Мүлікке салынатын салық

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..............................3
1КӘСІПОРЫНДАҒЫ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Қысқа мерзімді міндеттемелердің экономикалық мазмұны.............5
1.2 Бюджетпен және банк ұйымдарымен есеп айырысу операцияларының
2«КАЗТРАНСГАЗ-АЛМАТЫ» АҚ-НЫҢ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 Кәсіпорынның жалпы экономикалық көрсеткіштері және есеп саясаты..20
2.2 Бюджетпен және бюджеттен тыс мекемелермен бухгалтерлік есепті ұйымдастыру.......................31
2.3 Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу есебі..............39
2.4Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төлеу есебін ұйымдастыру.43
ҚОРЫТЫНДЫ............................49
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................51
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі. Еліміздің даму кездерінің қай сатыларында болмасын
Бухгалтерлік есеп және есеп беру мәліметтері шаруашылық жүргізуші субъектілердің
Елімізде 1997 жылы 1 қаңтардан бастап 2003 жылдың 1
Кәсіпорын қаржылық – шаруашылық қызметті жүргізу кезінде қызқа мерзімді
Қысқа мерзімді міндеттемелерге 12 айдың ішінде өтелуі тиіс кредиторлық
Ағымдағы міндеттемелерді ашып көрсеткен кезде, кредиторлардың талабы бойынша төленуге
Экономиканың қай саласындағы болмасын шаруашылық субъектілер мен еңбек ұжымдары
Курстық жұмыстың мақсаты – Алматы қаласындағы «КазТрансГаз-Алматы» Ационерлік Қоғам
Курстық жұмыстың міндеті. Осы мақсатқа жету үшін келесідей сұрақтар
1. Қысқа мерзімді міндеттемелердің мазмұны және олардың жіктелуі;
2. Несие операцияларының негізі және оның түрлері;
3. Бюджетке түсетін салық және салық салу түрлері және
4. Еңбекақы түрлері және есебінің жүргізілуі;
5. Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысуын ұйым-дастыру;
6. Кәсіпорындағы қысқа мерзімді міндеттемелердің бухгалтерлік есебін ұйымдастырудың
Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс: кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан,
Бірінші бөлімде кәсіпорынның қысқа мерзімді міндеттемелерінің ұйымдастырылу тәртібі, мазмұны
Екінші бөлімінде бюджетке түсетін салық және салық салу түрлері
1 КӘСІПОРЫНДАҒЫ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Қысқа мерзімді міндеттемелердің экономикалық мазмұны
Кәсіпорындар мен ұйымдар өздерінің шаруашылық қызметі барысында меншікті капиталдарымен
Міндеттеме – бұл бір тұлғаның (борышкер) нақты әрекетпен басқа
Міндеттеме өткен кезең оқиғасынан пайда болған субъектінің берешегі. Бұл
Міндеттемелерді реттеу мынадай тәсілдермен іс жүзіне асырылады:
ақшалай қаражатпен төлеу;
активтерді табыстау;
қызмет ұсыну;
міндеттемені басқа міндеттемемен ауыстыру;
міндеттемені капиталға аудару.
Міндеттеме ағымдық (қысқа мерзімді кредиттік берешек, операциялық кезеңдерде немесе
Ағымдағы міндеттемелерді ашып көрсеткен кезде, кредиторлардың талабы бойынша төленуге
Кәсіпорын өз өндірісінің тиімді және ырғақты жұмысын қамтамасыз ету
Өнім жеткізушілермен есеп айырысу есебі арнайы нысандағы журналда, машинограммада
Келіп түскен шот-фактураларды алдымен «Келіп түскен жүктер есеп журналына»
Есеп журналы бойынша тіркеу номерін көрсете отырып, түскен жүктердің
Бірінші кезеңде журналға акцептелген шот – фактура және басқа
Екінші кезеңде журналда қоймадан бухгалтерияға келіп түскен кіріс құжаттары
Кіріс құжаттары мұқият тексерілуі және төлем тапсырмаларындағы материалдық құндылықтар
Сондай-ақ журналда жұмыстар мен қызметтер берушілермен есеп айырысулар есебі
Үшінші кезеңде журналда шот – фактурасының төленгені көрсетіледі. Төлем
Жабдықтаушыламен есеп айырысулар есебі жөніндегі журналда ай аяғында талданған
Талдамалық деректер вексельдер бойынша берешектерді анықтама түрінде көрсетеді: төлем
Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысудың есебі. Жалақының түрлері, еңбекақы
Жалақы екі түрге бөлінеді:
- негізгі;
- қосымша.
Негізгі – бұл қызметкерлерге нақты жұмыспен өтеген уақыты үшін,
- жұмыс істеген уақытына тарифтік ставкалар, қызметақы, кесімді бағалаулар
- қызметпен өткерген жылдар үшін үстеме;
- жұмыс жағдайының өзгеруіне байланысты кесімді ақы алушыларға қосымша
- кесімді ақы алушыларға үдемелі бағалаулар бойынша қосымша ақы;
- ақшалай және натуралды сыйақылар және сыйақы берудің бекітілген
- мерзімнен тыс уақыттағы жұмыс үшін қосымша ақы;
- түндегі жұмыс үшін қосымша ақы;
- жұмысшының кінәсі жоқ тұрып қалуға төлемдер.
Қосымша – бұл қызметкердің кәсіпорында жұмыс жасамаған уақытына ҚР
Қосымша жалақының құрамына кіретіндер:
- балаларын тамақтандырушы аналардың жұмысындағы үзіліс уақытына төлем;
- жасөспірімдердің жеңілдік сағаттарына төлем;
- мемлекеттік және қоғамдық міндеттемелерді орындауға жұмсалған жұмыс уақытына
- негізгі және қосымша демалыстар уақытына төлем;
- пайдаланылмаған демалыс үшін өтемақы;
- шыққанда берілетін жәрдемақы.
Қызметкерлер жалақыдан басқа әлеуметтік сақтандыру қаражаттары есебінен еңбекке уақытша
Негізгі және қосымша жалақылар жалақы қорын құрады. Жалақы қорының
Кәсіпорынның жоспарымен белгіленген, жалақы төлеу шығыстарының сомасы жалақының жоспарлы
Бухгалтерлік есепте еңбекақы төлеудің 2 нысаны бар:
1-нысаны – мерзімдік;
2-нысаны – кесімді.
