Ағымдағы міндеттеме
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Диплом жұмысы
Тақырыбы: Ұзақ мерзімді міндеттемелер
аудиті және есебі.
Курс, топ:
Мамандық 050508 «Есеп және аудит»
Оқу формасы: сырттай
Диплом жазушы: ____________
(қолы)
Ғылыми
жетекші: _____________
(қолы)
Семей 2009
М А З М Ұ Н Ы
Кіріспе 3
ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІҢ ЕСЕБІ АУДИТІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Міндеттемелердің пайда болуы және тағы басқа ұзақ мерзімді
1.2 Ұзақ мерзімді міндеттемелер мәні. 17
1.3 Ұзақ мерзімді міндеттемелердің есебінің ерекшелігі 18
1.4 Кәсіпорының міндеттемелер аудиті. 22
«ЖТБӨБ» ЖШС-дегі ұзақ мерзімді міндеттемелер есебі, аудиті және талдауы
2.1 «ЖТБӨБ» ЖШС қысқаша тарихы, техника-экономикалық көрсеткіштері 31
2.2 «ЖТБӨБ» ЖШС қаржылық жағдайы 35
2.3 Бюджетпен, жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу есебі. 38
2.4 Шаруашылық субъектнің міндеттемелерін талдау есебі. 41
3. «ЖТБӨБ» ЖШС-ДЕГІ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІ, ТАЛДАУЫН ЖЕТІЛДІРУ
3.1 «Өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер» балансының бабы бойынша трансформация.
3.2 Кәсіпорының төлем қабілеттілігін талдау. 47
Қорытынды 58
Қолданылған әдебиеттер тізімі 60
Қосымшалар 64
Кіріспе
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділгін арттыруды ғылыми-техникалық жетістіктерді
Қ.Р.Президентінің өзінің халқына “Қазақстан-2030” жолдауында біздің мемлекеттің дамуының ақырғы
Пайда табудың негізгі мақсаты – сатып алушыға белгіленген дайын
Нарықтық экономика және бәсеке жағдайында шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметін
Мен бұл дипломды жазу барысында «Жиналмалы темір-бетон өндірістік бірлестігі»
Бхгалтерлік есеп басқару жүйесінің ең басты орынын алуда
жүргізеді.
Қазақстан Республикасынын бухгалтерлік есебі бухгалтерлік есеп стандарттары негізінде және
Экономика саласындағы мамандар онын ішінде бірінші кезекте бухгалтерия қызметкерлері
Дипломдық жұмысымның негізгі мақсаты болып «ЖТБӨБ» ЖШС-нің міндеттемлер есебінің,
1. ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІҢ ЕСЕБІ АУДИТІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ.
1.1 Міндеттемелердің пайда болуы жән тағы басқа ұзақ
Кәсіпорындар мен ұйымдар өзінің шаруашылық қызметі барысында меншікті капиталымен
Кәсіпорындардағы міндеттемелердің есебі типтік шоттар кестесінің төртіші міндеттемелер деп
Сонымен қатар банк мекемесінің қарыздары несилік жұмыстар арқылы жүргізіледі.
Несиелік қатынастардың субъектілері өзара мүдделерге негізделген экономикалық байланыстар тұрақтылығымен,
Несиенің мәнін ашу – бұл несиені экономикалық қатынастардың біртұтас
Несиенің құрылымы белгілі бір мәнге айналған және несиелік қатынастар
Сатып алу-сату процесінде тауарларды өткізу сатушының олардың ақшалай эквивалентін
Бастапқыда кредитор және қарыз алушы қарапайым қатынастарда болды. Мүліктік
Кредитор – несиелік мәміленің қарызды ұсынушы жағы. Қарыз беруші
Банктердің құрылуымен кредиторлардың шоғырлануы жүреді. Банкирлер басқа барлық кредиторлардың
Тауардың жіберілу факті, алайда, жүк берушіні кредитор етпейді. Тауарды
Кредитор ретінде басқа шаруашылық иесіне белгілі бір мерзімге ресурс
Қарыз алушы - несиелік қатынастың несиені алушы және алған
Қазіргі уақытта банктерден басқа шаруашылық ұйымдары және мемлекеттің өзі
Үшіншіден, қарыз алушы өзінің шаруашылығында шеңбер айналымын аяқтаған
Кредитор және қарыз алушы несиелік қатынас жасай отырып, өз
Кредитор мен қарыз алушының өзара әрекеті қарама қарсылықтардың бірлігі
Сондай-ақ, несиелік қатынастар құрылымының элементі, яғни кредитордан қарыз алушыға
Несиелік қатынас ішіндегі құн ерекше қосымша тұтыну құнына ие.
Жеке басты және мүлікті сақтандыру бойынша есеп айырысулар. Сақтандырушыларға
Сақтандыру былайша бөлінеді:
міндеттілік дәрежесіне қарай: ерікті, міндетті:
сақтандыру объектісі бойынша: жеке, мүліктік;
сақтандыру төлемін жүзеге асырудың негізі бойынша: жинақтық және жинақтық
Міндетті сақтандыру — заң талаптарына қарай жүзеге асырылатын сақтандыру
Өз өмірін және денсаулығын сақтандыру міндеті азаматқа заңдармен де,
Міндетті сақтандыру кезінде сақтанушы сақтандырушымен сақтандырудың осы түрін реттейтін
Міндетті сақтандыру шартын сақтандырудың нақ осы түрін жүзеге асыруға
Сақтандырудың міндетті түрлері бойынша сақтандыру объектісі сақтандырудың осы түрін
Ерікті сақтандыру - тараптардың ерік білдірулеріне қарай жүзеге асырылатын
Өз өмірін, денсаулығын, еңбек қабілеттілігін сақтандыру кез келген азаматтың
Мүліктік сақтандыруға мүлікті сақтандыру және кәсіпкерлік тәуекелділігі азаматтық-құқықтық жауапкершілікті
Жинақтық сақтандырушы келісім-шартта белгіленген мерзімі өткеннен кейін не сақтандыру
Сақтандыру сомасы — бұл ақшаның сомасы, оны сақтандыру жағдайы
Сақтандыру сыйлығы—бұл ақшаның сомасы, оны сақтанушы сақтандырушы мекемеге өзінің
Сақтандыру төлемі — бұл ақшаның сомасы, оны сақтандырушы мекеме
сақтанушыға сақтандыру келісім-шарты келіп жеткен кезде немесе туындаған
кезде, сақтандырылған сомасы барынша толық көлемде төленеді.
Сақтандыру қызметі — бұл сақтандыру мен қайта сақтандыру келісім-шартын
орындаумен және жасаумен байланысты сақтандыру мекемесінің (ұйымның)
сақтандыру қызметі, ол екі бағытта жүзеге асырылуы мүмкін: өмірін
және жалпы сақтандыру.
Өмірін сактандыру ерікті түрде жүзеге асады, ал ол екі
Жалпы сақтандыруға медициналық, автомобилдік, азаматтық-құқықтық т.б. сақтандырулар жатады.
Жеке басты және мүлікті сақтандыру бойынша есеп айырысу есебі
Сақтандыру төлемін есептеген кезде, 7110, 7210, 8040, және
сәтсіздік туралы оқиғаның актісін (Н—1);
болған жағдайдың сипаты туралы медициналық қорытындысын;
лабораториялық зерттеудің нәтижесін;
бұйрық пен ережелердің, нұсқаудың көшірмесін;
мемлекеттік еңбек инспекторының қорытындысын;
тағы басқа да құжаттарын.
