Қабатты сұйықпен жару технологиясы
КІРІСПЕ
Бозашы бөлігінің солтүстік еңісінде орналасқан Қаламқас мұнай-газ кен орны
Әкімшілік қатынаста Қаламқас кен орны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысы,
Аудан орталығы және Шетпе темір жол станциясы кен орнынан
Кен орын аудандағы рельеф 20-25 м белгідегі теңдікті көрсетеді.
Ауданның климаты жазда 30-45°С, қыста -30°С-ға дейін температураның күрт
1 Технологиялық бөлім
1.1 Қаламқас кен орнының геологиялық құрылымының
сипаттамасы
1.1.1 Кен орын туралы жалпы мәлімет
Қаламқастың структурасы 1974 жылы рекогнодировалық МӨВ түсірілумен анықталып, сонан
1976 жылы қаңтарда 587 метр К-1 ұңғысының түбіндегі неоком
1977-1979 жылдары мұнай және газдың В+С1 дәрежелерін бағалау мен
Қаламқас құрылымы 1974 жылы анықталып, 1976 жылдың басында неоком
Сурет 1.1 Кен орынның жалпы көрінісі
1.1.2 Стратиграфия
Қаламқас ауданында триас, юра және бор жастарының шөгінділері бұрғылаумен
Триастық жүйе-Т3
П-1 ұңғысының (көрсеткіштік) триастық түзілу түгелге жуық өткізілген. Осы
Төменгі бөлім Т1
Төменгі триас түзілуі аргилиттер мен құмды алеврелитті жыныстардың әркелкі
Сұр және қызғылт, қызылды, әртүрлі түстер қоңыр бояумен ерекшеленеді.
Құмтастар тығыз, әлсіз кеуекті өткізбейтін, кейде қиманың жоғарғы бөлігі
Төменгі триастың аргилеттері алевролитті және алевролителген, жұқамикроқабықты және әркелкі
Жыныс жасы олардың құрамында төменгі триастың түрлері остронод және
Орта бөлім Т2
Бұл жастағы түзілуі құмды алевролиттік және сазды жыныстардың тегіс
Юра жүйесі J1
Юра шөгінділері жуылмалы және стратиграфиялық үйлеспей триас жыныстарына жайылған
Орта бөлім J2
Оның құрамында байос және бап ярустарының мүшеленбеген шөгінділері бөлінеді,
Жоғарғы бөлім J3
Жоғарғы юра шөгіндісі өте шектеліп жайылған және структуралық солтүстік-батыс
Жоғарғы Юра құрамында сипаттау кешені бойынша 22 ұңғыда (861-865м)
Бор жүйесі К
Бор шөгіндісінде жыныстың литологиялық ерекшеліктер негізінде, полеонтологиялық анықтауда және
Төменгі бөлім К1
Төменгі бор шөгіндісі стротиграфиялық келіпеуімен және әртүрлі жайылу дәрежесімен
Готерив ярусы Қаламқас ұңғыларының барлық қималарында қалыптастырылған. Готерив шөгіндісі
Беррель ярусы литолого-коратаждық сипаттама және қимадағы жағдайы бойынша бөлінеді.
