Мыс өнеркәсіп саласы
Дипломдық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру және одан әрі жаңартудың негізгі
Мазмұны
Кіріспе...........................................................................................................................4
1 Қазақстан өнеркәсібінің қазіргі жағдайын талдау.................................................7
1.1 Қазақстанның өнеркәсіп аймақтарының қалыптасуы........................................7
1.2 Қазақстан өнеркәсібінің 2005-2007 жылдардағы жағдайын талдау...............16
1.3 Қазақстан өнеркәсібінің қазіргі әлеуеті және 2008-2009 жылдары іске
қосылған жобалар................................................................................................28
2 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру және одан әрі жаңартудың негізгі
бағыттары ...............................................................................................................34
2.1 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру: мүмкіндіктеріміз бен
басымдықтарымыз...............................................................................................34
2.2 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандырудың негізгі бағыттары мен
стратегиялық мақсаттары...................................................................................42
2.3 Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың негізгі құралы - “Индустрияландыру
картасы”................................................................................................................45
3 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру мен жаңартудағы негізгі
мәселелер және оны дамыту перспективалары...................................................50
3.1 Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың алда тұрған міндеттері және
оларды шешу жолдары.......................................................................................50
3.2 Қазақстан өнеркәсібін дамытудың 2009-2011 жылдарға арналған
стратегиялық даму жоспары...............................................................................61
Қорытынды.................................................................................................................73
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі............................................................................76
Қосымшалар...............................................................................................................78
Кіріспе
Бүгінгі күні әлемдік қаржы дағдарысы жағдайында Қазақстанның экономикалық моделі
Қазақстан дағдарыстан кейінгі жағдайда өз экономикасын индустриялық-технологиялық тұрғыдан дамытуды
Бүгінде дағдарыс бәрін өз орнына қойып шықты. Сондықтан да
2010 жылдың бірінші қаңтарынан бастап “Қазақстан-2030” Стратегиясының аясында біз
Бұл әлемнің барлық мемлекеттерінде өткен ғасырдың басында болған индустрияландыру
Үкімет өз күш-жігерін мынадай жеті бағыттарға шоғырландырды: агроөнеркәсіптік кешен
Мінекей бұл жеті бағыт Қазақстан өнеркәсібін тұтастай қамтиды. Сондықтанда
Жұмыстың ғылыми жаңашылдығы сол – бұл жұмыста Қазақстан өнеркәсібіның
Жұмыста қазіргі мынадай ғылыми мәселелерді шешу көзделген, яғни Қазақстан
Тақырып бойынша қазіргі ахуалды бағаласақ, Қазақстанда жүргізілген экономикалық реформалар
Жұмыстың негізгі мақсаты – Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру және
Осы мақсатқа сәйкес жұмыста төмендегідей міндеттер алға қойылады:
- Қазақстан өнеркәсібінің жекелеген салалары бойынша аймақтық қалыптасуы мен
- Қазақстан өнеркәсібінің ағымдағы жағдайына талдау жасау;
- Қазақстан өнеркәсібін әртараптандырудың негізгі бағыттары мен
- Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың негізгі құралы ретіндегі - “Индустрияландыру
- Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың алда тұрған міндеттері және
оларды шешу жолдарын қарастыру;
- Қазақстан өнеркәсібін дамытудың 2009-2011 жылдарға арналған
Зерттелу объектісі – Қазақстан өнеркәсібі және оның негізгі салалары.
Тақырыптың теориялық және әдіснамалық негізі ретінде заң актілері, ҚР
Зерттеліп отырған ғылыми жұмыстың практикалық маңыздылығына келер болсақ, бұл
Деректік база ретінде негізінен Қазақстан Республикасы Үкіметінің бағдарламалары
Жұмыс құрылымы: диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған
Жұмысты жазу барысында келесі экономикалық–статистикалық зерттеу әдістері қолданылды: монографиялық,
1 Қазақстан өнеркәсібінің қазіргі жағдайын талдау
1.1 Қазақстанның өнеркәсіп аймақтарының қалыптасуы
Қазақстан өнеркәсібі өте сан алуан және орналасу жағынан белгілі-бір
Қазақстан өзін отын–энергетикалық заттармен толық қамтамасыз ете отырып, сонымен
Отын-энергетикалық қорлар республика территориясы бойынша біркелкі орналаспаған. Мысал, пайдаланатын
Қазақстанда көмір өнеркәсібінің тууы 19 ғасырдын ортасына жатад,
Павлодар обылысында келешегі мол Екібастұз көмір кен орын орналасқан.
Мұнай және газ өнеркәсібі - отын–энергетика кенінің бұл
Қазақстан жерінде бірінші мұнай фонтанын 1889 жылы Қарашұңғыл барлау
Қазақстанда жаңа мұнайлы аудандарды игеру ең маңызды шараларға айналды,
Қазақстан мұнай өнеркәсібінің екінші жолмен дамуы орасан зор инвестицияны
Космостан суретке түсіріп алу және жер бетіндегі зерттеулердің нәтижесі
Қазақстанда мұнай өндеу өнеркәсібінің дамуы 1945 жылы Атырау мұнай
Қазақстанда мұнай өнімдерін, өндірісн өсіру Атырау МӨЗ қайта құру
Маңызды отын-энергетикалық байлық болып газ саналады. Бірақ та республикада
Химия өнеркәсібінің дамуы мына бағыттармен жүріп келеді [3]:
- орасан мол фосфорит қорларын игеру және форфорлық тыңайтқыштарды
- түсті және қара металлургияның күкірт қышқылдарын пайдаға асыру;
- мұнай –химия синтез өнімдерін өндіру;
- шаруашылық айналымға әр түрлі тұз қорларын енгізу, тағы
Фосфориттік кендердің орасан зор қорлары және фосфорлық тыңайтқыштарға регионалдық
Солтүстік Қазақстанның және жақын орналасқан Ресей аудандарының фосфорлық тыңайтқышқа
Қазақстанның фосфор өнеркәсібінің маңызды жағы минералдық тыңайтқыштарды өндіруді өсіру,
Қазақстанда мұнай, химия дамуы негізінде пластикалық масса және синтетикалық
1942 жылы Теміртау оттегі және кальций карбидін шығаратын Қарағанды
Қазақстанда химия өнеркәсібінің дамуының маңызды жағдайы – химия және
Қазақстан экономикасының негізгі салалары тау–кен қазу және металлругия өнеркәсібі
Қазақстанның өнеркәсіп өндірісінің құрамында қара және түсті металлургияның сыбағалы
Республика тау-кен металлургия кешенінің дамуында еліміздің экономикасының басқа салаларындағыдай,
Біріншіден, өндірістің технологиялық деңгейінің төмен қалыпта сақталуы, энергияны көп
Екіншіден, өндірістің құлдырауының жалғаса беруі. Тау-кен металлургия кәсіпорындарында жабдықтарының
Үшіншіден, республика ТМК салалары дамуында шикізат өндіру тән. Қазақстан
Қазақстан орасан зор металл, отын және руда емес пайдалы
Қазақстан кейбір пайдалы қазындылар қорларының көлемі бойынша дүние жүзінде
Тау-кен металлургия кешенінің кәсіпорындарын шетел және отандық компанияларға беру
Біріншісі - өнімді өндіруді арттыру және оның сапасын көтеру,
Екіншісі – тау-кен металлургия кешенінің өндірістік инфрақұрылымын дамыту және
Үшіншісі - өндірілген өнімдерді тиімді сату. Бұл мәселелерді шешу
- ТМК өнімдерінің төменгі дәрежедегі бәсекелесу қабілеттілігін жою, осының
- Ішкі нарықта көптеген ТМК өнімдеріне сұраныстың жоқтығын, республика
- әлемдік металл нарығының конюктурасын жетік білу үшін ТМК
- өнімді сатудың инфрақұрылымын жетілдіру, салмағы өте ауыр жүктер
- металл нарығында жеке ірі кәсіпорындарының және сыртқы сауда
Қазақстанның түсті металлургиясы орасан зор пайдалы қазындылар қорларына негізделген
Алдымен түсті металлургияның негізгі аудандары Шығыс және Орталық Қазақстан
Қазақстанның ішкі жалпы өнімінде түсті металлургияның үлесі 12 %-тейі
Республикада түсті металлургия жеті саладан тұрады, оның құрамында 28
1. Қорғасын–мырыш саласында 12 кәсіпорын бар. Олардың 3 металлургиялық
2. Мыс өнеркәсіп саласы. Мұнда ірі 3 кәсіпорын жұмыс
3. Алюминий өнеркәсіп саласы үш кәсіпорынмен қалыптасқан – Павлодар
4. Алтын шығаратын саласы. Қазақстанның валюттік және алтын қорларын
5. Вольфрам-молибден саласы. Ваольфрам қоры көлемі бойынша Қазақстан әлемде
6. Титан–магний саласының кәсіпорын- Өскемен титан- магний комбинаты. Шикізаттар
7. Сирек кездесетін металдар саласы. Қазақстанның өндірістік- техникалық қажеттілктеріне
Осы кезде Қазақстанның біріккен өнеркәсіп кешенінде мынадай түсті металлургия
1. Кенді Алтай –бұл мырыш, қорғасын, титан, магний
2. Балқаш өңірі – бірінші бесжылдықтарда борланған Қоңырат мыс
3. Жезқазған ауданы – ірі мыс өнекәсіп орталығы,
4. Оңтүстік Қазақстан- полиметалдық руда шығаратын және қоғасын балқытырын
5. Қарағанды ауданы-соғыстан кейін игеріле бастаған полиметалдық руда шығаратын
6. Павлодар ауданы- жақын арада пайда болған аудан. Мұнда
Егерде, ертеректе Қазақстанда түсті металлургияның дәстүрлі салалары
Қазақстанда қара металлургияның калыптасуы және дамуы екі бағытта жүреді.
Қазақстан жерінде қара металлургияның бірнеше аудандары қалыптасып, дамып келеді.
1. Ақтөбе ауданы өте ірі хромит кенші шығаратын база.
2. Орталық Қазақстан – республика қара металлургиясының шойын, болат,
Экономикалық жағдайдың қиындығына байланысты қарметкомбинат шетел компаниясының басқаруына берілді.
3. Қостанай бассейні – қара металлургияның басты темір кен
4. Алғашқыда Қазақстанда тау- кен өндірісінің жедел даму Оралдың
5. Павлодар ауданы сапалы металлургияның жаңа орталығы. Ауқсу қаласының
Машина жасау өнеркәсібінің басқа салаларынан құралдар жасайтын, құрылыс, жол
1.2 Қазақстан өнеркәсібінің 2005-2007 жылдардағы жағдайын талдау
Қазақстанда жүргізілген экономикалық реформалар отандық индустрияның қарқынды дамуына ықпал
Соңғы жеті жыл ішінде өнеркәсіп салаларының орташа жылдық өсім
2007 жылы отандық өнеркәсіп өнім көлемі 2006 жылмен салыстырғанда
2007 жылы Қазақстанға салынған инвестициялар көлемі 2006 жылмен салыстырғанда
Технологиялық салалардың негізгі құралдарына салынған инвестициялар шикізат саласындағы инвестициялардың
Соңғы жылдары Қазақстандағы қол жеткен өнеркәсіп өндірісінің өсімі шикізатқа
Өнеркәсіп салаларында қазақстандық өнеркәсіптік базаның техникалық және технологиялық деңгейін
Елдің орнықты экономикалық өсімі мен бәсекеге қабілетін қамтамасыз ететін
Кесте 1.
Өнеркәсіп саласының 2005-2007 ж.ж. негізгі көрсеткіштері
Көрсеткіштер 2005ж. 2006ж. 2007ж.
