Өрт аймағы

МАЗМҰНЫ
АННOТАЦИЯ
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
АНЫҚТАМАЛАР
БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР
КІРІСПЕ………………………………………………………………….. 11
НЕГІЗГІ БӨЛІМ…………………………………………………………. 13
1. Объект туралы жалпы мәлімет…………………………………... 13
1.1 Қалалық аурухана ғимаратының жылыту, желдету жүйесі және
13
1.2 Республика обьектілері мен ұйымдарында өртке қарсы
22
2. Өрт қауіпсіздігі, өрттерді табу мен сөндіру құралдары……..
2.1 Өртке қарсы алдын – алу іс –
41
2.2 Автоматты өрт сөндіру құрылғылары және оларды жоспарлау
58
3. Автоматты өрт сөндіру құрылғыларымен аурухана ғимаратын өртке
62
3.1 Дренчерлі жартылай автоматты өрт сөндіру құрылғысының жұмыс
65
3.2 Спринкерлі автоматты өрт сөндіру құрылғысының жұмыс істеу
67
4. Өрт және оның таралуы және өрт аумағының
69
Қосымша ұсынылатын бөлімдер………………………………… 78
5. Қоршаған ортаны қорғау бөлімі…………………………………. 78
6. Экономикалық бөлім……………………………………………... 85
7. Бизнес – жоспарлау……………………………………………….. 88
Қорытынды………………………………………………………. 92
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі………………………………... 93
Аннотация
Берілген дипломдық жоба 95 беттен, 3суреттен, 14 кестеден,
Түйін сөздер: өрт сөндіру құралдары,автоматтандырылған жүйелер, өрт шығуы
Берілген жобада жұмыста қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің өрт
Өрт сөндірудің құрылғыларына,үйлесімді жүйесіне негізгі сипаттамалар келтірілген және
Нормативтік сілтемелер
Берілген дипломдық жұмыста төмендегідей нормативтік белгілер қолданылды:
МемСТ 12.1.004-91 - өрт қауіпсіздігі талаптары
МемСТ 12.1.004 – 85(40) – өрт сөндіру гидрантына
МемСТ 27586-88 - өрт сөндіргіштерге қойылатын талап
МемСТ 12.3.046 –автоматты өрт сөндіру құралдарына қойылатын
МемСТ 12.1.004 және МемСТ 12.2.007.0–өрт хабарлағыштарға қойылатын талап
МемСТ 28200-әсер ету қаттылығы деңгейінің мәнін сәйкес
МемСТ 12.2.047-86 - Өрт сөндіру техникасы.Терминдер мен анықтамалар
МемСТ К 50898-96 - Өрт хабарлағыштар.Өрт сынақтары
МемСТ 27331-87 - Өрт сөндіру техникасы.Өрттердің классификациясы
МемСТ 27331-87 – өрт техникасы.Өрттердің классификациясы
МемСТ 12.1.004.–91-Заттар мен материалдарды бірге сақтау кезіндегі өрт
ҚР СТ МЕМСТ Қ 12.4.026 –
ҚР ҚН 2.02-11–Өрт автоматикасының жүйелері мен қондырғыларымен жабдықтауға
ҚН және Е 4.01.02-200 -сыртқы желілер мен құрылыстар
ҚН және Е 2.01.02–85(32)–өртке қауіпті қалыпты нормасы және
ҚР МС 1174-2003-өрт сөндіргіштерді қорғалатын нысанға орналастыру талаптары
ҚР СТ 1088-2003 – өрт қауіпсіздігіне қойлатын талап
ҚР СТ 1166 - 2002 Өрт сөндіру
ҚР СТ 1167 -2002 Өрт сөндіру автоматикасы. Классификациясы.
ӨҚН 57-97 - Өрт дабылқаққыштар және өрт сөндіргіштердің
ӨҚН 85-00 - Жылулық өрт хабарлағышы.Өрт қауіпсіздігіне техникалық
ӨҚН 88-01*-Өрт сөндіргіштер мен дабылқаққыштарды орнату.Жобалау нормасы және
ҚР ҚН және Е 2.02.11–2002–«Ғимараттарды, жабдықтауларды және құрылыстарды
ҚР ҚН және Е 2.02.15–2003–«Ғимараттар мен құрылыстардың өрт
ҚР ҚН және Е 2.02.02–2003–«Ғимараттар мен құрылыстардың өрт
ВҚН 25–09.68–85–«Қорғау, өрт және қорғау-өртті дабылқаққыштарды қабылдау мен
БҚ 01–94–«Қорғау, өрт және дабылқаққыштардың кешені мен жүйесін
Анықтамалар
Жану аймағы – термиялық немесе жанғыш заттардың және
Жылулық әсер ету аймағы – жану аймағының шекарасына
Түтіндеу аймағы – жану аймағымен жалғасатын және концентрация
Өрт – бақыланбайтын алау,адамдардың өміріне,денсаулығына зиян келтіреді және
Өрт қауіпсіздігі – мемлекеттің, қоғамның, адамдардың және олардың
Өртке қарсы қызмет – бекітілген тәртіпте жасалынған басқару
Негізгі өжеттік тапсырмалар – өртті мерзімінде және өлшемінде
Өрттің зардабын жою – өрт сөндірудің бірінші сатысы,
Өрт кезінде адамдарды құтқару – адамдар өздігінен
Өрт кезіндегі оперативтік штаб – ӨСБ ұйымы өртте
Өртті сөндіруге арналған заттар – өртті сөндіру үшін
Құралдар мен күштерді пайдалану жоспары – өртті сөндіруге
Өрт кезінде эвакуациялау жоспары – эвакуациялау жолы және
Өрт сөндіру техникасы – өртті сөндіруге , тоқтатуға
Өрт сөндіру машинасы – өртте қолдануға арналған көлік
Өрт қауіпсіздігі – халықтың, шаруашылық және басқа да
Белгілеулер мен қысқартулар
ҚР
ТЖ
ТЖМ
Т.б
АҚ
МС
МЕМСТ Мемлекеттік стандарт
ҰӨС
КӨС
МПа
Мега Паскаль
Кг
0С
М
ҚБҚ
ӨҚН
СӨСЖ
ДӨСЖ
ҚН және Е Қалыпты нормалар және
АӨСҚ Автоматты өрт сөндіру қондырғысы
ЖАӨСҚ
ТЖК
ҚР ӨҚЕ
ВҚН Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздік ережелері
Ведмоствалық құрылыс нормалары
БҚ Басқару құралы
ҚҚ Қосқыш құрылғы
ӨХ
ЖШС
АҚ
ӨД Өрт дабылқаққышы
ОБҚ Оттегінің биологиялық қажеттілігі
БАЗ Беттік активті заттар
ШМК Шекті мүмкіндік концентрациясы
ІІҚ Ілмекті іске қосу
ӨСБ Өртті сөндіруді басқару
ӨСС Өртті сумен сөндіру
Кіріспе
Қазақстанда қоғамдық ғимараттыры мен өзге де нысандарда өрт
Қалалық аурухананың ғимараттары технологиялық жағынан күрделі құрылыс үймереттері
Адамдарды құтқару және өртті сөндіру қиындығын ескере отырып,
Өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету адамдардың өмiрi мен денсаулығын,
Дипломдық жобаның зерттеу нысаны – Шымкент қалалық ауруханасы.
