Дәлелдемелерді бағалау
МАЗМҰНЫ
Кіріспе………………………………………………………………...........................8
1 Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдеу үрдісінің жалпы сипаттамасы..................9
1.1 Қылмыстық іс бойынша дәлелдеу үрдісінің құрылымдық
1.2 Дәлелдеу үрдісінің тәртібі, реті, құқықтық реттелуі.......................................................................................................................20
2 Дәлелдемелерді жинау дәлелдеу үрдісінің бір элементі ретінде......................33
2.1 Дәлелдемелерді жинаудың ұғымы, мазмұны...................................................33
2.2 Тергеу әрекеттері дәлелдемелерді жинаудың бір әдісі ретінде.........................................................................................................................46
2.3 Дәлелдемелерді жинаудың басқа процессуалдық тәсілдері......................................................................................................................50
Қорытынды.................................................................................................................55
Пайдаланылғын әдебиеттер......................................................................................57
Кіріспе
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Дәлелдемелер және дәлелдеу-қылмыстық іс жүргізудің
Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеттері: Дәлелдемелерді жинаудың мәнін, оның
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі: Дәлелдеудің маңызды мәселелерінің біреуі
Тергеу органдарымен соттың ақиқатты анықтаудағы қателіктің тек қана дәлелдемелерді
Дипломдық жұмыстың теориялық және практикалық қолданылуы:
Дәлелдемелерді жинау мәселесіне байланысты ғылымда көптеген әртүрлі көзқарастар
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУДЕГІ ДӘЛЕЛДЕУ ҮРДІСІНІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
ҚЫЛМЫТЫҚ ІС БОЙЫНША ДӘЛЕЛДЕУ ҮРДІСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ ТҮСІНІГІ,
Дәлелдеу процесі мәнісін философиялық түсіну «кең ауқымды мағынасындағы дәлелдеме
Қылмыстық сот ісін жүргізуде дәлелдеу процесін құқықтық түсіңдіру қаралып
Мәселен, М.М. Гродзинский дәлелдеу процесін «дәлелдемелерді жинау, бекіту және
Р.С. Белкин дөлелдеудің танымдық (гносеологиялық) сипатына тоқталады, ол дәлелдеу
Дәлелдеу процесінде олар анықталады, танылады және белгілі бір жорамалдың
Қылмыстық іс жүргізуді дәлелдеудің мәнісі туралы осы замаңғы түсінік
Осы идеяны дамытып және тереңдете отырып, В.С. Джатиев мынадай
Қылмыстық іс жүргізу дәлелдеудің мәнісі туралы мәселені зерттеуде осы
Сонымен, доктриналдық түсіндіру қылмыстық сот ісін жүргізудегі дәлелдеу процесін
Гносеологиялық дәлелдеу - бұл таным процесінің бір түрі, логикалық
дәлелдеу мен таным сәйкес келмейді: олар тегі (таным) және
дәлелдеу процесі - құқықтың және гносеологиялық екі аспектінің үйлесімін
тергеу және сот қызметінде орын алатын дәлелдеудің зерттеушілік, танымдық
дәлелдеу процесінде тергеу және сот талқылауының тақырыбы туралы шынайы
қылмыстық сот ісін жүргізуде дәлелдеу адресаты тар мағынасында таным
дәлелдеу тәртібі қатаң түрде қылмыстық іс-жүргізу заңдарымен реттелген;
дәлелдеу процесі (ҚІЖК-нің 124-бабы) төмендегілер бойынша дәйекті қызметті қамтиды:
а) зерттеуден;
б) дәлелдемелерді пайдалануға қабылдаудан.
Бұл қызметті әдебиетте дәлелдеудің кезеңдері немесе элементтері деп аталады.
Қылмыстық процессуалдық қызмет ретінде дәлелдеудің мақсаты объективтік шындыққа қол
- негізінен танылуы қажет тақырыптың сыртқы белгілерін анықтауға есептелген
-суретке түсіру, киноға түсіру, видеожазба және т.б. арқылы арнайы
-зерттеу объектісінің сандық сипатын алу үшін арнайы құрылғылардың көмегімен
-Іс бойынша дәлелдеу материалдарының сапасы мен маңызын анықтау үшін
-Сот-медициналық кибернетикалық, графикалық, психологиялық және өзге де ғылыми құралдар
-белгілі бір материалдық объектілердің және олардың бейнелеуінің ұқсастығы туралы
-қылмыстық істің белгілі бір мән-жайының деректерін тәжірибе жолымен алуға
Дәлелдемелерді зерттеу жөніндегі қызметтің процессуалдық-құқықтық негізі болады: ҚІЖК-нің 24-бабы
ҚІЖК-нің 125-бабының мағынасынан көрініп отырғанындай құрамдас элемент ретінде дәлелдемелерді
Сонымен бірге, жинау мен тексеру-дәлелдеу процесінің әр түрлі деңгейлері
Дәлелдемелерді зерттеу мәнісінің ғылыми түсінігі мынадай көзқарастардан тұрады:
1)дәлелдемелерді зерттеуді оларды тексеру деп түсінуге болады, ал мұндай
2) дәлелдемелерді зерттеуді - дәлелдемелерді зерделеу және оларды тексеру
3)дәлелдемелерді зерттеу - оларды бағалаудын элементі (Н.А. Якубович, А.
4)дәлелдемелерді зерттеу дегеніміз - олардың мазмұнын тергеушінің немесе соттың
Соңғы айқындаманың біздің көзқарасымызша, дәлелдемелерді зерттеудің мәнін епкей-тепкейлі бейнелеуіне
Сонымен, дәлелдемелерді зерттеу өзіне мынадай элементтерді қосады:
а) дәлелдемелердің мазмұнын тану, ашу;
ә) дәлелдемелердің болуының сенімділігін тексеру;
б) дәлелдемелердің сәйкес келуін анықтау бірқатар дәйекті логикалык операциялардан
-дәлелдемелерді бақылау, фактінің өзін қабылдау, факті туралы акпаратты қабылдау;
-тақырыптың мәні туралы гипотетикалық болжамның негізінде дәлелдемелерді логикалық байланысқа
-осы дәлелдеменің табиғатын түсіндіретін гипотетикалык болжам негізінде тергеу нұсқаларын
Дәлелдемелер фактілерінің болуының сенімділігін тексеру және дәлелдемелердің сәйкес келетіндігін
а) мазмұны және онда бар мәліметтердің сенімділігі көзқарасы тұрғысынан
ә) дәлелдемелердің сәйкес келетіндігін, жиынтығын анықтау мақсатында басқа да
б) белгілі көздердің сенімділігін растайтын жаңа дәлелдемелерді табудан.
