Корпоративтік табыс салығы


Мазмұны
Кіріспе...........................................................................................................................3
1 Қазақстан Республикасындағы салық пен алымының теориялық аспектілері
1.1 Салықтар түсінігі және олардың әлеуметтік – экономикалық мәні.................5
Салық салуды ұйымдастыру және қағидалары ............................................... 9
Алым жүйесінің мәні..........................................................................................19
2 Алматы облысы бойынша экономикалық сектордағы салық функцияларының
2.1 Алматы облысының дамуына салықтардың әсері...........................................25
2.2 Алматы облысы Салық Департаментінің 2006-2009 ж.ж қызметінің нәтижесін
3 Қазақстан Республикасында салықты және алымды жетілдіру жолдары........46
3.1Шағын бизнеске салық салуды жетілдіру...........................................................46
3.3 Алматы облысы бойынша салық пен алымды жетілдіру...............................51
Қорытынды.................................................................................................................60
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.................................................................................62
Кіріспе
Салықтар – мемлекет белгілейтін, белгілі бір мөлшерде және мерзімде
Салықтардың экономикалық мәні өз қызметін жүзеге асыру үшін мемлекетте
Салықтар қаржының маңызды категорияларының бірі болып табылады.
Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды, оның өмірсүруінің негізі болып
Салық салу қағидаларына мыналар жатады:
1) әділдік қағидасы екі тұрғыда қарастырылады:
а) горизонталды әділдік – салық төлеушілердің табысына
ә) вертикалды әділдікті сақтау салық табыстың бөлігін
2) қарапайымдылық қағидасы. Салық механизмі салық төлеушіге түсінікті әрі
3) жеңілдіктердің минималды мөлшері. Жеңілдіктер күндіқ пропорцияларды бұрмалап және
4) салық салудың экономикалық бейтараптығы. Салықтар экономика
5) салық ставкаларының осы елдің экономикалық ынтымақтастық
Салық түрлерінің мемлекеттегі ерекшелігі болып әр түрлі қоғамдық қажеттіліктері
Өзектілігі. Салық салуды ұйымдастыру салық механизмін, яғни салық түрлерінің
Салық салу элементтеріне мыналар жатады: субьект, объект, салық көзі,
Салық субъектісі (салық төлеуші) - бұл заң арқылы
Салық объектісі - салық салудын негізі болатын ақшалай
Салық Кодексіне сәйкес, Қазақстан Республикасында салықтармен қатар алымдар мен
Алымдар: заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым;жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік
Дипломдық жұмысымның тақырыбы: «ҚР- сы салық жүйесіндегі міндетті төлемдерді
Дипломдық жұмысымның мақсаты, сонымен қатар «Алматы облысы бойынша Салық
Салықтар түсінігі және олардың әлеуметтік – экономикалық мәні;
Салық салуды ұйымдастыру және қағидаттары.
Алым жүйесінің мәні.;
Алматы облысындағы Салық Департаментінің 2006-2009 ж.ж қызметінің нәтижесін талдау;
Шағын бизнеске салық салуды жетілдіру;
Қазақстан Республикасының салық алымдарын жетілдіру.
Дипломдық жұмысымды жазу кезінде салықтың зерттеу әдіснамасымен ұстанымын
Дипломдық жұмысымның тәжірибелік маңызы Қазақстан Республикасында салықты және алымды
1 Қазақстан Республикасындағы салық пен алымның теориялық аспектілері
1.1 Салықтар түсінігі және олардың әлеуметтік – экономикалық мәні
Салықтар – мемлекет белгілейтін, белгілі бір мөлшерде және мерзімде
Салықтардың экономикалық мәні өз қызметін жүзеге асыру үшін мемлекетте
Салықтар қаржының маңызды категорияларының бірі болып табылады.
Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды, оның өмірсүруінің негізі болып
Салық салу қағидаларына мыналар жатады:
1) әділдік қағидасы екі тұрғыда қарастырылады:
а) горизонталды әділдік – салық төлеушілердің табысына
ә) вертикалды әділдікті сақтау салық табыстың бөлігін
2) қарапайымдылық қағидасы. Салық механизмі салық төлеушіге
3) жеңілдіктердің минималды мөлшері. Жеңілдіктер күндіқ пропорцияларды
4) салық салудың экономикалық бейтараптығы. Салықтар экономика
5) салық ставкаларының осы елдің экономикалық ынтымақтастық
Салық түрлерінің мемлекеььегі ерекшелігі болып әр түрлі қоғамдық қажеттіліктері
Салықтардың мәні функциясында көрініс табады:
мемлекеттік бюджетке түсімді қамтамасыз ететін тарихи қызметі салықтың фисқалдық
2) салықтардың қайта бөлу қызметі мемлекет
3) салықтардың үшінші реттеуші қызметі – мемлекеттің
Мемлекет салық саласындағы шаралар жүйесін – экономиқалық саясатқа сәйкес
Салық жүйесі
Мемлекетке алынатын барлық салық түрлерінің жиындығы, олардың құрылуының әдістері
Салық жүйесі – көптеген салық түрлері, салық төлеушілер, салық
Салықтарды әр түрлі принциптер бойынша бөлуге болады:
- мемлекет пен төлеушінің қарым – қатынастары
Бірінші сипаты бойынша салықтар тікелей және жанама болып бөлінеді.
Тікелей салықтар табыс немесе мүлікке ғана (табысқа, пайдаға,
Тікелей салықтар өз кезегінде нақты және болып бөлінеді.
Нақты салық мүліктің пайдалану тиімділігіне емес, сыртқы сипатына байланысты
Жеке салықтарда табыс қана емес, төлеушінің қаржылық жағдайы
Жанама салықтар - тауар, қызметтер бағалары арқылы (қосылған
Пайдалану сипаты бойынша салықтар жалпы және арнайы болып бөлінеді.
Салықты жинайтын және оны билейтін органына байланысты орталық (жалпы
Объектінің экономикалық сипаты бойынша салықтар табысқа және тұтынуға салынатын
Салық салу объектісін есепке алу және бағалануы бойынша салық
Кадастрлық әдіске сәйкес салық салу және есепке алу
Салық төлеуші декларацияда табыс көлемін, керекті жеңілдіктерді, шегерімдерді
Төлем көзіне байланысты салықты табысты алған жердегі бухгалтерия есетпет,
Патент негізінде салық әр түрлі қызметтен табыс алуға байланысты
Салықтық есептің екі әдісі пайдаланылады: кассалық және есептеу әдісі.
Қазақстандағы салықтар, төлемдер мен алымдардың тізімі:
1. Салықтар
1. корпорациялық табыс салығы;
жеке табыс салығы;
қосылған құн салығы;
акциздер;
5. экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығы;
6. жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері;
7. әлеуметтік салық;
8. жер салығы;
9. көлік құралдары салығы;
10. мүлік салығы.
11. ойын бизнес салығы
12. тіркелген салық
13. біріңғай жер салығы
Жекелеген салық төлеушілер топтары үшін арнайы салық режимі қараластырылған.
2. Алымдар:
1. тіркеу алымдары;
2. автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;
3. аукциондардан алынатын алым;
4. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
5. телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін
3. Төлемдер:
жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;
жер бетіндегі көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
қоршаған ортаға эмиссия үшін төлемақы;
жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;
орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы;
радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы;
8. қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы
9. кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы;
10. сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы.
4. Мемлекеттік баждар.
5. Кедендік баждар:
1) кедендік баждар;
2) кедкендік алымдары.
Сонымен, Қазақстанның салық жүйесі салық басқа міндетті төлемдер түрлері
Мемлекеттік салық қызметі органдары Қазақстанда Қаржы министрлігімен және облыстардағы,
1.2 Салық салуды ұйымдастыру қағидалары
Салық салуды ұйымдастыру салық механизмін, яғни салық түрлерінің нақты
Салық салу элементтеріне мыналар жатады: субьект, объект, салық көзі,
Салық субъектісі (салық төлеуші) - бұл заң арқылы
Салық объектісі - салық салудын негізі болатын ақшалай
Салық көзі болып салық төленетін табыс; кейбір салықтар
Салық өлшем бірлігі – санау үшін белгіленген салық объектіәсін
Салық ставкасы – бұл салық салу бірлігіне бекітілген салық
Тұрақты стапвкалар табыс көлеміне байланыссыз, салық салыну бірлігіне абсолютті
Пайыздық ставкалар үш түрлі болады: пропорционалдық прогресивтік, регрисивтік.
