Қылмыстық процеске қатысушылардың түсінігі

Кіріспе ………………………………………………………………...………3
1. Қылмыстық процеске қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің құқықтық негіздері..…………………..………..…………………………5
1.1Халықаралық-құқықтық және конституциялық қағидалар...……5
1.2 Қылмыстық процеске қатысушылардың қауіпсіздігін
қамтамасыз етудегі шет елдердің тәжірибесі…………………………………...9
1.3 Қылмыстық процеске қатысушылардың қауіпсіздігін
қамтамасыз етудегі шет елдердің тәжірибесі...............................25
2. Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғауды жүзеге асыру……………………………………………………….…..30
2.1 Қылмыстық процеске қатысушы тұлғалар мен оларды
қорғаудағы қамтамасыз ету шаралары……….………………………….…....30
2.2 Қауіпсіздік шараларын қолдану негіздері мен тәртібі,
қорғалатын адамдардың және қауіпсіздікті қамтамасыз
етуші органдардың құқықтары мен міндеттері….………………………...…34
2.3 Куәнің кауіпсіздігін камтамасыз ету.............................43
3. Алдын ала тергеу және анықтау барысында адам мен
Қорытынды……………………….………………………...………………61
Қолданылған әдебиеттер………………………………..…………………63
Кіріспе
“Қазақстан Республикасы өзін демократиялық,зайырлы,құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады;
Қазақстан Республикасын құқықтық мемлекетке айналдыру идеясы қылмыстылықпен күресуде; оның
Қазіргі кезде қылмыстылық-әлеуметтік тұрақсыздықты қалыптастыратын факторлардың біріне айналып отыр.
Осындай ұйымдасқан қылмыс пен коррупцияның шарықтаған шағында қылмыстық іске
Осыған байланысты қылмыстық процеске қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі
Көптеген жылдар бойына, қылмыстық процеске қатысушы тұлғалардың мүдделері мемлекет
Аталған категориядағы тұлғаларға қылмыстық ізге түсу органдары және соттар
Тағы бір ойландыратын жағдай процесті жүргізуші органдарға төнген қауіп.
Біздің пікіріміз бойынша адамдардың құқыққорғау органдарына көмектесуден бас тартуының
Халықаралық қауымдастық мамандары құқыққорғау органдарымен бірлесіп әрекет етуші тұлғаларға
Сондай-ақ тұрғындардың криминалдық әлем алдындағы әлеуметтік-психологиялық қорқыныштың пайда болуымен
Қылмыстық процестегі қатысушы тұлғаларға қатысты қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты
Қауіпсіздіктің процессуалдық және де басқа да шараларды жетілдіру қажеттілігіне
1990 жылдардағы КСРО мен АҚШ-тағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайларын
1) егер АҚШ-та ұзақ мерзімдер бойы тұлғаның мемлекетпен
қорғалуын кешенді шараларын ұсынатын «Куә қауіпсіздігін
арттыру актісі» әрекет етсе, ал КСРО-да аталған сферада
ешқандай заңи базаның жоқтығын;
2) белгілі-бір уақытты қажет етсе де осыған ұқсас заңнаманың
қажетгілігі туралы қорытындысын жасады.
Қазақстанда осы аталған мәселеде тоқталғандар негізінен ҚР ҚІЖК 12-
Дипломдық жұмыстың басты мақсаты - Қазақстан Республикасы азаматтары мен
Негізгі міндеті - қылмыстық процестегі қатысушы түлғаларға қатысты қауіпсіздікті
1)аталмыш заң нормаларына сәйкес қолдануды уақытылы жүргізу; 2)қауіпсіздікті қамтамасыз
3)қорғаудың тиімді әдіс тәсілдерін нығайту;
4)қауіпсіздік шараларын қолданатын және қамтамасыз етуші органды нақтылау.
1 Қылмыстық сот өндірісіне қатысушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің құқықтық
1.1 Қылмыстық процеске қатысушылардың түсінігі
Қылмыс жасалғаннан кейін бірнеше құқықтық қатынастар туады. Олардың ішінде
Жалпы мемлекет және құқық теориясына сәйкес қылмыстық құқықтық қарым-қатынас
Қазіргі қолданыстағы заң бойынша қылмыс жасаған адам дәлелсіз тағылған
Қылмыстық құқық нормаларын процессуалдық тәртіптен тыс қолдану тергеудің, соттың
Қылмыстық іс жүргізуге қатысушылар деп қылмыстық істерді тергеуге
Әдебиеттерде іс жүргізуге қатысушылар терминіне қатысты әрқилы көзқарастар кездеседі.
Іс жүргізу субъектілері мен қатысушьшарына бөлу біршама жасанды сипат
Іс жүргізуге қатысушылар мәніне қатысты мәселелерде де айтыс туғы-зуда.