ЖІӨ-дегі өнеркәсіптің ЖҚҚ-сы, % 29,3 29,8 29,5
Өнеркәсіп өндірісінің көлемі, млрд. теңге 3867,9 5253,0 6509,9
Өнеркәсіп өндірісі нақты көлемінің индексі, өткен жылға %-бен 110,4
Өнеркәсіп кәсіпорындары мен өндірістерінің саны 13004 13322 13305
Негізгі қызмет персоналының саны, мың адам
өткен жылға %-бен 600,9
100,6 617,6
102,8 638,1
103,3
Өнеркәсіптің негізгі қызмет персоналының орташа айлық жалақысы, теңге
36169
42635
50962
Өнеркәсіп бойынша салық салынғанға дейінгі жиынтық табыс, млн. теңге
1008190
1577506
2343219
Өндіруші кәсіпорындардың баға индексі, өткен жылға %-бен
116,7
123,7
118,4
Негізгі қызметтен алынған табыс, млн. теңге 976836 1534739 -
Өнеркәсіптің пайдалылық деңгейі, % 40,3 50,5 64,0
Негізгі капиталға инвестициялар, млн. теңге 687775 838278 983063
Кесте мәліметтеріне сүйенсек ЖІӨ-гі өнеркәсіптің үлесі 2007 жылы 29,5
Жалпы ел өнеркәсібінің құрамы мен құрылымын қарастырсақ өнеркәсіптің басым
- Өңдеу өнеркәсібі
газ бен су өндіру
және бөлу
Сурет 1. Экономикалық қызмет түрлері бойынша өнеркәсіп өндірісінің
Өнеркәсіп өндірісіндегі электр энергиясын, газ бен су өндіру өнеркәсібінің
Өнеркәсіп саласындағы маңызды салалар болып тау-кен өнеркәсібі, өңдеу өнеркәсібі,
- Жеке меншік
олардың заңды
тұлғалары мен азаматта-
рының меншігі
Сурет 2. Меншік түрлері бойынша өнеркәсіп өндірісінің құрылымы
Ел экономикасындағы өнеркәсіп саласының басым бөлігі мемлекеттік меншік болып
Өнеркәсіп өнімінің көлемі тұтастай және оның қызметінің жекелеген түрлері
Өнеркәсіп өнімінің нақты көлемінің индексі - өнеркәсіп өнімі көлемінің
Нақты көлемнің индексін анықтау үшін тұрлаулы белгіленген тауарлар жинақталымы
2007 жылы жерасты сулары мен қауіпті геологиялық процестерге мелекеттік
Алаңдарды геологиялық жете зерттеу (ГЖЗ-200) осы заманғы геологиялық негіз
Геологиялық барлау жұмыстарын орндау нәтижесінде пайдалы қазбалардың кейбір негізгі
Минералдық ресурстар Қазақстан экономикасының негізін құрайтын және қаланың негізін
Геологиялық ақпаратты қалыптастыру мемлекеттік органдар мен жер қойнауын пайдаланушыларды
Цифрлы геологиялық ақпарат жинау және өндеу мақсатында ақпараттық жүйе
Қосымша 152 елді мекен ауыз су қорымен қамтамасыз етілді.
Каспий теңізінің су басу аймеғындағы 8 авариялық мұнай үңғымасы
2007 жылы минералдық шикізат кешеніне салынған инвестицияның көлемі 2006
Жер қойнауын пайдалану саласында лицензиялық-келісімшарттық міндеттемелерді орындау мониторингін өткізген
Жер қойнауы туралы қазіргі заңнаманы жүйеге келтіру бойынша жұмыс
Көмір өндіру саласында 2007 жылы 94,4 млн. тонна
2007 жылы республикада мұнай және газ конденсатын өндіру мұның
Табиғи және ілеспе газды өндіру 2007 жылы 29,6 млрд.
Тұтас алғанда көмір саласы 2007 жылы экспорттық мүмкіндіктерді де
Жекелеген көмір өндіруші кәсіпорындарда өндірісті шоғырландыру мен басқарудың жоғары
Стандарттау саласында «2007–2010 жылдары көмір саласының халықаралық стандарттарға көшуін
Ендігі жерде мұнай және газ өнеркәсібінің қазіргі жағдайын талдайық.
Министрлік Каспий теңізінің қазақстандық секторын игерудің мемлекеттік бағдарламасын іске
Республика обылыстарының табиғи газ тұтынуының көлемі 8,7 млрд. тонна
Ішкі нарықты газбен қамтамасыз ету үшін 2006 «Газпорм» ААҚ
Қазақстанда магистралдық газ құбырлары мен газ тарату желіерінің тарихи
2007 жылғы 20 желтоқсанда Мәскеуде Қазақстан Республикасы Үкіметінің, ресей
Сондай- ақ 2007 жылғы 18 тамызда Қазақстан Республикасының Үкіметі
Осы Келісімдерді іске асыру елдің транзиттік және экспорттық әлеуетін
Мұнай-химия саласында Министрлік республкада көмірсутек шикізатын тереңдей өңдейтін және
2007 жылғы желтоқсанда Мемлекет Басшысының Жарлығымен Атырау обысының әртүрлі
Осы Жарлықты іске асыру мақсатында АЭА ету және АЭА
ЭМРМ минстрінің 2008 жылғы 16 сәуірдегі №116 бұйрығымен «Ұлттық
Шикізат жеткізілімін іске асыру келісі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2008 жылы жылына қуаты 1,25 млн тонна базалық мұнай-химия
Бірінші интеграцияланған мұнай –химия кешенініңинфрақұрылымы объектілерінің құрылысы иесиелік республикалық
Атырау Ообылысында бірінші интергацияланған мұнай - химия кешенін салуға
Инвестициялық жобаларды әзірлеу кезінде мұнай-химия өндірістерін құру және оларды
Министрлік пен «ҚазМұнайГаз» АҚ АЭА шеңберінде мындай инвестициялық жобаларды
Хош иісті көмірсутектер өндіру кешенін салу
Орналастын жері: Атырау МӨЗ- і және Атырау обылысының Қарабатан
Қарабатанда бензол мен параксиолоды терендетіп өндеу негізінде жылына 170
Қазақстанда жол битумдарын өндіру [9].
Орналасатын жері: Ақтау пластмасса зауыты. Шикізат – Қаражанбас кен
Осы жоба бойынша «Марбени Корпорейшн» компаниясы жобаны бірлесіп іске
Атырау МӨЗ-інің ресурстарын және Атырау пластмасса зауытының технологиялық мүмкіндіктерін
Қазақстанда өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің өндірілуі. Өңдеушi өнеркәсiп пен қызметтер
Шикiзат емес бағыттағы экономиканың салаларында iске асырылатын барлық әлеуеттi
Қазақстан Республикасында өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің өндірілуі жайлы толық мәлімет
2005 жылы тамақ өнiмдерi өнеркәсiбi кластерi, мұнай-газ машиналарын жасау
Бұл жоспарлар көрсетiлген салалардың жүйелi проблемаларын (саланы дамытуды ынталандыру
Тоқыма өнеркәсiбi табиғи, жасанды және синтетикалық талшықтарды тоқыма жiпке
Жартылай қылшық жүннен жасалған табиғи талшық, машинамен немесе қолмен
Қазақстанда қозы Оңтүстiк Қазақстан облысының Мақтаарал, Сарыағаш, Шардара, Ордабасы
2008 жылға қарай табиғи газды магистралды газ көлiгi жүйелерi
Осы мақсаттарға қол жеткiзу үшiн 2006 - 2008 жылдары
Сондай-ақ республиканың iшкi газ нарығының дамуы басым мiндет болып
2007 жылы мұнай мен газ конденсатын өндiру көлемi 2005
2007 жылы газ өндiру де 33,3 млрд. текше метрге
Кесте 2.
Кокс, мұнай өнімдерін және ядролық матрериалдарды өндіру
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 жыл 2006 жыл 2007 жыл
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Тас көмірден, лигниттен немесе шымтезектен алынған кокс және жартылай
Мотор отыны (бензин, авиациялықты қосқанда), 2 345,3
Керосин, керосиге ұқсас реактивті отынды қосқанда (айдалу температурасы Цельсийдің
Газойлдер (дизельдік отын), мың тонна 3 887,5
Отындық мазут, мың тонна 3 333,1 93,9 2 585,5
Шұбаркөл көмiр кен орнындағы Еуразия өнеркәсiптiк қауымдастығы пайдалануға енгiзген
Кесте 3.
Химия өнеркәсібі
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 ж
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Фосфор, тонна 66 267 79,4 70 187 105,9
Таблеткадағы, қалыптағы немесе соған ұқсас қораптағы, салмағы10кг аспайтың тыңайтқыштардан
Таблеткадағы, қалыптағы немесе соған ұқсас қораптағы, салмағы 10кг аспайтын
Фармацевтикалық препараттар, мың теңге 6 815 795 128,1 8
Әлеуеттi инвесторларды тарту жөнiндегi жүргiзiлген жұмыстың нәтижесiнде мұнай-химия өндiрiстерiн
Базалық мұнай-химия өнiмiн алу жөнiндегi аталған өндiрiс негiзiнде одан
Ал металлургия өнеркәсібі және бұйымдарын өндіру қара металлургия туралы
Қазiргi уақытта машина жасау кәсiпорындары 230 астам өнiм атауларын
2006 жылға отандық кәсiпорындар мұнай-газ саласы үшiн 50-ден астам
Қазақстан Республикасында атом өндіру көлемі 2007 жылы 6637,2 тоннаны
Уранның диоксид ұнтағын өз шикізатына шығару жөніндегі жоспар112 %
Бериллий өнімін шығару 1585,5 тоннаны құрады. Өнім шығару жөніндегі
Жұмыс істеп тұрған кеніштерде уран өнідірудің көлемін ұлғайту жөніндегі
Қазақстан Республикасында атом электр станциясын салу туралы шешiм қабылдау
2007 жылы электр энергиясын өндiру 76 млрд. кВтсағ. көлемiнде
Кесте 4.
Электр энергиясын, газ бен су өндіріу және бөлу
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 ж
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Электр энергиясы, млн. квт, сағат 71 668,5 105,5 76
Жылу энергиясы, мың Гкал 83 183,4 91,6 88
Табиғи мың текше метр 2 463 818,1 104,9 2
2007 жылы электр энергетикасын өндіру 2006 жылмен салыстырғанда 6,2%-ға
Қазақстан Республикасының бірыңғай электр энергетика жүйесі (БЭЖ) Ресей Федеациясы
1.3 Қазақстан өнеркәсібінің қазіргі әлеуеті және 2009 жылы іске
Өнеркәсіп өнімдері көлемінің өсу қарқынының төмендеуі, құрылыс көлемінің қысқаруы
Кен өндіру өнеркәсібіндегі өсу қарқынының 2,8 %-ға дейін төмендеуіне
Кен қазу өнеркәсібіндегі өндірістің өсуі негізінен 2009 жылы мұнай
Өңдеу өнеркәсібіндегі өндірудің қысқаруы негізінен металлургия өнеркәсібіндегі өндірудің қысқаруымен
Құрылыста 2009 жылы 2 %-ға дейін төмендеді. Іскерлік және
Теңгенің құнсыздануы экономиканың өсуіне оң әсер етеді, бұл 2009
2009 жылғы кезеңнің соңында теңгенің құнсыздануын ескере отырып, инфляция
Жалпы әлемдік сұраныстың қысқаруы, қазақстандық экспорттың басты тауарлық құрамдас
Болжам бойынша 2009 жылы экспорт көлемі 45,1 млрд. АҚШ
Импорттың төмендеуінен асатын экспорт көлемінің төмендеуі, 2009 жылы 5,9
Төлем теңгерімінің болжамды параметрлері ақша-кредит саясатының параметрлерімен және елдің
2010 жылдан бастап 3,0 %-дан, 2013 жылы 4,3 %-ға
Өнеркәсіп өнімі көлемінің орташа жылдық өсуі 2010 – 2013
Мұнай мен газ конденсатын өндіру көлемі 2008 жылғы 70,7
Ауылшаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемінің өсуі 3,5 %-ды құрайды.
