Бастауыш мектеп оқушыларының шығармашылық
Кіріспе---------------------------------------------------------------------------------3-5
І-ТАРАУ. Бастауыш мектеп оқушыларының шығармашылық
1.1 Кіші мектеп жасындағы балалардың еңбек біліктерін
Бастауыш мектепте пәндерді оқытуда оқушылардың
ІІ-ТАРАУ. Еңбекке баулу сабағында кіші
Еңбекке баулу сабақтарында оқушылардың еңбек
2.2. 2-сыныптағы еңбекке баулу
Қорытынды.------------------------------------------------------------------------44-45
Пайдаланылған әдебиеттер------------------------------------------------------46
Қосымша------------------------------------------------------------------------------47
Кіріспе.
Қазақстан Республикасының Конституциясында жазылған «Орта
Ел Президентінің Қазақстан халқына «Қазақстан-2030»
«Біздің жас мемлекетіміз өсіп, жетіліп
«Орта білім берудің мақсаты жылдам
Бүгінгі таңда еліміздегі білім беру
сай бағытталуы, ортаның әлеуметтік -
Шығармашылық- бұл адамның өмір шындығында
ұмтылуы, ізденуі, еңбек етуге құлшынысы. Өмірге
үшін адам дұрыс ой түйіп,
дай білуге үйренуі керек.
Осы мақсатта педагогика ғылымын дамытуға
Бала шығармашылығының жантану негіздерімен тығыз
екенін психологтар да үнемі зерттеп,
қабілеттің құрамдас компоненттерін зерттеуге бағытталған.
Халық ағарту ісінің белгілі қайраткерлері
Адам бойындағы қабілетті дамытып, олардың
Зерттеу жұмысының мақсаты – бастауыш мектеп
ерекшеліктер мен педагогикалық негіздердің тигізетін
Зерттеу жұмысының міндеттері:
а) бастауыш мектеп жасындағы балалардың
ә) оқушылардың шығармашыл еңбек дағдыларын
Зерттеу жұмысының әдістері – талдау, жинақтау, іздену,
Зерттеу жұмысының нысанасы – оқушылардың еңбек
Пәні- бастауыш сыныптағы еңбекке баулу
Диплом жұмысының құрылымы: кіріспеден, 2
І тарау. Бастауыш мектеп
1.1 Кіші мектеп жасындағы
Адамның ойлау процесі қандай да
Кез-келген тарихи кезеңде өмір сүріп
Тұжырымдама – ғылыми–теориялық, әдіснамалық құжат. Онда
Өсіп келе жатқан ұрпаққа шығармашылық
Затқа, объектіге т.б. көңіл аудару көп
активтілігіне құбылыстардың қандай да бір
Оқушының көру және есту қабілеттерін
Ы.Алтынсариннің пікірінше, педагогикалық жұмыстағы ең
Шығармашылық қабілетті дамытудың психологиялық, педагогикалық
педогогикалық қызметті толық берілуі, оны
ақыл – ой әрекетін кезеңмен қалыптастыру
бала психологиясының жасқа байланысты ерекшеліктерін
шығармашылық процестің негізін меңгере білу;
Психологтардың зерттеуі бойынша әрбір жас
Қабілеттілік – оқушының жеке психологиялық ерекшелігі.
Көптеген психологтар оқушылардың жасы өскен
Балалық кезде ерекше көзге түсетін
Бастауыш сынып оқушыларының қабілеттерін дамыту
нәтиже алуы. Баланың жаңа нәтижеге
Психологтардың зерттеулеріне қарағанда, шығармашылық іс-әрекеттің
Оқытушы шәкірттің білім, білік деңгейлерін
Жүйелі, дұрыс ұйымдастырылған шығармашылық әрекет
Оқушының жұмысты шығармашылықпен ойлауы, оны
И.Д.Левитовтың пікірінше, оқушылардың шығармашылық қабілеттері
Оқушылардың жалпы шығармашылық қабілетінің құрамдас
А.Н.Л.ук шығармашылық қабілеттің компоненттерінің құрамына
1) ынтамен
2) темпераментпен
ақыл-ой қабілеттері.
А.Н.Луктың оқушылылардың шығармашылық қабілеттерінің компоненттері
оқушы кез-келген іс-әрекет нәтижесінде жақсы
көңіл-күй бұл кез-келген істі орындауға
шығармашылық қабілеттерін дамытуда олардың осы
кез-келген іс-әрекетті біз ақыл-ой қабілеттері
Я.А.Пономарев «Знание, мышление, умственное развитие» атты
Автор пікіріне қосылуға болады, себебі
Психологиялық зерттеулерге қарағанда оқушылардың «ойша» әрекеттену
бақылай алады.»
