Қор биржасы
Жоспары
Кіріспе 3
I бөлім. Қор биржасының мәні мен міндеттері 5
1.1. Қор биржасының түсінігі мен дамуы 5
1.2. Қор биржасын құрушылар және оның мүшелері, басқару органдары
II бөлім. ҚР қор биржасының даму ерекшелігі 17
2.1. Қазақстанда қор биржасының дамуы 17
2.2. Қор биржасында атқарылатын биржалық операциялар. Қазакстан қор биржасында
III бөлім. Қазақстан Республикасы биржасының негізгі мәселелері және оларды
Қорытынды 44
Қолданылған әдебиеттер тізімі 46
Кіріспе
Қазақстанда нарықтық қатынастардың орнауы тек қана бұған дейін болған
Жоспары экономика жағдайында қаржылық ағындардың жылжуы тек экономикалық ведомстволардың
Биржа дегеніміз бұл – ұйымдастырылған, дәйекті жұмыс істейтін нарық,
Биржалық тауар түріне байланысты әлемдік практикада:
Тауар (тауарлы-шикізат) биржасы;
Қор биржасы;
Валюта биржасы болып үшке бөлінеді.
Биржалық сауданың ерекшелігі ретінде, ондағы мәмілелердің әрдайым бір жерде,
Осы тақырыптың маңыздылығы – қазіргі нарықтық экономика, соның ішінде
Осы жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасында қор биржаларының қалыптасуының
Жұмыс 3 бөлімнен тұрады. Алғашқы бөлімде қор биржасы туралы
Жұмысты жазу барысында оқулықтар, газет-журналдармен қатар итернет желісі де
I бөлім. Қор биржасының мәні мен міндеттері
1.1. Қор биржасының түсінігі мен дамуы
Қаржылық қолдануды қосқанда ресурстардың бөлінісі жаңа экономикалық шарттардың формасына
Қор биржасы - құнды қағаздардың қалыпты айналымы үшін қажетті
Қор биржасы - бұл бағалы қағаздар сатып алынатын және
Экономикасы дамыған мемлекеттерде биржалар бірнеше түрге бөлінеді, олар сатылатын
Биржа түрлі қаржы құралдарын, сондай-ақ валютаны сататын және сатып
Биржа бүкіл әлем салымшылары ең төменгі есептік тәуекелі мен
Сонымен, биржа - нарықтың ұйымдасқан түрі, онда сұраныс пен
Ұйымдастыру - құқықтық түрғыдан қор биржасы дегеніміз ресми бекітілген
Қор биржасының барынша толық мәні экономикада төмендегідей қызметтерді орындау
- қор нарығында биржалық делдалдармен бағалы қағаз-дарды сату жолымен
- ел үкіметінің шығындар мен өндірісті қаржыландыруы және кредиттендіруі;
- жалған капиталдың қалыптасуы және ұсыныс пен сұра-ныстың деңгейіндегі
Қаржылық ресурстарды қайта бөлу мен жұмылдыру, шо-ғырландыру процесінде қызмет
Қор биржасы мен оның қызметкерлерінің құнды қағаздармен тікелей еш
Әлемде 200-ге жуық қор биржалары бар. Бірқатар елдерде өздерінің
Бұқаралық - құқықтық типтегі қор биржалары тұрақты мемлекет қадағалауында
Жекеменшік компаниялары ретінде қор биржалары (Англия мен АҚШ) акционерлік
Егер қор биржалары акционерлік қоғам ретінде құрылып, бірақ олардың
Бір орталықта (моноцентрлік) және көп орталықты (полицентрлік) биржалық жүйелерді
Қор биржасы қаржы нарығын реттеушілердің бірі болып табылады. Биржаның
1.2. Қор биржасын құрушылар және оның мүшелері, басқару органдары
Биржа неғұрлым ірі әрі дамыған болса, ол өзінде саудаға
Биржаға шыққан компаниялардың деңгейі әр түрлі болатынын ескере отырып,
Биржа оның құрушыларының (құрылтайшы) еркімен және қызмет ету мерзімінің
Құрылтайшы неғұрлым көп болса, соғұрлым биржаның қаржылық-материалдық жағдайы мықты
Құрылтайшылардың құрамы биржаның түріне байланысты болады. Мысалы, тауар биржасын
Биржаны құрушылардың оны ұйымдастырушысы ретіндегі міндеттері:
биржаның ішкі нормативтік құжаттарын дайындау;
биржалық сауданы ұйымдастыру үшін қажетті мүліктерді қалыптастыру;
биржаның ұйымдық-құқықтық формасына сәйкес көлемде жарғылық капитал жинақтау;
биржа мүшелерін таңдап алу;
белгіленген тәртіп бойынша биржаны тіркеуден өткізу;
биржалық сауданың ұйымдастырушысы құқығын беретін лицензия алу;
биржа мүшелерінің жалпы жиналысын өткізу.