Пропорционалдық ставкалар салық объектісі көлемінен тәуелсіз бір пайызбен
Прогресивті ставкаларда екі түрлі прогрессия қолданылады: жай және
Регресивтік ставкалар салық объектісінің ұлғаюына байланысты төмендейді.
Нарықтық экономика жағдайында ставкалар салық төлеушілердің төлем қабілеті мен
Ставкалар заңды түрде белгіленіп, мемлекеттік бюджеттің әр жылына байланысты
Салық оклады – субъектінің бір объектіден төленетін салық сомасы.
Салық женілдіктері – заңды түрде төлеушілерді салық төлеуден толық
- салық салынбайтын минимум – толығымен салықтан босатылатын салық
- есептелген табыс сомасынан жеңілдіктер;
- салық салынатын табысқа жатпайтын сомалар;
- белгілі бір субъектілерге және кейбір салық төлеушілерге салық
Салық жеңілдіктеріне мыналар жатады: төлеудің мерзімін шегеру және салық
Жеңілдік кезеңі – заң бойынша салық жеңілдігі қолданылатын мерзім
Салық салу кезеңі – салық салу немесе жинау жүргізілетін
Салық төлеушілер мен салық органдарының құқықтары мен міндеттері билік
Салық механизмінің қызметі белгілі бір қағидаттарға сүйеніп іске асырылып
- міндеттілік қағидасы бойынша салық төлеуші салық міндетін толық
- нақтылық қағидасы бойынша Қазақстан Республикасында бюджетке төленетін төлемдер
- әділеттік қағидасы бойынша Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға
- біртұтастылық қағидасы бойынша Қазақстан Республикасы аумағында жалпыға бірдей
- жариялылық қағидасы бойынша салықты реттеуші нормативтік құқықтық келісімдер
Салықтарды мынандай ерекшелік белгілері бойынша жіктейміз:
Салық салу объектісіне байланысты;
Қолданылуына қарай;
Салық салу органына баланысты;
Экономикалық ерекшелігіне байланысты;
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай.
Салық салу объектісіне қарай салықтар жанама және тікелей болып
Тікелей салықтар тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға төмендегі салықтар жатады:
Корпорациялық табыс салығы;
Жеке табыс салығы;
Жер салығы;
Көлік құралдарына салынатын салық және т.б.
Енді осы салықтардың түріне жеке – жеке қысқаша тоқталып
1. Корпоративтік табыс салығы
Корпоративтік табыс салығының Қазақстандағы мемлекеттік бюджетке түсетін түсімі маңызды
Корпоративті табыс салығын салу механизмі заңды тұлғалардың салықты төлеу
Салықты табыс алатын заңды тұлғалар, Қазақстан республиқасының резиденттері мен
Салықты салудың объектісі салық салынатын табыс болып табылады, ол
Жылдық жиынтық табысқа резидент заңды тұлғаның әр түрлі көздерден
Алынған жылдық жиынтық табысқа түзету жүргізіледі: төлем көзінен бұрын
Салық шегеріміне Қазақстан Республикасы заңнамасымен бекітілген мөлшерде жылдық
Шегерімнен кейін анықталған салық салынатын табысқа түзету жасалады. Салық
Коммерциялық емес ұйымдардың тегін берілген мүліктері, жеке тұлғалардың атаулы
Кәсіпкерлік қызметтің залалы 3 жылға; жер қойнауын пайдаланумен
Табыс салылығын ставкасы – 30 %.
Бағалы қағаздар мен депозит бойынша сыйақы мен дивидентерге, резидент
Қазақстандағы көздерден алынған шетелдік заңды тұлғалардың табысына келесідей мөлшерде
1) сыйақы және қатысу үлесі бойынша табыстарға, дивидендтерге–15%;
2) тәуекелдікті сақтандыру және қайта сақтандыру шарты бойынша төленетін
3) халықаралық тасымалдаушылардың транспорттық қызметтері мен халықаралық байланыстардың телекоммуни-кациялық
4) өзге де табыстарға – 20 %
Қазақстан Республиқасында тұрақты мекеме арқылы қызмет жасайтын шетелдік заңды
Салықты төлеушілер әрбір айдың 20-шы күнінен кешіктірмей ай сайын
Жеке табыс салығы
Барлық салық түсімдеріндегі бұл салықтың бюджеттегі үлесі 11 %
Салық төлем көзінен салық салынатын табыстары және төлем көздерінен
Бірінші жағдайдағы табысқа: жұмысшылардың табысы, бір жолғы түскен батыс,
Төлем көзінен салық салынбайтын табысқа: мүліктік табыс, жеке кәсіпкерліккее
Салық мөлшерді табыс көлеміне байланысты сатылы прогрессия түрінде, яғни
Жеке табыс салығы бойынша жеңілдіктер, яғни Ұлы Отан соғысына
Резидент жеке тұлғалардың табысына Қазақстан Республиқасындағы көздерден алынған табысы,
Резидент еместердің жеке табыс салығының төлемдерін, ұстап қалуын, есептеу
Резидент емес, тұрақты мекемелермен байланысы жоқ жеке тұлғалар шегерімсіз,
Төлем көздеріне жеке табыс салығын есептеуді және ұстап қалуды
Жер салығы.
Жер салығы 1992 жылы енгізілді. Оның мақсаты – жерді
Салық салу объектісі салық төлеушілерге жеке меншікке тұрақты пайдалануға
Салық мөлшері жер сапасына, орналасқан жеріне, сумен қамтамасыз етілуіне
Базалық мөлшері республика заңымен бекітіледі. Максималды мөлшерлеме елді
Минималды мөлшерлемелер шөлді, жартылай шөлді, таулы территорияның жыртылмаған жерлерінін
Базалық мөлшерге Қазхақстан Республикасының Үкіметі жыл саыйн бекітетін коэффициент
Гуманитарлық және әлеуметтік қызмет түрімен айналысатын төлеушілер тобы базалық
Бірқатар мемлекеттік мекемелер және кәсіпорындар, ұлы Отан соғысына қатысушылар
Ауыл шаруашылығындағы жерді пайдаланцшылар және иелері салықты ағымдағы жылдық
Мүлік салығы.
Мүлік салығы тікелей нақты салық болып табылады, оның көлемі
Салық салу объектісі болып заңды және жеке тұлғаның
Заңды тұлғаның және деке кәсіпкердін мүлік салығы жыл сайын
Мүлік салығының төлем көзі болып, салық төлеушінің мүліктің немесе
Көлік құралдарына салынатын салық.
Көлік құралдарының салық төлешісі заңды тұлға болып табылады, соның
Салық салу объектісі болып жеке меншіктегі, мемлекетік тіркеуден өткен
Салық мөлшермесі транспорт құралының қуаттылығы немесе жүк көтермінен тәуелсіз
Мөлшерлемеге пайдалану мерзімі бойынша түзетілген төмендетілген коэффициент қолданылпды. Біркатар
Жанама салықтар.
Жанама салықтар мемлекеттің фискалдық мүддесін сипаттайды. Жанама салықтың орынды
- одан бас тарту қиынырақ;
- экономикалық бүрмалаушылықтар аз кездеседі;
- еңбекке деген ынтаны азырақ қызқартады;
- тапшылықтың, сонымен қоса алмастырушы тауарлардың болмауы салдарынан, тұтынушыларға
Жанама салыққа қызметтен түскен түсім жатады (кедендік баж сипатындағы
Мемлекеттік бюджет табысына жанама салықтан түсетін түсім 25 %
Қосылған құн салығы - бұл көп дүркінді салық,
Дайындаушы кәсіпорын; сатып алу құны - өзіндік бағаға жатады.