Дәлелдемелерді зерттеу ұтымды және эмоционалдық бастамаларды бөлудің негізінде құрылуға
Дәлелдемелерді бағалау - бұл іс бойынша шындықты анықтауда жиналған
Сонымен, дәлелдемелерді бағалау - өзінің шектері мен шектеулері бар
Теориялық ғылым көзқарасы тұрғысынан дәлелдемелерді бағалау бір мәнді түсіндірілмейді.
1) А.И. Трусовтың пікірі бойынша «процесте дәлелдемелерді бағалауда әрбір
Қаралып отырған бөлікте ҚІЖК-нің алғышарттарын карай келіп, А. И.
2) Осы заманғы ғылыми үрдістерге П.Ф.Пашкевичтің көзқарасы әлдеқайда жақын,
3) Дәлелдемелерді бағалау туралы заң ережелерінін мәнін тарылтып түсіндіру
Заң судьяларға өздерін сендіретін дәлелдемені сенімді деп тануға және
Осы мағынада судьяның ішкі сенімі дәлелдемелерді бағалаудың өлшемі деп
Сонымен бірге М. С. Строгович судьяның ішкі сенімін кандай
мен «сот қорытындылары шынайылылығының өлшемі» ұғымдарын ықтимал шатастырып
4) В.Д. Арсеньев жалпы түрде дәлелдемелерді бағалауды: «әрбір дәлелдемені
а) дәлелдеменің көзі туралы (дәлелдеудің құралы);
ә) дәлелдеменің қатыстылығы және іске жіберілетіңдігі туралы;
б) дәлелдемелердің сенімділігі туралы.
Бұған қоса ол жиынтық күйінде дәлелдемелерді бағалау-әрбір дәлелдеме жеке
5) «Дәлелдемелер теориясының» (1973ж.) авторлары Г.М. Миньковскийдің атынан былай
Дәлелдемелерді бағалаушы субъектілердің тобы қылмыстық процесте өзінің немесе өкілі
6) Ф.Н. Фаткуллиннің пікірі бойынша дәлелдемелерді
Ол дәлелдемелерді бағалаудың мазмұны мынадай сипаттардың анықтамасын қамтуы тиіс
7) Л.М. Карнеева дәлелдемелерді бағалауды: «дәлелдемелердің қатыстылығын және іске
Бұл қызметтің мазмұнына ол әрбір дәлелдемені жеке алғандағы бағалауды
Л.М. Карнееваның проблеманың мәнісін түсінудегі ерекшелігі ізашарлары бұрын мазмұнына
8) Қылмыстық сот ісін жүргізуде дәлелдемелерді бағалаудың мәні проблемасына
1) эмоционалдық;
2) рационалдық.
Рационалдық бағалау өз кезегінде:
а) гносеологиялық және ә) аксиологиялық болып екіге бөлінеді. Ал
бағалау» және «қылмыстың мән-жайын бағалау» ұғымдарын шатастыруға жол берген
Қылмыстық сот ісін жүргізуде дәлелдемелердің мәнін толық ашу үшін
Жоғарыда келтірілген көзқарастарды талдау мынадай қорытындылар жасауға мүмкіндік береді.
А. И. Трусовтың көзкарасына байланысты айтсақ, оның түсінуіндегі объективті
П. Ф. Пашкевичтің көзқарасы бойынша қылмыстық іс жүргізу
В.Д. Арсеньевтің пікірі бойынша дәлелдемелердің көздері туралы мәселені
Г.М. Миньковскийдің көзқарасы елеулі теориялық-құқықтық қызығушылық туғызады, өйткені дәлелдемелерді
Ф.Н. Фаткуллин тұжырымдаған дәлелдемелерді бағалаудың анықтамасы бұрын келтірілген тақырып
В.С. Джатиев айқындамасының жаңалығы проблеманы жан-жақты философиялык пысықтаумен айқындалады.
Сонымен, дәлелдемелерді бағалаудың мазмұнын мыналар кұрайды:
іс бойынша соттық дәлелдеме ретінде белгілі бір фактіні пайдалану
белгілі бір дәлелдеменің немесе олардың жиынтығының нақты іске қатыстылығын
іс бойынша жинақталған әр түрлі дәлелдемелердің арасындағы себептік-салдарлық байланыстарды,
белгілі бір дәлелдеменің немесе олардың жиынтығының шыңдықты табу үшін
істің тағдыры туралы белгілі бір процессуалдық шешім қабылдау үшін
дәлелдемелердің дұрыстығына сенімді болу;
одан әрі сот тергеуі процесінде осы дәлелдемені пайдаланудың деңгейі
Дәлелдемелерді бағалау үшін мынадай негізгі сипаттар тән:
-қызмет нысаны ретінде дәлелдемелерді бағалау қылмыстық процестің бүкіл барысында
-дәлелдемелерді бағалау - серпінді процесс, істің мән-жайы танылу деңгейіне
-процесте дәлелдемелерді бағалайтын субъектілер тобы адамдардың екі категориясын камтиды:
-мәні бойынша істі шешу үшін қылмыстық сот ісін жүргізуді
-дәлелдемелерді түпкілікті сот бағалайды;
-дәлелдемелерді бағалау процесі логика заңына бағынады және қылмыстық іс
Дәлелдемелердің іске жіберілетіндігі - шындықты анықтау үшін оны пайдаланудың
Сот дәлелдемелері ретінде табиғи заңдарға қайшы келетін жорамалды, болжамды,
Дәлелдемелердің қатыстылығы - бұл дәлелдеменің дәлелдеу тақырыбына байланыстылығы. Дәлелдемелердің
Дәлелдемелердің қатыстылығы олардың іс үшін елеулі мән-жайларды растау немесе
Дәлелдемелердің жеткіліктілігі-бұл зерттеу тақырыбының дәлелденгеніне, іс бойынша шындықтың аныкталғанына
Іске қатысы бар дәлелдемелердін бірін де қалдырмастан жинаудың қажеті
Дәлелдемелердің сенімділігі-бұл жауап алынған адам хабарлаған фактілер туралы мәліметтерді
Дәлелдемелерді бағалау олардың сенімділігі көзкарасы түрғысынан тергеу іс-қимылы барысында,
мәліметтері бар адам (куәгер, жәбірленуші, сарапшы және т.б.) шынайы
ақпараты бар материалды (зат, кұжат, өзге де материалдар) табудың
мәліметтердің мазмұны талданады (баяндаудың дәйектілігі мен толықтығы қарама-қайшылықтын, сәйкессіздіктің,
осы процессуалдық көзден алынған акдарат басқа да процессуалдық көздерден
Біз бұрын дәлелдемелерді бағалауға тән сипаттарды келтіре отырып, бұл
заң күні бұрын іс бойынша қорытындыларды негіздеу үшін дәлелдемелердің