Болашақ кезеңнің табыстарының есебі Кәсіпорының есепті айда алған,
Алдағы кезеңдердің табыстарын есептеу үшін есебі 4420 "Алдағы кезеңнің
4420 - шотында айлық және тоқсандық билеттер (асханаларда берілген
Алдағы кезеңдердің кірістерін есептеген кезде 2110, 1270, 1255. шоттары
Есепті айға жататын, ертеректе алыған табыстар тізімі 4420-шотының дебеті
Қажет болған жағдайда 4420 шотында мыналар ескерілуі мүмкін: өткен
кінәлі адамдардан өндіріп алынуға тиісті және жетіспейтін құндылықтыр бойынша
Жетіспейтін құндылықтар бойынша берешектерінің өтелуіне қарай 1040, 4230 және
4420-шот бойынша аналитикалық есеп алдағы кезеңдерден түсетін табыс түрі
Төлеу мерзімі кешіктірілген табыс салығы бухгалтерлік ұзақ мерзімді міндеттемелер
Тұрақты айырма
Өзгерілмелі айырма
Тұрақты айырмаға келесілерді жатқызамыз.
Айып пұл. Бұл айып пұлдың кәсіпорын есептеген немесе белгіленген
Іс –сапар шығындары. Бұл мөлшер салық заңдылығына сәйкес белгіленген
Алынған зайым, несие бойынша пайыздық шығын, салық заңдылығына сәйкес
Сақтандыру төлемдері бойынша, бухгалтерлік есепте бұл төлем шығынға жатқызылады.
Өзгермелі айырма кезінде салық салынатын және есептік табыс арасындағы
Өзгермелі айырмаға баланстық құнмен салық базасы (салық салынатын сома)
Салық кодексі бойынша ұзақ мерзімді активтердің амортизациясы екі еселенген
Мысал: Құрал жабдықтың құны 200 мың теңге салық
Аталған айырма өзгермелі айырма болып табылады.
Негізгі құралға жүргізілетін жөндеу жұмыстарына байланысты шығындар бухгалтерлік есепте
Бағалы қағазды сату бойынша шығын бухгалтерлік есептің принципі
Салық салу мақсатында аталған шығын соңғы 3жыл ішінде басқада
Тұрақты айырмаға сәйкес бұл ережеге сәйкес жүрмейді.
Бухгалтерлік есепте тұрақты және өзгермелі айырма екі түрлі
Өзгермелі айырма сомасынан қалыптасатын салықтың эфект. Бұл салықтың
Аталған сома бухгалтерлік есепте (3000)
Д-т 7310 К-т 4310
Кешіктірілген табыс салығы есептелді
Д-т 3110, К-т 1210
Өзгерілмелі айырманың салық есебінің сомасын анықтаған кезде ағымдық кезеңдегі
Мысалы Кәсіпорын 2006 ж 3 млн тг көлемінде табыс
Салық салынатын табысты анықтау үшін келесідей айырмашылықтар ескерілуі қажет
өзгерілмелі айырма
амортизациялық төлем бойынша 500мың тг
бағалы қағаздар бойынша шығын 400мың тг
Тұрақты айырма
а) іс сапар шығыны 200 мың тг 2006 жылдың
коорпаритивті табысты анықтау үшін салық салынатын табысты анықтау
3000000-500000+400000+200000=3000000*30%=930000
салықтық эфект өзгермелі айырма негізінде
-5000-4000=100
-100000*30%=-30000
д-т 7710 к-т 4310 -30000
3) төлем мерзімі кешіктірілген табыс салығына түзету енгіземіз
1.2 Ұзақ мерзімді міндеттемелер мәні.
Міндеттемелер - өткен мәмілелердің немесе өткен оқиғалардың нәтижесі. Олар
Ұзақ мерзімді міндеттемелер бұл –төлеу мерзімі бір жылдан асатын
Ұзақ мерзімді міндеттемелерді есепке алған кезде, бағалаған кезде
Ұзақ мерзімді міндеттемелер тіркелген кезде ағымдық құнмен есепке
Ұзақ мерзімді міндеттеменің кезеңдік төлемдері сол қалыптасқан міндеттемеге
Бухгалтерлік баланысты жасаған кезде сол есептік күнге ұзақ
Қалған ұзақ мерзімді міндеттеменің сомасы дисконталған құнмен немесе
Ұзақ мерзімді міндеттемелерге мыналар жатады:
банктердің ұзақ мерзімді қарыздар:
банктен тыс ұзақ мерзімдік қарыздар:
мерзімі шегерілген корпоративтік табыс салығы.
Ұзақ мерзімді міндеттемелерді тексергенде, бәрінен бұрын баланста
Алайда мұны бірден жасауға болмайды, өйткені баланста синтетикалық шоттардың
1.3 Ұзақ мерзімді міндеттемелердің есебінің ерекшелігі
Несиелеу қарыз капиталының қозғалысы болып табылады - ол процент
Несиенің объективті қажеттілігі ең алдымен өнеркәсіп пен сауда капиталының
Несиелерді есепке алу 40 «Несиелер» бөлімшесіне енгізілген 4010 «Банк
Несиенің экономикалық категория ретінде қарыз мәмілесі негізінде көрінетін және
Әр түрлі шаруашылық жүйелерінде кездесетін мәміле типтерінің формалды ұқсастығы
Несие шаруашылық жүйелерінің ауысуына жағдай жасай отырып өзі де
Несие түсінігі келесі түрде белгіленеді. Бақыланылатын халық шаруашылығы құбылыстарының
Қарыз мәселесі ретінде несиені екі көзқарасқа қарастыруға болады: біріншіден,
Бұл жағдайды былайша түсіндіруге болады. Мысалы, машина өндірісін таза
Несие қарыз мәмілесі ретінде ежелгі әлемде де, орта ғасырлық
Несие бәрінен бұрын тауар өндірісі процесінде пайда болатын оның
Коммерциялық несие – бұл жеткізушінің сатып алушыға ұсынған тауары
Тұтыну несиесі – бұл тұрғындарға тұтыну тауарларын сатып алу
Ипотекалық несие – жылжымайтын мүліктерді: жерді, тұрғын үй және
Мемлекеттік несие - азаматтарға және заңды тұлғаларға қатысты қарыз
Халықаралық несие - валюталық және тауарлық ресурстарды қайтарылымдық
Қазақстан Республикасының жетекші халықаралық қаржылық ұйымдарға мүше болуы, әкономикалық
Банк мекемелері несиелерінің есебі – банк несиесі қысқа жіне
1 Кесте. Міндеттемелер есебі бойынша шоттар корреспонденциясы
Операциялар мазмұны дебет Кредит
Алынған банк несиелрі кассаға немесе есеп айрысу шотына келіп
Жабдықтаушы мердігерлерге банк несиесінің есебінен қойылған акредивтер 1070 3010
Жабдықтаушы мердігерлерге қарыз сома банк несиесінің есебінен төленді 3310
Жабдықтаушы мердігерлерге алдағы уақытта алынатын материалдық қорлар үшін банк
Көрсететін қызметі немесе орындайтын жұмысы үшін жабдықтаушы ұйымға банк
Есептелген салық бойынша ұйымның бюджетке қарыз сомасы банк несиесінің
Вексельге алынған банк несиелері 1010.