Дайындау
шы кәсін - орын Сатып алу құны өзіндік құнға
ды Қосыл
ған
күн Откізу құны ҚҚС-ы (5х16%) Сату құны (гр 5
жетке толенеді (гр 6 х гр 8)
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
2
3
-
116
348 -
100
300 100
200
150 100
300
400 16
48
72 116
348
522 -
16
48 16
32
24
Барлығы
450
72
ҚҚС бойынша 2000 жылдың басында айналамының кейбір түрлерін салық
Тауарларды, қызметтерді өткізу бойынша мынадай айналымдар салықтан босатылған: мемлекеттік
Айналым қатарының салықтан босатылуы оның сипатына қарай нақты операцияларына
Салықтың мөлшері оның әрекеті кезінде жүйелі түрде 26 %-дан
Нөлдік ставка бойынша салық мыналарға салынады:
- халықаралық тасымалдауға байланысты қызмет пен жұмысқа, тауар экспортына;
- тазартылған асыл металдарды Ұлттық банкке өткізу.
Жанама салықтың екінші түрі кедендік төлемдер, яғни транзит қызметтері
Жанама салықтың 3-ші тобына акциздер жатады. Ол бюджеттің салық
Акциз – тауарларға салынатын салық. Тауар өндірушілер акциздерді төлейді.
Сонымен, осылайша тізімдердің көп бөлігі өнімдер мен тауарларды қамтиды,
Акциздің ставкасы тауар құнына пайызбен, яғни адвалорлық немесе атаулы
Қазақстанда акциздерді салу объектісі болып республика аумағына өткізілетін (айырбасқа,
Қазақстан Республикасында өткізілетін алкоголь өнімдері және темекі бұйымдары акциз
Меншікке салынатын салықтар
Бұл салық тобы мемлекеттің иелігінен алу және шелендіру үдерісінің
Арнайы салықтар бюджетке түскен соңалдын – ала белгіленген нақты
Салық салу органына байланысты салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті
Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез – келген салық
Тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тауар немесе қызмет
1.3 Алым жүйесінің мәні
Салық Кодексіне сәйкес, Қазақстан Республикасында салықтармен қатар алымдар мен
Алымдар:
1. тіркеу алымдары;
2. автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;
3. аукциондардан алынатын алым;
4. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
5. телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін
Енді осыларға жеке – жеке тоқталып өтейік.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым заңды тұлғаларды және
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен Әділет министрлігі
Қазақстан Республикасының заң актісіне сәйкес тіркелуге тиіс заңды тұлғалар,
Алым сомасын алым төлеу мерзіміне сәйкес келген айдың 20
Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым.
Жеке кәсіпкерлер ретінде Қазақстан Республикасының аумағында заңды тұлға
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен салық органдары
Қазақстан Республикасының заң актісіне сәйкес тіркелуге жеке тұлғалар алым
Шаруа қожалықтары, І, ІІ және ІІІ топтағы мүгедектер, сондай
Алым сомасын алым төлеу мерзімінде сәйкес келген айдын
Белгілі бір себептермен тіркеуге рұқсат берілмесе, төленген алым сомасы
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекеттік тіркегені
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекеттік тіркеу
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен уәкілетті орган
Қазақстан Республикасының Заң актісінде белгіленген тәртіппен уәкілетті орган жүзеге
Қазақстан Республикасының заң актісіне сәйкес тіркелуге тиіс, жылжымайтын мүлікпен
Мемлекеттік тіркеген кезден бастап 3 жыл ішінде жылжымайтын мүлікке
Ұлы Отан Соғысына қатысушылар және оларға тіркелген адамдар;
І және ІІ топтағы мүгедектер;
Бөлек тұрып жатқан зейнеткерлер;
Қазақстан Ресбуликасының азаматтығын алғанға дейінгі оралмандар;
Кадрларды даярлаумен және оқытумен шұғылданатын шағын кәсіпкерлік субъектілер босатылады.
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген ставкалар бойынша есептеледі
Алым сомасы тіркеу жүзеге асырылған жер бойынша
Алымды төлеген тұлғалар тіркеуші органға тиісті құжаттарды бергенге дейін
Радиоэлектронды құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекеттік тіркегені үшін
Радиоэлектронды құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекеттік тіркеу кезінде,
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актілерінде белгіленген тәртіппен байланыс саласындағы
Тіркеуші орган тіркеген кезде мүдделері көзделетін жеке және заңды
Мемлекеттік мекемелер алым төлемейді.
Алым сомасын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген ставкалар бойынша тіркеуші
Алым сомасы тіркеу жүзеге асырылғанға дейін тіркеу жүзеге асырылған
Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркегені үшін алым.
Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркеу кезінде, сондай
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен уәкілетті орган жүзеге
Тіркеуге жататын механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді пайдаланатын жеке
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі есептеген ставкалар бойынша есептеледі
Белгілі бір себептермен алым сомасы тіркелмесе, алым сомасы қайтарылмайды.
Теңіз кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркегені үшін
Теңіз кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік тіркеу кезінде,
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен уәкілетті орган
Тіркеуге жататын өзен кемелері бар жеке және заңды тұлғалар
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі есептеген ставкалар бойынша есептеледі
Белгілі бір себептермен алым сомасы тіркелмесе, алым сомасы қайтарылмайды.
Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым.
Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркеу кезінде, сондай – ақ
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен көлік саласындағы
Тіркеуге жататын азаматтық әуе кемелері бар жеке және заңды
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі есептеген ставкалар бойынша есептеледі
Белгілі бір себептермен алым сомасы тіркелмесе, алым сомасы қайтарылмайды.
Дәрі – дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым.
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген
Тіркеуді дәрі – дәрмек құралдарына бақылау жасау саласындағы уәкілетті
Дәрі – дәрмек құралдарын тіркеуші орган тіркеген тіркеуге ұсынған
Алым ставкаларын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Алым сомасы белгіленген ставкалар бойынша есептеліп, тиісті құжаттарды тіркеуші
Белгілі бір себептермен алым сомасы тіркелмесе, алым сомасы қайтарылмайды.
Автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы.
Қазақстан Республикасының аумағы арқылы автокөлік құралдарының жүргені үшін алымды
халықаралық қатынастарда жолаушылар мен жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын отындық
халықаралық қатынастарда жолаушылар мен жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын шетел
ірі көлемді және ауыр салмақты отандық автокөлік құралдарының Қазақстан
Қазақстан Республикасының аумағы бойынша автомобиль құралдарының жүруі көлік саласындағы
Қазақстан Республикасының аумағы бойынша автокөлік құралдарының жүруін жүзеге жеке
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі есептеген ставкалар бойынша есептеледі
Алым банктер мен банкаралық операцияларының жекеленген түрлерін жүзеге асыратын
Аукциондардан алынатын алым.
Аукциондардан алынатын алым аукцтондарда мүлікті сату кезінде алынады.
Аукциондарда мүлікті сатуға шығаратын жеке және заңды тұлғалар алым
Мүлікті сатудың аукционынын өткізу нәтижелері бойынша белгіленген құны алым
Мына төмендегі аукциондардан мүлік құнына алым салынбайды:
мемлекеттік мүлік және жекешелендіру бойынша уәкілетті мемлекеттік орган,
мемлекеттін пайдасына атқарушы құжаттарды мәжбүолеп орындау бойынша атқарушы іс
салық органдары иелік етуші шектеген және салық міндеттемелерін қамтамасыз
сот шешімі бойынша жүзеге асырылатын қосымша эмиссиялардың акцияларды орналастыруды
соттардың атқарушы құжаттарының негізінде мемлекет тәркілеген және иесіз деп
банкрот кәсіпорындардың конкурстық массасын сату жөніндегі аукциондардан.
Алым ставкасы аукцион өзкізу нәтижелері бойынша белгіленген мүлікті сату
Алым төлеушілер аукцион өткізгеннен кейін он күнтізбелік күннен кешіктірмей
Аукцион ұйымдастырушылар тоқсан ішінде өткізілген аукциондар бойынша тоқсан сайын
Елтаңбалық алым.
