Мемлекеттің қаржы жүйесінің қызметі

Жоспар
Кіріспе.....................................................................................................................3
Бөлім І. Мемлекеттің қаржы жүйесі және оның экономиканы
1.1 Қаржы жүйесінің ұғымы, сфералары мен буындары.........................5
1.2. Қаржы функциялары мен рөлі...........................................................11
. Қаржылық реттеудің қажеттілігі.......................................................14
Бөлім ІІ. Қазақстан Республикасы қаржы жүйесінің бір саласы
2.1 Мемлекеттің қаржы жүйесінің қызметі..............................................17
2.2. Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің моделі..................22
Бөлім ІІІ. АҚШ қаржы жүйесінің ерекшеліктері
АҚШ- тың қаржы жүйесінің құрылымы..............................................24
Қорытынды............................................................................................................26
Қолданылған әдебиеттер тізімі ...........................................................................27
Қосымша А
Қосымша Ә
Кіріспе
Курстық жұмыстың аты – «Мемлекеттің қаржы жүйесі және
Жалпы нарықтық қатынастардың құрылымында да, мемлекет тарапынан оларды
Қоғамдық ұдайы өндіріс процесіндегі сан алуан өзара байланыстар
Қаржы- ақша қатынастарнының ажырағысыз бөлігі, сондықтан олардың рөлі
Басқа ақша қатынастары қаржы шеңберінен шығып кетеді.Қаржының
Мақсаты: Біз мемлекетімізді экономика жағынан қалыптастырардың
Бөлім І. Мемлекеттің қаржы жүйесі және оның экономиканы
реттеудегі рөлі
1.1 Қаржы жүйесінің ұғымы, сфералары мен буындары
«Қаржы жүйесі» ұғымы қаржы ұғымының одан әрі дамуы
«Жүйе» термині өзара байланысты элементтердің шағын жүйелердің
Қаржы жүйесі - интеграциялық тұрпаттағы жүйе. Ол өзіне
Біртұтас қаржы жүйесі- өзінің мәні жағынан мынандай
бір- бірімен өзара байланысты қаржы қатынастарының сфералары мен
елдің қаржы мекемелерінің жиынтығы, оларға қаржы мекемелері мен
Демек, қаржы жүйесі - бұл мемлекет пен кәсіпорындардың
Қазақстан Республикасында макроэкономиканың және микроэкономиканың қаржы жүйесін
Қаржы жүйесі анықтамасының бұл қағидалы үлгісіне
қаржы қатынастарының жиынтығы;
ақша қорларының жиынтығы;
басқарудың қаржы аппараты
- сызба. Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің сызбасы
Қазақстан Республикасының қаржы жүйесі
Жалпы мемлекеттік қаржы
Шаруашылық жүргізуші субьектілердің қаржысы
Халықтың (үй шаруашы-
лығының) қаржысы
Мемлекеттік бюджет
Арнаулы бюджеттен тыс қорлар
Мемлекет-тік кредит
Материалдық өндіріс сферасының қаржысы
өндірістік емес сферасының қаржысы
Областардың, қалалардың, аудандардың бюджеттері
Республикалық бюджет
Жергілікті бюджет
Өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, құ- рылыс кәсіпорын- дардың, жүк
Тұрғын үй- комуналдық шаруашылықтың, халыққа тұрмыстық қызмет көрсе-
Орталықтандырылған қаржылар
Орталықтандырылмаған қаржылар
Тақырыбы: Мемлекеттік қаржы жүйесі
Өзінің тарихи дамуында қаржы жүйесі ұзақ эволюциядан өтті.
Қазақстан Республикасында макро жән,е микроэкономиканың қаржы жүйесін реттеліп
Бүгінде Қазақстанның қаржы жүйесі төменде келтірілген схемадағы қаржы
мемлекеттік бюджет жүйесі;
мемлекеттік несие;
жергілікті қаржылар;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің (корпоративтік) қаржылары;
халықтың (үй шаруашылығының) қаржысы.