Іс жүргізуге қатысушыларға жататын адамдар түсінігінде мынадай үш көзқарас
Бірінші көзқарасқа сәйкес, мүдденің бар-жоғына қарамастан іске белгілі бір
Барынша көп қолдаушылар тапқан екінші көзкарас процеске қатысушылар деп
Үшінші көзқарас қылмыстық сот ісін жүргізуде "процеске қатысушылар" категориясының
Бір жағынан, "іс жүргізуге қатысушылар" терминін түсіну, ал екінші
1) "іс жүргізуге қатысушылар" категориясының өзін қылмыстық іс жүргізу
2) іс жүргізушілердің қылмыстық процестегі функциялар мәнін түрліше түсінуімен
Қылмыстық іс жүргізу заңында "іс жүргізуге қатысушылар" категориясының түрліше
1. ҚІЖК нормалары процеске қатысушылар тізбесі берілген бөліктерде бір-біріне
а) ҚІЖК-тің 7-бабының 9-тармағында "процеске қатысушылар"— қылмыстық ізге түсуді
ә) ҚІЖК 2-бөлімі ("Қылмыстық процеске қатысушы мемлекеттік органдар мен
б) 10-тарауда ("Қылмыстық процеске қатысушы өзге де адамдар") процеске
2. Қылмыстық іс жүргізу заңында қаралып отырған категорияның өзінде,
а) 84-баптың 1-бөлігінде маман — "тергеуге және сот әрекеттеріне
ә) маманның қылмыстық процеске қатысушы ретіндегі жағдайының анықтамасын "процеске
— маман — процеске қатысушы;
— маман — кылмыстық процеске қатысушы өзге адам;
— қарапайым салыстыру негізінде "процеске қатысушы" және "қылмыстық процеске
б) қылмыстық процеске тартылатын адамдарды "қатысушылар" мен "қылмыстық процеске
Сонымен, қолданылып отырған ҚІЖК-тің бірде-бір нормасы қылмыстық сот ісін
Сонымен бірге "процеске қатысушылар" категориясына жататын адамдар шеңберінің заң
— заңды бір ізге салу;
— заңды әмбебаптандыру;
— заң бұзылуының алдын алу;
— құкық нормаларын түсіндіруде, түсінуде және қолдануда біркелкілікке жету
Соңғы кезде әдебиетте процеске қатысушылар проблемаларын кылмыстық іс жүргізу
Процеске қатысушылар проблемаларын қылмыстық іс жүргізу функцияларымен өзара байланыстыра
1) сот ісін жүргізуге әрбір қатысушының статусын белгілеуге;
2) түрлі қатысушылардың өзара іс-қимыл жасау шектерін жекелеген функциялар
Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысушылардың мәнін түсінудің біз жақтап
а) функция, бүкіл қылмыстық іс жүргізу қызметі секілді, құқық
ә) функциялар қылмыстық іс жүргізу қызметіне әрбір қатысушының құқықтар
б) қылмыстық іс жүргізу қызметіне әрбір қатысушының тек өзіне
в) құқық қатынастарының сипаты адамның құқыктық статусын негізге ала
г) құқық қатынастарына әрбір қатысушы тек бір роль атқарады
Сонымен, қылмыстық іс жүргізу функцияларына орай сот ісіне мынадай
1) қылмыстық ізге түсу функциясы — прокурор, тергеуші, анықтау
2) тергеу функциясы — тергеуші, анықтаушы;
3) айыптау функциясы — айыптаушы (мемлекеттік айыптауды қолдайтын прокурор,
4) прокурордың заңдылықты қадағалау функциясы — прокурор;
5) қорғау функциясы — сезікті, айыпталушы, сотталушы, қорғаушы;
6) қылмыстық істі сотта қарау және шешу — судья,
7) азаматтық талапты қолдау — азаматтық талапкер;
8) азаматтық талаптан қорғау — айыпталушы, азаматтық жауапкер.
Сонымен бірге процеске қатысушылардың бұл тізбесі мұнымен шектелмейді, өйткені
1.2 Халықаралық-құқықтық және конституциялық қағидалар
Кез-келген мемлекеттегі халықтардың құқықтық жағдайы оның ішкі заңнамасымен айқындалады.
Кез-келген мемлекеттің халқы нақты кезеңде қандай да бір мемлекеттің
Халықаралық құқықта азаматтық мәселелерін реттейтін шарттық және әдет-ғұрыптық нормалар
Сонымен, халықаралық құқықта жеке мемлекеттер халқының жағдайына халықаралық құқықтың
Бірінші бағыт, жалпы сипаттағы ықпал етумен сипатталады. Ол халықтың
Екінші бағыт – халықаралық құқық нормаларының халықтың жағдайына нақты
Сонымен, қазіргі заманғы халықаралық құқық өз табиғаты бойынша мемлекетаралық
Адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге қолдау көрсетудегі халықаралық
- халықтың саяси, экономикалық және азаматтық құқықтарын үдемелі дамытуға
- шетелдіктердің құқықтық жағдайын айқындау;
- азаматтық мәселелері бойынша коллизиялардың алдын алу және шешу;
- азаматтық, отбасы және қылмыстық істер бойынша өзара құқықтық
- халықаралық қылмыстылықпен күрес жүргізудегі мемлекет күштерін үйлестіру.
Халықаралық құқықтың түрлі даму сатыларында ынтымақтастықтың аталған бағыттары мемлекеттер
Адам және азаматтың құқықтары туралы Француз Деклерациясында «Адамдар ерікті
Біздің дәуірімізде, әлемнің барлық аймағындағы мемлекеттердің бәрі дерлік адам
Дүниежүзілік екі соғыс, аймақтық және жергілікті қарулы қақтығыстар соғыста
1945 жылы қабылданған Бұұ жарғысында адам құқықтарына едәуір орын
Әмбебап ұйым аясында түрлі санаттағы азаматтардың құқықтары мен міндеттеріне
- 1948 жылғы Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясы;
- 1966 жылғы экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы
- 1966 жылғы азаматтық және саяси құқықтар туралы Халықаралық
- Колониялық елдер мен халықтарға тәуелсіздік беру туралы 1960
- Геноцид қылмысының алдын алу және оны жазалау туралы
- Нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы 1965 жылғы
- Апартеид қылмысының алдын алу және оны жазалау туралы
- Соғыс құрбандарын қорғау туралы 1949 жылғы Женева конвенциясы
- Әйелдердің саяси құқықтары туралы 1952 жылғы Конвенция;
- Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы
- 1959 жылғы бала құқықтарының Декларациясы;
- Баланың құқықтары туралы 1989 жылғы Конвенция;
- Тұрмыстағы әйелдердің құқықтары туралы 1957 жылғы Конвенция;
- Төтенше жағдайлар мен қарулы қақтығыс кезінде әйелдер мен
- Азаматсыздықты қысқарту туралы 1961 жылғы Конвенция;
- Апатридтар мәртебесі туралы 1954 жылғы Конвенция;
- Босқындардың мәртебесі туралы 1951 жылғы Конвенция және 1966
- Аумақтық баспана туралы 1967 жылғы Декларация.
Осы халықаралық жаңа ұйым адам құқықтары жөнінде беделді халықаралық
1948 жылдың 10 желтоқсанында Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясын
Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясының кіріспесінде: «...адам құқықтарын елемеу
Декларацияның қабылданған күні – 1948 жылдың 10 желтоқсанын –
Декларация сөзінің түсінігі латын сөзі declaratio – жариялау сөзінен
Сонымен қатар, мұндай құжаттар ресми қатаң мазмұнды да болып
Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясы заңи міндетті құжат емес.