дәлелдемелерді бағалаудан туындайтын тергеушінің, прокурордың және сот қорытындыларымын мазмұны
қылмыстық іс бойынша тергеушінін, прокурордың, соттың қорытындыларымың негізіне бір
тергеуші, судья дәлелдемені өзінің ішкі сенімі бойынша бағалайды, бірақ
Дәлелдемелерді бағалаудың маңызы мыналардан көрінеді:
-өткенде орын алған оқиғанын, суретін ойда қалпына келтіруге мүмкіндік
-іс бойынша шындыққа қол жеткізу-соттың заңды және әділетті шешім
1.2 ДӘЛЕЛДЕУ ҮРДІСІНІҢ ТӘРТІБІ, РЕТІ, ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕЛУІ
Тергеу органдарының міндеті-қылмысты ашу, дәлелдемелерді жинау, оларды баянды ету,
Анықтаушы, тергеуші, прокурор және сот қылмыстық іс бойынша алдын-ала
Тергеуші ҚІЖК-ге сүйене отырып жұмыс жасайды, жауап алады, тінту
Анықтаушы, тергеуші, прокурор және сот өздері жүргізіп отырған істер
Сезікті, айыпталушы, қорғаушы, айыптаушы, сондай-ақ жәбірленуші және оның өкілі,
Анықтаушы, тергеуші, прокурор және сот іс бойынша жинап алынған
Қорыта айтқанда, анықталған деректер іс бойынша дәлелдеме болу үшін
1) Фактілер қылмыстық іске байланысты болу қажет, қылмыстық іс
2) Фактілер қылмыстық іс бойынша дәлелдеме болу үшін ҚІЖК-де
3) Қылмыстық іс бойынша дәлел болатын фактілер ҚІЖК 115-бабының
Қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар мән-жайларды анықтайтын,
Анықтаушының, тергеушінің, прокурордың, соттың ҚР Қылмыстық кодексінде көрсетілген әрекетердің
Заңды түрде алынған деректер негізінде анықтаушы, тергеуші, прокурор, сот
-ҚР Қылмыстық кодексінде көрсетілген іс-әрекеттердің болғандығы немесе болмағандығы;
-айыптаушының іс-әрекет жасағандығын немесе жасамағандығын және айыпталушының кінәлілігін не
Мысалы, тергеуші қылмыс болған жерде пышақ тауып алды делік.
Басқаша айтқанда, пышақ, қылмыс болған жерден табылды деген факт
Қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар іс жүзіндегі
Сонымен, дәлелдеме деп-қылмыстық іс бойынша қоғамға қауіпті іс-әрекеттің немесе
Қандай да болмасын қылмыс жасалған жағдайда қылмыстық іс қозғалады.
Дәлелдеу мәні (заты) деп-қылмыстық іс бойынша дәлелденетін фактілер мен
Қылмыстық іс бойынша анықтау, алдын ала тергеу жүргізгенде және
-Оқиға мен қылмыстық заңда көзделген қылмыс құрамының белгілері (қылмыстың
- Қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекетті кімнің жасағандығы.
- Адамның қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекетті жасаудағы кінәлілігі,
- Айыпталушының жауаптылығының дәрежесі мен сипатына әсер ететін мән-жайлар.
- Жасалған қылмыстың зардаптары.
- Қылмыспен келтірілген зиянның сипаты мен мөлшері.
- Әрекеттің қылмыстылығын жоққа шығаратын мән-жайлар.
- Қылмыстық жауаптылық пен жазадан босатуға әкеп соқтыратын мән-жайлар.
Әрбір қылмыстық іс бойынша ең алдымен күмәнсіз қылмыстың оқиғасы
Келесі бір жағдай-өрт болып, мемлекет мүлкі сақталған қойма жанып
Басқаша айтканда, тұрмыс жағдайынан қарасақ өрт болғаны рас, ауыртпалық,
Екінші, ұрланды деген мүлік орнында болып шықса, қылмыстың оқиғасы
Үшінші, қылмыс қай уақытта, қандай жағдайда жасалғанын дәлелдеу. Мысалы,
Қылмысты кім жасағандығы дәлелденуі тиіс.
Қылмыстың оқиғасы дәлелденсе, сол қылмысты кім жасағаның дәлелдеу қажет.
Адамды айыпкер деп санау үшін оның қылмыс жасаудағы айыптылылығын
Кінәсіз адам жауапқа тартылмауға тиіс. Кінәсіз жауапкершілік болмауы керек.
ҚІЖК 36-бабы қылмыстық сот ісін жүргізу міндеттерін орындау мақсатында
Дәлелдеу дегеніміз-дәлелдемелер көмегімен қылмыстық іске қатысты маңызы бар фактілерді
Сонымен, дәлелдеу дегеніміз-қылмыстық іс бойынша алдын ала тергеуде, істі
Қылмыс оқиғасы алдын ала тергеу сатысында, істі сотта қарау
Дәлелдемелер нәтижесінде қылмыс болды, оны мынадай азамат жасады, азаматтың
Сонда ғана тергеуші мен сот іс бойынша дұрыс шешім
Дәлелдеу процесі-қылмыстық іс жүргізу заңында бекітілген тәртіп бойынша жүргізілетін,
-дәлелдемелерді табу;
-дәлелдемелерді процессуалдық заң бойынша бекіту;
-дәлелдемелерді тексеру;
-Дәлелдемелерді бағалау;
Дәлелдемелер қылмыстық іс бойынша тергеу әрекеттерін жүргізгенде табылады. Мысалы,
В.Т. Томин дәлелдеу процесінің мәнісін түсінуге мүлде басқа көзқарас
Ап енді танымның шынайылығын қамтамасыз ету үшін ұқсастығын дәлелдеудің
Ғылымның маңызды міндеті...ұқсастық арқылы дәлелдеудің генезис арқылы дәлелдеуді алмастыруға
Дәлелдеудің мұндай тусінігінің тиімділігін (генезиске бақылау жасаудың орнына ұқсастығын
Дәлелдеу тақырыбын реттей отырып дәлелдемелерді жинау мен бағалауға, жалпы
РСФСР ҚІЖК-нің (1990 ж.) теориялық моделінің авторлары бұл олқылықтың
ҚІЖК 124-бабының 1-бөлігіне сәйкес дәлелдеу істі заңды, дәлелді және
Процессуалдық заңнан тыс, заңда көрсетілмеген деректерден табылған мәліметтер іс
Келесі кезеңі-дәлелдемелерді процессуалдық заң бойынша бекіту. Мысалы, куәнің жауабы.
Қылмыстық іс бойынша жиналған дәлелдемелер тексеріледі, талданады, бір-бірімен салыстырылады.
