МУЛЬТИМЕДИЯ ҚҰРАЛДАРЫ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БIЛIМ
МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. Сәтбаев атындағы
Қазақ Ұлттық Техникалық Университетi
Ақпараттану және ақпараттық технологиялар институты
Есептеу техника кафедрасы
Kурстық жұмыс
Тақырыбы:
МУЛЬТИМЕДИЯ ҚҰРАЛДАРЫ
Жетекші: аға оқытушы:
________________Шайқұлова А.Ә.
_________________маусым 2004ж.
Бақылаушы: Шайқұлова А.Ә
__________________маусым 2004ж.
Орындаған:ИНФ 03-1қ.
Тобының студенті
Серкатанов Ерсын
__________________маусым 2004ж.
АЛМАТЫ 2004 ж.
Курстық жұмысты орындауға тапсырма
Студент Cеркатанов Ерсын
Тақырыбы : МУЛЬТИМЕДИЯ
Аяқталған жұмысты тапсыру уақыты:
_________________маусым 2004ж.
ЖОСПАР
Кіріспе 3
Қысқаша тарихы мен мүмкіндіктері 3
1 Негізгі бөлім 4
1.2 Негізгі тасымалдаушылары 4
1.3 Мультимедия-технологиясында құралған өндірісті мақсаттарда қолдану 5
2 Ғылыми ағартушылық және білім беруші мақсатта
2.1 Ғылыми–талдаушы мақсатта мультимедияның қолданылуы 7
3 Мультимедия - ақпарат деректерінің түрлері және оларды
3.1 Бейне және анимация 11
3.2 Дыбыс 14
3.3 Мәтін 15
4. Мультимедияның аппараттық құралдары 16
4.1 Дыбыстық карталар 16
4.2 Лазерлік дискілер - CD-ROM 18
4.3 Бейнекарталар 19
4.4 ТV–тюнерлері 19
4.5 Фрейм габерлер 20
4.7. MPEG – плеері 21
Қорытынды 22
Қолданған әдебиеттер 23
Кіріспе
Қысқаша тарихы мен мүмкіндіктері
Мультимедия (multimedia) - ол кәзіргі компьютерлік технологиялар және
Мультимедия технология мүмкіндіктеріне: түрлі ақпараты енгізу, қорыту, сақтау,
Осыдан 30 жыл бұрын мультимедия мүмкіндіктеріне тек
1 Негізгі бөлім
1. Төмендегі үш негіз мультимедия принципін құрайды:
- Адамға кез келген жолмен ақпаратты жеткізу (ағылшыннан
- Өндіріс мазмұнын және жалпы сюжетін беру;
- Навигация ортасында бейнелеу дизайн интерфейсі.
Негізгі мультимедиялық-технология жетістігіне төмендігі ақпарат көздері мен мүмкіндіктері
Үлкен көлемді ақпараттың бір дискіге сыюы (автордың 20
Экрандағы түрлі бейнекөрініс пен қызықты фрагменттерді 20-есе үлкейту
Ғылыми жұмыс және қолданушы мақсатта бейне көріністерді арнайы
Визуалды материалдағы бейнекөріс мәтінінде қоршауға ала тұрып, анықтама
Визуалды жолдағы статикалық не динамикалық мүмкіндіктерін, үзіліссіз аудиоқондырғыда
Мәліметтер базасына анимация жасау және қорытып қосу мүмкіндігі.
Интернет-жүйесіне қосылу мүмкіндігі.
Мәтіндік және графикалық дыбыс редакторлар және картографикалық ақпаратпен
Экрандағы қызықтырған беті қоршауға алу және жүрілген жолды
Слайд-шоу автоматикалық жол арқылы және жол көрсеткіш
Кез келген программадан ақпаратты навигациялау арқылы менюге шығу
1.2 Негізгі тасымалдаушылары
Үлкен көлемдегі ақпаратты жеткізу және түрлі түрлі тасымалдаушылары
Мультимедия өндірісі негізінде: компьютерлік тасымалдаушылар (CD-ROM) және арнайы
CD-ROM (CL-Read onli memori)–оптикалық дискі, компьютер жүйесіне арналған.
CD-I (СD-Interactiv) компакт – дискі форматтары, арнайы өндіріс
VIDEO-CD (TV-формат компакт дискі) ол бейнекасеталарын жоғары сапамен
Ал кемшілігі аз функцияналдық пен интерактивтілік. DVD (Digetal
DVD-бейнедискісіндегі бейнесигналы, CCIR-601студиясынан MPEG-2 алгоритмі бойынша сығылған бейнесигналды
Яғни жердің бір шарынан сатып алынған DVD келесі
1.3 Мультимедия-технологиясында құралған өндірісті мақсаттарда қолдану
Мультимедия-технологиясында – құралған өндірісті мақсаттарда қолдану (СД-ром-ға жазылған
Көпшілікті қанағаттандырушы (CD– үйде кітапхана, өнер мен әдебиет
Ғылыми–ағартушылық және білім беруші (методикалық нұсқау ретінде қолданылады).