Сөйтіп, 1948 жылғы Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясы дегеніміз
- адам құқықтарын қорғау саласындағы әлемдік құқықтық жүйелерді әлемдік
- қазіргі заманғы әлемде халықаралық қатынастарды адамгершілік тұрғыда және
- халықтардың өзін-өзі билеу құқығы үшін қайнар көз болып
- қазіргі заманғы халықаралық құқықтың азаматтардың құқықтары мен бостандықтары
Осы маңызды халықаралық-құқықтық құжат барлық индивидтердің құқықтарының теңдігін паш
Бірінші топ – бұл азаматтық және саяси құқықтар мен
Саяси құқықтар деп азаматтардың қоғамдық және мемлекеттік істерді басқаруға
Азаматтық және саяси құқықтар алғаш рет буржуазиялық революциялар дәуірінде
1948 жылғы Декларацияда адамның әлеуметтік-экономикалық және мәдени құқықтарын жариялау
- әлеуметтік қамсыздандыру құқығы;
- еңбекке және жұмыссыздықтан қорғау құқығы;
- бірдей еңбекке бірдей ақы алу құқығы;
- адамның және оның отбасының денсаулығы мен жақсы тұрмысын
- ана мен балаға ерекше қамқорлық және көмек;
- білім алу құқығы;
- қоғамның мәдени өміріне еркін қатысу құқығы;
- мәдениет және ғылым саласындағы авторлардың еңбектерінің моральдық және
Адам құқықтары Декларацияның қорытынды баптары, атап айтқанда 29, 30
- әлеуметтік және халықаралық тәртіптің болуы;
- тек құқықтар ғана емес, сонымен қатар міндеттерге ие
- азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын тиісті деңгейде мойындау және
- Біріккен ұлттар ұйымының мақсаттары мен қағидаларын орындау.
1948 жылғы Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясы адам құқықтарын
Пактілерде құқықтар мен бостандықтарға қойылатын шектеулер белгіленген. Мұндай шектеулерге
Сөйтіп, Адам құқықтары туралы Пактілер әлем халықтарының адамның экономикалық,
Адам құқықтары туралы Пактілердің қосымша хаттамалы бар, оларда жеке
Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекет болғаннан кейін өзінің конституциялық нормаларын
Екінші дүниежүзилик соғыс аяқталғаннан кейін жеке тұлғаның мәртебесін айқындайтын
Құжаттардың болашақтағы жобаларын талқылаған кезде, келісімге қатысушылар Адам құқықтарының
Еуропа Конвенциясы имплементация механизмін жасап шығарды, яғни халықаралық-құқықтық нормалар
Мемлекет Еуропа Кеңесіне қабылданатын кезде оның Еуропалық Конвенцияға қосылуы
Адам құқықтары туралы Еуропа Конвенциясы және Еуропа әлеуметтік Хартиясы
Адамның балалық шағында болашақ азаматтың ең жақсы тұлғалық және
Конвенцияның жалпы қағидалары мынадай:
- кемсітпеу қағидасы – шектеулердің, қысым жасаулардың болмауы;
- балаларды арнайы қорғау және қамқорлыққа алу қажеттілігі;
- бала мүддесін мемлекеттік қамтамасыз ету;
- баланың өмір сүру, даму құқықтарын мойындау;
- баланың тұлғасын және оның көзқарасын құрметтеу;
- балалары үшін ата-аналарының жауапкершілігін тану;
- балаларды күтіп-бағудың ұқсас мүмкіндіктері.
1989 жылғы Конвенцияда баланың қандай құқықтары оның өмірі мен
- өмір сүру және даму құқығы;
- өзінің аты мен азаматтығына деген құқығы;
- жеке тұлғалығын сақтау құқығы;
- өзінің ата-аналарынан ажырамау құқығы;
- өзінің көзқарасын еркін білдіру құқығы;
- ойлау, ар-намыс және діни наным бостандығы;
- ассоциациялар және бейбіт жиындарға жиналу бостандығы;
- білім алу және кәсіби дайындық алу құқығы;
- медициналық қызмет алу құқығы.
Күрделі, дағдарысты жағдайларға тап болған балалар құқығын қорғауға ерекше
Баланың құқықтарын қорғаудың арнайы шаралары бар. Мемлекет балаларды ұрлау,
Бала құқықтары туралы Конвенция, біріншіден, баланың бостандығы мен ар-намысына
Мемлекет ата-аналардың, егер олар болмаса, қамқоршылардың балаға қатысты өз
Қазақстан Республикасы, тәуелсіз мемлекет болғандықтан өзіне жүктелген міндеттерді 1989
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясының 27 бабында былай деп
1. Неке мен отбасы, ана мен әке және бала
2. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу – ата-ананың
3. Кәмелетке толған егубекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы «Неке және отбасы туралы» Заңының
Әрбір баланың мүмкін болғанынша отбасында өмір сүруге және тәрбиеленуге
Бұұ Бас Ассамблеясының 49 сессиясында қабылданған Бұұ адам құқықтары
«Онжылдық... адам құқықтары саласындағы халықаралық құжаттар ережелеріне, адам құқықтары
Адам құқықтары жөніндегі Еуропа Конвенциясының 8, 12 баптары, №
Өмір сүру құқығы. өмір сүру құқығы – бұл адамның
Өмір сүруге деген құқықты қорғау мемлекеттің міндеті екендігіне қарамастан,
Қазақстан Республикасы Конституциясының 15 бабында: «Ешкімнің өз бетінше адам
Мұндай ең жоғарғы жаза көптеген елдерде бар, өйткені өлім
Өлім жазасын қолдайтын немесе сынайтын қоғамдық пікір жағдайға байланысты
Өлім жазасы жөніндегі мәселелерде қоғамдағы адамдардың көңіл-күйіне эмоциялық факторлар
Өлім жазасы ертеде де аз қолданылған жоқ, ал қазіргі
Эвтаназия проблемасы қоғамымызда көп пікір талас тудырып жүр. «Эвтаназия»
Қазақстан Республикасының қылмыстық заңдарында өлім жазасы – ең жоғарғы
- адам өміріне қол сұғатын қылмыстар;
- соғыс кезінде немесе ұрыс жағдайында жасалған қылмыстар;
- мемлекеттік сатқындық;
- бейбітшілікке және адамзат қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар;
- ерекше ауыр әскери қылмыстар.
Өлім жазасы:
- әйелдерге;
- онсегіз жасқа толмай қылмыс жасаған адамдарға;
- сот үкім шығарған сәтте алпыс бес жасқа толған
Кешірім жасау тәртібімен өлім жазасы жазаны ерекше режимдегі түзеу
Өмір сүру құқығына байланысты мәселелерді қарастырғанда адамзат алдында адам
Лайықты өмір деңгейіне деген құқықты қамтамасыз етудегі тиісті мемлекеттік
Өркениетті әлем жасау үшін тағы бір қадам жасау үшін,
Өмір сүру сапасының маңыздылығын мойындау дегеніміз өмір сүру сапасын
- барлық елдерге қолданылатын өмір деңгейінің минимальды стандарттарын бекіту;
- осы минимумдарды әрбір адамға жеткізу қажеттілігі;
- осы халықаралық стандарттарды әрбір мемлекеттің орындау мүмкіндіктеріне негіздеу.