1040 3010
Кәсіпорынның банк мекемелерінен алған несиелері бойынша қарызы есеп айырысу
Банктен тыс мекемелерден алынған несиелер 1010,
1040 3020
Банктн тыс мекемелрдің несиелрінің есебінен жабдықтаушы мрдігерлерге қарыз сома
4110 3020
Банктен тыс мекемелерден алынған несиелер бойынша қарыз есеп айырысу
1.4 Кәсіпорынның міндеттмелер аудиті
Аудит жүргізу үшін шаруашылық субъектілері (тапсырылушылар) аудит фирмаларымен немесе
Аудитордың міндеттеме хаты өзінің тапсырушы алдындағы жазбаша түріндегі беретін
Міндеттеме хаттың түрі және мазмұны тапсырушы талабына сәйкес әр
қаржы отчетын тексерудің мақсаты;
тапсырушылардың тексеруге информациялардың дұрыстығына жауапкершілігі;
аудит жұмысының көлемі, ондағы аудитордың жұмыс бабындағы қолданатын заң
тапсырылатын аудит отчетының, аудит қорытындысының үлгісі;
жүргізілетін аудит жұмысының бағдарламасы;
аудит жұмысының төлем ақысы, гонорары.
Аудит келісім – шартының мазмұны бірнеше бөлімнен тұрады:
Бірінші бөлімінде. екі жақтың реквизиті толық көрсетіліп, жауапкершіліктеріне анықтама
Екінші бөлімінде, аудитор жауапкершілігі анықталады. Мысалы, аудит жұмысын орындау
Үшінші бөлімінде, тапсырушының міндеттері анықталады. Мысалы, аудит жұмысын ұйымдастыру,
Осы шартта, аудит жұмысының қорытындысын тапсырушыға өткізу тіртібі де
Шартта қажет болған жағдайда қосымша төлем жасау мүмкіндіктері келісуі
Аудит барысында шарттың орындалуын тоқтату, жою жағдайы кездеседі. Ол
Сол сияқты аудитор фирмасы жағынан да әр түрлі себептермен
Аудит ұйымдары мен тапсырушылардың құқысы, міндеті, жауапкершілігі Қазақстан Республикасының
Заңның бесінші тарауында «Аудитолық ұйымдар (фирмалар) мен аудиторлардың құқтары,
Заңның алтыншы тарауында «Субъектінің (тапсырушының) құқықтары, міндеттері мен жауапкершілігі»,
Аудиторлық ұйымдар мен аудиторлардың міндеттері
Аудиторлық ұйымдар мен аудиторлар:
осы Заңның 19-бабының бесінше тармақшасында, 22-бабының үшінші және төртінші
Аудит жүргізіліп отырған субъектіден алынған және тексеру барысында жасалған
Тапсырысшыға қаржы – шаруашылық қызметтегі анықталған бұрмалаушылықтар және есеп
Тапсырысшыға тексеру нәтижелерінің және тапсырысшыға қатысты басқа да ақпараттың
Аудиторлық тексеру нәтижесінде алынған ақпаратты өз мақсатына немесе үшінші
Аудиторлық ұйым мен аудитор үшін тапсырысшының шарт бойынша міндеттемелерден
Аудиторлық ұйымдар мен аудиторлардың жауапкершілігі
Аудиторлық ұйымдар мен аудиторлар аудиторлық қызмет туралы заңдары, сондай-ақ
Сыртқы аудит жүргізу құқығын шектеу
Сыртқы аудитті:
Қазақстан Республикасының аудиторлық ұйымы немесе жеке кәсіпкер – аудитиоры
Меншікке қарсы қылмысы, шаруашылық және лауазымдық қылмысын үшін соттылығы
Меншік иесіне немесе акционерге жақын туыс болып табылатын тікелей
Аудит жүргізілетін субъектінің қызметкерлері, қатысушылары, лауазымды адамдары арасынан шыққан,
Тапсырысшының құқықтары
Субъект, сондай-ақ аудит жүргізуді тапсырған мемлекеттік орган аудит жүргізуге
Тапсырысшының:
Аудитордан аудит жүргізуге қатысты заңдардың талаптары туралы егжей –
Аудитордың ескертпелері мен қорытындыларына негіз болған нормативтік құқықтық актілерімен
Қаржы – шаруашылық қызметіндегі бұрмалаушылықтарды жою, есеп жүргізу мен
Аудиторлық ұйымдар, аудиторлар шарт талаптарын бұзған жағдайда олардың қызметінен
аудит жүргізу материалдары үшінші тұлғаларға тапсырысшының жазбаша рұқсатымен ғана
Тапсырысшының міндеттері
Тапсырысшы: аудиторға мезгілінде және сапалы аудит жүргізуі үшін жағдай
Егер шартта өзгеше көзделмесе, тексерілуге тиісті мәселелер ауқымын шектеу
аудитордың талап етуі бойынша аудиторға қажетті ақпарат алу үшін
Аудиторлық ұйымның, аудитордың шарт бойынша міндеттемелерден туындайтын талаптарын орындау
Тапсырысшының жауапкершілігі
Тапсырысшы аудиторға тексеруге берген құжаттар мен басқа да ақпарттың
Субъектінің аудит жүргізуден жалтаратын не оны жүргізуге кедергі жасайтын
Аудиторлық тексеру субъектіні шаруашылық қызметті жүзеге асыру тәртібін бұзғаны,
Дауларды қарау: Аудиторлық ұйымдар, аудиторлар арасында, сондай-ақ олар мен
Қазақстан Республикасының Президенті
Аудит жүргізу этаптары (сатысы)
Аудит жұмысы – бір жүйеге келтірілген белгілі құжаттар арқылы
Аудит теориясында оның сатылап жүргізілуі бірнеше этапқа бөлінеді:
Бірінші сатысы : Жалпы қарастыру. Тапсырушылармен жұмыс істеу, аудитор
Екінші сатысы: Алдын ала танысу (зерттеу). Аудитор ұйымы шарт
Осы кезде аудитор субъектінің қаржы отчетын, басылымға шыққан көрсеткіштерін
Аудит жұмысын сәтті жүргізу үшін аудитор алдымен сол субъектінің
Осы айтылған танысу – зерттеу процесінен кейін аудитор тапсырушы
Үшінші сатысы. Аудит жұмысына бағдарлама.
Қандай жұмыс болмасын оның тиянақтылығы және жүйелі орныдалуы үшін
Бағдарламаның формасы мен мазмұны шаруашылық субъектісінің технологиялық ерекшелігіне сәйкес,
Жалпы бағдарламада қарастырылатын мәселелер:
тапсырушы субъектінің шаруашылық жағдайын түгелдей зерттеу;
есеп саясатының негізін және ішкі аудит жұмысының негізін анықтау;
аудитор тобының жұмысына жүйелі түрде басшылық жасауды ұйымдастыру.
Аудит программасында шаруашылық субъектісінің есеп саясаты ерекше орын алады.
Екіншіден, есеп сасяcаты субъектісінің қаржылық отчеттарының мазмұнын анықтайды,
Үшіншіден, есеп саясаты бухгалтерлік есеп процесінің құқылық негіздеріне; жаңа
Енді аудит программасының мазмұнын қарастырамыз: Шаруашылық субъектісінің технологиялық ерекшелігіне
Аудиттің мақсаты: аудитор тапсырушыларға қандай қызмет көрсететінін, субъект шаруашылығына
Аудит мақсатында, бухгалтерлік есеп көрсеткішіне сараптауц жасау, оның ішінде
Аудит мақсатында- аудиторлық риск ерекше орын алады. Онда аудитор,
Оның өзін аудит теориясында үшке бөледі:
Отчет құрамындағы риск – ішкі аудит кемшілігіне сәйкес жіберілетін
Ішкі аудит рискісі – бұл риск бухгалтерлік отчеттарда жіберілген
Анықталмаған риск – шаруашылық операцияларының бкхгалтерлік есепке дұрыс алынбау
2. «ЖТБӨБ» ЖШС-дегі ұзақ мерзімді міндеттемелер есебі, аудиті талдауы.