Қаржы қатынастарының алғашқы екі бөлігі жалпы
Жергілікті қаржылар мемлекеттік қаржы жүйесінің маңызды сферасы
Халықтың (үй шаруашылығының) қаржысы қаржы жүйесінің ерекше бөлігі.
Мемлекеттердің көпшілігінде қаржы жүйесінің қағидаты фискальді (қазыналық)
қаржы жүйесін ұйымдастыруға централизм, демократизм;
мемлекеттік қржы органдары тарапынан болатын орталықтандырылған басшылықпен бір
Аймақтарды дамытудың әлеуметтік жағынан қабылдауға болатын бұл
Халықтың өзінің ақша қаражаттарымен жалпы мемлекеттік қаржы жүйесімен,
байланысты болатын ақша қатынастарын қоспағанда, қаржы қатынастары болып
Жеке меншік және мемлекеттік кәсіпорындардың қаржылары сферасының бастапқы
мемлекеттік және муниципалдық қаржылар;
шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылары (корпоративтік қаржылар).
Аталған сфералардың әрқайсысының ішінде буындар бөлінеді, оның үстіне
1.2. Қаржы функциялары мен рөлі
Қаржының мәні, іс- әрекет механизмі және рөлі оның
Қаржының бөлу функциясы қоғамдық өнім мен ұлттық табысты
Бөлу функциясы қаржы құралдарын қоғамдық өнім мен
Ұлттық табысты бөлу және қайта бөлудің ақырғы нәтижесі
Кәсіпорындар, фирмалар өздерінің алғашқы табыстарынан салалық
Қаржы көмегімен ұлттық табысты бөлу және қайта
қаржылық- бюджеттік әдіс. Ол бюджетке табыстарды алғанда
несиелік- банктік әдіс. Ол уақытша басы бос
Ұлттық табысты қаржы көмегімен қайта бөлудің негізгі
өндірістік емес саланы қаржы ресурстарымен қамтамассыз ету;
елдің жеке экономикалық аймақтарының арасында қаржы ресурстарын мақсатты
қаржы ресурстарын маңызы зор прогрессивті салалардың айрықща
қаржы ресурстарын ұтымды түрде сала ішінде бөлу, ол
Қаржы микроэкономкалық дамудың тиімді ара- қатысын
Қаржының экономикалық рөлі мына бағыттардан тұрады:
қаржы капиталдың айналымын тездете отырып кәсіпорындардың,
кірістер мен шығыстарды ұдайы салыстырып отыру арқылы қаржы
қаржы ақша қорлары бөлу және қайта бөлу
қаржы ұлттық табыстарға қорлану мен тұтыну
Қаржының бақылау функциясы коммерциялық есеп пен маркетинг операцияларын
Бақылау функциясы қаржылық бақылауда көрінеді, бірақ
Қаржының бақылау функциясының экономикалық мағынасы
Қаржылық реттеудің қажеттілігі
Экономикалық қаржылық реттеуі- өте қиын және алуан түрлі
Қаржылық реттеу макроэкономикалық деңгейдегі елдің халық шаруашылық жағдайда,
Қаржы үйлестірім қатынастарын білдіретіндіктен қоғамның әр жағынан дамыған
Әлеуметтік сфераның қаржылық реттеуі күйзеліс кезінде мемлекеттің ажырағыссыз
әлеуметтік статустан тәуелсіз өмір сүрерлік минимумды (қамсыз ету)
халықтың өмірлік деңгейін нарықтық экономиканың әлеуметтік бағдарлы мақсат
тұрғындардың еңбектік және істік ынталандыру негізінде әлеуметтік әділеттілікті
Қазақстан экономикасының қаржылық реттеуінің проблемалары оның постсоциалистік
Қазіргі уақытта бұл проблема ашық болып қала бермек,
Біздің қазіргі кездегі экономикамыздың қиын жағдайына байланысты экономикалық
Әрине, ең болмағанда ақшалық, қаржылық және несиелік сферада
Ол үшін республика басқарушысы үлкен саяси жігерді көрсету
Бөлім ІІ. Қазақстан Республикасы қаржы жүйесінің бір саласы
2.1 Мемлекеттің қаржы жүйесінің қызметі.
