Жаңа ақпараттық технологиялар

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
І-ТАРАУ.
1.1. БIЛIМ БЕРУ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРIНIҢ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
І.ІІ. АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫ БОЙЫНША ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫҢ
І.ІІІ.ИНФОРМАТИКА МҰҒАЛIМДЕРIНIҢ БIЛIКТIЛIГIН КӨТЕРУДІҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
ІІ тарау
ІІ.І АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУДА ПӘН МҰҒАЛIМДЕРIН ДАЙЫНДАУ
ІІ.ІІ. ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫҢ БІЛІКТІЛІГІН АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІН ҚОЛДАНУДЫҢ
ІІ.ІІІ ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫ ДАЯРЛАУДА АҚПАРАТТЫҚ ҚҰЗЫРЛЫҒЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
ІІ.ІҮ Педагогикалық мамандарды даярлауда АКҚ қалыптастыру кезеңдері
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Білім беруді ақпараттандыру жағдайында педагог мамандардың біліктілігін көтеру
Психологиялық-педагогикалық ғылымда өңделген қызмет принципіне сәйкес болашақ педагогтарының
Қоғамда ақпараттандыру, есептеу техникасы құралдары кеңінен таралуымен байланысты,
Орта мектепте информатиканың жеке пән болып оқытылуы, көптеген
Қазіргі заманғы оқыту интелектуалдык ерекшеліктеріне сүйене отырып білім
Жаңа технологиялар - педагогтың мүмкіндігін күшейтетін құрал, бірақ
Компьютерді мұғалім косымша материалдар, әртүрлі анықтамалык мәліметтерден акпараттар
Жаңа акпараттық технология кұралдарын информатика пәнінің кіріктірілген сабақтарында
өз әрекетін саналы түрде жоспарлайды;
құбылыстарға модельдер кұра біледі.
Программалауды оқыту оқушылардың логикалық қабілетін дамытады, бақылау мен
Мақсаты:
ақпараттық-коммуникациялық технологияны оқу процесіне енгізу жағдайында тұжырымдамалық негізін
мазмұндық, процессуальдық және бағалау компоненттері негізінде мазмұны мен
білім беруді ақпараттандыру жағдайына педагог мамандардың біліктілігін көтеру.
Бұл қойылған мақсаттарды шешу үшін келесі міндеттерді қарастырамыз:
- білім беруді ақпараттандыруды дамыту тенденцияларын зерттеу және
педагог мамандардың ақпараттық-коммуникациялық пайдалана алу дайындығын анықтайтын
педагог мамандарды ақпараттық-коммуникациялық технологияны өз қызметтеріне енгізуге байланысты
ақпараттық-коммуникациялық технологияны білім мекемелерінің оқу процесіне енгізу бойынша
І-ТАРАУ.
1.1. БIЛIМ БЕРУ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРIНIҢ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
Бiлiм берудi ақпараттандыру процесi пән мұғалiмдерiне, әдiскерлерге, бiлiм
Қазақстан Республикасы бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк бағдарламаларының
Тәжiрибе жүзiнде дәлелденгенiндей, кез келген мұғалiм мен әкiмшiлiктiң
оқушының дайындық деңгейiн, ынтасын және қабылдау жылдамдығын ескеру
оқытудың жаңа әдiстерi мен формаларын (проблемалық, ұйымдастырушылық-iс-әрекеттiк компьютерлiк
проблемалық, зерттеу, аналитикалық және модельдеу әдiстерiн қолдану арқылы
жаңа ақпараттық технология құралдарын (жаңа типтi компьютерлер, телекоммуникация,
Мамандардың бiлiктiлiгiн көтеру мiндеттерiн шешуде оқу процесiнде ақпараттық
ақпараттық мәдениет элементтерiн қалыптастыруда бiлiм мекемелерiнiң мамандарының қажеттiлiгiн
информатика мұғалiмдерiнiң бiлiктiлiгiн көтеру және қайта даярлау;
бiлiм беру жүйесiн басқару мамандарын және пән мұғалiмдерiн
информатика пәнiн оқытудың көкейкестi мәселелерi бойынша информатика мұғалiмдерi
арақашықтықтан оқыту формаларына мұғалiмдердiң қызметiн бағыттау;
облыстағы бiлiм беру мекемелерiн ақпараттандырудың ғылыми-әдiстемелiк бағыт бойынша
облыстың бiртұтас бiлiмдiк желiсiнiң ақпараттық ресрустарын қалыптастыру;
оқу процесi мен ғылыми-әдiстемелiк жұмыстарға жаңа ақпараттық технологияны
Бiлiм беру мекемелерiнiң қызметкерлерiнiң жаңа ақпараттық технологияны меңгерту
Педагог мамандарды ақпараттық-коммуникациялық технология негiзiнде дайындауда келесi қағидалар
вариативтiлiк — әрбiр бiлiм беру қызметкерлерiнiң жасақтаған материалдарына
болашаққа негiзделген — күтiлетiн нәтиженi анықтайтын кезеңдiк
рефлексивтi-креативтi — жаңа ақпараттық технологияларды меңгерту бiлiмдерiн ұйымдастыруда
эргономикалық — нақтылы мәселелердi үйренуге қажеттi уақыт мөлшерi
iзгiлiктiлiк — бейiмделген оқыту жүйесiн құруды талап етедi,
тәжiрибеге бағытталған — оқыту көздерiнiң бiрi ретiнде оқытушылардың
жекелеген консультация беру - тыңдаушыларға консультация беру
Бiлiм беру қызметкерлерiн қайта даярлау практикалық және жобалық
Жаңа ақпараттық технологиясына дайындау мынадай екi негiзгi модуль
Ақпараттық мәдениеттi дамыту қазiргi педагогтың ақпараттық құзырлығына қойылатын