2.1 «ЖТБӨБ» ЖШС қысқаша тарихы, техника-экономикалық көрсеткіштері.
КСЖБ 1959 ж эксплатацияға енгізілді, ол қала кәсіпорын
1986 ж. рудалық емес материал ЖТБӨБ комбинатының және
Жоғарыда жіктелуінің мамандары әр уақытта номенклатура
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы темір шығарудан ЖТӨББ атақты
Кәсіпорынның өнімі жоғары сапамен ерекшеленеді
Кәсіпорынның бухгалтерлік есебі Есептік саясатының негізінде жүзеге асады.
Есептік саясатты құрудың негізгі талабы:
бухгалтерлік есептеу стандартына сәйкес бухгалтерлік есепте есептеу әдісі қолданылады,
Шаруашылық салық заңдарына сәйкес салық органына ай сайын, тоқсан
Бухгалтерлік есеп стандартына қатаң сақтауына байланысты ақпарат беру
Бухгалтерлік есеп келесдей жүзеге асады:алғашқы құжаттар – бұл күнделікті
Есептеу стандартына сәйкес бухгалтерлік есепте болатын қателерді табу мен
Шаруашылықтың есеп саясатына байланысты 2006-2008 жылғы бухгалтерлік есебі келесідей
1. Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық опреацияларын тіркеу және жинақтау үшін Бас
2.Бухгалтерлік есеп стандарттары негізінде «Есептеу саясаты және оны
Негізгі құралдар бойынша амортизациялық есеп бірқалыпты әдіс бойынша жүргізіледі
Шаруашылықта есепті тексеру жүргізілмегеніне қарамастан ішкі бақылау келесідей шоттар
ТМҚбойынша : шикізат, материалдар, қораптар және қораптық материалдар,
Ақша қаражаты қозғалысының есебі бойынша : ақша қаражаты 4000
Негізгі құралдар бойынша машиналар , көлік құралдары, өткізгіш
Олардың құрамы мен құрлымы және жаңару коээфиценттері есептеліп қарастырылады.
Кезең аяқталған кезде негізгі құралдарға түгендеу жүргізіледі.
ЖШС «ЖТБӨБ» бойынша абсолютті және қатысты шамалар бойынша жүзеге
Кәсіпорындағы бас бухгалтер бухгалтерлік есебін,аудитін,талдауын сәйкес заңдылықтар негізінде ұйымдастыруға
Шаруашылық субъектiсiн басқару үшiн оған ғылыми жағынан негiзделген жедел
Соныдқтанда керектi мәлiметтi алу үшiн бiзге жедел талдау жасалу
Кез келген шаруашылық операцияларын тиісті есеп шоттарында
Сонымен қатар кәсіпорынның қаржылық жағдайын оның техника-экономикалық көрсеткішімен сипаттауға
Кәсіпорынның қызметі туралы техника-экономикалық көрсеткіштерінен төмендегі кестеден көруге болады.
Кесте 2. «ЖТБӨБ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2005-2007 жылдардағы
Көрсеткіштер 2006 2007 2008 2008
2007 2006
сома % сома %
Өнімді сатудан түскен табыс.млн т 315517 593825 816412 222587
Сатылған өнімнің өзіндік құны.млн т 204399 386880 554337 167457
Жалпы табыс, млн т 1-2 111118 206945 262075 55130
Кезең шығындары 100737 158226 197419 39193 24,7 96682 95,9
Таза табыс,млн т 10381 48719 64656 15937 32,7 54175
Орта тізімдік жұмысшылар саны 202 206 210 4 1,9
Орта айлық еңбекақы 16500 17200 18000 800 4,6 1500
Орта жылдық еңбекақы қоры 399960 42518 45360 -379,8 -89,4
Бір жұмысшының орта жылдық өнімділігі 1/6 1561,9 2882,6
Орт. НҚЖ құны 82764 79873,5 -28905 -902 -1,2 -111669
НҚЖ қор қайтарымы 1/10 3,8 7,4 10,3 -0,01 -10
НҚЖ қор сыйымдылығы, 10/1 0,2 0,1 0,09 2,9 39,1
НҚЖ қор рентабельділігі 5/10 0,1 0,6 0,8 0,2 33,3
Дебиторлық қарыз 42045 67194 83817 16623 24,7 41772 99,3
Кредиторлық қарыз 27347 41883 78523 36640 87,4 51176 187,1
Рентабельділік 0,05 0,12 0,11 0 0 0,06 100
Өнімді сатудан түскен табыс=ЖСС*ӨӨ
ӨС т.т жс = ЖС * орт ЖӨо
ӨСТТорт жө= ЖС1* Орт ЖӨо
ӨСТТжс = 4*2882,6= 11530,4
ӨСТТ Орт жө = 210* 1005= 211050
Берілген көрсеткіштерге қарап кәсіпорынның пайдасының өскенін көруге болады. Бұған
2.2 «ЖТБӨБ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің қаржылық жағдайы
Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына заңды тұлғаның қаржылық
Қаржылық есеп дегеніміз мекеменің есептік мерзім кезіндегі шаруашылық жұмыстарын
Баланс дегеніміз – мекеменің қаржылық-экономикалық мінездемесін беретін негізгі документ.
«ЖТБӨБ» ЖШС - нің қаржылық есеп беруді талдаудың келесідей
өз уақытында қаржылық қызметтің жетіспеушілігін іздеп, төлем қабілеттілігі жән
қаржылық шешімдерді жоспарлап экономикалық рнтаблділігін анықтап, шаруашылыққа шешімдер қабылдау
кәсіпорынның қаржылық ресурстарын үнемді пайдаланып, қаржылық жағдайын нығайтып, керекті
Негізгі ақпарат көздері болып келесілер табылады: бухгалтерлік баланс, қаржылық
абсалюттік ликвидттік коэффициент:
Кал = Ақша қаражаттары + бағалы қағаздар
Ағымдағы міндеттеме
Жабу коэффициенті:
Кпл = Ағымдағы актив – өндірістік қорлар
Ағымдағы міндеттеме
Жалпы ликвидттік коэффицинт:
Кол = Ағымдағы актив – Болашақ кезеңдрдің шығыны
Ағымдағы міндеттеме
Бухгалтерлік есептің ақпараттары балансқа дейін қажет өңдеулерден
Әр түрлі шаруашылық фактілері құжатталадаы
Есеп мәліметтері есеп талабына байланысты жіктеледі, содан соң бухгалтерлік
Есеп жиынтығы есеп беру нысандарына көшіріледі
Шаруашылық субъектісінің қаржылық-шаруашылық қызметі талданады.
Барлық мекемелер үшін есептік жыл 1 қантардан 31 желтоқсан
Баланс жасар алдында келесі жұмыстар жүргізіледі:
Барлық инвентаризациялық описьтер тексеріледі.
Барлық аналтикалық шоттар тексеріледі.
Шотқа барлық құжаттар тексеріледі
Барлық синтетикалық шоттар тексеріледі.
Айналымдық ведомость толтырылады, егер дебет пен кредит қалдықтары тура
3 кесте. Баланс өтімділігін талдау
АКТИВ 2007 2008 ПАССИВ 2007 2008 Төлеу артықтығы,+; жетіспеушілігі,
2005 2006
1 2 3 4 5 6 7=2-5 8=3-6
1.Ең өтімді активтер (А1) 20524 19243 1. Төленуге
(П1) 34820 67257 -14296 -48014
2.Тез өткізілетін активтер (А2) 54748 79826 2.қысқа мерзімді міндеттемелер
3.Баяу өткізілетін активтер
(А3) 65651 132730 3.Ұзақ мерзімді міндеттемелер (П3)
4.Қиын өткізілетін активтер (А4) 128819 117117 4.Тұрақты міндеттемелер (П4)
БАЛАНС 269742 348916 БАЛАНС 269742 348916 - -
Төлем қаражаттарының бірінші тобы А1 төлем міндеттемелерін
Берілген схемасы бойынша жүргізіліп жатқан талдау уақытылы есеп
3.1 Бюджетпен, жабдықтаушылар және мердігерлермен
есеп айырысу есебі.