Қаржы жүйесінің қызмет атқару механизмдерін зерттеу үшін оның
Мемлекет пен шаруашылық субъектілерінің арасындағы өндірістік қорларды иемдену,
Мемлекет пен шаруашылық субъектілерінің пайданы, таза табысты және
Мемлекет пен халықтың, азаматтардың табыстарын қалыптастыру, бөлу және
Мемлекет пен шаруашылық субъектілерінің мемлекеттік орталықтандырылған ақша қорларын,
бөлу және пайдалану, сондай – ақ зейнетақы қорлары
Мемлекеттің өндірістік емес бюджеттен қаржыландырылатын ұйымдар мен мекемелердің
Қаржылық банктік жүйе институттарының арасындағы қатынастар;
Шаруашылық субъектілерінің өзара қатынастары, сондай – ақ олардың
Мемлекеттің сыртқы экономикалық ғылыми – техникалық қызмет процестерінде
Қаржылық қатынастардың жиынтығы қазіргі кезде “салықтар” атты экономикалық
Қаржылық механизмнің негізгі элементтеріне мыналар жатады:
Қаржылық бюджеттік жоспарлау және болжамдау;
Қаржылық ресурстарды тікелей басқару және жан жақты бағдарлау;
Қаржылық ресурстардың құрылуына, бөлінуіне және пайдаланылуына бақылау жүргізу;
Қаржылар мен салықтардың, бюджеттің өндіріске және халықтың әл
Сонымен қаржы жүйесін экономикалық тұрғыда қарастырайық, оның мынадай
Ақша қаражаттарын олардың иелерінен мәжбүрлі және қайтарылмайтын түрде
Ақша қаражаттарын олардың иелерінен мәжбүрлі, бірақ қайтарылатын түрде
Ақша қаражаттарын ерікті және қайтарылмайтын түрде жұмылдыру (өз
Ақша қаражаттарын ерікті және қайтарылатын түрде жұмылдыру. Мысалы,
Қор ұстаушының (иесінің) өз комерциялық қызметінен түскен табыстарын
Эмиссия, айналымға жаңадан ақша (немесе бағалы қағаздар) шығару.
Ақша қорларын бөлудің негізгі әдістері:
Қаржыландыру, яғни, белгілі бір қордан нақты алушыға бөлінетін
Кредиттеу (несиелеу), яғни, белгілі бір қордан нақты алушыға
Қор ұстаушының (бұл жерде мемлекеттің) өз қаржылық міндеттерін
Ақша қорларын пайдалануды ұйымдастыру әдістері:
Ақша қорларын пайдаланудың тәртібін белгілеу;
Ақша қаражаттарын пайдаланудың лимиттерін және қаржылық
Ақша қаражаттарын пайдалану жоспарларын жүзеге асыру;
Ақша қорларын пайдаланылуына бақылау жүргізу;
Мемлекеттің қаржылық қызметі нақты құқтық нысандар бойынша жүзеге
Мемлекеттік органдар қаржылық қызметті жүзеге асару кезінде өздерінің
Қаржылық-құқтық актілер мазмұнына қарай нормативтік және жекелеген түрлерге
Нормативтік қаржылық – құқтық акті жалпы ережелерді құрайды.
Жекеленген қаржылық – құқтық акті белгілі бір мәселені
2.2. Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің моделі
Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің модельдерін оқыту ұстамдық ерекшеліктерін
Күрделі жүйелі дағдарыс жағдайында дербестікті иелену. Қазақстан Республикасының
Ақша қаржы жүйесінің қалыптасу процесінің аяқталмауы, тәуелсіздіктің он
Қабылданған ақша – қаржы жүйесінің моделінің ашықтылығы. Ол
Жалпы меншік құрылымындағы коорпоративтік инвесторларды иелену. Халықтың менталитетіне
Бұл процесс нәтижесінде жоғарғы инфляция кезеңінде комерциялық банктердің
Тұрғындардың нақты сектордан қаржылық сектордың бөлінуі.
