Монополистік бәсеке
ҚазаҚстан республикасы білім
жӘне Ғылым министрлігі
Қ.И.СӘтбаев атындағы ҚазаҚ ҰлттыҚ
техникалыҚ университеті
Экономика және минералды ресурстарды басқару кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Монополия
Қабылдаған: оқытушы Рустемова Ш.
Орындаған: Азбергенов Н.
ИСЭб-02-1қ тобының студенті
Алматы 2004
Жоспар
Кіріспе 3
а) Монополия 3
ә) Монополияның ұйымдық формалары 3
Негізгі бөлім 6
а) Монополистік бәсеке 6
ә) Моноплистік бәсеке жағдайындағы нарық бағалары.
б) Монополиялық бағалар жағдайындағы нарықтық тепе-теңдік
в) Табиғи монополия 6
г) Монополдық пайда 6
ғ) Монополдық рента 6
Қорытынды 12
а) Антимонополдық әдістер. 12
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 14
Кіріспе
а) Монополия
ә) Монополияның ұйымдық формалары
Монополия (грек - mono - жалғыз,
Монополияның мақсаты - рынокта баға мен
Монополия бірнеше компаниялардың қосылуы арқылы құрылады
Картель — шығарылып отырған өнім мен
Синдикат — өнімді бірлесіп өткізуді ұйымдастыру
Трест — монополияға енетін фирмалардың меншік
Концерн — қаржы орталығы
Конгломерат — басты фирманың қызмет өрісімен
Монополистік, жетілмеген бәсеке үнемі болып тұрған.
Монополия — кейбір өнімді сатуға немесе
Монополия деген термин сөзбе-сөз мағынасында тауардың
Монопсония — белгілі тауарды сатып алуға
Олигопсония — белгілі тауарларды сатып алушы
Олигополия — бұл да нарық құрылымынң
бірсалалық сауда — өнеркәсіптік фирма әрекет
ешқандай келісіммен байланысты емес, бір-бірімен бәсекелес
өндірістік өзара байланыстар егжей-тегжей мамандандыру түрінде
Дуополия — белгілі тауарлардың тек екі
Билатералдық монополия (екі жақты монополия) —
Нарықтың негізгі түрлері
Сатып алушылар Сатушылар
Көп Бірнеше Бір
Көп Полиполия (толық бәсеке) Олигополия (сатушылар
Бірнеше Олигосония (сұраныс олигопониясы) Билатералдық олигопония
Бір Монопсония (сұраныс монопсониясы) Шектелген монопсония
Негізгі бөлім
а) Монополистік бәсеке
ә) Монополистік бәсеке жағдайындағы нарық бағалары.
б) Монополиялық бағалар жағдайындағы нарықтық тепе-теңдік
в) Табиғи монополия
г) Монополдық пайда
ғ) Монополдық рента
Монополистік бәсеке. Шаруашылық жүргізудің монополистік формасы
Монополистік бәсекенің бірнеше формалары болады, оның
Ғылыми-техникалық тіресу. Бұнда фирмалардың бәсекелестік сайысы
жаңа өнім дайындау; осы замандағы жаңа
ғылыми-техникалық ақпаратты жинақтап пайдалану; патенттерді сатып
Өнеркәсіптік-өндірістік сайыстың көрінісі: өндірістік мүмкіндіктің күшейуі,
Сауда-саттық сайысы. Бұл сайыс бағаны қолдану
Монополистік бәсеке жағдайындағы нарық бағалары. Монополдық
Монополдық баға — берілген сұраныс
Нарықты бәсеке монополиялық бағаның шекарасын белгілейді.
Монополиялық бағаның төменгі шегі. Бұл әдеттегі
Е=Pm-Pжб/Pm,
Мұнда Pm — монополиялық баға; Pжб
Монополиялық бағалар жағдайындағы нарықтық тепе-теңдік механизмі.
әр түрлі себептерге байланысты, тауарлар нарығында
нарықта осы тауардың көп тұтынушылары болады,
өндіріс жағдайында байланысты фирма-монополистің үлес шығындары
жекелеген тұтынушылардың нарықтық бағаға әсер етуге
Осылардан мынадай методологиялық қорытынды жасауға болады:
Табиғи монополия. Кейбір салаларда жеке өндіруші
Демонополизация туралы әңгіме болғанда есте болатын
Монополдық пайда — монополдық бағамен өндіріс
Өндіріс көлемінің азаюы, бағаның тым артық
Ұзақ мерзімдік интервалда, тұрақты шығындардың көлеміне
Монополдық пайдаға ие болу былай жүреді:
монополдық баға арқылы; бұл арқылы шет
мемлекеттік бюджет арқылы; монополдық пайда салық
қаржы жүйесі арқылы; монополдық пайда құрылтайшылықтан
Монополдық рента — тауарларды монополдық бағамен
Сирек кездесетін ауыл шаруашылық өнімдерінің монополдық
Қорытынды
а) Антимонополдық әдістер.
Антимонополдық әдістер. Монополдық ситуацияға мемлекеттік органдар
Әкімшілік-құқықтық әсер ету түрлері — шаралардың
белгілі бір шаруашылық саласында монополияның болуына
бар монополиялық бірлестіктерді тарату;
монополияларды бірнеше жеке дербес шаруашылықтарға бөлу.
Әкімшілдік-экономикалық әсер етудің бағыттары — шаралардың
баға алалаушылығымен айналысатын сатушылар (өндіріс шығындарымен
жарнама арқылы тауарларға фальсификация жасаған саудагерлерді
нарық жағдайына бірлесіп әсер еті мақсатпен
Мемлекет жүргізетін экономикалық әсер ету —
салық саясатының әрқилы әдістері арқылы, монополияларды
субстиг тауарларды (өзара алмасатын) шығаруды қолдау.
халықаралық экономикалық байланыстар және импорт өсіру
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Әубәкіров Я., нәрібаев н., Есқалиев
2. Доғалова Г.Н. Халықаралық экономика. Алматы,
3. Нарықтық экономика дамыған елдер өнеркәсібінде
4. Мәуленова С.С. Бекмолдин С.Қ. Құдайбергенов
5. Мәдешов Б. Нарықтық экономика теориясына
1
Монополистік бәсеке түсінігі
Монополия. Қазақстан Республикасындағы монополиялық реттеу
Монополистік бәсеке түсінігінің шығуы
Қазақстандағы монополист- фирма және олардың әрекеттері
Бәсеке және монополия. Бесеке формы
Мемлекеттің монополияға қарсы саясаты
Бәсекелестіктің дамуы және монополистік қызметтер
Нарықтың инфрақұрылымы мәні және негізгі элементтері
Монополия туралы
Бәсеке күресі