Әрбір дәлелдеме іске қатыстылығы, іске жататындығы, дұрыстығы, ал жиналған
Дәлелдеуге жататын барлық мән-жайларды және олардың әрқайсысы туралы ақиқатты
Ф.Н. Фаткуллиннің пікірі бойынша дәлелдеу процесінің элементтері мен кезеңдерін
а) іс бойынша тергеу жорамалдарын құру және серпінді дамыта
ә) дәлелдемелер мен олардың көздерін жинау;
б) жиналған дәлелдемелер мен олардың көздерін тексеру;
в) іс бойынша қолда бар дәлелдеу тәсілдерін бағалау;
г) процеске қатысушылардың немесе басқа да адамдардың дәлелдемелік материалдарды
Дәлелдемелерді жинауға қатысты С.А. Шейфер тұжырымдаған дәлелдемелерді жинаудың анықтамасы
С. А. Шейфер ұсынған ғылыми көзқарастың артықшылығы-қылмыстық іс жүргізу
Дәлеледемелерді судья, прокурор , тергуші, анықтаушы ҚІЖК 25-бабына сәйкес,
Іске қатысты дәлелдемелер деп, іс үшін маңызы бар мән-жайларды
Рұқсат етілген дәлелдемелер деп, ҚІЖК-де белгіленген тәртіппен алынған деректерді
Дұрыс дәлелдемелер деп, шындыққа сәйкес келетін дәлелдемелерді айтамыз (128-баптың
Сот, прокурор, тергеуші және анықтаушы істің мән-жайларын жан- жақты,
Дәлелдеу міндетін айыпкерге жүктеуге соттың, прокурордың, тергеушінің және анықтама
Зорлау, қорқыту және өзге заңсыз шаралар арқылы айыпкердің және
Қазақстан Республикасының Конституциясының 17-бабына сәйкес ешкімді азаптауға, оған зорлық-зомбылық
Дәлелдеу процесі заң бекіткен, яғни ҚІЖК бекіткен
Дәлелдемелердің дұрыстығын білу үшін, оларды тексеру керек. Тексерудің төмендегідей
Дәлелдемелердің өздерін зерттеу, тексеру қажет. Мысалы, куә мынадай жағдайларды
Жаңа дәлелдемелер іздеу, олар арқылы бұрын табылған фактілердің
Іс бойынша жиналған дәлелдемелерді бір-бірімен салыстыру. Ешқандай дәлелдеменің күнілгері,
Дәлелдемелерді бағалау нәтижесінде іс бойынша болжам жасалады. Осындай
Тергеу жүргізу нәтижесінде көп болжамның ішінде біреуі ғана дұрыс
Қылмыстық іс жүргізуде дәлелдемелерді бағалаудың мазмұны, мақсаты, қылмыстық іс
Қылмыстық іс бойынша шындық анықталды дегеніміз- тергеушінің не болмаса
Қылмыстық іс бойынша мәлімет беретін адамның дұрыс жауап беретіндігіне
Айғақты заттардың ерекшелігін, өзгешілігін және табылған жағдайын білу.
Хабардың мазмұнын талдау (толық баяндалды ма, әлде жоқ па,
Процессуалдық деректерден алынған хабарды басқа хабарлармен салыстыру.
Дәлелдемелердің жеткіліктілігін бағалағанда мына жағдайларды еске алу керек:
а) олардың қалай қалыптасқанын талдау керек;
ә) қылмыстық іске байланысты фактілерді, хабарларды адам қабылдауы қажет,
Қылмыстық іс жүргізуде дәлелдемелерді бағалау принциптері заңда былайша көрсетілген:
Қылмыстық іс бойынша жиналған дәлелдемелер еркін бағаланады, заң олардың
Дәлелдемелерді бағалау толық жан- жақты, әділетті болу керек айыпкердің
Тергеуші, сот, прокурордың іс бойынша шешімдері дәлелге ғана емес,
Дәлелдемелерді бағалау нәтижесіне байланысты шешімдер тиісті процессуалдық құжаттарда жазылуы
Айыптау қорытындысында, сот үкімінде, іс бойынша тергеудің қысқарту жөніндегі
Дәлелдемелерді бағалауда аралық құжаттар жазылады. Мысалы, алдын ала тергеуді
Қылмыстық іс жүргізудің бір маңызды бөлігі дәлелдеме және
Дәлелдемелерді топтастырудың теориялық және практикалық ерекше маңызы бар.
Дәлелдемелер әр түрлі негізде топтастырылады. Мысалы, жеке дәлелдемлер және
Қылмыстық іс бойынша дәлелденетін мән-жайларға байланысты дәлелдемелер екі топқа
а) айыптау дәлелдемелері;
ә) ақтау дәлелдемелері.
Айыптау дәлелдемелері қылмыс жасаған адамды әшкерелейді және оның жауапкершілігін
Ақтау дәлелдемелері азаматқа тағылған айыптың дұрыстығын шешеді, айыпкердің кінәсіздігін
Дәлелдемелерді ақтау және айыптау дәлелдері деп екі бөлу қылмыстық
Дәлелдемелердің шығу тегіне байланысты олар алғашқы немесе бастапқа дәлелдемелер
Алғашқы дәлелдемелер деп дәлелдеуге қажет фактілер туралы бастапқы хабарларды
Егер куә бұл жағдайды бәлен адамнан естідім десе, сол
Дәлелдемелерді осылай алғашқы және туынды деп екіге бөлу сотта
Бірінші инстинция соты істі қарағанда іс жөніндегі дәлелдемелерді тікелей
Туынды дәлелдемелердің маңызы:
туынды дәлелдер бойынша түп дерек дәлелдерді табу қажет. Мысалы,
туынды дәлелдер түп дерек дәлелдерді айқындап, дұрыс қатесін
Егер түп дерек дәлелдер жоғалса туынды дәлелдер олардың орнына
Басты, ең керекті және қосымша фактілерді дәлелдеуге байланысты дәлелдер
Тура дәлелдер басты (ең керекті) фактілерді анықтайды. Мысалы, өз
Жанама дәлелдер қосымша фактілерді дәлелдеуге қолданылады. Мысалы, кісі өлтіру
Жанама ақтау деп мысалы, кісі өлтірген іс бойынша куәнің
Тура ақтайтын дәлеледеме деп алибиді айтамыз (алиби- қылмыс жасаған
Практикада айыпкердің алибиін тексеруге ерекше маңыз беріледі. Оның басқа
Бірнеше жанама дәлелдер жиналып бір шешімге әкеледі, не айыпкердің
Мысалы, шабуыл жасап кісі өлтірген іс бойынша екі айыпкер
куәлардің екі айыпкерді өлік табылған жолда өлген адамның соңынана
Тінту жүргізгенде айыпкердің біреуінен жәбірленушінің қанға боялған киімі табылғандығы,
Екінші қылмыскердің киімінде өлген адамның қанына ұқсас қан дағын
Өлген адамның қолында жұлынып алынған киім жыртығынын қалған оның
Айыпкердің біреуі өлген адамның денесітабылмай тұрып, жоғалған адамның өліп
Жана дәлелдердің осындай жиынтығы, әлгі екеуінің сол кісіні өлтірді
Тергеу және сот хаттамалары-қылмыстық іс бойынша дәлелдеме ретінде ҚІЖК
Дәлелдемелерді зерттеудің мүлде жаңа сипаты А.А. Давлетовтың аталған жұмысында
Проблемаға деген осы көзқарастың тартымдылығына қарамастан, біз оның бірыңғай
Мынадай көзқараста қызығушылық туғызады, оған сәйкес дәлелдемелерді тексеру оларды
Дәлелдемелерді тексеру мен зерттеу өздерінің мазмұны бойынша сәйкес келеді
а) Дәлелдемелерді табу.