Жобаның мақсаты – белгілі нысандағы өрт қауіпсіздігі принциптерін
Дипломдық жобаның міндеттері:
аталған мекемеге сипаттама беру инженерлің жүйелеріне шолу жасау;
өрт қауіпсіздігі туралы мәліметтер жинау, ғимаратта өрт қауіпсіздігі
автоматты өрт хабарлағыш және өрт сөндіру қондырғыларына сипаттама
қалалық аурухана ғимаратында өрт автоматикасын орналастырудың негіздерін зерттеу.
Дипломдық жобаны жазу барысында бақылау, мәлімет жинау, құрылыс
1.Объект сипаттамасы және даму тарихы
1.1 Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің ғимаратының жылыту
Қалалық аурухана мемлекеттік мекемесі 1964 жылы құрылған. Аурухана
Құрылыстың ерекшелігі – ғимарат 5- қабатты, көлемі 20
1-ші қабатта:
асхана
егу бөлмесі
киім үтіктеу бөлмесі
жуыну бөлмесі
әжетхана
медбикелер бөлмесі
меңгеруші бөлмесі
компьютер залы
қойма
2 ші– қабатта:
28 – бөлме
2 әжетхана
2 жуыну орны
3,4,5 қабаттар осы жоспармен құрылған.
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің «3 – Жылыу
Жылыту жүйесі біртрубалы жабдықтармен жүргізілген және жылыту
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің желдендіру жүйесі табиғи
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің ғимаратында , ішуге
Табиғи жарықтандыру
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің бөлмелерін дұрыс
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің жарықтың екі түрі
Қалалық аурухана мемлекеттік мекеменің бөлмелердегі табиғи жарықтың
Жасанды жарық – жатақханада екі түрлі жарық қолданылады.
Арнаулы жарыққа күзет, дабыл, қауіпсіздік, авариялық жарықтар жатады.
Табиғи жарықтың түсуіне байланысты үш жүйеде: жанынан, жоғарыдан,
Нормалық мөлшер ретінде салыстырмалы өлшем бірлігі және табиғи
ТЖК1м=
ТЖК2м=
ТЖК3м=
ТЖК4м=
ТЖК5м=
ТЖКорт=
ЕБ.І. – бөлменің ішіндегі жұмыс орындарындағы өлшенген
Еаспан- өлшенген даланың жарығы, лк;
Аспан жарығының дәл мағынасын мына формуламен есептелінеді:
Еаспан=2[ЕА+(12%ЕА)+(35%ЕА)+(50%ЕА)] Еаспан=2•[410(0,12•410)+(0,35•410)+(0,5•410)] = 1615,4 лк
Мұнда: 12% - терезенің ластанғанына түзету коэффициент;
35% - терезенің үстіндегі қолханға (козырек) берілген түзету
75 немесе 50-% - жазға немесе қысқа берілген
Қорыта келгенде жатақханада табиғи жарықталу коэффициентін есептегенде 12,13%
Жасанды жарықтандыру
Қалалық аурухананың дұрыс тиімді жарықтандыру-бұл еңбек жағдайларының қолайлы
Авариялық жарық – эвакуациялық, қорғаулық болып бөлінеді. Жұмыстық
Кезекше жарық – жұмыстан бос уақыттағы жарық.
Жасанды жарық екі жүйеде жобаланады:
жалпы, бірқалыпты жарық;
құрастырылған (жалпы жарыққа жергілікті жарық қосылады).
Құрасырылған жарықталуда жалпы жарықтың сәулесі 10% кем болмауы
Жасанды жарық үшін электрлік қыздыру лампалары және газоразрядтарыланған
Қажетті жасанды жарықты жуықтап есептеу
Жасанды жарық көзінде горизантальді бетінің қажетті жарығы мына
; (люкс)
Жасанды жарықты жобалау кезінде үш әдіс есепті қолданады:
Жарық ағынының әдісі; (горизонтальді жұмыс бетіне)
Нүктелі әдісі; (горизонтальді емес жұмыс бетіне)
Меншікті қуатының әдісі. (шамаланған есеп үшін)
Жарық ағынының әдісі, ең басты болып есептеледі.
Ол, жалпы жарық горизонтальді бөлмеге бірқалыпты түскен кезде
Бұл әдісі бойынша лампаның жарық ағынын Ғ мына
а) люминсцентті лампаларға:
= (люмен)
мұнда: Е – жұмыс түріне қарап алынатын жарықтың
S – бөлменің ауданы, м2
Z – бір қалыпты емес жарықтың коэффициенті (орташа
K3 – қор коэффициенті, лампаның тозуын ескереді және
N – шырақтардың саны, шт.
( - жарық ағының пайдалану коэффициенті = 50(өлшем
Бөлме көрсеткіші мына формуламен есептеледі:
= м2
S – бөлменің ауданы, S=A*B=10*6=60 м2
h – шырақ салпаншағының жұмыс бетінің үстінен тұрған
А, В – бөлмнің ұзындығы 10 м мен
Жарық ағының (2 формуладан) тапқасын кестеден сол
б) люминсцентті лампаларға қолданыталатын есеп
= дана.
N –шырақтын саны
m – шырақтың ішіндегі люминисцентті лампаның саны.
