Қоспа дайындау процесінің ірілендірілген технологиялық процесінің кестесі
МАЗМҰНЫ
1 КӨПҚҰРАУЫШТЫ ҚОСПА ДАЙЫНДАУ ПРОЦЕСІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ 11
1.1 Көпқұрауышты қоспа 11
1.3 Бетон қоспасының қасиеттері 13
1.4 Бетон қоспасының ыңғайлы төселуі 16
1.5 Бетон маркалары мен кластары 16
1.6 Бетон қоспасын дайындау процесінің технологиясы 19
1.7 Материалдарды жіберу, мөлшерлеу және қоспаларды дайындау 23
2 АРАЛАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСІН РЕТТЕУ 26
2.1 Үгілмелі материалдардың қоспа құру процесінің математикалық жазбалануы 26
2.2 Дискретті ағымдағы бөлшектердің өзара әрекеттесуі 29
2.3 Араластыру процесін модельдеу 33
2.4 Ең кіші квадраттар әдісі 34
3 БЕТОНДЫ ҚОСПАНЫҢ САПАСЫН АДАПТИВТІ БАСҚАРУ 46
ЖҮЙЕСІ 46
3.1 Технологиялық процесті оптимизациялау үшін адаптивті моделдер 46
3.2 Жалпы параметр әдісінің адаптивті алгоритмдерін таңдауын негіздеу 50
3.3 Технологиялық процестерді адаптивті басқару жүйесі 56
3.4 Икемделетін моделі бар объектіні адаптивті басқару 57
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 63
4.1 Бағдарламаны құру және енгізуге кететін шығынды есептеу 63
5 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 66
5.1 Технологиялық процестің қауіпті және зиянды өндірістік факторлар анализі
5.2 Ұйымдастырушылық шаралар 67
5.2.1 Жұмыс атқарушы мамандарды қауіпсіздікпен қамтамасыз ету жұмыстары 68
5.2.2 Қызмет етуші және жөндеу жұмыскелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін
5.3 Техникалық шаралары 68
5.3.1 Бөлек және бір-бірімен қиыстырыла қолданылатын электр тогының түсуіне
5.3.2 Радиоактивті заттар және басқа да ионданған сәулеленуге
5.3.3 Оператор үшін жарықтану ерекшелігін таңдау 69
5.3.4 Микроклиматты сақтау 70
5.3.5 Шу әсерлері 71
5.3.6 Дыбыс қысымының деңгейін және дыбыс жұтатын келбеттеулермен шуды
5.4 Өрт қауіпсіздігі 74
ҚОРЫТЫНДЫ 76
1 КӨПҚҰРАУЫШТЫ ҚОСПА ДАЙЫНДАУ ПРОЦЕСІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
1.1 Көпқұрауышты қоспа
Көпқұрауышты қоспаларды дайындау процесстерінің өзіндік ерекшеліктері, бір-бірінен шығыс құрауыштардың
Бастапқы құрауыштар мен олардан дайындалатын қоспалар қасиеттері сапа көрсеткіштерінің
Барлық жағдайда, көпқұрауышты қоспаларды дайындау процесінің мақсаты, сапа көрсеткіштерін
Көпқұрауышты қоспа дайындаудың басты кезеңдерінің бірі қоспаны араластыру болып
Қоспа түрі мен сипаттамасына тәуелді, араластырудың әртүрлі тәсілдерін қолданылады.
Араластыру сапасына оның ұзақтылығы үлкен әсер етеді. Айналмалы әрекетті
1-сурет Араластыру уақытының қоспаның салыстырмалы беріктігіне 1 және біртектігіне
Оптимады араластыру ұзақтылығы, көпқұрауышты қоспаның құрамынан, сипаттамасынан және қолданылатын
Араластыру процесі кезінде, бетон қоспасы толтырғышының түйір көлемдері үлкен
Осы бөлімде, көпқұрауышты қоспа алу, бетон мысалында келтірілген.
1.2 Бетон жайлы жалпы түсініктер
Бетон деп, белгілі пропорцияда алыған, минералды немесе органикалық тұтқыр
Құрылыста цементтен немесе басқа органикалық емес тұтқыр заттардан дайындалған
Цемент пен толықтырғыш арасында әдетте ешқандай химиялық әрекет жүрмейді
Бетон қоспасының құрамы, белгілі мерзімге қарай бетонға қажетті қасиеттерді
Бетон нәзік материал болып табылады: оның сығылу кезіндегі беріктігі,
Бетонның басты құрастырушы болып табылатын және көп жағдайда қасиетін
Қолдану аумағына байланысты: темірбетон құрылыстарына (фундаменттер, бағаналар, білектер, тосқауылдар,
1.3 Бетон қоспасының қасиеттері
Бетон қоспасы деп, ұстала бастау мен қату процестерінің басына
Бетон қоспасындағы негізгі құрылымқұраушы құрастырушысы цементтік қамыр болып табылады.
Бетон түрінен тәуелсіз, бетон қоспасы екі басты талаптарды қанағаттандыруы
Өспелі күштің әсер етуі кезінде бетон қоспасы алдымен қатты
Темірбетон бұйымдарын жасау мен монолитті құрылыстарды бетондау кезінде бетон
Ыңғайлытөселуді бағалау үшін үш көрсеткіш пайдаланылады:
1) қоспаның құрылымдық беріктігінің сипаттамасы болып табылатын бетон қоспасының
2) бетон қоспасының динамикалық тұтқырлығының көрсеткіші болып табылатын қатаңдығы;
3) бетон қоспасының оның тұрғаннан кейінгі субөлумен сипатталатын байланыстылық.
1 - қатаң қоспа; 2 - қозғалмалы қоспа; 3
б) бетон қоспасын қатаңдыққа тексеру құралы; 4 - зерттеулер
2-сурет Бетон қоспасын ыңғайлытөселуге тексеру
Бетон қоспасының қозғалғыштығы, сынауға қажетті бетон қоспасынан пішінделген өлшенетін
Бетон қоспасының қатаңдығы, қатаңдыққа тексеру құралында бетон қоспасыны алдын-ала
1-кесте – Бетон қоспасының түрлері
Ыңғайлытөселу бойынша
маркасы Ыңғайлытөселу нормасы
қатаңдық, сек
Қозғалмалылық, см
Конустың отыруы Конус балқуы
Өте қатаң қоспалар
СЖ3
СЖ2
СЖ1 100-ден жоғары
51-100
50 және төмен -
-
- -
-
-
Қатаң қоспалар
Ж4
Ж3
Ж2
Ж1 31-60
21-30
11-20
5-10 -
-
-
- -
-
-
-
Қозғалмалы қоспалар
П1
П2
П3
П4
П5 4 және төмен
-
-
-
- 1-4
5-9
10-15
16-20
21 және жоғары -
-
-
26-30
31 және жоғары
Бетон қоспасының байланыстылығы, құрылыстың және бетон қасиеттерінің біртектілігін ескертеді.
1.4 Бетон қоспасының ыңғайлы төселуі
Біріктіру суының көлемі, бетон қоспасының ыңғайлытөселуін анықтайтын негізгі факторы
,
мұндағы С - біріктіру суы, кг/м3;
СЦ - цемент қамырындағы су, кг/м3;
СТОЛ - толтырғыш суы, кг/м3.