Мерзімдік нысан кезінде еңбекақы төлеу жұмыспен өтелген уақыттағы тарифтік
- жұмысшы өнім шығарудың артуына тікелей әсер ете алмайды;
- кесімді бағалауға қажетті шығарылымның көрсеткіштері толық емес;
- жұмыс уақытын пайдалануға қатаң бақылау ұйымдастырылған, нақты жұмыспен
- жұмысшыларды дұрыс тарифтендірген кезде, яғни жұмысшының біліктілігі орындалатын
- қызметкерлерге еңбекақы төлеу үшін.
Мерзімді еңбекақы жай және мерзімді сыйақылар болып бөлінеді.
Жай мерзімдік еңбекақы тек жұмыспен өтелген уақытпен және қызметкердің
- сағаттық;
- күндік ақы;
- айлық ақы.
Мерзімдік – сыйақылық еңбекақы кезінде тек нақты жұмыспен өтелген
Кесімді еңбекақы шығарған өнімін ескеруге болатын жұмыскерлерге ғана қолданылады.
- тікелей кесімді жүйе;
- кесімді – сыйақылық жүйе;
- ілгерішіл – кесімді жүйе;
- жанама – кесімді жүйе;
- аккордық жүйе.
Тікелей кесімді төлемде жалақының мөлшері тек шығарылған бұйымның саны
Кесімді – сыйақылық төлемде кесімді жалақы сомасынан басқа, белгілі
Ілгерішіл – кесімді төлемде өндірілген өнімді белгіленген нормалар шегінде
Жанама – кесімді жүйе жабдықтарға және жұмыс орындарына қызмет
Аккордтық жүйеде орындалатын жұмыстың көлемі алдын ала белгіленіп, бағалау
1.2 Бюджетпен және банк ұйымдарымен есеп айырысу операцияларының
Салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің міндеттемесі болып
Салық кодексі республикалық және жергілікті бюджетке түсетін салықтарды, алымдар
Салық кодексі салықтардың толық тізімін, оларды есептеу тәртібін, салық
Салықтарды, алымдарды және басқа да міндетті төлемдерді енгізу және
Салық базасы деп – құқықтық, физикалық базасын айтады және
Салық мөлшерлемесі – салық базасының өлшем бірлігіне есептелген салық
Салық кезеңі – бұл уақыт кезеңі, әрбір салық түріне
Қазақстан Республикасындағы салық заңы – мүліктің кірістелген және тауарды
Қазақстан Республикасында әрекет етіп тұрған салықтар мен басқа да
Корпоративтік табыс салығының салық салынатын негізгі объектісі салық салынатын
Салық салынатын табыс жиынтығы = Жылдық табыс – Шегерімдер
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар, көрсетілген қызметтер
Кәсіпкерлік қызметтен түсетін кірістерге: өнімді сатқаннан түсетін кірістер; ғимараттарды,
1кесте – Корпоративтік табыс салығының көрсеткіштері
Корпоративтік табыс салығын төлеушілер Салық салынатын объектілер Салық мөлшерлемесі
Заңды тұлға, ҚР Резиденттері Салық салынатын табыс 20 %
лық жыл
Төлем көзінде алынатын табысқа салынатын салықтар 15%
Заңды тұлға, ҚР резиденттері, олар үшін жер өндірістің негізгі
лық жыл
ҚР тұрақты ұйымдар арқылы, қызметін жүзеге асыратын резиденттер емес
лық жыл
Таза табыс 15%
ҚР-да төлем көзінде табылатын резиденттер емес заңды тұлғалар Төлем
лық жыл
тәуекелділіктен сақтандыру келісім шарты бойынша төленетін, сақтандыру пайдасы; 10%
тәуекелділіктен қайта сақтандыру келісім шарты бойынша төленетін сақтандыру пайдасы;
халықаралық тасымалдауда транспорттық қызмет көрсеткеннен түскен табыс; 5%
басқа да табыстар; 20%
Ескерту: ҚР 2010 ж 10 желтоқсанының «Бюджетке төленетін салықтар
Төлем көздерінен ұсталатын салықтар. Төлем көздерінен ұсталатын салықтар 15%
дивиденттер;
депозиттер бойынша марапаттаулар (жеке тұлғалардың банкке және
ұйымдарға салған салымдары бойынша төленетін депозиттері және ҚР ҰБ
ұтыс;
заңды тұлғалардың төлейтін марапаттау сомасы (банк – резидент, зейнетақы
бағалы қағаздарды шығарғаны үшін төленетін марапаттау сомасы.
Егер де ұтыстардан, марапаттаудан табыс салығы ұсталса және оларды
Резидент емес заңды тұлғалардың таза табысынан 15% мөлшерлемесінде салық
Төлем көзінен алатын табысына салынатын салықтар. Төлем көзінде салынатын
- еңбеккерлердің табысы. Төлем көзінде табыс салынатын, еңбеккерлердің табысына
Қосылған құн салығы. Бұл өндіріс процесіне және тауардың (жұмыстың,
Сондай-ақ еңбекақы заттай түрде төленген жағдайда берілетін тауарлардың құнына
Салықтан босатылған тауарлардан басқа, сырттан әкелінетін тауарларға салық салынады.
