Касса операцияларының есебі
Тақырыбы: Кассирдің касса есебін дайындау тәртібі және
құжаттарды рәсімдеу.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ........................................................................................................................3
1 КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ЕСЕБІ БОЙЫНША НЕГІЗГІ ТЕОРИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР.......................................................................................5
1.1 Кассалық операциялар есебін жүргізудің тәртібі…...........................................5
1.2 Касса операцияларының есебі..............................................................................8
1.3 Касса операцияларының есебі бойынша негізгі бухгалтерлік проводкалар................................................................................................................12
2 «АЛИНА» ЖШС КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ
2.1 Кассадағы ақшалар шоты бойынша жүргізілетін операциялар.......................14
2.2 Кассалық кітап жүргізу және толтыру үлгісі....................................................17
2.3Құжаттардың маңызы, атқаратын рөлі және құжаттарды рәсімдеуге қойылатын
3 ФИРМАНЫҢ 1С ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН «БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП» ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫНДА
3.1 1С «Бухгалтерия» деп аталатын бағдармалалық өнімде фирманың
3.2 Касса бойынша операцияларды тоқтата тұру...................................................25
ҚОРЫТЫНДЫ............................................................................................................28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.......................................................................30
ҚОСЫМШАЛАР........................................................................................................31
КІРІСПЕ
Қолма – қол ақшаларды қабылдау, сақтау және жұмсау
Касса операцияларын орындау кассирге жүктеледі. Ол материалды жауапты
Кассир ақша қаражаттарын банк мекемелерінен ақша чектері бойынша
Кассалық ордерлер кассадағы ақшалай операциялар бойынша негізгі бастапқы
Қолма – қол ақшаларды кассадан беру Кіріс Ордері
Ақша қаражаттарының келіп түсуі мен жұмсалуы жөніндегі барлық
Егер кәсіпорында аздаған касса операциялары жасалатын болса, кассалық
Қазіргі таңда әр бір кәсіпорынның бухгалтериясының кассасы «1С
«1С Бухгалтерия» бағдарламасында «Кассалық кітапті» ашу үшін келесідей
Курстық жұмыстың мақсаты – кәсіпорын қызметіндегі, бухгалтерлік есептегі
Курстық жұмыстың алдына қойған мақсатқа жету үшін жұмысты
1 КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ЕСЕБІ БОЙЫНША НЕГІЗГІ ТЕОРИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР
1.1 Кассалық операциялар есебін жүргізудің тәртібі
Касса – арнайы жабдықталған, дабылдама (сигнализация) орнатылған және
Толтырылған чекке кәсіпорынның бас бухгалтері және басшысы қол
Кассада негізінен кіріс және шығыс ордері толтырылады, соңында
Ақша қаражаттарын сақтау үшін және заңды тұлғалар арасында
Корреспонденттік шоттар – банк шоттары банктер мен ұйымдардың
Ағымдағы (есеп айырысу) және жинақ шоттары – бұл
Ақшасыз есеп айырысудың негізгі негізгі нысандары: төлем тапсырмасы,
Төлеушілер мен алушылар өзара есеп айырысу нысандарын келісім
Төлем тапсырмалары онда көрсетілген сомманы бенефициардың пайдасына ақшаны
Төлем тапсырмасын толтыру кезінде келесі реквизиттер көрсетіледі:
Төлем тапсырмасының нөмірі;
Төлем тапсырмасының жазылған күні;
Жеке теңестірілген немесе теңдестірілген (идентификацияланған) коды (ЖТК және
Жіберуші мен бенефициардың банкі шоттарының нөмірі;
Бенефициар аудару жасалған ақша қаражатын алушы.
Бір жақты сөзсіз орындалатын ақша міндеттемесін қамтитын қатаң
нысанда белгіленген төлем құжаты. Ол жай және аудармалы
Қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау және жұмсау үшін кәсіпорында
Нұсқау мыналарды ұйғарады:
- ҚР-ы банк мекелерінде барлық
- банк мекемелерімен бекітілген лимиттер
- кассалық құжаттарды дайындау және
- ақша қаражаттарын сақтау мен
- кәсіпорын кассаларының орнын жабдықтау
Кассир жұмысқа орналасқан кезде кассалық операцияларды жүргізу ережелерімен
Кассалық операцияларды дайындау кезінде төмендегі құжаттар пайдаланылады:
- кіріс кассалық ордерлер;
- шығыс кассалық ордерлер;
- кіріс және шығыс кассалық
- кассалық кітап.