ә).Дәлелдемелерді тіркеу.
б) Дәлелдемелерді тексеру.
в) Дәлелдемелердің топтамасы және оларды бағалау.»
Әрі қарай ол: тексеру әрбір дәлелдемені талдау, істе бар,
2 ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІ ЖИНАУ ДӘЛЕЛДЕУ ҮРДІСІНІҢ БІР ЭЛЕМЕНТІ РЕТІНДЕ
2.1 ДӘЛЕЛДЕМЕ ЖИНАУДЫҢ ҰҒЫМЫ, МАЗМҰНЫ
Дәлелдемелерді жинау ҚІЖК-де көзделген тергеу және сот әрекеттерінің жүргізу
Қылмыстық істі жүргізуші орган, тараптардың өтініштері бойынша немесе өз
ҚІЖК-де белгіленген тәртіппен іске қатысуға жіберілеген қорғаушы заң көмегін
Сезікті, айыпталушы, қорғаушы және айыптаушы, жәбірленуші, азаматтық талапкер, азаматтық
Дәлелдемелер табудың ең басты тәсілі-алдын ала тергеу әрекеттерін және
Дәлелдемелерді жинау - бұл дәлелдеу процесінің бірінші кезеңі немесе
Сонымен, дәлелдемелерді жинау:
- сотқа дейінгі іс жүргізу процесінде;
-сот талқылауы процесінде жүзеге асырылады, дәлелдемелерді жинау тәсілі -
а) табу;
ә) бекіту;
б) алу.
Дәлелдеу процесімен өзара байланысты анықтау органдары ретінде ішкі істер
-қылмыс жасады деп күдіктенген жағдайда азаматтардың жеке басын куәландыратын
-қылмысты анықтау, жолын кесу, ашу кезінде басқа органдарға, ұйымдарға
-іс жүргізуде жатқан материалдар мен қылмыстық істер бойынша азаматтарды
-кедергісіз және кайтарымсыз қозғалған қылмыстық істер бойынша мемлекеттік оргаңдардан,
-заңда көзделген жағдайларда және тәртіппен қылмыстық іс жүргізу іс-қимылдарын
-регламенттерді, суретке түсіруді, дыбыс жазбасын, кино және видеотүсіруді, адамдардың
-адамдардың ішімдікті, есірткі және жүйкеге әсер ететін заттарды пайдаланғандығын
-азаматтармен ашық немесе ашық емес негізде ынтымақтастық орнату;
-қылмыс жасады деп күдіктенген адамдардың ізіне түсу немесе азаматтардың
-қылмыстық іздерін сақтауды қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ жедел-іздестіру іс-шаралары
-қамаудан қашып шыққан адамдарды іздестіру іс-шараларын жүргізу кезінде дербес
-меншік нысанына карамастан мемлекеттік органдар мен ұйымдардан, оның ішінде
-қылмыстың жасалуына жәрдемдесетін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі шаралар
Сонымен, дәлелдемелерді жинау-іс бойынша шындыққа қол жеткізу мақсатыңда қылмыстық
Дәлелдемелер жинаудың мәнісін ғылыми түсіну бір мәнді еместігімен сипатталады.
Осындай кезқарастарды талдау мынадай қорытынды ережелерді тұжырымдауға мүмкіңдік береді:
А.И. Винберг пен Р.С. Белкиннің көзқарастарының. ортақ сипаттары көп
а) дәлелдемені табу занда көзделген іс жүргізу құжатында тиісті
ә) табылған дәлелдемені оны бекітуден бөліп қарау процессуалдық мағынасында
- жинау деп сондай-ақ процессуалдық бекітуді түсінуге болмайды, өйткені:
а) дәлелдемені табу бұл жедел-іздестіру іс-шараларын жүзеге асыруға байланысты,
ә) дәлелдемені бекіту (тіркеу) - емін-еркін түсіндіруге жол бермейтін
- келтірілген сілтемелер Р.С. Белкин мен А.И. Винбергтің пікірін
Бұл кезең бірқатар дәйекті іс-қимылдардан тұрады:
1)табу; 2) процессуалдық бекіту; 3) алу; 4) дәлелдемені сақтау.
Дәлелдемелерді табу - бүл оларды іздеу, табу, дәлелдемелік маңызы
Бұл кезеңде табылған дәлелдемелерді бағалаудың алдын ала сипаты болады.
Дәлелдемелерді іс жүргізуге бекіту (тіркеу) - заң белгілеген тәртіппен
Дәлелдемелерді іс жүргізуге бекітудің нысандары мыналардан көрінеді: 1) жүргізілген
4) видео түсіру, киноға түсіру; 5) дыбыс-бейне жазба; 6)
7) көшірмелерін әзірлеу; 8) сарапшылар қорытындыларын жасау.
Жоғарыда санамаланған тәсілдердің бірімен не бірнешеуімен тіркелген іс жүзіңдегі
Дәлелдемелерді алу - бұл дәлелдеу үшін оларды пайдалану мүмкіндігін
Дәлелдемелерді сақтау - бұл дәлелдемелердің өздерін не олардың дәлелдемелік
Дәлелдемелерді сақтаудың шарттары мынадан көрінеді:
-төмеңдегідей заң талаптарын сақтау: а) дәлелдемелерді алудың заңда көзделген
ә) дәлелдемелерді жинаудың, заңда көзделген тәсілдерін КІЖК-і белгілеген тәртіппен
-Іс бойынша жиналған дәлелдемелік материалдың толықтығы;
-оларды жинау бойынша іс-кимылдьщ толықтығы;
-алынған іс жүзіндегі деректер туралы мәліметтердің
сенімділігіне қажетті кепілдіктерді сактау.
