Форма қасиеттері

1. Кіріспе
2. Жалпы бөлім
2.1 Программалау тілдерінің элементтеріне шолу
3. Негізгі бөлім
3.1.Есептің жалпы қойылымы
3.2 Программа комплексінің сипатталуы
3.3 Комплекстің макро блок схемасы
3.4 Берілгендер тобының сипатталуы
3.6 Проблемалық программаның қойылымы
3.6.1 Проблемалық программаның қойылымы
4. Жұмыстың ұйымдастырылуы
4.1 Есепті шешудегі керекті техникалық жабдықтар комплексі
4.2 Программамен жұмыста қолданушыға берілетін нұсқау
5. Қорытынды
6. Қосымша (блок – схема, программа листингі)
7. Мәліметтер алынған көздер тізімі
1. Кіріспе
XXI – ғасыр ақпараттандыру ғасыры. Заман
Ақпарат ғасыры алғашқы компьютерлердің пайда болуымен басталған жоқ.
Borland Delphi 7 бағдарламалау ортасын зерттеу нәтижесінде маңызды
Зерттеудің өзектілігі: Қоғамыздың ақпараттық технологияның қарқынды дамуына байланысты
Зерттеу мақсаты : Borland Delphi 7 бағдарламалау ортасының
Зерттеу объектісі: Темір жол вокзалының электронды кестесін құру
Зерттеу пәні : Алгоритмдеу және бағдарламалау негіздері.
Курстық жоба теориялық және практикалық маңызы зор, кешенді
2. Жалпы бөлім
2.1 Программалау тілдерінің элементтеріне шолу
Программалау тілі өзінің компиляторымен ерекшеленеді. Бағдарламалау жүйелері бірнеше
1976 жылы Батыс елдерінде дербес компьютердің кеңінен таралуына
Жоғарғы деңгейлі программалау процедуралық, логикалық және объектілі –
ОБП тілінде программаның жұмысы оқиғалар тізбегінен және түрлі
Delphi - дің бірінші нұсқасы 1994 жылы жарыққы
Delphi - дің негізгі ерекшелігі- онда қосымша құруға
Delphi - де программа дайындау, программа мәзірін құру,
Borland Delphi ортасының мүмкіндігі
Қолданбалы программаны Borland Delphi – де құру IDE
Негізгі терезе (Project1);
Объектілер инспектр терезесі (Object inspector);
Форма конструкторының терезесі (form1);
Кодтар редакторының терезесі (Unit1.pas).
Қажеттілігіне қарай экранда басқа да терезелер тұру мүмкін.
1 – сурет. Borland Delphi 7.0 программасының қосылғандағы
Borland Delphi көп терезелі болғанымен тек қана бір
Негізгі меню;
Саймандар тақтасы;
Компоненттер политрасы.
Негізгі менюде Borland Delphi – дегі формалардың орындау
Саймандар тақтасында негізгі менюдегі жие қолданылатын командаларды шақыруға
Компоненттер политрасы Borland Delphi – дің ең негізгі
Олар:
Standard – стандартты;
Additional – қосымша;
Win 32 – 32 разрядты интерфейс;
System – жүйелік функцияларды іске қосу;
Data Access – BDE көмегімен мәліметтер қорын іске
Fast Net – Internet желісіне протоколдарды қамтамасыз ету;
Decision Cube – көп өлшемді анализ;
Qreport – есеп беруді құру;
Dialogs – қарым – қатынас терезесін құру;
Win 3.1 – интерфейс Windows 3. X;
Samples – мысал ретінде қолданулар;
Activex – Activex компоненттері;
Servers – жалпы код серверлері үшін VCL қабықшасы.
2 – сурет. Компоненттер политрасы – сіздің формаңызға
OleContainer компоненті. Компонент байланысқан немесе енгізілген OLE-обьектіні
Текстік процессор Word, кестелік процессор Excel, Paint
Проект. Форма. Қасиеттер. Объект - инспектор терезесі
Delphi - де дайындалатын программа проект деп аталады.
Delphi-де құрылған қосымша проекті түрінде жиналған бірнеше элементтерден
Проект коды (DPR кеңеймелерімен берген формада сақталады).
Форма сипаттамасы (DFM).
Форма модулі (PAS).
Модулдер (PAS).
Обектілер параметрі (OPT).
Ресурстар сипаттамасы.
Ең қарапайым проектінің өзі көп формадан
Форманың және формаға енгізілетін компоненттердің түрлі қасиеттері бар.