Цементтік қамырдағы су көлемін, оның реологиялық қасиеттері анықтайды: ығысудың
Толтырғыштың суды қажет етуі, басты технологиялық сипаттамасы болып табылады.
Бетонның қажетті беріктігін қамтамасыз ету үшін сулыцементтік қатынас мөлшері
1.5 Бетон маркалары мен кластары
Бетонды және темірбетонды құрылысты жобалау кезінде бетонның қажетті сипаттамаларын
Бетонның сығу бойынша беріктік ретіндегі жобалық маркасына, үлгі-кубтық эталондарды
Бетонның осьтік созу бойынша беріктік ретіндегі жобалық маркасына, бақылау
Бетонның аязғатөзімділік бойынша беріктік ретіндегі жобалық маркасы, үлгілердің стандартты
Бетонның суөткізбеушілік бойынша беріктік ретіндегі жобалық маркасы, бетон үлгілерінің
Бетонның сығу бойынша беріктік ретіндегі жобалық маркасы, стандартты бетон
а) монолитті құрылыстар үшін 28 тәулік мерзімінде;
б) құрастырылған құрылыс үшін - бұйымның берілген түрі үшін
Бетонның монолитті құрылыстардағы жобалық маркасын, цементті эканомдауға мүмкіндік беретін,
Бетон беріктігін, сериямен дайындалатын үлгілерді сынау жолымен анықтайды: серия,
Созу кезіндегі беріктік шегі, сығу кезіндегі беріктік бойынша бетон
Бетон біртекті болуы қажет - бұл техникалық және экономикалық
Беріктікті нормылау үшін, оның мүмкін болатын тербелістерін ескеретін, қажетті
Бетон класы - қамтамасыз етуді 0,95-ке кепілдік беретін қандайда
2-кесте – Вариацияның нормативті коэффициенті V=13,5% болған кездегі бетон
Бетон класы Берілген кластың
орташа беріктігі, кгс/см2 Бетонның ең жақын маркасы
В3,5
В5
В7,5
В10
В12,5
В15 46
65
98
131
164
196 М50
М75
М100
М150
М150
М200
2-кестенің жалғасы
Бетон класы
Берілген кластың
орташа беріктігі, кгс/см2 Бетонның ең жақын маркасы
В20
В25
В30
В35
В40
В45
В50
В55
В60 262
327
393
458
524
589
655
720
786 М250
М350
М400
М450
М550
М600
М600
М700
М800
Бетон беріктігі, жылы және ылғалды жағдайларда жақсы өтетін цемент
Бетон беріктігінің ұлғаюы, бетон беріктігі уақыт бойынша шамамен логарифмдік
,
мұндағы - тәулік
- бетон маркасы;
- бетон қатуының күндік есебі.
Бетон беріктігін аралық мерзімдер үшін, 3, 7, 28, 90
1.6 Бетон қоспасын дайындау процесінің технологиясы
Бетон қоспасы, цемент пен толықтырғыш қоспасын сумен біріктіру кезінде
Бетон қоспасын дайындау, шартты түрде келесі технологиялық шектеулерге бөлуге
Бетон қоспалау екі принциппен ерекшеленеді: үздіксіз және айналмалы. Үздіксіз
Айналмалы принцип ерекшелігі, жабдықтардың жұмыс істеуі мен толтырылуы бір
Бетон қоспасын дайындаудың айналмалы принципін қарастырайық.
Қазіргі бетонқоспалауыш цехының негізгі технологиялық жабдықтарының типтік орналасу кестесі
Бірінші кезеңде мөлшерлегіш үсті бункерлері орналасады, оған сәйкес транспорттық
Екінші кезеңде, яғни мөлшерлеу бөлімінде, мөлшерлегіштер орналасады. Мөлшерлегіштерде мөлшерлегіш
Цементтің, толтырғыштардың, судың және қосымшалардың мөлшерленуі арнайы мөлшерлегіштерде орындалады.
Алдын-ала
орташаландыру
Мөлшерлеу
Араластыру және
қайта өңдеу
Түпкілікті
орташаландыру
Дайын өнім
3-сурет Қоспа дайындау процесінің ірілендірілген технологиялық процесінің кестесі
Үшінші кезеңде бетонқоспалауыштар орналасқан, онда құрауыштарды араластыру мен негізгі
Технологиялық жабдықтардың осындай тігінен орналасуының тиімді жағы мөлшерлегіш үсті
Бетонқоспалауыш цехы күрделі объектілер қатарына жатады, олардың ерекшеліктері: технологиялық
Сонымен қатар бетон қоспасының сапасы үшін мөлшерлеу мен араластыру
Демек, бетон қоспасының сапасы жасалатын темірбетон бұйымдарының сапалық сипаттамаларына
Бетон қоспасының ең маңызды қасиеттері - қатаңдығы мен қозғалғыштығы
Бетонның беріктілігі бетон қоспасының сулыцементтік қатынасына тәуелді болып табылады.
Зерттеулер бойынша цементтің толық гидротациясына бетон қоспасы құрамындағы цемент
Осыдан шығатыны бетонның беріктілігінің төмендеуі сулыцементтік қатынасына байланысты, яғни
,
мұндағы Rб - 28 тәуліктік дұрыс қатаюдан кейінгі бетон
С/Ц - сулыцементтік қатынас.
Бетонның беріктілігін анықтау үшін бірнеше эмпирикалық теңдеулер қатары ұсынылады.
,
мұндағы А - үлкен толықтырушылардың түрін ескеретін коэффициент;
Rц - цемент белсенділігі.