қазiргi бiлiм беру жүйесiндегi ақпараттық кеңiстiк туралы бiртұтас
ақпараттық (дербес жағдайда, компьютерлiк) сауаттылық: оқу-әдiстемелiк, озық тәжiрибелердi
өз қызметтерiн жаңа ақпараттық технологияның мүмкiндiктерiн пайдалану: жаңа
І.ІІ. АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫ БОЙЫНША ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫҢ
Мазмұндық құрылым информатика мұғалімдері үшін келесі деңгейлер
Іргелі. Бұл ақпараттық технологияның мүмкiндiктерiн мамандық деңгейлерiне сәйкес
Базалық. Оның мазмұны мұғалiмнiң ақпараттық-коммуникациялық технологияның мүмкiндiктерiн өз
Арнайы. Бұл “Информатика және ақпараттық технология” пәнiн берудiң
Білім беру мекемелерінің басшылары мен пән мұғалімдері үшін
1. Педагог мамандардың қызметіне ақпараттық-коммуникациялық технологияны қолдану бағытындағы
2.Қызметтік-ізденістік деңгей. Мұнда педагог мамандар ақпараттық технологиямен
білім беруді ақпараттандырудың теориялық негіздері;
білім беру жүйесіне ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізудің психологиялық-педагогикалық негіздері;
педагог мамандардың біліктілігін көтеру жүйесіне ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін
ақпараттық технология негіздерін оқытуда жобалау және итерактивтік әдістерді
басқарудың ақпараттық жүйесін автоматтандыру моделі және оқу процестерін
3. Жүйелік-шығармашылық деңгей. Мұнда келесі мәселелер қарастырылады: электрондық
Сонымен бірге педагог мамандардың біліктілігін және курстың сапалық
Оқу процесінде пайдаланылатын мулътимедиялық үйретуші программалардың, тексеру программаларының,
Қоғамды ақпараттар жағдайында үздіксіз білім беру жүйесі
Білім берудің сапасын арттыру, даму қарқынын күшейту және
өз бетінше білім алу мүмкіндіктерін кеңейту және
Бағыт беруді ақпараттандырудың негізгі бағыттары:
методологиясын жетілдірумен стратегиялық мазмұнын таңдау;
әдістерімен формаларын ұйымдастыру;
қоғамды ақпараттандырудың қазіргі жағдайында тұлғаны тәрбиелеу мен дамыту;
оқытудың әдістемелік жүйесін жасау;
педагог мамандардың инттелектуалдық потенциялын дамытуға бағыттау;
өз бетімен білім алу біліктілігін қалыптастыру;
информациялық-оқу, эксперименттік-зерттеу қызметінің өз бетімен түрлі іс-әрекеттерін жүзеге
тестілік, диагностикалық бақылау әдістерімен білім деңгейін бағалау.
Болашақта Қазақстанда білім беру жүйесін ақпараттандыру телекоммуникациялық
ақпараттық мәдениетті ұйымдастыру мен жеделдету процесін
жасалынған және дамып келе жатқан телекоммуникациялық желілерді
біртұтас ақпараттық кеңістікте әртүрлі деңгейдегі ақпараттармен алмасуды
білім беруді дербестендіруді қамтамасыз ету, дистанциялық оқытуға
Қоғамды ақпараттандыру жағдайында білім беру қызметкерлерінің біліктілігін ақпараттық-коммуникациялық
Қоғамды ақпараттандырудың негізгі бөлігі – білім беруді ақпараттандыру.
Білім беруді ақпараттандыру жағдайында компьютер оқыту мен дидактикалық
Аталған мәселені дамыту үшін білім беру қызметкерлері үшін
Оку кызметінде компьютерден рефлексивтік деңгейін жүзеге асыруды елестетсек,
Оқу процесіне жана информациялык технологияларды енгізу ісі математикамен
Мысалы, аксиома, теорема, оларды дәлелдеулер жолымен оқушылардың абстрактылык
Тестілеу жұмыстарын жүргізуде компьютерді пайдалану негізгі орын алып
І.ІІІ.ИНФОРМАТИКА МҰҒАЛIМДЕРIНIҢ БIЛIКТIЛIГIН КӨТЕРУДІҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Қазiргi кезеңде бiлiм берудегi ақпараттық және коммуникациялық технологиялар
Компьютерлік техниканың дидактикалык, мұмкіндіктерін педагогикалық мақсаттарға пайдалану, білім
Информатика мұғалiмдерiнiң бiлiктiлiгiн көтеру жүйесi бiлiм беру мекемелерi
Пәндiк - мамандық қызметтерiне байланысты қойылатын
Аналитикалық бақылау - пәндiк iс-әрекеттерiн талдау
Ұйымдастырушылық – оқушылардың өзiндiк iс-әрекеттерiн ұйымдастыруға бағытталған проблемаларды
Коммуникативтiк - «Мұғалiм-Оқушы», «Оқушы-Оқушы», «Мұғалiм – Ата-ана» және
Бейiмделген - қазiргi жағдайдың өзгерiстерi мен талаптарына
Ынталық/психологиялық – психологиялық, жекетұлғалық, жекетұлғалар арасындағы өзара қарама-қайшылықты
Жобалық – мектептi, мұғалiмдi және оқушыны дамыту жобаларын
Ғылыми-iзденiстiк – мектептiң, мұғалiмнiң және оқушының даму нәтижелерiн
Бiлiктiлiктi көтеру курстарындағы (88 сағаттық) оқыту мазмұны тыңдаушылардың
Мұғалiм – ақпараттанушы емес, оқушының жекетұлғалық және
Мұғалiмнiң бiлiмi бiлiктiлiктi көтеру курстарымен шектелiп қалмауы керек.
Курс мазмұнын құрастырудағы модульдiк принцип түрлi бiлiм беру
Курстың моделiн жасақтау барысында бiз келесi мақсаттарды негiзге
- бiлiктiлiктi көтерудi түрлi деңгейлермен қамсыздандыру;
тыңдаушылардың мамандық құзырлылығын қалыптастыру;
тыңдаушылардың өзiн-өзi дамуы мен жетiлу жағдайларын қалыптастыру.
