану туралы;
Саудадағы техникалық кедергілер туралы келісімдер.
Азаматтық авиатехника және үкіметтік сатып алулар туралы келісімдер
Жеке мемлекеттердің ГАТТ-қа қосылу шарттарын реттейтін хаттамалар.
1986-1993 жылдар аралығында 7 жаңа келісім:
Ауылшаруашылығы бойынша;
Тазалық және фитосанитарлық шаралар бойынша;
Тоқыма өнімдері мен киім;
Инвестициялық шаралардың сауда аспектілері бойынша;
Жүк тиеу инспекциясы бойынша;
Тауарларды шығару тәртібі бойынша;
Қорғаныс шаралары бойынша келісімдер.
1987 жылы келіссөздердің алғашқы кезеңі болды. Онда келіссөздердің
Келесі келіссөздер 1991 жылы желтоқсанда сауда келіссөздері бойынша
1992 жылғы 26 желтоқсанда өткен сауда келіссөздері Комитетінің
1. Кедендік тарифтер.
ГАТТ өз күшіне енгеннен кейін дамыған елдердегі импорттық
Мәселе қатысушы мемлекеттердің кедендік тарифтерден қаншалықты деңгейде бас
Нәтижесінде келіссөз қатысушылары өткен раундтардағы сияқты ортақ кедендік
Халықаралық Сауда Палатасы шеңберіндегі келіссөздердің келесі бағыты жоғары
Осылайша импорттың 40%-ы кедендік салықтардан босатылды. Дамыған елдерде
2. Тарифтік емес шаралар.
«Уругвай раундындағы» бұл мәселенің инициаторы экспортының жартысына жуығы
ГАТТ қатысушы мемлекеттерінің министрлер сессиясында тарифтік емес шектеулер
ГАТТ нормаларына сәйкес келмейтін барлық импорт шектеулерін алып
Басқа мөлшерлік шектеулер мен тарифтік емес кедергілерді жоюдың
Дамушы елдерден экспорттың шығуына кедергі келтіретін немесе дискриминациялық
3. Тоқыма өнімдері және киім.
Дамушы елдердің талабымен бұл мәселе «Уругвайлық раундтың» күн
4. Ауылшарушылық өнімдерінің саудасы.
Ауылшаруашылық өнімдерінің саудасы ГАТТ шеңберіне кіреді және 6
5. Қорғаныс шаралары.
ГАТТ-тың көптеген шаралары өзгерістер мен толықтыруларға ұшыраған. Ерекше
6. Интеллектуалдық меншік құқығының сауда аспектілері.
Интеллектуалдық меншік құқығын халықаралық қорғау мәселесі (патенттер, сауда
7. Қызмет көрсетулер саудасы.
Қызмет көрсетулердің саудасы үшін арнайы реттеуші құрылым құрылған.
8. ГАТТ-ты Дүниежүзілік Сауда Ұйымымен алмастыру.
«Уругвайлық раундтың» негізгі қорытындысы 1995 жылдың 1 қаңтарынан
1994 жылы қол қойылған ДСҰ құру туралы келісім
ГАТТ-ты ДСҰ-ға ауыстырудың көптеген себептері болды: бұл
ДСҰ-ның ГАТТ-қа қарағанда бірнеше қағидалық ерекшеліктері бар:
Егер ГАТТ 1980 жылдан бастап қабылданған келісімдерді жинақтайтын
ГАТТ тек уақытша негіз ретінде қолданылды, ал ДСҰ
ГАТТ ережелері тек тауарлар саудасына ғана таралады. Ал
«Уругвайлық раундтың» нәтижесін қол жеткізілген тарифтік қысқартулар, өндірістік
Кейбір басқа есептеулер бойынша, Қорытынды келісімнің қабылдануы әлемдік
Әлемдік саудаға қатысушы барлық мемлекеттерге «Уругвай ранды»
Тарифтер және Сауда жөніндегі Бас Келісім ДСҰ-ның басты
1995 жылдан бастап әлемдік сауданы реттеуші бірден-бір ұйым
Барлығымызға белгілі қазіргі заманғы әлемдік экономикада екі тенденция:
Біз Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі туралы айтқанда екі негізгі
Қазақстан қандай стратегиялық жолды таңдайды – либерализация немесе
Жаһандану бар ма және қажет па?