Құрылыс жұмыстарының орташа жылдық өсуі 2,1-3,0 % деңгейінде күтілуде
Көлік қызметтері 3-3,5 %, көрсетілетін байланыс қызметтерінің көлемі орташа
2013 жылға қарай халықтың жан басына шаққандағы ЖІӨ 10822
Тұтастай алғанда 2007 - 2009 жылдары машина жасау саласын
Қазақстан Республикасында атом электр станциясын салу туралы шешiм қабылдау
2007 жылы электр энергиясын өндiру 76 млрд. кВтсағ. көлемiнде
2007 жылы электр энергиясын тұтыну 73,7 млрд. кВтсағ. деңгейiнде
Тек 2008 жылдың өзінде құны 246 миллиард теңге болатын
Ақмола облысында қазір 32 инвестициялық жоба қолға алынғаны белгілі.
Елімізде 2009 жылдың ІІ-жартысынан бастап іске қосылған бірнеше инвестициялық
Алматы облысында 51,2 млрд. АҚШ доллары болатын 90 инвестициялық
Миллиардтаған долларға бағаланатын мұнай келісім-шарттарымен өңірде инвестициялық жобаларды жүзеге
Шығыс Қазақстан облысы “Қазцинк”, “Қазақмыс”, “Қазатомпром” сияқты ірі
Жамбыл облысында минералық тыңайтқыштар экспорттауға арналған химиялық кластер құрылады.
Батыс Қазақстан облысында бірнеше инвестициялық жоба қолға алынған. Жайық
Қостанай облысы өзінің ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу әлеуеті молдығымен
Қызылорда облысының маңызды жобаларының бірі - вагон құрастыру зауыты.
Арал қаласында балық өндеу зауыты іске қосылған. Облыста белгіленген
Маңғыстау облысы еліміздегі өндіріс кәсіпорындары өндіретін өнімдердің 15 пайызын
Ақтау қаласында Қазақстан Даму банкінің қолдауымен мұнда 53 миллион
Павлодар облысы индустриялы өңір саналатыны баршаға аян. Облыста электролиз
Солтүстік Қазақстан облысы да өзінің ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіріп,
Жеңіл өнеркәсібіне бағыт алған Оңтүстік Қазақстан облысында мақта өндеу
Облыста орта және шағын бизнес саласындағы жобаларды қоспағанда 2009
Алматы қаласында кішіқала жобасымен салынған “Көкжиек” шағын ауданы салынуда.
Қарағанды облысы - өндірісті өңір өзінің көшбасшылық орнын сақтап
Еліміздің 15 облысы мен Алматы қаласын қоса алғанда 2009
2 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру және одан әрі жаңартудың негізгі
2.1 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру: мүмкіндіктеріміз бен басымдықтарымыз
Қазақстан экономикасының шетелден келетін осы заманғы өнімдердің сан алуандылығы
Шикізат экспорты қазақстандық өнімдерді импорттаушыларға біз сыйлаған әлеуетті қосымша
Елімізде әртараптандыру шаралары жүргізілмеді деуге болмас, алайда оның жетімсіз
Тәуелсіздік жылдарында елімізде тауарлар мен қызметтер өндіретін жаңа салалары
Елдің өңдеу өнеркәсібінде болат прокатының, шақпақ мыстың, мырыштың, қорғасынның,
Өнеркәсіп салаларын үш топқа бөлуге болар еді:
біріншісі-әлемдік деңгейге жетендер;
екіншісі-қалыптасқан әрі ішкі және ішінара өңірлік деңгейде жұмыс істейтіндер;
үшіншісі-қалыптасқан, перспективасы бар топтар.
Әлемдік рынокта ұлттық брендке айналған мыс,мырыш, темір прокатымен қатар
Қазақстанның тері илеу өнеркәсібі әлемдік рынокқа соңғы жылдары ғана
Енді әртараптандырудың перспективалық бағыты саналатын металл өңдеу өнеркәсібіне назар
Дүние жүзінде қазір мұндай өндірістерді салу қауырт жүріп жатыр.
Металл өңдеу саласында бірқатар бұйымдар шығару жолға қойылған. Жартылай
Алайда ішкі және сыртқы рыноктардың әлеуеті саланың кеңейтілуін талап
Кесте 5.
Жеке тауарлардың импорты (млн. доллар)
Жылдар 2003 ж. 2007 ж. 2008 ж.
Болат құбырлар 384,7 1065,1 2639
Жүк вагондары 189,1 123 450
Металл шыбықтар 97,6 665 442,4
Темір бұрыштар 53,0 269,3 255,5
2008 жылы 2,8 млн. тонна осындай өнімдер сырттан әкелінген.
Ақтөбе,Атырау ,Ақтау, Еібастұз,Рудный қалаларында салынып жатқан метеллургия зауыттары, сымдарды,
Қазіргі кезде жедел дамып, айрықша назарды талап ететін құбыр
Алайда ішкі рыноктың сұранысы толық көлемде қамтамасыз етілмейді. Тіпті
Елімізде отандық вагон жасауда бетбұрыс байқалады. Солтүстік Қазақстан облысындағы
Бүгінгі таңда комбайындар, тракторлар және басқа техника жинауды
Фармацевтика өнеркәсібі-жедел дамушы салалардың бірі. Ол қазір меди-цина және
Корпоративтік көшбасшылары «Қазақстан қағазы » АҚ және «Каполиграф» Ақ
Ұн тартау өнеркәсібінің дамуына қарай өркендей түскен макарон өнеркәсібі
Әртараптандыру үдерісінің жүруіне орай жеи-шөп және жем өнеркәсібі, экологиялық
Дағдарыстан кейін экономика біртіндеп қалпына келіп, сұраныс пен ұсыныс
Қазақстан ІЖӨ өндіру бойынша әлемде елуінші орынан сәл төмен
Елбасының бұл жолғы сөзі де жаңа тарихи кезеңге аяқ
Шығыс Қазақстан, Қарғанды және Павладар обылыстары үлгісінің негізінде индустриялық-инновациялық
Қазақстандық үлес бойынша барлық өңірлерде 750 миллиард теңгенің 1240
Аса бай минералды-шикізат базасы, дамыған өндіріс пен агроөнеркәсіп кешені,
Алдағы бесжылдықта бұл көрсеткішті екі есе арттыру жоспарлануда.
Біріншіден, бұған жалпы өңірлік өнім үлесінің 41 пайызын құрайтын
Екіншіден, кен-металлургия саласы машина жасауды дамытуға негіз қалайды, соңғы
Машина жасау саласының 11 пайызын автомобиль кұрастыру кұрайды. Кэсіпорын
Шығыс Қазақстанда республика бойынша ең көп көлемде сүт, күнбагыс,
Шығыс Қазақстан облысында «Нимекс-Текстиль» ЖШС-де тоқыма өндірісін кеңейту, Семейдегі
Қазақстанды дағдарыстан кейінгі дамытудың негізгі бағыттары, атап айтқанда, АӨК-ті,
Әлемдік жэне біздің жеке тэжірибеміз көрсетіп отыргандай, нарықтық экономика
Осы орайда, Елбасының пікірінше, тартылған инвестиция келемі, құрылған жаңа
Мемлекет басшысы сондай-ақ экономиканы эртараптандыру жөніндегі жоспарды жүзеге асыру
Мемлекет басшысы атап өткендей, бесжылдықтың басым бағыттарын жедел дамыту
Дағдарыстан кейінгі республиканың даму бағдарламасының Шығыс Қазақстан, Павлодар және
Мұнда барлық дерлік өнеркәсіп саласының керемет кәсіпорындары, ірі ғылыми-зерттеу,
Елбасы алдағы индустриалдық бес-жылдықты жүзеге асырудагы жергілікті атқарушы биліктің
- Елімізді жеделдете индустриаландыру жаңа технологиялық базага, өнімді инновациялауға,
«ENRC», «Миттал Стал», «Қазцинк», «Қазақмыс», «Қазатомпром», «ТМК» сияқты халықаралық
- Енді мен экімдерді тыңдаганда, олардың қызметін индустриалдық-инновациялык салада
Өз тарапынан мемлекет бизнес үшін жайлы инвестициялық және іскерлік
2.2 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандырудың негізгі бағыттары мен стратегиялық мақсаттары
Стратегиялық жоспар-2020-ны іске асыру кезеңінде үдемелі индустрияландыру жолымен экономиканы
Экономиканың өнімділігін кешенді арттыруға бағытталған елді индустрияландыру келесі бағыттар
- шикізат өндірістерінің кейіннен барынша жоғары қайта бөлістерге өтуімен,
- жер қойнауын пайдаланушылардың, ұлттық компаниялар мен мемлекеттің сұранысына
- шикізат секторына байланысты емес және көп жағдайда экспортқа
- әлемдік экономикада кейінгі 15-20 жылда басым рөл атқаратын
Әртараптандыру бірінші сатыда (2010-2014 жылдары) отандық экономиканы үдемелі әртараптандыру,
- агроөнеркәсіптік кешен және ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу;
- құрылыс индустриясы және құрылыс материалдарының өндірісі;
- мұнайды қайта өңдеу және мұнай-газ саласының инфрақұрылымы;
- металлургия және дайын металл өнімдерін өндіру;
- химия, фармацевтжәне қорғаныс өнеркәсібі;
- энергетика;
- көлік және телекоммуникациялар.
Екінші сатыда (2015-2019 жылдар) әртараптандырудың басым бағыттар мен түйінді
Кесте 6.
Экономиканы әртараптандырудың стратегиялық мақсаттары
2020 жылға қарай ІЖӨ құрылымындағы өңдеу өнеркәсібінің үлесі кемінде
Жалпы экспорт көлеміндегі шикізаттық емес экспорттың үлесі кемінде 45%-ын
Шикізаттық емес экспорттың көлемі өңдеу өнеркәсібінің жиынтық өндірісінің кемінде
Өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек өнімділігі кем дегенде 2 есеге ұлғаяды.
Агроөнеркәсіптік кешендегі еңбек өнімділігі кемінде 4 есеге ұлғаяды.
Шикізаттық емес сектордың өзіндік құнындағы көліктік шығыстардың үлесі кемінде
2015 жылға қарай ІЖӨ құрылымындағы өңдеу өнеркәсібінің үлесі кемінде
Жалпы экспорт көлеміндегі шикізаттық емес экспорттың үлесі кемінде 40%-ын
Шикізаттық емес экспорттың көлемі өңдеу өнеркәсібінің жиынтық өндірісінің кемінде
Өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек өнімділігі кем дегенде 1,5 есеге ұлғаяды.
Агроөнеркәсіптік кешендегі еңбек өнімділігі кемінде 2 есеге ұлғаяды.
Шикізаттық емес сектордың өзіндік құнындағы көліктік шығыстардың үлесі кемінде
ІЖӨ энергия сыйымдылығы кемінде 10%-ға азаяды.
Инновациялық белсенді кәсіпорындар үлесі 10%-ға дейін ұлғаяды.
Агроөнеркәсіптік кешен және ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу. Жер
Ауылдық жерлерде ел халқының шамамен 50 пайызы тұратындығын ескере
Кесте 7.
Ауыл шаруашылығы саласындағы стратегиялық мақсаттар
2015 жылға қарай Экспорттың жалпы көлемінде агарарлысаланың экспорттық әлеуеті
агроөнеркәсіптік кешендегі еңбек өнімділігі кемінде 2 есеге ұлғаяды.
етті қайта өңдеу 27%-ға дейін, сүт - 40%-ға дейін,
Құрылыс индустриясы және құрылыс материалдарының өндірісі. Экономиканың өсуімен құрылыс
Мұнайды қайта өңдеу және мұнай-газ саласының инфрақұрылымы. елдің бай
Кесте 8.