1948 жылғы Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясының 1-бабында: «Барлық
Бір мемлекеттегі азаматтар теңдігі жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, тегіне,
Нәсілдік белгілері бойынша немесе түрлі топтардың туа бітті
Дискриминация – discriminata деген латын сөзінен шыққан – айырмашылық
«Заң алдында барлық адамдар тең», «Заңмен қорғалу құқығы» және
Кемсіту әрқашанда адам құқықтарына қысым жасауға байланысты болады. Көбіне-көп
Сөйтіп, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының теңдігі жеке
- нақты индивидтің құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру басқа
- осы теңдік заң мен сот алдындағы теңдікке де
- адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының теңдігі олардың
- осы қағида мазмұндалған заңдардың мәнін, мазмұнын және қолданылуын
Қазіргі заманға мемлекеттердің конституциялық нормалары азаматтардың құқықтары мен міндеттерінде
Адамдардың құқықтық жағдайларында айырмашылықтардың болуына жол берілген және ол
Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясының 16-бабында әйелдер мен ерлер
Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы Конвенция отбасылық
Нәсілдік кемсіту деп:
1. Нәсілдік, тері түсіне, тектік, ұлттық немесе этникалық тегінің
2. саяси, әлеуметтік-мәдени немесе қоғамдық өмірдің басқа салаларындағы бостандықтары
Нәсілдік кемсітушілік мәселелеріндегі құқықбұзушылықтарды бақылау үшін Комитеттің нәсілдік кемсітуді
1.3 Қылмыстық процеске қатысушылардың қауіпсіздігін
қамтамасыз етудегі шет елдердің тәжірибесі
Біріккен ұлттар ұйымы адам құқықтары мен негізгі бостандықтарын қорғау
Адамның құқықтары мен негізгі бостандықтарының проблемалары Бұұ Жарғысының бірқатар
Бұұ Жарғысының 13 бабына сәйкес, Бас Ассамбляның экономикалық, әлеуметтік,
Бұұ Бас Ассамблеясының ‡шінші комитеті негізінен адам құқықтарына қатысты
Бұұ-ның Экономикалық және Әлеуметтік Кеңесі (ЭКОЭЛК) адам құқықтарын қолдау
Адам құқықтары жөніндегі комиссия 1946 жылы құрылды, сол уақыттан
Алғашында Комитет құрамындағы 18 адамымен адам құқықтары туралы Халықаралық
Адам құқықтары жөніндегі комиссия бірқатар елдер мен аумақтарда өзінің
1947 жылы аз ұлттарды кемсітудің алдын алу және қорғау
Сонымен бірге, шағын комиссияның құрылымында адам құқықтары жөніндегі, ұстау
1977 жылғы Адам құқықтары жөніндегі комитет құрылды. Ол Азаматтық
Әйелдердің жағдайы туралы комиссия өз қызметін 1946 жылдан бастап
Бұұ Бас Ассамблеясы 1951 жылы босқындар мәселесі жөніндегі (БЖКБ)
- босқындарды қорғау туралы халықаралық конвенцияларды жасауға және ратификациялауға
- босқындардың ерікті түрде репатриациялануын қолдауға немесе олардың жаңа
- басқа мемлекеттер аумағына босқындардың баруын жеңілдету;
- үкіметтерден олардың аумақтарындағы босқындар саны мен олардың құқықтық
- босқындар мәселелерімен айналысатын мүдделі үкіметтермен, үкіметаралық ұйымдармен тығыз
БЖКБ Бас Ассамблеяның рұхсат беруімен репатрациялау және орналастыруға байланысты
Бұұ-ның мамандандырылған мекемелер жүйесі өз жұмысын адамның негізгі құқықтары
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйым (ЕҚЫұ) – қауіпсіздік
2. Қылмыстық сот өндірісіне қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғауды жүзеге
2.1 Қылмыстық процеске қатысушы тұлғалар мен оларды
қорғаудағы қамтамасыз ету шаралары
Ата заңымыздың 12-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасында адам құқықтары мен
Конституцияның 13-бабында «әркімнің құқық субъектісі ретінде танылуына құқығы бар
Құкық бұзушылық орын алған кездегі әрбір адамның мысалы, жәбірленушінің,
Қылмыстық процеске, құқыққа қарсы араласудың жолын кесу мақсатында қылмыстық
Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау заңдылық, адамның және
Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды, олардың отбасы мүшелері мен жақын
Қорғалатын адамдардың қауіпсіздігін:
1) қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім кабылдайтын орган;
2) қауіпсіздік шараларын жүзеге асыратын орган қамтамасыз етеді.
Шешім қабылдайтын органдарға өз өндірістерінде жасалған немесе дайындалып жатқан
Қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру ұлттық қауіпсіздік, қаржы полициясы, әділет,
Мемлекеттік қорғауға Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі мен
Қылмыстардың алдын алуға немесе оны ашуға септігін тигізетін адамдарға
Қорғалуға жататын адамдарды өлтірумен, күш колданумен, мүлкін жоюмен немесе
«Жедел-іздестіру кызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда жедел-іздестіру
Қорғалатын адамдар:
1) қорғалатын адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғау мақсатында уәкілетті
2) құқықтық қорғау шараларымен, соның ішінде олардың өміріне, денсаулығына
3) олар қаза болған (өлген), олардың денесіне жаракат салынған
Қорғалатын адамдардың қауіпсіздік шаралары ҚР ҚІЖК-ның 100-бабында және Заңның
Қорғалатын адамдардың жеке және мүліктік қауіпсіздігін камтамасыз ету мақсатында
1) күш қолдану немесе кылмыстық заңмен тыйым салынған басқа
2) қорғалатын адам туралы мәліметтерге кол жеткізуді шектеуге;
3) айыпталушыға (сезіктіге) катысты қылмыстық процеске қатысушы адамдарға күш
4) жекелеген адамдарды сот отырысы залынан шығарып жіберуге;
5) соттың жабық отырысын өткізуге;
6) соттың куәден - бүркеншік атын пайдалана отырып, оның
7) жеке күзетуге, тұрғын үйін және өзге де мүлкін
8) белгіленген тәртіпте карумен жеке қорғану құралдарымен және техникалық
9) қауіпсіз орынға уақытша орналастыруға;
10) қорғалатын адамдар туралы мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз етуге;
11) басқа тұрғылықты жерге көшіруге, жұмыс (қызмет) немесе оқу
12) құжаттарды ауыстыруға;
13) сырт пішінін өзгертуге.