Меркантелизм экономикалық мектебі өкілдерінің өзі протекционистік саясатты жақтап,
ГАТТ өзінің құрылу кезінен бастап халықаралық сауданы либерализациялау,
Ал, ДСҰ мен жаһандану үрдісін жақтаушылар еркін сауда
Ықпалдастық – бұл бөліктерді тұтасқа біріктіруші үрдіс, әлемдік
Жаһандану – объективті, заңды және міндетті құбылыс. Ол
Дүниежүзілік Сауда ұйымы негізінде жатқан құқықтық комплекс жақын
Бұл ұйымның негізгі мақсаттары - әлемдік экономиканы нығайту
Ұйымның басты міндеті толық жұмысбастылықпен қамтамасыз ету, өндіріс
Жоғарыда аталған мақсаттар мен міндеттерге байланысты ДСҰ келесі
ДСҰ-ның негізгі құраушысы болып табылатын көпжақты келіссөздерге қатысты
Әлемдік сауда жағдайларын бақылау және халықаралық сауда сауда
Халықаралық Сауда Палатасы үшін форум қызметін атқару;
Сауда дауларын шешуде бейбіт мехаизмдермен қамту;
Мемлекеттердің сауда саясатын бақылау;
Жаһандық сауда саясатына ықпал ететін басқа халықаралық мемлекеттерімен
Жоғарыда аталып өткендей, әлемдік сауданы реттеудің бірден-бір құралы
Экономикалық себептермен сыртқы сауданы әкімшілік реттеу;
Ауыр экономикалық дағдарыстан шығу мақсатында сыртқы сауданы әкімшілік
Шетел тауарларын тасушылардың қажетсіз бәсекелестіктеріне кедергі жасау;
Экспортер және импортер елдер фирмаларының немесе үкімет басшыларының
Экономикалық емес себептерге байланысты шектеулер (ұлттық қауіпсіздікті қорғау,
Бірақ, кейде экономикалық емес себептерге байланысты қабылданатын шектеу
Сыртқы экономикалық саясаттағы ұлттық жүйелердің әртүрлілігі сияқты халықаралық
Министерлік конференция — ДСҰ-ның жоғарғы органы, ДСҰ көпжақты
Министрлік конференциялар сессияларының арасында қажет болған жағдайда (жылына
Бас Кеңестің басқаруында Сауда саясатын шолу жөніндегі орган
Бұдан басқа, Бас кеңеске Министрлік конференция бекітетін: сауда
Министрлік конференция (немесе Бас кеңес) өкілеттілік мерзімі 3
Бас кеңес ДСҰ-ның мына иерархиясында тұрған үш кеңеске
Тауарлар саудасы жөніндегі кеңес ДСҰ принциптерін сақтау және
Қызмет көрсету саудасы жөніндегі кеңес қызмет көрсету саудасы
Интеллектуалдық меншік құқықтары саудалық аспектілері жөніндегі кеңес Интеллектуалдық
Бас директор басқаратын ДСҰ-ның хатшылығы ДСҰ-ның атқарушы органы
ДСҰ-ның кез-келген мүше елі барлық кеңестерге, комитеттерге және
Аймақтық экономикалық ықпалдастық және кейбір механизмдердің ұйымдастырылу нәтижесінде
«Уругвай раундының» келісімдер пакеті ДСҰ-ын құру туралы келісімнен
Барлық келісушіліктер пакетінің өзегі Тарифтер және Сауда жөніндегі
Осылайша Қорытынды Акт мыналардан тұрады:
ДСҰ құру туралы келісім;
Жеке секторлар және топтар бойынша он екі келісім:
ГАТТ-1994-тің құрамына кіретін Халықаралық Сауда Палатасы жөнінде Уругвай
6 бөлімнен және 9 қосымшадан тұратын қызмет көресету
Интелектуалдық меншік құқықғының сауда аспектісі бойынша келісім (ТРИПС);
Мәселелерді шешу процедурасы мен ережелерін қамтитын келісушіліктер;
Сауда саясатын бақылау механизмі;
Сауданың түрлі салаларын қамтитын басқа келісімдер.
Осылайша, ДСҰ – халықаралық сауда мәселелерін жан-жақты және
ДСҰ-на өтпелі экономикалы елдердің және дамушы елдердің кіруі
1.3 Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі шет мемлекеттердің тәжірибесі
Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіргісі келетін елдер «Уругвай ранундының»
Осыған байланысты мемлекеттерге жүктелген жауапкершіліктердің орындалуын қадағалау және
ДСҰ-на мүшелікке қабылдану үрдісінің күрделенуі ДСҰ-ның ГАТТ-қа қарағанда
ДСҰ-ні кіру үрдісі.
Дүниежүзілік Сауда ұйымын құру туралы Мараккеш Келісімінің ХІІ
ДСҰ-на кіруші мемлекет келесі келісімдерді қабылдауы тиіс:
1994 жылғы Тарифтер және Сауда жөнінде Бас Келісім,
Қызмет көрсетулер саудасы бойынша Бас Келісім;
Интеллектуалды меншік құқығаның сауда аспектісі жөнінде Келісім;
Дауларды шешуде басшылыққа алынатын ережелер туралы Келісушіліктер;
Сауда саясаты шолуын даярлау механизмі.
Мемлекеттердің ДСҰ-на кіру процедурасы келесі қадамдардан тұрады:
Тапсырыс – жұмыс тобын құру;
Тапсырыс беруші мемлекеттің сыртқы саудасы жөнінде Меморандум;
Меморандумға сұрақтар, ескертпелер;
Мүшелікке қабылдану туралы келіссөздер;
ДСҰ жұмыс тобының есебі, Мүшелікке қабылдану туралы және
Қырғызстанның ДСҰ-на кіруі ұйым тарихындағы ең қысқа үрдіс
Қысқа мерзімнің ішінде – 1992 жылдан 1998 жыл
Қырғызстанның кез-келген мемлекетке маңызы бар салаларды – ауылшаруашылығы,
Мемлекетте төлем баланстарын байланысты мәселелер болды. Төлем балансының
ДСҰ-на кірудің Қырғызстан экномикасына әсерін біржақты бағалау қиын.