Шаруашылық субъектілердің бухгалтерлік есебінде міндеттемелер екіге бөлінеді: ұзақ мерзімдік
Кредиторлық қарыздар
Бюджеттік қарыздар
Аяқ асты болатын жағдайға есептелген төлемдер.
Кредиттер 30 пассивті шотты «Кредиттер» деген шотта жүргізіп есептеледі.
3010 шоттың ішінен тағы екі субшот ашылуы мүмкін:
3010/1 «Қысқа мерзімдегі банк мекемелердің қарыздары»
3010/2 «Ұзақ мерзімді банк мекемелердің қарыздары»
4 кесте. Кредитке байланысты шоттар корреспонденцясы
Шаруашылық операция Дебет Кредит
Кредит есеп шотқа түссе 1010 3010
Кредиттің есебінен
сатушыларға аударғанда
басқаларға аударғанда
қосалқы серіктестіктерге
4110
4240
3190
4110
4010
4010
Кредитті қайтарғанда 4010 1010
Кредит пайыздың есептегенде
Пайызды төлегенде 7310
4160 4160
4010
Бухгалтерия 4010 шоттың аналитикалық есебін қысқа және ұзақ мерзімді
Жинақталған кіріс салмағының бюджеттік төлемдері 3110 поссивті шотта «Төленетін
Осы салығының негізгі көрсеткіші болып жылдық кіріс пен шегерілетін
Салық төлейтін кіріс Жылдық кіріс – Шегерілетін сомалар.
Жылдық кіріске салық төлеушінің барлық кірісі кіреді.
Салық төлеуші жылдық кірісті табу үшін жұмсалған шығыны.
Жинақталған кіріс салығын есептегенде «Төленетін корпорациялық табыс салығы» атты
Жинақталған кіріс салығы және басқа бюджетке алдын-ала төлемдер кезінде
Қосымша құн салмағының сомасы, салық төлеуге тиісті айналымның 14%
Салық төлеуге тиісті айналым – бүкіл айналымнан қосымша құн
Сатушылардың шот фактурада көрсетілген қосымша құн салыѓы сомасына «Қайтарылуға
Қосымша құн салығын есептегенде «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілер
Бюджетке қосымша құн салығын аударғанда 3130 шот дебеттеледі, ал
Сатып алушыларға өнімдер үшін аударған ақшаларын қайтарып жатса, онда
Сатушылар мен орындаушылармен есеп айырысудың есебі. Бұл үшін
Алынған ТМҚ және айналымда жоқ активтер, орындалған жұмыс және
Құжаттары әлі келмеген, бірақ алынған ТМҚ және айналымда жоқ
Қабылдау кезінде анықталған артық ТМҚ және айналымда жоқ активтер.
Бюджетке салықтардың аударымы
Табыс салығы есептелінді
ҚҚС есептелді
Бюджетке жеке тұлғалардың табыс салығы аударылды Д-т 3140
2.4 Шаруашылық субъектнің міндеттемелерін талдау есебі.
Кәсіпорының бухгалтерлік есебінде міндеттемелер есебі жүргізіледі : ұзақ мерзімдік
Берешек қарыздар
Бюджеттік қарыздар бойынша есепке алынады.
Салықтың бюджеттік төлемдері 31 бөлімшелер пассивті шоттарда есепке алынады.
Салық төлейтін кіріс Жылдық кіріс – Шегерілетін сомалар.Жылдық кіріске
Жинақталған кіріс салығын есептегенде «Табыс салығының шығыны» атты 631
Жинақталған кіріс салығы және басқа бюджетке алдын-ала төлемдер кезінде
Қосымша құн салығы. Қосымша құн салмағының сомасы, салық төлеуге
Сатушылардың шот фактурада көрсетілген қосымша құн салыѓы сомасына «Қайтарылатын
Қосымша құн салығын есептегенде «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілер
Бюджетке қосымша құн салығын аударғанда 3130 шот дебеттеледі, ал
Сатып алушыларға өнімдер үшін аударған ақшаларын қайтарып жатса, онда
Сатушылар мен орындаушылармен есеп айырысудың есебі. Бұл үшін «Сатушылар
Алынған ТМҚ және айналымда жоқ активтер, орындалған жұмыс және
Құжаттары әлі келмеген, бірақ алынған ТМҚ және айналымда жоқ
Қабылдау кезінде анықталған артық ТМҚ және айналымда жоқ активтер
Банк кредиттері мекеменің өнім өндіру мен сату кезіндегі қаржылық
Қаржылық жағдайдың міндеттемелермен терендетілген талдауын ұзақ мерзімді жұмыстарға байланысты
5 Кесте. Несиелік капиталдың құру көздерін, серпінін талдау
Құру көздері Қолда бар қаражаттар мың Қаражаттар құрылымы, %
2006 2007 2008 өзгеріс 2008 2006 2007 2008 өзгеріс
2005 2006
2005 2006
Қысқа мерзімді
зайымдар 5000 - - - - 13,5 - -
Қысқа мерзімді кредит.қарыз. 22086 67257 34820 45171 32434 59,8
Оның ішінде:
Вексель 16446 43951 20986 27505 22965 44,5 46,4 49,6
Төленген аванс 5640 23306 13834 17666 9472 15,3 30,5
Бюджетпен есеп айырысу 4608 10135 3389 5527 6746 12,5
Тағы басқа кредиторлық қарыз 5261 11266 7063 6005 4203
Оның ішінде:
Жұмысшылар есебі,
т.б 4356
905 9575
1691 5668
1395 5219
786 3907
296 11,8
2,4 12,5
3,1 10,8
1,9 -1
-0,5 -17
-1,2
барлығы 36955 88658 45272 56703 43386 100 100 100
Қорытынды: несие капиталы жалпы капитал ішінде өсуі кредиторлық қарыздың
«ЖТБӨБ» ЖШС-ДЕГІ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЕСЕБІ, ТАЛДАУЫН ЖЕТІЛДІРУ ШАРАСЫ
3.1 «Өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер» балансының бабы бойынша трансформация.
2007 жылы 31 желтоксанда компанияның балансында «Өзге ұзақ мерзімді
ҰҚЕС бойынша танудың айқындамалары мен өлшемдеріне сәйкестігін тексеру және
Бухгалтерлік есептің осы шоттарының трансформациясы бойынша шешім қабылдау үшін
«өзге міндеттемелер» айқындамасына
«ұзақ мерзімді» айқындамасына.
Бағасына қатысты тест жүргіземіз
Талдау екі элементтің де «міндеттемелер» ұғымына сай келетінін көрсетіп
Оларды одан әрі жіктеу үшін ҚР Қаржы министрінің 23.
Бұйрыұтың 38- тармағына сәйкес 4400-кіші бөлім өзге
Алдыңғы топтарды талдау қаржылық жалдау бойынша операциялардың «Ұзақ мерзімді
Сонымен қаржылық жалдау бойынша берешекті есепке алу және қаржылық
Міндеттемелер әділ құны бойынша бағаланады.