Программа құру форманы не онда орнатылған компоненттің кейбір
3 – сурет. Объектілер инспекторының көмегімен формадағы объектінің
Сонымен объектілер инспекторының терезесінде екі колонкалы таблица бар.
Delphi - де қосымша 2 этаптан тұрады:
1) Қосымшаның интерфейсін құру. Қосымша интерфейсін компоненттер құрайды.
Визуалды компонеттерге: түймешелер, тізімдер, ажыратқыштар, форма т.б.
2) Қосымша функционалдығын анықтау.
Интерфейс құрылғаннан кейін мұнда қойылған компоненттердің
қолданушының әрекетіне қарай (түймешені таңдау, тышқанның оң жақ,
Көрнекті компоненттер жеткілікті мөлшердегі әртүрлі жағдайларды қорыта
- Басқарушы элемент таңдау.
- Тышқан сілтегішінің орнын ауыстыру.
- Клавиатурадан клавиш басылғанын анықтау.
- Обьектілердің drag-and-top әдісімен көшірілгені.
OnСlick - тышқанның сол жақ тетігінің бір рет
Клавиатурамен жұмыс кезінде OnKeyPress және OnKeyDown жағдайлары
Форманың кейбір қасиеттері:
Name (Атау) - формаға берілген атау. Ол Delphi
Font (Шрифт) - формаға шығарылатын мәтін шрифтінің қасиеті.
Caption (Тақырып) форма терезесінің тақырыбына енгізілетін мәтін. Алғашқы
Проект аты проект файлының атымен сәйкес келеді және
Проектіні құру проект файлын компиляциялау барысында орындалады және
Проект файлын қарауға және өңдеуге болады. Ол үшін
Компoнеттер пиктограммасы (.DCR)
Расторлық бейнелер (.BMP)
Қосымшалар пиктограммалары (.ICD)
Курсорлар (.CUR)
жатады.
Проект параметрлер файлында параметрлер мен олардың мәндері текстік
Проектіні компиляциялау және орындау
Проектіні компиляциялау барысында орындалуға дайын файл немесе
Объектілер қасиеті мен әдістері
Біз көптеген объектімен жұмыс жасаймыз. Жұмыс жасау барысында
Объектінің қасиеттерін тексеру үшін және өзгерту үшін объектінің
Оқиғалар және оның өңдеушілері
Компьютерлік программада қолданылатын объектілер оқиғаға әсер етуі мүмкін.
Delphi және қазіргі ақпараттық технологиялар
Borland Delphi бағдарламалау ортасы Windows қолданбалы программалары қазіргі
Объектілі бағыттау принципі бойынша құрылған қосымшалар қандай да
Мәліметтер типі
Borland Delphi 7.0 бағдарламалау ортасында қолданылатын айнымалылар және
Мәліметтердің базалық типі: бүтін тип, нақты тип, логикалық
Мәліметтердің жай типтері: реттік тип, санамалы тип.
Мәліметтердің құрылымдық типтері: жиындар, массивтер, жазбалар, файлдар, объектілер,
Бүтін тип
Integer -2147483648. . . 2147483647
Cardinal 0 . . . 4294967295
Shortint -128 . . . 127
Smallint -32768 . . . 32767
Longint -2147483648 . . . 2147483647
Int 64 -2^63 . . . 2^63-1
Byte 0 . . . 255
Word 0 . . . 65535
Longword 0 . . . 4294967295
Нақты тип
Real 5.0 * 10 ^ - 324 .
Real 48 2.9 * 10 ^ - 39
Single 1.5 * 10 ^ - 45 .
Double 5.0 * 10 ^ - 324 .
Extended 3.6 * 10 ^ - 4951 .
Comp -2 ^ 63 + 1 . .
Currency - 922337203685477.5808 . . . 922337203685477.5807
Логикалық тип
Boolean True немесе False
Bytebool True немесе False
Wordbool True немесе False
Longbool True немесе False
Символдық тип
Char Ansi – символ
AnsiChar Ansi – символ
WideChar Unicode –символ
Жолдық тип
String $H символ
ShortString 255 символ
AnsiString ~ 2 ^ 31 символ
WideString ~ 2 ^ 30 символ
3. Негізгі бөлім
3.1. Есептің жалпы қойылымы
Borland Delphi 7 бағдарламалау ортасында темір жол вокзалының
Программа комплексінің сипатталуы
Курстық жобаның практикалық бөлімі Borland Delphi ортасында құрылғын
Borland Delphi 7.0 бағдарламалау ортасы объектілі бағытты тіл
Класс дегеніміз әр типті мәліметтерді және оларға операцияларды
Объекттер – бұл әр типті мәліметтер қоймасы. Объекттер
Объекттер өрісін объект қасиеттері арқылы өзгертуге болады.