Қорыта келгенде көп қабатты тұрғын үй пәтернің асхана
Қорғаныштық жерге тұйықтау және нөлдік сымға қосу
Қорғаныштық жерге тұйықтау деп қондырғыны жермен жерге тұйықтандырғыш
Қорғаныштық жерге тұйықталуы: а-бейтарап оқшауланған желіде; б-
1- сурет Қорғаныштық жерге тұйықталуының схемасы
Қорғаныштық нөлдік сымға қосу. Нөлдік сымға қосу тек
Нөлге келтірушілер кернеуде тұрған электр қондырғыларының ток жүретін
2 - сурет Қорғаныштық нөлдік сымға қосу сызбасы
Есеп
Электр тоғы адам ағзасы арқылы өткенде немесе электр
Бірінші жағдайда барлық ағзаны оның ішінде оның ішкі
Екіншісінде – тері, бұлшық және дененің басқа да
1сек - 65мА;
0,7сек – 75мА;
0,5сек – 100мА;
0,2сек – 250мА;
Тәжірибелік сынақ зерттеу негізінде электрліктізбектің адам денесі арқылы
Кернеу астында болмайтын электрқондырғыларының бөліктеріне жанасуы кезінде қауіпсіздікті
Есептеуді жерге тұйықтағыш тоғының мүмкін кедергі әдісі бойынша
Жерге тұйықтағыш қондырғысының созылу тоғының кедергісін келесі теңдеуден
Ом
Мұнда: А – жерге тұйықтаудың
Ом
Жерге тұйықтау кедергісінің мәні 4Ом құрау керек.Сәйкес қосымша
Жасанды тереңдетілген тұйықталу ретінде ұзындығы L=2,5м және диаметрі
м
H=0,75м тереңдіктегі стержендер ені b=0,05м металдық белдіктермен біріктірілген.Топтың
Мұнда, - өлшеумен алынған грунттық салыстырмалы
Жерге тұйықталудың орнатылуы: 1-тігінен құбырлар 2-белдіктен жерге тұйықтағыш
3 - сурет Жерге тұйықтандырғыш қондырғысың орнатылуы
Жер бетіне дейін тұйықтандырғыштардың қағылу тереңдігін анықтаймыз:
мұнда, h- жер бетінен стерженнің тұйықталу тереңдігі,м
Біреулік тігінен стерженді тұйықталудың кедергісін анықтаймыз:
Мұнда, -стержень ұзындығы,м;
- стерженнің сыртқы диаметрі,м;
- стержень қою тереңдігі (жер бетінен стержень ортасына
- грунттың салыстырмалы есептік кедергісін, .
,
Тұйықталу санын табамыз
,
Мұнда, - тұйықталу қондырғысының мүмкін кедергісі
дана,
Тік тұйықтағыштардың кедергісін мына формуламен анықтаймыз:
,
Мұнда, - электронды қолдану коэффициентті.
Біріктіретін жолақ ұзындығын анықтаймыз :
Біріктіретін жолақ кедергісін анықтаймыз:
,
Мұнда, - жолақтың жату тереңдігі,м;
- жолақ ені,м;
- жолақ ұзындығы,м.
Жерге тұйықталу қондырғысының созылу тоғының нәтижелік кедергісін анықтаймыз.Мұнда
< .
Тұйықталу қондырғысының есептік нәтижелік кедергісі МЕМСТ 12.1.030-81*/17/ қанағаттандырады
Қалалық аурухананың ғимаратында орнатылған өртке қарсы құралдар
Қалалық аурухананың ғимаратында әр қабатында МЕМСТ 12.1.004 –
Кемшіліктері: Қалалық аурухананың ғимаратында өрт сөндіргіштер қарастырылмаған, сонымен
1.2 Әеуметтік нысандары мен ұйымдарында өртке қарсы
Адамдарды, қоғамның материалдық және мәдени құндылықтарын өрттерден қорғау
Өрттер республикадағы экономикалық және әлеуметтік салалардағы өмірге елеулі
Мұны ескермегеннің өзінде ҚР ТЖМ-нің өртке қарсы мемлекеттік
Мұнымен бірге республиканың жарылыс, өрт шығу қаупі бар
Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 22 қарашадағы «Өрт қауіпсіздігі
Аталған қаулыны іс жүзіне асыру Тізбе мазмұнындағы бірқатар
объектілер(мұнай мен газ тасымалдау объектілері, элеваторлар, т.б.) қосылмаған.
Қазақстан Республикасының «Өрт қауіпсіздігі туралы» Заңы мен аталған
Мұнымен бірге көп жылғы тәжірибе бұл нормалардың сақталмайтынын
Объектілер мен ұйымдарда өртке қарсы қызметтерді құру кезінде
Осылайша, ұйымдар мен объектілерде тиімділігі төмен, тіпті қауқарсыз
«Арселор Миттал Теміртау» АҚ -ның экономикалық есептеулері бойынша
Көрсетілген кемшіліктер, сондай-ақ жобалау және басқа да ұйымдар
2007 жылы 8 қыркүйекте Қазақстан Республикасы Үкіметінің №
Жаңа Тізбенің мазмұнына өртке қарсы қызмет құрылуға тиісті
Тізбенің екі редакциясына салыстырмалы түрде қысқаша талдау жасау
Тізбеге мұнай мен газ өндіру және мұнай, газ
Жаңа Тізбеде өртке қарсы қызметтер құрылуға тиісті ұйымдар
Өртке қарсы қызметтерді құру үшін негізгі критерийлер ретінде
Объектілердің өртке қарсы қызметтерінің түрлері (жолға шығатын техникасы
Объектілер мен ұйымдарда нормативті негізделген және тиімді өртке
Бұл талап өртке қарсы қызметті құру кезіндегі күштер
Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 22 қарашадағы «Өрт қауіпсіздігі
Өрттердің алдын алу мен сөндіру жөніндегі жұмыстардың өзіндік
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 8 қыркүйектегі №
Қалалық аурухананың ғимараттарының өртке қарсы қорғалуы
Халықтың өсуі және шоғырлануының тез арада қарқынды дамуына
Жаңа ғимараттарды салу және ескі ғимараттарды пайдалану барысында
Қалалық аурухананың ғимараттарының өрт қауіптілігі өрттің тез таралуы
Өрт статистикасы, әдетте тұрғын үйлердегі өрттің ұзақтығы 1
Қалалық аурухананың ғимараттарында болған өрт мәліметтерін талдаудың көрсеткені:
1. Егер түтіннен қорғалуы қарастырылмаған болса, түтін және
ыдыраған пластмасса бұйымдары жабындардағы саңылау және тығыз емес
жерлер арқылы, техникапық коммуникация шахталары, сондай-ақ баспалдақ алаңдары
Жоғары температура әсерінен жеделсатыны басқару тез істен шығып
қалады. Жеделсаты холлдары қатты түтіндеген жағдайда жеделсаты
кабиналарының қабаттарда жабылып қалут жағдайлары болған. Жеделсатыларды ғимараттардан
Жеделсаты кабиналарының өзі жанғыш материалдардан жасалған болса, ғимараттың
Өрт кезінде ауадағы уландырғыш, тұншықтырғыш және қоздырғыш
заттардың көп мөлшерде жинақталуынан адамдарды шығару және өрт
бөлімдерінің жұмысы арнайы оқшаулағыш противогаздарды қолдану арқылы жүргізілуі
Ғимараттарда өрт кезінде паналауға болатын түтінденбейтін баспалдақ алаңдары,
Өрт кезінде халықтың көптігінен және адам өміріне қауіпті
Ғимараттың жалпы электр қалқанынан өрттен қорғауды қамтамасыз ететін
Жанып жатқан өртті өшіру өрт бөлімшелерінің, көп арнайы
Өзі құтқару аспаптары, автобаспалдақтар және тікұшақтар қолданылуы мүмкін,
10. Ғимаратты өрттен қорғау жүйесі жұмыс кезінде
Өрт кезінде ғимараттарды жобалау, салу және пайдалану барысында
Қалалық аурухананың ғимараттарын жобалау ұйымдарының алдындағы көптеген өрт
Өрт кезінде ғимараттан адамдарды алып шығару.