ДСҰ-на кіру нәтижесінде шетелдік салыстырмалы түрде арзан тауарлардың
ДСҰ-на кірмес бұрын Қырғызстан өзінің негізгі сауда серіктестерімен
Бүгінгі таңда мемлекеттің ДСҰ-на кіруден қандай артықшылықтарды иеленгенін
Грузия 1996 жылы шілдеде өзінің ДСҰ-на кіргісі келетіндігін
Грузия басқа міндеттемені де орындай алмады – мемлекеттің
ДСҰ-на кіруден экономикалық артықшылықтар ұзақ мерзімді перспективада (кем
Молдаваның ДСҰ-на кіру үрдісі Грузия мен Қырғызстанға қарағанда
Молдава дамыған мемлекеттердің қысымымен ДСҰ-мен реттелмейтін және ресми
Банктік қызметтер саласында республика қатаң регламентацияны сақтап қалды:
ДСҰ-на кіргеннен кейінгі алғышқы жылдарында ауыл шаруашылығында жағдай
Едәуір мөлшерде бұл есептеулер ақталды. Республиканың экспорты 2000
Арменияның ДСҰ-на кіруіне байланысты келіссөздері 1996 жылдан басталады.
Арменияның ДСҰ-на кіру үрдісі салыстырмалы түрде ұзақ болды
Сауда жөнінде келіссөздерде Арменияның шеттен әкелінетін тауарларға салынатын
Қызмет көрсету нарығына қатысты ең ұзақ және күрделі
Арменияның ДСҰ-на кіргеннен бастап тек төрт жыл ғана
Сонымен қатар, жақын болашақта Армения ДСҰ-на мүшелігіне байланысты
Мөлшерлі түрде ДСҰ-на мүшелік елдің сыртқы сауда айналымына
ДСҰ-на кіру кезінде мемлекеттерге келіссөз үрдісінің негізгі күші
Қырғызстан, Грузия, Молдава және Арменияның тәжірибесі Қазақстан үшін
ДСҰ-на кіру туралы алтыжылдық келіссөзден кейін 2001 жылы
Посткеңестік кеңістіктегі жеті мемлекетті ДСҰ-на кіруі бойынша келіссөздер
Бірінші топ – барлығынан бұрын ДСҰ-на кіру туралы
Екінші топ (Грузия, Молдава және Қырғызстан) – бұл
Үшінші топ (Армения) ДСҰ-на аталған жеті мемлекетке қарағанда
Қытай ДСҰ-на 2001 жылдың желтоқсанында он бес жылдық
Ішкі нарықты кезең-кезеңімен ашу және импорттық салықтарды төмендету
Экспорт көлемін ұлғайтуға мүмкіндік беретін ДСҰ шеңберінде қызмет
Өзінің ауыл шаруашылығы өнімінің бағасынан 8,5℅ мөлшерде субсидиялауға
Экспортқа бағытталмаған (ДСҰ келісушіліктері шеңберінде) ішкі өндіріс өнімдерін
Мемлекеттік сауда жүйесін сақтауға құқық, оның ішінде таурлардың
Шетел капиталы үшін қызмет көрсетулер саласын ашқан жағдайда,
ҚХР табиғи ресурстарын қорғауға байланысты 80-нен астам тауар
Қытай тарапынан жасалған маңызды жеңілдік – республиканың ДСҰ-на
ҚХР-ның ДСҰ алдында алған негізгі міндеттемелері:
Ішкі заңнамаларды халықаралық нормаларға сәйкестендіру;
ДСҰ-ның антидемпингтік қағидаларын сақтау;
Экономикалық саясаттың ашықтығын қамтамасыз ету;
Өтпелі кезеңде тарифтік емес кедергілерден бас тарту.
Қытай өзіне мына жауапкершіліктерді алды: банктік қызметті қоса
Қытайдың ДСҰ-на кіруі қытайлық тауарлардың бәсекеге қабілеттілік мәселесін
Шетел кпиталын қабылдаушы әлемдегі ірі реципиент елдердің ішінде
Қытай біртіндеп ашық, сыртқа бағытталған экономиканың құрылуын ДСҰ-на
Осылайша, посткеңестік кеңістіктегі кейбір мемлекеттердің және Қытай сияқты
Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіруі - әлемдік
2.1 Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіру мақсатында
Қазақстанның ДСҰ-на кіру үрдісі 1996 жылы 26
2003 жылдан бастап Қазақстан жыл сайын сол жылы
Бірақ ол ерте ме, кеш пе болатын оқиға:
Қазақстынның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіруі – экономикалық саясаттың
Қазақстанның ДСҰ-на кіру бойынша келіссөз үрдісін шартты түрде
Алғашқы кезең (1996-1999 жылдар) ақпаратты-дайындық кезеңі болып табылады.