1.2 Касса операцияларының есебі
Кәсіпорындар мен ұйымдардың кассасы жұмысшы-қызметкерлерге есептелінген еңбекақы бойынша
Кәсіпорындар мен ұйымдарда кассирлік жұмысқа қызметкер орналасқан уақытта,
Банк мекемесінен нақты ақша алу үшін кәсіпорынның касса
Кәсіпорындар мен ұйымдардың кассасыннан нақты ақша кассалық шығыс
Кәсіпорындар мен ұйымдардың кассасынан адамдарға кассалық шығыс ету
Кассалық кіріс ету ордері және оның квитанциясы, сондай-ақ
Кассалық кітаптың беттері (парақтары) нөмірленіп және оған жіп
Кәсіпорынның кассадағы шетелдік валюта түріндегі
Мысалы: кәсіпорындардың сатып алушысы болып табылатын заңды тұлға
Д-т: Касса
К-т: Тауарларды сатудан алынған
табыс
Мұндағы 745000 тг. = 149 х 5000
Жалпы кәсіпорынның кассасындағы шетел валютасы түріндегі ақшалардың есебі
Кәсіпорындардың кассасындағы ақшаларын есептейтін шоттар бойынша жүргізілетін операциялар
1.3 Касса операцияларының есебі бойынша негізгі бухгалтерлік проводкалар
Қолма – қол ақшаның келуі мен берілуінің синтетикалық
Бұл операцияларды төмендегі сызбаларда бейнелейміз
№1010 Кассадағы қолма – қол ақша
2110 Алуға тиіс шоттар 1310
Өткізілген өнімдер Келген материалдарға
қолма – қол ақша алынды
1250 Есепті және басқа тұлғалардың 1250 Есепті
Есепті тұлғалардың пайдалан- Тұлғаларға есепті негізде ақша
баған қаражаттарын қайтару беру
l040 Есеп айырысу шотындағы l040 Есеп
ақшалар ақшалар
Есеп айырысу шотынан Қолма –қол
қолма – қол ақшаның келуі айырысу
3390 Басқа кредиторлық қарыздар 3350 Еңбекақы бойынша
есеп айырысулар
Кредиторлық қарыздардың Еңбек ақы, әр
жабылуы жәрдемақылар төленуі
Қазақстан Республикасындағы бухгалтерлік есеп және есеп беру туралы
Ақша қаражаттарының артығы кіріске алынып және қаржылық нәтижелерге
Ақшаның кем шығуы айыпты тұлғалардың есебіне апарылады. Егер
2 «АЛИНА» ЖШС КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ
2.1 Кассадағы ақшалар шоты бойынша жүргізілетін операциялар
Кәсіпорындар мен ұйымдар өздерінің ақшаларын сақтау үшін өздері
банк мекемесінің атына шот ашу туралы өтініш;
- кәсіпорынның құру
- кәсіпорынның басшысы, бас бухгалтері және олардың орынбасарларының
Кәсіпорынның басқа кәсіпорындар мен ұйымдарға төлейтін төлемі едетте
Қандайда болмасын заңды ұйымның басқа кәсіпорындар мен ұйымдарға
Ұйымдардың өкілі, әдетте кассир есеп айырысу шотынан кәсіпорын
«АЛИНА» ЖШС кассасындағы ақшалар шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелетін шот Кредиттелетін шот
1 Түсуге тиіс дебиторлық борыш сомасы кәсіпорынның кассасына
2 Алынған вексель бойынша түсуге тиіс дебиторлық борыш
3 Еншілес, тәуелді серіктестіктердің берешек ақшалары кәсіпорынның кассасына
4 Есептелген пайыз бойынша алынуға тиіс дебиторлық борыш
5 Есеп беруге тиісті адамдардың бұрын аванс ретінде
6 Жұмысшылар мен қызметкерлерге артық төленген еңбекақы сомасы
7 Заңды тұлғалар мен жеке адамдардың берешек қарызы
8 Алынуға тиісті жол төлемі кәсіпорынның кассасына кіріске
9 Қызмет көрсетушілер мен қоюшы мердігерлерге аванс ретінде
10 Келіп түсуге тиісті жолдағы ақшалар кәсіпорынның кассасына
11 Банктегі арнаулы шоттардан кәсіпорынның кассасына кіріске алынған
12 Банк және банктен тыс мекемелерден несие түрінде
13 Дайын өнімдерді сатудан алынған ақашалар кәсіпорынның кассасына
14 Сатып алынған тауарларды сатудан алынатын ақшалар кәсіпорынның
15 Сатып алынған материалдық қорлардың бағасы кәсіпорынның кассасына
- сатып алынған құны бойынша;
- қосылған құн салығы сомасына; 1310, 1315, 1420
16 Есеп беруге тиісті адамдарға берілетін ақшалар (іссапарына,
17 Қызмет көрсетушілер мен қоюшы мердігерлерге аванс ретінде
18 Сатып алынған құнды қағаздардың бағасы кәсіпорынның кассасынан
19 Кассаға тауарларды, дайын өнімдерді және тағы да
2.2 Кассалық кітап жүргізу және толтыру үлгісі
Кассалық операциялар бухгалтерлік кітаптарды жүргізу жөнінде алдын ала
Беттер нөмірленіп, кітап түптеліп, ал ондағы парақтар саны
Кассалық кітаптағы жазулар көшіргіш арқылы 2 данада жазылады.