Қосымша құнға салынатын салықтың мөлшерлілігі салық салынатын айналымның 12%
Салық салынатын айналым бойынша бюджетке төленуге жататын қосылған құн
ҚҚС төлеушінің тауарды сатуы бойынша жасаған айналымына салық салынады
Қазақстан Республикасының аймағына сырттан келген тауарларға салық салынады (ҚҚС
Акциздік салық – сатып алушы төлейтін тауардың бағасына немесе
2 кесте – Әлеуметтік салық көрсеткіштері
Әлеуметтік салықты төлеушілер Салық салынатын объектісі Салық мөлшерлемесі Салық
ҚР заңды тұлға резиденттері, ҚР тұрақты мекемелер арқылы өз
Қалған басқа барлық еңбеккерлерден 11% Календарлық ай, әр тоқсан
Жеке нотариустар, адвокаттар Еңбекерлердің саны, салық төлеушінің өзін қоса
Әрбір жұмыскер үшін 2 айлық есептік көрсеткіші
Жеке кәсіпкерлер
Айлық есептік көрсеткіштен- 20%
Ескерту: ҚР 2010 ж 10 желтоқсанның «Салық және бюджетке
Жер салығы. Салық салу мақсатында барлық жер ҚР-ның заң
Жер салығы олардың меншік құқын, тұрақты пайдалану құқын, уақытша
Көлік құралдарына салынатын салық. Мемлекеттік есепте тұрған меншік және
Көлік құралдарына салынатын салық жыл сайын төленеді және ҚР
3 кесте – Мүлікке салынатын салық көрсеткіштері
Мүлік салығын төлеушілер Салық салынатын объектісі Салық мөлшерлемесі
Заңды тұлға резиденттерінің меншігіндегі салық салынатын объектілері Салық салынатын
дарлық жыл
Заңды тұлға резидент еместердің меншігіндегі салық салынатын объектілері
Жеке кәсіпкерлердің меншігіндегі салық салынатын объектілер Салық салынатын объектісіне,
дарлық жыл
Жеке тұлғалардың меншігіндегі салық салынатын объектілері
Салық мөлшерлемесін, салық салынатын объектінің құнына қарап, Салық Кодексі
дарлық жыл
Ескерту: ҚР 2010 ж 10 желтоқсандағы «Салық және бюджетке
Несие.
Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың ажырамас
Несиенің пайда болуын өнімдерді өндіру сферасынан емес, олардың айырбас
Сонымен қатар, несие мен қаржы категорияларын бір санайтындар да
Несие – бұл пайыз төлеу және қайтару шартында уақытша
Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз ете отырып,
Экономикалық категория ретінде, несие – кәсіпорындар, ұйымдар және бірлестіктер,
Қарыз алушы – бұл несиені алушы және оны қайтаруға
Қарыз беруші және қарыз алушымен қатар несиенің құрылымының элементіне
Несиенің айналыс шығындарынан үнемдеу қызметінің іс жүзіне асуын несиенің
Несиенің формалары және олардың жіктелуі. Несиенің формалары, оның құрылымымен
Несиенің формасы – бұл несиелік қатынастар құрамының, олардың негізгі
Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай өзгергенімен
Несиенің екі формасы бар: тауарлы және ақшалай. Мұндағы тауар
Қалған несиенің түрлері осы екі форманың тәжірибеде қолданылуынан туады.
Коммерциялық несиенің банктік несиеден айырмашылығы мынадай:
қарыз беруші рөлінде банктік мекемелер емес, яғни тауар немесе
коммерциялық несие тек қана тауар формасында беріледі;
қарыз капиталы өнеркәсіптік немесе сауда капиталымен байланысты;
коммерциялық несиенің орташа құны сол кезеңдегі банктік пайыз мөлшерімен
қарыз беруші мен қарыз алушы арасындағы несиелік мәміленің заңды
Банктік несие – бұл банктік мекемелерден қарыз алушыларға ақшалай
Банктік несие – бұл экономикадағы кеңінен тараған несиелік қатынастардың
Несиенің түрлері коммерциялық және банктік несиеден туындайды.
Коммерциялық банктер өздерінің клинеттеріне әр түрлі несиелер береді. Олар
1. Қарыз алушылар категорияларына қарай: Қаржылық институттарға берілетін несиелер:
2. Мерзіміне қарай: қысқа мерзімді (1 жылға дейін); орта
3. Тағайындалу және пайдалану сипатына қарай: негізгі қорларға жұмсалатын;
4. Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай: Қамтамасыз етілген: кепілхатпен,
5. Қайтарылу дәрежесіне қарай:
- стандартты несие – қайтарылу уақыты жетпеген, бірақ қайтуында
- күмәнді несиелер – қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған
1-санатты күмәнді, 2-санатты күмәнді, 3-санатты күмәнді, 4-санатты күмәнді, 5-санатты
- үмітсіз несиелер – қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен
6. Валютамен берілуіне қарай: ұлттық валютамен; шетел валютасымен.
7. Берілу шартына қарай:
- тұтыну несиесі – бұл жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын
- ипотекалық несие – бұл қозғалмайтын мүліктерді (тұрғын үйді,
- овердравт несиесі – клиенттің шотынан қаражатты шегеру, дебиттік
- овернайт несиесі - өтімділікті қолдану мақсатында бір түнгі
- онкальдық несие – кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетін
- банкаралық несие – банктердің бір-біріне берітін несиесі.
- ломбарттық несие – тез іске асатын бағалы заттарды
- лизингттік несие – құрал-жабдықтарды жалға алумен байланысты берілетін
- рамбурстық несие – шикізаттарды ішке алып кіру және
- сенім несиесі – банктің сеніміне кірген, төлем қабілеті
- маусымдық несие – жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсімді
8. Несиелеу объектісіне қарай: меншікті айналым қаражаттарын толықтыруға; материалдық
ҚР-дағы несие жүйесі – жалпы банктердің (ұлттық және коммерциялық)
Несие жүйесі ұғымы банк жүйесіне қарағанда кеңірек, яғни мұнда
Несие заңдарын білу және соның негізінде тиімді немесе механизмін
Несиенің пайда болу заңының экономикадағы тауар-ақша қатынастарының дұрыс жұмыс
Егер шаруашылық субьектісінің өзі атқарып отырған жұмысының нәтижесі үшін
Банктік несие. Нарықтық экономикада несиенің негізгі формасы банк несиесі.
