КІШІ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗАРА ҚАРЫМ - ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
ТАҚЫРЫБЫ: Кіші оқушылардың өзара қарым – қатынастарының
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.....................................................................................................3
1 ҚАРЫМ – ҚАТЫНАС ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ МӘНІ.......................3
1.1 Қарым – қатынас психологиясы жайлы түсінік...................................5
1.2 Қарым – қатынас психологиясының анықтамасы...............................7
1.3 Қарым – қатынастың тәрбиелік ықпалы..............................................8
2 КІШІ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗАРА ҚАРЫМ – ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ..............................................................................................9
2.1 Кіші оқушының психологиялық сипаты...............................................9
2.2 Кіші оқушының жеке басының дамуы................................................12
2.3 Кіші оқушылар арасындағы ойын қарым – қатынасты
2.4 Кіші жастағы қыздар мен ұлдар арасындағы қарым
3 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ..................................................................19
3.1 Эксперимент барысы.............................................................................19
3.2 Кіші оқушылардың өзара қарым – қатынасын анықтайтын
3.3 Эксперимент нәтижесі ...........................................................................20
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................21
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.................................................................................22
ТІРКЕМЕЛЕР
КІРІСПЕ
Әрбір тірі пәндеге өзінің тіршілік етуіне ауа, су,
үлкендердің үлкендермен қарым – қатынасы әр түрлі;
үлкеннің кішімен қарым – қатынасы;
кішімен кішінің қарым - қатынасы мүлдем басқаша.
Менің ерекше тоқталайын дегенім «Кіші оқушының өзара қарым
1.Зертеу мақсаты:
Кіші оқушылардың өзара қарым – қатынастарының ерекшеліктерін айқындау.
2.Зерттеу міндеттері:
1) Қарым – қатынастың тиімді өтуіне әсер ететін
2) Қарым – қатынастың қаншалықты тиімді өтуін анықтауға
3)Ойынның балалары арасындағы қарым – қатынастың дұрыс құрылуының
4) Кіші жастағы қыздар мен ұлдардың арасындағы қарым
3. Зерттеу болжамы:
Кіші оқушылардың қарым – қатынасы тиімді, жылдам талапқа
4.Зерттеу объектісі:
Бастауыш мектеп жасындағы балалардың өзара қарым – қатынас
5.Зерттеу пәні: Кіші оқушылардың қарым – қатынас жасау
1.1Қарым – қатынас психологиясы жайлы түсінік
Психология ұғымының жалпы әлеуметтік психология мен тіл психологиясындағы
оқыту мәселелерін шешу.
тәрбие үрдісін дамыту.
оқыту мен тәрбиелеу үшін мұғалімнің оқушыларға әсер етуі.
Қарым – қатынас көп функционалды жүйе. Оқыту үрдістерінде,
Білімділік мақсатты жүзеге асыруда қарым – қатынас оқушылармен
Тәрбиелік мақсатында қарым – қатынас арқылы тәрбиелеу және
Дамытушылық мақсатында қарым – қатынас арқылы психология ситуациялары
Біз студенттер, әсіресе мектепке практикаға барғанда оқушылардан қорықпай
1Сухомлинский В.А. Этюды о воспитаний ( народное образование
1.2Қарым - қатынас психологиясының анықтамасы
Қазіргі заман адамдары достасуға, сырласуға, қарым – қатынасқа
1.3 Қарым – қатынастың тәрбиелік ықпалы
Қарым – қатынас адамзат өмірінің аса маңызды және
Кіші оқушының өзара қарым– қатынастарының
2.1Кіші оқушының психологиялық сипаты
«Бастауыш мектеп жасындағы оқушы» деген термин тым ұзын
Кіші оқушылардың оқуға недәуір мүмкіншілігі бар. Себебі олардың
Егер осы жастағылардың негізгі әрекеті бұрын ойын болып
2.2 Кіші оқушының жеке басының дамуы
Кіші оқушының жеке басына тән қасиеті – дамыуына
Кіші оқушының жеке басы деген түсінікке оның сыпайылығына,
Кіші оқушының жеке басына тән қасиеттерді тек "
Мөлшер не норма деп балаға қоятын талаптарды айтады.