Қолма-қол ақша сейфте сақталады. Онда қатаң есеп берудің
Қазіргі таңда кассалық кітап «1С Бухгалтерия» деп аталатын
«1С Бухгалтерия» версия 8.1 деп аталатын бағдарламада кассалық
2.3 Құжаттардың маңызы, атқаратын рөлі және құжаттарды рәсімдеуге
Шаруашылық жүргізу фактысының алғы шарты құжаттау болып табылады.
Шаруашылықтағы нақтылы орындалған іс – әрекеттер мен экономикалық
Ендігі жерде есеп жүйесінде қолданылатын құжаттарға түсінік беру
Қандай да болмасын құжаттардың өзіне тән заңмен және
Құжаттардың деректеріне (реквизит) мыналар жатады: құжаттардың аталуы, үлгінің
Бухгалтерлік есеп шоттарын жүргізу үрдісінде ақпараттар жүйесі де
Қазіргі заманғы компьютерлік технологияның кеңінен қолданылуына байланысты магниттік
Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде аса жоғары бағаланатын құжаттар бір
Сондықтан, құжаттарды бухгалтерлік есеп өрістерінің негізгісі деп қарап,
Тіркеу принципі үш кезеңнен:
Бастапқы құжаттарды бақылау мен талдаудан;
Журналдарға екі жақты жазудан;
Бас кітапқа түсіріп екі жақты жазудың хронологиялық жинағынан
Әсіресе шағын кәсіпорындарда шаруашылық операциялары сомаларын бірден счеттарға
«Құжаттау» түсінігі «құжатайналымы» түсінігімен тығыз байланыста болады. Құжаттар
Жазылып жасалуы;
Құжаттардың бухгалтерияға қабылдануы;
Жазу жүйесіне пайдаланылатын құжаттарды тіркеу;
Құжаттарды архивке өткізу.
3 ФИРМАНЫҢ 1С ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН «БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП» ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫНДА
3.1 1С «Бухгалтерия» деп аталатын бағдармалалық өнімде фирманың
«Қазақстанға арналған бухгалтерлік есеп» конфигурациясында міндетті зейнетақы жарналарын
Бастапқыда типтік конфигурацияда МЗЖ бойынша барлық өзара есеп
Сонымен бірге «Зейнетақы қоры» деректемесі әр бір қызметкер
Кассаға қолма-қол кіріс кассалық ордер бойынша қабылданады, ал
Ақша өткізетін тұлғаға кіріс кассалық ордердің бөлігі болатын
Қолма-қол ақша беру кезінде шығыс кассалық ордер немесе
Егер ақша бұл кәсіпорында жұмыс істемейтін тұлғаға берілетін
Кәсіпорындар мен ұйымдарда жұмысшылар мен қызметкерлерге жәрдемақы, сыйақы,
Ақша қаражатын есепке алу ведомосі (В - 1)
9. В-1 нысаны бойынша ведомость ақша қаражатының кіші
Кассадағы қолма-қол ақшаны есепке алу бойынша ведомоске жазба
Ақша қаражатын қабылдау және беру, кіріс және шығыс
Банкте есеп айырысу шоты және басқа шоттар бойынша
«Күні» деген ведомостің бағаны есепті кезең ішінде түскен
«Операцияның мазмұны» бағаны касса және банктік шот бойынша
Есепті кезеңнің соңында ведомосте есепті кезеңнің соңындағы сальдо
Қорларды есепке алу ведомосі (В-2)
10. В-2 нысаны бойынша ведомость қорларды есепке алуға
Қорларды есепке алу ведомосі есепті кезеңде ашылады және
Қорлардың өзіндік құны сатып алуға, өңдеуге кеткен барлық
«Түсті» деген бағанда қорлардың саны және құны көрсетілген
«Жұмсалды» деген бағанға қорлардың саны және құны көрсетілген