Мұнайды қайта өңдеу және мұнай-газ саласының инфрақұрылымы саласындағы стратегиялық
2014 жылға қарай отандық мұнай өңдеу зауыттарымен елдің отынға
2012 жылға қарай Бейнеу-Бозой-Ақбұлақ газ құбыры елдің оңтүстігін жылына
Металл рудаларының зор қорларына ие бола отырып, Қазақстанда дайын
Химия, фармацевтика және қорғаныс өнеркәсібі. Химия өндірісін дамыту мақсатында
Кесте 9.
Химия, фармацевтика және қорғаныс өнеркәсібіндегі стратегиялық мақсаттар
2020 жылға қарай мемлекеттің қорғаныс саласындағы тапсырысының 80%-ы отандық
химия өнімдерінің жалпы өндірісі 3 есеге өседі.
химия өнімдерінің 20-дан астам жаңа түрін өндіру ұйымдастырылады.
2015 жылға қарай хлор-сілтілік өндіріс каустикалық сода бойынша жылына
минералды тыңайтқыштардың түрлерін шығару жылына 3 млн. тоннадан асады
2014 жылға қарай елдегі дәрілік заттар тұтынудың жартысы отандық
2013 жылға қарай химиялық өндіріс үшін шикізатты қайта өңдеу
күкірт қышқылының өндірісі жылына 2500 мың тоннадан артық көлемге
қуаттылығы жылына 400 мың тонна кальцийлендірілген соданың өндірісі ұйымдастырылады.
Экономикалық даму қарқындары және экономиканы әртараптандыру энергетика секторына елеулі
2.3 Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың негізгі құралы - “Индустрияландыру картасы”
Бүкіл әлем экономикасын тұралатқан жаһандық қаржы-экономикалық дағдарыстың қиындықтарына қарамастан
Мемлекет басшысының баламасыз бастамаларымен жаһандық дағдарыстан өзгелермен салыстырғанда оқ
“Индустрияландыру картасы” екі бөлімнен тұрады. Біріншісі, өңірлік карталар. Онда
Мәселен, Павлодар облысында “Қазақмыс” корпорациясы Бозшакөл кен байыту комбинатын,
“KEGOC” АҚ Алматы облысында Мойнақ ГЭС-інің толық қуатында жұмыс
Ал Жамбыл облысында “Қазфосфат” ЖШС кен байыту фабрикасын және
Үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында өндірістік қуаттарды
Осы шараларды орындау мақсатында біріншіден, мемлекетке бизнес қауымдастығымен бірлесе
Инвестициялық жобаларды сараптау және оларға мониторинг жасау үшін инвестициялық
Мемлекет басшысының тікелей тапсырмасымен индустрияландыру бағдарламасы аясында экспортқа өнім
Жоғарыда атап көрсеткеніміздей, үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі стратегиялық мақсаттарды
Иә, еліміздің индустриялық-инновациялық дамуының алғашқы бесжылдығын жүзеге асыру жөніндегі
3 Қазақстан өнеркәсібін әртараптандыру мен жаңартудағы негізгі
3.1 Қазақстан өнеркәсібін жаңартудың алда тұрған міндеттері және
Тау-кен өндiру өнеркәсiбi. Отын-энергетикалық кешен тиiмдiлiгiнiң деңгейiн арттыру 2010
Каспий теңiзiнiң қазақстандық секторының көмiрсутегi ресурстарын тиiмдi игерудi қамтамасыз
Каспий теңiзiнiң қазақстандық секторы мемлекеттік бағдарламасының екінші кезеңiн iске
мұнай-газ кешенi үшiн бәсекеге қабiлеттi тауарлар мен қызметтер ұсыну
мұнай мен газды терең қайта өңдеудi дамыту және мұнай
Көрсетiлген мiндеттердi шешу жолдары:
көмiрсутектерiнiң барланған қорларының өсуiн қамтамасыз ету және өндiрудi тұрақты
көмiрсутектерiн тасымалдаудың мультимодальдық жүйесiн дамыту;
теңiз операцияларын жағалаулық қолдау үшiн инфрақұрылым құру, теңiз мұнай
екiншi буынды зауыттың құрылысының жобасын iске асыру және Теңiз
Атырау мұнай өңдеу зауытын қайта жаңарту жобасын iске асыруды
Мұнай өнiмдерiнiң сапасын еуропалық стандарттарға (ЕВРО-3) дейiн жеткiзу мақсатында
Қазақстанда газ саласын дамытудың басты мақсаты газдың iшкi ресурстарын
Жоғарыда көрсетiлген мақсаттарға қол жеткiзу үшiн мынадай мiндеттер шешiлетiн
газ қорлары бойынша ресурстық әлеуеттi өсiру мiндеттерi және iлеспе
сұйытылған газ шығару және мұнай-химия өнiмдерiнiң көлемiн арттырумен өндiрiлетiн
жаңа аумақтарды газдандырудың және коммуналдық шаруашылықта, электр энергетикасында, автокөлiктерде
олардың пайдаланылуы кезiндегi техникалық және экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету
газ саласының нормативтiк базасын қайта қарау, газ-көлiк жүйесi субъектiлерiнiң
салаға мамандар тарту үшiн оқыту, қайта оқыту және жағдай
Көмiр өнеркәсiбiнде оны ИСО сериялы халықаралық стандарттарға көшудi қамтамасыз
Геологиялық саланы дамыту үшiн:
геологиялық барлау ұйымдарын техникалық қайта жарақтандыру;
Қазақстанда геологиялық барлау техникасының жаңа үлгiлерiн өндiру;
геологиялық саладағы қолданбалы ғылыми-техникалық зерттеулердi дамыту.
Энергия ресурстарын әлемдiк нарықтарға тасымалдау. Қазiргi уақытта нәтижелерi бойынша
Жаңа кен орындарын өндiру және тауарлы газ өндiрiсi мен
Шығыс және Солтүстiк-Батыс Еуропа, Жерорта теңiзiнiң аймағы, Қытай Қазақстан
Республиканың газ көлiгi саласы үшiн магистралды газ құбырлары жүйесiн
Жұмыс iстеп тұрған магистральды газ көлiгi жүйесiнiң өткiзу қуатын
Сондай-ақ республиканың iшкi газ нарығының дамуы басым мiндет болып
Мұнай, газ және газ конденсатты кен орындарын әзiрлеу қоршаған
Газды қайта өңдеудi және газды кәдеге жаратуды тереңдету мақсатында
Көмір өндіру көлемін арттыруға қол жеткiзу үшiн:
осы заманғы техникалық деңгейдiң көмiр өндiретiн техникасына көше отырып,
Екiбастұз және Шұбаркөл көмiр кен орындарын тиiмдi өңдеудiң кешендi
жылу электр станцияларының қажеттiлiктерiн толық қамтамасыз ету, коммуналдық секторды
ИСО сериялы халықаралық стандарттарды енгiзу арқылы қазақстандық көмiрдiң бәсекеге
Өңдеушi өнеркәсiп. Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған Индустриялық-инновациялық даму
Өңдеушi өнеркәсiп пен қызметтер саласында бәсекеге қабiлеттi және экспортқа
Жедел экономикалық серпiлiстi қамтамасыз ету үшiн 2007 - 2009
Индустриялық-инновациялық саясатты ақпараттық-талдамалық қамтамасыз ету ерекше маңызға ие болады.
Экономиканың 23 әлеуеттi бәсекеге қабiлеттi секторларына маркетингiлiк, конъюнктуралық және
Алдағы кезеңнiң түйiндi бағыттары басымды салаларда бiрқатар жоғары технологиялы
Индустриялық-инновациялық дамуды басқару, даму институттарының, мемлекеттiк-жеке меншiк әрiптестiгiнiң жұмыс
Сондай-ақ орта мерзiмдi перспективада мынадай мiндеттер шешiлетiн болады:
өңдеушi өнеркәсiптiң негiзгi қорларының өнiмдiлiгiн арттыру;
жеке секторды бәсекелi артықшылықты жасауға және жетiлдiруге нақты өндiрiстерде
елдiң экспорт әлеуетiн қосылған құны жоғары тауарлар мен қызметтердiң
әлемдiк сапа стандарттарына көшу;
әлемдiк ғылыми-техникалық және инновациялық процестерге қоса отырып, өңiрлiк экономикаға
Шикiзат емес бағыттағы экономиканың салаларында iске асырылатын барлық әлеуеттi
Кластерлiк даму. Кластерлiк идеяларды дамытуда индустриялық аймақтар құру сияқты
Оң нәтижелер алған жағдайда осы тәжiрибенi барлық өңiрлерге тарату
Қазiргi уақытта Қазақстан Республикасындағы индустриялы аймақтарды қалыптастыру мен дамытудың
Жалпы алғанда, бұл құралдың жеке меншiк-мемлекеттiк әрiптестiктi дамытуда табысты
Мұнай-газ машинасын жасауа саласындағы басты мақсат әртараптандыру негiзiнде машина
Қазiргi уақытта республика өнеркәсiбiнiң металлургия секторында мынадай проблемалар бар:
руда құрамында пайдалы құрамдауыштар аздығы;
пайдалы қазбалы кен орындарының көп құрамдауыштығы;
жоспарлау, жобалау және басқару процестерiн автоматтандыру деңгейiнiң төмендiгi;
негiзгi қорлардың тез тозуы;
тау-кен машина жасаудың өз кәсiпорындарының қуатының аздығы;
минералды шикiзатты кешендi, қауiпсiз және қалдықсыз өндiру және қайта
тұтынушылардың алыс орналасуы;
жер қойнауын пайдалану, табиғат қорғау қызметi саласындағы нормативтiк-заңнамалық және
мамандар даярлау мен қайта даярлаудың осы заманғы жүйесiнiң болмауы;
тау-кен саласының кәсiпорындары қызметiнiң шашыранды сипаты (үйлесiмнiң болмауы).
Металлургия саласын табысты дамыту үшiн Қазақстан Азия нарығын ерекше
Құрылыс материалдары саласының 2010-2014 жылдарға арналған негiзгi бағыттары:
- қосылған құны жоғары бәсекеге қабiлеттi өнiм шығаруды қамтамасыз
- өндiрiс қалдықтарын пайдалануды, энергия және ресурстарды үнемдеудi және
Шыны, цемент, жылу оқшаулағыш және "қабын материалдарын, жақтау кiрпiштерiн,
Жоспарланған кезеңге ұйғарылып отырған мақсаттар мен мiндеттер:
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2004 жылғы 13 желтоқсандағы N
Бағдарламада көзделген мiндеттердi шешу үшiн отандық және шетелдiк инвестициялар
жекелеген өңiрлердiң әлеуетiн, шикiзат көздерiнiң болуын, қолданыстағы және тұрып
сала мен технологиялар трансфертiнiң ғылыми базасын дамыту;
жаңа стандарттар әзiрлеу арқылы стандарттау және қолданыстағыларын халықаралықтарға бейiмдеу
шетелдiк өткiзу нарықтарына және шетелдiк фирмалар үстемдiк құрып отырған
мамандарға жалпы қажеттiлiктi анықтай отырып, кадрлар даярлау жүйесiн оңтайландыру.
Тоқыма өнеркәсiбi табиғи, жасанды және синтетикалық талшықтарды тоқыма жiпке
Республиканың тоқыма өнеркәсiбiн дамыту мақсатында Оңтүстiк Қазақстан облысында мақта-мата
Шиттi мақта өндiру саласындағы ең өткiр мәселелер: мақта өндiрумен
Мақта шаруашылығындағы проблемалы мәселелердi шешу үшiн алдағы 2010-2014 жылдары:
- "Мақта саласын дамыту туралы" Заңды қабылдау;
- мақтаны қайта өңдеу ұйымдарында 9000 сериялы ИСО халықаралық
- мақта шаруашылығы және тоқыма өнеркәсiбi жөнiндегi халықаралық ұйымдар
- бiр мақта қайта өңдейтiн кәсiпорындар салу;
- Оңтүстiк Қазақстан облысында мақтаның егiстiк тұқымын дайындау жөнiнде
- Оңтүстiк Қазақстан облысы аумағында көлiк-логистикалық терминалын салу қажет.