Тыңдаушылардың бiлiм жетiлдiру мазмұны бiр-бiрiмен байланысқан үш блоктан
Бiрiншi блок-модуль (инварианттық) — «ҚР бiлiм саласындағы негiзгi
ҚР “Бiлiм туралы” заңы;
Қазақстан Республикасында 2010 жылға дейiн бiлiм берудi дамытудың
Тұлғалық әлеуметтендiрудiң құқықтық негiздерi.
Екiншi блок-модуль (инварианттық)– «Бiлiм беру процесiн әлеуметтiк-психологиялық
Оқыту мен тәрбиелеу жүйесiнiң тиiмдiлiгiн анықтайтын психологиялық диагностика;
Мұғалiм – тұлғаны әлеуметтендiрудiң негiзi.
Үшiншi блок-модуль – «Пәннiң мазмұны мен әдiстерiн
бiлiм берудегi нәтижеге бағытталған құзырлылық тәсiл;
тыңдаушының кәсiби шеберлiгiн шыңдауға бағытталған модельдеу мен
қазiргi мұғалiмнiң ғылыми-әдiстемелiк жинағын өзiн-өзi дамыту көрсеткiшi ретiнде
бiлiм беру қызметкерлерiнiң қызметiн ақпараттандыру саласына бағыттау
Оқыту бағдарламаларын таңдау тыңдаушыларға жүргiзiлген тест пен сауалнама
Курстық дайындықты жобалау барысында тұлғалық-бағдарлық бөлiктер ескерiлдi. Ол
Бiлiм мазмұнының аралығындағы аралық топ пен оны ұйымдастыру
Шет елдiк және отандық тәжiрибелерге талдау жасау барысында
Оқытуды ұйымдастыру формалары: жеке, топтық, фронтальды, ұжымдық жұмыс
Қолданылған технологиялар: жобалау әдiсi, модульдеп және деңгейлеп
Қорытынды диагностика: тестiлеу, рефлексия, жобаны қорғау.
Жоғарыда атап көрсеткендей, педагог мамандардың бiлiктiлiгiн үздiксiз көтеру
Сондықтан мамандардың бiлiктiлiгiн көтеру жүйесiнде бiлiктiлiктi көтеру курстарынан
Проблемалық курстардың тақырыптары облыс мұғалiмдерiнiң сұраныстары мен қажеттiлiктерiн
«Turbo Pascal ортасында программалау»;
«Visual Basic ортасында программалау»;
«Информатикадан олимпиадаға оқушыларды дайындау. Олимпиадалық есептердi шешу»;
«Деректер қорын басқару жүйесi. Microsoft Access»;
«Интернет-технология. Web-дизайн негiздерi».
Проблемалық курстарды өткiзу барысында тыңдаушылардың дайындықтарын қамтамасыз ету
Оқу құралы: «Жаңа ақпараттық технологиялар. Windows операциялық жүйесiнiң
Оқу құралы: «Жаңа ақпараттық технологиялар. Компьютерлiк желiлер»;
Оқу құралы «Microsoft Access бойынша лабораториялық практикум»;
Оқу құралы «Microsoft Excel бойынша лабораториялық практикум»;
Мұғалiмдерге арналған әдiстемелiк құрал. «Қалалық (аудандық) олимпиадалар: өткiзу
Электрондық оқу құралы «Turbo Pascal тiлiнде программалау»;
Электрондық оқу құралы «HTML негiздерi»;
Әдiстемелiк құрал «Информатика мұғалiмiнiң мамандығына қойылатын талаптар. Информатика
Әдiстемелiк құрал «Бiлiм беру мекемелерi қызметкерлерi үшiн
Аталған құралдардан басқа курстың барлық тыңдаушылары өздерiне қажеттi
ІІ тарау
ІІ.І АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУДА ПӘН МҰҒАЛIМДЕРIН ДАЙЫНДАУ
Ақпараттандырудың негiзгi мiндеттерiнiң бiрi – мектепте компьютердi оқыту
Ендi мұғалiмдердi оқушылардың үйрететiн мезгiлi келдi. Соңғы кезде
Мектеп мұғалiмдерiн ақпараттық технологиямен алғаш танысу институт базасында
Негiзгi мақсаты: бiлiм мекемелерi қызметкерлерiнiң ақпараттық мәдениетiн қалыптастыруға
Егер мұғалiм компьютермен таныс болмаса, онда оған психологиялық
Еліміздің саяси, әлеуметтік-экономикалык өзгерістерге сай білім беруді жетілдіру
Осы бағыттағы жұмыстар 1997 жылы қабылданған Орта білім
Қазіргі таңда республика мектептерін жаңа компьютерлік технологиямен қамтамасыз
Бүгінгі таңда мектеп пәндерін компьютер көмегімен оқыту нәтижелілігін
Зерттеу нәтижелері көрсетіп отырғандай, мектеп пәндерін оқыту процесінде
Демек, оқыту процесінде компьютерді қолдану білім мен біліктілікке
Оқушылардың жалпы оқу біліктілігіне жататын оқу-компьютерлік біліктіліктерін «клавиатурамен
Адамдарды әр түрлі әлеуметтік ортада өмір сүруге дайындау
Қашықтықтан оқыту болашақ 12 жылдық мектеп үшін елеулі
Жедел (кеңістіктегі және уақыт ішіндегі кедергілерді жеңу, өзекті
Ақпараттық (арнайы салалардағы білім ауқымының кол жетімділдігі артады,
Коммуникациялау (бір-бірімен электр желілерінің көмегімен жедел байланысатын оқуға
Педагогикальқ (қашықтықтан жүргізілетін телекоммуникацилардың өзіндік ерекшеліктеріне қарай оқыту
Психологиялық (оқушынын өзін танытуы үшін дәстүрлі эмоциялық-психояогиялық жағдайлармен
Экономикалық (көлік шығыстарын, үй жайын жалға алуға кететін
Қашықтықтан оқыту - адам білім алуға және ақпарат
Қазақстанда қашықтықтан білім берудің рөлін өзекті ететін әлеуметтік
Білім беруге жаңа талаптар коятын экономикалык реформаларды дамыту.