Биржаның жарғысына сай оның мүшесі болып жарғылық капиталын қалыптастыруға
Биржалық сауда-саттыққа кім қаласа сол қатыса алмайды, тек оның
Биржаның мүшелері кейбір елдерде тек жеке тұлғалар, кейбір елдерде
Тағы бір ерекшелігі – биржаның барлық мүшелері ондағы өздерінің
Қор биржасының мүшелері екі санатқа бөлінеді. Олардың бірін брокерлер
Брокерлер бағалы қағаздармен делдалдық мәмілелерді жасай отырып, клиенттердің тапсырмасы
Қор биржасының мүшелерінің екінші тобы дилерлерден құралады, бұлар –
Биржа мүшелерінің құқығы мыналар:
• биржаның жалпы жиналысына қатысу және оның ісін басқару;
• басқару және бақылау органдарын сайлау және оларға сайлану;
• биржаның мүлкін, ақпаратын және көрсететін барлық қызметін пайдалану;
• биржа залында өз атынан және өз есебінен (дилер
• биржа жабылғаннан кейін оның қалған мүлкін алуға қатысу
Биржа мүшелерінің міндеттері:
биржаның жарғысын және басқа да ішкі нормативтік қүжаттарын орындау;
жарғыда және нормативтік құжаттарда көрсетілген мөл-шерде және тәртіпте жарна
биржаның мақсатын, міндеттерін орындауға және дамуын қамтамасыз етуге атсалысу
Бағалы қағаздармен жасалатын операциялармен айналысатын биржашылар «аюлар» мен «бұқалар»
Қор биржасы заңды тұлға болып табылады, сондықтан өзінің құрылымы
Қор биржасы коммерциялық мақсаттарды көздемейді. Оның қызметі өзін өзі
1-сурет.Биржаның ұйымдық құрылымы
Биржаның жоғары басқару органы – акционерлердің жалпы жиналысы. Оның
пайданы бөлу;
төрағаны және биржа кеңесінің мүшелерін сайлау және оларды қызметінен
жарғыға және басқа реттеуші құжаттарға өзгеріс енгізу;
биржа ісінің бағдарламасын бекіту;
жылдық есебін қарау және оны бекіту туралы шешімдер қабылдау.
Жалпы жиналыс аралығында биржа жұмысын қолма-қол басқару және бақылау
Қор биржасының ағымдағы қызметін қолма-қол басқарушы орган – басқарма.
Биржаның келесі атқарушы органы – арбитраждық комиссия. Ол мәмілеге
Листинг бөлімі акционерлік компанияларды листинг тізіміне енгізу жөнінде жұмыс
Қор биржасындағы саудаға бағалы қағаздарды іліктіру меха-низмімен қатар оларды
Компания делистинг кезіндегі шарттарды орындағасын биржа басқармасының шешімімен бағалы
Сауда және брокерлер бөлімі биржа залында сауда жүргізу үшін
Клиринг бөлімі мәміле бекітілген соң қор мәмілесіне қатысушылар (брокерлер)
Ақпараттық-талдау бөлімі орталықтанған ақпаратпен қам-тамасыз етумен және бағамдық бақылаумен
Әкімшілік-қаржылық бөлімі қор биржасының бүкіл бөлімдерінің қалыпты жұмысын қамтамасыз
Қауіпсіздік қызмет бөлімі биржаға кіріп-шығу режимінің орындалуын қадағалайды, биржаның
Биржаның қызметі биржадан «орын» сатып алған оның қатысушыларының жарналарының,
Биржадағы сауда-саттықты реттеудің жоғарыда аталған барлық тетіктеріне қарап, ол
Биржадағы сауда-саттық қатаң белгіленген уақытта және күндерде өтетінін айта
Қор биржасы онда жасалған барлық мәмілелерді тіркеп отырады және
II бөлім. ҚР қор биржасының даму ерекшелігі
2.1. Қазақстанда қор биржасының дамуы
Жалпы алғанда қор биржасы бағалы қағаздар нарығының құрамдас бөлігі
Енді осы бағалы қағаздар нарығы мен қор биржасының даму
Бағалы қағаздар нарығын құқықтық қамтамасыз ету деген мемлекеттік органдардың
Бағалы қағаздар туралы қазіргі Қазақстан заңдары біраз кезеңнен өтті.