Аударымдық және жай вексель жасау, Қазақстан Республикасының аумағына әкеленілетін
Вексель қағазы – белгілі бір дәрежеде қорғаныш бар, вексель
2 Алматы облысы бойынша экономикалық сектордағы салық функцияларының
2.1 Алматы облысының дамуына салықтардың әсері
Ауылшаруашылық өнімдердің көлемі экономиканың деңгейін анықтайтын негізгі көрсеткіштер болып
Сурет – 1 Ауылшаруашылық өнімдердің көлемі
Ауылшаруашылық өнімдегі халықтық орналасу бөлігі 26 % және нақты
Халық шаруашылықта бюджетке түскен салықтың көп бөлігін бидай өнімі
Оның көлемі 83,8 %. Республикада жаздық бидайдың күшті сорттарымен
Кесте 1
Астықтың жалпы түсімі (мың.тонна) [10,9].
2007ж. 2008ж. 2009ж.
2817,2 3319,3 3919,9
Астықтың жалпы түсімі 2009 жылы 3919,9 мың тоннаны құрады,
Кесте 2
Егіс көлемінің динамикасы (мың.га) [10,9].
2007ж. 2008ж. 2009ж.
3606 3601,2 3681,4
Алаңдардың 2007 жылы 3606 мың. га, 2008 жылы
Өнеркәсіптік комплекстің құрамына тау – кен өнеркәсібі, өнімдерді өндеу
Өнеркәсіптік өндірісте тау – кен өндірісі 9,3 %, газ
Кесте 3
Бағаға әсер еткен өнімдердің үлесі (млн.тенге) [10,9].
2007ж. 2008ж. 2009ж.
49367,3 67525,1 91073,1
Кесте 4
Экономиканың өсіміне әсер еткен мемлекеттің бюджетіне түскен салық түсімінің
2007ж. 2008ж. 2009ж.
16,5 16,6 19,0
Алматы облысы Салық Департаментінің 2009 жылдық есебі бойынша бюджетке
Сурет - 2 Алматы облысы Салық Департаментінің 2009 жылдық
Салық түсімінің өсімі 2007 жылы 2006 жылға қарағанда 109,8%-ды,
Төмендегі кестеде экономикалық дамудың деңгейіне ауылшаруашылық өнімдері көрсетілген.
Кесте 5
Экономикалық дамудың деңгейі [11,54].
Атаулар Өлшем бірлік 2008ж. 2009ж. Ауытқу %
Ауылшаруашылық өнімдердің көлемі млн.тенге 65851,8 91073,1 138,3
Салық түсімі млн.тенге 21487417 32327795 150,4
Инфляция деңгейі % 108,3 107,2 -1,1
Ауылшаруашылық өнімдердің физикалық индексінің көлемі % 118,5 138,3 19,8
Тауар айналымы млн.тенге 21934 25114,5 114,5
Ауылшаруашылық өнімдердің 138,3 %-ға өсу көлеміне байланысты, 11 ай
2.2 Алматы облысы Салық Департементінің 2006-2009 ж.ж қызметінің нәтижесін
Алматы облысы Салық Департементінің 2006 – 2009 жылдар аралығындағы
Кесте 6
2008-2009 жылдар аралығындағы экономика саласындағы қызметтерге салық салу коэффициентін
Атаулар 01.12.2008жыл 01.12.2009жыл өсу қарқыны %
Салықтың түсімі
Көлемі
КНН % Салықтың түсімі
Көлемі
КНН % Салықтың түсімі
Көлемі
КНН %
өнеркәсіп саласы
5586,7
60409,6
9,2
8437,6
91073,1
9,3
151,0
150,8
0,1
Ауылшаруашылық саласы
1289,2
48799,6
2,6
2230,6
56855,7
3,9
173,0
116,5
1,3
Құрылыс саласы
859,5
7738,5
11,1
2586,2
11793,6
21,9
300,9
152,4
10,8
Сауда саласы
3652,9 21934
16,7
6142,3 25115
24,5
168,1
114,5
7,8
Көлік саласы
1847,9 76948,8
2,4
2909,9
77942,9
3,7
157,5
101,3
1,3
Жылу энергиясы
1289,2 9908,3
13,0
2036,7
11495,6
17,7
158,0
116,0
4,7
Байланыс саласы
429,7 2772
15,5
711,2
3287,6
21,6
165,5
118,6
6,1
Барлық экономика саласындағы қызмет түрлерінде салық салу коэффициенті өсті.
Ал байланыс саласында 2 есеге жуық өсті.
Ауылшаруашылық саласы.
Кесте 7
2008-2009 жылдар аралығында ауылшаруашылық өндірісте алаңдарды тазалау және астықтың
Атаулар Өлшем бірлігі 01.12.2008жыл 01.12.2009жыл
ауытқу %
Астықтың жалпы түсімі Мың тонна 3319,3 3919,9 118,1
Салық түсімі млн.тенге 1289,2 2230,6 173,0
Өсімдік саласына салық салу коэффициенті млн.тенге,
1 мың тоннаға 38,8 56,9 146,5
Алаңды тазалау тыс.га 3476,7 3608,5 103,8
Орташа астық жинау 1 ц/га 9,5 11,1 116,8
Берілген ауылшаруашылық өндірісте 2008 жылмен салыстырғанда салықтық түсімі 2009
Сонымен қатар, салық салымының келіп түсуінің ұлғаюына 2007 жыл
«Жалтыр элеваторы» АҚ бойынша 15 139 мың теңге (2008
Салық салымы есебінде 01.12.2009 жылы 1 058 ауыл шаруашылық
Шаруа қожалығы.
Салық аслымы мен алымы есебінде 01.12.2009 жылы 5 562
Келіп түскен біріккен жер салығы салымының нәтижесі 01.01.2009 жылда
Экономикалық қызмет түрлері бойынша салықтар салымы мен төлемдердің келіп
Сурет – 3 Экономикалық қызмет түрлері бойынша салықтар салымы
Суреттің мәліметтеріне сәйкес жалпы бюджетке келіп түскен салықтардың
Өнеркәсіп:
Өнеркәсіп комплексі (жинағы) өнеркәсіпті өңдейтін тау – кен өндірісі
Өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлемінің негізгі үлесінде өңделетін өнеркәсіп (78,1%),
Осы жылдың қаңтар – қараша айларында аралық және соңғы
Ағымдағы жылдың қаңтар – қараша айларында ағаш және ағаш
Өндірістік өнеркәсіпте азық – түлік өнімдерімен сусындар өндірісіне 16,8
Өндірістік өнеркәсіпте негізгі төлеуші – ТОО «Кокшетау Минводы» болып
Таукен өндіретін өнеркәсібіндегі өнеркәсіптік өндірісінің көлемі 2007 жылдың 11
Салық салымдарының келіп түсуі 67,2 % - ға немесе
Электроэнергияны, суды және газды үйлестірілуі мен өндірілуі - өнеркәсіп
Өндіріс көлемі 12,0 % - ға ұлғайды.
Электроэнергияны үйлестіру мен өндіру көлемінің ұлғаю деңгейі 25 %
Бюджетке келіп түскен салықтар салымы «АРЭК» АҚ 5 млн.
Кесте 8
Республикалық, айсақтық маниторингінде тіркелген кәсіпорындар бойынша бюджетке келіп түсетін
№ р.р. Кәсіпорын атауы Сауда бойынша айналым 2009 ж.