Таным қызметі ретінде дәлелдемелерді жинау бейнелену теориясындағы өзінің маңызды
Дәл осы тергеуші мен соттың қабылдау процесіндегі және істің
Бұл айтылған нәрсе тергеушінің дәлелдемелерді басынан соңына дейін «жасайды»
Сонымен, дәлелдеменің қалыптасуына алып келетін бейнеленудің заңдылықтарының екі тобы
Мұндай философиялық көзқарас тұрғысынан дәлелдемелерді жинау дегеніміз - бұл
Дәлелдемелерді жинау процесінде түп нұсқаны қайта жасау жүзеге асады,
Біздің ойымызша, заңдылықтарды қарастыру - дәлелдемелердің мәнін анықтау үшін
Кейбір зерттеушілер дәлелдемелер мазмұнына фактілі мәліметтерді ғана енгізіп қана
Сондықтан да, дәлелдемелердің әртүрлі жақтарының бірлігінен келіп шығатын және
Дәлелдемелерді жинаудың талдауы дәлелдеудің алғашқы сатысының тиімділігі тәуелді факторларды
Осыдан келіп, дәлелдемелерді жинау процесінде тергеуші мен сот алдында
Объектіні құрайтын көптеген элементтердің ішінен дәлелдеу субъектісін-объектінің сол немесе
Дәлелдемелерді жинауда пайда болатын процестерде көрінетін талдау бұл қызметтің
1) «Дәлелдемелерді жинау» терминінің өзі белгілі бір деңгейде шартты
2) Дәлелдемелердің объективті негізі тергеуші мен сотттың санасына
3) Дәлелдемелерді жинауды іздердің барлық қасиеттері мен белгілерін
4) Дәлелдемелерді жинау ақпараттық процесті білдіреді. Яғни, бұл қылмыстық
5) Дәлелдемелерді жинау алынған ақпараттың формаға айналуымен көрінеді. Бұл
Көптеген зерттеулердің нәтижесінің көрсетуі бойынша гнеселогиялық жоспарда дәлелдемелерді жинау
Дәлелдемелерді жинау туралы оларды табу және бекіту туралы ойлар
Ал, өзге зерттеушілер болса, бекіту және табумен бірге, дәлелдемелерді
Бұл қызметтің өзге элементтері туралы ойларда да бірлік жоқ.
Дәлелдеу жүйесіндегі дәлелдемелерді тіркеу орны туралы мәселелері бойынша ғалымдардың
Осыдан келіп, дәлелдемелерді табудың мәнін сипаттау қажеттілігі келіп шығады.
Біздің ойымызша, дәлелдемелерді жинауды дәлелдемелерді алдын-ала табусыз жүзеге асыру
Фактілі мәліметтердің қайнар көздерін табуда бағытталушы ақпарат маңызды рөл
Тергеуші немесе анықтаушы дәлелдемелерді тергеу әрекеттерін жүргізу барысында, қылмыс
Қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар іс жүзіндегі
Мәселені толық түсіну үшін, алдын-ала тергеу сатысында жүргізілетін тергеу
1) Қылмыстық іс бойынша тергеу әрекеттері ҚІЖК бойынша жүргізіледі,
2) Қылмыстық іс бойынша тергеу әрекеттерін жүргізу нәтижесінде
3) Жедел іздестіру жұмыстарын тергеуші емес, қылмысты жедел іздестіру
4) Тергеу әрекеттері тек қана қылмыстық іс қозғау туралы
5) Тергеушілердің және жедел іздестіру жұмыстарын жүргізетін төтенше уәкілдердің
Жедел іздестіру қызметі туралы заңға сәйкес сот әрекеттерін
Жедел материалдарға дәлелдеудің іс - жүргізу мәртебесін беру үшін
Жедел материалды өткізу ведомствалық нормативтік актілерде қарастырылған тәртіптегі жедел
Жедел жолмен алынған мәліметтерді тергеуші немесе сотқа, анықтау органдарына
Ал, жедел әрекеттердің нәтижелері қылмыстық - іздестіру заңдарының талаптарына
Мысалы, жасырын хаттарды, естулерді және т.б. анықтауда олардағы мәліметтер
Сондықтан да, қылмыстық іс үшін мәні бар кез -
Мұндағы ескерерлік жәйт, дәлелдеу ақпаратының қайнар көздерін іздеу іс
Дәлелдемелерді жинауды енгізуге және оларды азаматтарға көрсетуге болама? В.Д.
Прокурордың, соттың және тергеушінің дәлелдемелерді қалыптастыру бойынша әрекееттерді ақиқаттарды
Жауаптар, қорытындылар, құжаттар және т.б. формаға айналған дәлелдеуші ақпаратты
Ол дәлелдемелерді жинауды дәлелдемелерді қалыптастыру мақсаттарындағы құқықтық мемлекеттік орган
Дәлелдемелерді жинаудың маңызды құрылымдық элементі - фактілі мәліметтер объектісіндегі
Дәлелдемелерді тіркеуді дәлелдеудің жеке элементі ретінде қабылдайтын көзқарастарды жақтаушылар
Дәлелдеудегі тіркеудің жеке меншік орны кейде бұл қызметтің
Дәлелдемелерді тіркеу әдістерін заң шығарушылар ерікті түрді таңдамайды және
Бірақ, фактілі мәліметтердің өзгертілуі және сақталуы тіркеудің мәнін толықтырмайды.
Осындай жағдайда дәлелдемелерді тіркеу ретінде тергеушінің (соттың) қылмыстық
Құқықтық мәртебеге дәлелдемелерді жинауға тартылдырылған куәгерлер, сараптамшылар, мамандар,
Құқықты қамтамасыз етуші операциялар дегеніміз - бұл құқықтық әрекет
Құқықты қамтамасыз етуші операциялар істің материладарында фактілі мәліметтердің
Дәлелдемелерді жинау - бұл мемлекеттің сәйкес органның ерекше
Дәл осы көрсетілген органдарға дәлелдеуші ақпараттың оны білетін
Дәлелдемелерді жинау - бұл қылмыстың іздерінде бекітілген және оның
Сондай-ақ, дәлелдемелерді жинау танымының техникалық түрде қабылдануы ретінде қарастырыла
2.2 ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТТЕРІ ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІ ЖИНАУДЫҢ БІР ӘДІСІ РЕТІНДЕ
Қылмыстық іс-жүргізу заңы, дәлелдемелерді жинау туралы бірнеше рет еске
Дәлелдемелерді сезіктілер, сотталушы, қорғаушы, тергеуші, жәбірленуші, азаматтық талапкер, азаматтық
Дәлелдемелерді жинау жолдары ретінде мыналарды есепке алуға болады:
Тергеу әрекеттерін жасау:
Заттар мен құжаттарды талап ету;
Заттай тексеріс немесе жеке шаралар есебінен бухгалтерлік есепті қалпына
Тексерістерді жасау туралы талап;
Процесске қатысушылар, азаматтар мен лауазымдық тұлғалар көрсеткен дәлелдемелерді қабылдау.