Басқа тұрғылықты жерге көшіру, құжаттарды ауыстыру және сырт пішінін
Осы бапта кезделген қауіпсіздік шараларын іске асыру мақсатында «Жедел-іздестіру
ҚР ҚІЖК-ның 100-бабына сәйкес, куәлардың, сезіктілердің, айыпталушылардың және қылмыстық
1) қылмыстық процесті жүргізуші органның күш колдану немесе қылмыстық
2) қорғалатын адам туралы мәліметер алуға шек;
3) оның жеке басының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
4)айыпталушыға (сезіктіге) қатысты қылмыстық процеске катысушыларға катысты күш қолдану
Қылмыстық процесті жүргізуші орган енгізген ескерту адамға қолы қойғызылып,
Қорғалатын адам туралы мәлімет алуға шек қою қылмыстық істің
Қауіпсіздік шараларын қолданғанына қарамастан, кылмыстық ізге түсу органы бұған
Қауіпсіздік шаралары оны колданудың кажеттігі болмағанда қылмыстық процесті жүргізуші
Қылмыстық процесті жүргізуші органның кауіпсіздік шараларын тоқтату туралы шешіміне
Қауіпсіздік шараларын қамтамасыз етуді қылмыстық істі жүргізіп жаткан органдар,
Әскери соттардың судьяларына, прокурорларға, әскери полицияның, әскери-тергеу бөлімшелерінің әскери
Мемлекеттік органдар және мемлекеттік ұйымдар, өз құзыреттері шегінде, кауіпсіздік
Қауіпсіздік шараларын қылмыстық процесті жүргізуші орган, корғалатын адамдарға қатысты
Қылмыстық процесті жүргізуші орган корғалатын адамдардың қауіпсіздігіне нақты катер
Кідіртуге болмайтын жағдайларда дереу кауіпсіздік шараларын колдану туралы
Қауіпсіздікті камтамасыз етуші орган кауіпсіздік шараларын колдану туралы нақты
Қорғалатын адамның қауіпсіздігі мақсатында оған орындалуы міндетті нұскама беріледі.
Қауіпсіздік шараларын колданудан бас тартылса, корғалатын адам сотқа немесе
Қолданылатын кауіпсіздік шаралары корғалатын және басқа да адамдардың тұрғын
Қауіпсіздік шараларының колданылғанына қарамастан, соттан басқа, қылмыстық процесті жүргізуші
Кәмелеттік жасқа толмағандарға өздерінің дене немесе психикалық жағдайына байланысты
Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін органдардың өз құзыретіне сәйкес кабылдаған шешімдерін,
Себебі, адам мен азаматтың өмірі мен кауіпсіздігі заңмен корғалады
2.2 Қауіпсіздік шараларын қолдану негіздері мен тәртібі,
қорғалатын адамдардың және қауіпсіздікті қамтамасыз
етуші органдардың құқықтары мен міндеттері
Қазақстан Республикасының қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы
Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау заңдылық, адамның және
Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін органдар
Қорғалатын адамдардың қауіпсіздігін:
1) қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім қабылдайтын орган;
2) қауіпсіздік шараларын жүзеге асыратын орган қамтамасыз етеді.
Қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру ұлттық қауіпсіздік, қаржы полициясы, әділет,
Мемлекеттiк қорғауға жататын адамдар:
1) судьялар;
2) қосшы билер;
3) прокурорлар;
4) тергеушiлер;
5) анықтаушылар;
6) жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асырушы адамдар;
6-1) жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдарға жәрдем көрсететін азаматтар;
6-2) жеке айыптаушылар;
7) қорғаушылар;
8) сарапшылар;
9) мамандар;
10) сот отырыстарының хатшылары, сот приставтары, сот орындау шы
11) жәбiрленушiлер;
12) куәлер;
13) сезiктiлер;
14) айыпталушылар, сотталушы лар, сотталғандар, сондай-ақ өздеріне қатысты қылмыстық
15) аудармашылар;
16) куәгерлер;
17) заңды өкiлдер, өкiлдер;
18) азаматтық талапкерлер, азаматтық жауап берушiлер;
19) аталған адамдардың отбасы мүшелерi, жақын туыстары мемлекеттiк қорғауға
Қылмыстардың алдын алуға немесе оны ашуға септігін тигізетін адамдарға
Қорғалуға жататын адамдарды өлтірумен, күш қолданумен, мүлкін жоюмен немесе
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда жедел-іздестіру
шараларын қолдану туралы шешімді қылмыстық процесті жүргізетін органмен қатар
Қорғалатын адамдар:
1) қорғалатын адамдардың өмiрi мен денсаулығын қорғау мақсатында уәкiлеттi
2) құқықтық қорғау шараларымен, соның iшiнде олардың өмiрiне, денсаулығына
3) олар қаза болған (өлген), олардың денесiне жарақат салынған
Мемлекеттiк қорғау шараларын жүзеге асыру кезiнде заңдардың қолданылуын қадағалау
Қорғалатын адамдардың жеке және мүлiктiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында
1) күш қолдану немесе қылмыстық заңмен тыйым салынған басқа
2) қорғалатын адам туралы мәлiметтерге қол жеткiзудi шектеуге;
3) айыпталушыға (сезiктiге) қатысты қылмыстық процеске қатысушы адамдарға күш
4) жекелеген адамдарды сот отырысы залынан шығарып жiберуге;
5) соттың жабық отырысын өткiзуге;
6) соттың куәден - бүркеншiк атын пайдалана отырып, оның
оны танып қоюды болдырмайтын жағдайларда; сот талқылауына басқа да
7) жеке күзетуге, тұрғын үйiн және өзге де мүлкiн
8) белгiленген тәртiпте қарумен, жеке қорғану құралдарымен және техникалық
9) қауiпсiз орынға уақытша орналастыруға;
10) қорғалатын адамдар туралы мәлiметтердiң құпиялылығын қамтамасыз етуге;
11) басқа тұрғылықты жерге көшiруге, жұмыс (қызмет) немесе оқу
12) құжаттарды ауыстыруға;
13) сырт пiшiнiн өзгертуге.
Басқа тұрғылықты жерге көшіру, құжаттарды ауыстыру және сырт пішінін
Күш қолдану немесе қылмыстық заңмен тыйым салынған басқа да
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 112-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, қорғалатын
Қорғалатын адам туралы мәлiметтерге қол жеткiзудi шектеу қылмыстық іс
Айыпталушы (сезiктi) тарапынан қатер төнген жағдайда қылмыстық процестi жүргiзушi
Қабылданған шешiм туралы қорғалатын адам хабардар етiледi.