Өрт кезінде ғимаратта қалған адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз
е ту.
Ғимараттағы жанғыш материалдардың санын азайту.
Бұл мәселелерді шешу конструкцияларда жанбайтын және жануы қиын
Ғимаратты автоматтық өрт сигналы және өрт туралы хабарлау
Өрт өшіру құралдарын, оның ішінде автоматтық құрылғы пайдалану;
Қалалық аурухананың ғимараттарын жобалау кезінде баспалдақ алаңын орналастыру
Осыған байланысты, сәулеттік ойықтар және техникалық құралдар көмегімен
Қазіргі кезде қалалық аурухананың ғимараттарына баспалдақ орналастырудың
Өрт кезінде түтіндемеуі ауа қысымымен қамтамасыз етілетін баспалдақ
Қалалық аурухананың ғимараттарын электрмен жабдықтау бірқатар қиындықтар туғызады.
Қалалық аурухананың ғимараттарының түтіндемеуі сәулет-жоспарлау және конструктивтік шешімдермен,
Биіктігі 10 және одан да жоғары тұрғын үйлерде
Қалалық аурухананың жеделсаты шахталарында ауа қысымы және түтін
Ғимараттарда, алаңдардың көлемі жоспарлануы және қабаттылығына байланысты түтінге
Түтінге қарсы жүйе жұмысының негізгі жағдайы электр қоректендіру
Қалалық аурухананың ғимараттарында тұғырлар жүйесі бар ішкі өртке
Ғимараттан адамдарды алып шығудың қауіпсіз жағдайларының бірі апаттық
Көшіру кезінде адамдарды қауіпсіз алып шығу үшін бағытты
Қалалық аурухананың ғимараттарда өртке қарсы қорғау құрылғылары және
Қалалық аурухананың төтенше жағдайларға ұшырау кезінде әрдайым дұрыс
Бүгінгі күні Шығыс Қазақстан облысында зәулім қабатты 38
2 Өрт қауіпсіздігі , өрттерді алдын алу
Қазіргі таңда адам көп қоныстанған жерлерде объектілерде өрт
Өрт қауіпсіздігі - өрт шығудың және дамуының
Өрт қауіпсіздігіне байланысты барлық іс-шараларды екі топқа
Өрттік профилактиканың негізгі талаптары: Жанғыш материалдарды, жұмыс біткеннен
Өртті болғызбау жүйесіне қойылатын талаптар.
Өртті болдырмау үшін
жанатын ортаны жану температурасына
жанатын ортаның қысымын жану температурасынан максималды төмен үстау.
Жанатын ортаның пайда болуына шек
жанғыш газдың, будың немесе ұшындысының шектік
өрт шығу мүмкін машина, механизм, басқа да
сыртқы немесе ішкі бөлменің өрт-жарылыс қауіптілігі
жарылыс қауіпі бар жұмыс істейтін технологиялық процесс пен
жаңғыш ортамен контактіге
жаңғыш заттар, материалдар мен құрылымдардың максималды
тез жаңғыш заттармен жұмыс істегенде
Көп қабатты тұрғын үй ғимараттарында өрттен қорғау
Өрттен қорғаныс
өрт қауіптілігі бар материалдардың орнына мүмкіндігінше
өрт сөндіргіштерді қолдану;
объектіні өрттен қорғауды ұйымдастыру.
Жанғыш заттарды
ғимараттарды, құрылыстарды және жабдықтарды
жаңғыш ортамен контактіге
жаңғыш ортада пайда болатын, ұшқын шығаратын қуатты максималды
жаңғыш ортадағы ұшқын разряды бар максималды қатаң регламенттеу;
жаңғыш заттар, материалдар және құрылымдарды максималды
тез жаңғыш заттармен
материалдарды, құрылымдарды өнімдердің жылулық, химиялық
Өрттің алдын алу:
өртке қарсы тосқауылмен
өртке қарсы бөліністер
коммуникация, аппараттар, авариялық өшірілуі;
өрт кезінде сұйық
өрт тосқауылдарын қолдану;
коммуникация мен аппараттарға бөлгіш
Өртті өшіретін заттар, өрттің көлемін мейлінше азайтып, оны
эвакуациялық кіретін және шығатын жолдардың өлшемін,
адамдардың эвакуация жолдары
Жеке бас және ұжымдық қорғаныс құралдары өрттің қауіпті
Объектінің қорғаныс конструкцияның орындалуы, қорғаныс бөлмелері және паналар
Әрбір объект өрттің алғашқы шығу дәрежесінен- ақ хабарлау
Қалалық аурухананың ғимараттарында жарылыс қауіпсіздігі
Жарылыс қауіпсіздігі, жарылыс сақтандыру, жарылысты қорғау ұйымдастырушылық және
Жеке өндірістік процестерге қойылатын конструктивтік жарылыс қауіптілігіне қойылатын
жану аймағымен;
өзіндік жану температурасымен;
жалынның қалыпты таралу жылдамдығы, оттөгінің
жағудың ең кем қуатымен;
детонация мен жарылысқа бейімділігімен;
механикалық әсерге сезімталдығымен.
Жарылыс қауіптілігінің негізгі параметрлері:
соққы толқынның қысымы;
жарылыс қысымның жоғарылығы;
жарылыс кезінде қысымның жоғарылу жылдамдылығының ең орташасы;
жылу қауіптілігі бар
Жарылу қауіпі бар өндірістік процесті нормативті-техникалық құжаттармен қамтамасыз
Жарылыс кезінде адамдарға әсер беретін қатерлі және зиянды
шектік дәрежеден
жалын, өрт;
жабдықтардың, желілердің, қондырғылардың, кешендер мен ғимараттардың қирауы, кесінділердің
ішінде зиянды заттары
Жарылыстан сақтандыруға қойылатын талаптар
Жарылыстың алдын алу үшін алдымен жарылыс пайда болатын
заттардың (газ, бу, шаң) ауамен және басқа тотығыштар
жарылуға дайын жеке заттар (ацетилин, азон, гидразин, аммиакты
Жарылыс көздері:
жанатын, қызатын заттар;
электролық разрядтар;
механикалық қозғалыстар мен химиялық реакция жылуларының шығуы;
соққыдан пайда болған ұшқындар;
соққылық толқындар;
электромагниттік және де басқа сәулелердің күндік радиациясы.