Адамның жан-жақты дамуының әлеуметтік жағдайларға
ХІХ ғасырдың басында қиялшыл соцтализмнің
Ш.Фурье, Роберт Оуэн және Сен-Симон
Бала үнемі оқу әрекетінің нәтижесінде
Адамның рухани дамуының көзі- еңбек. Ф.Энгельс
Педагогикалық тұрғыдан еңбек – баланы жан-жаұты
Қоғамдық пайдалы еңбек түрі оқу-тәрбие
Оқушылардың өнімді еңбекке қатысуының үлкен
Сонымен қоғамдық пайдалы және өнімді
Адамның жан-жақты және үйлесімді дамуында
Мектепте еңбек біліктерін арттырудың басты
Балаларды еңбекке психологиялық және практикалық
Еңбек етуге әдеттену- бұл жай
Оқыту және тәрбие жұмысының барлық
Еңбек тәрбиесі үшін өте маңызды
Еңбек сабақтарының процесін жетілдіру оқушылардың
Оқу еңбегі бала үшін ойға
Оқу іс-әрекетінде қажетті бақылау, өзін-өзі
Қазіргі мектепте әлеуметтік тапсырыс -
Оқуды еңбекпен ұштастыру оқушылардың ынтасын,
еңбекке тәрбиелеудің нәтижелі жүруі баланың
балалардың еңбек әрекетінің қоғамдық мағынасы
еңбек тапсырмасын орындағаннан кейін оның
еңбек баланың психикалық және физиологиялық
еңбек іс-әрекеті барысында оқушылар тек
Оқушының ойлау қызметі оның моторикалық
орындалатын нысанға деген қабілет түрлері
Психология ғылымындағы праксиологиялық деген ұғым
1.2. Бастауыш мектепте пәндерді оқытуда
Бастауыш мектеп - бұл оқушы
Демек, бұл мақсатты жүзеге асыруда
Шығармашылық әрекет – білім беру мазмұнының
Шығармашылық қабілеті дамыған ұрпақтың болуы
Педагогика ғылымы еш нәрсеге бейімі
Оқушылардың белсенділігі мен танымды іс-
Баланың шығармашылық қабілетін дамыту деп,
Мектеп қабырғасындағы оқу үрдісі барысында
балалардың өзіндік дербес мүдделері, қабілеттері,
Білім – шығармашылықтың тірегі. Оқушылардың шығармашылық
Кіші мектеп жасындағы оқушылар көп
Бағдарлама талабына сәйкес келмейтін оқу
Оқу бағдарламасының әлсіздігінен туындап жатқан
салқын көзқарас және тәртіптің нашарлығы;
Дарынды балалар әдетте күрделі істер
Олар стандартты талаптарды қаьылдай білмейді.Өйткені,
Өз шама – шарқын бағалай білмеу,
Алдына орындалмайтын мақсат қою, қиялға
Өзара сенімсіздік;
Өзіне сын көзбен қарауды білмеушілік.
Қабілет, дағды, білім және икемділік
ойлау қызметін жинақтап қорыту;
іс-әрекет пен ойлаудың ұғынықтылығы;
ойлак мен еңбектің икемділігі;
ойлау мен еңбектің тұраұтылығы;
ойлау мен еңбектің дербестігі.