Бұлтартпау шаралары өзгерген немесе айыпталушы (сезiктi) қашып кеткен жағдайда
Жекелеген адамдарды сот отырысы залынан шығарып жiберу
Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу кодексiнде тiкелей көзделген реттерде
Соттың жабық отырысын өткiзу. Қорғалатын адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Соттың куәден жауап алуы оның жеке басы туралы деректердi
Қажет болған жағдайларда қорғалатын адамнан жауап алу оның танылып
Қорғалатын адамнан процеске басқа қатысушылардың сырттай бақылауынсыз жауап алу
Сот қолданылған қауiпсiздiк шаралары туралы дәлелдi қаулы шығарады.
Қорғалатын адамдардың өмiрiне не денсаулығына немесе мүлкiне қол сұғу
Қорғалатын адамдардың өмiрi мен денсаулығына төнген қатер дәрежесiн ескере
Қажет болған жағдайда кәмелеттiк жасқа толған қорғалатын адамдар олардың
Ол жерде болу мерзiмi қорғалатын адамдар мен қорғауды қамтамасыз
Қауiпсiздiктi қамтамасыз етушi органның шешiмi бойынша сол орган белгiлейтiн
Қорғалатын адамдардың келiсiмiмен не олардың өтiнiшi бойынша олар басқа,
Қорғалатын адамдардың өтiнiшi бойынша немесе олардың келiсiмiмен оларға өзгертiлген
Жаңа сауалнамалық деректер қорғалатын адаммен мiндеттi түрде келiсiле отырып
Қорғалатын адамның қауiпсiздiгiн басқа шаралармен қамтамасыз етуге болмайтын ерекше
Қауiпсiздiк шараларын қолдану мен жүзеге асыруда
қауiпсiздiк шараларын қамтамасыз етудi:
1) қылмыстық iстi жүргiзiп жатқан органдар;
2) уәкілетті мемлекеттік органдар;
3) соттар;
4) қажет болған жағдайда денсаулық сақтау iстерi жөнiндегi мемлекеттiк
5) жергiлiктi атқарушы органдармен бiрлесе отырып, қылмыстық iстi жүргiзiп
Әскери соттардың судьяларына, прокурорларға, әскери полицияның, әскери-тергеу бөлiмшелерiнiң әскери
Мемлекеттік органдар және мемле кеттік ұйымдар, өз құзыреттерi шегiнде,
Әскери қызметшілердің, запас тағы азаматтардың олардың әскери жиындардан өтуі
Қорғалатын адамға қатысты, қорғалатын адамды жаңа әскери қызмет орнына,
Күзетпен ұстаудағы немесе қамауға алу не бас бостандығынан айыру
Қылмыстық процестi жүргiзушi орган, қорғалатын адамдарға қатысты нақты қатер
Қылмыстық процестi жүргiзушi орган қорғалатын адамдардың қауiпсiздiгiне нақты қатер
Кәмелеттік жасқа толмағандарға немесе өздерінің дене немесе психикалық жағдайына
Қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн органдардың өз құзыретiне сәйкес қабылдаған шешiмдерiн,
Мемлекеттiк қорғалуға жататын адамдардың:
1) өздерiне қатысты қолданылатын қауiпсiздiк шаралары туралы бiлуге;
2) нақты қауiпсiздiк шараларын өздерiне қатысты қолдану немесе қолданбау
3) қауiпсiздiк шараларын жүзеге асырушы лауазымды адамдардың заңсыз шешiмдерi
Мемлекеттiк қорғалуға жататын адамдар:
1) қауiпсiздiктi қамтамасыз етушi орган берген нұсқамаларды, сондай-ақ оның
2) өздерiне қатысты қорқыту немесе құқыққа қарсы iс-әрекеттердiң әрбiр
3) қауiпсiздiктi қамтамасыз ету үшiн өздерiне берiлген мүлiктi сақтауға
4) өздерiне қатысты қолданылып жатқан қауiпсiздiк шаралары туралы мәлiметтердi
5) қажет болған жағдайда қаруды, жеке қорғану құралдарын және
Қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім қабылдайтын органдардың:
1) қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім қабылданатын адам дардың
2) іс жүргізу іс-әрекеттерін жүр гізуге немесе қауіпсіздік шараларын
Қауіпсіздік шараларын жүзеге асыратын органдардың:
1) қорғалатын адамға қатысты іс жүргізу іс-әрекеттерін қоспағанда, қажетті
2) қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім қабылданған қорға латын
3) қорғалатын адамнан қауіпсіздік шараларын қолдану шарттарын сақ тауды,
4) қауіпсіздік шараларын қолдану туралы шешім қабылдайтын орган дарға
5) заңда белгіленген тәртіппен жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу ге құқығы
Қорғалатын адамдардың қау іпсіздігін қамтамасыз ететін органдар:
1) қауіпсіздік шараларын қол да нуды қажет ететін, өздеріне
2) қорғалатын адамға қатысты барлық қажетті қауіпсіздік шараларын жүзеге
3) қорғалатын адамдарды қауіп сіздігіне төнген қатер туралы, оларға
4) қауіпсіздік шараларын қолдану (қолданудан бас тарту) туралы қаулымен
Қорғалатын адамның қауiпсiздiгiне төнген қатер жойылған кезде не қауiпсiздiк
Қауіпсіздікті қамтамасыз етуші органдардың қорғалатын адамдарға қатысты қауiпсiздiк шараларының
Әлеуметтiк қамсыздандырылуы арнаулы заңдармен реттелетiн адамдардан басқа қорғалатын адамдарға,
2.3 Куәнің кауіпсіздігін камтамасыз ету
Қазір де, бұрын да "Қылмыс көбейіп барады, құқық қорғау
Қазір куәларды қорғау әлемдік проблема болып табылады. Оларды қорғаудың
Германияда ашық соттың өзіне қатысатындарды сот залына құжаттарын тексеріп,
Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 12-тарауында қылмыстық процеске
1) қылмыстық
2) қорғалатын адам туралы мәліметтер алуға шек қою;
3) оның жеке
4) айыптаушыға (сезіктіге) қатысты қылмыстық процестерге қатысушыларға қатысты күш
Осы әңгіме етіп отырған баптың келесі бөліктеріне сәйкес қылмыстық
Енді сот талқылауына қатысушы адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі
1) бүркеншек атты пайдалана отырып, оның жеке басы
2) оны тануды болдырмайтын жағдайларда;
3) оны сот талқылауына басқа қатысушылардың кезіне керсетпей жауап
алу туралы қаулы шығаруға құқылы.