Тоқыма саласының мақта-тоқыма сегментiнiң қосылған құндары тiзбесiнiң элементтерiн қалпына
Әлеуеттi тоқыма кластерiнiң бәсекеге қабiлеттiгiн арттыру үшiн Қазақстанда [29]:
- еңбек өнiмдiлiгiн арттыру; мақтаның сапасын бағалау (грединг) стандарттарын
- кластердiң барлық құрамдауыштарымен және әлемдiк сауда және логистикалық
- шикiзаттың сапасын арттыру;
- бiлiктi жұмыс күшiмен қамтамасыз ету;
- жаңа ақпараттық және өндiрiстiк технологиялар енгiзу қажет.
Тамақ өнеркәсiбi. Ауыл шаруашылығы өнiмiн қайта өңдеудiң деңгейiн тереңдету
Республиканың өңiрлерi бойынша кластерлiк жобалар ретiнде мыналар айқындалды:
солтүстiк өңiрде (Ақмола, Қостанай және Солтүстiк Қазақстан облыстары) -
оңтүстiкте - (Алматы, Жамбыл, Оңтүстiк Қазақстан облыстары) жемiс-көкөнiс;
Қостанай облысында - сүт.
Кластерлiк бастамалардың дамуы қайта өңделетiн ауыл шаруашылығы шикiзатының өнiмiн
Астықты қайта өңдеу кластерi:
- астықты қайта өңдеудiң экспорттық әлеуетiн арттырудың мемлекеттiк стратегиясын
- астықты терең қайта өңдеу өнiмдерiнiң қазақстандық ортақ брендiн
- экспорттаушылар - астықты қайта өңдеушiлер қауымдастығын құру;
- астықты экспортқа сату жөнiндегi қызметтi лицензиялау;
- экспорттаушыларға жеңiлдетiлген кредит, шикiзат және дайын өнiмдi тасуға
- құрғақ дән маңызы мен биоэтанолды қоса алғанда, бидай
- астықты қайта өңдеу зауытын салу;
- ТМД, ЕурАзЭҚ және ЕЭС-қа мүше мемлекеттер аумағында экспорттың
- ауыл шаруашылығы және оның қайта өңдеу өнiмдерiн өткiзу
- «Ақ Бидай Терминал» акционерлiк қоғамының жарғылық капиталын ұлғайту
- Ақтау қаласында ұн тарту кешенiн салу;
- "Астық Қоймалары" жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгiнiң N2 Нан базасынан
- Баку (Әзiрбайжан) және Амирабад (Иран) порттарында астық қабылдау
Жемiс-көкөнiс кластерi:
- таза сортты егу материалдары мен тұқым өсiру үшiн
- азық-түлiк құрал-жабдықтары сертификаттарын тану рәсiмiн оңайлату;
- жемiс-көкөнiс дақылдарын өндiру және қайта өңдеу жөнiндегi кәсiпорындар
- жемiс-жидек дақылдарының көп жылдық екпе ағаштарын және жүзiм
Сүт кластерi:
- мал шаруашылығы бойынша орташа және iрi субъектiлердi құру
- Қостанай облысының селолық округтарында малдың түрлерiн аудандастыру бағыты
- облыстық бюджет қаражатынан асыл тұқымды мал бастарын сатып
- жұқпалы аурулы малдарды залалсыздандыру ережесiн сақтамағаны үшiн иелерден
- машинамен сауу және оның бастапқы салқындатылған сүттi жинау
- қазiргi технологиямен құрама жем зауытын салуға инвестицияларды тарту;
- жемшөп өндiру жөнiнде өңiрлiк бағдарламаны әзiрлеу;
- жеке ауладағы мал басы үшiн қолдан ұрықтандыратын қосымша
Көлiк-логистикалық қызметтер. "Көлiктiк логистика" пилоттық кластерiн жасау мен дамыту
Алдағы кезеңде қызметтердiң кең тiзбесiн ұсына отырып, халықаралық деңгейдегi
Бұдан басқа, Ақтау портында және Достық станциясында көлiк-логистикалық орталықтарын
Мұнай-химия саласын дамыту. Базалық мұнай-химия өнiмiн (этилен, полиэтилен, пропилен,
- отандық газ шикiзатта жұмыс iстейтiн базалық мұнай-химия өнiмiн
- мұнай-химия кәсiпорындарының қызметi үшiн шикiзаттың (газ және мұнай)
- Қазақстанда мұнай-химия өндiрiсiн салуға инвестициялар тарту.
Алға қойылған мiндеттердi iске асыру үшiн мынадай iс-шаралар жүргiзiлетiн
- Мұнай-химия өнеркәсiбiн дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған бағдарламасын іске
- көмiрсутегi шикiзатын терең қайта өңдеу жөнiндегi өндiрiстер құрудың
- мұнай-химия өндiрiстерiнiң қызметi үшiн ұзақ мерзiмдi кезеңге арналған
- қосылған құны жоғары бәсекеге қабiлеттi мұнай-химия өнiмiнiң кең
Әлеуеттi инвесторларды тарту жөнiндегi жүргiзiлген жұмыстың нәтижесiнде мұнай-химия өндiрiстерiн
Арнайы экономикалық аймақтың басымдықтарын дамытудың қалқалау қағидатымен бiрге пайдалана
"Атырау облысындағы Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркi" арнайы экономикалық аймағын
Мұнай-химия өндiрiстерiн құру жөнiндегi iс-шараларды iске асыру 2010 жылы
Ақпараттық технологиялар паркі. Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2003 жылғы 18
«JURONG Consultants Pte Ltd» компаниясы ақпараттық технологиялар паркi арнайы
Ядролық технологиялар паркi. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2005 жылғы 12
Орта мерзiмдi перспективада [30]:
- "Ақпараттық технологиялар паркi" арнайы экономикалық аймағының бiрiншi кезектегi
- өңiрлiк технопарктер мен "Ақпараттық технологиялар паркi" арнайы экономикалық
- биотехнология, мұнай-химия, жаңа материалдар мен агроөнеркәсiптiк технологиялар саласындағы
- инновациялық инфрақұрылым, ғылымды қажетсiнетiн өндiрiстер құру жөнiндегi жұмысты
Электр энергетикасы саласын дамыту. 2010-2014 жылдары электр энергетикасы саласында
- елдiң энергетикалық тәуелсiздiгiне қол жеткiзу, экономиканың және халықтың
- көтерме нарықтың одан әрi дамуы және жеке тұтынушыларға
- Қазақстан Республикасы Ұлттық электр торабының (ҰЭТ) транзиттiк әлеуетiн
- Қазақстан Республикасы энергия жүйесiнiң Орталық Азия және Ресей
- электр энергиясы мен қуатының қазiргi және болжанып отырған
- электр энергиясының қуатын реттеп отыратын шектес мемлекеттерден импортты
- қазiргi кезде бар энергетикалық қуаттарды қалпына келтiру және
- жинақтайтын қуаттардың құрылымдарын оңтайландыру.
Электр энергиясы өндiрiсiнiң көлемiн арттыру мақсатында елiмiздiң батысында мұнай
Елiмiздiң ядролық энергетика саласын дамытудың негiзгi мақсаттары:
- ғылыми қамтымды ядролық технологиялардың дамуы, отандық ғылымды қажет
- Қазақстанда ұлттық экономиканың жоғары технологиялық секторларының дамуы үшiн
Атом электр станциясын салу көмiр электр станцияларымен салыстырғанда энергия
Жылу мен электрдiң қажеттi көлемiнiң экономикалық тиiмдi өндiрiсi елдiң
Атом энергетикасы мен уран өндiрiсiнiң дамуында көздеген мақсатқа жету
3.2 Қазақстан өнеркәсібін дамытудың 2009-2011 жылдарға арналған
Қазақстан өнеркәсібін дамытудың миссиясы - бәсекелестік қабілеттің жоғары деңгейі
Қазақстан өнеркәсібін дамытуға арналған стратегиялық жоспардың негізгі тұжырымдамасы мынадай:
Пайдалы қазбалардың қосымша қорларын анықтауға бағытталған геологиялық зерттеу жүйесі
Халықаралық энергетика нарығының ықпалды және жауапты қатысушысы ретінде мемлекеттің
Елдің энергия қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Ішкі және сыртқы нарықтардың көмір өнімдеріне қажеттілігін қамтамасыз ету.
Энергия ресурстарын тасымалдау жүйелерін одан әрі дамыту.
Ядолық-энергетикалық саланы құру ОЭК салаларына энергия үнемдейтің технологияларды енгізу.
Елдің минералдық шикізат кешенінің тұрақты дамуын және жұмыс істеуін
1. Елдің минералдық шикізат кешенін минералдық шикізат қорларымен қамтамасыз
2. Халықты жерасты ауыз сумен қамтамасыз ету.
3. Қазақстан барлық аумағында жерасты сулары мен қауіпті геологиялық
4. Минералдық шикізат кешенінде инвестицияның тұрақты өсуін қамтамасыз ету.
Елдің минералдық шикізат кешенінің тұрақты дамуы мен жұмыс істеуін
Елдің минералдық шикізат кешенінің тұрақты дамуын және жұмыс істеуін
- болжамдық ресурстарды бағалаумен Қазақстан аумағының зерттелуін қамтамасыз ету;
- пайдалы қазбалар кен орындарын орналастырудың өңірлік және жергілікті
- пайдалы қазбалардың түрлері оның ішінде неғұрлым көп қажет
- Қазақстанны барлық аумағында елдің минералдық шикізат кешенінің жағдайы
- геологиялық ақпарат дерекқоры мен геоақнараттық жүйелерді қалыптастыру.
Болжамдық ресурстарды бағалаумен Қазақстан аумағының зерттелуін қамтамасыз ету міндетін
Ал пайдалы қазбалар кен орындарын орналастырудың өңірлік және жергілікті
Пайдалы қазбалардың түрлері оның ішінде неғұрлым көп қажет етілетін:
Қазақстанны барлық аумағында елдің минералдық шикізат кешенінің жағдайы туралы
Геологиялық ақпарат дерекқоры мен геоақнараттық жүйелерді қалыптастыру үшін геологиялық
Халықты ауыз сумен қамтамасыз етуде жерасты суларына іздеубарлау жұмыстары
Кесте 10.
Ауылдық елді мекендерді сапалы жерасты ауыз су қорларымен қамтамасыз
Атауы Өлшем бірлігі Есепті кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010
ж 2011ж
1. Жерасты суларына іздеубарлау жұмыстары барлығы 1650 ауылдық елді
%
152
12,9
197
24,9
108
31,4
102
37,6
104
43,9
2. Тұщы жерасты сулары кенорындарының корын қайта бағалаумен жете
% -
- -
- 2
1,0 28
15,5 28
29,9
1650 ауыл ауыз судың тапшылығын қатты сезінуде .Қазіргі уақытта
Тұщы жерасты суларының жеткілікті қорларымен қамтамасыз етуді: 2008
Қазақстанның барлық аумағындағ жерасты суларының ресурстық әлеуетінің сапасы және
жерасты сулары мен қауіпті геологиялық процестер жағдайын бағалау және
өздігінен төгілетін гидрогеологиялық және мұнай ұңғымаларын жою және консервациялау.
2012 жылға қарай зерттеуді бақылаулардың мемлекеттік желісімен қамтуды қамтамасыз
Кесте 11.