Білім беру қызметін көрсетулердің әлемдік рыногында бәсекелестіктің артуы
Ақпараттық технологиялардың өзекті мәселелері
Ісіндегі халықаралық ықпалдастықты күшейту.
Білім беру процесіне қатысушылардың арасында ақпарат алмасудың сапалық
Халықтың білім берудің мазмұны мен технологияларына қатысты жаңа
- халыктық әлеуметтік және кәсіби жұмылуын оның кәсіпкерлік
- елдің сапалы даярланған білікті мамандарға деген сұраныстарын
- отандық жоғары мектепте жинақталған білімді кадрлық және
- қоғамның білімділік деңгейін және білім сапасын арттыру
- халықтың әр түрлі білім беру қызметтеріне деген,
Икемділік. Білім алушылар лекциялар, семинарлар түріндегі күнделікті сабақтарға
Модульдік. ҚО бағдарламасының негізіне модульдік принципі алынған. Оқушылар
Қосарлылық. Оқыту негізі кәсіптік қызметпен, тіпті оқумен ұштастырыла,
Қашыктықтағы әрекет. Білім алушының тұратын жерінен білім беру
Оңтайлылығы. Оқу процесінде білім беруші мен білім алушы
Қамту немесе «бұқаралық». Білім алушылардың саны сыни тұрғыдағы
Рентабельдік. Бұл - ҚО-ның жоғары экономикалық тиімділігі. Шетелдік
Оқытушы. Әңгіме оқытушының жаңа рөлі және өзіндік функциялары
Білім алушылар. Нақтырақ айтсақ, білім алушының жаңа рөлі
Жаңа ақпараттык, технологиялар. Ақпараттық технологиялардың барлық түрлері, бірақ
Әлеуметтілігі. ҚО тұрғыдан жеріне, жағдайына және белгілі бір
Интернационалдығы. ҚО білім беру қызметін экспорттауға және импорттауға
Қашықтықтан оқитын оқушы жасаған білім нәтижелері, оның ішкі
ІІ.ІІ. ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫҢ БІЛІКТІЛІГІН АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІН ҚОЛДАНУДЫҢ
Негiзгi ұғымдар
Мемлекеттiк ақпараттық саясат – ақпараттық қоғам жағдайында
Бiлiм берудi ақпараттандыру - бiлiм беру саласының теориясы
Ақпараттық кеңiстiк - белгiлi бiр ереже мен
Ақпараттық ресурстар – ақпараттық жүйелердегi жекелеген құжаттардың немесе
Ақпараттық жүйе - ақпараттық процестердi жүзеге асыратын
Ақпараттық процестер – ақпаратты жинау, өңдеу, алу, сақтау,
Ақпараттық орта – ақпараттық процестермен қарым-қатынас кезiнде пайда
Ақпараттық процестер субъектiсi – ақпараттық ресурстар иегерi және
Ақпараттық процестер объектiсi – ақпараттық ресурстар мен жүйелер,
WWW (World Wide Web) – гипермәтiн құрылғысы көмегiмен
Гипермәтiн – басқа мәтiндермен байланысты жүзеге асыру мәтiнi.
БIЛIМ БЕРУ ЖҮЙЕСIН АҚПАРАТТАНДЫРУДЫ ДАМЫТУДАҒЫ ТҰЖЫРЫМДАМАЛЫҚ КӨЗҚАРАСТАР
Бiлiм берудi ақпараттандырудың негiзгi мақсаты Қазақстан Республикасында бiртұтас
Бiлiм берудi ақпараттандырудың негiзгi мiндеттерi:
ақпараттық және телекоммуникациялық техникалық құралдармен қамтамасыз ету;
бiлiм берудi ақпараттандыру бойынша практикалық шараларды анықтап, жүзеге
оқу-тәрбие процесiне жаңа ақпараттық технологияны енгiзудi қамтамасыз ету
мектеп пәндерi бойынша жасақталатын жалпыға мiндеттi бiлiм стандарттарының
бiлiм беру мекемелерiнiң қызметкерлерi үшiн программалық-техникалық құралдарды қамтамасыз
педагог кадрларды жаңа ақпараттық технологияны өз қызметтерiне еркiн
Бiлiм берудi ақпараттандырудың қағидалары:
қоғамның әрбiр мүшесi үшiн алынатын бiлiмдер мен мәлiметтердiң
жеке тұлғаның интеллектуальдық және шығармашылық қабiлеттерiн дамыту;
бiлiм мен тәрбиенiң бiрiздiлiгi;
жалпы компьютерлiк сауаттылық;
оқыту мен тәрбиелеудiң жылдамдығы (интенсификация).