Қаржылық талдау бойынша берешек әдетте қайта есептелмейді, өйткені дисконт
6 кесте. Түзету жазбалары
Түзету жазбалары Д-т К-т Сомасы
Қаржылық жалдау бойынша ұзақ мерзімді берешек 3340 4150 1
7 кесте. Шоттарды 2-ҰҚЕС- на көшіру:
Есепке алу элементтері ҚБЕС бойынша шот ҰҚЕС бойынша шот
Жалдау бойынша ұзақ мерзімді берешек 683 4150 2 300
Жалдау бойынша қысқа мерзімді берешек 687 3340
460 000 460 000
Алынған ұзақ мерзімді аванстар 661 4410 390 000
390 000
Осылайша, кіру балансындағы «өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер» шотында
3.2 Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау.
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі оның қаржылық тұрақтылығының маңызды белгілерінің бірі
Арнайы есептік-талдау әдебиеттерінде төлем қабілеттілігін анықтау жөнінде әр түрлі
Міндеттеме — бұл кәсіпорынның банкке немесе басқа қарыз берушіге
Қарыздарды өтеу үшін құралдардың айналымы кезінде ақшаға айналуы керек
Қарыздарды өтеу үшін құралдар сонымен бірге кәсіпорында бар тауарлы-материалдық
Басқаша айтқанда, теориялық түрде қарыздарды өтеу кәсіпорынның барлық ағымдағы
Сондықтан төлем қабілеттілігі бар деп, ағымдағы активтің сомасы ағымдағы
Ағымдағы төлем қабілетгілігі баланс жасау мерзімімен анықталады. Кәсіпорын жабдықтаушыларына,
Келешекке арналған төлем қабілеттілігі нақты бір мерзімдегі оның төлем
Төлем қабілеттілігі белгілі бір мерзімде қолдағы ақша сомасының жедел
Ағымдағы (қысқа мерзімді) төлем қабілеті өте тар түсінік, себебі
Кәсіпорынның перспективті (ұзақ мерзімді - бір жылдан аса) телем
Нарықтық экономика теориясы мен практикасында перспективті төлем қабілеттілігін
Ақша қаражаттың жеткіліктілік коэффициенті (Кαж) кәсіпорынның күрделі шығындары, айналым
Циклділіктің және басқа кездейсоқтың әсерін жою үшін, бөлшектің алымы
Есептеу келесі формула бойынша жүргізіледі:
= Өнім өткізуден түскен табыс / (Күрделі шығындар +
1-ге тең ақша қаражатының жеткіліктілік коэффициенті кәсіпорынның сыртқы қаржыландыруға
Қаж кәсіпорынның қаржылық қажеттілігіне инфляцияның әсерін, сонымен қатар талдауды
Ақша қаражатын каішталға айналдыру коэффициенті
(Ккс) кәсіпорын активіндегі инвестиция деңгейін анықтауда қолданылады және келесі
Ккс =өткізуден түскен табыс-төленген дивидендтер/
алғашқы кұны бойынша негізгі құралдар + инвестициялар+басқа активтер+меншікті айналым
Ақша қаражатын капиталға айналдыру деңгейі 8-10% шегінде жеткілікті болып
Кәсіпорынның перспективті төлем қабілеттілігін анықтау үшін кәсіпорын активіндегі ақша
Үш көрсеткіш жиі қолданылады:
абсолютті өтімділік коэффициенті;
аралық өтеу (жабу) коэффициенті;
жалпы өтеу (жабу) коэффициенті.
Абсолютті әтімділік коэффициенті (жеделдік коэффициенті) ақша қаражаттары мен тез
Ол баланс жаеалған мерзімінде немесе жақын мезгілде ағымдағы қарыздардың
Осы көрсеткіштің дұрыс шектеуі келесі түрде болады:
Км.аө ≥ 0,2÷0,5.
Бұл - ағымдағы міндеттемелердің қандай бөлігі жедел өтелуі керек
Аралық өтеу коэффициентін еселтеу үшін (немесе оның басқа аталуы:
Аралық өтеу коэффициентінің қалыпты төменгі шегін бағалау былайша өрнектеледі:
Жалпы өтеу коэффициенті өтімді құралдар жедел және қысқа
Нарықтық экономикасы дамыған елдерде бұл көрсеткішке кәсіпорынның ағымдағы өтімділігін
біріншіден, ағымдағы активтермен ағымдағы пассивтердің өтелу дәрежесін көрсетеді. Бұл
екіншіден, ағымдағы активтердің ағымдағы пассивтерден асып кетуі ағымдағы активтерді
Жалпы өтеу коэффициенті өндіріс сипатына байланысты күрт ауытқуы мүмкін.
К ағ.ө ≥2
Берілген шектеу кәсіпорынның өтімді құралдарға (немесе қаражаттарға) тиімді. қажеттілік
Кәсіпорын өтімді қаржының болуын оларға ұтымдылық қажеттілік шегінде реттеуі
кәсіпорын және оның қызметінің көлемі, мөлшері (өндіру және өткізу
өнеркәсіп және өндіріс салалары (өнімге деген сұраныс және оларды
өндірістік цикл ұзақтығы (аяқталмаған өндіріс көлемі);
материал қорын қалпына келтіруге қажет уақыт (олардың айналу ұзақтығы);
кәсіпорын жұмысының маусымдылығы;
жалпы экономикалық коньюнктура.
Егер ағымдағы активтер мен қысқа мерзімді міндеттемелердің ара қатынасы
Кәсіпорын кредиторлары тұрғысынан, айналым құралдарын құрудың осы варианты аса
Өтімділіктің әр түрлі көрсеткіштері тек өтімді қаржыларды есепке алудың
Көптеген кәсіпорындар үшін аралық өтімділіктің төмен коэффициентінің жалпы өтімділіктің
Осы мақсатта өндірістік қорлардың, дайын өнімнің, аяқталмаған өндірістің айналымын
Кәсіпорында аралық өтімділік коэффициентінің төмен және жалпы өтеу коэффициентінің
Өтімділіктің жоғарыда аталған коэффициенттерін есептеп, олардың деңгейлеріндегі ауытқуларды және
8 кесте."ЖТБӨБ" ЖШСның ағымдағы активтерінің өтімділік көрсеткіштері (мың теңге)
№ Көрсеткіштер Жыл басында
2007 Жыл соңында
2008 Өзгеріс
(+;-)
(2гр.-Ігр.)
1. Ағымдағы активтер
мың теңге, оның ішінде: 140923 231799 90876
1.1. Ақша қаражаттары және кысқа мерзімді қаржылық салымдар 20524
1.2. Дебиторлық борыш және басқа да активтер_ 12446 3991
1.3. Алдағы кезең шығындарынсыз тауарлы-материалдык қорлар қосылған басқа кәсіпорындардың
2. Қысқа мерзімді міндеттемелер
Мың теңге, оның ішінде: 45704 88658 +42954
2.1 Қысқа мерзімдо несиелер мен заемдар _
2.2 Кредиторлық борыш 34820 67257 +32437
2.3 Басқа да ағымдағы міндеттемелер 7063 11266 +4203
3. Өтімділік көрсеткіштері - — —
3.1 Абсолюттік өтімділік коэффициенті (1.1қ:2қ) 3,08 2,61 -0,47
3.2 Аралық өтімділік коэффициенті (1.1қ+1.2):2қ 0,721 0,262 -0,46
3.3 Жалпы (ағымдағы) өтімділік коэффициенті[1.1қ+1.2+1.Зқ):2қ| 2,25 1,81 -0,44
8-кестенің мәліметтері жыл аяғындағы өтімділік жыл басына қарағанда біршама
Жалпы өтеу, яғни ағымдағы өтімділік коэффициенті жыл басында да,
9-кесте. Жалпы өтімділіктін (ағымдағы) коэффициенті деңгейінің өзгеруіне қорытылған факторлардың
№ Көрсеткіштер
Жыл басында Ағымдағы активтермен жыл басында және
ағым-дагы активтер-
дің
(Згр.-
2гр.) қысқа мерзімді міндет-теме-лердін, (2гр.-Ігр.)