Екінші кезең (2000-2003 жылдар) негізгі кезең деп атауға
Үшінші кезең (2004 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін)
Тек біржақты жеңілдіктерге негізделген келіссөздік тактика келіссөздің ары
ДСҰ Хатшылығымен елдің сыртқы сауда жөніндегі Меморандумы қаралды,
Жалпы алғанда Қазақстанның ДСҰ-на кіру келіссөздері белсенді, бірақ
Келіссөздер көпжақты және екіжақты деңгейде төрт негізгі бағыттар
Жүйелі мәселелер бойынша көпжақты келіссөздер. Бұл келіссөздер шеңберінде
Ауыл шаруашылығы бойынша көпжақты келіссөздер. Бұл келіссөздерде ДСҰ
Тауарлар нарығына шығу бойынша екіжақты келіссөздер. Мұнда ДСҰ-ның
Қызмет көрсетулер нарығына шығу бойынша екіжақты келссөздер. Аталған
2008 жылдың 2-4 желтоқсаны аралығында Алматы қаласында Ресей
2008 жылдың 8-10 желтоқсан аралығында Женевада (Швейцария Конфедерациясы)
Сонымен қатар, қайта тағайындалған Елші, БҰҰ-дағы және Женевада
10-11 желтқсанда Эквадормен келіссөздердің екінші раунды болды. Тараптар
11 желтоқсанда Австралиямен Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіруі
2009 жылдың 1-10 қаңтар аралығында Қазақстанның ДСҰ-на кіруі
Осылайша, бүгінде Қазақстан 22 елен екі жақты келіссөздердің
Қазргі уақытта АҚШ, Еуропа Одағы, Украина, Бразилия, Монғолия
Қазақстанның ДСҰ-на кіруі бойынша Жұмыс тобының отырыстарында және
ҚР-ның «Бәсекелестік туралы» Заңы (1998)
ҚР-ның «Тауарлық белгілер, қызмет көрсетулер белгілері және тауарлардың
ҚР-ның «Селекциялық жетістуктер туралы» Заңы (1999)
ҚР-ның «Қазақстан Республиасының Патенттік заңы» (1999)
ҚР-ның «Антидемпингтік шаралар туралы»Заңы (1999)
ҚР-ның «Банктік құпиялар мәселесі бойынша Қазақстан Республикасының кейбір
ҚР-ның «Қаржылық лизингі туралы» Заңы (2000)
ҚР-ның «Қазақстан Республикасының белгілерді тіркеу мақсатында тауарлар және
ҚР-ның «Өнеркәсіптік үлгілерді халықаралық классификациясын ұйымдастыру бойынша Локарн
Қазақстан Республикасының Кедендік кодексі (2003)
ҚР-ның «Салық салу мәселесі бойынша Қазақстан Республикасының кейбір
ҚР-ның «Мемлекеттік және бюджеттік басқару деңгейлерінің құзыреттері арасындағы
ҚР-ның «Техникалық реттеу тцралы» Заңы (2004)
ҚР-ның «Халықаралық коммерциялық арбитраж туралы» Заңы (2004)
ҚР-ның «Қазақстан Республикасының Авторлық құқық бойынша интеллектуалық меншік
ҚР-ның «Қазақстан Республикасының Өлең айту және фонограммалар бойынша
ҚР-ның «Интеллектуалдық меншік мәселесі бойынша Қазақстан Республикасының кейбір
ҚР-ның «Лицензиялау мәселесі бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық
ҚР-ның «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Заңы
ҚР-ның «Қазақстан Республикасының Кедендік кодексіне толықтырулар мен өзгерістер
ДСҰ-ның Хатшылығымен тұрақты келіссөздерден басқа, Қазақстанның ведомствоаралық комиссиясы
IFO-институтының (Германия) тапсырысы бойынша 1998 жылы Қазақстан Республикасының
Нақты тауар түрлеріне қатысты ішкі нарықтағы жағдайға, яғни
Ең алдамен инвестициялық тауарларға төмен төлем қабілетті сұраныс;
Өндірістің шикізаттық құрылымының салдарынан отандық тұтыну тауарларының әлсіз
Шикізаттық базаны сақтай отырып, өндірудің көлемін төмендету, өндіру
Өнеркәсіптің техникалық және технологиялық деңгейінің төмендігінен, әлсіө менеджмент
Сауданың импорт құрылымы мен көлеміне әсері;
Шекараның ашықтығы және кедендік қызметтің жеткіліксіз деңгейі контробандалық
Нақытағы сұраныс пен ұсыныстың қатынасына әсер етуші ресми
Жеке кәсіпорындардың шетел инвесторларының қолына беру немесе сату;
Экспортқа бағытталған өндірістің басымдығы.