Объектілі бағдарлы бағдарламалау негіздерінің үш ұғымы бар:
Инкапсуляция;
Тұқым қуалау;
Полиморфизм.
Енді осы ұғымдар туралы қысқаша айта кетейін.
Инкапсуляция – бұл мәліметтерді біріктіру және жасыру, сонымен
Тұқым қуалау – жаңа объектілерге басқа объектінің қасиеттерін
Полиморфизм - әр түрлі объектінің әдістері атаулары бойынша
Кластар
Класс құрамына өрістер, қасиеттер және әдістер енеді. Кластың
Өрістер
Объект өрісі объектіде тұратын мәліметтерді сақтауға арналады. Өрістерді
Мысалы,
Type
TNumber = class
Fint : integer;
End;
Мұндағы TNumber класында жаңа бүтін типті өріс сипатталады
Қасиет
Қасиеттер өрістер сияқты объектінің атрибутын анықтайды. Қасиет объектінің
Әдістер
Әдістер дегеніміз класқа енетін процедуралар мен функциялар. Әдістер
Әдістердің келесі түрлері бар:
Статистикалық;
Вертуальды;
Динамикалық;
Жүктелген;
Хабарламаны өңдеу әдістері;
Абстрактылы.
Оқиғалар
Оқиға дегеніміз қандай да бір жүйелік өзгерісті немесе
Қолданбалы;
Жүйелік.
Қолданбалы оқиғаларға қолданушының программамен жұмыс жасаудағы оқиғалары жатады.
Жүйелік оқиғаларға операциялық жүйеде орындалатын оқиғалар жатады. Мысалы,
Шартты, қайталау, таңдау операторлары.
Құрылымдық операторлар - бұл бір ереже бойынша,
шартты оператор
таңдау операторы
қайталану операторы(цикл)
with операторы
құрама оператор
Шартты оператор
Шартты оператор ережелерге сай шарттың орындалу орындалмауына
Шартты опреатор форматы:
If then [Else];
Шарт логикалық типті мән. Оператор мынатүрде жұмыс істейді:
Шартты оператор қысқартылған түрде жазылуы мүмкін,
Таңдау операторы
Таңдау операторы шартты оператордың дамытылған түрі және көптеген
Таңдау операторының форматы:
Case of
:;
…
:< оператор N>;
Else ;
end;
Өрнек-селектор тәртіп бойынша, орналасуы керек. Әрбір ңұсқа өзінше
Қайталау операторы
Қайталау операторы цикл ұйымдастыру үшін қолданылатын.
Цикл операторы 3-ке бөлінеді:
- параметрлі
- алғы шартты
- келер шартты
Егер қайталанудың көлемі белгілі болса, онда параметрлі цикл
Әрбір оператордың жұмысын goto (өту)
Continue - мен келесі қайталанар циклдің жұмысын
Қайталану операторы бір бірінің ішіде қойылған болуы мүмкін.
Комплекстің макро блок схемасы
3.4Берілгендер тобының сипатталуы
Тізімдер
Delphi-де тізімнің 2 түрі бар. 1)
A) LB Standard - стандартты стиль.
LB Owener Drow-Fixed-het tleihgt қасиетімен анықталған, бекітілген
LB Owener Drow Varihoble әр түрлі биіктігі
Ол үшін Delphi-дің графикалық мүмкіндіктерін пайдалануға болады. Тізімде
Бұның мәндері:
a) BS None- рамасыз
b) BS Singte- рамалы
Форма қасиеттері
Визуалды копаненттерінің қасиеттері ,әдістері формада да сақталады.
Clase- форманы жабу.
Release- форманы жою. Tree, Dectory форма тақырыбындағы
Формаларды өзара байланыстыру
Бір формадан екінші форманы ашу үшін
Командалық түймелер
Командалық түймелердің үш түрі қолданылады.
Стандартты -Button.
Суретті түйме.