Бетонды есептеуге келесі түрдегі Боломей - Скрамтаев эмпирикалық теңдеуі
,
мұндағы Ц/С - цементтіксулы қатынас;
А, К - бетон беріктілігіне әсер ететін толықтырушылар мен
Бетон қоспасының технологиялық қасиеттерін зерттей отырып, бетон қоспасының сапасына
Жоғары сапалы темірбетон бұйымдарын алуда толықтырушылар (құм, щебень, кермазит)
Бетон қоспасының сапасына құрауыштарды мөлшерлеудегі технологиялық бұзушылықтар кері әсерін
Осы факторлардың бәрі бетон қоспасының сапасын төмендетуге әкеп соғады,
Бетон қоспасының дайындалуы, зауыттардағы бетонқоспалау цехтарында іске асады. Қазіргі
Технологиялық бағытта қызмет ететін бетонқоспалауыш қондырғылардың өнімділігі, бетон қоспаларының
1.7 Материалдарды жіберу, мөлшерлеу және қоспаларды дайындау
Бетон қоспасын дайындау қоспалауыштарда іске асады. Сонымен бірге күштеп
Жұмыс істеп тұрған қоспалауышқа материалдарды тиеу - негізінен келесі
Айналмалы қоспалауыштардағы бетон қоспасын араластыру ұзақтылығын, тәжірибелі жолмен зауыттың
3-кесте – Стационарлы қоспалауыштардағы тығыз толтырғыштардан дайындалған бетон қоспаларын
Жіктеу бойынша қоспалауыштың сыйымдылыңы, л Араластыру ұзақтылығы, сек, ең
Ыңғайлытөселу бойынша маркалар үшін гравитациялық қоспалауыштарда Ыңғайлытөселу бойынша барлық
қоспалауыштарда
Ж1, П1
П2
П3, П4, П5
750, төмен 90 75 60 50
750 - 1500 120 105 90 50
1500 аса 150 135 120 50
4-кесте – Күштеп әрекет етуші қоспалауыштардағы саңылаулы толтырғыштардан дайындалған
Бетон қоспасы дайын қамыр көлемі, л Бетон орта тығыздығы
1600 ден аса 1400 - 1600 1000 - 1400
750, төмен 105 120 150 180
750 - 1500 120 150 180 210
1500 ден аса 135 180 210 240
Ескерту - араластыру ұзақтылығының мәндері П1 маркалы саңылаулы толтырғыштардан
Бетон қоспасын қоспалауыштан түсіру орнына дейін тасымалдау, оның қасиеттерінің
Бетон қоспаларын қоспалауыштан түсіргеннен бұйымды қалыптауға дейінгі уақыт аралығы
а) бетонның ауыр, ұсақдәнді, жеңіл құрылыстық, тығындаушы қоспалар үшін
б) ауаендіргіш қосындылары бар жеңілбетонды қоспалар үшін, күштік қалыпта
в) тез ұстап қалатын цементті және алдын-ала қыздырылған қоспалар
Түсіру орнына әкелінген бетон қоспасы: қозғалғыштық ауытқуы 30% және
2 АРАЛАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСІН РЕТТЕУ
2.1 Үгілмелі материалдардың қоспа құру процесінің математикалық жазбалануы
Үгілмелі материалдардың араласуы, бастапқы жағдайда бөлек орналасқан екі немес
1) конвективті араластыру - қоспалауыштың жұмысшы мүшесімен, көлемдегі
2) диффузиялық араластыру - әртүрлі құрауыштардың бөлшектерін олардың
3) сегрегация - бірдей салмақты бөлшектердің, гравитациялық және инерциялық
Үгілмелі материалдарды қоспалауышта араластырған кезде үш процестің бәрі де
Көптеген зерттеушілер үгілмелі материалдарды араластыру процесін марковтік процесс ретінде
Марковтік процес немесе алғашқы тарихы жоқ процес терминін
Мұндай бірнеше моделдер жасалған. Мысалы, араластыру процесінің математикалық моделі.
Төменде тура және кері ағындармен өзара байланысқан қоспалауыштар каскадының
,
мұндағы - дисперсия;
- уақыт;
- қоспаның шекті сапасы;
- сынаманы алу үшін кездейсоқ таңдалған нүктелердің саны;
- параллельді сынаулардың саны;
- корреляция коэфициенті.
Алынған теңдеулер периодты қоспалауыштағы қоспа құрылу процесінің кинетикасын жазбалайды.
Математикалық жазбалау негізіне түсініктеме мен кездейсоқ процестер аппараты
, (7)
мұндағы - жалпыланған координаттар мен
- детерминделген әсерлердің қосындысы;
- кездейсоқ әсерлер қосындысы.
Келтірілген теңдеумен жазбаланатын процес анықталған шарттар кезінде марковтік болып
,
және бейнелеу нүктесінің көпөлшемді фазалы кеңістікте кездейсоқ кезуі ретінде
Бөлшек қозғалысының кинетикалық теңдеуін қарапайымдатылған түрде мына түрде жазуға
,
мұндағы - қабат бөлшектерінің массасы;
- таңдалған бөлшек пен қабат бөлшегінің тығыздықтары;
- қабаттың эффективті тұтқырлық коэффициенті;
- бөлшек жылдамдығы.
Алынған теңдеулердің өзгеше ерекшелігі - оларда араласатын материалдардың физико-механикалық
Сондай-ақ қоспалауышта бір-бірінен ағын құрылымымен өзгешеленетін математикалық модельдер ұсынылған.
Кейбір уақыт моментіндегі қоспаның біркелкілігін емес коэффициентімен сипаттау ұсынылған.
%,
мұндағы - жүйедегі ұяшықтардың жалпы
- уақыт моментіндегі -ші
ағынның басты құрауыш концентрациясы.
Жеке мәндерді анықтау үшін, екі модель ұсынылған : құрылымдық
,
Кез-келген зонамен қосылған қоспалауыштың шығысындағы есептеу
Берілген математикалық модельдердің басқаларға қарағанда артықшылығы - баяу жүретін
Процестің математиклық моделі белгісіз болған жағдайда, үздіксіз әрекетті қоспалауышты
,
мұндағы - нульдік бастапқы шарттар кезінде
- нульдік бастапқы шарттар кезінде Лаплас бойынша түрлендірілген басты
- қоспалауыштың беріліс функциясы.
Шығыс ағындағы басты құрауыштың концентрациясы ауытқуы
Үздіксіз әреккетті қоспалауыштан алынған қоспа сапасы қоспалауыштың араластыру және
,
мұндағы - қоспалауыштың араластыру мүмкіндігімен шартталатын
2.2 Дискретті ағымдағы бөлшектердің өзара әрекеттесуі
Қазіргі кезде түрлі процестерді өткізу үшін, шашыратқыш аппараттар кең
Дискретті ағындары бар ақпараттарды есептеудің маңызды мәселесі ағындарда бөлшектердің
4-сурет Центрден тепкіш қоспалауыштағы қатты және сұйық бөлшектер соқтығысуының
Сұйық және қатты бөлшектерді бөлудің тығыздығын анықтау бойынша экспериментті
қатты дисперленген бөлшектер бөлшектер канондық ағындармен қозғалады. Сфералық қимаға
сұйықтық цилиндрлі ағынмен қозғалады. Сұйық факел тамшыларының 1-1 жазықтығына
,
мұндағы - қатты бөлшектер массасы, кг;
- сұйық бөлшектер массасы, кг;
- комплексті бөлшек жылдамдығы (сызықты), м/сек;
- сұйық бөлшектердің жылдамдығы (сызықты), м/сек;
- сфералық қима радиусы, м;
- қаты және сұйық компоненттердің концентрациясы.
Сұйық тамшылар арасымен қозғалып келе жатқан
,
Келесі математикалық түрлендірулер жасау арқылы бұрыш
,
мұндағы - сұйықтық тығыздығы, кг/м3;
- үгілмелі материалдыңтығыздығы, кг/м3 ;
- үгілмелі компонент бөлшектерінің орташа радиусы, м.
ЭЕМ-де есептеулердің нәтижесінде сұйық тамшылар соқтығысуының қатысты бөлігі табылды:
,
Қатты бөлшектер соқтығысуының қатысты бөлігі осыған ұқсас:
,
Соқтығысудың жалпы қатысты бөлігі:
,
мұндағы - соқтығысқан қатты бөлшектердің массасы,
- соқтығысқан сұйық бөлшектердің массасы, кг;
- соқтығысқан қатты бөлшектер мөлшері;
- соқтығысқан сұйық бөлшектер мөлшері;
- қатты бөлшектер мөлшері;
- сұйық бөлшектер мөлшері.