2008ж 2009 ж % сома 2008 ж 2009 ж
1 АО Васильковский ГОК 1 525 091,80 3 829
2 АО СПЗ 9 929 345,30 10 878 677,40
3 ТОО «Кокшетау Минводы» 2 655 478,50 3 471
4 АО ГМК "Казахалтын" 748 206,90 3 941 586,80
5 ТОО "Агрофирма Казэкспортастык" 4 014 162,90 7 024
6 ТОО СП "Трансавто" 7 402 849,60 2 267
7 ТОО "АнСО" 736 636,70 128 809,10 17,5 -607
8 ТОО "Тимса" 383 927,20 0 0 -383 927,20
9 «Айдабол спірт зауыты» АҚ 367 733,60 434 208,60
10 «Казсабтон» АҚ 4 938,00 2 899,30 58,7 -2
11 «Гербициды» АҚ 68 062,10 63 489,50 93,3 -4
12 СУС АҚ 793 540,30 853 887,80 107,6 60
13 «Казшпал» АҚ 523 543,60 580 998,50 111 57
14 ТОО "Ак-Бидай" 39 206,80 25 969,70 66,2 -13
15 ТОО "Урожай" 628 474,40 1 688 296,90 268,6
16 «Колутон-95» АҚ 875 005,10 776 515,00 88,7 -98
17 «Жалтыр элеваторы» АҚ 172 973,70 236 956,20 137
Қорытынды 30 869 176 36 205 176 117,3 5
Алматы облысы бойынша Салық Департаментінде Республикалық мониторингке жататын кәсіпорындардың
Республикалық және аймақтық мониторингте тіркелген кәсіпорындар бойынша өнім саудасының
Республикалық мониторинг:
«Васильков» ГОК АҚ
Негізгі қызмет түрі – табыс және алтын рудасының саудасын
Өндіріс көлемі 2009 жылдың 11 айларын 2008 жылмен салыстырғанда
Сонымен қатар сауданың көлемі 51,1 % - ға (01.12.2008
Сауда көлемінің өсуіне қарамастан салық салымдарының 10 5644,4 мың
ҚҚС – ағымдағы жыл айналымдарының (124842 млн. теңгеге) ұлғаюына
Роялти – «Василков алтыны» АҚ тіркелім есебінде орнатылуына байланысты
Осы жылы 109 жұмыс орнын құрып, қайтадан қалпына келтіру
01.12.2009 жылға салық салымы мен алымы бойынша қарыздар жоқ.
«Степногор подшипник зауыты» АҚ
Негізгі қызмет түрі – подшипниктерді өндіру болып табылады.
2009 жылдың 11 айында өндіріс көлемі 2008 жылмен салыстырғанда
Сауда көлемі 01.12.2009 жылды өткен жылмен салыстыру бойынша 9,6
01.12.2009 жылы келіп түскен салық салымдарын өткен жылмен салыстырғанда
- Корпоративтік табыс салығы қосымша мәлімдемелерді ұсыну нәтижесінде 113
ҚҚС – салық салымына «0» ставкасы 9 %
Келіп түскен салық салымдарынымен қатар келесі салықтар бойынша ұлғюлар
Корпоративтік табыс салығы – ұсынылатын қызмет көлемінің ұлғаюы нәтижесінде
Жеке табыс салығы – 20201,2 мың теңге және жұмысшылар
01.12.2009 жылға салық салымы мен алымы бойынша қарыздар жоқ.
ТОО «Кокшетауминводы»
Негізгі қызмет түрі – алкоголь және алкогольсіз өнімді өндіру
Өндірілген – өнімнің көлемі өткен жылмен салыстырғанда шығарылған өнімнің
Сонымен қатар өнім қалдығының есебінде сауда көлемі 30,7 %
2009 жылдың 1 айларында төленген салық салымдарының сомасы 2,0
Акциздер – 4987759,7 мың теңге - өткен жылмен салыстырғанда
- жеке табыс салығы – 6252,1 мың теңгеге және
Келіп түскен салықтар салымы деңгейінің өсуімен қатар 2009 жылдың
Кәсіпорындар бойынша қарыздар жоқ.
«Қазақалтын» ГМК АҚ
Негізгі қызмет түрі – қымбат металдарды және жиі кездесетін
Бұл кәсіпорындар 10.12.1997 жылдың № 145 жер қойнауын қолдану
Осы кәсіпорындармен жоғары тиімді технологияларды қолдану мен жоғары деңгейдегі
Сонымен қатар кәсіпорынмен кеніштерде жұмысшыларды жалдау үшін Шығыс –
Сауда көлемін 2009 жылдың 1 айларды өткен жылмен (2008
Бюджетке келіп түскен салықтар салымдары мен алымдары және төлемдердің
Роялти - табылған қымбат метал көлемінің ұлғаюы және өндірістің
Ағымдағы жылда 356 жұмыс орнын қалпына келтіріп құруға байланысты
Осы жылда 356 жұмыс орнын қалпына келтіріп құру байланысты
2009 жылы – салық салымына «0» ставкасының айналымы
Кәсіпорын бойынша бюджетке қарыз жоқ.
«Агрофирма Қазэкспортастық» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – делдалдық: бидайды сату және сатып
Сауда көлемі 2009 жылдың 11 айында 2008 жылмен салыстырғанда
Төленген салықтар салымының сомасы 2009 жылдың 11 айларын өткен
Корпоративтік табыс салығы – 1078 мың теңге – өткен
Жеке табыс салығы – 3585 мың теңге; тұрғындар санының
01.12.2009жылға бюджетке деген қарыз жоқ.
«Трансавто» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – транспорттық қызмет көрсету және саудалық
Саудалық – сатып алу қызмет өзіне ауыл шаруашылық кәсіпорындардың
Осы кәсіпорын Солтүстік – Қазақстан аймағында элеваторы бар (қатысу
Сауда көлемі 01.12.2009 жылы өткен жылмен салыстырғанда 69,4 %
2009 жылдың 11 айларында төленген салық салымы «0» ставкасы
2009 жылдың 11 айларында төленген салық салымына «0» ставкасының
Салық салымы мен алымы бойынша 01.01.2008 жылы 2117 мың
Келіп түскен жеке табыс салығы бойынша еңбек ақыны
«АнСо» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – жанармай материалдарының саудасы болып табылады.
Сауда көлемі 2009 жылдың 11 айларында өткен жылмен салыстырғанда
Бюджетке келіп түскен салықтар салымдары мен алымдары және төлемдердің
«Тимса» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – жанармайдың көтерме саудасы болып табылады.
Қазіргі таңда кәсіпорын Алматы облысы бойынша мамандандырылған аудан аралық
Сауда көлемі 2009 жылдың 11 айларында жоқ және өткен
Төленген салық салымының сомасы 2009 жылдың 11айларында 2245,6
01.12.2009 жылға салықтар бойынша қарызлар 51002,5 мың теңгені, өсім
«Айдабол спирт зауыты» АҚ
Негізгі қызмет түрі – алкоголь өнімінің саудасы және сақтау,
Сауда көлемі 2009 жылдың 11 айларында өткен жылмен салыстырғанда
Төленген салық сомасы 50314,7 мың теңгеге немесе 46,7 %
Жалпы соманың ұлғаюымен қатар өндірістің сегментациясын жүргізумен қатар (2008
Аймақтық мониторинг:
Алматы облысы бойыншасалық комитетінің аймақтық мониторингке жататын кәсіпорындардың тізіміне
«Гербицидттер» АҚ
Негізгі қызмет түрі - өсімдіктерді қорғайтын химиялық заттарды өндіру
Өндірістің көлемі 2009 жылдың 11 айында 809,0 мың теңгені
Қазіргі таңда «Гербицидтер» АҚ Қазақстан аймағында сатып алынатын дайын
Кәсіпорын өнімінің сұранысы кезеңдік болып табылады. 2009 жылы екі
Сауда көлемінің төмендеуі 2009 жылдың 11 айларында 6622,7 мың
Өткен жылмен салыстырғанда келіп түскен салықтар салымы сомасының төмендеуі
Жеке табыс салығы бойынша есептеулер 210 мың теңгеге, салық
Кәсіпорын бюджетке қарызы жоқ, 01.12.2009 жылы артық төленген салықтар
«ҚазСабтон» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – уран рудасының табысы болып табылады.
Өндіріс көлемі 2009 жылдың 1 айларында өндірістік қызметтің мүлігі
Сауда көлемі 01.12.2008 жылы 2899,3 мың теңге, 01.12.2009 жылы
Төленген салық салымы 2009 жылдың 11 айларында 347,5 мың
Алматы облысы бойынша мамандандырылған аудан аралық экономикалық сотының 27.06.2008
Қазіргі таңда кәсіпорын бойынша өндірістік байқаулар жүргізілуде. 01.12.2009 жылғы
«Колутон-95» АҚ
Негізгі қызмет түрі – ұн өндірісі болып табылады.