Банк несиесінің бірінші ерекшелігі – банк өз қарыз алушыларына
18-20%-ды құрайды, ал қалғаны – тартылған ресурстар (депозиттер, банк
Осы несие формасының екінші ерекшелігі – шаруашылық айналымға әлі
Банк несиенің үшінші ерекшелігі – банк ақшалай қаражатты ссудаға
6 кесте – Банк және банктен тыс мекемелердін қарыздары
№ Операциялар мазмұны Дебит шот Кредит шот
1 Алынған банк несиелері кассаға немесе есеп айырысу шотына
2 Жабдықтаушы мердігерлерге банк несиесінің есебінен қойылған аккредитивтер 1070
3 Жабдықтаушы мердігерлерге қарыз сома банк несиесінің есебінен төленді
4 Жабдықтаушы мердігерлерге алдағы уакытта алынатын материаддық қорлар үшін
5 Көрсететін қыметі немесе орындайтын жұмысы үшін жабдықтаушы ұйымға
6 Есептелген салық бойынша ұйымның бюджетке карыз сомасы банк
7 Вексельге алынған банк несиелері
3010
8 Кәсіпорынның банк мекемелерінен алған несиелері бойынша қарызы есеп
9 Банктен тыс мекемелердің несиелерінің есебінен жабдықтаушы мердігерлерге карыз
10 Банктен тыс мекемелерден алынған несиелер бойынша қарыз есеп
Ескерту: Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары негізінде құрылған
2 «КАЗТРАНСГАЗ-АЛМАТЫ» АҚ-НЫҢ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІНІҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 Кәсіпорынның жалпы экономикалық көрсеткіштері және есеп саясаты
«КазТрансГаз-Алматы» АҚ-ның есеп саясаты бухгалтерлік есепте және қаржылық есептемеде,
Есеп саясаты мыналардың негізінде құрастырылған:
1. Қазақстан Республикасының 28 желтоқсан 2007 ж. №234 III
2. Бухгалтерлік есеп стандарттары (өзгертулерімен);
3. Бухгалтерлік есеп стандарттарына методикалық көрсетулері (өзгер- тулер және
4. Бухгалтер есеп типтік шоттар жоспары;
5. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері және басқа да
6. Қоғамның ішкі құжаттары (өзгертулер және толықтырулармен).
Есепте жасақталған негізгі Есеп саясатына негізделген мәліметтерге сәйкес Қоғамның
Қаржылық есептемені және басқа да есепті-бухгалтерлік ақпаратты басқа тұлғаларға
Есеп саясатының жүргізілуіне ұйым президенті жауапты. Заңнама немесе ұйымның
Қоғам ұйымдары және лауазымды тұлғалары:
1. Қоғам органдары: жоғарғы орган – президент кеңесі; басқару
2. Бірінші қаржылық қол қою құқығына ие тұлға: президент;
3. Бухгалтерлік есепті жүргізуші және екінші қаржылық қол қою
Еңбекақы есебі және онымен есеп айырысу.
1. Еңбекақы шығындары бухгалтерлік есеп стандартының №2 «Тауарлы-материалдық құндылықтар
2. Қоғамның жеке жұмысшы құрамының есебі кадр бөлімімен басқа-рылады.
3. Еңбек уақытын пайдалану есебі ауытқуларды (жұмыска келмеу, кешігу
4. Еңбекақы жұмысшының қызмет түрі мен дәрежесіне, штаттық кестеге
5. Еңбекақы түрі мен жүйесі, негізгі және қосымша еңбекақы
Меншік капиталы.
1. Қоғамның меншік капиталы жарғылық капиталдан, қосымша төленген және
2. Қоғамның жарғылық капиталының көбеюі немесе азяюы тек қана
3. Қазақстан Республикасының Заңында қарасытырылған барлық салық түрлерін төлегеннен
4. Меншік капитал есебі типтік шоттар жоспарының 5 тарау
Дебиторлық қарыз .
1. Дебиторлық қарыз тауарды сату және қызмет көрсету нәтижесінен
2. Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің дебиторлық қарыз түрлері
3. Тиелген дайын өнім (тауар), істелген жұмыс және көрсеткен
4. Келісім – шартқа сәйкес белгіленген уақытта төленбеген дебиторлық
5. Күмәнді қарыз бойынша резерв ұйымның жыл соңында жүргізілген
6. Ұйымның резервін құру кезінде сатылған тауар, жасалған жұмыс
7. Дебиторлық қарыздың баланста ашылуы күмәнді қарыз бойынша резервтің
8. Қазақстан Республикасыны заңдылығына сәйкес талап уақыты өткен дебиторлық
Кредиторлық қарыз.
1. Қоғамның түрлі заңды және жеке тұлғалармен, сонымен қатар
2. Тиелген дайын өнім (тауар), істелген жұмыс және көрсеткен
Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығының есебі.
1. Қоғамда заңды тұлғалардан алынатын табыс салығының есебі ҚЕХС
2. Салықтық төлемдер келесідей компоненттерден (жиынтықтардан) тұрады:
- Төленетін табыс салығы (салық есебі бойынша анықталады);
-Уақытша айырмашылықтардың салықтық эффектісі (уақытша айырмашылықтар сомасын табыс салығының
- Есептік кезеңнің басындағы мерзімі ұзартылған салықтық түзетулер (табыс
3. Бухгалтерлік және салық салынатын табысты анықтау кезінде тұрақты
4. Уақытша айырмашылықтардың салықтық эффектісі – бұл уақытша айырмашылықтар
Табыстар.
1.Табыс – бұл активтердің көбеюі немесе есептік кезеңде міндеттемелерді
2. Табысты есептеу және тауарды (жұмыс, қызмет) сатудан түскен
3. Бір келісім немесе бір жағдайда болған табыс және
4. Негізгі және негізгі емес қызметтен түскен табыс жиынтық
Негізгі қызметтен түскен табыстар алынуы мүмкін: құрылыс жұмыстарынан; серіктестік
Негізгі емес қызметтен түскен табыстар алынуы мүмкін: негізгі құралдарды
5. Тауарды өткізуден немесе қызмет көрсетуден түскен табыс алынған
Тауарды өткізуден қызметт көрсетуден түскен табыс шарттардың сақталуында ғана
Табыс сомасы үлкен нақтылық (сенімділік) деңгейімен бағаланады, яғни, келісімшартта
Мәмілемен байланысты экономикалық тиімділік серіктестікпен алынуы ықтималдығы болады, яғни,
6. Табыс аралық төлем немесе алынған аванстар негізінде табыс
7. Жыл ішінде алынған өндірістің таза табысы қоғамның Жарлығына
8. Тауарды сатудан түскен табыс жалпы талаптарды және келесілерді
9. Қызмет көрсетуден түскен табыс жалпы талаптарды және келесілерді
10. Пайыз, роялти және дивиденттер түрінде түскен табыс жалпы
11. Қоғамның негізгі өндірісінен түскен табысын есепте үшін шот
12. Қызмет көрсету немесе жасалған жұмыс мерзімі өзіне бірнеше
Шығындар.