Берілген есеп қозғалып келе жатқан қатты және сұйық бөлшектердің
Жоғарыда қарастырылған “сфералық фронттың” моделін толықтыратын бөлшектер әрекеттесу есебінің
Алдын-ала араластыру зонасында бөлшектер әрекеттесуінің мөлшерлік бағасының кез-келген математикалық
Үгілмелі материалдарды араластыру процесінің және оның аппаратты жасалуы срақтарына
көп жағдайларда материалдың қоспаларын дайындау үшін, периодты әрекетті қоспалауыштар
үздіксіз әрекетті қоспалауыштардың көбісі байланыссыз материалдар қоспасын дайындау үшін
байланысты материалдарды араластыру сұйытылған ағындарда газды қолдану арқылы орындаған
2.3 Араластыру процесін модельдеу
Технологиялық процестерді басқаруды автоматтандыру бірінші кезекте технологиялық процестердің моделдерін
Адам бір құбылысқа немесе процеске әсер етуді ұйымдастырғысы немесе
Қазіргі жағдайда технологиялық процестерді математикалық жазбалау бойынша жұмыстарды жүргізуге
Технологиялық процестердің математикалық өрнектелуін алу принциптерінің және тәсілдерінің барлығын
Біріншісі берілген технологиялық процеске сәйкес физикалық, химиялық, биологиялық, экономикалық
Идентификация әдістері деген атақ алған екінші топ технологиялық процестердің
Объект моделі (математикалық модель немесе басқару объектісінің математикалық жазбалануы)
5-сурет.
Төменде жобаланып жатқан бетон қоспасының құраушы компоненттерінің белгілі пропорциясы
2.4 Ең кіші квадраттар әдісі
Ең кіші квадраттар әдісі модельдеудің кері есептерін шешу кезінде
Кері есептер деп - зерттеушіге жүйеге әсер ететін факторлар
,
мұндағы - жүйенің шығыс параметрлері.
Ең кіші квадраттар әдісі мәселенің келесі қойылуына жауап береді.
Математикалық жазбалау теңдеулерінің түрі беріледі. Ол объект құрылымынан шығуы
,
мұндағы - бақыланатын факторлар векторы;
- параметрлер (коэфициенттер) векторы.
Мәселе тәжірибелік берілгендер бойынша, параметрлердің мәндерін ең жақсы табуда.
Бұл кезде келесіні ескеру керек. Әрбір тәжірибеде кездейсоқ қате
Қойылған есепті шешу үшін, кіші квадраттар әдісін қолданамыз. Бұл
Бұл жағдайда кіші квадраттар әдісі келесі түрге келеді. Есептеу
Есеп (21) түрінде берңлсін. Барлық тәжірибелер шарттарын кесте түрінде
,
Мұнда әрбір жол - бір тәжірибе шарттары, әрбір тік
Сондай-ақ, тәжірибе нәтижесінің тік жол векторы жазылады
,
матрицасының j-ші жолы үшін есептеу мәні
,
Жоғарыда келтірілген кіші квадраттар әдісінің анықтамасы келесі формуламен жазыла
,
қосындысы минималды болатын мәндер ең жақсы
Функцияның минимуын табу үшін, барлық аргументтер бойынша оның дербес
,
Әдіс теориясында (26) теңдеулер нормальді теңдеулер атына ие.
Ең кіші квадраттар әдісінің есептелуінің ең қарапайым жүзеге асуы,
, (27)
мұндағы - факторлар.
Сонымен қатар әрбір функциясы алдын-ала белгілі
(27) функциясын мына түрде жазуға болады
,
мұндағы - өйткені біз әрбір
(28) теңдікке симметрия үшін шамасы енгізілген,
Жоғарыда айтылғандай, минимуын есептеу кезінде
Төменде берілген кіріс мәндері кезінде ыңғайлы төсеу есептеуі үшін
Қоспа дайындаудың математикалық моделі:
,
мұндағы - ыңғайлы төселу мәні;
- цемент мәні;
- құм мәні;
- щебень мәні;
- су мәні;
- белгісіз параметрлер.
Ыңғайлы төселу бағалануы үшін бірнеше сана көрсеткіштері пайдаланатындықтан, берілген
,
мұндағы - ыңғайлытөселу;
- жобаланатын қоспаның қатаңдығы;
- жобаланатын қоспаның қозғалғыштығы.
Жобаланатын қоспаның қатаңдығын анықтайтын математикалық модел қорытындысын келтірейік.
Тәжірибе жоспарының матрицасы түрінде барлық зерттеушілердің шарттарын жазайық:
,
Тәжірибе нәтижелерінің тік жол векторын келтірейік:
,
Берілген мысал үшін (25) теңдеуін келесі түрде жазайық:
,
(33) теңдеуін белгісіз коэффициенттер бойынша минимизациялайық, яғни:
,
,
Туындыны нольге теңестіріп, екіге қысқартайық, жақшаны ашып, y бар
(36)
(36) - нормальді теңдіктер жүйесі.
Ақпараттық матрица төменде келтірілген:
,
Белгісіз параметрлер саны теңдеулер санына тең
(37) матрицасына сандық мәндерді беріп, берілген матрицаның анықтауын есептейік.
,
.
Матрица анықтауышы болғандықтан, (36) теңдеулер жүйесінің
,
мұндағы - і-ші тік жолды бос
,
.
Қалған коэффициенттерді жоғарыдағыдай есептейміз:
Жобаланатын қоспаның қатаңдығын анықтаудың математикалық моделі, коэффициенттің табылған мәндеріне
, (41)
Зерттеулер нәтижелері төменде келтірілген (5-кесте).
5-кесте – математикалық моделге сәйкес қоспаның қатаңдығын есептеудің нәтижесі
1м3-қа материалдар
шығыны, кг қоспаның жобалы қатаңдығы y, сек Есептеулерден
, сек Келіс-
пеушілік қателігі
цемент құм щебень су
1 120 745 1270
2 290 712
3 365 660
4 410 615
5 435 630
6 496 620
Осылай, қоспаның қозғағыштығын анықтау үшін математикалық моделдін шығарамыз.
Тәжірибе, жоспарының матрицасы:
,
Тәжірибе нәтижесінің тікжол векторын келтірейік:
,
(25) теңдеу келесідей болады:
,
Белгісіз коэффициенттер бойынша (44) теңдеуді минимализциялаймыз:
,
Туындыны нольге теңестіріп, екіге қысқартып, жақшаларды ашамыз және y
, (46)
Сәйкесінше, ақпарат матрицасы:
,
(47) матрицаға сандық мәндерді қоямыз және берілген матрицаның анықтуышын
,
.
Матрицаның анықтауышы болғандықтан, Крамер ережесі бойынша
,
.
.
Осылай қалған коэффициенттерді есептейміз:
Жобаланған қоспа қозғалғыштығын анықтау математикалық моделі келесі түрде жазылады:
,
Зерттеулер нәтижелері төменде көрсетілген (6-кесте).