Бұл білімдарлық оқушының мектепте оқу
Бүгінде республикамыздың көрнекті ғалымдары Ж.М.Әбділдин,
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттері
болмауы үлкен мәселе болып көтеріліп
Қазіргі педагогиканың оқушылардың бойында шығармашылықпен
Сонымен оқушының өзінің шығармашылықпен ойлау
Білім берудің дәстүрлі қалыптасқан жүйесінде
Шығармашыл тұлғалардың қасиеттерін зерттей келе,
Еліміздің егемендік алуы нәтижесінде қоғамдық
Бұған дейінгі дәстүрлі білім беру
Қазіргі кезде біздің республикамызда білім
Білім беру мазмұны жаңа үрдістік
ақпараттың дәстүрлі әдістері- ауызша және
баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жан дүниесінің
мектеп, отбасы және қоршаған әлеуметтік
Кіші мектеп жасындағы баланың еркін
ІІ ТАРАУ. Еңбекке баулу сабағында
Еңбекке баулу сабақтарында оқушылардың еңбек
Президентіміздің 2004 жылғы Қазақстан халқына
Бұл маңызды да жауапты істің
Педагогикалық технология педагогика және техника
Педагогика – біріншіден ғылымның адаммен байланысты
Педагогикалық технология ұғымына ғалымдар мен
Орыс ғалымдары И.П.Павлов, В.М.Вехтерев, А.А.Ухтомский,
60-70 жылдары педагогикалық технологияны тану
ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында Ресейдің
Орыс ғалымы И.Я.Лернер өзінің «Оқыту
Сонымен педагогикалық технология ұғымы ХХ
Педагогикалық технология ғылым мен практиканың
Оқушыларды дамыту, білім беру мақсатындағы
Сонымен педагогикалық технологияны мұғалімнің міндеті тұрғысынан
1-блок--- диагностикалық міндет;
2-блок--- дайындық міндеті;
3-блок--- білім берушілік міндет;
4-блок--- жеке тұлғалық міндет;
5-блок--- аналитикалық міндет.
Қорыта айтқанда, педагогикалық технологияны танудың
1. іс-әрекетті ұтымды ұйымдастыру және
аз шығынмен нәтижеге жетуге жағдай
педагогикалық проблемаларды әдістемелік деңгейде талдауға
оқыту процесін тұтастай меңгеруге мүмкіндік
педагогикалық идеялардың қомақты нәтижелеріне жеткізуге
жылы Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ білім
отбасындағы қажеттілікке көңіл бөлуге, төзімділікке
Бастауыш мектепте еңбекке баулу пәнін
Ойындық технология- мәнді өмір жағдаяттарын
Коммуникативтік технология – мүмкін болған барлық
Зерттеу технологиясы – проблемалық ізденіске, жаңалықтар
Осылармен бірге саралап, жеке дара,
Оқыту технологияларын оқу мазмұны мен
Бір технологияның өзін әр мұғалім
а) педагогикалық технология оқытудағы педагогикалық
ә) оқушының оқу-танымдық қызметінің құрылымымен
б) оқу мақсатын диагностикалық зерттеу
в) практикада оқу үрдісінің толықтығын
Оқыту технологиясын таңдап, іріктеу-оқушының оқу-танымдық
дидактикалық қағидаларды-ұстанымдарды, әдістерді, құрал, форма,
дидактикалық бірліктерді ірілендіру технологиясы;
ЭВМ-ді пайдаланып оқыту технологиясы;
даралап оқыту технологиясы.
Б.В.Горячев еңбектерінде оқыту технологиясы туралы
Сабақ біздің заманымызда да оқытудың
Бүгінгі күнде кең сұранысқа ие болып отырған
Оқытуда оқушының еңбек біліктері мен
алгоритмдік, эвристикалық, шығармашылық деңгейлері қолданылады. Шығармашылық
Жаңа ақпараттық технологияның тиімділігі – бастауыштағы
Педагогикалық технология оқыту, тәрбиелеу, жеке
Шығармашылық тапсырмалардысынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне,
Кез- келген технология мұғалімнен терең
Ғылыми пндагогикалық зерттеулерге жасалған талдау
2.Жеке дара қабілеттері айқындалады;
3.Оқушылар нақты өз деңгейінде бағаланады;
4.Даму мониторингі айқын көрініп отырады;
5.Сабаққа деген қызығушылығы артады.
Қазіргі заманғы оқыту технологияларын меңгеру
2-сыныптағы “Еңбекке баулу” пәнін оқытуда
Кіші мектеп жасындағы оқушылар өздеріеің
Бастауыш сынып оқушыларының бірегей өнім.
“Еңбекке баулу” пәні бойынша 1998
дуниенің үйлесімді бірлігі туралы және
заттар мен құбылыстарға деген эстетикалық
жеке тұлғаның жасампаздық мүмкіндіктерін, шығармашылық
ақыл-ой қабілетін жетілдіру, ұтымды логикалық,
баланың еңбекке мотивтік сапаларын дамыту;
іс жүзіндегі шеберлікті қалыптастыру арқылы
Мектептің бастауыш сатысындағы “Еңбекке баулу”
өзіне-өзі қызмет етуді үйрету;
ауыл шаруашылығы еңбегіне баулу;
техникалық еңбекке баулу;
көркем еңбекке баулу.