Альт қимасының жоғарғы жартысындағы сағдарда ашық тусті алевролиттермен құмтастардың
Қаламқаста өндірістік геофизикалық берілгендер бойынша альб ярусы қимасының төменгі
Жоғарғы бөлім К2
Қаламқаста жоғарғы бор шөгіндісінен тек сеноман және турон ярустарының
1.1.3 Мұнайгаздылығы
Кен орында өнімді қабаттар болып бор және юра шөгінділері
Ю, Ю-5С, Ю-4С, Ю-3С, Ю-2С, Ю-1С, Ю-I, Ю-II, Ю-III
Кеніштердегі сумұнай байланыстарының ерекшелігі, ауданның көпшілік бөлігінде (құрылымның біріккен
Құрылымның переклиналды бөлімдерінде тектоникалық-экрандалған кеніштер және күмбезделген көтерілімдер кездеседі,
Кен орында колекторлар ретінде құмтастар мен алевролиттер саналады. Құмтастар
Стратиграфиялы-экрандалған кеніштер орналасқан горизонттарда қабат қалыңдығы 0-ден 25-40 метрге
Кесте 1.1
Горизонттар бойынша қабаттар сипаттамасы
Гор-т Ю Ю-5C Ю-4C Ю-3C Ю-2C Ю-1C Ю- I
Жалпы қалыңдық,м 10-15 0-40 0-40 0-25 0-25 0-25 25-40
Кесте 1.2
Горизонттар бойынша бастапқы параметрлер
Горизонт Кеуектілік коэффициенті, доли ед. Мұнайға қанығушылық
коэф., доли ед. Газға қанығ. коэф., доли ед. Беттік
МПа Қабат жағ.мұнай тұтқырлығы,
сПз өткізгіштігі,
мкм2
Ю 0,27 0,54 0,63 0,896
8,73 14,1 0,054
Ю-5Ск 0,21 0,50 0,51 0,905 1,059 9,18 15,6 0,058
Ю-5Ст 0,29 0,55 0,55 0,905 1,059 9,18 15,6
Ю-4С 0,28 0,60 0,67 0,911 1,043 9,38 27,1 0,532
Ю-3С 0,28 0,62 0,62 0,912 1,059 9,47 18,1 0,238
Ю-2С 0,28 0,62 0,61 0,910 1,049 9,33 20,5 0,339
Ю-1С 0,28 0,66 0,61 0,907 1,052 9,34 23,3 0,411
Ю-I 0,27 0,66 0,58 0,910 1,064 9,46 17,6 0,250
Ю-II 0,28 0,64 0,66 0,909 1,050 9,42 18,9 0,397
Ю-III 0,27 0,66 0,71 0,903 1,064 9,57 19,9 0,243
Ю-IV 0,28 0,71
0,907 1,046 9,50 19,2 0,828
Ю-V 0,28 0,64
0,911 1,036 9,53 31,0 0,228
Ю-VI 0,28 0,65
0,914 1,036 9,53 31,0 0,189
Ю-VII 0,29 0,52
0,914 1,036 9,56 - 0,139
1.1.4 Мұнай мен газдың қорлары
2005 жылы мұнай өндіру бойынша жоспары 8 млн 519
Бастапқы игеру кезінде кен орынна 5928406 мың тонна мұнай,
1999 жылға уақытылы сулану 63,8, қарсы 62,8. Технологиялық сызба
Мұнайдың бастапқы баланстық қоры көлемдік әдіспен А1, В1, С1
Геолого - өндірістік материалдардың анализдік негізінде 1979 жылдан бастап
Кен орынды құрастыру кезіндегі өзгерістерге байланысты юралық өнімді шөгінділерді
Қорлардың құрылымын қайта есептеу кезінде келесідей өзгерістер болды:
Газ қорлары ГКЗ ССР дің есебінен 31% ке жоғарылаған.
01.01.1996 жылғы мемлекеттік қордағы бастапқы мұнай балансы қорлары А1
1.2 Қаламқас кен орнын игеру жүйесі
1.2.1 Игерудің ағымдағы жағдайын талдау
Қаламқас кен орнын игеру 1979 жылы қыркүйек айынан, ал
1979 жылдан бастады.