6-кесте – (49)математикалық моделге қатысты қоспа қатаңдығының және қоспаның
1 м3 көлемге материалдар
шығыны, кг
Жобаланған қоспаның қозғалғыш-тығы, сек Есептеулерден кейінгі қозғал-ғыштығы, сек
Келіспеушілік
қателігі
цемент құм щебень су
1 260 726 1220 200 3 3,262
2 325 678 1160 250 16 15,786
6-кестенің жалғасы
1 м3 көлемге материалдар
шығыны, кг Жобаланған қоспаның қозғалғыш-тығы, сек Есептеулерден кейінгі қозғал-ғыштығы,
Келіспеушілік
қателігі
цемент құм щебень су
3 340 670 1200 197 5 5,807 0,651
4 450 592 1100 260 20 20,44 0,194
5 485 582 1105 232 15 14,59 0,168
6 520 576 1097 206 6 6,659 0,434
7 565 537 1065 226 13 13,36 0,13
8 590 550 1060 206 4 4,94 0,884
9 645 515 1020 226 10 9,399 0,361
Осылай, ыңғайлы төселуді анықтаудың математикалық моделі алынады. Ол екі
қоспаның қатаңдығын анықтау:
қоспаның қозғалғыштығын анықтау:
3 БЕТОНДЫ ҚОСПАНЫҢ САПАСЫН АДАПТИВТІ БАСҚАРУ
ЖҮЙЕСІ
3.1 Технологиялық процесті оптимизациялау үшін адаптивті моделдер
Процестерді адаптивті басқару жүйесін анализдеу және синтездеу есептерінде, егер
Процесті автоматты басқару жүйесі көрсетілген (6-шы сурет). Процесті басқару
Адаптивті жүйелерді ойдағыдай функционалдауы кең мөлшерде сыртқы орта мен
Жүйенің өлшенетін айнымалыларының ағымды мәндерінің осы не басқа алгоритмдері
1) моделде бағдарламаның оптималды векторы анықталады;
2) осы вектор бойынша процесті басқарады, вектордың құраушылары өлшеніп,
3) өлшенген шамалар моделге енгізіліп, параметрлері үшін жаңа мәндер
4) осыдан кейін модел икемделеді, яғни табылған параметрлер процестің
5) программанның бұл векторы ары қарай процестің векторы сияқты
1 - оқу; 2 - оптимизациялау; 3 - процесс;
6- сурет Адаптивті басқару жүйесінің жалпы сұлбасы
Алдыңғы тарауда сапа көрсеткішінің жобаланатын бетон қоспасына кіретін құрауыштар
Алынған моделдің кемшілігі - оның қолданылуы процесс параметрлері өзгеруінің
Айнымалы коэффициенттері бар статикалық моделдердің жоғарыдай кемшіліктері жоқ. Олар
Статикалық бағалаудың екінші әдісі - ақпараттың ескіру коэффициенті көмегімен
Модель айналмалы түрде жұмыс істейді. Әр айналымға келесілер кіреді:
Икемділіктің жақсы дәрежесі адаптивтілік параметрлері деп аталатын шамаларды таңдаудан
Сондай-ақ, аз мәндер ішінде икемдеу процесі тез өтеді. Минималды
,
мұндағы және -
,
және
.,
шамасы басқару әсерінің өлшенген орта мәнін береді. В коэффициенті
mіn - мәнін анықтау үшін интегралды функциямен анықталатын үш
,
Ғ функциясының сандық мәндері практикада кездесетін барлық М мәндері
,
Егер В шамасы берілсе, онда mіn итерация
(54) өрнек анализі функциясы
Нәтижесінде М - айнымалыларының жалпы санынан моделге Мmax айнымалылары
Табылған актуалды комбинация жорамалдау моделін құру үшін қолданылуы мүмкін.
Актуалды комбинацияның анықталуы процестің кіру шамалары стационарлы болған жағдайларда
Стохастикалық ауытқу әсерлердің әсер етуін әсіресе өлшеу интервалының бірінен
Адаптивті моделдің оптималды басқаруын есептеу процесінің “өткен” әрекетін сипаттайтын
,
мұндағы және -
,
(56) өрнектен адаптивті моделдің коэффициенттері тұрақты коэффициенттері бар моделдерге
3.2 Жалпы параметр әдісінің адаптивті алгоритмдерін таңдауын негіздеу
Басқару объектісі айырымдық теңдеумен жазылсын
x(t)=(T((t)+((t),
мұндағы ((t) - мысалы, t уақыт моментінде кешігуі бар
Объект моделін (57) келесідей құрылыммен анықтаймыз
,
мұндағы - t мөлшеріндегі объектінің
Процесс параметрлері бақылау нәтижесі бойынша барлық параметрлерді біртекті икемдеудің
,
(57) объектінің кездейсоқ ауытқуларының тізбектілігіне қатысты келесі жіберулер мүмкін:
Кіру сигналдары келесі шарттарды қанағаттандырады:
,
Оптималды тізбектілік ((t) сияқты анықталсын. Онда
,
мұндағы М{||r(t)||2} - параметрлік келіспеушілік нормасы квадратының
- параметрлік қате векторы;
- эвклид нормасы;
N - бағалау параметрлерінің саны.
Егер осы жағдай үшін ( мәні тұрақты шама болып
,
(61) мен (62)-ден:
,
V(t) - оптималды тізбектілік үшін (59) алгоритмнің сәйкес келу
(63) өрнектен идентификациялау қателігі экспоненциалды заңдылық бойынша төмендейтіні және
Идентификациялау есебін шешуге классикалық әдістер мен алгоритмдердің формалды қосымшасы
Параметрлер векторын бағалаған кезде модель (58)
,
мұндағы - t қадамдағы (64) жүйенің x(t)
q - салмақтық коэффициенттер векторы;
u(t) - кіру шамаларының векторы;
((t) - жалпы параметр.
(60) модель параметрлерінің векторы сияқты көрсетілгендіктен
,
мұндағы ( - кейбір скалярлы берілген шама.
(58)-тегі = 0 болсын. Сонда, егер
оптималды мәнін таңдаған кезде (61) алгоритмі үшін келесі өрнек
, ,
мұндағы , -
,
мұндағы .
Кездейсоқ ауытқулар және
,
(67), (68) теңдеулері кезінде анықталған. Бірақ,
(67), (68) теңдеулерінен көрініп тұрғандай (60) шартын қанағаттандыратын кіру
Осылайша жалпы параметрлер дисперсиясының шамасы параметрлік идентификациялау процесс дәлдігінің
N параметрлерді бағалау үшін моделдің бірнеше жалпы параметрлер көрсету
,
мұндағы - модел параметрлерінің бастапқы
- жалпы параметр векторлары.
n(m өлшемді Q матрицасы модель параметрлерін көрсетуіне тәуелді
(63) түрде моделді көрсету модел параметрлерінің n-өлшемді векторларының барлық
Векторлы жалпы параметрлер әдісін көпөлшемді жүйелерді бағалау кезінде қолданған
векторының бағасын анықтау үшін (69) моделді көрсеткенге сәйкес ең
,
Векторлы жалпы параметрлер әдісі иерархиялы құрылымы бар үлкен жүйелерді
,
Мі моделін табуға болады:
.
мүмкін болатын моделдің жиыны:
мұндағы - і-ші жүйеасты параметрлерінің кіру
- вектор бағасының мәндері.
Күрделі жүйелер класы үшін тізбектелген идентификациялау әдісін қолдану мүмкін.
Идентификациялаудың берілген есебінің шешімі уақыттың жүзеге асатындау масштабында жүргізілуі
Бірақ, координациялау итерациялы процесс болғандықтан, уақыттың жүзеге асатын масштабында
3.3 Технологиялық процестерді адаптивті басқару жүйесі
Адаптивті басқару - басқару объектісі мен оның параметрлерінің функционирлеу
Адаптивті басқарудың қалыптасу мәселесі технологиялық процестің моделін жазбалаудан, жіберілетін
басқару объектісінің параметрлерін жүзеге асыру уақытында берілген математикалық моделдің
технологиялық процес параметрлерінің бағасы дәл анықталады деп реттеу параметрлерін
басқару жүйесін оның фуекционирленуінің сапа критериі бойынша бағалау.