1917 жылы Қазан революциясына дейін Қазақстан Ресей империясының бір
1977 жылы қабылданған КСРО Конституциясында да жеке меншік, еркін
Дегенмен КСРО халықаралық сауда-есеп айырысуында төлем қаржысы ретінде вексельдер,
Заң шығарудыц келесі кезеңі - экономиканы қайта құру идеясы
Қазақстанда 1990-1994 жылдары бағалы қағаздар шығарып және оларды нарықта
1991 жылдың 21 маусымындағы «Шаруашылық серік-тестіктері және акционерлік қоғамдар
1991 жылдың 11 маусымындағы «Бағалы қағаздар айналымы және қор
1991 жылдың 13 қарашасындағы Қазақ КСР-ның Министрлер Кабинетінің қаулысы
Содан кейiн елiмiзде алғашқы акционерлiк қоғам КТК (Коммерцеский телевизионный
1994 жылдың 20 наурызындағы Республика Президентінің «Бағалы қагаздар нарығын
Бұл жарлық 1991 жылғы: «Бағалы қағаздар айналымы және қор
1995 жылдың 11 қаңтарында Қазақстан Республикасының президентi “Бағалы қағаздардың
Сөйтіп, 1995 жылдың сәуірінен Қазақстанда бағалы қағаздар нарығын дамытудың
1996 жылдың аяқталу кезінде Қазақстан бағалы қағаздар нарығында өзара
1997 жылдың 5 наурызында «Бағалы қағаздар нарығы туралы» және
1997 жылы жүргізілген тендердің нәтижесінде Ұлттық банк пен Қазакстан
2001 жылдың 11 маусымында Қазақстан Республикасы Президентінің «Қаржы нарығын
Қазақстан бағалы қағаздар нарығының дамуы барысында көптеген заңдар мен
2000 жылғы 18 қаңтардагы «Қазақстан Республикасындагы сақтандыру қызметі туралы»;
2003 жылғы 13 мамырдағы «Акционерлік қоғамдар туралы»;
2003 жылғы 2 шілдедегі «Бағалы қағаздар нарығы туралы»;
2003 жылғы 4 шілдедегі «Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды
2004 жылғы 6 шілдедегі «Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және
2004 жылғы 6 шілдедегі «Инвестициялық қорлар туралы».
Бүгінгі таңда еліміздегі қор биржасы қызметін KASE АҚ атқарады.
KASE Орталық Азиядағы аса ірі ұйымдастырылған қаржы нарығының операторы
Қазақстан қор биржасының (KASE) стратегиялық мақсаты – аймақтық жетекші
2-сурет. Қазақстан қор нарығы [6]
2.2. Қор биржасында атқарылатын биржалық операциялар. Қазакстан қор биржасында
Барлық биржалық операцияларды екі типке бөлуге болады: кассалық мәміле
Кассалық мәміле (spot) - бұл сатушының қолында бар бағалы
Мерзімдік мәміленің негізгі сипаттамасы - бұл сатушы мен сатып
Мерзімдік мәмілені "фьючерстік" (futures) мәміле деп атайды. Әдетте фьючерстік
Фьючерстік мәмілелердің көбі қайта сатып алу шартымен жасалады. Бұл
Мысалы, "Айдана" компаниясының бір акциясы 60 долл. 100 акциясына
Егер мәміле орындалу уақытында бір акцияның бағасы 55 долл.