Ғылыми – жұмысты музейде не архивтарда қолданылады (ол
1-сурет CD ROM
Көпшілікке таратушы мақсатта
Мультимедиялық – өндірісті үлкен көлемде қолдану сөзсіз және
2 Ғылыми ағартушылық және білім беруші мақсатта
Мультимедия өндірісінің қолдануының екі бағыты бар:
Сауда-саттықта бар өңдірістің қатаң тексерістен өтіп және белгілі
Ал енді біраз авторларымыз тырысып техникалық персоналдар мен
Мұғалімдердің мультимедиялық өндірісті жасап оны оқу курсы
2.1 Ғылыми–талдаушы мақсатта мультимедияның қолданылуы
Ғылыми жобада шын мәнінде, активті бағытта программалық қамтама
Бірақ осы технологияның өзі жаңғыз ғылыми жұмыс процесін
Яғни мультимедиялық - өндіріске біз мысал ретінде полиграфия
Архивті-музей ғылыми жұмыстарын, Еларалық құжаттар комитеті (CI DOC)
Компьютер дүниесінде MULTIMEDIA (мультимедия) сөзі модаға енген.
Мультимедия терминімен (ағылшынан аударғанда «көпорталы») көптеген компьютерлік техника
Медицина бағыты, білім беру жүйесінде, операция методикаларда, дәрілер
Бизнес ортасында, қозғалмайтын мүлік фирмалары мультимедия- технологиясын үй
Мультимедия технологиясына әскери күштер назар аударуда.
Энциклопедия жағынан ең кең етек алып жайылғандары –
Осымен байланысты компакт-дискінің көлемінің үлкен болуы, оның энциклопедиялық
Оны пайдаланушы 150000 баптан тұратын сөздік пен электрондық
Мультимедияның көркемөнерде қолдануының бір мысалы «әуендік CD-RОM». Ол
Сонымен қатар ол арқылы пайдаланушы композитордың өмірі мен
Бұндай жұмыстар Ресейде жүргізіліп жатыр.
Ақпаратты қолдануынан басқада «креативті» қолданымдар көркем өнердің жаңа
Ол сонымен қатар әр түрлі бейнеэфектілер, бейнекескіндерді өзгерту,
Кәзіргі кездегі мультимедия жүйесіне жасанды зерде элементтерін қосып
түсу, оқырмандар мен ыңғайласа жұмыс жасау, олардың қызығушылығын
Мультимедия технологиясы өте манызды роль ойнап тез қарқынмен
3 Мультимедия - ақпарат деректерінің түрлері және оларды
МРС стандарты мультимедия деректерінің әр түрлі түрлері мен
Мультимедия – ақпарат тек қана мәтін, графика сияқты
ҚОЗҒАЛМАЙТЫН БЕЙНЕЛЕР. Бұған векторлық графика және растрлік суреттер
Осылай ақпаратты қабылдау оңай келеді, бірақ мәтінде графика
Оптимизация (сығу ) - графикалық ақпаратты тиімді жолмен
GIF–те графикалық ақпаратты сығу дәрежесі қайталану мен болжамдылығына
Мысалға: екі сурет бар делік. Тура бірдей жағдайда
Негізгі параметріне бейнекөрініс сапасы жатады (Q – параметрі
3.1 Бейне және анимация
Кәзіргі негізделген үйдегі видео студияны құру туралы ой
MPEG - Moving Picture Experts Group – сөзінің
Бұл эксперттік топ ІSO/ IEC ITC1 SC29 WG11.
MPEG-1- синхрондалған бейнекескіндерді (SIF, 288*358 форматтарында) және санаудың
MPEG-2 15 Мбит/с аралығында деректерді бере алатын
MPEG-3 бастапқы кезде ағындардың 20-40 Мит/с жылдамдықпен телевидение
MPEG–4 3 аймақтағы медиа–деректердің цифрлік көрсетімін принциптік жұмысымен
Сығу қалай жүргізіледі? MPEG стандартының кодтаудың негізгі объектісі
Кадрлер 16*16 пикселді макробөліктерге бөлініп, әр макроблок кадріндегі
Оның бәрі бейне көрініске байланысты, кадрлер екібағытты интерполяцияда
Себебі екібағытты кадрлердегі бейнематериалдар барынша сығылады, бірақ барынша
Бірақ ДКП коэффицентінің қалпына дұрыс келмеуі кванттауға байланысты.