Өздігінен төгілетін гидрогеологиялық және мұнай ұңғымаларын жою және консервациялау
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
1.Гидрогеологиялық ұңғымаларды жою
Барлығы- 2149 ұңғыма
2. Мұнай ұңғымаларын жою Ұңғыма
%
ұңғыма 130
17
8 85
17,4
8 158
28,7
6 200
38,0
6 210
47,3
-
Гидрогеологиялық ұңғымаларды жою және консервациялау: 1026 (2149-дан) 2007жылы –
Минералдық шикізат кешенінде (МШК) инвестициялардың тұрақты өсуін қамтамасыз ету
- Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік
- Жер қойнауына пайдалану саласындағы нормативтік- құқықтық базаны
- Жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік басқарудың сапалық деңгейін
- Қазақстан Республикасының ізбасар- елң яғни Өндіруші салалар қызыметінің
2012 жылға қарай минералдық шикізат тікелей инвестициялардың өсуі 19,5%
2011 жылға қарай Қазақстанның ЕІТІ талаптарының барлық өлшемдерін (18)
Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесін
Жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік басқарудың сапалық деңгейін арттыру
Қазақстан Республикасының ізбасар- елң яғни Өндіруші салалар қызыметінің ашықтығы
Отын-энергетикалық кешенді серпінді дамыту стратегиялық бағытының даму мақсаттары мынадай:
Энергетикалық ресурстар мен қуаттарды тиімді тиімді пайдалану.
Электр энергетикасына деген экономиканың өскелең қажеттілігін қамтамасыз ету.
Мұнай ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыру.
Газ ресурстарын ұтымды және тиімді пайдаланудан әлеуметтік экономикалық нәтежені
Ішкі және сыртқы нарықтардың көмір өніміне қажеттілігін қамтамасыз ету.
Энергетикалық ресурстар мен қуаттарды тиімді пайдалану мақсатын жүзеге
Ел бойынша энергия көздерінің белгіленген қуатын пайдалану коэффициентін жыл
Экономиканың электр энергиясы деген өскелең қажеттілігін қамтамасыз етуді жүзеге
Энергетикасы саласындағы инвестициялық тартымдылықты арттыру;
Жұмыс істеп тұрған қуаттарды қайта құру, жаңғырту және жаңа
Электр және жылу жүйелері объектілерін салу;
Жыл бойғы режимде ЖГРЭС-тің толық қуатпен жұмыс істеуі есепбінен
Жаңғыртылатын эенргия көздерін теңгерімге тарту.
2011 жылы электр энергиясы өндіруді 2007 жылғыға 15%-ға өсіруді
Энергетикасы саласындағы инвестициялық тартымдылықты арттыру үшін саланың инвестициялық тартымдылығын
Жыл бойғы режимде ЖГРЭС-тің толық қуатпен жұмыс істеуі есебінен
Кесте 12.
Қазақстанның оңтүстігіндегі электр энергиясын өндіру
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Электр энергиясын өндіру млн.
кВтс
3004
4925
5400
4000
4250
Жаңғыртылатын энергия көздерін теңгерімге тарту үшін ЖЭКпайдалануды қолдау туралы»
Кесте 13.
Экономиканың көмірсутектерге деген ішік қажеттіліктерін қамтамасыз ету
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Мұнай өндіру көлемін жыл сайынғы ұлғайту (мұның алдындағы жылмен
тонна
% 67225
13,6 67639
100,6 79190
117,0 81336
102,7 81660
100,4
Қазақстан Республикасы МӨЗ-де мұнай өндеу жыл сайынғы ұлғайту (мұның
тонна
% 12036,9
103,2 12500
103,8 13500
108,0 14500
107,4 15000
103,4
Бензин өндіруді ұлғайту (мұның алдындағы жылмен салстрғанда) мың
тонна
% 2626,8
112,2 2469,8
94,0 2692,5
109,0 2895,1
107,5 2994,8
103,4
Дизель отынын өндіруді ұлғайту (мұның алдындағы жылмен салстрғанда) мың
% 3919,0
113,4 4075,3
104,0 4196,4
103,0 4485,1
106,9 4689,1
104,5
Авиакеросин өндіруді ұлғайтау (мұның алдындағы жылмен салстырғанда) мың
тонна
% 259,0
100,0 400,1
154,5 417,8
104,4 439,0
105,1 450,6
102,6
Мазут өндіруді ұлғайту
(мұның алдындағы жылмен салстырғанда) мың
тонна
% 2575,0
100,0 3198,8
124,2 2923,6
91, 4 3135,6
107,3 3113,6
99,3
Мұнай ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыуды жүзеге асыру барысында мынадай
экономиканың көмірсутектерге деген ішік қажеттіліктерін қамтамасыз ету;
мұнайды Ішкі нарықтарға тасымалдау бағыттарын әртараптандыру;
мұнай саласындағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіру.
2011 жылы мұнай өндірудің теңгерімдеген көлемінің 14,5 млн. тоннаға
2011жылы МӨЗ-де мұнайы өндеу көлемі 3 млн. тоннаға ұлғаяды
2011 жылы мұнай экспорты 11,5 млн. тоннаға ұлғаяды (2007
Мұнай саласындағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіру үшін мұнай саласындағы
Кесте 14.
Мұнайды ішкі нарықтарға тасымалдау бағыттарын әртараптандыру
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Мұнай экспортын ұлғайту (мұның алдыңдағы жылмен салыстырғанда) мың
тонна
% 60,3
107,0 61,0
101,2 70,8
116,0 71,7
101,3 71,8
100,0
Қазақстан- Қытай құбырының екінші кезенінің құрылысы (Кеңқияқ –Құмкөл тармақатары)
тонна
км -
- -
- -
- 10
777,5 10
-
Газ ресурстарын ұтымды және тиімді пайдаланудан әлеметтік – экономикалық
Газ өнідру көлемін ұлғайту;
Қазақстанның ішкі нарғының өсіп отырған қажетттіліктерін газбен ұздксіз және
Жаңа газ қуаттарын жаңтыру және салу;
Газ саласын нормативтік реттеу деңгейін көтеру;
Мемлекеттік мүлікті есептеу саласында ӨБК бойынша құзыретті және өкілетті
2011 жылы шикі газ өндіру көлемінің 2007 жылмен салстырғанда
Кесте 15.
Газ өнідру көлемін ұлғайту
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Газ өндірудің өсуі (өткен жылмен салыстрғанда) % 109,6
2011 жылы өткізу қабілеті 5 млрд. текше метрге
Кесте 16.
Қазақстанның ішкі нарғының өсіп отырған қажетттіліктерін газбен үздіксіз және
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
«Бейнеу-Бозой-Ақбұлақ» магистальдық газ құбырын салу (бюджеттік қаржылар және концессионердәң
Үшінші Жаңажол газ өңдеу зауытының құрылысы («СНПС- Ақтөбемұнайгаз» АҚ
2,0 4 тоқсан
2 кезектегі зауытты қосу 2,0
Табиғи газды
тұтыну (өткен жылмен салыстрғанда)
%
113,7
130,0
108,0
111,8
114,5
Сұйытылған газды тұтыну (өткен жылмен салыстрғанда)
%
102,9
108,6
108,0
105,5
105,2
2011 жылға қарай құрғақ газ экспортын 1,8 млрд. текше
Кесте 17.
Жаңа газ көлігі қуаттарын жаңғырту және салу
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Табиғи газ экспорты (мұның алдындағы жылмен салыстрғанда)
%
107,2
111,1
112,0
107,1
105,0
Сұйытылған газ
экспорты (мұның алдындағы жылмен салыстрғанда)
%
108,1
108,4
104,8
105,9
108,4
Халықаралық газ транзиті (мұның алдындағы жылмен салыстрғанда)
%
90,9
100,5
96,7
100,0
100,0
2011 жылы пайдалануға қосумен қуаты жылына 30 млрд. текше
Газ саласын нормативтік реттеу деңгейін көтеру үшін техникалық
Мемлекеттік мүлікті есептеу саласында ӨБК бойынша құзыретті және өкілетті
Ішкі және сыртқы нарықтардың көмір өніміне деген қажеттілігін қамтамасыз
Қазақстан көмірінің бәсекеге қабілеттілігі мен сапасын арттыруға жағдай жасау.
2011 жылға қарай өндіру көлемі 6 млн. тоннаға ұлғайту
Халықаралық талаптарға сәйкес мемлекеттік стандарттармен қамтамасыз ету үлесі 2007
Көмірсутек шикізатын тереңдей өңдеуді ұлғайту және жоғары қосылған құнмен
Ядролық энергетика құруды қамтамасыз етуде мынадай мақсаттарды басшылыққа аламыз:
1. Атом энергетикасын отынмен қамтамасыз ететін бәсекеге қабілетті сала
2. Атом энергетикасын құру есебінен электр және жылу энергетиялары
Атом энергетикасын отынмен қамтамасыз етудің бәсекеге қабілетті саласын құруды
- Жаңа уран кеніштерін іске қосу және жұмыс істеп
- Толық ядорлық отын цекін қалыптастыру үшін жаңа өндірістерді
- Батыстық дизаиндағы реакторлар үшін отындық таблеткаларды сертификаттауды жүргізу.
2011жылға қарай Қазақстанның уранның әлемдік нарығындағы үлесін 30 %-ға
Толық ядорлық отын циклін қалыптастыру үшін жаңа өндірістерді құру
Батыстық дизаиндағы реакторлар үшін отындық таблеткаларды сертификаттауды жүргізу мақсатында
Атом энергетикасын құру электр және жылу энергиясы өндірісінің көздерін
Ядорлық энергетиканың ғылыми- технологиялық базасын және инфақұрылымы элементтерін құру
2011 жылға қарай ядролық энергетика саласы инфрақұрылымының 3
Ядролық энергетиканың ғылыми-технологиялық базасын және инфрақұрылымы элементтерін құру (дайындық
Қазақстанда АЭС салуға тендер өткізудің ережесі мен тәртібін
Қазақстанда Республикасыда атом станцияларын салу негіздемесіне техникалық – экономикалық
Қазақстанда Токамак термоядролық материалтану реакторын құру (бюджеттік қаржылар);
Ядролық медицина және биофизика орталығын құру;
Бар инженерлік жүйелер мен құрылыстарды қайта құру (бюджеттік қаржылар);
Ядролық технопаркін құру (бюджеттік қаржылар);
Қазақстан Республикасында атом энергетикасын дамытудың ғылыми–техникалық бағдарламасын іске асыру;
Қазақстандық Токамак термоядорлық материалтану ректорын құру мен пайдалануды ғылыми–техникалық
Физика, химия, биология, саласындағы кешенді ғылыми зерттеулерді және ДЦ-60
Ал халықтың тіршілік әрекетінің қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз етуде мынадай
1. Бұрынғы Қарағанды көмір өндірістік бірлестігінің таратылатын және таратылған
2. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
Бұрынғы «Қазақстандыкөмір» өндірістік бірлестігінің таратылатын және таратылған шахталарының, көмір
Қарағанды көмір пайдасыз шахталарын жабуды аяқтау;
Бұрынғы Қазақстандыкөмір» өндірстік бірлестігінің оқпандарын, щурфтарын, ұңғымаларын, үйінділерін және
Таратылған шақталар жұмысшыларының деңсаулығына келтірлген зианның орын толтыруға азаматтардың
Таратылатын шахталардан, жердің үстіңгі бетінің құлауынан метан газының шығуына
2009 жылы – Қарағанды бассейін 13 пайдасыз шахтасын жабу
Бұрынғы Қазақстандыкөмір» өндірстік бірлестігінің оқпандарын, щурфтарын, ұңғымаларын, үйінділерін және
Таратылған шақталар жұмысшыларының деңсаулығына келтірлген зианның орын толтыруға азаматтардың
Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде мынадай міндеттерді орындау қажет:
Техногендік сипаттағы радиациялық қауіпті аймақтардың және объектілердің зерттеу, анықтау
Радиациялық қауіпті объектілерді жою және консервациялау, радиоактивті қалдықтарды
Ядролық энергияны пайдалану саласындағ қауіпсіздікті реттеу.