Нәтижелер:
жаңа ақпараттық технологияны қолдану арқылы бiлiмнiң сапасын көтеру;
жаңа ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды енгiзу арқылы бiлiм
жаңа ақпараттық технологияны қолдану саласы бойынша оқушылардың мамандыққа
бiздiң елiмiздегi және шет елдердегi жинақталған ақпараттық ресурстарға
мультимедиялық электрондық оқулықтарды, виртуальдық лабораторияларды және бақылау программаларын
отандық бiлiм беру жүйелерiн бiртұтас әлемдiк ақпараттық бiлiмдiк
бiлiм берудiң телекоммуникациялық желiлерiн құру;
республиканың бiлiм беру мекемелерiн басқарудың бiртұтас ақпараттық желiсiн
Бiлiм берудi ақпараттандыруды дамыту индикаторлары:
I. нормативтiк-құқықтық қамтамасыз ету;
1. Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк бағдарламасы
2. Қазақстан Республикасы бастауыш және орта кәсiптiк оқу
3. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 6 тамыздағы
№ 1037 қаулысымен қабылданған “Қазақстан Республикасының бiлiм беру
II. Оқу жоспары және бағдарламасы;
1998 жылы “Информатика 7-11”, “Информатика 8-11”, “Информатика 10-11”
2001, 2003 жылдар “Информатика -7” оқу бағдарламасы
III. Аппараттық және техникалық жағынан қамтамасыз ету;
Жаңа типтi компьютерлермен қамтамасыз етiлдi (1998-2001жж)
IҮ. Программалық жағынан қамтамасыз ету;
Қолданбалы программалық құралдар (үйрету программалары, жаттықтырушы, ойын, бақылау
Ү. Мамандармен қамтамасыз ету;
Кезеңдер бойынша мамандардың ақпараттық мәдениетiн қалыптастыру: I-кезең “Ақпараттық
II-кезең “Электрондық оқулықтармен жұмыс жасау технологиясы” – 36
III-кезең “Интернет-технология. Web-сайтты құру технологиясы” – 36 сағат
IҮ-кезең “Жаңа қолданбалы программалық құралдардың мүмкiндiгiн шығармашылық бағытқа
ҮI. Глобальды коммуникациялық құралдар.
Интернетке қосылу арқылы әлемдiк бiлiмдiк кеңiстiкке шығу. Қашықтықтан
Электрондық оқулық және оның құрылымы
Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк бағдарламасының негiзгi
Электрондық оқулықтың мазмұны оқушының интеллектiлiк ойлау қабiлетiн дамытуға
Электрондық оқулықтар ара қашықтықтан оқыту формасына негiзделiп жасақталады
Осы уақытқа дейiн бақылаушы, жаттықтырушы, модельдеушi, дидактикалық ойындар
Электрондық оқулықты құрастырған кезде оның мәтiндiк ақпараттан гөрi
Электрондық оқулықтың құрылымы
Бiз оқулықтың сыртқы құрылымын қарастыратын боламыз. Оқулықтың сапалылығы
материалдың мәтiн, сурет, график, кескiн, кесте және т.б.
материалдың кескiн түрiнде баяндалуы – оқулық мазмұнының графиктiк-мәтiндiк
Өзiндiк тексерудiң (өзiндiк бақылаудың) тестiлiк жүйесi. Онда оқу
Материалдың мұндай түрде бейнеленуi оқушының есте сақтау қабiлетiнiң
Ал ендi электрондық оқулықтың құрылымдық элементтерiне жан-жақты тоқталайық:
сыртқы бетi;
титульдық экран;
мазмұны;
аннотация;
оқу материалының толық баяндалуы (кескiндер, кестелер, графиктер, бейнелер);
оқу материалының қысқаша мазмұны (кескiн курс түрiнде берiлуi);
қосымша әдебиеттер (оның тiзiмiн ғана емес, мәтiндердi де
өзiндiк бiлiмдi тексеру жүйесi;
өзiндiк бақылау жүйесi;
мәтiндiк үзiндiлердi iздеу функциясы;
авторлар тiзiмi;
терминдiк сөздер;
оқулықтың элементтерiн басқару бойынша анықтамалық жүйе;
оқулықпен жұмысты басқару жүйесi.
Әрбiр құрылымдық элементке жеке-жеке тоқталып, сипаттама берейiк:
Сыртқы бетi түрлi-түстi бояулармен боялып, эстетикалық тұрғыдан әдемi
Титульдық экран. Онда оқулықтың атауы, жоғарғы бiлiм мекемелерi
Мазмұны. Ол оқулықтың негiзгi құрылымдық элементтерiнiң қатарына енедi.
Электрондық оқулықты жасақтаушылар алдына мынадай мәселелер қойылады: неден
Электрондық оқулыққа қойылатын талаптар:
Жан-жақтылығы.
Iзгiлiктiлiк. Онда кез келген орындаушы өзiне қажеттi бiлiмдi
Бейiмдiлiгi. Ұсынылып отырған оқу материалы барлық орындаушылар үшiн
Модульдiк. Кез келген электрондық оқулықты дәстүрлi оқулықтар негiзiнде
Экономикалық тиiмдiлiгi. Аталған оқулыққа сұраныс көп болуы қажет
Тұтынушыға бағдарлау.
Электрондық оқулықтың құрамы:
аннотация;
пән туралы қысқаша ақпарат;
жұмыс бағдарламалары;
электрондық оқулықпен және оның бөлiктерiмен жұмыс жасау туралы
ұсынылатын бiлiм беру бағдарламалары;
теориялық материалдар (лекция конспектiлерi);
теориялық материалдарға негiзделген оқу құралы;
практикалық жұмыстарды орындауға негiзделген әдiстемелiк құрал;
практикалық жұмыс пен бақылау жұмыстарының тапсырмаларының тiзiмi;
бақылау тапсырмалары;
лабораториялық жұмыстардың әдiстемелiк нұсқалары;
бiлiмдi бағалау критерийлерiн айқындайтын тапсырмалар;
бақылау тестiлерiнiң жинағы;
телекоммуникациялық құрылғыларды қолдану арқылы консультация түрлерi мен графигi;
глоссарий;
әдебиеттер тiзiмi және Интернеттiң ақпараттық ресурстарына сiлтемелер;
озат мұғалiмдердiң жасақтаған қосымша авторлық материалдары;
үйренушiнiң жұмыс папкасы;
мұғалiмнiң жұмыс папкасы.
Аталған құрам арқылы электрондық оқулықтың құрылымы тұрғызылады.