Есепті кезеңнің соңында ведомосте есепті кезеңнің соңындағы сальдо
3.2 Касса бойынша операцияларды тоқтата тұру
Әлеуметтік төлемдер бойынша берешекті өндіріп алу тәртібі «Міндетті
Жоғарыда көрсетілген заңнамалық актілерге сәйкес, әлеуметтік аударымдар толық
Бұл ретте, әлеуметтік аударымдар бойынша берешек жиналып қалған
Төлеушілер көрсетілген хабарламаны алғаннан кейін оны алған күннен
Алынған тізімдер негізінде салық органы Қорға аударылатын әлеуметтік
Егер төлеуші тізімдерді бермесе, мұндай жағдайда салық органдары
Сонымен, банк шоттарына тыйым салынған сәттен бастап борышкер
Төлеушіде банктік шоттар болмағанда немесе төлеушінің банктік шоттарында
Төлеушінің кассасы бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы
Төлеуші өкімді сөзсіз орындауы тиіс және өкім шығарған
Мемлекеттік мекемелердегі есеп қисап 1С бағдарламасына үйрету қызметіне
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Қазынашылық комитеті Оңтүстік Қазақстан
Аталған хабарламаға тіркелген №1 қосымшада туарлардың аталуы,қысқаша сипраттамасы,мекеменің
Ықтимал өнім берушілердің баға ұсыныстарын ұсыну 2009 жылғы
Баға ұсыныстарында қызметтерді жасауға байланысты барлық шыгыстар қаралуы
Тапсырыс берушінің қолы койылған мемлекеттік сатып алу туралы
Елеулі жағдайлар көрсетілген мемлекеттік сатып алу туралы келісім-шарт
ҚОРЫТЫНДЫ
Курстық жұмысты қорытындылай келе мынадай тұжырымға келдік:
Касса дегеніміз – бұл арнайы жабдықталған, дабылдама
Кассалық құжаттарға мынадай құжаттар жатады: чек, төлем тапсырмасы,
Бухгалтерлік есепте кассадағы ақша қаражаттары мына шоттар бойынша
«1С Бухгалтерия» жүйесінде касса операцияларының есебін жүргізудің
Бухгалтерлік есеп шоттарын жүргізу үрдісінде ақпараттар жүйесі де
Қазіргі заманғы компьютерлік технологияның кеңінен қолданылуына байланысты магниттік
Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде аса жоғары бағаланатын құжаттар бір
Қазақстан Республикасындағы бухгалтерлік есеп және есеп беру туралы
Ақша қаражаттарының артығы кіріске алынып және қаржылық нәтижелерге
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Мырзалиев Б. С. «Бухгалтерлік операцияларды жүргізудің әдістері».
Оразбекұлы Бахыт. «Инвестициялық институттардағы бухгалтерлік есеп».
Көкенова Фатима. «Кәсіпорындардың бухгалтерлік есебі».
Бухгалтер бюллетені 2009 №16
Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да
Баймұханов С.Б., Балапанов Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп». Алматы Экономик'С,
Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 23 мамыр 2007ж бұйрығымен
Назарова В.Л., М.С. Жапбарханова, Фурсов Д.А., Фурсова С.Д.
Бухгалтердің және шаруашылық субъектісі есебін ұйымдастыру.// Бухгалтер бюллетені
Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А.Бухгалтерлік есеп принциптері.
Әбдіманапов Ә. Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері. (халықаралық
Нысанбаев С.Н., Қожамкүлова Ж.Т.Коммерциялық кәсіпкерлік негіздері. Оқу құралы.