Өндірістің көлемі 01.12.2009 жылы 675839 мың теңгені, 2008 жылы
Бұл төмендеулер мамыр айында кәсіпорын жоспарланған диірменді газдауға (шыбын
2009 жылдың 1 қыркүйегінде сауданың төмендеуінің негізгі мәселесі қоймалардағы
Сонымен бірге сауда көлемінің төмендеуі бәсекелестік кәсіпорындардың (Бетеге-У ЖШС)
Сауда көлемінің төмендеуі кезінде салықтар салымының келіп түсуі байқалады.
Резидент заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығы бойынша 3107,2 мың
Кәсіпорынның бюджетке қарызы жоқ. 01.12.2009 жылы салық салымы мен
«СУС» АҚ
Негізгі қызмет түрі – ғимараттардың құрылысы болып табылады.
Өндіріс көлемі ағымдағы жылдың 11 айларында 763000,0 мың теңгені,
Сауда көлемі 2009 жылдың 11 айларында 85388708 мың теңгені
Төленген салық сомасы 2009 жылдың 11 айларында 10468,3 мың
Келіп түскен жалпы салықтардың төмендеуі кезінде келесі салықтар бойынша
Кәсіпорын бюджетке қарызы жоқ салықтар мен төлемдер бойынша артық
«Жалтыр элеваторы» АҚ
Негізгі қызмет түрі – бидайды қайта өңдеу мен сақтау
Сауда көлемі 01.12.2009 жылы өткен жылмен салыстырғанда 37 %
Келіп түскен салықтар 62,8 % - ға немесе 9882,1
Келіп түскен корпоративтік табыс салығы бойынша 3107, мың теңгеге
Кәсіпорын бюджетке қарызы жоқ салықтар мен төлемдер бойынша артық
«АқБидай» ЖШС
Негізгі қызмет түрі – сатып алынған бидайдың және басқа
Сауда көлемі 01.12.2008 жылы өткен жылмен салыстыру бойынша
Келіп түскен салықтар корпоративтік табыс салығы 1326,1 мыңтеңге есебінде,
Төлемдердің ұлғаюы келесі салықтар бойынша қадағаланады:салық салымы өткен жылға
Кәсіпорын бюджетке қарызы жоқ салықтар мен төлемдер бойынша артық
«Урожай» ЖШС
Негізгі қызмет түрі –белгілі бір тауарлар мен бидайдың саудасы
Өндіріс көлемі 01.12.2009 жылы өткен жылмен салыстырғанда 2 есеге
Сауда көлемі 01.12.2009 жылды өткен жылмен салыстырғанда 2,7 есеге
Келіп түскен салықтар 01.01.2009 жылы ҚҚС 7218,5 мың теңгеге
Сонымен қатар, жеке табыс салығы бойынша келіп түсулер 639,1
«Қазшпал» АҚ
Негізгі қызмет түрі – темір бетондық шпалдарының өндірісі болып
Өндіріс көлемі 2009 жылдың 11 айларында 207175,2 мың теңгеге
Сауда көлемі 01.12.2009 жылы 57454,9 мың теңгені немесе 11,0
Келіп түскен салықтар корпоративтік табыс салықтар 9913,6 мың теңге
Тұтынушылық бағалар
Облыстың тұтынушылық нарығында 2008 жылдың желтоқсан айымен салыстырғанда осы
Сурет – 4 2008 – 2009 жж тұрғындарға
Жыл басынан бастап ақылы қызметінің (өткен жылмен салыстырғанда 802
Білім қызметінің құны 12,2 % - ға ұлғайды, сыртықы
Ауыл шаруашылық өнім саудасы құнының индекстері 2008 жылдың желтоқсан
Еңбек ақы төлеу қоры
Кесте 9
01.01.2008 – 2009 жж орташа айлық еңбек ақы төлем
Өлшем бірлік 2008ж 2009ж 2009 ж % 2008
Орташа айлық еңбек ақы теңге 21753 27082 124,5
Келіп түскен ЖТС млн. теңге 2178,3 2984,1 136,9
Келіп түскен салық салымы млн. теңге 5519,6 6580,3 119,2
Сурет -5 Еңбек ақы төлеу қоры
Сонымен бірге бірге бір жұмысшының орташа айлық номиналды еңбек
3 Қазақстан Республикасында салықты және алымды жетілдіру
жолдары
3.1 Шағын бизнеске салық салуды жетілдіру
Мемлекет қазынасын толтырудың бірден – бір қайнар көзі –
Арнайы салық режимінің мәні
Арнайы салық режимінің мәні әлеуметтік, корпорациялық жемесе жеке табыс
Мына салық төлеушілердің арнайы салық режимін қолдануға құқығы жоқ:
филиалдары, өкілдіктері бар заңды тұлғалардың;
филиалдардың, өкілдіктердің;
заңды тұлғалардың еншілес ұйымдарының және акционерлік қоғамдардың;
әртүрлі елді – мекендерде оқшауланған құрылымды бөлімшелері бар тұлғалардың.
Арнайы салық режимі:
А) акцизделетін өнімдерді шығару;
Ә) кеңестік, қаржы бухгалтерлік қызмет көрсету;
Б) мұнай өнімдерін сату;
В) шыны ыдысты сату;
Г) жер қойнауын пайдалану және заңда берілген жекеленген қызмет
Арнайы салық режимін немесе салық салудың жаңа белгіленген тәртібін
Шағын бизнес субъектілері үшін, арнай салық режимі ретінде бюджетпен
бір жолғы талон негізінде;
патент негізінде;
оңайлатылған декларация негізінде.
Енді осы тәсілдерге жеке – жеке тоқталып өтейін[16,112].
Бір жолғы талон негінде арнайы салық режимі қызметті тұрақты
Бір жолғы талон негізіндегі арнайы салық режимінің кестесі.
Қызметі мерзімдік сипаттағы жеке тұлғалар жүзеге асырады,
яғни бір жылда 90 күннен астам емес.
Осы режимді қолданылатын жеке
тұлғалар мыналардан жеке кәсіпкер
ретіне мемлекеттік тіркеулерден,
бақылау-касса машинасын
қолданудан босатылады.
Қызметтің түрлерінің
Құн жергілікті өкілдік органдардың
шешімімен белгіленеді
мен тәртібін уәкілетті
Бұл режим негізінде жұмыс жасауға болаты қызмет түрлерінің тізбесін
Бір жолғы талонды бір күнге де, бірнеше күнге де
Патент негізінде арнайы салық режимі.
Бизнесі тұрақты сипат алатын жеке кәсіпкерлер үшін бюджетпен есеп
Патент алу үшін кәсіпкер салық органына болжанатын кірісті көрсете
Жеке кәсіпкерлердің мемлекеттік тіркеуі туралы куәлігі көрсетілмейінше, патент берілмейді.
Патенттің құны кәсіпкер мәлімдеген кіріске 3 пайыз мөлшеріндегі ставканы
Патенттің құны жеке табыс салығы және әлеуметтік салық түрінде
Патентті жеке кәсіпкерлердің ниеті бойынша салық органы бір айға
Патент негінде арнайы салық режимінің кестесі.
Жеке кәсіпкерлер
Әлеуметтік салық пен жеке
Табыс салығын есептеу мен
Төлеудің оңтайлатылған тәртібі
2. Кіріс 1,0 млн.астам емес
3. Жеке кәсіпкерлердің
нысанында
Бір жылдық күнтізбелік
шектердегі айдан кем
емес мерзімге беру
үлестермен төлеу.
Жеке кәсіпкерлер іс - әрекетке қабілетсіз деп танылған жағдайды
Нақты патент табыс алған кезде мәлімделген табыстан асып кеткен
Нақты табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан төмен болған
Патен жоғалған немесе бүлінген жағдайда, салық төлеушінің өтініші бойынша
Берілген патенттерді тіркеуді салық органдары патенттерді тіркеу журналында жүргізеді.