Опционмен жасалған фьючерстік мәміле
Опционмен жасалған фьючерстік мәміле сатып алушы (сатушы) сатушыға (сатып
Егер опционды қолдану мерзімінде акциның бағасы 60 долл. жоғарламаса,
Егер опционды сатушы иемденсе, онда ол бағалы қағаздардың биржалық
Сатып алуға огщионды сатып алушы бағалы қағаздар курсының өсуін
Стеллажды мәміле
Мәміледе кім сатушы, кім сатып алушы екендігі анықталмаса, онда
Опционды иемденген кезде опцион ұстаушысы "Бета" компаниясының акция бағаларының
Егер "Бета" компаниясының акция курсы 60 долл. төмендесе, не
Келесі суретте көрсетілгендей мерзімдік мәміле түрлерінің бір бірімен түбегейлі
Пролонгациялық мәміле – бағалы қағаздар бойынша жасалатын мәміленің түрі
Репорт – мерзімді мәміленің түрі, мұнда бағалы қағаздың иесі
Депорт – оған белгілі бір мерзімнен кейін төмен курспен
3-сурет. Биржа операциясының түрлерi [2, 230 бет]
Қор биржасы акционерлiк қоғамдардың жұмысын қадағалап оны көрсетiп отыратын
Қазiргi кезеңде әлемнiң барлық елдерiнiң, әсiресе, бұрынғы Одақ республикаларының
Қазақстанның бюджетi қаржыландырудың экономикалық тұрғыдан тиiмдiрек әдiсiне – iшкi
Қазақстанның қор биржасы KASE бүгiнде қаржы нарығында өзiнiң дамуын
Қазiргi уақытта KASE-де қорға қатысушы тұлғалар 80-нен астам, бұл
2008 жылы Қазақстан қор биржасының KASE–де экономиканың барлық секеторларындағы
2008 жылдың алғашқы 4 айында бағалы қағаздардың екінші қайталама
2008 жылы KASE–де МБҚ сату-сатып алуға байланысты 47,9 млрд.
2008 жылы қаңтар-қыркүйек айлары аралығында KASE–де мемлекеттiк емес бағалы
1-кесте. 2008 жылдың қазанындағы KASE – да мемлекеттік емес
БҚ коды
Компания Келісім көлемі мың долл. Келісім көлемі млн. долл.
ТМ LM
«Темірлизинг»АҚ 34 218,00 4 579,60 13 7,54 -
CCBN
«Банк Центр Кредит» АҚ 32 926,80 4 414,00
HSBKp1
«Қазақстанның халықтық жинақтаушы банкі» 32 049,40 4 285,80
KZCR
«ТНК Казхром» АҚ 19 827,20 2 656,90 5 4,37
ASFib7
«Астана – Финанс» АҚ 16 339,00 2 189,30 43
TEBNp
«Темірбанк» АҚ 16 187,10 2 163,70 34 3,57
ALKSb
«АЛМАТЫ КУС» АҚ 16 125,50 2 154,20 15 3,55
BTAib8
«БТА Ипотека» АҚ 14 9801,20 2 004,60 7 3,3
KZTC
«KazTransCom» АҚ 12 904,10 1 728,90 4 2,84 -
KKAGb
«Қазақстанқағазы» АҚ 11 984,80 1 604,50 8 2,64 0,17
Барлығы 207 542,10 27 781,50 171 45,72
Барлық МЕБҚ 453 794,30 60 736,30 682 100
2-кесте. 2008 жылғы KASE-нiң операциялар айналымы құрылымы [8, 12-23
KASE рынок секторы
2008 жыл
Қаңтар-қыркүйек 2007 жыл
Қаңтар-қыркүйек 2008 жылдың 2007 жылмен салыстырғандағы трендi млн.$
Шетел валюталары 21216,4 8398,0 +12818,3 152,6
20,7% 13,9%
Жедел келiсiм шарттар 0 0 0 0
0% 0%
Мемлекеттiк бағалы қағаздар 3666,1 3776,8 -110,7 -2,9
3,6% 6,2%
Мемлекеттiк емес бағалы қағаздар 3470,8 1825,2 +1710,3 185,5