Осы қорытылған құқықтың сипаттама бұл жолдардың әр қайсысының ерекшеліктері
Бірінші қарағанда тергеуге барлық көптүрлі әрекеттерді есептеуге болады. Мұны
Өз қызметтерін жүзеге асыра отырып, тергеуші ұйымдастыру- техникалық тәртіптегі
Мұндай әрекеттер соңында заң ережелерінде негізделсе де, олар
Кейбір жағдайларда тергеу әрекеттері ретінде тергеушілердің барлық мәнді іс-жүргізу
Басқа жағдайларда заң шығарушы таным аспектісін акценттейді. Дәл
«Тергеу әрекеті» түсінігінің көлемін анықтай отырып, субъектіден емес, осы
Алдын-ала тергеу және қылмыстық істі қозғау сатыларындағы дәлелдемелерді жинаудың
-Қылмыстық істі қозғау сатысысында фактілі мәліметтердің мемлекеттің құқықтық органдарының
-Алдын-ала тергеу сатысында дәлелдемелерді жинаудың біршама тиімді жолдары -
ҚІЖК 362 бабына сәйкес, «өтініштер мен қажетті тергеу әрекеттерін
Тінту, куәландыру, тану үшін көрсету, тергеу сараптамалары және т.б.
Сонымен бірге, Р.С. Белкиннің, Г.М. Миньковский және т.б. ғалымдардың
Біздің ойымызша, авторлардың соңғы тобының позициясы дұрыс. Ол дәлелдемелерді
Дәлелдемелерді жинаудағы жалпы принципиалдылық туралы қорытынды алдын-ала жүргізілген тергеу
Кассациялық және қадағалаушы өндірістерде алдыңғы сатыларда жинақталған дәлелдеуші материалды
Сот процестің сатыларында дәлелдемелердің жинаудың жолдарының талдауы және осы
Сот мәжілісін белгілеу сатыларындағы және кассациялық және қадағалаушы
Алдын - ала жүргізілетін және сот тергеуіндегі дәлелдемелерді жинау
Танымдық қызмет пен тергеу әрекеттерінің құқығынсыз танылған бірлігі олардың
Тергеу әрекетінің сипаттамасын анықтау үшін дәлелдемелерді қалыптастырудағы оның
Бұл мәселе әлі де іс-жүргізу ғылымында және криминалистикада қажетті
И.И. Быховский тергеу әрекетін анықтауда назарын мынаған аударады: бұл
Бақылау, сұрау және танымның өзге әдістері қылмыстық іс-жүргізу занының
Бұл оларды іздеу, танымдық және куәландырушы сипаттағы операциаларға айналдырады.
Сонымен бірге, тергеу әрекетінің құрылымына енетін жеке операциялардың
Тергеу әрекетінің құрылымын дұрыс түсіну үшін оны құраушы элеметтердің
Дәстүрлі түрде тергеуге олардың тікелей оқиға іздерін қабылдау негізінен
Олардың мазмұнындағы фактілі мәліметтерді бейнелейді.
Осы айталғанды ескере отырып, тергеу әрекетін қылмыстық іс-жүргізу заңы
Тергеу әрекеті- бұл мыналардан түратын тергеушінің немесе соттың қылмыстық
1) ситуацияларды (жағдайларды) талдау, оны нормативтік жарғылармен және
2) іздеу және танымдық опреацияларды жүзеге асыру жолымен орындау,
3) танымдық қызметтің өтуі тиімді басқару мақсатында аралық шешімдерді
4) істің материалдарында оның өтуі және нәтижелерің
2.3 ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІ ЖИНАУДЫҢ БАСҚА ПРОЦЕССУАЛДЫҚ ТӘСІЛДЕРІ
ҚІЖК 125 бабы тергеушінің және соттың заттар мен
Мұндай шара әртүрлі қөзқарастар үшін пайдалы болар еді. Бірқатар
Мысалы, Қарағанды облысының Шет аудандық сотында Ж.Б. Ысқақов
Дәлелдемелерді талап ету-бұл іс бойынша кез-келген этаптағы танымдық
Осыдан келіп, дәлелдемелерді талап ету процедурасын ретінде құрастыру керек.
Осы ережелерді қылмыстық істі қозғау сатысында пайдалану немесе ҚІЖК
Заң процеске қатысушыларды, лауазымдық болу дәлелдемелерді тергеу және
Дәлелдеудің ерекше жолы - азаматтар мен ұйымдар берген дәлелдемелерді
Айыптау қорғаушысы, жәбірленуші, азаматтық талапкер және азаматтық жауапкер дәлелдемелерді
Дәлелдемелерді алудың екі жолы да жалпы белгілерге ие
Дәлелдемелерді талап ету мен көрету арасындағы айырмашылық-бірінші жағдайда дәлелдеу
1) тұлғаға немесе ұйынға талапты бағыттау;
2) талап етілген обьектіні жеткізу, істің материалдарындағы обьектінің жеке
3) Дәлелдемелерді іске қосу.
Дәлелдемелерді көрсетуді мыналардан қамтуға болады:
1). Тергеушіге (сотқа) процеске қатысушының, кәсіпорынның, мекеменің, ұйымның лауазымды
2). Көрсету фактісінің, табу жағдайлары мен істің материалдарындағы обьектінің
3). Дәлелдемелерді іске қосу туралы шешімді қабылдау және өтініштерді
Енді қандай іс-жүргізу формасында дискуссиялық сипатқа ие ұсыныстарға
Заттар мен құжаттарды талап ету туралы талап жазбаша формаға
Қарағанды облысының Шет аудандық сотында өткізілген қылмыстық істерді қарау
Істегі бар құжаттар кез-келген іс-жүргізу тәртібін бақылаусыз қосыла салған,
Сотталғандығын куәландыратын құжаттарды іске қосқанда мәліметтер сұраныс бланкісінде тіркеледі.
Ереже бойынша істе сипаттаушы мәліметтер соңына қойылады.