1. Шығын – бұл экономикалық ресурстардың алшақтық немесе активтердің
2. Шығындарды көрсету үшін шығындар баптар Наменклатурасына сәйкес шығындар
Барлық өндірістік шығындар өндірісік бөлімшелеріне сәйкес бұл шығындарды тудыраты
3. Есептің кезеңінің басында 1340 кредит шотынан 8 бөлімнің
4. Әрбір объект бойынша тікелей шығындарды есептеу үшін 7
5. Құрлысқа тікелей қатысты жұмысшылардың еңбекақсы әр обьект бойынша
6. Қоғамның басқарушылық және шаруашылық шығындары туралы ақпаратты сараптау
7. Сатылған немесе қандай да бір болмасын себеп салдарынан
Корреспонденцияда тиісті шоттармен шығып қалған активтер немесе бағалы қағаздардың
Корреспонденцияда тиісті шоттармен валюта курсының өзгеруі нәтижесінде туындайтын курстық
7470 «Басқа да шығыстар» шоты бойынша жал бойынша шығындар,
Жыл соңында берілген шоттар 6280 «Басқа да кірістер» шотымен
8. Сатылған тауардың (жұмыстың, қызметтің), сонымен қатар, басқа да
Қаржылық есептемені жасақтау принциптері.
1. Қаржылық есептеменің құрылуына мыналар кірістірілген: қызметтің үздіксіздігі және
Есептеу (начисление).
Принцип, табыс табылған уақытта ғана табыс болып (есепте көрініс
1. Қызметтің үздіксіздігі. Субъект өз қызметін ұзақ кезең аралығына
2. Түсініктілік. Қаржылық есептемеде көрсетілген ақпарат пайдала-нушыға түсінікті болуы
3. Мағыналық. Шешім қабылдау кезінде және оны бағалау кезінде
4. Елеулілік. Қаржылық есептемедегі ақпарат елеулі болып табылады. Себебі,
5. Сенімділік. Қаржылық есептемеде көрсетілген ақпарат сенімді болып табылады,
6. Шындық және риясыз ұсынба. Қаржылық есептемеде көрсетілген ақпарат
7. Бейтараптық. Қаржылық есептемеде көрсетілген ақпарат сенімді болуы тиіс.
8. Абайлампаздық. Есептеме жоғарғы сапалы ұқыптылықпен жасақ-талады: активтер және
9. Аяқтаушылық. Бір есептік кезеңнен екінді есептік кеземен салыс-тырмалы
10. Салыстырмалылық. Бір есептік кезеңнен екінші есептік кезңемен салыстырмалы
Қаржылық есептеме. Бухгалтерлік баланс.
1. Қаржылық есептеме ҚЕХС №1 «Қаржылық есептемені тапсыру» сәйкес
2. Қаржылық есептемеге жатады: бухгалтерлік баланс; кіріс және шығыс
3. Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есптемесі заңдылықтарына
4. Қаржылық есептеменің мақсаты болып пайдаланушыларды қаржылық жағдай, қызмет
5. Серіктестіктің бухгалтерлік балансы ҚЕХС-ның талаптарына сай. Бухгалтерлік баланс
6. Серіктестіктің ұзақ мерзімді активтері келесілерді құрайды: негізгі қралдар;
7. Ағымды активтер келесілерден құралады: тауарлы-материалдық қорлар; болашақ кезең
8. Ұзақ мерзімді міндетемелер келесілерден құралады: несиенің қамтамасыз етілуі;
9. Ағымды міндеттемелер келесілерден құралады: қысқа мерзімді несиелер; кредиторлық
10. Қоғамның меншік капиталы келесілерден құралады: жарғылық капитал; қосымша
11. Бухгалтерлік есепте шаруашылық операцияларды көрсеу кезінде серіктестік бухгалтерлік
Қаржылық-шаруашылық қызмет нәтижелері туралы есептеме.
Қаржылық-шаруашылық қызмет нәтижелері туралы есептеме ҚЕХС-на сәйкес жасақталады. Есептік
1. Негізгі қызметтен табыс сатылған тауарлы-материалдық қордан, көрсетілген қызметтен,
2. Сатылған дайын өнімнің (тауардың, жұмыстың, қызметтің) өзіндік құны
3. Жиынтық (валовой) табыс – сатылған дайын өнімнің (таруардың,
4. Кезең шығындары – бұл өндірістік дайын өнім (тауар,
5. Негізгі өндіріс қызметінен түскен табыс (зиян) қалдықты қаржылық
6. Негізгі қызметтен емес табыс, негізгі қызметтен емес табыстан
7. Салық салынғанға дейінгі қарапайым қызметтен түскен табыс «Негізгі
8. Табыс салығы ҚЕХС №12 «Табыс салығы бойынша есеп»
9. Салық салынғаннан қарапайым қызметтен түскен табыс «Салық салудың
10. Салық салудан кейінгі қарапайым қызметтен түскен табыс пен
Ақша қозғалысы туралы есептме.