Сонымен қылмыстық процесті жіргізуші орган қылмыстық іс бойынша куәға
Мәлімдеушіге тиісті қаулының көшірмесін жібере отырып, оған қабылданған шешім
Бұрын қолданылып келген Қазақ ҚСР Қылмыстық іс жүргізу
ҚІЖК-нің 351, 75, 82-баптарына сәйкес куә, жәбірленуші анықтаушының, тергеушінің,
Қасақана жалған жауап берсе және жауап беруден бас тарқан
асыру мақсатында сатып алу жағдайлары дәлелденген жағдайда, көрсетілген Кодекстің
Мақаламыздың басында куәларды қорғау әлемдік проблема екендігін айттық. Оның
3. Алдын ала тергеу және анықтау барысында адам мен
Өзіміз білетіндей, адам құқықтары саласындағы
Қалыптасқан жағдайдың негізгі себептеріне –
Жоғарыда баяндалғандардан туындай отырып, бүгінгі
Ұлттық жоспардың мақсаты – Қазақстандағы адам құқықтарына қатысты жағдай
Сонымен қатар, берілген Ұлтттық жоспар:
- халықтың ауқымды және белсенді қолдауымен биліктің барлық деңгейлері
- билік құрылымдары мен қоғам
- адам құқықтарын қорғаудың кешенді бірыңғай жүйесінің құрылуына ықпал
- адам құқықтарын қорғаудың мемлекетішілік
- халықтың құқықтық ағартылуының дамуына жәрдемдеседі.
Сараптама 2002 жылы 30 мамырдағы
1) жемқорлық құқық бұзушылықтарының жасалуына
2) нормативтік-құқықтың актінің қарастырылып отырған
3) жемқорлық құқық бұзушылықтардың жасалуына
4) жемқорлық құқық бұзушылықтарды жасау
5) мүмкін тиімділікті анықтау.
Жалпы алғанда, алдын ала тергеу
Қазақстан Республикасының Конституциясы және халықаралық
1. Қылмыстық іс жүргізу заңнамасында «күдіктіні ұстау» және «іс
Бүгінгі таңда қылмыстық іс жүргізу заңнамасы
а) Іс жүзінде ұстау сәтінен бастап үш сағаттан аспайтын
Республикасының Қылмыстық-іс жүргізу кодексінің 68
б) Ұсталған тұлға Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының қолданыстағы қылмыстық іс жүргізу заңнамасында
2. Қылмыс жасаған деп күдікті тұлға ҚІЖК 132 және
Іс жүзіндегі ұстау ретінде тұлғаны
3. Барлық жағдайларда күдіктіден жауап
4. Сот қарауында және қылмыстық
Тұлғаны ұстау мерзімінің басталуы болып оны іс жүзінде ұстау
Күдікті тұлғаны ұстау уақытының бұзылуын,
5. ҚІЖК 1 бөлігінің 318 бабына сәйкес тергеуші (анықтаушы)
Берілген іс-жүргізушілік әрекет хаттамада бекітіліп,
7. Күдіктіні ұстау немесе айыптауға
8. ҚІЖК 132 және 134
Кінәлі тұлғалар аталған заңсыз әрекеттерді жасауға тікелей ниеттенген жағдайда,
Қорытындылай келе, ҚР ҚІЖК 2 бөлігінің 1 бабына сәйкес,
Қазақстан Республикасының Жоғарғы сотының нормативтік қаулыларының «әлсіздігі» 1997
Өз кезегінде, айта кететін жайт,
Біздің көзқарасымыз бойынша, прокуратура – алдын ала тергеу мен
Осылайша, Қазақстан Республикасының Бас Прокурорының
- ҚР Конституциясының 1, 12-18,
- Қылмыс жасаған деп күдікті тұлғаны ұстау туралы жазбаша
- Қалалық аудандық прокуратуралар құқық
- Облыс прокурорлары тұлғаларды ұстау
Басқа жағынан, алдын ала тергеу
Осылайша, АСҚХП 9 бабында ұстау
1998 жылы 9 желтоқсанда БҰҰ Бас Ассамблеясымен қабылданған ұстау
Қазақстан Республикасында қарсы тұрушылықтарды басып
Осыған орай, жасалған қылмыстың ауырлығы
Ұстаудың үш түрі туралы сөз қозғаған Шагирова М.К. жасалған
Түрлердің мұндай жіктемесі ұстаудың бастапқы сәтін – тұлғаның еркін
Әкімшілік-іс жүргізушілік ұстау ұсталған тұлғаға
- Қазақстандық заң шығарушы мен
- ҚР ҚІЖК мен одан
- Тәжірибе жүзінде жағымды сыналуының
Аталған кеңес-ұсыныстарды орындау үшін қажетті
Айта кететін жайт, Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 шілдедегі
Осылайша, преамбулада былай делінген: «Қазақстан Республикасының Конституцияға сәйкес
Өзгертулер 2 тармаққа қатысты енгізілді. Қазақстан Республикасының 2005 жылдың
Талданып отырған қаулының 3 тармағында: «Қазақстан Республикасымен Республика Конституциясына
Елдің қылмыстық-іс жүргізу заңнамасын тұлғаны
- ұстаудың негіздемесі;
- күдікті немесе айыпты деп танылған қылмыстың жіктемесі;
- өз таңдауы бойынша қорғаушы алу, соның ішінде тегін
- жауап бермеу құқығы (өзіне қарсы куәлік етпеу құқығы);
- ұстауға сот арқылы қарсы шығу құқығы;
- өзінің ұсталуы туралы туыстарына дереу хабарлау құқығы.
Қылмыстық-іс жүргізу заңнамасында тұлғаға жоғарыда
Ең алдымен, «жартылай жүкті болудың
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Жоғарғы
8. Қылмыстық істі жүргізетін органдар
9. Қорғау құқығын бұзу ретінде
10. Заң қорғаушының міндетті қатысуына
Дене немесе ақыл-ой кемшіліктеріне байланысты
Тұлғаның өз құқықтары мен мүдделерін
11. Күдіктіге оны ұстау сәтінен
Бұл талаптарды орындау үшін қылмыстық істі жүргізетін орган сәйкес
12. Тұлғаны қорғаушы ретінде іске
17. ҚІЖК 31 бабына сәйкес
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2008 жылдың 10 шілдесіндегі «Қазақстан
Біздің ойымызша, ұстауға сот арқылы
АСҚХП 10 бабының 1 бөлігіне
Қылмыстық істі жүргізетін органдардың кінәсіздік
ҚР қолданыстағы ҚІЖК 19 бап – Кінәсіздік презумпциясы регламенттелген,
1. Әр адам оның қылмыс
2. Ешкім өзінің кінәсіздігін дәлелдеуге міндетті емес.