Неғұрлым кванттау дұрыс жасалмаса, соғұрлым коэффицент көлемі төмендейді,
2-сурет- MPEG
3.2 Дыбыс
Цифрлық жазба редакциялауға және дыбыс толқындары (WAV) жұмыс
Жоғарыда айтылып кеткен конвертор WAVE, PCM, AIFF (Apple
MPEG құрастырушылары постулаттардан бастаған, ол толық ақпарат емес,
Ал 256 кбайт/сек жылдамдығында кодтау арқылы, компакт –
3.3 Мәтін
Microsoft басшылығымен, үлкен массивті тексттерді кіргізу және шығару
Бірақ ол құжатқа, мәтіндік процессорларда - кодтарды қолдану
Multimedia Developmen Kit құрастырушы пакетіне инструменталдық құралдар (программалар)
Авторлық құралдарға MOC - ке ұсынылатын – Tool
Multimedia Windows архитектурасы құралдарға және кеңейтілу мүмкіндігінің тәуелсіздігін
MM system-ге Media Control Interface (MCI), жабдықтары кіреді,
WAVE жабдықтары, MIDI джостиктерін басқаратын Low-Lewel Function төменгі
Керекті драйверлер орындалу барысында қосылады. Драйверге: жіктелу, хабар
Мультимедия мәліметін жеткізу үшін RIFF (Resourse Interchange
Microsoft 1992 жылдың 2-ші жартысында Audioi–Video Interieaved (AVI)
Мультимедия жүйелерімен қолданылатын Мicrosoft Windows операциялдық орта Multimedia
Екінші деңгейге сәйкес келетін, мультимедия жүйесіне деген негізгі
4 Мультимедияның аппараттық құралдары
Мультимедия жүйесін құру үшін ұқсас аудио және видео
4. Мультимедияның аппараттық құралдары
4.1 Дыбыстық карталар
ПК-де жасалатын тапсырмаларды орындаумен уақыт өте келе ондағы
Үйлесімді компьютерлердің IBM дыбыстық карталарды мынадай өзгерістер
WT синтезін қолданушылардың ішіндегі пионері 1984 жылы Ensoning
Дыбыстық карталарды шығарушы оны екі жолмен қояды. Біріншісі
Үшіншіден қазіргі кездегі дыбыстық карталардың бір компоненті DSP
Төртіншіден жүйелік тақшадағы дыбыстық карталардың қызметтерінің жинақталу
Бесіншіден, дыбысты оригиналға ұқсас етіп шығару үшін фирмалар
Алтыншыдан CD-ROM жетектерінің қосылуы. Барлық дыбыстық карталарда дерлік
Дегенімен дыбыстық карталардың көбісі Sony жетегін қосуға арналған.
Қазіргі кезде винчестері бар компьютерлер ATA (IDE) үшін
Жетіншіден карталарда DualDMA режимі қолданылады яғни жадыға екі
Және соңғысы дыбыстың технологиялардың телекоммуникация түрлеріне тұрақты түрде
Дыбыстық карталар 90% жағдайда ойындар үшін пайдаланылса, 10%
Бұл жағдайда тұтынушының сапасы тек ЦАП-қа және дыбыстық
4.2 Лазерлік дискілер - CD-ROM
Программалық жасаудың күрделенуі көлемділігінің өсуі, бейнелер, және дыбыс
Істеу принципі. Компакт дискіде, тұрмыста қолданылатын аппараттан
Компакт–дискілер түрі және көлемінен, тұрмыста қолданылатын дискілерінен айырмашылығы
Сондықтан компакт–дискілерді оқу кішкене қуатты лазер көмегімен жүзеге
Бірақ қатты дискімен салыстырғанда компакт–дискіні оқу жылдамдығы аз.
4.3 Бейнекарталар
IBM PC компьютерлерінде бейнесигналдармен жұмыс істеуге арналған көп
4.4 ТV–тюнерлері
Карталар және бокстарда (кішкене қорапта) түріндегі жабдықтарда орындалады.
3-сурет- TV жабдықтары
4.5 Фрейм габерлер
Олар осыдан 6 жыл бұрын пайда болған. Графикалық,
4.6 VGA – TV түрлендіргіштері
Берілген жабдық VGA бейнекөрінісі цифрлік бейнеде сигналды трансляция
Түрлендіргіштердің көмегімен бейнесигналдарды қою арқылы титлер құрауға болады.
Ашық түстілігі белгілі дәрежеден асып кеткен жағдайда
Мөлдір бейнекөрініс берілген түстен тұспа–тұс келгенде қойылады.
Сарапшы арнайы жабдықтары сигналдар мен жайбағыттауға негізделіп құралған
4.7. MPEG – плеері
Берілген жабдық бейнекөріністің (фильмдерді) тізбекті түрде қайта орындау
MPEG көздерінің негізгі қиын жұмысы, ол әр бейнеағынды
Қорытынды
Сонымен мультимедия терминінің пайда болу тарихымен және оның
Қолданған әдебиеттер
Дәулетқұлов А., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев
Древо Познание. журнал. 2003 ж.
Прессы, C “Звуковые платы” — по материалам зарубежной
1
Мультимедияның аппараттық құралдары
Қолданбалы мультимедиялық бағдарлама
Мультимедиалық технологиялар арқылы оқушылардың креативтігін дамыту
Сабақ – оқу процесін ұйымдастырудың ең тиімді формасы
Жалпы биология курсын оқытуда мультимедия құралдарын қолдану әдістемесі
Шетел тілін оқытуда мультимедиялық құралдарын қолдану
Мультимедиялық қосымшалардың мүмкіндігі
Кіріспені оқыту әдістемесі
Компьютер құрылысын оқыту әдістемесі
ОҚЫТУДЫҢ ЖАЛПЫ ӘДІСТЕМЕСІ