1. Ағымдағы активтер 140923 140923 231799 - - -
2. Ағымдағы міндеттеме-лер 45272 88658 88658 - - -
3. Өтімдішкгің жалпы (ағымдағы) коэффициенті 3,11 1,6 2,61 -0,5
Кесте мәліметтері өтімділіктің жалпы коэффициентінің өсуіне ағымдағы активтердің абсолютті
Өтімділік коэффициентін жан-жақты бағалау үшін, оларды құрайтын факторлардың өзара
Ағымдағы активтер баптары үшін үлестік қатысу коэффициенті - 0,000103,
Факторлардың әсерлерінің есебі 10-кестеде келтірілген.
10 кесте. Жалпы (ағымдағы) етімділік коэффициенті деңгейінін.өзгеруіне нақтыланған факторлардың
№ Факторлар Есептеу Факторлардың әсер ету деңгейі
1. Ағымдағы активтердің өзгеруі 2,61-1,6 +0,101
1.1 Ақша қаражаттары мен қысқа мерзімді қаржылық салымдар 19243x0,000103
1.2 Дебиторлық борыштың және баска да активтер 3991x0,000103 +0,411
1.3 Тауарлы-материалдық қорлар 132730x0,000103 +13,7
2 Қысқа мерзімді міндеттемелердің өзгеруі 1,6-3,11 -1,51
2.1 Қысқа мерзімді несиелер мен заемдар _
2.2 Кредиторлык борыш 67257х{-0,000306) -20,6
2.3 Басқа да ағымдағы міндеттемелер 11266х(-0,000306) -3,45
Келтірілген есептеулерден, жалпы өтеу коэффициентіне дебиторлық борыштар мен тауарлы-материалдық
Осылайша, біз кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының маңызды көрсеткіштерінің бірі -
Төлем қабілеттілігін талдау кезінде осы факторларды кешенді түрде қарастыру
11 кесте. Ұсынылатын шаралар
Іс -шаралар Мақсаты Экономикалық тиімділігі
«Өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер» балансының бабы бойынша трансформация Қаржылық
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау.
Өндірістік қорлардың, дайын өнімнің, аяқталмаған өндірістің айналымын есептеу. Төлем
Факторлардың әсер ету деңгейі 11266* (-0,000306)=-3,45 құрайды
Қорытынды
Осы “Ұзақ мерзімді міндеттемелердің аудитіжәне есебі ” атты дипломдық
Шаруашылықтар мен мекемелер, мүліктер мен қаражаттар, қаржылар мен қорлар,
Кәсіпорынның техника-экономикалық көрсеткіштеріне сүйенетін болсақ, берілген көрсеткіштерге қарап кәсіпорынның
Тапсырыс бойынша жұмыс істегенімен, тапсырыс берушілерден келіп түсетін немесе
Осы мәселелерді ескере отырып ЖШС қаржылық есеп беруіне келесідей
өз уақытында қаржылық қызметтің жетіспеушілігін іздеп, төлем қабілеттілігі жән
қаржылық шешімдерді жоспарлап экономикалық рентаблділігін анықтап, шаруашылыққа шешімдер қабылдау
кәсіпорынның қаржылық ресурстарын үнемді пайдаланып, қаржылық жағдайын нығайтып, керекті
Компьютердің көмегімен ішкі мұқтаждық үшін өндіріс шығындарының есебінің шеңберінде,
Сонымен негізгі қызметтің әр түрлі участкелерін тиесілі нақты өндірістік
Пайдаланған әдебиеттер.
“Аудиторлық қызмет туралы” Қазақстан Республикасының Заңы // Бухгалтерлік есеп
Әбдіқалықов Т.Ә. “Аудит және бухгалтерлік есеп” Оқу құралы, Алматы,
Байдәулетов М., Байдәулетов С.М.”Аудит” Оқу құралы, Алматы, “Қазақ университеті”,
Бухгалтерлік есеп стандарттары. 2007 ж.
Бухгалтерлік есеп стандарттарына әдістемелік нұсқаулар. 2008 ж.
В. К. Родостовец, Т. Ғ. Ғабдуллин, В. В. Родостовец,
Г.В. Савицкая “Анализ хозяйственной деятелности предприятия”, Учебник, Москва, 2002г..
Дюсембаев К.Ш. “Теория аудита”/ Под ред. В.К Радостовца, Алматы,
Дюсембаев К.Ш., Егембердиев С.К, Дюсембаева З.К., “Аудит и анализ
Д.А.Панков “Бухгалтерский учет и анализ зарубежем” Учебное пособие, Минск,
З. В. Соловьева “Зарубежные стандарты бухгалтерского учета и отчетности”.Москва,
З. Н. Ажибаева “Аудит” Учебник, Алматы “Экономика”, 2004г.
К.Ш. Дүйсенбаев, Э.Т. Төлегенов “Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау”, Оқу
ҚР шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы – шаруашылық қызметі бухгалтерлік
Қазақстан Республикасының Заңы. “Аудиторлық қызмет туралы” ҚР Заңына өзгерістер
Қазақстан Республикасының Заңы. “Қаржы лизингі туралы”. // Егемен Қазақстан,
Қазақстан Республикасының Заңы. “Салық және бюджетке төленетін басқа да
ҚР Президентінің 2007 жылдың 28 ақпан №234 “Бухгалтерлік
Н. А. Айрих “Разработка амортизационной политики в соответствии со
Қ. К. Кеулімжаев, З. Н. Әжібаева, Н. А. Құдайбергенов,
Қ. К. Кеулімжаев, З. Н. Әжібаева, Н. А. Құдайбергенов,
С. Б. Баймұханова, Ә. Ж. Балапанова “Бухгалтерлік есеп” Оқу
С.А. Бороненкова “Управленческий анализ”, Москва “Финансы и статистика”, 2001г.
Сәтмырзаев А.А., Укашева Б.Е. “Аудиттің теориясы” Оқу құралы, Алматы,
Т. А. Тасмағамбетов, А. Ш. Омаров, Б. А. Әлібекова,
Қ О С Ы М Ш А Л А
Қосымша А.
«ЖТБӨБ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2006-2008 жылдардағы техника-экономикалық көрсеткіштері.