Қазақстанның сауда саясатының астарында бір жағынан, ішкі нарық
Кедендік салықтардың әсерін ескере отырып Қазақстанның импорттық тауарлар
Сарапталып отырған тізімдегі тауар түрлеренің көптеген бөлігіне импорттық
Қазақсанда өзіндің егжей-тегжейлі ойластырылған және сыртқы ортаның барлық
ДСҰ стандартизация және сертификация, сондай-ақ санитарлық және фитоманитарлық
Импорттық кедендік салықтар бағамының деңгейі ішкі және халықаралық
Импорттық кедендік салықтар бағамының деңгейіне барлық жоғарыда аталған
Жалпы, Қазақстанның ДСҰ-на кіруі бойынша жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде
Бүгінде біз Қазақстанның ДСҰ-на кіруі бойынша көптеген қауіптерді
Әрине Қазақстанның ДСҰ-на кірудегі бастапқы кезеңінде отандық тауар
Бірақ нарықтық экономикның қызмет етуінің негізі бәсекеге қабілетті
Бәсекелесуші орта болмаған жерде бәсегеке қабілетті өнімдер де
Басқа тауарлар нарығында, әсіресе мүлдем импортталмайтын немесе шектеулі
Қазіргі күні Қазақстанда кедендік тарифтердің 6 ставкасы қызмет
Демек, республиканың экономикаасы ашық, сондықтан ДСҰ-на кіргеннен кейін
ДСҰ-ның қатысушы-мемлекеттерінің ешқайсысы осы ұйымға жаңа кірген мемлекеттен
Бүгінгі таңда ДСҰ-на 148 мемлекет мүше, яғни әлемнің
2.2 Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі кейбір
Қазақстан Республикаының ДСҰ-на кірудегі кері және оң жақтарын
Экономикалық дамуды дұрыс жүргізу үшін Қазақстанда барлық мүмкіншіліктер
Республикамыздың ¾ бөлігінен астамы ауылшаруашылық өндірісі үшін жарамды
Ел территориясы әлі де толық зерттелмегеніне қарамастан, бұл
Қазіргі кезде экономикамызға елеулі үлес қосып отырған зауыт,
Бүкіл дүниежүзілік банктің жіктемесі бойвнша қазіргі уақытта Қазақстан
Әлемдік нарық кеңістігі – әркім өзіне керегін іздеп,
Экономикасын жылдан жылға дамытып, нарықтық қатынастарды тереңдете түскен
Бірқатар мамандардың айтауына қарағанда, Қазақстанның бұл ұйымға кірудің
Қазақстан үшін ДСҰ-на кіруіне байланысты өзекті мәселелердің бірі
2002 жылы маусымда ДСҰ-ның мүдделі мемлекеттеріне ауыл шаруанылығын
Жалпы, осы тарифтік ұсыныстар бойынша Қазақстан орташа тарифтік
Ауыл шаруашылық бойынша қазақстандық тарап бастапқы орташа бағамды
Қазақстандық тарап импортталатын тауарлар бойынша тарифтік эскалация қағидасын
Бүкіл әлемде ауыл шаруашылығы мемлекеттік қолдауға және субсидияға
Қазақстандық ауыл шаруашылығы – экономиканың ең әлсіз саласы.
Ауыл шаурашылық және тұтыну тауарлары нарығына шығу. Мұнда
Ауыл шаруашылығына ішкі қолдау көрсету (бюджеттік қаржыландыру). Аграрлық
Экспорттық сиубсидиялар (жеңілдетілген қаржыландыру, жеңілдетілген салық салу, тасымалға
Саудадағы техникалық кедергілер (нормалар, стандарттар және тағы басқа).
Ветеринарлық және фитосанитарлық шаралар. Бұл жерда тағы да
Қазақстандағы ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау деңгейі басқа дамыған
Қазақстандағы бір гектар егін жеріне мемлекеттік қолдау деңгейі
Соңғы бірнеше жылда Қазақстан ауыл шаруашылық өнімдерініе нетто-импортері
Бүкіләлемдік Банктің зерттеулеріне сәйкес соңғы алты жыл көлемінде
Қазақстанда экстенсивті өндіріс дамыған. Мысалы, Қазақстанда фермерлер гектарынан
Кесте 3
Қазақстанның ауылшаруашылығының бәсекеге қабілеттілік факторлары
Жағымды Жағымсыз
Ауыл шаруашылық жерлердің кеңдігі Шұғыл және тұрақсыз климат
Маманданған еңбек ресурстары Көрші елдермен салыстырғанда қымбатырақ еңбек
Тұрақты макроэкономикалық орта Нарықтарға, ноу-хау және технологияларға шығу
Энергияның арзан көзі Мұнай экспортынан кірістің ұлғаюы нәтижесінде
Секторды мемлекеттік қолдау Жеке инвестицияларға салыстырмалы түрде жағымсыз
Ауыл шаруашылық экспортының 60℅-ын бидай құрайды. Әлемдегі сегізінші
Қазақстанның ауыл шаруашылық өнімдер саудасының елеулі бөлігі Ресей
Ауыл шаруашылық саласының негізгі мәселелеріне келесілер жатады:
Агроөнеркәсіптік комплексінің тұрақты кеңестік парадигмасы. Өңдеуші кәсіпорындардың техникалық
120 000 ұсақ жеке фермерлер нарыққа шығуға мүмкіндік
Экспортқа бағытталған өндіріс үшін транспорттық изоляция бәсекеге қабілетсіздікке
Сәйкес инфрақұрылымның жоқтығы тек мал шаруашылығына ғана емес,
Ауыл шараушылық сауда саясатын анықтау 2004 жылғы 12
Қазақстанның ДСҰ-на кіруінен болатын әсер келесілерге байланысты болады:
Кіру уақытында көрсетіліп отырған ауыл шаруашылық секторын қолдау