2011жылы қайта білінген радициялық –ластанған аумақтар мен объектілердің негізінде
Техногендік сипаттағы радиациялық қауіпті объектілердің санын 10%-ға азайту жоспарлануда
Мониторингтің халықаралық және ғаламдық жүйесіне кіретін станция желілерінде ақпараттық
Техногендік сипаттағы радиациялық қауіпті аймақтардың және объектілердің зерттеу, анықтау
Ядролық энергияны пайдалану саласындағ қауіпсіздікті реттеу үшін:
- Лицензияларды беруге және қайта ресімдеуге өтініштерді қарау;
- Инспекциялар жүргізу;
- Нормативтік–құқықтық актілер мен нормативтік техникалық құжаттар әзірлеу қажет.
Қазақстан Республикасының ядролық сынақтарды таратпау және тыйым салу туралы
арнайы бақылау станциялары тіркеген ядорлық жарылыстар мен жер сілкіністерінің
элементтік базасын толық ауыстырумен «Крест» сайсмикалық топтама жүйесін жаңғырту;
«Бурабай» геофизкалық обсерваториясын жана орынға көшіру.
Ядролық қауіпсіздікті және ядролық қаруды таратпау режимі қамтамасыз ету
Қорытынды
Қазақстан өнеркәсібін дамытудың миссиясы - бәсекелестік қабілеттің жоғары деңгейі
Қазақстан өнеркәсібін дамытуға арналған стратегиялық жоспардың негізгі тұжырымдамасы мынадай:
Пайдалы қазбалардың қосымша қорларын анықтауға бағытталған геологиялық зерттеу жүйесі
Халықаралық энергетика нарығының ықпалды және жауапты қатысушысы ретінде мемлекеттің
Елдің энергия қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Ішкі және сыртқы нарықтардың көмір өнімдеріне қажеттілігін қамтамасыз ету.
Энергия ресурстарын тасымалдау жүйелерін одан әрі дамыту.
Ядолық-энергетикалық саланы құру ОЭК салаларына энергия үнемдейтің технологияларды енгізу.
Экономиканың өнімділігін кешенді арттыруға бағытталған елді индустрияландыру келесі бағыттар
- шикізат өндірістерінің кейіннен барынша жоғары қайта бөлістерге өтуімен,
- жер қойнауын пайдаланушылардың, ұлттық компаниялар мен мемлекеттің сұранысына
- шикізат секторына байланысты емес және көп жағдайда экспортқа
- әлемдік экономикада кейінгі 15-20 жылда басым рөл атқаратын
Әртараптандыру бірінші сатыда (2010-2014 жылдары) отандық экономиканы үдемелі әртараптандыру,
- агроөнеркәсіптік кешен және ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу;
- құрылыс индустриясы және құрылыс материалдарының өндірісі;
- мұнайды қайта өңдеу және мұнай-газ саласының инфрақұрылымы;
- металлургия және дайын металл өнімдерін өндіру;
- химия, фармацевтжәне қорғаныс өнеркәсібі;
- энергетика;
- көлік және телекоммуникациялар.
Өз тарапынан мемлекет бизнес үшін жайлы инвестициялық және іскерлік
Өңдеушi өнеркәсiп пен қызметтер саласында бәсекеге қабiлеттi және экспортқа
Жедел экономикалық серпiлiстi қамтамасыз ету үшiн 2007 - 2009
Мемлекет басшысының баламасыз бастамаларымен жаһандық дағдарыстан өзгелермен салыстырғанда оқ
Индустриялық-инновациялық саясатты ақпараттық-талдамалық қамтамасыз ету ерекше маңызға ие болады.
Қазiргi уақытта республика өнеркәсiбiнiң металлургия секторында мынадай проблемалар бар:
руда құрамында пайдалы құрамдауыштар аздығы;
пайдалы қазбалы кен орындарының көп құрамдауыштығы;
жоспарлау, жобалау және басқару процестерiн автоматтандыру деңгейiнiң төмендiгi;
негiзгi қорлардың тез тозуы;
тау-кен машина жасаудың өз кәсiпорындарының қуатының аздығы;
минералды шикiзатты кешендi, қауiпсiз және қалдықсыз өндiру және қайта
тұтынушылардың алыс орналасуы;
жер қойнауын пайдалану, табиғат қорғау қызметi саласындағы нормативтiк-заңнамалық және
мамандар даярлау мен қайта даярлаудың осы заманғы жүйесiнiң болмауы;
тау-кен саласының кәсiпорындары қызметiнiң шашыранды сипаты (үйлесiмнiң болмауы).
Металлургия саласын табысты дамыту үшiн Қазақстан Азия нарығын ерекше
Кластерлiк идеяларды дамытуда индустриялық аймақтар құру сияқты нақты өндiрiстi
Оң нәтижелер алған жағдайда осы тәжiрибенi барлық өңiрлерге тарату
Қазiргi уақытта Қазақстан Республикасындағы индустриялы аймақтарды қалыптастыру мен дамытудың
Жалпы алғанда, бұл құралдың жеке меншiк-мемлекеттiк әрiптестiктi дамытуда табысты
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1 Нұрғалиев М. Қазақстан экономикасы. Алматы, 2001ж
2 Бердалиев К.Б. Қазақстан экономикасын басқару негіздері. Оқу құралы.
3 Назарбаев Н.Ә. «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы және
4 Экономика промышленность. Учебное пособие. Алматы «Экономика», 2005г.
5 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 – 2009 жылдарға арналған
6 Қазақстан цифраларда 2007. Алматы, 2008ж.
7 Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2007-2009 жылдарға арналған орта
8 Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің 2009-2011
9 Энергетика және минералдық ресурстар министрлігінің 2009-2011 жылдарға арналған
10 «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру-мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты
11 Сайфолла Ш. Жыл жақсы көрсеткіштермен қорытындылануы тиіс. //Егемен
12 Сұңғат Ә. Еліміз 2009 жылдың бірінші жартыжылдығын сәтті
13 Тұрапбайұлы А. Индустриялық жобалар ел экономикасын өркендетеді. //Егемен
14 Тау-кен өндірісінің жаңа көкжиектері. //Егемен Қазақстан 19 наурыз,
15 Жағыпарұлы Ж. Модернизациялаудың жаңа үлгісі. //Егемен Қазақстан. 11
16 Алшанов Р. Әртараптандыру: барымыз және басымдықтарымыз. //Егемен Қазақстан.
17 Тоқпатаев У. Экономиканы әртараптандыру - отандық өндірісті өркендетудің
18 Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясы
19 Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдардағы үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі
20 Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 28 қаңтардағы
21 Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспары.
22 Алға басудың айқын жолы “Индустрияландыру картасы” бойынша нақтыланбақ.
23 Қазақстанның индустриялық өрлеу дәуірі. //Егемен Қазақстан 23 сәуір,
24 Қазақстанды индустрияландырудың 2010-2014 жылдарға арналған картасы. //Егемен Қазақстан.
25 2009 жылы пайдалануға берілуі жоспарланған инвестициялық жобалар. //Егемен
26 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 – 2009 жылдарға арналған
27 Назарбаев Н. Қазақстанның индустриялық-технологиялық дамуы-біздің ортақ болашағымыз үшін
28 Бектұрғанов Н.С. Қазақстан экономикасының дағдарыстан кейінгі серпінді дамуы
29 Инновациялық үрдіс ғылыми - технологиялық дамудың негізі. /
30 Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылға 6 наурыздағы
31 Бопиева Ж. Қазақстан - әлемдегі энергетикалық рыноктағы жаһандық
32 Сагадиев К.Н. и др. Интеграция экономики Казахстана в
Қосымша А
Қазақстан Республикасында кен өндіру өнеркәсібі өнімдерінің өндірілуі
Көрсеткіштер 2005ж 2006ж. 2007ж.
млн. теңге өткен жылға %-бен млн. теңге өткен жылға
отын-энергетикалық пайдалы қазбаларды өндіру
Көмір, мың тонна
Мұнай, газ конденсатын қосқанда, мың тонна
о/і: шикі мұнай,
мың тонна
газ конденсаты,
мың тонна
Табиғи газ,
млн. текше метр 86617
61486
50870
10616
24973 99,7
103,4
100,4
120,4
112,9 96230,5
65003,1
54338,8
10664,3
26381,6 111,1
105,7
106,8
100,5
105,6 94403,1
67456,3
55550,7
11905,6
29221,1 98,1
103,8
102,2
111,6
110,8
металл кендерін өндіру
Темір кендері,
мың тонна
Темір-кенді шекемтастар, мың тонна
Мыс кендері, мың тонна
Мыс-мырыш кені,
мың тонна
Алюминий кендері,
мың тонна
Қорғасын-мырыш кені, мың тонна
Марганец кендері,
мың тонна
Хром кендері,
мың тонна
19471
7494
34067
4243
4815
6620
2233
3581
95,9
79,3
112,1
93,8
102,3
104,6
96,3
108,9
22262,6
8473,0
34081,8
4644,6
4883,8
7829,2
2531,1
269,2
114,3
113,1
100,0
80,3
101,4
118,3
113,3
52,2
22587,3
8572,0
31114,5
3893,9
4942,6
8551,5
2453,0
231,3
101,5
101,2
91,3
83,8
101,2
109,2
96,9
85,9
кен өндіру өнеркәсібінің өзге де салалары
Ұсақталған фосфот шикізаты, мың тонна
Ұсақ тартылған фосфот шикізаты, мың тонна
Тұз және таза натрий хлориді, тонна
Асбест, мың тонна
206
132
178167
306
9,6
88,0
51,2
88,2
197,3
79,6
416680
314,7
95,7
60,3
233,9
103,0
152,1
77,4
228198
292,6
77,1
97,2
54,8
93,0
Қосымша Б
Қазақстан Республикасында өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің өндірілуі
Көрсеткіштер 2005ж 2006ж. 2007ж.
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Тамақ өнімдерін өндіру, сусындарды қосқанда
Ірі қара мал, шошқа, қой, ешкі, жылқы, түйе еті
Үй құстарының еті және тағамдық қосымша өнімдер, тонна 46837
Еттен жасалған консервілер, тонна
3179 119,6 4767 150,0
Шұжық өнімдері, тонна 25065 108,7 30759 122,7 35813 116,4
Дайындалған және консервіленген балық, тонна 28382 101,3 26984 95,3
Жеміс пен көкөніс шырындары, мың литр 98988,1 126,4 129997,2
Мақта майы және оның фракциялары, тонна 38384 89,6 38269
Тазартылмаған күнбағыс майы, тонна 57105 103,7 66800 116,1 69885
Тазартылған күнбағыс майы және оның фракциялары, тонна 56300 126,7
Маргарин және соған ұқсас өнімдер, тонна 26830 97,3 25756
Өңделген сұйық сүт және кілегей, тонна 179761 112,6 225816
Ұнтақ түріндегі сүт және кілегей, тонна 4278 101,1 4444
Сары май, тонна 19736 151,3 18596 94,2 19194 103,2
Ірімшік және сүзбе, тонна 14952 114,7 17042 114,0 16670
Сүттен жасалған өзге де өнімдер, тонна
123239 114,1 132136 107,0
Дәнді дақылдардан және өсімдіктен жасалған ұн; олардың майда тартылған
Жарма, ірі тартылған ұн, түйіршіктер және дәнді дақылдардан жасалған
Тартылғын және ақталған күріш, тонна 78381 101,2 77375 98,7
Жаңа піскен нан, тонна 564816 105,3 588561 104,2 605072
Қант, тонна 528781 97,5 490247 92,7 390143 79,6
Қосымша Б-ның жалғасы
Шоколад, шоколад пен қанттан жасалған кондитер өнімдері, тонна 69772
Макарондар, кеспе, кускус және осыған ұқсас ұн өнімдері, тонна
Кофе және шай, тонна 18669 102,3 19989 107,1 20454
Коньяк, мың литр 5431 194,2 6278,1 115,6 6022,5 95,9
Құрамындағы спирт көлемі 45,4%-дан аз арақ, ішетін спирт, мың
Этил спирті, мың литр 28405 156,4 27491,2 96,8 27542,6
Шарап, мың литр 52990,5 70,2 36794,9 69,6 20510,2 55,7
Сыра, мың литр 323471 116,3 363838,8 112,5 409096,1 112,4
Темекі өнімдерін өндіру
Сигаралар, черуттар (екі шеті кесілген сигаралар), сигариллалар (жіңішке сигаралар),
30008
107,0
30833,8
102,8
31441,4
102,0
Қосымша В
Қазақстан Республикасында тоқыма және тігін өнеркәсібі өнімдерінің өндірілуі
Көрсеткіштер 2006ж. 2007ж.