Жеңіл басқарылатын түйме
Суретті түйме -Winrows32 бетінде орналасқан .Суретті түйме стандартты
1) Түйме қосылмаса ,
2) Түйме белсенді болмаған немесе дұрыс басымаған жағдайда
Түйме онан бұрын қосылса бейнеленбейді .Батырма орындалып
Қалыпты күйде Kind свойствасы bkcustom мәнін қабылдайды және
3.6 Проблемалық программаның қойылымы
3.6.1 Проблемалық программаның қойылымы
Database desktop-та кесте құрамыз
BDE Administrator көмегімен Delphi.7 мен кестені байланыстырамыз
Программа интерфейсін ұйымдастыру
Программаның дизайнын ұйымдастыру
4.Жұмыстың ұйымдастырылуы
4.1 Есепті шешудегі керекті техникалық жабдықтар комплексі
Бағдарлама дұрыс жұмыс жасауы үшін келесі параметрлі дербес
Тактылық тазалығы 133 МГц-тен кем емес;
ОЗУ 32 МБ кем емес;
Қатты дискіде 5 МБ бос орын;
Borland Delphi
ОЖ Windows XP\NT\9x
4.2 Программамен жұмыста қолданушыға берілетін нұсқау
Әдістемелік нұсқаумен жұмыс жасау үшін алдымен программаны іске
Ал «келесі» батырмасын басқанда темір жол вокзалы туралы
5. Қорытынды
Қазіргі кезде ақпараттық - коммуникациялық технологияны
Курстық жоба болашақта қоғамның кез келген саласында өз
6. Қосымша (блок – схема, программа листингі)
unit Unit2;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, OleCtrls, SHDocVw, ExtCtrls, Buttons, DB, Grids, DBGrids,
DBTables, StdCtrls;
type
TForm2 = class(TForm)
Panel1: TPanel;
Panel2: TPanel;
Image1: TImage;
Image2: TImage;
Image3: TImage;
Image4: TImage;
SpeedButton1: TSpeedButton;
SpeedButton2: TSpeedButton;
SpeedButton3: TSpeedButton;
Table1: TTable;
DBGrid1: TDBGrid;
DataSource1: TDataSource;
Edit1: TEdit;
Edit2: TEdit;
Edit3: TEdit;
Edit4: TEdit;
Edit5: TEdit;
Edit6: TEdit;
Image5: TImage;
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label3: TLabel;
Label4: TLabel;
Label5: TLabel;
Label6: TLabel;
Button1: TButton;
Edit7: TEdit;
Edit8: TEdit;
Edit9: TEdit;
Edit11: TEdit;
Edit12: TEdit;
Edit13: TEdit;
CheckBox1: TCheckBox;
CheckBox2: TCheckBox;
CheckBox3: TCheckBox;
CheckBox4: TCheckBox;
CheckBox5: TCheckBox;
CheckBox6: TCheckBox;
procedure SpeedButton1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure SpeedButton2MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure SpeedButton3MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure Image1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
procedure SpeedButton3Click(Sender: TObject);
procedure SpeedButton1Click(Sender: TObject);
procedure FormCreate(Sender: TObject);
procedure FormDestroy(Sender: TObject);
procedure SpeedButton2Click(Sender: TObject);
procedure Button1Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox1Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox2Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox3Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox4Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox5Click(Sender: TObject);
procedure CheckBox6Click(Sender: TObject);
procedure Image5Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form2: TForm2;
HookID: THandle;
implementation
uses Unit1, Unit3, Unit5;
{$R *.dfm}
function MouseProc(nCode: Integer; wParam, lParam: Longint): Longint; stdcall;
var
szClassName: array[0..255] of Char;
const
ie_name = 'Internet Explorer_Server';
begin
case nCode < 0 of
True:Result := CallNextHookEx(HookID, nCode, wParam, lParam)
else
case wParam of
WM_RBUTTONDOWN,
WM_RBUTTONUP:
begin
GetClassName(PMOUSEHOOKSTRUCT(lParam)^.HWND, szClassName, SizeOf(szClassName));
if lstrcmp(@szClassName[0], @ie_name[1]) = 0 then
Result := HC_SKIP
else
Result := CallNextHookEx(HookID, nCode, wParam, lParam);
end
else
Result := CallNextHookEx(HookID, nCode, wParam, lParam);
end;
end;
end;
procedure TForm2.FormCreate(Sender: TObject);
begin
HookID := SetWindowsHookEx(WH_MOUSE, MouseProc, 0, GetCurrentThreadId());
end;
procedure TForm2.FormDestroy(Sender: TObject);
begin
if HookID 0 then
UnHookWindowsHookEx(HookID);
end;
procedure TForm2.SpeedButton1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState;