Идентификаторы бар адаптивті басқару жүйесінің негізгі сұлбасы көрсетілген (7-ші
Мұнда белгісіз объектінің кірісінде W0 өзгеретін сипаттамаларынмен бақыланатын ауытқу
Басқару объектісіне параллелді түрде І-идентификатор көрсетіледі, ол f кірістері
Осылайша, объект шығысын берілген х0 деңгейінде
Идентификаторы бар адаптивті басқару жүйесі бір немесе бірнеше басқару
Соңғы жағдайда берілген адаптивті басқару жүйесі тізбектей бақылау
7- сурет Идентификаторы бар адаптивті басқару жүйесінің негізгі сұлбасы
3.4 Икемделетін моделі бар объектіні адаптивті басқару
Идентификаторы бар адаптивті басқару жүйесінің кері байланыс контурында жұмыс
,
мұндағы - t-шы тактідегі объект шығысы;
- ауытқу арнасы бойынша объектінің белгісіз параметрлер векторы;
- бақыланатын ауытқу векторы;
b - басқару арнасын күшейтудің белгісіз параметрі;
- басқару әсері (скаляр шама);
- бақыланбайтын ауытқу(бөгеуіл).
Объектінің , b параметрлері белгісіз кездегі объект
Басқару мақсаты - сапа критерийі кезіндегі эксртималды мақсатты шарт
,
мұндағы М - математикалық күтім символы.
Мысалы объектіге әсер етуші бөгеуілдер
,
(74) өрнек идеалды (этононды) басқару заңын анықтайды. Бірақ, объект
Берілген есепті шешу үшін, анықталмағандық шартында идентификациялы жақындауды қолдану
t-шы қадамда идентификациялы жақындау жағдайы үшін (72) басқару объектісінің
u(t) басқару (74) түрінде белгісіз параметрлерді
,
Икемделетін модулі бар жүйелердің адаптациялау алгоритмдерін,
,
мұндағы - қадағалау векторы.
Алгоритм таңдалғаннан кейін берілген басқару мақсатына жетуі бойымен жүйенің
Осылайша, идентификациялау жақындауы бар автоматты басқару жүйесін синтездеу әдустемеді
а) идеалды басқару заңын анықтау;
б) адаптациялау алгоритмін таңдау;
в) жүйенің жұмысқа қабілеттілігін негіздеу.
Әдетте, адаптивті басқару есебі басқарылатын объектінің белгісіз параметрлері болса
Мұндай эвристикалық әдістер параметрлер бағасында анықталмағандықты ескермейді.
Адаптивті басқару есебінің қалыптасуына объект моделінің жазбалануы, жіберілетін басқарулар
,
мұндағы - жүйе кірісі;
- жүйе шығысы;
– кезіндегі, уақыт моментіндегі
- белгісіз паратерлер.
(73) өрнегін келесідей жазуға болады:
,
мұндағы
Нулдік деңгейге жақыншығыстың стабильдігінескере отырып, шығу сигналының нульге шекті
Стабильділіктің квадратты қателігінің минимумы түрінде сапа критерийін қабылдаймыз:
,
Былайша айтқанда, басқару сапасы іс жүзінде келесі жоғалу функциясынмен
,
бірақ бұл жағдайда аналитикалық шешімін алуда қиындықтар туады. (79)
Оптималды басқару есебін шешу үшін бірінші кезеңде
, (81)
(81) теңдеуі идеалды басқару заңын беореді, оны объект параметрлерінің
ауытқудың статикалық қасиеттері туралы ақпарат жоқ болса, келесі түрде
мұндағы .
Жүзеге асатын басқару әсері келесі шарттан шығады:
,
мұндағы ,
Бұл кезде идентификациялағыш параметр:
Жалпы параметрлер әдісімен сәйкес (79) модель параметрлерін келесідей көрсетуге
мұндағы , - параметрлерді бағалаудың
- икемдеу жалпы параметрлер.
Жалпы параметрлер әдісінен шығатын (79) модель үшін барлық N
Градиентті сұлбадағы жалпы параметрлерді икемдеу алгоритмдері келесідей анықталады:
,
мұндағы - кейбір скаляр
Онда адаптивті басқару алгоритмі, егер жалпы параметрлер әдісінің адаптациялаудың
,
жалпы параметрлер санының көбеюі,яғни параметрлерді иекмдеу контуры санының көбеюі
Бірақ, адаптивті басқарудың көптеген есебі үшін модел параметрлерінің әрбіреуі
.
Идеалды басқару алгоритмін аламыз. Жүзеге асатын
,
мұндағы , - объект
Егер кезінде ,
Осылайша жалпы параметрлер әдісінің алгоритмдерін қолдану идентификаторы бар басқару
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
Көпқұрауышты қоспа дайындау процесінің технологиялық моделін құрудың экономикалық негіздеуі.
Өндіріс саласының көбісінде көпқұрауышты қоспалар қолданылады. Ал өндірістегі процесте
4.1 Бағдарламаны құру және енгізуге кететін шығынды есептеу
Бағдарламаны құру үшін 5 ай керек. Оны іске асыру
7-кесте – Қызметкерлердің еңбекақысына кететін шығындар
Қызметі
Саны Еңбекақы көлемі, теңге Жұмыс
мерзімі, ай Сомасы, теңге
Инженер-системотехник 1 15000 3 45000
Бағдарламалаушы 1 20000 2 40000
Барлығы:
85000
Еңбекақыдан алынатын төлемдер: 10%-түсімге салынатын салық, 21%-әлеуметтік салық. Төлемдер
Тқыз=(85000-0,1*85000)*0,21=16065 теңге
Жқыз=85000+16065=101065 теңге
4.2 Бағдарламаны құруға кететін шығындар
Бағдарламаны құруға қажетті жабдықтар келесі кестеде көрсетілген.
8- кесте
Жабдық атауы Түрі Саны Бағасы, теңге
Компьютер Pentіum-200ММХ 1
117850
Принтер HP LaserJet6L 1 52000
Қолданбалы бағдарлама
пакеті Delphі 1 40000
Барлығы:
209850
Ескерілмеген жабдықтар мен құрылғылар үшін шығындар барлық соманың 3%
Шеск=Шжабд*0,03=209850*0,03=6295,5 теңге.
Барлық шығындар мөлшері:
Шбар=Шжабд+Шеск=209850+6295,5=216145,5 теңге.
Бағдарламаның өзіне кететін шығындарды есептеу үшін машиналық сағаттың бағасынтабу
Жабдықтарды мантаждауға кететін шығындар барлық соманың 2% құрайды.
Шмон=Шжабд*0,02=209850*0,02=4197 теңге.
Жөндеу жұмыстарына кететін шығындар барлық соманың 7% құрайды.
Шжөнд=Шжабд*0,07=209850*0,07=14689,5 теңге.
Жабдықтардың амортизациясы.
Амортизациялық төлемдер жабдықтардың жалпы сомасының 12% құрайды.
Шаморт=Шжабд*0,12=209850*0,12=25182 теңге
Электрэнергиясына кететін шығындар.