Тіркеу журналдарының нысандарын және оларды толтыру тәртібін уәкілетті мемлекеттік
3.Оңайлатылған декларация негізіндегі салық режимі.
Егер жеке кәсіпкердің табыс сомасы патент үшін патент үшін
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнайы салық режимі шағын бизнес субъектілері
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режиміне салық кезеңі басталғанға
Қызметі әртүрлі аумақтық - әкімшілік бірліктерде орналасқан бірнеше субъектілерде
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режиміне сәйкес бюджетпен есеп
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнайы салық режімінің кестесі.
Төлем көзінен ұсынылатын
жеке табыс салығынан басқа
әлеуметтік салықты және корпо
ративтік немесе жеке табыс
салығын есептеу мен төлеудің
оңайлатылған тәртібі.
Салық ставкасы
1.Жеке кәсіпкерлерге: Оңайлатылған декла
есептік кезең-
тоқсан
2. Заңды тұлғалар
шәкіл бойынша
5-тен 13 % дейін.
Егер жалдамалы қызметкер
лердің еңбекақысы 3 еселік
ең аз айлық еңбекақы
мөлшерінен кем емесін
құраса, онда әрбір қызметкер
үшін 1,5 % - ға кемітеді.
жатады
Осы талаптарға сай келмеген жағдайда немесе арнаулы салық режимінен
Оңайлатылған декларация негізіндегі шағын бизнес субъектілері салық салу объектісіне
Жеке кәсіпкерлердің табысына мынандай ставкалармен салық салынуы тиіс:
Тоқсандық табысы Салық ставкасы
1. 500 000 т қоса алғанда Табыс сомасының 4
2. 500 000 т-ден жоғары – 3000 000 т
3. 3000 000 теңгеден жоғары 165 000 теңге +
Заңды тұлғалардың табысна мынандай ставкалар бойынша салық салыну тиіс:
Тоқсандық табысы Салық ставкасы
1. 500 000 т қоса алғанда Табыс сомасының 5
2. 500 000 т-ден жоғары – 3000 000 т
3. 3000 000 теңгеден жоғары – 4 500 000
4. 4 500 000 теңгеден жоғары –
5. 6 500 000 теңгеден жоғары 535 000
Есепті кезеңнің қорытындысы бойынша, жалдамалы қызметкерлердің орташа айлық жалақысы
Табыстың шекті мөлшері белгіленгеннен асып кеткен жағдайда, салық сомаларын
Оңайлатылған декларация тоқсан сайын, есептік салық кезеңінен кейінгі айдың
Оңайлатылған декларация бойынша есептелген салықты бюджетке төлеу жеке табыс
Оңайлатылған декларацияны табыс ету және салықтарды төлеу оңайлатылған декларация
3.2 Алматы облысы бойынша салық пен алымды жетілдіру
Қазақстан Республикасының салық алымдарын жетілдіруін талдап көрсету үшін әрқайсысына
1.Кеден алымдары.
Кеден ісін жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасының кеден органдары
Кеден алымдары бойынша төлеушілер, есептеудің, төлеудің, қайтарып берудің және
Кеден алымдарының ставкасын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Кеден алымдарының түрлері:
Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы тауарлар алып өткен кезде
кедендік баж;
кедендік рәсімдеу үшін кедендік алым;
тауарларды сақтау үшін кедендік алым;
кедедік ілесіп алу үшін кедендік алым;
Қазақстан Республикасы кеден органдарының лицензия бергені үшін кедендік алым;
Кедендік рәсімдеу жөніндегі мамнның біліктілік аттестатын бергені үшін алым;
Алдын – ала шешім үшін берілген алым.
2. Консулдық алым – Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктері мен
Консулдық алымдарды төлеушілер өз мүдделері үшін консулдық іс
Консулдық алым ставкалары – консулдық алымдардың ең төменгі және
Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі консулдық алымдардың базалық ставкалары
Жүзеге асырылғаны үшін консулдық алым алынатын іс - әрекеттер:
Қызметтік паспортты, Қазақстан Республикасы азаматының паспортын рәсімдеу және Қазақстан
Шетел болу мәселері бойынша Қазақстан Республикасы азаматтарының өтініштерін рәсімдеу.
Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы құжатты рәсімдеу.
Азаматтық хал актілерін тіркеу.
Құжаттарды талап ету.
Құжаттарды заңдастыру.
Нотариалдық іс - әрекеттер жасау.
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгіленген өзге де іс - әрекеттер
Жекеленген жағдайларды консулдық алым төлеуден босату.
Консулдық алымнан төмендегілер босатылады:
Салық Кодексінің 502-506 баптарында көзделген жағдайларда;
Консулдық алымдар алудан өзара бас тарту туралы Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының құқықтық көмек туралы шартар жасасқан елдердің өкімет
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген өзге де жағдайларда алынбайды.
Консулдық алымды төлеу тәртібі.
Консулдық алым консулдық іс - әрекеттер жасалғанға дейін төленеді.
Консулдық алымды төлеу аумағында консулдық іс - әрекеттер жасалатын
Консулдық алым – Қазақстан Республикасының аумағында банктер немесе банк
Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде шаруашылық пайдалану құқығынсыз дипломатиялық
Қатаң есептік банкілерінің нысанын уәкілетті органның келісімі бойынша Қазақстан
Консулдық алымдар сомасын бюджетке есептеу тәртібін, сондай – ақ
Төленген консулдық алымдар қайтарылуға тиіс емес.
Алматы облысы бойынша салық пен алымды жетілдіру
Салық пен алымды жетілдіру үшін мен келесі мәселелерге тоқталып
Салықтар ауыртпалығын аудару салық төлеушінің салық ауыртпалығын соңғы салық
Салықтар ауыртпалығын аудару тек қана салық төлеуші мен тасушының
Аудару жасырын түрде өндіріс саласында және айналым саласында болады.
Айналым саласында салықтар баға механизмі арқылы аударылады.
Корпоративті табыс салығы кәсіпорын өнімін тұтынушыларға жоғары бағалар есебінен
Табыс көзінен алынатын жеке табыс салығы аударылмайды, себебі, салық
Декларация бойынша төленетін жеке табыс салығына тоқталатын болсақ, оның
Жеке меншікке салық жарым – жартылай аударылады, осылайша, кәсіпкерлік
Табыс есебіне төленетің тікелей салықтардың басқа да түрлері осылайша
Жанама салықтардың аударылуға үлкен қабілетті болады. Қосымша күн салығы
Сұраныс пен ұсыныс, икемділік факторының басқа тауар бағасы тауар
Салық төлеуден жалтару – салықты толық немесе бөлшектен төлемеу
Салықтан жалтарудың бірнеше себептері бар:
1) шаруашылық кәсіпкерлік немесе басқа қызметін дұрыс жүргізуге
2) салық заңдылығының тура еместігі, оларды толықтырулар, өзгертулер, түзетулердің
3) салық қызметінің ұйымдастырудағы жетіспеушіліктері;
4) субъектілердің салық сомаларын көленкелі бизнесті инвестициялау
«Көленкелі экономиканың» үлкен масштабы, басқа мемлекеттің банкісіне ақша аудару,
Кейбір деректер бойынша, Қазақстандағы заңсыз экономика жалпы ішкі өнімінің
«Косарлама» есеп жүргізуге тәжірибесі қалыптасты: ресми органдар үшін және
Салық жөніндегі әкімшілік ережелер бойынша салық аудару немесе төлем
Салықты мәжбүрлі түрде төлету шаралары бекітілген: салық төлеушінің мүлкін
Қазақстан Республикасының салық саясатының даму жағдайы
Салықтар мемлекеттің егемендігінің бір көрінісі. Осынысымен салықтар мемлекет
Экономистердің анықтауы бойынша салық саясаты қаржы саясатының бір
Салық саясаты мемлекеттің мемлекеттік шығындарды, салық салу және мемлекет
Жалпы экономикалық негізделген салық саясаты қаражаттарды орталықтандыруды, оптимизациялауды салық
Сондай – ақ дискрициондық емес салық саясаты ұғымы бар,
Салық саясатын жүргізудің негізгі бастамасы – салық төлеушілерден салық
Салық саясаты ағымдық қана емес, болашақ кезеңге де бағытталады,
Ресей экономисі, салық төңірегіндегі еңбектердің авторы Черник Д.Г. –
Салық саясаты қаржы құралдарын жинаудың формалары мен әдістерінің жиынтығы
Мұнда осы тетіктер арқылы бір жағынан экономика субъектілерінен біршама
Бұл порадокстың шешімі сапалы компромис негізінде жүзеге асырылуы тиіс.