Өрттерді табу мен сөндіру құралдары
Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөніндегі министрлігінің деректері бойынша
Кез келген өрттік сигналдандырудың неғұрлым маңызды бөлігі датчиктер
Өрттік сигналдандыру жүйесінің датчиктері нүктелік және сызықтық бо-лып
Ең қарапайымдары - адрестелмеген табалдырықтық датчиктер жүйеге мұндай
Бұдан кейін күрделілігі бойынша аналогтық адрестік хабарлағыштар үлгісіндегі
Датчиктердің бұдан да жетілдірілген типі- аналогтық дифференциалдық хабарлағыштар.
Жоғарыда аталған датчиктердің барлығы мынадай санаттарға бөлінеді:
температураның езгеруін тіркейтін хабарлағыш;
оптикалық түтін ұстағыш;
иондаушы түтін ұстағыш;
аралас сезімтал элементтері бар көп функциялы хабарлағыштар.
Өрт датчиктерін шығаратын бүгінгі күнгі ең танымал компания-
Өрттік сигналдандыру жүйесінің құрамына датчиктерден басқа қол хабарлағыштары,
Жүйенің неғұрлым күрделі нысаны- орталық пульт. Ол өрттік
Маманданған ұйым өрттік сигналдандыру жүйесінің жобасын жасағаннан кейін
Жобаның құны кейінгі орнатуымен қоса өте әр түрлі
Өрт қауіпсіздігінің кешенді жүйесін құру жөніндегі шығындар осымен
Әр түрлі типтердегі үй-жайларды жарақтандыруға қажетті өрт сөндір-гіштердің
Өрт сөндіргіштерді қорғалатын нысанға ҚР МС 1174-2003 талаптарына
Өрт сөндіргіштерді пайдалана бастаудың алдында оларды бастапқы тексеруден
Өрт сөндіру құралдары –өртті автоматты түрде немесе өз
Өрт сөндіру құралдары – өртті хабарлау және сөндіру
Ең күрделі өрт сөндіру құралдары – бұл әр
2.1 Өрт сөндіргіштер мен өрт дабылқаққышын жоспарлау және
Өрт сөндірудің ,өрттің алдын – алу іс
Ұнтақты өрт сөндіруге арналған өрт сөндіргіштер.Толықтырғыштар типіне байланысты
Көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер 10кВ тан аспайтын кернеудегі
Мұздатқыш өрт сөндіргіштер қондырғыларды сөндіруге тағы да типті
Ауелі көпіршікті өрт сөндіргіштер А және В класты
Өрт сөндіргіштер жергілікті өрттерді бастапқы пайда болу барысында
Өрт сөндіргіштер жеткілікті үлкен әр түрлі етіп шығарылуда.Өрт
Көмірқышқылды өрт сөндіргіштер – тұтанғыш заттарды сөндіруге арналған,
Ұнтақты өрт сөндіргіштер негізгі екі топқа бөлінеді:шайқалатын және
Әуелік – көпіршікті өрт сөндіргіштер А және В
Мұздатқыш өрт сөндіргіштер қорғалатын қондырғыларды (электрондық және т.с.с
Сулық өрт сөндіргіштер негізінен ранцтер түрінде шығарылады ,
Ұнтақты өрт сөндіргіштер
Ұнтақты өрт сөндіргіштер(ҰӨС) бастапқыдан өрт күзетін топтау, қатты
Ұнтақты өрт сөндіргіштер(ҰӨС) корпустан, қосушы қалпақшадан, газды генератордан,жіберу
ОП-4 ұнтақты өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 4кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 2,8м2
Жұмыс қысымы: 1,5МПа
Заттарды шығару уақыты: 6сек
Атқылау ұзындығы: 3,5м
Габариттері: 450×320×300
Салмағы: 6,8кг
Жұмыс температурасының диапазоны:-40С…+50С
ОП-8 ұнтақты өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 8кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 4,5м2
Жұмыс қысымы: 1,57МПа
Заттарды шығару уақыты: 10сек
Атқылау ұзындығы: 4,5м
Габариттері: 628×350×355
Салмағы: 13кг
Жұмыс температурасының диапазоны:-40С…+50С
ОП-50 ұнтақты өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 42,5кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 7,32м2
Жұмыс қысымы: 1,17МПа
Заттарды шығару уақыты: 20сек
Атқылау ұзындығы: 6м
Габариттері: 1020×460×480
Салмағы: 85кг
Жұмыс температурасының диапазоны:-40С…+50С
ОП-100 ұнтақты өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 72кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 8,64м2
Жұмыс қысымы: 1,17МПа
Заттарды шығару уақыты: 30сек
Атқылау ұзындығы: 6м
Габариттері: 1090×640×630
Салмағы: 122кг
Жұмыс температурасының диапазоны:-40С…+50С
Көмірқышқылды өрт сөндіргіштер
Көмірқышқылды өрт сөндіргіштер (КӨС) ауа жету болмай жанбайтын
Көмірқышқылды өрт сөндіргіштер (КӨС) болат болтпен , ілмекті
ОУ-3 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 3кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 1,1м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 10сек
Габариттері: 490×220×240
Салмағы: 13,4кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -40С…+50С
ОУ-5 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 4кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 1,1м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 10сек
Габариттері: 820×162×220
Салмағы: 14,5кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -40С…+50С
ОУ-10 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 7кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 1,75м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 15сек
Габариттері: 1200×370×470
Салмағы: 30кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -20С…+50С
ОУ-20 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 14кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 1,75м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 15сек
Габариттері: 1200×370×470
Салмағы: 60кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -20С…+50С
ОУ-40 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 28кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 2,8м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 15сек
Габариттері: 700×1550×400
Салмағы: 120кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -20С…+50С
ОУ-80 көмірқышқылды газды өрт сөндіргіштер
Өрт сөндіргіш заттар мөлшері: 56кг
Өрт сөндіру қабілеттілігі: 4,5м2
Жұмыс қысымы: 5,8МПа
Заттарды шығару уақыты: 30сек
Габариттері: 950×1700×760
Салмағы: 225кг
Жұмыс температурасының диапазоны: -20С…+50С
Гидрант
Өрт сөндіру гидранттының жұмыс істеу принципі қарапайым және
Өрт сөндіру гидрантты тек қайтымды қозғалыс жасайтын арнайы
Өрт сөндіру гидрантты
Өрт сөндіруге қажетті қалалық жүйені сумен жабдықтауға, қосылуға
Өзінің типіне байланысты өрт сөндіру гидранттары жер асты
Жер беткі өрт сөндіру гидрантты өртсөндіру калонкасымен өрт
Жер асты өрт сөндіру гидрантты су құбыры жүйесіне
Өрт сөндіру қалқаны
Өрт сөндіру қалқаны көп қабатты тұрғын үй
Өрт сөндіру қалқаны өрт сөндіру құрал – жабдықтарын
Өрт сөндіру қалқаны өзінің қондырғысының типіне байланысты ерекшелінеді.