Көрсеткіштер 2006 2007 2008 2008
2007 2006
сома % сома %
Өнімді сатудан түскен табыс.млн т 315517 593825 816412 222587
Сатылған өнімнің өзіндік құны.млн т 204399 386880 554337 167457
Жалпы табыс, млн т 1-2 111118 206945 262075 55130
Кезең шығындары 100737 158226 197419 39193 24,7 96682 95,9
Таза табыс,млн т 10381 48719 64656 15937 32,7 54175
Орта тізімдік жұмысшылар саны 202 206 210 4 1,9
Орта айлық еңбекақы 16500 17200 18000 800 4,6 1500
Орта жылдық еңбекақы қоры 399960 42518 45360 -379,8 -89,4
Бір жұмысшының орта жылдық өнімділігі 1/6 1561,9 2882,6
Орташа НҚЖ құны 82764 79873,5 -28905 -902 -1,2 -111669
НҚЖ қор қайтарымы 1/10 3,8 7,4 10,3 -0,01 -10
НҚЖ қор сыйымдылығы, 10/1 0,2 0,1 0,09 2,9 39,1
НҚЖ қор рентабельділігі 5/10 0,1 0,6 0,8 0,2 33,3
Дебиторлық қарыз 42045 67194 83817 16623 24,7 41772 99,3
Кредиторлық қарыз 27347 41883 78523 36640 87,4 51176 187,1
Рентабельділік 0,05 0,12 0,11 0 0 0,06 100
Қосымша Б
Міндеттемелер есебі бойынша шоттар корреспонденциясы
Операциялар мазмұны дебет Кредит
Алынған банк несиелрі кассаға немесе есеп айрысу шотына келіп
Жабдықтаушы мердігерлерге банк несиесінің есебінен қойылған акредивтер 1070 3010
Жабдықтаушы мердігерлерге қарыз сома банк несиесінің есебінен төленді 3310
Жабдықтаушы мердігерлерге алдағы уақытта алынатын материалдық қорлар үшін банк
Көрсететін қызметі немесе орындайтын жұмысы үшін жабдықтаушы ұйымға банк
Есептелген салық бойынша ұйымның бюджетке қарыз сомасы банк несиесінің
Вексельге алынған банк несиелері 1010. 1040 3010
Кәсіпорынның банк мекемелерінен алған несиелері бойынша қарызы есеп айырысу
Банктен тыс мекемелерден алынған несиелер 1010, 1040 3020
Банктн тыс мекемелрдің несиелрінің есебінен жабдықтаушы мрдігерлерге қарыз сома
Банктен тыс мекемелерден алынған несиелер бойынша қарыз есеп айырысу
Қосымша В
Баланс өтімділігін талдау
АКТИВ 2007 2008 ПАССИВ 2007 2008 Төлеу артықтығы,+; жетіспеушілігі,
2005 2006
1 2 3 4 5 6 7=2-5 8=3-6
Ең өтімді активтер (А1) 20524 19243 1. Төленуге
(П1) 34820 67257 -14296 -48014
Тез өткізілетін активтер (А2) 54748 79826 2.қысқа мерзімді міндеттемелер
Баяу өткізілетін активтер
(А3) 65651 132730 3.Ұзақ мерзімді міндеттемелер (П3)
Қиын өткізілетін активтер (А4) 128819 117117 4.Тұрақты міндеттемелер (П4)
БАЛАНС 269742 348916 БАЛАНС 269742 348916 - -
Қосымша Г
"ЖТБӨБ" ЖШСның ағымдағы активтерінің өтімділік көрсеткіштері (мың теңге)
№ Көрсеткіштер Жыл басында
2007 Жыл соңында
2008 Өзгеріс
(+;-)
(2гр.-Ігр.)
1. Ағымдағы активтер
мың теңге, оның ішінде: 140923 231799 90876
1.1. Ақша қаражаттары және кысқа мерзімді қаржылық салымдар 20524
1.2. Дебиторлық борыш және басқа да активтер_ 12446 3991
1.3. Алдағы кезең шығындарынсыз тауарлы-материалдык қорлар қосылған басқа кәсіпорындардың
2. Қысқа мерзімді міндеттемелер
Мың теңге, оның ішінде: 45704 88658 +42954
2.1 Қысқа мерзімдо несиелер мен заемдар _
2.2 Кредиторлық борыш 34820 67257 +32437
2.3 Басқа да ағымдағы міндеттемелер 7063 11266 +4203
3. Өтімділік көрсеткіштері - — —
3.1 Абсолюттік өтімділік коэффициенті (1.1қ:2қ) 3,08 2,61 -0,47
3.2 Аралық өтімділік коэффициенті (1.1қ+1.2):2қ 0,721 0,262 -0,46
3.3 Жалпы (ағымдағы) өтімділік коэффициенті[1.1қ+1.2+1.Зқ):2қ| 2,25 1,81 -0,44
Қосымша Ғ
Жалпы өтімділіктін (ағымдағы) коэффициенті деңгейінің өзгеруіне қорытылған факторлардың әсерінің
№ Көрсеткіштер Жыл басында Ағымдағы активтермен жыл басында және
ағым-дагы активтер-
дің
(Згр.-
2гр.) қысқа мерзімді міндет-теме-лердін, (2гр.-Ігр.)
1. Ағымдағы активтер 140923 140923 231799 - - -
2. Ағымдағы
міндеттеме-лер 45272 88658 88658 - - -
3. Өтімдішкгің жалпы (ағымдағы) коэффициенті 3,11 1,6
Қосымша Д
Жалпы (ағымдағы) етімділік коэффициенті деңгейінін.өзгеруіне нақтыланған факторлардың әсерінің есебі
№ Факторлар Есептеу Факторлардың әсер ету деңгейі
1. Ағымдағы активтердің
өзгеруі 2,61-1,6 +0,101
1.1 Ақша қаражаттары мен қысқа мерзімді қаржылық салымдар 19243x0,000103
1.2 Дебиторлық борыштың және баска да активтер 3991x0,000103 +0,411
1.3 Тауарлы-материалдық қорлар 132730x0,000103 +13,7
2 Қысқа мерзімді міндеттемелердің өзгеруі 1,6-3,11 -1,51
2.1 Қысқа мерзімді несиелер мен заемдар _
2.2 Кредиторлык борыш 67257х{-0,000306) -20,6
2.3 Басқа да ағымдағы міндеттемелер 11266х(-0,000306) -3,45
Қосымша Е
Несиелік капиталдың құру көздерін, серпінін талдау
Құру көздері Қолда бар қаражаттар мың Қаражаттар құрылымы, %
2006 2007 2008 өзгеріс 2008 2006 2007 2008 өзгеріс
2006 2007
2006 2007
Қысқа мерзімді
зайымдар 5000 - - - - 13,5 - -
Қысқа мерзімді кредит.қарыз. 22086 67257 34820 45171 32434 59,8
Оның ішінде:
Вексель 16446 43951 20986 27505 22965 44,5 46,4 49,6
Төленген аванс 5640 23306 13834 17666 9472 15,3 30,5
Бюджетпен есеп айырысу 4608 10135 3389 5527 6746 12,5
Тағы басқа кредиторлық қарыз 5261 11266 7063 6005 4203
Оның ішінде:
Жұмысшылар есебі,
т.б 4356
905 9575
1691 5668
1395 5219
786 3907
296 11,8
2,4 12,5
3,1 10,8
1,9 -1
-0,5 -17
-1,2
барлығы 36955 88658 45272 56703 43386 100 100 100
Қосымша Ж
Ұсынылатын іс-шаралар
Іс -шаралар Мақсаты Экономикалық тиімділігі
«Өзге ұзақ мерзімді міндеттемелер» балансының бабы бойынша
трансформация.
қаржылық жалдау бойынша берешекті есепке алу және қаржылық есептілікте
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау.
Өндірістік қорлардың, дайын өнімнің, аяқталмаған өндірістің айналымын есептеу. Төлем
Факторлардың әсер ету деңгейі 11266* (-0,000306)=-3,45 құрайды
57
Ұзақ мерзімді міндеттемелер есебі
Қысқа мерзімді міндеттемелердің есебін және олардың ерекшеліктерін зерттеу
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің ағымдағы міндеттемелерінің аналитикалық, синтетикалық есебі
КРЕДИТОРЛЫҚ БОРЫШТАРДЫҢ ЕСЕБІ
Ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз
КӘСІПОРЫННЫҢ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІНІҢ ЕСЕБІ
Кәсіпорынның қаржылық жағдайының талдауы
Қысқа мерзімді қаржылық міндеттемелер
Ұзақ мерзімді міндеттемелер түсінігі, мәні мен мазмұны
ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРГЕ ТӨЛЕНЕТІН ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ СЫЙАҚЫЛАР