Жоғары дамыған салықтық қатынастар жағдайында салық саясаты ұлттық табысты
Жалпы салық саясатының жүргізілу барысындағы негізгі мақсаты:
Мемлекеттің жалпы шаруашылығын реттеу үшін жағдай туғызу
Нарықтық қатынастар процесінде халық табысы деңгейіне қатысты теңсіздіктерді
Осы мақсаттарды көздеген салық саясатында мемлекеттің салыстырмалы дербестігі пайда
Салық саясатын өзгерте отырып, салық механизмімен манипуляция жасай отырып,
Салық саясаты арқылы іске асатын салықтық реттеу мемлекеттің шаруашылық
Мемлекеттік салық саясатының жүзеге асырылуына қажет салық механизмдеріне
Шынайы тәжірибенің призмасы арқылы қарастырылатын салық механизмі нақты уақыт
Салық механизмі – іс жүзіндегі салықтық қызметтердің жинағы ретінде,
Объективті негізге негізделмеген кез-келген салықтық шара ұдайы өндіріс процесін
Салық механизмі, бұл ұғымды ұйымдастыру экономикалық категория ретінде
салықтық жоспарлау;
салықтық реттеу;
салықтық бақылау.
Салық механизмі шаруашылық механизмі сияқты екі бастаманы біріктіреді:
Жоспарлау, яғни халық шаруашылығының барлық аймақтары мен салаларының дамуын
Стихиялық нарықтық бәсеке. Мұнда өндірушілер мен тұтынушылар тіке және
Өндірушілердің бір шеттілігінің, олардың қайшылықты мүдделерінің салдарынан қиын құбылыстар
Салық механизмі мен салық саясаты салықтардың қоғамдағы рөлін анықтайды.
Экономикамызда салық жүйесін бағалау критерилері өте маңызды рөль атқарады.
Салық саясаты – мемлекеттің жалпы саясаттық жағдайының құрамды бөлігі
Осы аталған критерилерге мыналарды қосуға болады: түсімдерді жұмылдыру, халықаралық
„Теңдік” немесе „Әділдік” критерйі әртүрлі салық төлеушілерге салық салудың
Әділдіктің екі түрі болады:
Бірінші түрі – сатылас әділдік. Яғни, салық ауыртпалығының кірістер
Әділдіктің екінші түрі – деңгейлес әділдік. Яғни салық төлеушілер
Салық саясатын талдауда қолданатын келесі критерий –салық жүйесінің
Қарапайымдылық – салық саясатын бағалауда ең қажетті критериі болып
Сонымен, салық жүйесінің негізгі мақсаттарының бір – түсімдерді жұмылдыру
Ерекше шаралар негізінде алдағы түсімдерді болжамдау – оларды
Қорытынды
Сонымен дипломдық жұмысымды қорытындылайтын болсам, салықтар – мемлекет белгілейтін,
Салықтардың экономикалық мәні өз қызметін жүзеге асыру үшін мемлекетте
Салықтар қаржының маңызды категорияларының бірі болып табылады.
Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды, оның өмірсүруінің негізі болып
Салық салу қағидаларына мыналар жатады: әділдік қағидасы екі тұрғыда
Салық түрлерінің мемлекеььегі ерекшелігі болып әр түрлі қоғамдық қажеттіліктері
Салық салуды ұйымдастыру салық механизмін, яғни салық түрлерінің нақты
Салық салу элементтеріне мыналар жатады: субьект, объект, салық көзі,
Салық субъектісі (салық төлеуші) - бұл заң арқылы
Салық объектісі - салық салудын негізі болатын ақшалай
Салық Кодексіне сәйкес, Қазақстан Республикасында салықтармен қатар алымдар мен
Алымдар:
1. тіркеу алымдары;
2. автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру алымы;
3. аукциондардан алынатын алым;
4. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
5. телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін
Берілген ауылшаруашылық өндірісте 2008 жылмен салыстырғанда салықтық түсімі 2009
Сонымен қатар, салық салымының келіп түсуінің ұлғаюына 2007 жыл
«Жалтыр элеваторы» АҚ бойынша 15 139 мың теңге (2008
Салық салымы есебінде 01.12.2009 жылы 1058 ауыл шаруашылық тауар
Мемлекет қазынасын толтырудың бірден – бір қайнар көзі –
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Конституция РК. Алматы, 2004.// www.zakon.kz
Закон РК “О бухгалтерском учете и финансовой отчетности” от
Налоговый кодекс «О налогах и других обязательных платежах в
Стандарты бухгалтерского учета, Алматы, 2005 г. //www.zakon.kz
Анисимов В. А. Опыт существования института налоговых консультантов в
Атыгаева З. Ведомость апелляций по результатам налоговых проверок //
Байдуйсенов А. Д.Налоговая система Казахстана // Финансы Казахстана 2008.
Байнурзаева. Р. Налоги в Казахстане сборник законодательных и иных
Бакаев С. М. Об эффективности налоговых проверок// Налогоплательщик. 2007.
Балабанов И. П. Финансовый анализ и планирование хозяйствующего субъекта.
Булутай З. Об ответственности налогоплательщиков за невыполнение налоговых обязательств.
Гаинуллин Ф.Р. Основы экономической теории, Алматы, 2005.- 546 с.
Дорошева Г. Проблемы налогового законодательства // Бухгалтер плюс компьютер.
Дубаев В. В. Действующая налоговая система и пути ее
Дубов В.В. Действующая налоговая система и пути ее совершенствования//
Дюсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия-Алматы, 2006.- 789 с.
Елеубаева Ж. Взаимосвязь налоговой политики и налогового механизма //
Есенбаев М. Залог благополучия страны // Финансы Казахстана. 2007.
Жилинко С.И. Бухгалтерский учёт на предприятии Москва,
Заболоцкий А. А. О функциях налогообложения и о регулятивном
Идрисова С.К. Проблемы налогообложения в РК Алматы,
Информационно-практическое пособие. 2004 г. “Корпоративный подоходный налог” издательство Алматы
Кадырбеков Б. Об основных принципах регулирования налоговой системы.
Калижанов Б. У. Администрирование физических лиц // Финансы Казахстана.
Караусова Т. Налоги: сущность и принципы использования А., 2005.
Кашина В.А., И.Г. Русакова. Налоги и налогообложение. Алматы, 2004.-
Кашина В.А. Налоги и налогооблажение. Москва, 2004.- 188 с.
Кочетков А.И. Налогообложение предпринимательской деятельности Москва, 2008.- 255 с.
Кусаинов К. К. Механизмы налогового администрирования // Финансы Казахстана
Кучерявенко М. П. Налоговая обязанность: содержание и структура //
Мамонов М. Проблемы налоговой системы // Финансы Казахстана 2008.
Ыдырысова А.Б. Инвестицияның тиімділігі және стратегиялық талдау, Финансы, 2008.-
Сурашов Налоговые проблемы // Финансы Казахстана. 2008. №
Тадисеянов Б. "Работа с налогоплательщиками требует переосмысления // Финансы
Тлеулесов Б. "О совершенствовании системы мониторинга" // Вестник МФ
Финансовая концепция и ее взаимодействие с органами государственной власти
Молдахметова М.Н. Инвестициялық стратегия механизмін реттеу //АльПари, 2007.№ 4-5.
Бохаев Д. Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау әдістері //Экономика негіздері,
Бохаев Д. Инвестицияның тиімділігін бағалаудың қарапайым әдістері //Қаржы-қаражат, 2010.
63
Өсу қарқын
24,4%
1,8%
10,5%
14,2%
20,4%
28,8%
Болжам