1.01.08 жылы Ю-ІІІ қабатында пайдалану ұңғылар саны 238, ал
Кесте 1.3
01.01.2008ж бойынша ұңғылар қоры
№ п/п Қор Категория Қазіргі кезде
Ю-III
1 Өндіруші ұңғылар Қазылған 3
Барлығы 238
Жұмыс істеп тұрғаны 229
Оның ішінде:фонтанды 0
ЭЦН 57
ШГН 172
Тоқтап тұрғандар 9
Бұрғылаудан кейін игерілетін 0
консервацияда 0
Айдауға ауыстырылғандар 0
жойылғаны 2
Басқа категорияға ауысқан 0
2 Айдаушы ұңғылар Қазылған 2
Барлығы 74
Оның ішінде айдау ұңғылары 67
Тоқтап тұрғандар 7
Бұрғылаудан кейін игерілетін 0
консервацияда 0
Айдауға ауыстырылғандар 0
жойылғаны 0
3 Арнайы ұңғылар Барлығы 2
Оның ішінде бақылаушы 2
пьезометрические 0
поглощающие -
Су айдағыш 67
1.2.2 Ұңғылар қорының құрылымын және олардың ағымдағы шығымын,
құрады.
Төменгі кестеде Ю-ІІІ қабаты бойынша соңғы жылдағы игеру
Кесте 1.4
Ю-ІІІ қабатының игеру көрсеткіштері
Жылдар 1998 1999 2000 2001 2002
Мұнай өндiру мың.т. жылдық
572,218 526,666 510,136 383,988 308,974
МКИ басталғанда
9026,76 9556,15 10066,28 10450,27 10993,54
жылға
807,686 706,029 822,369 851,429 774,609
Су өндiру мың.т. Игеру басталғанда
5442,05 6150,24 6972,609 7824,038 8790,918
Ораша жылдың сулануы,% 58,5 57,2 61,7 68,9 71,4
Қабаттың жағ.сұйық өндiру. Мың м3 Жылға 1569,681 1350,45
Игеруд-iң басында 16570,2 1795,08 19404,47 20730,119 22367,936
Газ өндiру мың м3 жылға 14,805 13,167 12,753 9,599
Орташа жылдық газдың фактор м3/тонна 25 25 25 25
Су айдау мың м3
Сұйықтық алуға %-i 118,1 188,5 111,8 114,5 122,3
Игеру-дiң бас кезiнде 17144,5 19420,4 20938,32 22564,34 24115,099
Алынған сұйықтық % 107,0 108,2 107,9 108,8 107,2
1.2.3 Қабаттан мұнай қорын алуды талдау
0101.01.2008 ж. жағдайы бойынша Қаламқас кен орнында мұнай өндіру
Ю –ІІІ горизонты 1979 жылдың қыркүйек айынана бастап игерілуде.
Сурет 1.2 Горизонт Ю-3С. Өнім алу аймағындағы қысым динамикасы
01.01.2008 ж. жағдайына қарасақ, ұңғылар қоры мен ұңғыны пайдалану
Кесте 1.5
01.01.2008 ж бойынша Қаламқас кен орнында ұңғылардың пайдаланылуы
№№ п/п Ұңғылар фонды Пайдалану әдісі Саны
дана %
1 Өндіруші өндіруші 1987 100
жұмыс істеп тұрғаны 1925 96,8
Соның ішінде:фонтанды фонтанные 7 0,3
механикалық 1918 96,5
УПШН 1433 72,1
УВШН 485 24,1
Тоқтап тұрғандар 62 3,2
2 Айдаушы өндіруші 599 100
жұмыс істеп тұрғаны 563 94,2
Тоқтап тұрғандар 35 5,8
Өндіруші ұңғылардың пайдалану қоры 1987 (100%) ұңғы, жұмыс істеп
УПШН – 1433 ұңғы (72,1 %);
УВШН – 485 ұңғы (2,4,1 %).
Кен орынды бұрғылау жоғары темпен 20-26 есе жоғарыланған блобланған.
Алғашқы екі жылда мұнай өндіру фонтанды әдіспен іске асты.