3,4% 2,9%
Репо (МБҚ, МЕБҚ) барлығы 74348,2 46601,8 +27746,3 +59,5
72,4% 77,0%
Облигациялар 0 0,017 -0,02 х
0% 0%
Векселдер 0 0,096 0 0
0 0,0003%
Барлығы 102 711,6 60 551,7 +42,159,9 +69,9
100% 100%
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгi 2007 жылы 126,2 млрд. теңгеге
Сонымен 2008 жылдың 9 айындағы мәліметтері бойынша Қазақстан қор
Бүгінде бағалы қағаздар рыногында 62 брокер-дилер, 18 тіркеуші, 11
Ағымдағы жылдың 1 шілдесіндегі бағалы қағаздары KASE сауда-саттығына жіберілген
3-кесте. KASE сауда-саттығына жіберілген бағалы қағаздар [7]
шығарылым саны эмитенттер саны
Акциялар секторы: 99 74
Борыштық бағалы қағаздар секторы: 302 92
Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары секторы: 1 1
Депозитарлық қолхаттар секторы: 0 0
Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары секторы: 1 1
Мемлекеттік бағалы қағаздар секторы: 104 2
Туынды бағалы қағаздар секторы: 0 0
Баламалы алаң 0 0
Жиынтығы: 507 130
KASE айналымын жіберілген бағалы қағаздардың негізгі үлес салмағы борыштық
KASE жалпы капиталдандыру ЖІӨ-ден 48,79% немесе 7 755 722
4-кесте. KASE-да мемлекеттік емес бағалы қағаздармен жасалған мəмілелер көлемі
2009 жылғы 1-тоқсанда 2009 жылғы 2-тоқсанда
бастапқы орналастыру: 9 689 0
– "Акциялар" секторы бойынша 4 840 0
– "Борыштық бағалы қағаздар" секторы бойынша 4849 0
– "Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары" секторы бойынша 0 0
– "Депозитарлық қолхаттар" секторы бойынша 0 0
– "Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары" секторы бойынша 0
– "Туынды бағалы қағаздар" секторы бойынша 0 0
қосалқы айналыс: 212164 147306
– "Акциялар" секторы бойынша 97909 39336
– "Борыштық бағалы қағаздар" секторы бойынша 114313 107605
– "Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары" секторы бойынша 142 365
– "Депозитарлық қолхаттар" секторы бойынша 0 0
– "Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары" секторы бойынша
– "Туынды бағалы қағаздар" секторы бойынша 0 0
– "Листинг емес бағалы қағаздар" секторы 175 105
репо мəмілелері 1267325 984152
– "Акциялар" секторы бойынша 515470 320719
– "Борыштық бағалы қағаздар" секторы бойынша 750404 662625
– "Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары" секторы бойынша 0 0
– "Депозитарлық қолхаттар" секторы бойынша 0 0
– "Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары" секторы бойынша 0
– "Листинг емес бағалы қағаздар" секторы бойынша 1451 808
Жиынтығы 1 489 353 1 131 563
Кестеден көріп отырғанымыздай, 2009 жылдың екінші тоқсанында мемлекеттік емес
5-кесте. KASE-да мемлекеттік бағалы қағаздармен жасалған мəмілелер көлемі (млн.