ДСҰ-ның ережелеріне сәйкес қолдау көрсету шараларын классификациялау. ДСҰ-на
Бүгінгі таңда Қазақстанда ауыл шаруашылығын субсидиялау деңгейі салыстырмалы
Қазақстанның ауыл шаруушылық саясаты – әлемдегі ең либералды
Бірқатар мамандардың айтуына қарағанда, еліміз үшін ДСҰ-на кірудің
Ең алдымен еліміздің шикізаттық экономикалық статусы мәселесі алдыңғы
Экспорттың ағымдағы тауарлық номенклатурасы шеңберінде Қазақстанға ДСҰ-на кіруден
Қазақстанның ДСҰ-на кіруі шеңберінде сауданың либерализациялануы салдарынан пайда
Қоршаған орта үшін жағымсыз жағмсыз әсерлерді үш жеке
Әлеуметтік мәселелерді тудырушы негізгі жағдай экспорттық салықтардың шектелуі
Ұйымға қосылудың әлеуметтік салдарын бағалау әрине келіссөздердің объектісі
Сонымен, Қазақстанның ДСҰ-на кіруінің кері аспектілері мыналар:
Ауыл шаруашылығында субсидяилар мен дотацияларды алып тастау қажеттілігі;
Ішкі тауар, қызмет көрсетулер және қаржы нарықтарын шетел
Бәсекенің күшеюі салдарынан эуономиканың әлсіз секторлар жағдайының нашарлауы.
Көпжақты келіссөздер барысында ірі сауда серіктестеріміздің көзқарасы мен
Ұйымға ұабылданған кезде келісілген тарифтер деңгейін көтеру мүмкіндігің
Қазақстан өзінің Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіру үрдісін Еуразиялық
ТМД елдерінің ДСҰ-на кіру барысындағы ұстанымдарының сәйкестендірілмегендігі қазақстандық
Қытай Қазақстанның ДСҰ-на мұшелікке қабылдануына қолдау жасайтындығын және
ДСҰ-на кіру бойынша келіссөз үрдісін екі жақты саяси
ДСҰ-дағы жағымсыз тенденция экономиканың жаһандану үрдісімен қайшылықтарға алып
Респбуликаның ДСҰ-на кіруі бойынша келіссөздері толыққанды жүріп жатқандығын
2.3 Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кірудегі болашағы
ДСҰ-ның өтпелі экономикалы дамушы елдерге қатысты қатаң талаптарына
Қазақстан ДСҰ-на кіруден нақты пайда алу үшін үкіметке
Сыртқы экономикалық қызмет саласында заңнамалық базаны жетілдіру;
Өндірістік өнеркәсіптердің, шағын және орта фирмалардың тиімді және
Отандық өндірушіліктерге салықты төмендету;
Экономиканың нақты секторларына шетелдік және ішкі инвестицияларды тарту;
Ауыл шаруашылығы мен өндірістің өңдеуші салаларын көтеру және
Қазақстан халықаралық нормалар мен ережелерге сәйкес келетін бірақатар
Қазақстан бұл ұйымға мүшеліктен қандай пайда көреді деген
ДСҰ-на мүшелік халықаралық аренада Қазақстанның мүдделеріне қатысы бар
Қазақстанның ДСҰ-на кірудегі жағымды аспектілері ретінде келесілерді көрсетуге
Либерализация және тауарларды, қызмет көрсетулердің және интеллектуалдық еңбек
Әлемдік сауда нарықтарына шығу және қазақстандық тауарларға және
ДСҰ-ның кең ақпараттық базасына және жаңа ақпараттық технологияларға
Сауда дауларын халықаралық ережелер мен нормалар негізінде реттеу;
Халықаралық стандарттарға сәйкес келетін тұрақты және ішкі реттелген
Шетел инвестицияларын тартуға ықпал ету, өндіруші өнеркәсіптерге жаңа
Тұтынушыларға ұсынылып отырған тауар түрлерін кеңейтуге және сапасын
Ұзақмерзімді жоспарда сауда айналымын кеңейту негізінде экономикалық дамуды
Сауда және инвестициялаудың әртүрлі салаларында түрлі ақпараттар мен
Қазақстанның ДСҰ-на енуінен кейін шетелдік тауар өндірушілер тарапынан
Қазақстанның ДСҰ-на кіруіне байланысты инвестициялық ортаның болашағы қуантарлықтай:
Республиканың ДСҰ-на кіру салдарынан болатын ішкі нарықтың либерализациялануы
Жетекші банктер мен сақтандыру компаниялар, қызметтердің тұтынушылары бұл
Қазақстан әлемдік шаруашылыққа ықпалдаса отырып, ДСҰ-ның барлық мүше-мемлекеттерімен
Қазақстан үшін ДСҰ-ның сауда дауларына қатысты жүйесі, әсіресе
ДСҰ-на мүшелік Қазақстанның халықаралық аренадағы беделін нығайтады, елге
Аталған тиімділіктермен қатар Қазақстан өзіне келесі міндеттемелерді жүктеуі
Кедендік терифтерді біршама төмендетіп, тарифтік емес кедергілерді біртіндеп
Ауыл шаруашылығы өнімдеріне субсидиялар мен дотацияларды алып тастау;
Кедендік үрдістерді ДСҰ-ның талаптарына сәкестендіру (мысалы, кедендік рәсімдерді,
Өзінің тауар, қызмет көрсетулер, капитал және технологиялар нарығын
ДСҰ-ның барлық міндеттемелері мен нормаларын сақтау;
Интеллектуалдық меншік құқықғын қорғау бойынша шараларды әзірлеу;
Тұрақты түрда сыртқы экономикалық жүйені және экономиканы басқару
ДСҰ-ның басты артықшылығы – ДСҰ-ның мүше-мемлкеттері бір-біріне қатысты
Көріп отырғанымыздай, Қазақстанның ДСҰ-на кіру үрдісі оңай емес.