Еңбекке баулу пәнінің мектептің бастауыш
Өзіне-өзі қызмет ету еңбекке баулу
Балаларды өзіне-өзі қызмет етуге баулу
Өзіне-өзі қызмет ету еңбегіне үйретудің
Ауыл шаруашылығы еңбегіне баулу. Оқу-тәжірибе
Техникалық еңбекке баулу. Мұнда қағаз
Қатырма қағаз- қағазға қарағанда қалың
Балаларға қағаздың шығу тарихы және
Көркем еңбек блогында ермексазбен жұмысоқушыларды
Матамен жұмысты бастамас бұрын оқушыларға
Қолданбалы қолөнер- халық өмірі және тұрмысымен
Оқушылар алдымен әр алуан материалдарды
Тапсырмалар өздерінің орындалу мүмкіндіктеріне қарай
оқулықтағы үлгілер деңгейіндегі тапсырмалар;
оқушылардың өздері дербес атқара алатын
оқушылардың біліміне, қабілетіне қарай қойылатын
Оқушының әр түрлі материалдармен “белсене”
Балаларға экскурсия дегеніміз әрқашан әлдебір
Балалармен топтық, жұптық жұмыс істеудің
Баланың ұсақ бұлшық еттерін қозғалысқа
Өңделетін материалдармен олардың сәнділік және
Мақсат көздеу - әлдеқайда күрделі кешенді
Оқытудың бүкіл курсы бір-бірімен өзара
Оқытудың мазмұнындағы ең басты мәселе
Бастауыш мектептегі оқу кезеңінде балалардың
Осы бағдарламаға сәйкес білім мазмұнын
Еңбекке оқушыларды дағдыландыру қарапайым жұмыстар
Мен өзім жұмыс істейтін Жамбыл
Зерттеу нысынам етіп өзім жетекшілік
Қолданылғанған жаңа технология-Ж.Қараевтың “Деңгейлеп саралап
2-сынып, еңбекке баулу сабақтарынан сабақ
1-сабақ.
Сабақтың тақырыбы: Қошқармүйіз
Сабақтың мақсаты:
оюдың түрлері, шығу тарихы туралы
Ою-өрнек туралы мақал-мәтелдер жаттау.
Қиындылардан ою құрастыру, атын атау.
ә) дамытушылық мәні: Балалардың қиялы
шығармашылығын, ойын, сөздік қорын дамыту.
б) тәрбиелік мәні:
қазақтың ұлттық ою-өрнегімен таныстыра отырып
халық өнерін қастерлеуге үйрету; ұқыптылыққа,
еңбексүйгіштікке, татулыққа тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: “Ұлттық ою-өрнектер” атты буклет, суреттер,
сызбалар, күйтабақ, үлгі-қалыптар, т.б.
Сабақтың түрі:
Сабақтың әдістері: сөздік,
Пәнаралық байланыс: ана тілі, математика, музыка,
Сабақтың барысы:
Балалардың назарын сабаққа аудару. Еңбек
Ой шақыру ( ою сөзіне ассоциациялық
сырмақ
шапан
сандық
өрнек
қамзол
ІІ. Жаңа сабақ.
Мағынаны тану. Сабақтың мақсатын және
Балалар, бүгінгі сабағымызда осы ою
( Ою туралы мұғалімнің түсіндіруі)
Өнер- таусылмас азық, жұтамас байлық
Ою дегеніміз – бір нәрсенің пішінін
Қандай өрнекті болмасын, адам баласы
Оюлардың тарихы туралы “кубизм” стртегиясы
Текшенің алты жағына оюдың түрлерінің
сол оюлар туралы мағлұмат беру.
4) Практикалық жұмыс. “Қошқармүйіз” оюының
Жасалған жұмыстарды жинақтап, көрме ұйымдастыру.
ІІІ. Сабақты қорытындылау. Бүгінгі сабақта өтілген
Ою деген не?
Ою нені бейнелейді?
Қандай ою түрлерін білесің?
4.“Қошқармүйіз” оюы неге олай аталады?
ІҮ. Оқушы білімін бағалау.
Ү. Үйге тапсырма беру: Гүлдің
2-сабақ.
Сабақтың тақырыбы: Геометриялық фигуралардан аппликация.
Сабақтың мақсаты: а) геометриялық
және оларды пайдаланып әр түрлі
жасауға болатынын меңгерту.