Ал кіші оқушының мінезіне: қиыншылыққа төзімділігі, берген уәдесінде
Кіші оқушыда кейде ашуланшақтық қасиеті де болып тұрады.
Кіші оқушының ерік – жігері недәуір қалыптасып қалса
Кіші оқушының әсемдікті ажырату талғамының дамытуына толық мүмкіншілігі
Кіші оқушының өз құрбылармен қарым – қатынасы бастауыш
Кіші оқушылар арасындағы ойын қарым-қатыныасты дамыту факторы
Кіші оқушылардың ойынына көшелік. Бала мектепке барғанша тек
А.С. Макаренко: Ойын балаларды ерлікке, ұйымшылдыққа, батылдыққа тәрбиелепе
Рольдік ойындардан басқа неше түрлі тиісті ережелерге түйінетін
1Қоянбаев Ж.Б " Педагогика " Алматы, " Эверо
2.4 Кіші жастағы қыздар мен ұлдардың арасындағы қарым-қатынасқа
Біздің мемлекетте жақсы шарт қойылған яғни буржуазиялық, патриархалдық
Олар 2,5-3 жастан бастап қыз және ұл балалардың
Ата - аналар, әсіресе ана баланың алғашқы дүниеге
Ерте кезден бастап ұл балалар мен қыз балалар
Мектепке келген кезден бастап балалар ұл баланың қандай
Қыз балар өзінің сыпайлықтары мен ерекшеленсе, ал ұл
Көбінде ұл балалар өздеріне қыз балалардан аулақ ұстауға,
Көбінесе бала – бақшаға бармаған балаларда болады. Бұл
Бастауыш сынып оқушыларында бірге жұмыс жасау, көбінесе
Олар үлкен кісілермен, бір – бірлерімен қарым
Эксперименттік бөлім.
3.1 Эксперименттің барысы.
Жалпы мемлекеттік іс-тәжірибе кезінде оқушыларды ұжым ретінде қалыптастыра
Кіші оқушыладың силастығын арттыру.
Достық сезімдерін қалыптастыру.
Жауапкершілігін арттыру.
Жалпы зерттеу Тарбағатай ауданы, Қабанбай ауылының К.Төгісов атындағы
3.3.Эксперимент нәтижесі.
Эксперимент басындағы диаграмма
Қызыл-мейірімділік
Көк - достық
Жасы л-сыйласымдылық
Эксперимент соңындағы диаграмма
Сонымен эксперимент барысында диаграммадан көріп отырғанымыздай біршама нәтижелерге
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен зерттеу нәтижесін қортындылай келе мынандай қортындыға келеміз.
Оқушыларды ұжым ретінде қалыптастыруда достыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.
Олардың психикалық ерекшеліктеріне назар аудару керек.
Жас және жыныстық ерекшеліктерін есепке алу.
Олардың бойндағы бір – біріне деген жауапкершілік, бауырмашылдық
Осы міндеттерді жүзеге асыруда кіші оқушының өзара қарым
Кіші оқушының оқудағы қарым – қатынас ерекшеліктері.
Басқа мәденм орындарындағы қарым – қатынас ерекшеліктері.
Ойын ойнау барысында кіші оқушының өзара қарым –
Баланың бір – біріне көмектесуі, бір – біріне
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
1) Аймауытов бес тамдық шығармалар жинағы. Алматы: Ғылым,
2) Алдамұратов Ә. Қызықты психология Алматы, 1982
3) Абрамова Г. Возрасная психология М, 2000
4) Аймауытұлы Ж. Психология. – Алматы. Рауан 1995
5) Алдамұратов Ә. Психология салаларының бағдарламалары Алматы, Республика
6)Әубәкіров Ж.Қ. мектеп жасына дейінгі балалармен қарым –
7) «Бастауыш мектеп» 4/2004. 21б.
8) Балаубаева С, Темирбенова А, психология 1974
9) Выготский Л.С. VI томдық шығармалар жинағы
10)Гоноболин Ф.Н. Психология Москва Волшая
11)
Кішкентай бекзадалар қазақстан мектебі 2004 – 47б
12) Кузин В.К Психология Москва Волшая щкола, 1982
13) Жұмасова К.С. Психология «Фолмант» баспасы Астана –
14) Жарықбаев Қ. «Жалпы психология» Алматы, 2004 -61б.