Қазақстанның ДСҰ-на кіруі тек республиканың осы ұйымға кіруінің
Әлемдік нарық бөлініп қойғандығымен жағдай ушығады, Қазақстанға өзінің
Сауда көлемінің өсуі күтіліп отырса да, кедендік тарифтердің
Екінші жағынан, ДСҰ-на круде тарифтік кедергілердің төмендетілуі паритетті
Әлемдік экспорт құрылымынң анализіні көрсетуі бойынша, онда дайын
Қазақстанда экспорт-импорттық құрылым мүлдем басқаша. Импортта дайын өнімдер
Өнеркәсіптіп дайын өнім шығарушы саласы дамымағандықтан экспорттық өнімдердің
Бүгінгі күні Қазақстанның барлық шикізаттық секторының және төмен
Мұнай және газ индустриясының өнеркәсіптері үшін (қазақстандық экономиканың
Қара металлургия өнімдері импортер-елдер тарапынан ең жоғары сауда
ДСҰ-на кіру қазақстандық нарықтың тарифтік кедергілердің төмендеуіне алып
Қазақстаның алюмин өндірісі өндірілгеннің барлығы экспортталатын болғандықтан халықаралық
Жалпы, ДСҰ-на кіру қара және түсті металлургия салаларының
Әрине, Қазақстанның ДСҰ-на кіруі ең алдымен дамуы кіші
ДСҰ-на мүшеліктен кейін ішкі нарықта ұсақ тауар өндірушелір
Өндірістің өңдеуші салаларының дамуының төмендігінен экспорттық өнімдер номенклатурасын
Қазақстанның ДСҰ-на кіруі шетелдік тауарлар үшін, әсіресе қытайдық
ДСҰ өздерінің ауыл шаруашылығы үшін үкіметтердің көрсететін көмектеріне
ДСҰ-ға кіру Қазақстанның басқалармен бір қатарда болып, әртүрлі
ДСҰ-ның толыққанды мүшесі бола тұра, Қазақстан халықаралық сауда
Осылайша, бүгінгі таңда ел Үкіметі отандық тауар өндірушілерді
Әрбір ұйымға кандидат-мемлекет келіссөздер барысында ДСҰ-на қосылудың тиімді
Ең басты мақсат - Дүниежүзілік сауда ұйымына Қазақстанның
«Дүниежүзілік сауда ұйымыны кіру бойынша нақты белгіленіп қойған
ҚОРЫТЫНДЫ
Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ) — бұл елдер арасындағы
ДСҰ 1948 жылдан бері халықаралық саудадағы негізгі принциптер
ДСҰ — бұл бір жағынан әрі ұйым, әрі
1996 жылдың қаңтар айында Қазақстан ДСҰ кіру туралы
Ұйымға мүше ретінде кіру барысында Қазақстан Республикасының тарапынан
ДСҰ кіру барысы көп және екі жақты келіссөздер
жүйелі сұрақтар келіссөздері;
ауылшаруашылық сұрақтары туралы келіссөздер;
отандық рынокқа түсетін тауар айналымы туралы сұрақтарпереговоры по
рыноктағы мүммкіндіктер туралы сұрақтар;
Бұл келіссөздер барысында – экономика мен сауда саясаты,
Жалпы, Қазақстанның ДСҰ-на кіруі бойынша жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде
ДСҰ-ның өтпелі экономикалы дамушы елдерге қатысты қатаң талаптарына
ДСҰ-на мүшелік Қазақстанның халықаралық аренадағы беделін нығайтады, елге
Қазақстанның ДСҰ-на кіруінің кері аспектілері мыналар:
Ауыл шаруашылығында субсидяилар мен дотацияларды алып тастау қажеттілігі;
Ішкі тауар, қызмет көрсетулер және қаржы нарықтарын шетел
Бәсекенің күшеюі салдарынан эуономиканың әлсіз секторлар жағдайының нашарлауы.