ә) оқушылардың саусақтарының моторикалық
ептіліктерін,ойлау белсенділігін, шығармашылық
қиялын дамыту.
б) ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа, инабаттылыққа
тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: геометриялық фигуралардың макеттері,
жасалған аппликация, үлгі-қалыптар, т.б.
Сабақта қолданылатын жаңа технология: деңгейлеп
Пәнаралық байланыс: математика, геометрия,
Сабақтың барысы:
Балалардың назарын сабаққа аудару. Қажетті
ІІ. Кіріспе.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.
Ойын “ Қай топ тапқыр? ”
І топ.
ІІ топ.
ІІІ топ.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Мұғалім фигуралардан аппликация жасап көрсетеді.
Үлгі- қалыптарды тарқатып, түрлі-түсті қағаздан
Өздері қиған фигуралардан өзіне ұнаған,
Әр топқа өздерінің білім деңгейінің
1-деңгей: Үлгі қалыппен фигураларды қиып,
2-деңгей: Үлгі қалыпсыз қиып, 3-5
3-деңгей: Әр түрлі фигуралардан
5) Ойын “ Бағдаршам” Шарты:
Қызыл - дөңгелектен қандай заттар
Сары - мына үшбұрыштардан
Жасыл – Бағдаршам не үшін қажет? Ол
ІҮ. Қорытынды кезең.
Ой толғаныс. Үш топ үш затты
Ү. Оқушы білімін бағалау. Оқушылардың
ҮІ. Үйге тапсырма: “Менің досым” тақырыбында аппликация
Осы сабақтарда жаңа технологияларды пайдаланып,
Деңгейлеп оқытудың әсерінен төменгі деңгейдегі
Сын тұрғысынан ойлау арқылы балалардың
Қорытынды.
В.Белов өзінің “Татулық” деп аталған
Қазіргі қоғамға қажетті мамандардың бойында
Адамның шығармашылық қабілеттері, жоғарыда айтқанымыздай,
Әрине, бұл жұмыстар сабақ үстінде,
Барлықоқушылар үшін білімнің базалық минимумы
әлемдік ізгілікті көзқарасы мол;
құқықтық мәдениеті жоғары;
терең сапалы білімді;
жоғары деңгейлі мәдениетті;
денсаулығы мықты жеке тұлға қалыптасады.
Осы тақырып бойынша біздің мынадай
Еңбекке баулу курсына қазіргі заманға
Вариативті сағаттар есебінен технология пәніне
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Ж.Б.Қоянбаев
Бастауыш білімнің міндетті мемлекеттік стандарты.
І Республикалық педагогикалық кеңестен. Астана, 2001
ҚР Конституциясы, ІІ бөлім, 30-бап.
Т.А.Ильина. Педагогика. Алматы, 1977.
И.П.Волков. Педагогикалық ізденіс. Алматы, 1989.
С.Б.Бап-Баба. Жалпы психология.
В.Белов. Татулық. Алматы,
Қ.Жарықбаев. Жантану негіздері.
А.Тұрғынбаева. Дамыта оқыту технологиялары.
Ұ.Жазықбаева. Жаңа адамды тек жаңашыл
Т.Ш.Оралбекова Технология оқулығы. Алмвты, 2003
Т.Ш.Оралбекова Әдістемелік құрал (технология), Алматы,
Педагогическая энциклопедия. ІІІ том
Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы. Астана,
Бастауыш мектеп. 2001,8. Н.Мұқанова
Бастауыш мектеп. 2002,10. Г.Әлмұханова.
Бастауыш мекиеп. 2003.1. Ж.Рүстемова.
Бастауыш мектеп. 2003,4-5. А.Әбішева, Ж.И.Сардарова.
Бастауыш мектеп. 2003,9. С.Дүйсебаев.
Қазақстан мектебі. 2002, 1,2,5. ( 55-67 б)
Тәрбие құралы. 2004.
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамытудың педагогикалық шарттары
Бастауыш сынып оқушыларының Ана тілі сабағында шығармашылық қабілеттерін дамыту
Математиканы оқыту барысында оқушының шығармашылық қабілетін дамыту
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту
Оқушыларының шығармашылық қабілетін дамыту
Бастауыш сынып оқушыларының креативті ойлауын зерттеу
Математикадан шығармашылық қабілеттерін дамытудың жолдары
Бастауыш мектеп оқушыларының оқу іс-әрекеті
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық іс-әрекетін дамытудың әдістемелік жүйесі