15) Люблинская А.А. мұғалімге бастауыш мектеп оқушысының
16) Мухина В.С Мектеп жасына дейінгі балалар психологиясы
17) Мұқанов М. Жас және педогикалық психология –
18) Қазақстан мектебі 2/2008 – 34б
19) Тілеубекова А.Р. Адамгершілік тәрбиесінің негіздері, А..,
20) Тәжібаев Т. Жалпы психология – Алматы, 1993
№1 ТІРКЕМЕ
ЖЕКЕ ОҚУШЫНЫ ЗЕРТТЕУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Мақсаты:
Еркін тәрбие беру, қоғамдағы нормаға сай. Өндіріске, шығармашылық
Жоғары Орташа Нашар
1 Өзін - өзі дамытуына қолайлы жағдай
2 Өз бетінше білім алуы
3 Өзін – басқара алуы
4 Өз еңбегін ұйымдастыра алуы
5 Өз көзқарасын қалыптастыру
6 Сенімді болу
7 Өзін - өзі реттей алу
8 Өзіне - өзі баға беру
9 Өзінің жағымды қасиеттерін қоғамда пайдалана білуі
10 Өзін - өзі анықтауы
11 Басқаларға игі әсер ету қабілеті
12 Өзінің қоғамдағы орынын табуға талпынысы
13 Өз міндеттеріне жауапкершілікпен қарау
14 Оқудың қажеттігін тусіну
15 Білім стандартына сай білім алу
16 Құқықтық мемелекет
17 Салауатты өмір суруге дағдылану
18 Әлуметтік ортаны білуі
19 Ақпараттар ағымын талдауға үйренуі
20 Отбасындағы тәрбиесі
21 «Ұжым мені ортадан шығарып тастамайды» ұстанымын бекітуі
22 Жекеленіп не бөлініп қалған жоқпын ба?
ОҚУШЫ--------------------------------------
СЫНЫБЫ------------------------------------
№2 ТІРКЕМЕ.
ДОСЫҢА СИПАТТАМА БЕР
ТЕСТ МАҚСАТЫ: Әр оқушының өз достары жайлы қандай
Сенің досың өзіңнен басқа біреуге көңіл бөледі. Сен
а) Маған бәрібір
б) Өзіме ғана көңіл бөлуін талап етемін
в) Ортамның көбейгенін қалаймын
2. Сен досыңның әрқашан жаныңда болғанын қалайсың ба?
а) Иә
б) Жоқ
в) бәрібір
3. Қай жерде досыңмен көп уақытың өтеді?
а) Үйде
б) Мектепте
в) Барлық жерде
4. Досыңның қандай қасиеттерін ерекше бағалайсың?
а) Адамгершілігін
б) Сыйласымдылығын
в) Барлық қасиетін
5. Досың айтқан уәдесін толық орындай ма?
а) Иә
б) Жоқ
в) Кейде
№3 ТІРКЕМЕ
САУАЛНАМА.
Сенің бүгін туған күнің. Мамаң сенің туған күніңе
Сен дүкенге нан сатып алуға шықтың. Алдыңнан досың
Сен үйде жалғыз отырсың. Достарың келіп ойнауға шақырады.
Сен досыңды ренжітіп алдың. Бұрынғыдай сөйлесе алмайсыңдар. Сен
Шығарма жазып сен «5»алдың, ал досың «2»алды. Үйіне
Кіші оқушылардың өзара қарым - қатынастарының ерекшеліктері
Бастауыш мектеп жасындағы балалардың қарым – қатынас сферасы
Ұстаз бен оқушылар аткаратын қызметтерінің принципиалды айырмашылығы міне осында
Достық қарым - қатынастар
Кіші мектеп кезеңіндегі балалар қарым-қатынасының психологиялық ерекшеліктері
Кіші мектеп жасындағы балалардың оқу танымдық мотивациялық сферасы
Тәрбие мен оқыту процестері арасындағы үйлесімділіктің психологиялық - педагогикалық негіздері
Мінез - құлықтың қалыптасуының психологиялық мәселелері
Көмекші мектептің бастауыш сынып оқушылар қарым - қатынасының зерттелуінің жағдайы
Мүмкіншілігі шектеулі балаларды отбасында тарбиелеу ерекшеліктері