2008 жылғы 2-тоқсанда 2008 жылғы 3-тоқсанда 2009 жылғы 4-тоқсанда
Мəмілелер көлемі, оның ішінде: 4 024 371 6 612
бастапқы орналастырулар 96 253 125 916 147 380 100
репо мəмілелері 3 840 580 6 373 982 7
Ағымдағы жылдың 2-тоқсанында ұйымдасқан нарықтағы мемлекеттік бағалы қағаздар бойынша
6-кесте. KASE капиталға айналуының өзгеру динамикасы [7]
Ресми тізімнің секторы 2008 жылғы 1 шілдеде 2008 жылғы
Акциялар секторы: 11 495 710 5 544 606 3
Борыштық бағалы қағаздар секторы: 1 443 497 1 496
Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздары секторы: - 4293 4293 4269
Депозитарлық қолхаттар секторы: - 0 0 0 0
– "Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздары" секторы - 0
Мемлекеттік бағалы қағаздар секторы: - 0 0 0 0
Туынды бағалы қағаздар секторы: - 0 0 0 0
Жиынтығы 12939207 7044940 5281345 5698162 7755722
Осы кестелердің көрсетуінше KASE ресми тізіміне қосылған мемлекеттік бағалы
7-кесте.Қазақстан Қор Биржасындағы (KASE) сауда-саттық қорытындылары [7]
III бөлім. Қазақстан Республикасы биржасының негізгі мәселелері және оларды
Қазақстан қор биржалары өзінің дамуы жөнінен әлемнің ірі қор
Қазақстанның бүгінгі таңдағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы оның дамуды
Бүгінігі Қазақстандағы қор нарығы артық ақша ресурстарын тарту функциясын
Көптеген қазақстандық брокерлер нарыққа енудің минималды сомасын орнатпайды, мұнда
Қазақстан қор нарығңының негізігі кемшілігі - өтімділіктің жоқтығы. Бұл
Қор нарығының жалпы проблемасына келер болсақ, бизнес онсыз да
Қазіргі таңда қор нарығы эмитенттерді, жаңа енгізулерді және өтімділікті
Сонымен қатар нарыққа жаңа перспективті компаниялардың бағалы қағаздарын енгізу
Өкінішке орай, қазіргі таңда қор нарығына тартылған жаңа компаниялардың
Қор талдаушыларының ойынша, компаниялардың қор биржасына шығуына басты кедергі
Халықты қор нарығына тарту үшін алдымен дайындық жұмыстарын жүргізу
Халықты даярлау және қаржылық сауатсыздықты жою шараларымен кәсіби қатысушылар,
Бүгінгі таңда қазақстандық биржаларды ұлғайту, биржа арқылы өтетін барлық
Дәл қазіргі таңда Қазақстан инвестициялық деңгейі жоғары емес елдер
Сонымен қатар қор биржасының инфрақұрылымын дамыту: қор биржаларын және
Қор биржасындағы қызметтің табыстылығы көбінесе қаржылық ақпарат таратудың жеделдігіне
Болашақта қор биржасын ұйымдастыру деңгейін көтеру қажет және де
Тек осы жоғарыда аталған мәселелрді шешкен кезде ғана қазақстандық
Қазақстандық қор нарығының даму мәселесін қарастыра отырып, оның екі
Биржалар саясаты. Жалпы Қазқстан Республикасында қор биржаларының дамуы олардың
Алғашқысының мысалы ретінде - «Бағалы қағаздардың Орталық депозитарийі» ЖАҚ
Технологиялық қырына келетін болсақ, бұл жағынан алғанда Қазақстан Республикасында
Бағалы қағаздар нарығын реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдар саясаты.
Қазақстан қор нарығыны дамуының негізгі тенденциялары.
Бағалы қағаздар нарығы әлемнің эконмикасы дамыған елдерінде қызмет атқарады
Нарықтық қатынастары дамыған мемлекеттердің осы заманғы бағалы қағаздар нарығының
капиталды шоғырландыру және орталықтандыру – аспектіде көрініс табады: кәсіби
нарықты жаһандандыру – ұлттық капитал мемлекет шекарасын асып, әлемдік
ұйымдастыру деңгейін көтеру мен мемлекеттік бақылауды күшейту;
бағалы қағаздар нарығын компьютерлеу – сауда жасау тәсілдері мен
нраыққа жаңалық енгізу – жаңа құралдар, бағалы қағаздарды саудалау
секьютирлеу – ақша қаражаттарының өзінің дәстүрлі формаларынан бағалы қағаздар
капитал нарығының басқа түрлеріне ену. [11, 280 бет]
Биржалық нарық сапаның ең жоғарғы деңгейі не кепілдік береді.