Попова Л.А. Бухгалтерский учет на предприятии, Учебное пособие
Нурсеитов Э.О. Бухгалтерский учет в организациях/Учебное пособие. –
Сариев Д.Б. «1с:кәсіпорын» жүесінің бүгінүгі күнгі жетістіктері //
Қосымша №1
Қызметтер тізімі
№ Тауар аталуы Қысқаша сипаттама Жалпы көлем Жеткізу
1 Мемлекеттік мекемелердегі есеп қисап 1С бағдарламасына оқыту
Төлем жеке төлем жоспарында қарастырылған қаражат көлемінде шот-фактура,тауар
Қосымша №2
_______________________________________________ 2-нысан
ұйым (жеке кәсіпкер)
Бухгалтерлік есеп тіркелімдерінің нысандары
200 __ жылғы ______________________
1010 «Кассадағы ақша қаражаты» шоттары топтарының кредиті жөніндегі
№ 1 журнал-ордер
Қосымша №3
1010 «Кассадағы ақша қаражаты» шоттары топтарының кредитінен кіші
№
р/р
Күні (немесе қай күндері)
1200 «Қысқа мерзімді дебиторлық берешек», 2100 «Ұзақ мерзімді
3010 «Қысқа мерзімді банктік қарыздар», 4010 «Ұзақ мерзімді
7100 «Өнімді өткізуге және қызметтерді көрсетуге шығыстар»,
7200 «Әкімшілік шығыстар», 7300 «Қаржыландыруға шығыстар», 7400 «Өзге
8100 «Негізгі өндіріс», 8200 «Жеке меншік өндірістің жартылай
Жиыны
1 2
3 4 5 6 7 8 9 10
А Б №__ №_ №_ №_ №_ №_
1
2
3
4
5
6
7
8
9 және т.б. сызық парақтың соңына дейін
Жиыны
Қосымша №4
1010 «Ақша қаражаты» шоттары топтарының дебеті жөніндегі №1
Кіші бөлімдердің шоттарының және шоттар топтарының кредитінен 1010
Айдың басындағы сальдо ____________________ теңге
№
р/р Күні (немесе қай күндері)
1200 «Қысқа мерзімді дебиторлық берешек», 2100 «Ұзақ мерзімді
6100 «Қаржыландырудан түскен кірістер»,
6200 «Өзге де кірістер»
Жиыны
№__ №__ №__ №__ №__ №__ №__ №__
А В 1 2 3 4 5 6
1
2
3
4
5
6
7
8
9 және т.б. сызық парақтың соңына дейін
Жиыны
Қосымша №5
Айдың соңындағы сальдо _____________________
Журнал-ордер және ведомость 200__ жылғы «____»_______________ аяқталды
Парақтардың деректері – таратулар және сальдо салыстырылды.
Бас кітапта айналымдар сомасы көрсетілген
«_____»______________
Орындаушылар:__________________________
(аты-жөні)
__________________________
(аты-жөні)
Бас бухгалтер__________________________
(аты-жөні)
Қосымша №6
№ 1 журнал-ордер және № 1 журнал-ордерге ведомость
№ 1 журнал-ордерге және № 1 журнал-ордерге ведомосте
Касса құжаттарының саны азғантай болған кезде касса есебін
Байланыстырылатын шоттар бөлінісінде бір күнге немесе бірнеше күнге
Журнал-ордердің 1-22-бағандарында тиісті шоттардың дебетінен 1010 «Кассадағы ақша
Синтетикалық шоттар бөлінісінде осы сома («Жиыны» жолы) Бас
№ 1 журнал-ордерге ведомоске кодтары 1-14-бағандарда көрсетілетін тиісті
№ 1 журнал-ордерге ведомосте айдың басындағы кассадағы қолма-қол
1
Кәсіпорындардың кассасындағы кассалық операциялар туралы әр түрлі әдебиеттерден,
«АЛИНА» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде касалық операцияларды есепке алу,
кассалық операциялардың «1С Бухгалтерия» бағдарламасындағы тіркелімімен және кассалық
Касса операцияларының есебі
Ақша қаражаттар қозғалысының есебі
Кассадағы операциялар есебі
Ақша құндылықтарымен операцияларының есебі
Касса операциялары бойынша есеп айырысу және журнал ордерлерін толтыру
Кассирдің касса есебін дайындау тәртібі және құжаттарды рәсімдеу
Кассаны және кассалық операцияларды тексеру.
Ақша қаражаттары аудиті
Валюта шотындағы қолма-қол ақша есебі
Ақша қаражаттарының есебі