Дәлелдемелерді талап ету немесе көрсетудің маңызды әлементі сәйкес обьектіні
Тексерістің тексеру органдарының қызметін басқаруды қажет ететін шаруашылық
Ол - өзіндік әкімшілік-шаруашылық тергеуге де білдіреді. Бұл -әкімшілік
ҚІЖК 125 бабы тергеушіге кәсіпорынның, мекеменің, ұйымның шаруашылық қызметіне
Тексерудің нәтижесін рәсімдейтін акт немесе өзге құжат іс бойынша
Осыдан келіп, тексеру өткізу туралы тергеушінің талабы дәлелдемелерді
Бірақ, кейбір ғалымдар тергеу процессіндегі тексеруді белгілеуден бас тартуды
Және қажет болған жағдайларда сараптаманы пайдаланады. Мұндай ұсыныс қарсылық
Соңғысы тексерісте көрінген немесе тексеру обьектілерінде құрылған әрі
Кейде тексерісті жасау жөніндегі талап құжаттарды талап етумен
Жеткілікті түрде күрделі ережелер бойынша жүзеге асатын
Тергеуші тексеруші арқылы іздерді тікелей бейнелейді. Тексерушінің фактілігі
Тексерістер мен құжаттың тексерістердің мәні туралы баяндалған ойларды және
Мұндай көзқарас турғысынан былай болғанын айтуға болады:
1) Құқықтық мемлекеттік органдардың қылмыстық істі қозғау сатысындағы
2) Заңда тергеушіден тексеруді ғана емес, кәсіпорындардың, ұйымдардың, мекемелердің
3) Ондағы жұмыс учаскілерін тексеру және тексерістен өтушілер
Занда қарастырылған дәлелдемелердіалу жолдары: заттарды немесе құжаттарды
Бұл барлық жолдар жеткілікті түрде құқықтық регламентация алуы тиіс.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдеу үрдісі дегеніміз - анықтама
Тергеу іс әрекеттері дәлелдеу үрдісін жүргізудің негізгі тәсілі
Дипломдық жұмысты жүзеге асыру барысында келесідей қорытындылар мен ұсыныстар
1) Дәлелдеу үрдісінің бір элементі ретінде дәлелдемелерді жинауға байланысты
Құқықтық негізде дәлелдемелер жинау - заңда көрсетілген тергеу және
Дәлелдемелерді жинау- бұл бар фактілік мәліметтерді өкілетті субъектімен жинау,
Дәлелдемелерді жинау жүйесіне тек іздеушілік және анықтау әрекеттері ғана
Қылмыстық процесте кең тараған дәлелдемелерді бекіту - бұл дәлелдеудің
Дәлелдемелерді жинау қылмыстық іс жүргізудің барлық кезеңдерінде жүзеге
Заңда дәлелдемелерді жинаудың келесі тәсілдері көзделген: заттар мен құжаттарды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
І. Нормативтік актілер:
Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жыл 30 тамыз (1998 жылғы
“Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы” ҚР
ҚР Қылмыстық іс жүргізу кодексі. 13.12.97. (өзгерістер мен толықтырулармен)
ҚР Қылмыстық кодексі.16.07.97. (өзгерістер мен толықтырулармен Алматы 2003.
Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексі, Алматы 2003.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы 2003.
“Қазақстан Республикасы Прокуратурасы туралы” ҚР Заңы 1995ж.21-желтоқсандағы №2709 Заңы
“Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары туралы” ҚР Заңы 21.12.1995.№2707
Қазақстан Республикасының Жоғары Соты Пленумының «Қылмыстардан жәбірленген адамдардың құқықтары
ІІ. Арнайы әдебиеттер:
Арсеньев В.Д Вопросы общей теории судебных доказательств в советском
Банин В.А Предмет доказывания в советском уголовном процессе: гносеологическая
Белкин Р.С Собирание, иследование и оценка доказательств. М. 1966г.
Белкин Р.С Теория доказывания М. 1999г.
Белкин Р.С. Перспективы развития советской криминалистики. М.,
Белкин Р.С. Сущность экспериментального метода исследования в советском уголовном
Бычкова С.Ф., Гинзбург А.Я. Следственные действия / Краткий комментарий
Быховский И.Е Развитие процессуальной регламентации следственных действий. / Государство
Валяев А.И. Проверка доказательств как самостоятельный элемент процесса доказывания.
Васильев А.Н Предмет, система и теоретические основы криминалистики. М.
Вохтамин Н.К. О роли категории сущности и явления в
Винберг А.М., Шавер Б.М. Криминалистика М. 1962.
Герасимов И.Ф. Некоторые проблемы раскрытия преступлений. Свердловск. 1975г.
Горский Г.Ф., Кокорев Л.Д. Проблемы доказательств в советском уголовном
Гуценко К.Ф. Уголовный процесс. М. 1996 г.
Громов Н.А. Уголовный процесс России. М. 1998.
Давлетов А.А. Основы уголовно-процессуального познания. Свердловск, 1991.
Джатиев В.С Доказывание и оценка обстоятельств преступления. Ростов-на-Дону, 1991.
Дубривный В.А. Деятельность следователя по расследованию преступлений. Саратов. 1987г.
Жогин Н.В., Фаткуллин Ф.Н. Предварительное следствие в советском уголовном
Калиновский К.Б., Смирнов А.В. Комментарий к уголовно-процессуальному кодексу РФ.
Капсалямов К.Ж. Уголовное преследование и способы собирания доказательств. Астана.
Карнеева Л.М. Доказательства и доказывание при производстве расследования. Горький,
Когамов М.Ч. Предварительное расследование уголовных дел в Республике Казахстан:
Кокорев Л.Д., Кузнецов Н.П. Уголовный процесс: доказательства и доказывание.
Лупинский Л.А. Уголовно процессуальное право РФ М, 1997г.
Ларин А.М. Истребование и представление предметов и документов в
Оспанов С.Д. Уголовный процесс Республики Казахстан (общая часть) –
Орлов Ю.К. Структура судебного доказывания и понятие судебного доказательства.
Пашкевич П.Ф. Объективная истина в уголовном судопроизводстве. М., 1961г.
Петрухин И.Л. Экспертиза как средство доказывания в советском уголовном
Рыжков А.П. Следственная действия и иные способы собирание доказательств.
Сарсенбаев Т.Е., Хан А.Л. Уголовный процесс. Досудебное производство. –
Строгович М.С. Курс советского уголовного процесса. М., 1963г.
Тәшібаев Қ.Ө. Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу құқығы. Қарағанды,
Төлеубекова Б.Қ. Қылмыстық іс жүргізу құқығы. Алматы, 2000ж.
Томин В.Т. Уголовное судопроизводство. Горький. 1989г.
Трусов А.И. Основы теории судебных доказательств. М. 1960г.
Уголовный процесс. Алексеев Н., М., 1998г.
Уголовный процесс/Под ред. Петрухина И.Л. – М:2001г.
Фаткуллин Ф.Н. Общие проблемы процессуального доказывание. Казань, 1976г.
Филлипова Н.А. Фиксация фактических данных на предварительном следствии /
Шейфер С.А. Сущность и способы собирание доказательств в советском
Шейфер С.А. Собирание доказательств в советском уголовном процессе. Саратов.
Элькинд П.С. Толкование применение норм уголовно-процессуального права. М.
ІІІ. Практикалық материалдар:
Қарағанды облысы Шет аудандық сотының архив материалдарынан.
7
Қылмыстық іс жүргізу тәртібі
Қылмыстық іc жүргізуді дәлелдеудің негіздері
Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдеу ұғымы және оның мәні
Дәлелдемелерді жинау, Дәлелдемелерді тексеру
Дәлелдеу процесінің жалпы сипаттамасы
Қылмыстық іс жүргізудегі дәлелдемелер теориясының басты ережелері мен дәлелдеудің негіздері
Қылмыстық іс жүргізуде дәлелдеудің мақсаты ақиқатты анықтау
ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕР ЖҮЙЕСІНДЕ ТАРАПТАРДЫҢ ТҮСІНІКТЕМЕЛЕРІНІҢ ОРНЫ
Қылмыстық іс жүргізу заңнамасы мен ғылыми көзқарас тұрғысында қарастыру
Заттай дәлелдемелердің сот - медициналық сараптамасы