Өрт сөндіру қалқандарының типтерін оптималды қондыруға әр бір
Өрт сөндіретін шкаф пен өрт сөндіретін түтік құбыр
Өрт дабылқаққышының түрлері
Бүгінгі таңда көп қабатты тұрғын үй ғимараттар
Өрт дабылқаққышын орнату жану немесе түтіндеудің нақты орнын
Өрт дабылқаққышы, өзінің түріне байланысты автоматты өрт сөндіру
Өрт дабылқаққышын орнатуды берілген жұмыс түрін жүргізуге сәйкес
Ең күрделі өрт сөндіру қондырғысы – бұл әр
Өрт сөндіру дабылқаққышы жүйесінің түрлері
Бұл бөлімде қазіргі уақытта ресей бағдарламасында кездесетін қарапайымынан
Радиалды шлейфтері бар табалдырықты дабылқаққыш жүйелері;
Модульды құрылымды табалдырықты дабылқаққыш түрлері;
Мекен жайлы – сұрастыру дабылқаққыш жүйелері;
Мекен жайлы – аналогты дабылқаққыш жүйелері;
Әмбебап дабылқаққыш жүйелері;
Радиалды шлейфтері бар табалдырықты дабылқаққыш жүйелері.
Бұл жүйелердегі қабылдау , бақылау приборы–моноблок.Жүйенің сыйымдылығы дабыл
Артықшылықтар:
Қондырғы құны қымбат емес.
Кемшіліктері:
- Дабыл қағу шлейфінен қоректендіргішті түсірмей келген сигналдың
- Хабарлағыштардың жұмыс істеу мүмкіндігін бақылай алмау;
- Қорғалатын жайлардың саны мен ауданына шектеу қойылады;
- дабыл қағу шлейфіне міндетті түрде қондырғылар жалғануы
- әр жайда кем дегенде екі хабарлағыш орнатылуы
- жалған дабылдардың жоғары дәрежесі ;
- адамдық факторларға жоғары тәуелділігі (дабыл сигналын жіберетін
- қымбат тұратын монтаж бен техникалық қызмет көрсет,
- объектте дабыл қағу шлейфтерінің көп болуы кезінде
Модульді табалдырықты құрылымды дабыл қағу жүйелері
Мұндай жүйедегі қабылдау,бақылау қондырғысы бұл – байланыс сызықтарымен
Модульді құрылымды дабыл қаққыштың радиалды шлейфты дабыл қаққыштан
Артықшылығы:
Бір жүйелік пультте барлық жағдайларды орталықтандырылған бақылау кезінде
Кабельді үнемдеу , қорғалатын ғимараттан диспечерлік пунктке дейінгі
Қондырғы құнының қымбат болмауы.
Кемшілігі:
Соңғы пунктен басқасы радиалды шлейфті дабыл қақыштармен ұқсас
RS-485 протоколы тек байланыс сызығы блогының тізбектеліп
Байланыс сызығы мұқият құрылған болуы керек, ал физикалық
Мекен – жайлы сұрастыру дабыл қағу жүйелері.
Берілген жүйенің ерекшелігі сызбаны құру топологиясы (дөңгелекті архитектура)
Артықшылығы:
Алынған хабарлардың нақтылығы;
Өрт хабарлағыштардың жұмыс істеу мүмкіндігін бақылау мүмкіндігі;
Баға - сапа тиімді қатынасы.
Кемшілігі:
Өрттің кеш хабарлануы.
Мекен – жайлы ұқсас дабыл қағу жүйелері.
Мұндай жүйеде қабылдау - бақылау приборы (ҚБП)
Мекен - жайлы автоматты өрт сөндіру хабарлағышы;
Мекен – жайлы қолмен жұмыс істейтін хабарлағыштар;
Мекен – жайлы реле;
Мекен – жайлы тартқыштар;
Бақылау модульдері.
Жоғарыда көрсетілген өрт дабыл қағу жүйелерінің артықшылықтары берлілген
Берілген дабылқаққыштың бірден – бір ерекшелігі барлық қондырғыларды
Берілген жүйенің тағы бір ерекшелігі бақылаушы параметрдің мәнін
Артықшылығы:
Жану ошағын алғашқы сатысында анықтау мүмкіндігі (әр хабарлағышқа
Дөңгелек шлейфтердің сенімділігі;
Жалған хабарлағыштардың төмен дәрежесі;
Дабыл қағу жүйесінің барлық компоненттерінің жұмыс істеу
Жайда бір ғана хабарлағышты орнату мүмкіндігі;
Қорғалатын жайлардың санының шектелмеуі;
Мекен – жай шлейфындағы соңғы құрылғылардың болмауы;
Дабыл қағу жүйесінің әр компоненттерінен нақты деректерді алу
Монтаждық жұмыстар мен техникалық қызмет көрсетуге кететін шығындардың
Кемшілігі:
Дабыл қаққыштың мекен - жайлы ұқсас шлейфінің
Кабельдің максималды тартылуы 2000м аспауы керек -
Қондырғының бағасы қымбат.
Модульді құрылымды аралас дабыл қағу жүйелері.
Мұндай жүйедегі қабылдау бақылау, қондырғысы – жүйеде болып
Бірақ басқа жүйелерден айырмашылығы, қабылдау,бақылау проиборының (ҚБП) құрамына
Байланыстар сызығын RS-485 протоколы ретінде пайдаланады.Іс жүзінде байланыс
Ереже бойынша аралас жүйенің қабылдау,бақылау қондырғысының құрамына күзет
Артықшылығы:
Табалдырықты , мекен – жайлы аналогты немесе аралас
Блоктарды қосудың туынды құрылымымен тартылған байланыстар сызығын ұйымдастыру
Физикалық ортаны ұйымдастыру үшін тек витті тарапы ғана
Дөңгелек шлейфті мекен – жайлы ұқсас модуль байланыс
Индукция құрылғыларының алуан түрлілігі:жүйенің жағдайы жөніндегі толық ақпаратты
Диспечердің жұмыс орнында барлық жағдайларды орталықтандырылған бақылауы;
Бір сериялы қондырғылар базасында интегралдық қауіпсіздік жүйесін құру.
Дабыл қағу жүйесінің өрт хабарлағышы.
Өрт дабыл қағу жүйесінің негізгі элементі тұтануды оның
Өрт дабыл қағу жүйесінің құрамындағы өрт хабарлағышы белсенділік
Ауадағы түтін бөлшектерінің концентрациясы;
2. Қоршаған ортаның температурасы;
3. Анық жалынның сәулесі.
Анықтаудың физикалық принциптерімен осы немесе басқа белсенділік параметрін
Дабыл қағу жүйесінің жылулық хабарлағыштары.