3. Айыпталушының кінәлілігіндегі жойымсыз күмәндер оның пайдасына түсіндіріледі. Қылмыстық
4. Айыптау үкімі болжамдарға негізделе алмайды және сенімді дәлелдердің
Халықаралық құқықта мемлекеттердің «кінәсіздік презумпциясы»
Бүгінгі таңда жағдай Қазақстан Республикасы
Осылайша, мұндай өзгертулердің салдары түсініксіз.
Бұл мыналардан көрініс табады:
Біріншіден, алдын ала тергеу мен
1. Органға (лауазымды тұлғаға) заңгерлік
Екіншіден, иелігіндегі құқықты іске асыру
Үшіншіден, жемқорлықты фактор – нормативтік-құқықтық
Төртіншіден, біздің ойымызша, жемқорлықты құқық
Тергеу изоляторларының басшылығын қамауда ұстау
Қазіргі уақытта мұндай талаптың іске асырылуы үшін құқықтық алғышарттар
Қазіргі уақытта бұл туралы ақпар
1. Билік пен өкілеттіліктерге иелік ете алуы және мұнымен
2. Мемлекеттік қызметте өзіңнің әл-ауқатың
3. Шенеунік «Ненің арқасында өмір
4. Заң талаптарымен толық келісімде өмір сүрудің маңызы зор.
5. Кез келген лауазым мен орында ешбір жағдайда өз
6. Қазақстандық мемлекеттік қызметкер әділдік,
7. Ұжымды басқару алдында оның өзі
8. Мемлекеттің мүдделеріне нұқсан келтіріліп
Құқық қорғау қызметінің қызметкерлерінің кәсіби корпоративті этикасы ережелерінің
Қорытынды
Жалпы тәуелсіздікке қолы жеткен ел - даму бағытында алдыңғы
Осыған байланысты, еліміз үшін аса маңызды мәселелердің негізгі көзі
Көптеген жылдар бойына, қылмыстық процеске қатысушы тұлғалардың мүдделері мемлекет
Аталған категориядағы тұлғаларға қылмыстық ізге түсу органдары және соттар
Тағы бір ойландыратын жағдай процесті жүргізуші органдарға төнген қауіп.
Біздің пікіріміз бойынша адамдардың құқыққорғау органдарына көмектесуден бас тартуының
Халықаралық қауымдастық мамандары құқыққорғау органдарымен бірлесіп әрекет етуші тұлғаларға
Сондай-ақ тұрғындардың криминалдық әлем алдындағы әлеуметтік-психологиялық қорқыныштың пайда болуымен
Қылмыстық процестегі қатысушы тұлғаларға қатысты қауіпсіздікті қамтамасыз етуге байланысты
Қауіпсіздіктің процессуалдық және де басқа да шараларды жетілдіру қажеттілігіне
1990 жылдардағы КСРО мен АҚШ-тағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайларын
1) егер АҚШ-та ұзақ мерзімдер бойы тұлғаның мемлекетпен
қорғалуын кешенді шараларын ұсынатын «Куә қауіпсіздігін
арттыру актісі» әрекет етсе, ал КСРО-да аталған сферада
ешқандай заңи базаның жоқтығын;
2) белгілі-бір уақытты қажет етсе де осыған ұқсас заңнаманың
қажетгілігі туралы қорытындысын жасады.
Қазақстанда осы аталған мәселеде тоқталғандар негізінен ҚР ҚІЖК 12-
Дипломдық жұмыстың басты мақсаты - Қазақстан Республикасы азаматтары мен
Негізгі міндеті - қылмыстық процестегі қатысушы түлғаларға қатысты қауіпсіздікті
1)аталмыш заң нормаларына сәйкес қолдануды уақытылы жүргізу; 2)қауіпсіздікті қамтамасыз
3)қорғаудың тиімді әдіс тәсілдерін нығайту;
4)қауіпсіздік шараларын қолданатын және қамтамасыз етуші органды нақтылау.
Қолданылған әдебиеттер
Қазақстан Республикасы Конституциясы. Алматы: 1995ж. www.prg.kz
Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 10 жыл (заң актілерінің жиынтығы) -10
Назарбаев Н.Ә. Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы: проблемалар
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім. Алматы: Жеті Жарғы,
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Алматы: Жеті Жарғы,
Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексі. Алматы: Жеті Жарғы, 2000ж.
Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексіне түсінік. Алматы: Жеті Жарғы,
Уголовное право Республики Казахстан. Учебник: Особенная часть. 1. Под
Пионтковский А.А, Меньшагин В.Д. Курс советского уголовного
Советское уголовное право. Под ред. Кригер Г.А, Куринов
Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификация преступлений. М:
Уголовное право Республики Казахстан. Учебник: Особенная часть. 2. Под
Герцензон А.А. Квалификация преступления. М: Государственное издательство юридической литературы,
Куринов Б.А. Научные основы квалификации преступлений.
Малыхин В.И. Квалификация преступления. Теоретические вопросы. К: Куйбышевский госуниверситет,
Тарарухин С.А. Теория и
Бурчак В.А. Квалификация преступлений. М: Государственное издательство юридической литературы,
Левицкий Г.А. Квалификация преступления (Общие
Шишов О.Ф. Теоретические проблемы квалификации преступлений. М: ВЮЗШ МВД
Сергиевский В, Рахметов С. Квалификация преступлений. Учебно-практическое пособие. Алматы:
Энциклопедиялык сөздік. М: 1985ж, – 562б.
Пионтковский А.А, Меньшагин В.Д. Курс советского уголовного права,
Уголовное права. Часть особенная. М: Государственное издательство юридической литературы,
Комментарий к уголовному кодексу РК.
Орымбаев Р.М. Специальный субъект преступления. Алматы: 1977г, - 65б.
Устименко В.В. Специальный субъект преступления. Харьков: 1989г, - 123б.
Молдабаев С.С. Проблемы субъекта преступления в уголовном праве Республики
Лейкина Н.С. Личность преступника и уголовная ответственность. C.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі,1997 www.prg.kz
Михаилова Т.А. Предание суду в советском уголовном процессе. М.1981
3

Ұқсас жұмыстар

Қылмыстық процесс жайлы

Қылмыстық іс жүргізу бойынша іс жүргізу

ҚР қылмыстық іс жүргізу құқығының түсінігі

Қылмыстық іс жүргізу құқығы

Жасырын тергеу әрекеттері

АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРЫ

Қылмыстық іс жүргізу және тоқтату

Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу құқығынан дәрістер

Азаматтық сот ісін жүргізудің функционалдық әдістері