Ұңғы механикаландырылған өндіру тәсіліне ауыстыру жағдайы, өнімді ұңғыда басты
Ұңғы өнімініңсулануының өсуі ұңғыдығы қоспа бағананың статикалық қысымының өсуіне
2004 жылдың орташа өнімінің сулануы 59,0 % құрады. Сулану
Кесте 1.6
Сулану бойынша істейтін ұңғылар қорының орналасуы
жылдар ұңғылар саны Суланған ұңғылар саны
2%-ке 2-20% 20-50% 50-90% 90%
2003 1229 18,7
230 10,3
127 600
738 10,1
132 0,2
2
2004 1377 10,6
146 6,6
91 58,0
798 24,3
335 0,5
7
2005 1470 8,3
128 7,5
113 69,0
867 23,8
245 0,4
4
2006 1495 8,0
425 6,5
92 6,5
897 25,2
376 0,3
5
Іс жүзінде суланбаған (сулану 2% тен аз) 125 ұңғы
Қазіргі уақытта 85,1% ұңғы 20т/тәуліктен аз шығымды, оның ішінде
Аз шығымды ұңғылар қорының орташа шығымы 2 т/тәулік құрайды.
Кесте 1.7
Сулану бойынша аз шығымды ұңғылар қорының орналасуы
Сулануы 2%-ке 2-20% 20-50% 50-90% >90%
Ұңғылар
Ұңғы %-і қордан 75
10,3
31
6,4
204
54,5
108
22,3
7
15
484 аз шығымды ұңғыдан геофизикалық зерттеу нәтижесі бойынша 444
Ұңғылар өткізгіштік сипаттамасы бойынша келесі түрде орналасқан 132 /27,2%/
225 ұңғы /46,5%/ өткізгіштігі 0,05 мкм2 – тен аз.
- ұңғыны сапасыз ашу себептері бар;
- асфальт-смолапарафинді шөгіндінің көбеюі негізінен;
- фильтрлеу сипаттамасы нашарлаған;
- қабат қысымының қанығу қысымынан төмен түскен кезде мұнайдың
- сулану жоғырыланғанда.
1.2.4 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы, игеру режимдері
Пайдалану ұңғымаларына қарай сұйықты ығыстыратын басым энергия түріне байланысты,
1) қатты суарынды және серпімді суарынды;
2) газарынды (газды);
3) еріген газ;
4) сұйықтардың салмағы (гравитациялық).
Бірнеше режимнің әсері сезілсе, аралас режим туралы айтуымызға болады.
Кен орнындағы табиғи шарттардан, игергендегі жасанды шарттардан және ұңғымаларды
Қатты суарынды режим кезінде, қабатқа келетін, алынған су, мұнай
Серпімді суарынды режимінің мінездемесі бойынша, қабаттың және ұңғымалардың жұмыс
Газ бүркемесі (төмпешігі) бар кен орындарында қысмы түскен сайын
Қоспадан босап шыққан еріген газдың қабаттан мұнайды ығыстыру механизмі
Кен орнын, еріген газ режимінде игерген жағдайда, газ факторы
Өндірістік тәжірибе де, кеніштерді игеру мерзімінде тек қана бір
Газ кен орындарын игеру практикасында да қатты суарынды, газды
Ең жоғары мұнай бергіштік коэффициент қатты суарынды режимде болады,
Газарынды режимнің, мұнай ьергіштік коэффициенті аз болады, неге десеңіз
Ең аз мұнай бергіштік коэффициент- кеніштің, еріген газ режимінде
Мұнайбергіштіктің ең жоғарғы мәні қатты суарынды режим кезінде,мұнайды кеніштен
Қаламқас кен орны гидрохимиялық қатынаста жоғары минералды су күшті
Қабат сулары әлсіз сульфатты метоноффизделген тұзды, хлор-кальцилі түрде көрсетілген.