1. Ақша қозғалысы туралы есептемеде серіктестік ақшасының келіп-түсуі мен
2. Ақша қозғалысы туралы есептеме ҚЕХС №7 және барлық
3. Операциялық қызмет – серіктестіктің табыс алумен байланысты қыз-меті
4. Инвестициялық қызмет – сатып алынған және сатылған активтер,
5. Қаржылық қызмет – жарғылық капитал көлемі мен құрамының
6. Актуалды жағдайдан ақша қозғалысы сипатына қарай операциондық, инвестициялық
7. Пайыздар және дивиденттер түрінде алынған және төленген ақша
8. Табыс салығын төлеу нәтижестіннен туындайттын ақша қозғалысы операциондық
9. Қазақстан Республикасының территориясында орналасқан банктердегі есеп айырысу, валюталық
Әр ұйым жеке өзінің даму деңгейін бақылау мақсатында есептілік
4 кесте – «КазТранГаз-Алматы» АҚ-ның негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері
(мың тенге)
№ Көресткіштер 2008ж 2009ж 2010ж Ауыт
қушы
лық (+,-), 2007/ 2006 Өсу темпі (%), 2007/ 2006
қушы
лық (+,-), 2008/ 2007 Өсу темпі (%), 2008/ 2007
1 Өнімді өткізуден пайда, мың тенге 160420 164770 174140
2 Өнімнің өзіндік құны, мың тенге 84210 84390 92070
3 Жалпы табыс, мың тенге 80000 80990 99000
4 Таза табыс, мың тенге 8501 8769 9554 268
5 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны 20187 21300 22660
6 Қор қайтарымдылығы 4,0 4,05 4,24 -0,05 +1,2 +0,19
4 кестенің жалғасы
7 Қор сыйымдылығы 4,99 5,01 6,02 +0,02 +0,4
8 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны (адам) 800 853
9 Еңбек өнімділігі. тг/адам 50,8 65,2 66,1 +14,4 +28,3
10 Орташа айлық жалақы 45,2 46,6 50,1 +1,4 +3,0
11 Жалақы қоры 30342,2 30550 34221 +207,8 +0,6 +3671
Ескерту: «КазТрансГаз-Алматы» АҚ-ның 2008-2010 жыл аралығындағы көрсеткіштері (kaztransgas.kz)
4 - Кестеден көріп отырғандай алғашқы көрсеткіш кәсіпорынның өнімді
«КазТрансГаз-Алматы» АҚ-ның қаржылық-шаруашылық қызметтер деңгейінің жүргізілу барысына толық талдау
Кәсіпорынның нақты шығындар көлемі жоспарлық көлемнен аз, яғни материалдық
Соның ішінде шикізат пен материалдарға, реогенттерге, дисперсоген, додискейл, диодиген,
2.2 Бюджетпен және бюджеттен тыс мекемелермен бухгалтерлік есепті ұйымдастыру
Бюджет - жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөлініп (бекітіліп) пайдалану, жұмсау
Қазақстан Республикасының салық кодексіне сәйкес жеке және занды түлғалардан
Әлеуметтік салық — заңды тұлғалардың бюджетке төлейтін салықтарының бірі.
Әлеуметтік салық салу объектісіне, яғни еңбекақы төлеу қорына, табыстың
Шаруашылық жүргізуші ұйымдарда әлеуметтік салық ағымдағы айдың еңбекақы төлеу
Д-т: 7210 «Жалпы және әкімшілік шығындар» деп аталатын шот;
К-т: 3150 «Әлеуметтік салық» деп аталатын шот.
Ал ол сома бюджетке есеп айырысу шотынан теленгенде:
Д-т: 3150 «Әлеуметтік салық» деп аталатын шоты;
К-т: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаттары» деп аталатын
Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы.
Есепті жылда салық салынатын табыстары бар заңды тұлғалар табыс
Әрбір салық төлеуші салық салынатын табысты анықтау үшін, жылдық
Кәсіпорынның жылдық табысына, яғни жыл бойы кіріс еткен сомаларының
Салық салынатын табыстардың және одан шегерілетін шегерімдер мен жеңілдіктердің
Салық төлеуші Кәсіпорын тиісті салық органына «Заңды тұлғаның салық
Ұйым өзінің есепті жылдағы алған табысы бойынша табыс салығы
Д-т: 7710 «Қорпоративтік табыс салығы бойынша шығындар» шоты;
К-т: 3110 «Төленетін қорпоративтік табыс салығы» - шоты.
Ал бұл сома бюджетке аударылғанда:
Д-т: 3110 «Төленетін қорпоративтік табыс салығы» деп аталатын шот;
К-т: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаттары» деп аталатын
Кейінге қалдырылған қорпоративтік табыс салығының есебі.
Бухгалтерлік есепте табыстың (зиянның) сомасы бухгалтерлік есеп стандартьна сәйкес
Тұрақты айырмашылықтың пайда болу себебі, бухгалтерлік табысты анықтау барысьнда
валюталық шоттармен шетел валютасы бойынша туындаған бағамдық айырмашылық;
бюджетке төленетін айыппұл ықпалшаралары (санкциясы);
кәсіпкерлікпен байланысты емес шығындар;
Қазақстан Республикасы Үкіметі белгілеген шектен артық мөлшерде төленген іссапарлық,
Уақытша айырмашылықтың пайда болу себебі есеп беретін кезенде есептелген
Уақытша айырмашылық мыналардың нәтижесінде пайда болады:
бухгалтерлік есеппен салық есебінде табыстар мен шығындарды мойындау уақытын
бухгалтерлік есеп пен салық есебінде амортизациялық айырымды есептегенде әр
негізгі құралдарды бухгалтерлік есептен шығару мен салықтық есепте оларды
Бухгалтерлік және салық есептерінің талаптарындағы өзгешеліктер нәтижесінде пайда болған
Қосылған құнға салынатын салық. Қосылған құнға салынатын салық тауарларды
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 3100 «Бюджетпен есеп айырысу»
«КазТрансГаз-Алматы» АҚ-нда корпоративтік табыс салығын есептеген кезде 7710 шот
Кейінге қалдырылған табыс салығы және сонымен байланысты есеп айырысулар.
Бухгалтерлік есепте табыс пен зиян есеп саясатында қаралған және
Бұл арада мынаны ескерген жөн: салық есебінде жиынтық жылдық
Қосылған құн салығы салынатын тауарларды тиеуді, жұмыстарды атқаруды немесе
ҚҚС есептеу кезінде 1210 «Алынуға тиісті қарыздар» шоты дебеттеледі
Акцизді есептеген кезде 1210 шоты дебеттеліп, 3140 шотының «Акциз»
Жер салығын есептегенде 7210 шот дебеттеліп, 3160 шот кредиттеледі.
Мүлікке салынатын салық. Бюджетке төленетін мүлік бойынша салынатын салықтың
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы. Жеке тұлғалар бойынша бюджетпен
Еңбеккерлердің табысы бойынша жеке табыс салығының сомасы еңбеккерлердің табысына
5 кесте – Бюджетпен есеп айырысу шоты бойынша жүргізілетін
№ Операциялар мазмұны Дебит шот Кредит шот
1 Заңды ұйымдардан бюджетке алынатын қорпоративтік табыс салығы сомасына.