Өрт дабыл қағу жүйесінің құрамында болатын жылулық хабарлағыштар
1. Егер бақылаушы көлемдегі пайдаланатын материалдардың құрылымы жану
2. Таршылықтың әсерінен түтіннің таралуының қиындығы (мысалы ілінген
3. Егер ауға жану процесіне ешқандай қатысы жоқ
Өрт дабыл қағу жұйесіндегі контактілі максималды жылулық хабарлағышы.
Көп жағдайда максималды жылулық хабарлағыштар – алдын ала
Сезіну жылдамдығы ең жылдам және жұмыс кезінде тұрақты
Ішкі теромпараны пайдалану өртке қатысы жоқ басқа жағдайлардан
Жоғарыда қарастырылған жылулық хабарлағыштарды пайдалану тиімді емес, немесе
Өрт дабыл қағу жүйесінің сызықты жылулық хабарлағышын өңдеу
Қаптаманың температурасының жоғарылауы кезінде өзінің қарсыласуын азайтады,ол нәтижелерді
Өрт дабыл қағу жүйесінің түтінді хабарлағыштары.
Өрт дабыл қағу жүйесінің құрамындағы түтінді хабарлағыштар ауада
Құрамы, өлшемі және концентрациясы жанып жатқан заттың химиялық
Ионизациялық түтінді хабарлағыштар өрт дабыл қағу жүйесінің ионизациялық
Ионизациялық хабарлағыштардың адам өміріне ешқандай зияны жоқ, бір
Өрт дабыл қағу жүйесінің оптикалық түтінді хабарлағышы түтін
Бұл қондырғының өлшеу камерасы сәуле диодының сәулеленуі қалыпты
Сызықты түтінді хабарлағыштар.
Өрт дабыл қағу жүйесінің сызықты түтінді хабарлағыштары
Өрт дабыл қағу жүйесінің аралас хабарлағыштары.
Өрт дабыл қағу жүйесінің қорғалатын территориясында жануы жағынан
Өрт дабыл қағу жүйесінің түтінді хабарлағышының берілген моделінің
Өрт хабарлағыштары
Түтінді оптика-автономды ИП212-69/3 өрт хабарлағышы бөлмелерде, ғимараттарда ,
Түтінді оптика-электронды ИП-212-3СУ (ДИП-3СУ) өрт хабарлағышы. ИП-212-3СУ хабарлағышының
ИП 103-3-А2-1М жылулық өрт хабарлағышы жабық ғимараттарда тұтану
Жылулық максимальды ИП 101-1А өрт хабарлағышы өрттің пайда
ИП – 101-24А жылулық максималды – дифференциалды адресті
ИП101-24А өрт хабарлағышының күрделі эксплутациялық жағдайдағы жұмысы мыналармен
Кеңейтілген диапозондағы жұмыс ортасының температурасы -30°С тан +70°С
ИП 101-24А өрт хабарлағышының жұмыс режимі үш түсті
Кезекшілік режимде жасыл түспен жанып өшеді;
Қоршаған орта температурасы -25°С тан төмен болғанда қызыл
Өрттің пайда болғаны анықталғанда қызыл түс жанады.
1-кесте Өрт хабарлағыштардың негізгі түрлерімен әсер ету реакциясы
Өрт хабарлағыштың түрі Әлсіз алаудың түтінді өртке реакциясы
Жылулық Жоқ Жақсы Қатысты ақырын Кең,бірақ құндылықтармен объектілерді
қолдануға болмайды
Электрондық түтінді оптика Жақсы Өте жаман Жылдам Өте
Түтінді ионизациялы Өте жаман Өте жақсы Жылдам Өте
Түтінді сызықты Жақсы Жақсы Жылдам Кең
СО газды өрт хабарлағышы Өте жақсы Әлсіз Жылдам
Аспирационды жоғары сезымталды Өте жақсы Өте жақсы Өте
Алау өрт хабарлағышы Жоқ Өте жақсы Дабылдық бара
2- кесте Өрт сөндіру құралдарына қойылатын талаптар
Нормативті құжаттардың белгіленуі Аталуы
МЕМСТ 12.2.047-86 Өрт сөндіру техникасы.Терминдер мен анықтамалар
МЕМСТ 14254-96 Қорғау дәрежесі
МЕМСТ 27331-87 Өрт сөндіру техникасы.Өрттердің классификациясы
МЕМСТ К 50898-96 Өрт хабарлағыштар.Өрт сынақтары
ӨҚН 57-97 Өрт дабылқаққыштар және өрт сөндіргіштердің автоматты
ӨҚН 85-00 Жылулық өрт хабарлағышы.Өрт қауіпсіздігіне техникалық талаптар.
ӨҚН 88-01* Жылулық өрт хабарлағышы.Өрт қауіпсіздігіне техникалық талаптар.
ӨҚН 76-98 Өрт хабарлағыштары.Жалпы техникалық талаптар.Тәжірибелеу әдістері
2.2 Автоматты өрт сөндіру құрылғыларының
негізгі түрлері және оларды жоспарлау мен қолдану маңызы
Қалалық аурухана ғимараттарында өрттің болғандығы жөніндегі ескерту
Әр түрлі көлемді аурухана ғимаратын өрттен қорғанудың
Автоматты өрт сөндіру жүйесі бірнеше негізгі бөлімдерден
Бірінші - өрт дабылқаққыш жүйесі ,әр
Ал, автономды өрт сөндіру жүйесінің келесі екінші бөлігі
Біздің елімізде алғаш рет танымал болған ұнтақты өрт
Газды өрт сөндіру құрылғысы қысымды, СО2 аргон фреон
Аэрозольді өрт сөндіру құрылғысы ұнтақты өрт сөндіру құрылғысының
Қазіргі таңда көптеген биік ғимараттарда, жатақханаларда, емханаларда, сауда
Спринкерлі құрылғыда су арқашан қысымды болады ,
Майда су шашыранды сулы өрт сөндіру жүйесінің ерекшелігі
Өрт сөндіру құрылғысының тағы бір түрі көбікті
Дренчерді өрт сөндіру жүйесі өрт қауіпті аймақтарға ереше
Дренчерді өрт сөндіру жүйесінің құрылымы мынадай түрлерден құралады:
Су ерітіндісі мен су толтырылған құбырпроводы мен
Жүйеде дренчерді сулы жүйе орнатылады (ашық,жылы,элементсіз) және
Жүйе бір немесе пуск жүйесін іске асырады:
а) ылғал спринкерлі жүйеден (ылғал пуск)
б) құрғақ спринкерлі жүйеден (құрғақ спринкерлі)
в) өрт дабылқаққыш жүйеден (электро пуск)
Дренчерді жүйе өте қауіпті ,от қауіпті (жарылыс қауіпі
«Ылғал» спринкерлі өрт сөндіру жүйесі су толтырылған
«Құрғақ» спринкерлі өрт сөндіру жүйесі – бұл сулы
«Құрғақ» СӨСЖ –ң құрылымы:
1.Суға немесе сулы ерітіндіге толған құбыр мен қалған
2.Спринкерлі су жүйесі разетканың тек қана үстіне орнатылады.