Электрэнергиясының шығыны дегеніміз компьютер мен жұмыс орнын жарықтандыруға қажетті
Уақыттың жылдық қоры келесідей
Қж=252*8=2016
Электрэнергиясына кететін шығынын есептеу
Рэлектр=0,12*8*1=0,96 кВт*сағ
Электрэнергиясына кететін жылдық шығын
Ржыл.эл=252*0,96=241,92 кВт
Электрэнергиясының бағасы, яғни 1кВт*сағ 5 теңге тұратынын ескерсек электрэнегиясына
Шжал/Эл=Ржыл.эл*5=241,92*5=1209,6 теңге.
Оператордың еңбкақысы 10000 теңге құрайды, төлемдерді қоса есептесек:
Жопер=(10000-0,1*10000)*0,21+10000=11890 теңге.
Опертордың жылдық жалақысы:
Жопер.ж.=11890*12=142680 теңге
Демек, машиналық сағат бағасы:
Бм.с.=(Шамор+Шжөнд+Шжал/эл+Жопер.ж.)/Қж
Бм.с.=(25182+14689,5+1209,6+142680)/2016=91,15 теңге
Бағдарламаны құру үшін барлық машиналық сағат саны 70 болса,
Шбағд=91,15*70=6380,5 теңге.
4.3 Жалпы шығынды есептеу
Аталған жүйені іске асыруға қажетті жабдықтар жоғарыда аталып өтті,
Шжалпы =Шжабд+Шқыз+Шбағд+Шеск+Шмон
Шжалпы=209850+101065+6380,5+6295,5+4197=327788 теңге.
5 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
5.1 Технологиялық процестің қауіпті және зиянды өндірістік факторлар анализі
Бұл дипломдық жобада көп құрауышты қоспалар дайындаудың технологиялық процесінде
Бағдарламалық әзірлемелерді іске асыру кезінде қызметкерлер келесі қауіпті және
1) өндірістік орнындағы жайсыз микроклиматтық жағдайлар, яғни ауаның температурасы,
2) жұмыс орнының
жарықтандыру құрылғыларын қолданғанда оларды тиімді емес орналастыру мен қолдану;
3) табиғи жарықта компьютер маниторының ғимараттың сыртқы терезелеріне қатысты
4) монитор және компьютердің электрлік тізбегі, қорек көзінен шығаратын
5) иондаушы сәулеленулер, оның әсерінен ішкі және сыртқы сәулеленуі
6) электр тоғынан зардап шегу;
7) өрттің пайда болу қаупі.
ЭЕМ операторы үшін электр тоғынан зардап шегу қаупі бар,
Мұнда өрт пайда болған ұшқындардың тез жанатын материалдарға тиюінен
Адам ағзасына әсер ететін ең қауіпті фактор электр тоғы
Оларды электр жарақаттары және электр соққылары деп бөлеміз. Жергілікті
Электрлік соққы адам ағзасына, электр тогының дененің тірі тәсілдерін
1) есінен танусыз бұлшық еттердің тырыспалы қысқаруы;
2) тыныс алу мен жүрек жұмысы сақтала отырып есінен
3) есінен тану және жүрек қызметінің немесе тыныс алу
4) клиникалық өлім жағдайы.
Иондық сәулелену. Иондық сәулелену электромагниттік (фотондық) және корпускулярлық болады.
Иондық сәулелермен қатынасқа түсу адамға жоғары дәрежеде қауіп туғызады.
Компьютер бөлетін электромагниттік өрістің спектрлік ені
Бұл сәулеленудің операторға ең көп әсер ететін түрі. Үнемділігі
5.2 Ұйымдастырушылық шаралар
Компьютерде жұмыс істеуге, мамандырылған, есептеу техникасымен жұмыс істеу тәжірибесі
Қауіпсіздік техникасын сақтау “Автоматика және Телемеханика” кафедрасының зертханалығына бастық
Жұмыс орындағы нұсқаулар еңбекті қорғау бойынша жұмыс істеу тізбегімен
Нұсқаулар өзінің берілгені бойынша бастапқы, периодты және жоспардан тыс
Нұсқаулар - бастапқы нұсқаулар, кіріспе нұсқаулар, кезекті, кезектен тыс
Өнеркәсіп бойынша белгіленген бұрынғы нұсқаулар барлық нұсқаулар түрлерін
Жүргізілген нұсқаулар жауапкершілігі зертханашыға жүктеледі.
5.2.1 Жұмыс атқарушы мамандарды қауіпсіздікпен қамтамасыз ету жұмыстары
Оларға жататындар:
электр қоңдырғыларында қауіпсіз жұмыс істеуді қамтамасыз ететін жауапты адамды
бұйрықты орындау жұмыстары;
рұқсат етілу және жұмыс орынды дайындауға рұқсат беру;
жұмыс орнын дайындау;
жұмыс кезінде бақылауды жүргізу;
бір жұмыс орнынан басқаға ауыстыру;
жұмыстың аяқталуы.
5.2.2 Қызмет етуші және жөндеу жұмыскелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін
Оларға жататындар:
1) коммутациялық аппараттардың өзіндік қосылуынан немесе жұмыс орнында қате
2) коммутациялық аппаратуралады аралық басқару кілттерінде және қолмен басқару
3) ток жүргізуші бөліктеріндегі кернеудің бар-жоғын тексеру қажет;
4) жерге ендіруді жүргізу қажет;
5) ток өткізгіш бөліктеріндегі кернеуліктің бар-жоғын білу және жұмыс
Жоғарыда айтылған жұмыстармен қоса , келесі талаптар қойылады:
Еденнің қапталуына арнайы жұмыстар жүргізіледі.
Мысалы, еденді линолеуммен немесе ток өткізбейтін затпен қаптайды.
Өрт болған жағдайда эвакуациялық жоспар болуы қажет.