2 Төтенше жағдайларға және токтатылған операцияларға байланысты табыстар (зияндар)
3 Төтенше жағдайдың және тоқтатылған операциялардың салдарынан шеккен зиянға
4 Заңды ұйымдардын бюджетке нақты аударған корпоротивтік табыс салығы
5 Салық есебіндегі кайта бағалау үстеме өсімінің, бухгалтерлік есептегі
6 Сатып алушыларға және тапсырыс берушілерге сатылған өнім (жұмыс,
7 Бюджетке аударылған қосылған құн салығы сомасына 3130 1030
8 Жеке тұлғаларға есептелген табыс салық сомасына 3350 1030
9 Серіктестіктерге қатысушылардың дивидендтері мен табыстарынан, олардың үлес теріне
10 Жеке түлғалардың еңбекақысынан ұсталған табыс салығы сомасының бюджетке
11 Бюджетке артық аударылған салық сомасының кайтарылуы 1030 3120
12 Есептелген әлеуметтік салық сомасы 3150 1030
13 Есептелген акциз салық сомасы 1210 3140
14 Есептелген акциз салығынын сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан
15 Есептелген жер салығы сомасы 7210 3160
Ескерту: Бухгалтерлік есеп типтік шоттар жоспары негізінде құрылды
2.3 Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу есебі
Кез келген кәсіпорын үзіліссіз және ырғақты жұмыс істеп тұруы
Келіп түскен шот-фактураларды алдымен үлгілі түрі М-1 «Келіп түскен
Фактураланбаған жабдықтар есебі.
Кейбір жағдайларда келіп түскен материалдық ққұдылықтардың құжаттары (шот-фактуралары) болмауы
Жабдықтаушылар және қызмет көрсетушілермен есеп айырысулар есебі жөніндегі журналды
құны төленген, бірақ іс жүзінде алынбаған (қабылданбаған) материалдық қорлар,
фактураланбай қалған жабдықтар бойынша есеп айырысудан;
мерзімінде төленбеген есеп айырысулардан.
Жабдықтаушы және мердігерлермен есеп айырысулар есебі бойынша мынадай шоттар
7 кесте – Жабдықтаушы мен мердігерлермен есеп айырысу шоты
№ Операциялар мазмұны Дебит шот Кредит шот
1 Жабдықтаушы-мердігерлердің шоттары акцептелді:
- материалдарды жеткізу және өңдеу қызметтерінің кұнына;
- қосылған кұн салығының құнына
1310
1420
3310
2 Орындалған кұрылыс-монтаж жұмыстары үшін мердігерлердін талап еткен шоттарына:
- жұмыстың кұнына;
- қосылған кұн салығы сомасына. 2930
1420 3310
7 кестенің жалғасы
3 Тасымалдау ұйымдарының өнім сату бойынша көрсеткен қызметі үшін
Жабдықтаушы-мердігерлерден материалдарды қабылдаған кезде кем шыққан және бағасының сәйкес
5 Бухгалтерлік есепте шот-фактурасыз келіп түскен материалдарды көрсету (шартта
6 Жабдықтаушылардан келген шот-фактураға сәйкес бұрынғы шот-фактурасын кіріске алынған
7 Құны төленген, бірақ айдың аяғыңда жолда қалған материалдардың
8 Мердігерлік әдіспен жөндеу жүргізілген негізгі құралдар 8044 3310
9 Жабдықтаушы-мердігерлердің шоттары төленгенде 3310 1040
10 Жабдықтаушы-мердігерлерге алдын ала берілген аванс сомасы есептелді 3310
Ескерту:Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары негізінде құрылған
2.4 Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төлеу есебін ұйымдастыру
Шаруашылық субъектінің түріне қарамастан әрбір қызметкердің кірісі субъект жұмысының
Жалақының номиналды және шынайы түрлері болады. Номиналды жалақы –
Шынайы жалақы – алған ақшаға сатып алуға болатын өмірлік
Жалақы өнімнің өзіндік құнының негізгі элементтерінің бірі болып табылады,
Қызметкерлермен есеп айырысу есебінің негізгі міндеттері:
1. Еңбектің саны мен сапасына, шығарылым нормасының орындалуына, жұмыс
2. Субъектінің әрбір қызметкерлеріне жалақыны дер кезінде және уақы-тылы
3. Жалақыдан дер кезінде және дұрыс ұстап қалу;
4. Белгіленген мерзімдерде қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысуды жүргізу;
5. Есептелген жалақыны өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құнына дер
6. Өндірістік процеске басшылық жасау операцияларына қажетті еңбек пен
7. Еңбек және жалақы бойынша статистикалық септемені жасау [23].
Адам құрамының және жұмыс уақытын пайдаланудың есебі. Шаруашылық қызметінің
Жаңадан жұмысқа алынған қызметкерге еңбек кітапшасы толтырылады. Ол кадрлар
Еңбек шартын тоқтату туралы № Т-8 нысанындағы бұйрық қызметкер
Жұмыс уақытының есебі. Жұмыс уақытының есебін табельдерде жүргізеді. Табельді
№ Т-12 нысаны, жұмыс уақытын пайдалануды есепке алуға және
№ Т-13 нысаны, жалақыны есептеусіз жұмыс уақытын пайдалану есептерін
№ Т-14 нысаны, тұрақты айлық кесімді жалақысы немесе ставкасы
Табель – бұл жұмыс жасаушылардың санаттары бойынша қызметкерлер тізімі.
1-әдіс. Мұндай кезде қалыпты жұмыс сағаты – 8 сағат
2 - әдіс. Бағандарға тек жұмысқа келмеу белгісі қойылады.
1. Жұмыспен өтелген уақыт (жұмыс күні ішіндегі жұмыс сағаты,
2. Жұмыспен өтелмеген, бірақ төленген уақыт (ауырған күндер, дема-лыс,
3. Жұмыспен өтелмеген, төленбеген уақыт (бос жүру, қызметкерлердің кінәсі
Жұмыстың уақтылы басталуына және аяқталуына, жұмыс күні ішінде жұмыс
Бақылау әдістері:
карточкалық, бақылау сағаттарының көмегімен;
жетондық, табельдік жетондар мен маркілерді пайдалану арқылы;
өткізу, мұндай кезде кіріп – шығуға рұқсат қағаз беру
рапорттық – ведомстік, бөлімше бастығының рапорттары мен табельдік ведомостерін
бақылау - өткізу қағаздарының көмегімен.
Техникалық нормалау, яғни жұмыс түрлері, жұмыстың күрделілігі мен қызметкерлердің
Жинақтаушы зейнетақы қорымен есеп айырысудың есебі. Зейнетақы қорымен есеп
8 кесте – Жұмысшылар мен кызметкерлерге еңбекакы есептегенде бухгалтерлік
№ Операциялар мазмұны Дебит
шот Кредит
шот
1 Жұмысшылар мен кызметкерлерге еңбекақы.