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Жартылай қылшық жүннен жасалған табиғи талщық,тонна 447 67,2
Кардо- немесе тарақпен түртілмеген, карбонизатталмаған майсызданған жуыған(қойдың) жүні
Кардо- және тарақпен түтілген мақта талшығы, тонна 145018 92,8
Маталар, мың шаршы метр оның ішінде: 56459,6 158,9 43729,2
Кардамен түтілген жүннен жасалған маталар мың шаршы метр 110,1
Арнайы маталардын басқа, мақта маталары,мың шаршы метр 47639,0 156,5
Химиялық талшықтардан жасалған арнайы маталардын басқа маталар, мың шаршы
Кілемдер және кілем бұйымдары, мың шаршы метр 101,5 96,1
Жүннен және фетрден басылған аяқ киім, мың жұп 379,1
Машинамен немесе қолмен тоқылған әйелдердің трикотаж шұлығы және бір
Машинамен немесе қолмен тоқылған трикотаж ұйықтар, мың жұп 2348,7
Машинамен немесе қолмен тоқылған трдигандар, кекірекшелер және соған ұқсас
Ерлер мен ер балаларға арналған сырт киімдер, трикотаждан басқа,
әйелдер мен қыздарға арналған сырткиімдер трикотаждан басқа, дана 371
Машинамен немесе қолмен тоқылған трикотаж ішкі киімі, мың дана
өзге де ішкі киімі, трикотаждан басқа, мың дана 300,1
Қосымша Г
Металлургия өнеркәсібі және бұйымдарын өндіру қара металлургия
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 ж
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Шикі болат, тонна 4 244 521 94,8
Ферроқорытпалар, тонна 1 614 317 105,5
Жазық илек тонна 2 999 610 96,6 3
Оның ішінде:мырыштандырылған илек, тонна 580 210 95,7 600 538
Ақ қаңылтыр және қалайыланған жаймалық илек, тонна 169
Түсті металл өндіру
өнделмеген және жартылай өнделген немесе ұнтақ түріндегі күміс.кг
Оның ішінде: тазартылған күміс,кг 796 234 98,0 705
өңделмеген және жартылай өнделген немесе ұнтақ түріндегі алтын, кг
Оның ішінде: тазартылған алтын, кг 9 011 92,2
Өнделмеген алюминий; алюминий тотығы, тонна 1 514 749
Өнделмеген қорғасын, тонна 115 974 85,6 117 060
Өнделмеген тазартылған қорғасын, ұнтақ және қабыршақтардан басқа, тонна 112
өңделмеген мырыш, тонна 364 821 102,2 358 163 98,2
Пісіруге, илеуге, экструдированияға, соққылауға ұшырамаған бұйымдардан басқа, дайындама түріндегі
Дайын металл бұйымдарын өндіру
Құрама құрылыс металл констуркциялары, тонна 111 336 104,8 116
Қара металдан жасалған сыйымдылығы 50-300 литр, жәшіктер және осыған
Қосымша Д
Машиналар мен жабдықтар өндіру
Көрсеткіштер 2006 жыл 2007 ж
нақты өнім көлемі өткен жылға %-бен нақты өнім көлемі
Сұйықты айдауға арналған орталықтан тепкіш сорғылар; өзге де сорғылар;сұйықты
Ауыл және орман шаруашылығына арналған өзге де тракторлар, дана
Мұнай- газды жабдықтар, мың теңге 365 910 68,4
Құрғақ кір сыйымдылығы 10кг аспайтың, толық автоматталған кір жуғыш
Электр жабдықтарын, оптикалық жабдықтар өндіру
Электр трансформаторлары, мың ква 1 307,3 201,3 1
Поршеньдік қозғалтқыштарды шығаруға арналған қорғасын- қышқылды электр аккумуляторлар, дана
Телевизиялық қабылдағыштар, дана 410 155 118,6 326 292
Магнитофондар мен өзге де дыбыс жазатын аппаратуралар, дана 46
Жолаушыларға арналған жеңіл автомобильдер, дана 2 945 129,9
Он және одан көп адам тасымалдайтын автомобильдер, дана 119
Жүк тасымадайтын автомобильдер, дана 1 523 1 057,6
Қосымша Е
2009 жылы пайдалануға берілген өнеркәсіптік жобалар
1. Байыту абрикасының құрылысы
Жобаның мақсаты Қолданыстағы өндірісті кеңейту
Қатысушылар “Васильков КБК” АҚ, “КазЦинк” АҚ
Жауапты мемлекеттік орган ҚР ИСМ
Жүзеге асыру орны Ақмола облысы, Көкшетау қаласы
Жобаның жалпы құны 68000 миллион теңге
Күтілетін нәтиже Жылына 8 миллион тонна руда, 15 тонна
2. Болат илеу өндірісі жөніндегі зауыт құрылысы
Жобаның мақсаты Жылына 106 000 тонна болат, 300 000
Қатысушылар “IL NO Group” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “Қазақстан Даму банкі” АҚ
Жүзеге асыру орны Алматы облысы, Қапшағай қаласы
Жобаның жалпы құны 14,1 миллион доллар
Күтілетін нәтиже Өнеркәсіптік құрылысқа арналған болат шығару өндірісін құру.
3. Жүктемелік және бақылау кабельдері өндірісін құру
Жобаның мақсаты Жоғары сапалы кабель өнімдерімен ҚР нарығын қамтамасыз
Қатысушылар “EAST INDUSTRY COMPANY Ltd” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “БРК-Лизинг” АҚ
Жүзеге асыру орны Шығыс Қазақстан облысы, Семей қаласы
Жобаның жалпы құны 752,6 миллион теңге
Күтілетін нәтиже Кабельдік-өткізгіш өнімдер саласындағы отандық өндірісті дамыту.
4. Мұнай өңдеу кешенін және мұнай сақтау қоймасын қайта
Жобаның мақсаты Мұнай өңдеу кешенінің жылдық қуатын 360000 тоннаға
Қатысушылар “Лад” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “Қазақстан Даму банкі” АҚ
Жүзеге асыру орны Ақтөбе облысы, Ақтөбе қаласы
Жобаның жалпы құны 21,19 миллион АҚШ доллары
Күтілетін нәтиже Мұнай өңдеу кешенін кеңейту. Қосымша 100 тұрақты
5. Қуаттылығы 55мВатт-қа арттыру арқылы Қарағанды ГРЭС-ін қайта жарақтандыру
Жобаның мақсаты Электрмен қамту ісін жақсарту, қосымша электр қуатын
Қатысушылар “Қазақмыс колрпорациясы” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган ҚР ИСМ
Жүзеге асыру орны Қарағанды облысы
Жобаның жалпы құны 3 600 миллион теңге
Күтілетін нәтиже Стансадағы бекітілген қуатты 608 мВаттан 663 мВаттқа
Қосымша Е-нің жалғасы
6. Металл құбырлары өндірісін ұйымдастыру
Жобаның мақсаты Мәшине жасау саласында және құрылыстық металл құрастырмаларын
Қатысушылар “Петропавл құбыр зауыты” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “БРК-Лизинг” АҚ
Жүзеге асыру орны СҚО, Петропавл қаласы
Жобаның жалпы құны 2,8 миллион АҚШ доллары
Күтілетін нәтиже Экономиканың өңдеу өнеркәсібі саласындағы металлургиялық бұйымдар өндірісінің
7. “Белорусь” тракторларын құрастыру өндірісі
Жобаның мақсаты “Белорусь” тракторларын құрастыру өндірісін құру
Өтініш жасаушы “СемАЗ” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “КазАгро” холдингі” АҚ
Жүзеге асыру орны ШҚО, Семей қаласы
Жобаның жалпы құны 1 миллиард 202,0 миллион теңге
Күтілетін нәтиже Жылына 1000 данаға дейін МТЗ тракторларын шығару,
8. “Оңтүстік” АЭА аумағында тоқыма өндірісін ұйымдастыру
Жобаның мақсаты Жылына 10,4 тонна м/қ тоқыма жібі мен
Өтініш жасаушы “Ютекс-KZ” ЖШС
Жауапты мемлекеттік орган “Қазақстан Даму банкі” АҚ
Жүзеге асыру орны ОҚО, Шымкент қаласы, “Оңтүстік” АЭА
Жобаның жалпы құны 141,63 миллион АҚШ доллары
Күтілетін нәтиже тоқыма кластерін дамыту, 361 қосымша жұмыс орны,
Қосымша Ж
Еліміздің инфрақұрылымдық және ресурстық базасын дамытудың ұзақ мерзімді бағдары
Қосымша З
Электр және жылу жүйелері объектілерін салу
Атауы Өлшем бірлігі Есептік кезең Жоспарлы кезең
2007ж 2008ж 2009ж 2010ж 2011ж
Солтүстік –Оңтүстік транзиті электр берілісінің екінші желісін салуды аяқтау
өткізу
қабілеті
(МВт) 630 730 1350 1350 1350
«Мойнақ ГЭС-тің қуатын беру: екі ВЛ-220 кВ салу және
жоба - - трассаны
келісу,
ЖҚС –ны
әзірлеу жобаның
басталуы жобаның
аяқталуы
Қазақстан ҰЭЖ-ге қосылумен 500 кВ Алма қосалқы станциясын салу
жоба - - трассаны
келісу,
ЖҚС-ны
әзірлеу
жобаның
басталуы жобаның
аяқталуы
Алматы электр торабы бойынша Кенсай Қазақстан ВЛ-дан 3-ЖЭО-ға, «Ерменсай»
жоба - - жобаның
басталуы іске
асылру
сатысы жобаның
аяқталуы
Алматы қ. н/ст қайта құрумен 2-ЖЭО - 1-ЖЭО жалғастырушы
орталық
бөлігіне
400 Гкал
жиынтығы
көлеміне
қосымша
жылу беру ТЭН жоба
іске
асырылуыда жоба
іске
асырылуыда жоба
іске
асырылуыда жобаның
аяқталуы
14 облыс, Астана және Алматы қалалары бойынша перспективалық электр
желілерін дамытудың өңірлік
жоспарлары
-
8
2
2
4
«Солтүстік Қазақстан-Ақтөбе облысы» электр берілісі желісін салуды аяқтау (концессионердің
облыстардан
Ақтөбе
обылысына
электр
энергиясын
беру млрд.
кВтс 0,0 0,0 0,8 0,1 1,6
Облыстық бюджеттерге, Астана және алматы қалаларының бюджеттеріне жылу-энергетикалық жүйені
жобалар
13
13
34
26
8
3
Қазақстанның экономикалық аудандары туралы
ҚР бір аймағының салалық және өндірістік құрылымы (орталық Қазақстан экономикалық аймағы мысалында)
Өндіруші өнеркәсіп салалары
Металлургия өнеркәсібі
Қазақстан түсті металлургия өнеркәсібінің басты саласы - мыс өнеркәсібі
ҚАЗАҚСТАН РНСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӨНЕРКӘСІП САЛАЛАРЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ БОЛАШАҒЫ
Қазақстанның экономикалық аудандары
Қазақстанның металлургия өнеркәсібі
Дүние жүзілік химия өнеркәсіптерінің ірі карпорациялары
Аймақтық өнеркәсіптік саясат