5.3 Техникалық шаралары
Техникалық шараларға жабдықтардың жұмыс істеудегі қауіпсіздігін қамтамасыз ету және
5.3.1 Бөлек және бір-бірімен қиыстырыла қолданылатын электр тогының түсуіне
Олар: қорғаныс нольдеу, ток әкелетін бөліктерін бөлектеу (жұмыстық, қосымша,
Қорғау шараларын таңдау келесі факторларға байланысты іске асады: электрқұрылымының
Ток әкелетін бөліктерге қауіптің жақындауы мен оған мүмкіндігін болдырмау
5.3.2 Радиоактивті заттар және басқа да ионданған сәулеленуге
Мұндай қауіп көздерімен жұмыс жасау үшін иондық сәулеленуді пайдалану
Радиоактивтік сәулеленудің негізгі көздері болып манитор және процессор блогының
Жабық сәулелену көздерімен жұмыс жасағанда пайда болатын сыртқы сәулеленуден
Сонымен қатар жиіліктегі кең аумақты электромагниттік сәулеленуден сақтану шарасы
5.3.3 Оператор үшін жарықтану ерекшелігін таңдау
Өндіріс орнында жарықтану табиғи жолмен, сонымен қатар жарықтың жасанды
Объектінің фонмен жоғары конрастағы көру жұмысының жоғары дәлдігіне байланысты
Монитормен ыңғайлы жұмыс істеу табиғи және жасанды жарықты
Екінші жағынан монитордан бөлінетін жарық ағымы тұрақты емес, яғни
9-кесте – Жарықтану нормасы
Жарықтану түрі Табиғи жарықтану
коэффициенті, % Жарықтану, Лк
Табиғи 1,5
Біріктірілген 1
Жасанды
200
Авариялық
10
Эвакуациялық
0,51
5.3.4 Микроклиматты сақтау
Адамның іс-әрекетінің, өндірістік қабілетінің дәрежесі ауа температурасымен, атмосфералық қысым
Микроклиматтық параметрлер қолайлы болғанда адам жылу комфорты жағдайын сезінеді,
150-тан 200С ауа температурасы аясында ағзаның жылу бөлуі тұрақты
Адам микроклиматтың параметрлерінің әсерін кешенді сезеді, сондықтан жоғарыда айтылған
10-кесте – Жұмыс орнының аппараттық бөлмелеріндегі ауаның температура нормасы,
Қоршаған ортаның ауа температурасы Оптималды Рұқсат етілген
Темп, 0С Ылғал,
% Ауа
Жылд.,
м/с Темп,
0С Ылғал,
% Ауа
Жылд.,
м/с
Суық 20-22 40-60 0,2 18-22 50-70 0,3
Жылы 20-25 40-60 0,5 18-28 50-70 0,3
Микроклиматты сақтау үшін кондиционер керек. БК-2500 кондиционерінің техникалық көрсеткіштері:
5.3.5 Шу әсерлері
Шу деп әртүрлі күштері мен жиіліктері бар дыбыстардың кездейсоқ
Бағдарламалық жүйені құру үшін компьютер қолданылады. Ал оның көрнекілігі
Шудан қорғану жабдықтары ұжымдық және жеке болып бөлінеді. Бірінші
5.3.6 Дыбыс қысымының деңгейін және дыбыс жұтатын келбеттеулермен шуды
Пайда болу көзінен тарайтын толқындар тура дыбыстық өріс құрайды.
11-кесте
Жиілік, Гц 3 125 250 500 1000 2000 4000
Lp,дБ 8 81 83 88 86 83 68 62
Бөлме тұрақтысы дегеніміз ауалық тұйықталған кеңістіктің негізгі акустикалық сипаттамаларының
Т0=V/20,
мұндағы V=64 м3.
Жиіліктің октавалық жолақтарында бөлменің тұрақтысы:
Т=T0*k
мұндағы k - жиіліктік көбейткіш.
12-кесте
Жиілік, Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000
k 0,8 0,75 0,7 1 1,4 1,8 1,8
Т 2,56 2,4 2,24 2,56 3,2 4,48 5,76
Шағылысқан дыбыс өрісіндегі жұмыс орнындағы бөлменің есептелген нүктелеріндегі дыбыс
13-кесте
Жиілік,Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
V 0,981 0,974 0,975 0,972 0,965 0,952 0,93 0,916
Bш 88 81 83 88 86 83 68 62
L 89,83 83,08 85,39 89,79 86,79 82,27 66,1 58,59
Lқос 91 83 77 73 76 68 66 64
Al, м3 - 0,08 8,39 16,79 10,79 14,27 0,12
Шағылысқан дыбыс толқындарының интенсивтілігін төмендету үшін үш қабырғаға және
А(П/(П+S),
мұндағы S - бөлмені шектейтін беттердің ауданы, ол 97,6
14-кесте
Жиілік, Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000
А, м2 0,025 0,024 0,022 0,025 0,032 0,043 0,05
Дыбыс жұтатын келбеттеулермен келбеттенбеген дыбыс жұту беттерінің эквивалентті ауданы
15-кесте
Жиілік, Гц 6 125 250 500 1000 2000 4000
Al, м2 1,247 1,17 1,095 1,25 1,55 2,14 2,72
Келбеттеу көмегімен қосылатын дыбыс жұтылу:
16-кесте
Жиілік, Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000
А 5,856 9,76 9,76 34,16 43,9 43,92 43,92 43,9
Қондырылған келбеттеумен бөлменің дыбыс жұтуының орташа коэффициенті:
a=(Al+A)/S.
17-кесте
Жиілік,Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
А 0,072 0,112 0,111 0,362 0,465 0,472 0,478 0,488
Келбеттеу материалын қондырғаннан кейін бөлме тұрақтысы:
18-кесте
Жиілік,Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
В1 7,66 12,31 12,21 55,57 85,13 87,29 89,32 92,98
Дыбыс жұтатын келбеттеу шуды L шамасына төмендетеді:
L=10lg(Bl/B).
19-кесте
Жиілік,Гц 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
төм 5,56 9,15 9,36 16,9 17,25 19,12 17,91 13,7
L 89,83 83,08 85,39 89,79 86,79 82,27 66,12 58,59
Lқос 91 83 77 73 76 68 66 64
Jтөм 84,27 73,93 76,03 72,89 69,54 63,15 48,21
Есептеулерден көрініп тұрғандай, келбеттеу барлық октавалық жиіліктерде қажетті төмендетуді
5.4 Өрт қауіпсіздігі
Өрт және жарылыстардағы адам қауіпсіздігі, сонымен қатар оларда мүмкін
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұйымдастыру шаралары болып қызметкерлерге
Өрт сөндіргіштер жанулар мен өртттердің алғашқы даму сатысында өшіруге
Сонымен қатар өрт жағдайында адамдар эвакуациясы жоспары міндетті түрде
Және де автоматты өрт дабыл қағу жүйесі қолданылуы мүмкін,
ҚОРЫТЫНДЫ
Берілген дипломдық жоба көпқұрауышты қоспаларды араластыру процесін басқарудың адаптивті
Осы жүйені құру үшін көпқұрауышты қоспалар құрастырылды, бетон мысалында
Қоспаны дайындауда түрлі мөлшерде алынған әртүрлі бастапқы материалдар алынуы
Бетон қоспалары өндірісінің технологиялық процесін тізбекті технологиялық кезеңдері бар
Көпқұрауышты қоспаларды дайындаудың бірден-бір басты технологиялық процесс қоспа компоненттерін
Көпқұрауышты қоспаның математикалық моделі кішіквадраттар әдісі көмегімен шешілген.бұл модель
Айнымалы коэффициенттері бар статикалық моделдердің мұндай кемшіліктері жоқ. Коэффициенттердің
Сондай-ақ, жипломдық жобада экономикалық мен еңбекті қорғау бөлімдері қарастырылады.
1
25
Салыстырмалы беріктік, %
Вариация коэффициенті,
%
100
75
50
25
125
100
75
50
25
40
30
20
10
0
Араластыру уақыты, сек
. . .
. . .
∞
. . .
∞
∞
∞
∞
а)
б)
y
x
f(x)
2
îïòèìèçàöèÿ
1
¾éðåòó
8
7
6
5
4
3
R
u
x
x0
f
I
W0
Бетон қоспасының қасиеттері
Газ турбинасының техникалық сипаттамасы
Қиыршық тастан құралған сыртқы қабырғасы бар 1 қабатты, 1 аралықты өнеркәсіптік ғимараттың сипаттамасын анықтау
М. Х. Дулати атындағы ТарМУ Энергия қорын үнемдейтін технология және жергілікті шикізаттарды кұрылыс материалдар өндірісінде пайдалануды өндірісте игеру және жасау
Технологиялық карта
Катализдік крекингтің шикізаты
Құбыр өндіру технологиясы
Құю цехы
Мұнай және газ өңдеу
Сүт құрамындағы майдың құрамы