Бағалы қағаздар биржалық тауар болу үшін, олар ену процедурасын,
Қазіргі таңда биржаны дамытуда атқарылып жатқан іс те аз
«АӨҚО» АҚ қызметінің негізгі мақсаттары халықаралық стандарттарға жауап беретін
Негізгі міндеттеріне келсек, олар келесідей:
халықаралық стандарттарға жауап беретін және шет елдік қатысушыларды тартуға
қаржы орталығында жұмыс істеу үшін брокерлік және дилерлік қызметті
қор нарығының көмегімен бағалы қағаздарға және басқа қаржы құралдарына
жаңа қаржы құралдары мен қор технологияларын дамыту және енгізу;
ҚР тұрғындарының инвестициялық мәдениеті мен сауаттылығын арттыру бағдарламасын іске
Осы міндеттердің аясында «Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы» АҚ
АӨҚО жұмысын атқару кезінде көптеген даму бағдарламалары жүзеге асырылды,
Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасына сəйкес əзірленген Қазақстан Республикасының бағалы
Бағдарламаның іс-əрекеті кезіңде бағалы қағаздар рыногының инфрақұрылымын жетілдіру мақсатында
Бағдарламаны қолдану кезеңде «Қазақстан қор биржасы» АҚ (KASE) қызметін
2007 жылғы 1 қазаңнан бастап KASE жаңа индекс –
Қазақстан рыногын өтімді бағалы қағаздармен толтыру мақсатында жоғары халықаралық
Бағалы қағаздар рыногында лицензиялау жүйесін жетілдіру жəне бағалы қағаздар
Бұдан басқа KASE мүшелерінің жалпы жиналысының шешімі адал бəсекелестікте
Сонымен қатар, 2005-2007 жылдар ішінде бағалы қағаздар рыногын мемлекеттік
Қазақстан қор нарығындағы айтарлықтай жетістіктердің бірі ол KASE және
2006-2008 жылдары Қазақстанда екі биржа алаңы: негізгі (KASE) және
Бұл ретте АӨҚО қатысушылары үшін қарастырылған салықтық жеңілдіктер тұтас
Жалпы алғанда мұндай жобаны іске қосқаннан кейін, мемлекет-тің қор
Қорытынды
Осы курстық жұмыс барсында мен қор биржасы тақырыбын қарастырып,
Бағалы қағаздар нарығының негізгі мақсаты – кәсіпорындардың дамуына қажетті
Қор биржаларының пайда болуы акционерлік фирмалардың дамуына жағдай жасау
Бүгінгі таңда кез келген нарықтық экономиканың, соның ішінде қазақстандықтың
Қазақстандағы қор биржаларының активті жұмыс істеуі қажеттілік, олсыз инвестициялық
Қазақстан бағалы қағаздар нарығын қарастырғанда, мұнда әлі де орнын
Қазақстан қор биржасының қазіргі таңда көптеген кемшіліктері болса да,
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Сейітқасымов Ғ.С. Ақша, кредит, банктер. Оқулық. – Алматы:
2. Көшенова Б.А. Бағалы қағаздар нарығы және биржа ісі:
3. Биржевое дело: Учебник/ Под ред. В.А. Галанова, А.И.
4. http://fingramota.kz сайты
5. Бороздин П.Ю. Ценные бумаги и фондовый рынок. –
6. http://www.rfca.kz сайты
7. http://www.kase.kz сайты
8. РЦБК №19, 2008 г.
9. Килячков А.А., Чалдаева Л.А. Планирование организационного построения компаний
10. Рынок ценных бумаг № 18 (249) 2003г.
11. Рынок ценных бумаг. Учебник/ Под ред. В.А. Галанова,
12. http://kk.wikipedia.org сайты
13. «Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногын да-мытудың 2005-2007 жылдарға
3
Қор биржасындағы операциялар.
Мерзiмдiк
Кассалық
Прологанциялық
Фьючерстiк (тұрақты)
Шартты
Қайтарыла-тын сыйлық
Стеллаж
Опцион-дық ақы
Алдын ала келiсiлген сыйлық ақы.
репорттық
депорттық
Биржа басқармасы
Биржалық кеңес немесе директорлар кеңесі
Басқармалар – бөлімше жетекшілері
Бас басқарма және оның орынбасарлары
Биржалық кеңестің немесе директорлар кеңесінің президиумы
Кеңестің хатшысы
Кеңестің мүшелері
Кеңестің төрағасы
Тексеру комиссиясы
Сайланатын органдары
Биржа мүшелерінің жалпы жиналысы
Қоғамдық құрылымы
Қор биржасы
Биржа ісін талдау
Қазақстанның биржа қорының қалыптасуы мен дамуы
Қазақстандағы қор биржаларының қалыптасуы және дамуы
Биржалық қызмет бағдарлары және Қазақстандағы қор биржалары
Қор биржасының мәні мен міндеттері
Валюталық биржа
Биржа
Қор биржасының атқаратын қызметтері мен міндеттері.
Қор биржасы: мәні, міндеттері және операциялары