Бөлім ІІІ. АҚШ қаржы жүйесінің ерекшеліктері
АҚШ- тың қаржы жүйесінің құрылымы
Қазіргі кездегі мемлекет қаржысының жүйесі төмендегідей көрсеткіштерден тұрады:
Федерациялардың қаржы жүйесі;
50 штаттардың қаржы жүйесі;
12,7 мың әкімшілік, шаруашылық кәсіпкерліктердің, мәдени және т.б.
Арнайы қорлардың;
Мұндай мемлекеттік қаржыны ұйымдастыру жүйесі орталықтандырудың жоқтығын көрсетеді.
Штаттардың бюджеттері федералды бюджетке кірмейді, яғни одан тәуелсіз,
Бұл жағдайды бізге соңғы отыз жылда үш деңгейлі
бюджеттің жалпы шығындарының 65%- дай федералды бюджет арқылы
Федералды органдар жалпы ұлттық деңгейдегі шығындарды басқарады (әскери
АҚШ- та бюджет дотациялар мен шығындар арқылы басқарылады.
Мұндай федералды дотацияларға деген үнемі артудағы тәуелділік «федералды
Қорытынды
Жоғарыда айта кеткенімдей, қаржы жүйесі интеграциялық тұрпатты жүйе
Нарықтың қалыптасуында ақша және қаржы- кредит жүйелері де
Сонымен қатар, бұл реформалар мемлекет саласындағы саясат бағытын
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
В.Д. Мельников, Ильясов К.К. «Финансы». Алматы, 2001ж. «ФинЭк»;
В.Д. Мельников. «Государственное финансовое регулирование экономики Казахстана». Алматы.
Ильясов К.К., Құлпыбаев С.Қ. «Қаржы» Алматы 2003ж;
В.Д. Мельников, Ли В.Д. Общий курс финансов. Учебник.-
Финансы. Учебник для вузов. под ред. М.В.
Зейнельгабдин А.Б. Финансовая система: экономическое содержание и
Финансы. Под ред. В.М. Родиновой.-М.: Финансы и
Корнев А.В. «Особенности организации бюджетного процесса в конгрессе
Сбалансированный федеральный бюджет. Конституциональное измерение. США №-9-10,
Травкина Н.М. «Бюджетная стратегия США». США №10, 25
Травкина Н.М. «Законодательный бюджетный процесс в США: края
«орысша- қазақша қазіргі кездегі экономикалық терминдердің түсіндірме сөздігі»
Финансово- кредитный энциклопедический словарь/ Колл. Авторов под общ
Қосымша А
Қазақстан Республикасы мен АҚШ- тың 2004 қаржы жылындағы
№
Негізгі кіріс көздері АҚШ Қазақстан Республикасы
Млрд. долл. %-дық Млрд. долл. %-дық
1. Жеке табыс салықтары 590,2 43,56 154,04 2,1
2. Корпарацияның табысына деген салықтары 157,0 11,59 64,9
3. Әлеуметтік сақтандыруға арналған салық төлемдері 484,5
4. Тегін алынған мүлік пен ақша қаражаттарына салық
5. Акциздер 57,5 4,24 22,2161 36
6. Кеден салықтары 19,3 1,42 6,019 8
7. Басқа да кірістер 31,9 2,35 39,348 1,0
8. Барлығы 1355,2 100 722,034 100
Қосымша Ә
2004 қаржы жылындағы Қазақстан Республикасы мен АҚШ- тың
№
Шығындардың бағыты Қ.Р. АҚШ
%-дық %-дық
1. Білім бер мен кітапханаларды қаржыландыру 5,7 35
2. Әлеуметтік төлемдер 26,1 13
3. Денсаулық сақтау 2,5 9
4. Көлік жүйелерін дамыту 7,7 9
5. Қоғамдық қорғау шаралары 9,6 8
6. Қоғамдық санитария 12,1 3
7. Табиғатты қорғау 5,6 3
8. Тұрғын–үй комуналдық қамтамассыздандыру 1,3 1,8
9. Басқа да шығындар 8,8 18,2
27
27