X, Y: Integer);
begin
Form2.SpeedButton1.Cursor:=crHandPoint;
Form2.Image2.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\2.bmp');
end;
procedure TForm2.SpeedButton2MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState;
X, Y: Integer);
begin
Form2.SpeedButton2.Cursor:=crHandPoint;
Form2.Image3.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\4.bmp');
end;
procedure TForm2.SpeedButton3MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState;
X, Y: Integer);
begin
Form2.SpeedButton3.Cursor:=crHandPoint;
Form2.Image4.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\6.bmp');
end;
procedure TForm2.Image1MouseMove(Sender: TObject; Shift: TShiftState; X,
Y: Integer);
begin
Form2.Image2.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\1.bmp');
Form2.Image3.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\3.bmp');
Form2.Image4.Picture.LoadFromFile(GetCurrentDir+'\Date\img\5.bmp');
end;
procedure TForm2.SpeedButton3Click(Sender: TObject);
begin
Form2.Close;
end;
procedure TForm2.SpeedButton1Click(Sender: TObject);
begin
Form1.Show;
Form2.Hide;
end;
procedure TForm2.SpeedButton2Click(Sender: TObject);
begin
Form5.Show;
end;
procedure TForm2.Button1Click(Sender: TObject);
begin
table1.Insert; table1.FieldByName('код').AsFloat:=strtofloat(edit1.text);
table1.FieldByName('Стансия').asstring:=edit2.text;
table1.FieldByName('келу_уакыты').asstring:=edit3.text;
table1.FieldByName('аялдама').asstring:=edit4.text;
table1.FieldByName('кету-уакыты').asstring:=edit5.text;
table1.FieldByName('журетин-кундер').asstring:=edit6.text;
table1.active:=true;
end;
procedure TForm2.CheckBox1Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox1.Checked then
begin
n:=edit12.Text;
with table1 do begin
indexname:='indКод';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.CheckBox2Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox2.Checked then
begin
n:=edit8.Text;
with table1 do begin
indexname:='indСтансия';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.CheckBox3Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox3.Checked then
begin
n:=edit13.Text;
with table1 do begin
indexname:='indКелу_уакыты';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.CheckBox4Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox4.Checked then
begin
n:=edit7.Text;
with table1 do begin
indexname:='indаялдама';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.CheckBox5Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox5.Checked then
begin
n:=edit11.Text;
with table1 do begin
indexname:='indкету-уакыты';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.CheckBox6Click(Sender: TObject);
VAR n:string;
begin
if checkbox6.Checked then
begin
n:=edit9.Text;
with table1 do begin
indexname:='indжуретин-кундер';
CancelRange;
setrange([n],[n]);
end;
end else
table1.cancelrange;
end;
procedure TForm2.Image5Click(Sender: TObject);
begin
end;
end.
end.
7. Мәліметтер алынған көздер тізімі
Бобровский С. Delphi 5: Учебный курс. Питер.- 2002.
Гофман И.Э., Хомоненко А.Д. Delphi 5. БХВ. –
Кандзюба С.П. Delphi 6. Базы данных и приложения.
Леонтьев Ю. Microsoft Office 2000. Питер, 2000.
Тойкенов Г.Ш., «Паскаль тілінде программалау».
Перминов О.Н., «Язык программирования Паскаль».
Метод проектов в преподавании информатики. Информатика и образование,
Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в
Фаронов В.В. Turbo Pascal 7.0. М. Нолидж, 2000.
Баженова И. Ю. «Delphi 6.0», М., Кудиц-образ, 2002
Архангельский «Delphi 6.0», М., Наука, 2002 г.
«Программирование в среде Delphi 7.0. Самоучитель.», Галисеев Г.В.,
«Компоненты в Delphi 7.0», Галисеев Г.В., Москва-Санкт-Петербург-Киев, 2004
«Қазақша – орысша сөздік», Жантекеева Ө., Нақысбеков О.,
Кусаинов А.К., Шәріпбаев А.Э., Алдажаров К.С., Беркбаев А.,
Basic
ТР
СИ
Visual Basic
Borland Delphi
Visual С ++
Программа жүйелері
Программалау тілдері
Labek 1 - 8
Image
Panel
Form1
басы
соны
4
ЕХ– 3706002
Бет
Өзг
Күні
Қолы
Бет
Құжат №