Гөй - гөйін

 Қадыр Мырзалиев Жымпиты ауылында
Қадыр Мырзалиевтей қадау талантқа ғана айтылар
Ер жетіп келе жатқан ұлдары мен
Тіпті жастарды қойып, егделенген өзіміздің де
Қадырды әлі әріп танымаған бүлдіршін бөбектен
Танымал болудың жолы көп. Даулы тақырып,
Мұндай даусыз даңқ, татаусыз танымалдықтың сыры
Жүйрік арман қуып жете қалсаң-ақ,
Жалт береді,
Соның өзі бір сабақ!
Осалдар жүр өзін жұрттан артық деп,
Ал мықтылар өзін жұрттан кем санап!
Тап-таза шындық!
Алдымен, азамат ойдың айдынында ешқашан арман
Үлкен мықтылық иесінің бірі-Қадыр. Дәлірек айтқанда,
Қадырдың мықтылығының бір дәлелі: Қадыр өлең
Күні кеше «сөз сиқырын» үйреткен шабытты
«Адам жылап туады, жатады жұрт жұбатып,
Және жылап өледі, өзгені де жылатып.
Жылайтыны туа сап,-жамандар бар қинайтын,
Жылайтыны өлерде,-жақсылар бар қимайтын»
Жым-жырт тұна, тына тыңдаған дүйім жұрт
Жаным-ау, жанартау ғой мынау – деп
Дәл осы тұста Қадыр да дәл
«Жанартаудың сөнгендері-даңқты,
Атылмаған жанартаулар-қауіпті»
Енді жұрт дуылдамай, үнсіз ойланды. Тағы
Сол кештен күні бүгінге дейін Қадыр-ақын
Асылы, адам әдебиетке сұлудың бұрымындай өрілген
Енді турасына көшсек, мүбәда қазақ поэзиясына
Демек, қазіргі қазақ поэзиясын көп дауысты,
Қадыр Мырзалиев соңғы ширек ғасырда қатарынан
Айталық, «Ой орманы». Бұл кітап үшін
Кітаптағы өлеңдердің тақырыбы мен мазмұны-адам, адамға
Әрбір шын мәніндегі суреткер секілді Қадырдың
Ал адам, оның тағдыры тіршілігі әдеби
«Дала дидары»-Қадыр ақындағының жаңа белесі, тың
Александр Блок ақынның ақындағы-үндестік деп ұққан
«Дала дидарында» тек сырт қарағанның өзінде
Ал мазмұн жағынан келсек, мұндағы жүз
Мәселен, «Бабамыздың шоқ басқан табанымен, бірдей
Байқасақ, осы секілді өлеңде және жинақтағы
Ең жеңілі мынау эпифораны көрелікші:
«Күншілдер өледі
Көңілін от қарып,
Батырлар өледі
Борышын атқарып.
Бұзықтар өледі
Пышаққа құлшынып.
Сұлулар өледі
Құшақта тұншығып.
Арғымақ өледі
Артында шаң қалып,
Ақындар өледі
Бәріне таң-қалып!»
Өлеңнің мазмұнындағы қоспасыз шындықты айтпағанның өзінде,
Сонымен, бірінші томдағы бірнеше кітап –
Сөзімізді ұзарта бермей, тұжырымдай түсу үшін
«Қуып шығар қызыл сөзді ой кейін,
Мен оларға киліккенді қой дейін.
Өзің көтер,
Алтын тиек идеям,
Егіз ішектің беу-беуі мен
Гөй-гөйін!»
Қадыр «Домбыра» тиегін осылай қондырады.
Әдебиет:
«Қадыр Мырза Әли» кітабы