Электрондық оқу курсының құрылымы
Электрондық оқулықты құрастыру мына алгоритм бойынша жүзеге асырылады:
Оқу пәнiнiң мазмұндық көлемiн бағалау.
Оқу элементтерiн үйренушiнiң бiлiмдiлiк, икемдiлiк дағдыларын қалыптастыру
Оқу материалын өзiндiк бiлiм алу деңгейiне бөлу.
Оқу материалының мазмұнының негiзгi элементтерi (тарау, тақырып, сабақтар)
электрондық сөздiк-анықтаманы (глоссарий) дайындау.
Әрбiр тақырыптар бойынша динамикалық және статистикалық компьютерлiк слайдтар
Тест материалдарын дайындау (тест тапсырмалары қиындықтары бойынша 3
Көрнекi материалдарды электрондық түрде дайындау.
Өзiндiк және практикалық сабақтарды жүргiзетiн материалдарды дайындау.
Электрондық баспаны дайындау жұмыстарын мультимедиялық лабораториялардың мамандары (программалаушы,
Жаңа ақпараттық технология құралдарын пайдалану
Қашықтықтан оқыту компьютерлiк техника мен телекоммуникациялық желiлердi
Оқыту процесiн қашықтық режимiнде ұйымдастыру барысында барлық ақпараттық
Электрондық пошта телеконференция:
мәлiметтердi жiберу (FTP-сервер)
гипермәтiндiк орта (WWW-сервер)
Интернет желiсiнiң әлемдiк ресурстары (WWW кеңiстiгi, деректер қоры,
видеоконференциялар
Аталған типтердiң көмегiмен тыңдаушы мен мұғалiм арасында оқыту
Электрондық пошта көмегiмен мұғалiм мен тыңдаушы арасында оқу
Телеконференция оқу тақырыптары бойынша үйренушiлер арасында жалпы пiкiрталасты
FTP-серверлерiнiң қызметi өте үлкен көлемдегi файлдарды (ақпараттарды) жiберуге
WWW-желiсiнiң әлемдiк ресурсында гипермәтiн түрiнде көрнекi және анықтамалық
Оқыту ортасын дамыту құралдары
Жаңа ақпараттық технология құралдары оқыту құралы қызметiн атқарады.
компьютерлiк үйрету бағдарламалары
электрондық оқу құралдары
компьютерлiк тестiлеу жүйесi мен бiлiмдi бақылау
электрондық анықтамалар мен энциклопедиялар
аудио және видеоматериалдар
Интернет желiсiндегi ақпараттық материалдар
Аталған құралдар оқу материалдарын жеделдетiп меңгеруге және оқытудың
Қашықтықтан оқытудың техникалық базасы
Қашықтықтан оқытудың техникалық базасы (телефондық және телекоммуникациялық арналар,
Интернеттiк ақпараттық ресурстар: E-Mail, WWW.
ІІ.ІІІ ПЕДАГОГ МАМАНДАРДЫ ДАЯРЛАУДА
АҚПАРАТТЫҚ ҚҰЗЫРЛЫҒЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Білім беруді ақпараттандыру – бұл ақпараттық-коммуникациялық технологияның құралдарын
білім беру жүйесінің басқару механизміндегі ғылыми-педагогикалық ақпараттар мен
ақпараттық қоғам жағдайында жеке тұлғаның даму бағыттарының міндеттерін
үйренушінің интеллектуальдық қабілетін дамытуға, өздігінен білім алуға, түрлі
үйренушінің білім деңгейін бағалау мен бақылау әдістерін талдау
Білім беруді ақпараттандыру процесі жағдайында жеке тұлғаның
Енді біз ақпараттық-коммуникациялық құзырлық дегеніміз не? Деген сауалға
Әдебиеттерде «ақпараттық құзырлық», «компьютерлік құзырлық» терминдері жиі кездеседі.
Ақпараттық қоғам жағдайында педагог мамандардың ақпараттық-коммуникациялық құзырлығын қалыптастыру
білім беру жүйесінің әлемдік ақпараттық кеңістікке саналы
ақпараттардың шексіз көлемі мен осы ақпараттарды аналитикалық түрде
ақпараттық ортада жеке тұлғаның шығармашылық сапасын дамыту мен
ақпараттық ортада коммуникативтік мәдениетті қалыптастыру;
ақпараттық ортада өзара байланыс қызметтерін қалыптастыру;
ақпараттық ортада ақпаратты алу, таңдау, сақтау, қабылдау, түрлендіру,
интерактивтік телекоммуникациялық технологияларды (Интернет, қашықтықтан оқыту және т.б.)
ақпараттық-білімдік ортаны модельдеу мен жобалау қабілетін қалыптастыру және
Қазіргі жағдайда мұғалімнің ақпараттық-коммуникациялық құзырлылығы кәсіби мамандықтың құрамды
Ақпараттық-коммуникациялық құзырлылықты қалыптастырудың кезеңдері қандай?
Ақпараттық-коммуникациялық құзырлылықты қалыптастырудың мазмұны мен құрылымы қандай?
Қандай деңгейде ақпараттық-коммуникациялық құзырлылық қалыптасуы мүмкін?
Педагогикалық жоғарғы оқу орындарында ақпараттық-коммуникациялық құзырлылықты қалыптастыруды 3
ІІ.ІҮПедагогикалық мамандарды даярлауда АКҚ қалыптастыру кезеңдері
№ Кезеңнің атауы АКҚ-ты қалыптастыруды үйрету пәндері мен
1 Базалық – базалық АКҚ-ты қалыптастыру Орта мектеп.
Операциялық жүйемен жұмыс жасау негіздері.
Word-та қарапайым құжаттарды құру.
Excel-де қарапайым есептеулерді жүргізу.
Қарапайым презентацияларды құру. Мектеп оқушыларының оқу қызметін ұйымдастыруда
АТ-ны қолдану. Қарапайым тұрмыстық есептерді шешу.