Кен орын қимасында гидрохимиялық Юра суарынды кешенінде және үш
Юра қабатынан су ұңғыларынан есептеу потенциалды шығыны 1м3/тәулік 538
Қаламқас кен орнында Ю-1, Ю-IV, Ю-V және төменгі бор
Мұнай өндірісін техникалық сумен жабдықтау көзі болып жер асты
Кен орын шегінде техникалық жетістікті және экономикалық негізделген тереңдік
Бастапқы қабат қысымы 905 МПа құрады. Бірақ, игеру кезінде
01.01.06 жылғы жағдай бойынша Ю-ІІІ қабатының энергетикалық сипаттамасы төмендегі
Кесте 1.8
Қабаттық қысымының динамикасы
Бастапқы қабат қысымы МПа Қазіргі қабат қысымы Қанығу қысымы
РҚАЗҚАБ
МПа РҚАЗҚАБ-
Рбасқаб
МПа Рқазқаб-
Рқазқаб
МПа
9,05 7,78 7,17 1,72 0,61 0,96
1.2.5 ҚҚҰ жүйесі және мұнай бергіштікті ұлғайту әдістерін қолдану
Мұнай өндірісіне қатасты техникалық сумен жабдықтау және сумен қамтамасыз
Беттік сулар
а. Каспий теңізінің суы
б. Теңіздің дистилланған суы
в. Волга өзенінің суы
2) Жер асты сулар
а. Қаламқас кен орынның альп сулары
б. Сарықасқа – Жаңасу артезияндық бассейнінің сальпсеноман сулары.
Өзен мен Жетібай кен орындарын игеру әдісі көрсеткендей дайындалған
Сол сияқты жоғары сулфатты теңіз суымен қабаттың хлоркальцийлығы гидрохимиялық
Кешен құрлысы туралы тиімді шешім болғанда да, дистиллян қолдану
Кен орын шекарасында техникалық мүмкіндікті және экономикалық негізделген тереңдігі
Солтүстік Ақтау және Сарыарқа-Жаңасу артезиан бассейіндерінде альбсеноман сулары жоғары
Су бөгетін тұрғызу және су тасымалдау елеулі шығында тілейді.
Қазіргі кезде Қаламқасты өңдеу үшін бірлік жақта сумен жабдықтау
Қабылданған Қаламқас кен орынын игеру вариантына сәйкес қабат қысымы
Оларды толық заласыздандыру мақсатында, ал қалған 9 млн м3
Альб сулары құрамында едәуір мөлшерде темір және сілті жер
Айдау, ұңғыларына су айдау әдісі деген мен әзірше күшті
Оттектің суға араласуы қышқылды қалпына келтіру жағдайын күрт өзгертіп,
Суды сәйкесті қосылыстармен өңдеу шетелдерде, негізінен Америка мұнай өндірісінде
Айдалатын судан темірді айыру әдісі қолданылуда. Жер асты суларын
ТМД – да алғашқы өңдеуді қолдану негізінен мұнайлы нұсқаның
Мұнай жиналуы әр түрлі табиғи жағдайда болғанда, объектіні геолого-физикалық
Алаңдық өңдеу негізінен өткізгішті аз және үзікті қабаттарды игергенде
Ошақты-таңдау жүйесімен өңдеу (ONCЗ)-әр-тектілігі жоғары және үзілімді өнімді қабатты
Жүйе игерудің соңғы кезінде қолдануға көзделген көптеген кен орындар
Мұнай қабаттарын өңдеудің жақсартылған түрлері болып мұнайдың БАЗ суертіндісімен
Қаламқас кен орнын игерудегі қолданылатын алаңдық нұсқа ішінде өңдеу
Кесте 1.9
Нұсқа ішінде су айдау жүйесі
Игеру режимі Нұсқа ішінде алаңдық өңдеу
Ұңғыларды орналастыру жүйесі 9 нүктесі
Ұңғы торларының тығыздығы
м2/ұңғы 16
Ұңғылар арасындағы қашықтық. м 400
1.3 Мұнай және газды өндірудің техникасы мен технологиясы
1.3.1 Ұңғыларды пайдалану тәсілінің көрсеткіштерінің сипаттамасы
Терең сорапты ұңғылар құрамдары
2007 жылдың қазан айына дейінгі кен орнының Ю-ІІІ қабатындағы
Бір уақытта – бөлек пайдалану схемасы бойынша, жұмыс жүргізуге
Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы
Фонтанды ұңғылар сулануының жоғарлауы, 1982 жылдан бастап ұңғыларды пайдаланудың
Бұл тереңмен сорап қондырғысы арқылы сұйықты жоғары көтеру,
Қаламқас кен орнда негізгі 2 түрлі группаға бөлінетін, штангалы
1. Еңгізілмейтін
2. Еңгізілетін
Кесте 1.10
Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы
жылдар 2004 2005 2006 2007
Ұңғылар саны 71 72 72 72
Штангалы терең сорапты ұңғыларды пайдалану.