3.Насосты станция жылу жүйесі бар жерлерде ғана болуы
4.Насосты станцияның стандарты элементі болып:
а) DPV -1 модельді құрғақ клапан (сулы-ауалы)
б)Компрессор
в)AMD-1, AMD-2,AMD-3 (азот үшін) ауа қысымын бақылап ,ұстап
3 Автоматты өрт сөндіру құрылғыларымен қалалық аурухана
Қазіргі таңда біздің еліміз және шет елдерде өртті
Жаңа заманғы өрт сөндіру қондырғылары және ғимараттарды немесе
Әр түрлі тағайындалулы өрт қондырғылары мен өртке қарсы
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету тақырыбының актуальдылығын бір ұсыныспен
алып келеді.
Өрт сөндіру құрылғысын қарастырғанда өрт сөндіруге арналған затты
Сулы АӨСҚ конструктивті орындалуына қарай негізгі екі түрге
Спринкерлі
Дренчерлі
Спринкерлі өрт сөндіру құрылғылары қорғалатын аумақтың ауа температурасына
Дренчерлі өрт сөндіру құрылғылары іске қосылу әдісіне қарай:гидравликалық,пневматикалық,тоқтық,механикалық,комбинерлік
Өрт краны құрылғысына 50 немесе 65мм диаметрлі тезқосылғыш
Сулы өрт сөндіру құрылғысын халық шаруашылығының әр түрлі
1 - сұлба Сулы өрт сөндіру құрылғыларының негізгі
3.1 Дренчерлі жартылай автоматты өрт сөндіру құрылғысының жұмыс
Дренчерді құрылғы әдетте қатты жанғыш материалдарды (резинке- техникалық
Дренчерлі сулы өрт сөндіру құрылғысының жұмыс істеу принципі:
1-басқару құралы; 2-өрт дабыл қаққышын қабылдау-бақылау құралы; 3-бөлгіш
сызба Дренчерлі жартылай автоматты өрт сөндіру құрылғысының жұмыс
Құрылғының жұмыс істеу принципі мынадай. Өрт кезінде сплинкер
3.2 Спринкерлі автоматты өрт сөндіру құрылғысының жұмыс
Спринкерлі өрт сөндіру құрылғысы қарапайым өрт қауіпті орындарда,объектілерде
Спринкерлі сулы өрт сөндіру құрылғысының принципиальді жүйесі сызба
Спринкерлі сулы өрт сөндіру құрылғысының принципиальді жүйесі:
1- өрт дабыл қаққышын қабылдау-бақылау құралы; 2-Бақылау және
2 - сызба Спринкерлі автоматты өрт сөндіру құрылғысының
Құрылғының жұмыс істеу принципі мынадай өрт шыққанда спринкердің
Спринкерлі сулы-көбікті өрт сөндіру құрылғының автоматты қосылуға
Құлып спринкерлі троспен байланысқан клапанмен және жабық жағдайда
Спринкерлі тросты құлыпты: 1-жеңіл құлып 2-3Т типті, 2-клапан,3-стремячко;4-
3-сызба Cпринкерлі тросты құлыптың жұмыс принципі
Жиналған тәжірибеге және өртті өшіру принципі негізінде
4 Өрт және оның таралуы және өрт
Өрт шығу орны мен жанған материалдардың түріне, көлемді
1. Дөңгелек көлем – үлкен аумақты учаскенің терең
2. Бұрыштық көлем – үлкен учаске аумағында шекара
Өрттің бұл көлемі дөңлелек көлемді обьектілерде де орын
3. Тік бұрышты көлемді – өрт ұзын
а)
Өрт аумағының таралуы: а)Дөңгелек көлем, б)бұрышты көлем, в)
4 - сурет Өрт сумағының көлемі
Өрт аймағының формасы а –дөңгелек; б және в
5 - сурет Өрт аймағының формасы
6 - сурет Бұрыштық және дөңгелек формада
7 - сурет Тік бұрышты формада өршіген өртті
8 - сурет Дөңгелек және бұрыштық өрт аумағының
3- кесте Өрт параметрлерінің аталуы
№ Өрт параметрінің аталуы Белгілену және өлшеу ,бірлігі
1. Өрт аймағы
Sп,м2
2. Өрт периметрі Рп,м
3. Өрт фронты Фп,м
4. Өрт сөндіру аймағы Sт,м2
5. Өртті шектеу жылдамдығы Vs,Vл,
м2/мин
6. Өрт аймағының жылдамдығының артуы VSп, м2/мин
7. Өрттің сызықтық таралу жылдамдығы Vл, м/мин
8. Өртену жылдамдығы:
Массалық
Vм, кг/м2мин
Көлемді
V0, м3/мин
Сұйық жанғанда сызықтық
мм/сағ,см/сағ
9. Өрт жылуы Qп,ВТ/м2
10.
КДж/м2
4- кесте Өрт аймаағының формасына байланысты негізгі
Анықталатын мөлшер
Өрт аймағының формасы
Дөңгелек Бұрыштық Тік бұрыштық
Өрт аймағы Sп=πR2
Sп=0,785D2
S=0,5πR2
Sп=0,25R2
Sп=ab
Екі бағытта өршу
Sп=а(b1+b2
Өрт
периметрі Рп=2πR P=R(2+α) Pп=2(а+b)
Екі бағытта өршу
Рп=2[a+( b1+b2)]
Өрт фронтты Фп=2πR Фп= αR Фп=na
Алаудың таралауының сызықтық жылдамдығы Vл=R/t Vл=b/t
Өрт аймағының өсу жылдамдығы
VS=Sп /t
VS=2 πR Vл VS=0,5αVл2t VS=naVл
Өрт периметрінің өсу жылдамдығы Vр= Рп /t VР=2b/t
Vp=2Vл
Vp=2πVл Vp=Vл (2+ α)
Өрт фронтының өсу жылдамдығы VФ=Фп / t Өзгермейді
VФ=2πVл Vф=αVл
Жану аймағы Sг=μSп
Ескертулер:
1. R және b – жану аймағының ұзындығы
R=Vл t; b=Vл t
2. Vл – өрт сызықтың өршу жылдамдығы ,
3. t – өртті локализациялау кезіне дейін өрт
t= tсв+tлок
4. α – өртті таралу жеріндегі бұрышы, рад
5. n – горизантальді проекцияда өрт таралуының бағыттарының
6. μ – өрт күшінің өрт коэффициентті 1