сыйақы және басқа да төлемдер есептелінді:
- негізгі өндіріс жұмысшыларына 8012 3350
- қосалкы өндіріс жұмысшыларына 8032 3350
- цехтың қызметкерлеріне 8042 3350
- маркетинг бөлімінің, басқа да тауарларды
сатумен айналысатын жұмыскерлерге 8048 3350
2. Жұмысшыларға кезекті демалыс
демалыс ақысынан есептелген әлеуметтік салық сомасы 3380
3380 3350
3150
3. Жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген еңбекақыдан зейнетақы қорына ұсталынатын
4. Жеке тұлғалардың енбекақысынан ұсталатын табыс салығына 3350 3120
8 кестенің жалғасы
5. Жұмысшылардын еңбекақысынан сот органдарының шешіміне сәйкес орындалатын құжат
6. Жұмысшылардың еңбекақысынан олардың есеп беруі бойынша ұсталатын сомаларына
7. Бүлінген материалдық-кұндылықтардын орнын толтыру максатымен жұмысшылардың енбекақысынан ұсталатын
8. Жұмысшылардың еңбекакысынан олардың алдынғы уақыттарда алған қарыздары үшін
9. Есептелген, бірақ белгіленген мерзімде таратылмаган еңбекақы 3350
10 Жұмысшылар мен қызметкерлерге кассадан төленген енбекақы, сыйакы, жәрдемақы
Ескерту: Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары негізінде құрылған
Кәсіпорынның «Зейнетақы мен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу» деп
Д-т: 7200 «Жалпы және әкімшілік шығындар» деп аталатын шоты;
К-т: 3220 «Зейнетақы мен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу»
Ал бұл соманы кәсіпорын тиісті қорға аударған уақытта:
Д-т: 3220 «Зейнетақы мен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу»
К-т: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаттар» шоты түріндегі
Зейнетақы қорына төленетін жарналар жұмысшылар мен қызметкерге есептелген еңбекақы
9 кесте – Жинақтаушы зейнетақы қорымен есеп айырысудың есепшоты
№ Операциялар мазмұны Дебит шот Кредит шот
1 Жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген еңбекақы сомасынан жинактаушы зейнетакы
2 Жинақтаушы зейнетақы қорына есептелген сомалар есеп айырысу шоттынан
Ескерту: Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары негізінде құрылған
Кәсіпорын қаржылық – шаруашылық қызметті жүргізу кезінде қызқа мерзімді
Ағымдағы міндеттемелерді ашып көрсеткен кезде, кредиторлардың талабы бойынша төленуге
Қорыта келгенде экономиканың қай саласындағы болмасын шаруашылық субъектілер мен
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі өмірдің талабына сай дамып тұрған өркениетті елдердің қайсысы
Қазақстан Республикасының қазіргі кездегі дамуы бухгалтерлік есеп жүйесін реформалаумен
Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу кәсіпкерлік қызметтің түрлі субъектілерінің қарым
Әрбір кәсіпкерліктің алдында тұрған мәселе, бұл табыс табу екені
Сондықтан да жоғарыда жазылған курстық жұмыстың көрсеткіштеріне және осы
1. Шаруашылық субъектісінде ағымдағы міндеттемелер есебі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік
2. «КазТрансГаз-Алматы» АҚ-да ағымдағы міндеттемелерінің әрбір баптары бойынша дұрыс
3. Ағымдағы міндеттемелердің аналитикалық және синтетикалық есебі заңға сәйкес
Қандай да болмасын отандық кәсіпорынның шаруашылығының дамуы еліміздің экономикасының
Осыған орай қай жағынан болмасын кәсіпорын жағдайының жақсаруы барлығына
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 87-бет
Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Е.Т., Жұмағалиева Ж.Т. «Кәсіпорынның қаржылық жағдайын
Кеулімжаев Қ. К., Құдайбергенов Н.А. Бухгалтерлік есеп теориясы және
ТөлегеновЭ.Т. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері, А., Экономика.
Кеулімжаев Қ. К., Құдайбергенов Н.А. Бухгалтерлік есеп теориясы және
ҚР Еңбек Кодексі – 2007 жылдың 15 мамырынан, №251-ІІІ
Кеулімжаев Қ. К., Құдайбергенов Н.А. Бухгалтерлік есеп теориясы және
Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
А.Д. Үмбеталиев, Ғ.Е. Керімбек. «Салық және салық салу», Алматы,
Ақша, несие, банктер. Ғ.С. Сейітқасымовтың жалпы ред. — Алматы:
Экономикалық теория негіздері, Оқулық. – Алматы, 2005
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктердің операциялары. — Алматы: Қазақ университеті,
К.З.Хамитова, Экономика және кәсіпкерлік негіздері. – Астана, 2007
Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі
Укашев Б.Е., Әжібаева З.Н. Бухгалтерлік есеп теориясы, А.,Ұлағат университеті.
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 11-бет
Лоханина И.М., Золкина З.К. Основы анализа финансового состояния предприятия.
Құлпыбаев С. Қаржы: Оқулық. – Алматы: 2007.
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 236-бет
Мақыш С.Б. Комерциялық банктердің операциялары. Оқу құралы. – Алматы.
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 278-бет
Әкімбекова Ш. Қазақстандағы еңбек нарығының қалыптасу ерекшеліктері. –
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 290-бет
Баймұханова С.Б. Қаржылық есеп: Оқулық. – Алматы, 2007. 291-бет
Ефимова О.В. Как анализировать финансовое положение предприятия. -Интел-Синтез, 2004.
2

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасында мүлікке салық салу: құрылу негіздері және жетілдіру жолдары

Қазақстан Республикасындағы мүлік салығы және оның жетілдірудің ерекшеліктері

Жеке тұлғалардың мүлік салығы

Тікелей салықтар және олардың экономикалық мазмұны

Мүлікке салық салудың экономикалық мазмұны

Шетел мемлекеттеріндегі мүлік салығының ерекшеліктері

Мүлікке салынатын салықтардың экономикалық маңызы

Заңды тұлғаларға салынатын мүлік салығының экономикалық мазмұны

Меншікке салынатын салықтар және олардың Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі рөлі