2 Жалпы – жалпы АКҚ-ты қалыптастыру Педагогикалық жоғарғы
«Информатика» немесе «Информатика» және Математика Интернет ресурстарын қолдану
Word-та қарапайым (суретсіз, кестесіз) және күрделі (кестемен, суреттермен,
Excel-де формулаларды, математикалық, логикалық және статистикалық функцияларды жүргізу.
Деректер қорын (біркестелік және көпкестелік) және сұраныстарды, формалар
3 Кәсібилік – кәсібилік АКҚ-ты қалыптастыру Педагогикалық
«Оқытудың техникалық және аудиовизуальдық құралдары», «Дәріс беруді
«Оқытудың ақпараттық технологиясы» және т.б. Ақпараттарды іздеуде Интернет
Оқу-программалық құжаттарды безендіру мен оқу процесіндегі материалдарды
Бағалаудың рейтингілік жүйелері мен компьютерлік тестіні жасақтауда кестелік
Мектеп оқушыларының оқу қызметінің нәтижелерін есепке алу үшін
Компьютерлік тестіні құруға негізделген арнайы инструментальды құралдар жүйесін
Өзіндік интернет-ресурстарды құру үшін қолданбалы программалы құралдары қолдану.
Жалпы АКҚ-ты қалыптастырудың құрамына мына дағдылар енеді:
Ақпараттық бөлік:
түрлі ақпарат көздерінде ақпараттарды іздеу;
қажетті ақпараттарды табуда түрлі ресурстарды (кітап, журнал, электрондық
табылған ақпараттарды сынау арқылы қажетті ақпараттарды сұрыптай білу;
кесте, диаграмма, кескін және т.б. тәсілдерді қолдану
ақпараттық және коммуникациялық технологиялардың мүмкіндігін ескере отырып, қолданушыға
Ақпараттық және коммуникациялық техника бөлігі
арнаулы компьютердің құрылымын түсіндіру және оның негізгі құрылғыларының
нақтылы есептерді шешуде ақпараттық және коммуникациялық технологияларды таңдау;
ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және жеткізу әрекеттеріне ақпараттық
Операциялық жүйе бөлігі:
Windows операциялық жүйесінің қолданушылық интерфейсін баптау;
файлдар мен бумаларды құру;
файлдар мен бумаларды көшіру, өшіру және аттарын қалпына
Windows операциялық жүйесінің негізгі терминдерін қолдану: программа терезесі,
қарапайым есептерді шешуде Windows операциялық жүйесінің стандартты программаларын
Қолданбалы программалар бөлігі:
- Word мәтіндік редакторында қарапайым мәтіндерді құру мен
- құжаттарды жіберуді ұйымдастыру;
- құжаттарды өңдеуді автоматтандыру;
- Ехсеl-де формулалар мен функцияларды қолдану арқылы есептеулер
- Ехсеl құралында қолданушының интерфейс элементін құру;
- Access деректер қорында қарапайым және күрделі кестелерді
- Access деректер қорында сұрауларды, форма мен
- түрлі іздеу жүйелері арқылы Интернетте ақпараттарды іздеу;
- электрондық хаттарды құру мен оны алу;
- компьютерлік презентацияларды құру мен оны қолдану.
Болашақ мұғалімдерді даярлауда кәсіптік АКҚ-ты қалыптастыру жалпыпедагогикалық және
Кәсіптік АКҚ-ты қалыптастыруды келесі бөліктерге бөлуге болады:
Интернет-ресурстарды оқыту процесіне қолдану арқылы қосымша ақпараттарды іздеу
түрлі компьютерлік құралдарды қолдану арқылы білімдік ақпараттарды түрлендіру;
өздерінің кәсіптік деңгейін көтеру мақсатында оқытушыларды желілік бірлестік
ақпараттық компьютерлік үйрету программаларын құру және стандарттық қосымшалар
стандартты қосымшалар мен арнайы программаларды қолдану арқылы компьютерлік
стандарттық қосымшаларды қолдану арқылы оқушылардың білімінің рейтингілік бағалау
стандартты қосымшалар мен арнайы программаларды қолдану арқылы үйрету
өзіндік интернет-ресурстарын құру және стандартты қосымшалар мен арнайы
дайын мультимедиялық жасақтамаларды оқыту мен тәрбиелеу мақсаттарына қолдану;
стандартты қосымшалар мен арнайы программаларды қолдану арқылы оқу-тәрбие
АКҚ-ты қалыптастыруды В.С. Блум мен В.П.Беспалько идеяларын негізге
түсіндіру;
үлгі бойынша қолдану;
шығармашылық бағытта қолдану.
АКҚ-ты қалыптастыру деңгейлері
Деңгей Деңгейлер сипаттамасы Жалпы АКҚ-ты қалыптастыру бөліктері
Түсіндіру Студент негізгі түсініктерді меңгереді, себеп-салдарлық байланыстарды
әрекеттерді орындау тізбегі Арнаулы компьютер құрылымын түсіндіру.
Арнаулы компьютердің негізгі құрылғыларының мәнін түсіндіру.
Операциялық жүйесінің негізгі терминдерін қолдану. Электрондық оқу құралдарының
Қашықтықтан оқытудың сипаттамалық ерекшеліктерін түсіндіру.
Үлгі бойынша қолдану Сабақ барысында түсіндірілетін тақырыптардың тапсырмаларын
файлдар мен бумаларды құру.
Файлдар мен бумаларды көшіру, өшіру және аттарын қалпына
Қарапайым есептерді шешуде Windows операциялық жүйесінің стандартты программаларын
Word мәтіндік редакторында қарапайым мәтіндерді құру мен оны
Құжаттарды жіберуді ұйымдастыру.
Құжаттарды өңдеуді автоматтандыру.
Ехсеl-де формулалар мен функцияларды қолдану арқылы есептеулер жүргізу:
Ехсеl құралында қолданушының интерфейс элементін құру.