Көпжақты келіссөздер барысында ірі сауда серіктестеріміздің көзқарасы мен
Ұйымға ұабылданған кезде келісілген тарифтер деңгейін көтеру мүмкіндігің
Қазақстанның ДСҰ-на кіруі тек республиканың осы ұйымға кіруінің
Сонымен, Қазақстынның Дүниежүзілік Сауда ұйымына кіруі – экономикалық
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Мырзахметова А.М. ВТО и внешняя торговля Казахстана :
Төреғожина М.Б. Қазақстан және ДСҰ: ынтымақтастық жасасу проблемаралы
Экономические горизонты развития Казахстана и стран СНГ :
Дюмулен И.И. Всемирная Торговая организация / И.И. Дюмулен.
Казахстан в системе мировых экономических процессов. – Алматы
Казахстан и Всемирная Торговая организация : Сборник документов:
Казахстан и Всемирная Торговая организация: Сборник документов :
Жакупова Р.Б. Перспективы правового урегулирования сотрудничества Республики
Мырзахметова А.М. Всемирная торговая организация и проблемы внешнеторговой
Исингарин Н.К. 10 лет СНГ: проблемы, поиски, решения
Токаев К.К. Векторы внешней политики. Кн.2. Европейское направление
Исингарин Н.К. Таможенный Союз: дела и планы /
Смитиенко Б.М. Международные экономические отношения : учебник для
Аубакирова Ж.Я. Экономические основы интеграции в условиях глаболизации
Николаева И.П. Мировая экономика : учебник / И.П.
Международное сотрудничество Республики Казахстан:
Сабден О. Инновационная экономика / О. Сабден. –
Мировая экономика : учебник / И.П. Николаева [және
Фломишин С.В. Международные экономические отношения : курс лекции
Еспаев С.С. Инновационная экономика Казахстана и Китая: опыт
Сидорова Е.Ю. Международная торговля : курс лекции/
Шреплер Х.А. Международные экономические организации : справочник /
Айтханов К.А. Государственное регулирование развития сельского хозяйства /
Повышение конкурентоспособности национальной экономики в условиях глоболизации: проблемы,
Дүйсенбаева Г. ДСҰ – халықаралық сауда дамуының факторы:
Сейтханұлы С. Бүкіл дүниежүзілік сауда ұйымы талаптары қатаң,
Садықова К. Қазақстанның Бүкіл дүниежүзілік сауда ұйымына (БСҰ)
Өлмесеков М. Дүниежүзілік сауда ұйымының талаптары жоғары //
Айтханов Қ. Қазақстанның бүкіл дүниежүзілік сауда ұйымына мүшелігінің
Батырша-Улы С. К вопросу вступления Казахстана ва Всемирную
Васильченко В. ВВП – выше, ВТО – ближе
Давлетов Т. Пять причин для ВТОржения // Казахстанская
Демидова З.М. Процесс вступления Казахстана в ВТО: основные
Самсон И., Дайкер Д. Анализ экономических последствий вступления
Chairman cites encouraging progress in Kazakhstan talks //
Донских А. Центральноазиатские страны готовятся к вступлению в
Ерасылова А. Пути повышения конкурентоспособности продукции аграрного сектора
Есенбаев М.О. О процессе вступления Казахстана в ВТО
Ивлева К. Торговать организованно – торговать в рамках
Колчин И.И. Казахстан и мировое экономическое сообщество: вступление
Курмангалиев С.Г. Некоторые подходы по вхождению Казахстана в
Малянова А.Н. Всемирная торговая организация: история создани, источники
Мукерджи А. Внедрение нормативов ВТО: проблемы развивающихся стран
Намозов О. Китай, ВТО и мирвая экономика //
Окшантаева Н.Оценка последствий вступления Казахстана ао Всемирную торговую
Рахимбеков Т. Проблемы вступления Казахстана в ВТО /
Сарсембаев М. Вступление в ВТО – серьезны шаг
Турымбетова З.К. Перспективы вступления Казахстана в ВТО, принципы
Шильманова А.М. Сельскохозяйственные аспекты присоединения Казахстана в ВТО
ВТО намерена и далее оказывать всестороннюю техническуют оддержку
Тоқтоналиев Р. Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі: қарапайым адамның 10
Көліктік тарифті анықтау
ГАТТ Кеңесі және ГАТТ келісімдер
Қазақстанның сыртқы экономикалық қызметі
Әлемдік кедендік тарифтік реттеу
Қазақстан Республикасының сыртқы сауда саясаты
Біріңғай кеден одағы
Сыртқы және халықаралық сауда саясаты
Дамыған елдердің сауда саясаты
ҚР сыртқы экономикалық қызметінің дамуы
Қазақстан экономикасының дамуы