Access деректер қорында қарапайым және күрделі кестелерді құру
Access деректер қорында сұрауларды, форма мен есептерді құру.
Электрондық оқу құралдарының үзіндісін құру.
Қашықтықтан оқыту жүйесінің материалдарын жасақтау.
Мультимедиялық құралдарды сабақтың өткізу әдістемесіне қолдану.
Шығармашылық қолдану Программамен жұмыс жасаудың стандартты емес тәсілдерін
Word мәтіндік редакторында қарапайым мәтіндерді құру мен оны
- құжаттарды жіберуді ұйымдастыру;
- құжаттарды өңдеуді автоматтандыру;
- Ехсеl-де формулалар мен функцияларды қолдану арқылы есептеулер
- Ехсеl құралында қолданушының интерфейс элементін құру;
- Access деректер қорында қарапайым және күрделі кестелерді
- Access деректер қорында сұрауларды, форма мен
- түрлі іздеу жүйелері арқылы Интернетте ақпараттарды іздеу;
- электрондық хаттарды құру мен оны алу;
- компьютерлік презентацияларды құру мен оны қолдану.
Электрондық оқу құралдарын жасақтау.
өзіндік білімдік Интернет-ресурстарын құру.
Сонымен, ақпараттық құзырлықты қалыптастыру келесі талаптарды қанағаттандырады:
қазiргi бiлiм беру жүйесiндегi ақпараттық кеңiстiк туралы бiртұтас
ақпараттық (дербес жағдайда, компьютерлiк) сауаттылық: оқу-әдiстемелiк, озық тәжiрибелердi
өз қызметтерiн жаңа ақпараттық технологияның мүмкiндiктерiн пайдалану: жаңа
ҚОРЫТЫНДЫ
Мамандардың бiлiктiлiгiн арттыратын жүйе бойынша негiзгi қойылған мiндеттердi
Ақпараттық-коммуникациялық технология саласы бойынша мамандардың дайындығын жетiлдiру үшiн
педагог мамандардың ақпараттық мәдениетiн қалыптастыруды қамтамасыз ететiн дайындық
қашықтықтан оқыту технологиясын бiлiктiлiктi арттыру жүйесiне енгiзу мәселелерiн
бiлiктiлiктi арттыру жүйесiне виртуальды консалтингiлiк қызметтi енгiзу моделiн
информатика мұғалiмдерiнiң және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды бiлiм беру процесiне
институттың Web – беттерiнiң мазмұнын ақпараттандыру саласы бойынша
мектеп басшылары мен мектеп пәндерiнiң мұғалiмдерiнiң практикалық қызметiне
Үздiксiз педагогикалық бiлiм беру жүйесi - бұл
Пайдаланылған әдебиеттер:
«Ақпараттық технология және қашықтықтан оқыту» Мұхамбетжанова С.Т. п.ғ.к.,
Қазақстан Республикасының бiлiм беру жүйесiн 2010 жылға дейiн
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін
Бiлiм беру жүйесiн 2003-2005 жылға дейiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк
Информатика (Мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм стандарты) Алматы, 2003
Информатика мұғалiмiнiң мамандығына қойылатын талаптар. Алматы, 1998ж.
Н.Ермеков, Ж.Караев, Н.Стифутина. Информатика 7, 8 класс.
«Әдіскер жаршысы» №5, 2006 ж 44, 45 бет
«Информатика негіздері» №4 2005 ж 2, 30, бет
«Информатика негіздері» №2 2004 ж 2 бет
«Информатика негіздері» №5 2004 ж 4,6 бет
«Информатика негіздері» №1 2004 ж 14,16 бет
«Информатика негіздері» №4 2004 ж 2 бет
Морева Н. А. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб.
Введение в педагогическую деятельность: Учеб. пособие для студ.
Захарова И. Г. Информационные технологии е образовании: Учеб.
ЖАҢА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫНА ДАЙЫНДАУ
ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ, МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ПРОГРАММАЛАРДЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫНА ДАЙЫНДАУ
АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУ САЛАСЫ БОЙЫНША ШЫҒАРМАШЫЛЫҚПЕН ЖҰМЫС ЖАСАУҒА
ИНТЕРНЕТ-ТЕХНОЛОГИЯМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУҒА ДАЙЫНДАУ
Педагог мамандардың құзырлық қалыптастыру деңгейлерi
Пәндiк
Коммуникативтiк
Ұйымдастырушылық
Аналитикалық бақылау
Бейiмделген
Ғылыми-iзденiстiк
Жобалық
Ынталық/психологиялық
Дәстүрлiк
Ерекшелiк деңгейi
интеллектуальдық
Қағаз түрiндегi оқулық
Оқыту траекториясы бойынша материалдың бейнеленуi (өзiндiк оқу мен
CD, DVD
Тарату деңгейi
желiлiк
Электрондық оқулық осы дискеталар арқылы таратылуы керек (жадының
Интернет, электрондық пошта арқылы берiлетiн ақпараттары шексiз болуы
Автоматтандырылған
Оқыту процесiндегi өзiндiк бағалау деңгейi
автоматтандырылмаған
Оқу материалының мазмұны мен құрылымын кез келген уақытта
Алынған нәтижелер мен жүргiзген бақылаулар нәтижесiнде мұғалiм ғана
лекция
Бақылауға ену
талдау
- Курсты автоматты түрде қалыптастыру;
- Оқытушының курс құрамын түзетуi
Оқушыға ұсыныстар
оқытушы
жоқ
Ия
жоқ ия
жоқ
практи-ка
лекция
лаб.жұмыс
бақы-лау
практи-ка
лекция
лаб.жұмыс
бақылау
практи-ка
лекция
қорытынды бақылау
Оқытушы-ның бақылау мен тест жұмыстары-ның қорытынды-сын тексеруi
Оқушыға ұсыныстар