Мұнай ұңғыларынын штангалы терең сорапты әдіспен игеру, мұнай өндіруде
Штангалы сорапты жабдығы жеасты және жер үсті құралдарынан тұрады.
Жер үсті құралдарына кіретіндер: тербелме-станок. Ол электрдвигательдерден, кривошлы-шатуннан, балансерден,
Тербелме-станок электрдвигательдердің білігі айналасын балансербасы немесе штанга іліну нүктесінің
Цилиндрдің төменгі шетінде орнатылған сору клапаны жоғары жүріс кезінде
Плунжер штангаға ілінеді. Плунжердің жоғары қозғалысы кезінде, сұйық сору
Плунжердің төмен қозғалысы кезінде сору клапаны жабылады, плунжер астындағы
1.3.2 Ұңғыны пайдалану кезінде кездесетін қиыншылықтарды алдын-алу
Пайдалану коэффициенті және орташа-арлық период динамикасы. Терең сорапты ұңғылардың
Қаламқас кен орны өндірісінде, ұңғысының қалыпты жұмысы бұзылуы сирек
Өндіру ұңғыларының тоқтауы мыналарға байланысты: құбыр алмастыру, ұңғының құмдардан
Кесте 1.11
Пайдалану коэффициенті динамикасы
Көрсеткіштер 1999 2000 2001 2002 2003
Пайдалану коэффициенті 0,90 0,91 0,91 0,92 0,93
Жөндеу аралық период 180 184 186 236 244,2
Кестеден көріп отырғандай, терең сорапты ұңғыларды пайдалану коэффициеенті 0,90-ден
Жоспар бойынша пайдалану коэффициенті 0,93 болуы керек. Пайдалану коэффициентінің
Кестеден көрінетін 1999 жылы жөндеу аралық период 180 күн,
Бұл жоғарлауды жер асты жөндеу жүргізуде, жаңа техника мен
Терең сораптармен игергенде, сорап шығынын түсіретін факторларды атап көрсетуге
А) ол жоғарғы кеңістікте еркін газ болып, оның сорапқа
Б) цилиндр мен плунжер шеттерінің желініп олардың арасынан сұйық
Егер жоғарыдағы кестеге қайта оралып қарайтын болсақ, жөндеу аралық
Терең сорапты ұңғымен игеру кезінде кездесетін құм пайда болуымен
Штангалы сорап қондырғысының жұмысында қиындық келтіретін факторлардың бірі айдалатын
Қабаттан мұнаймен бірге түскен құмдар ұңғының түп аймағында құмды
Сорапты ұңғылардағы құмның келтіретін қиыншылықтармен күрес, үш түрлі бағытта
Қаламқас кен орнында жоғарыда көрсетілген сорапты ұңғылардағы құммен күре
Егер осындай кезекте сұйық алуды жоғарлатуда, құмдар пайда болса,
Сұйық алуды өзгерудің техникалық әдістері және “жоспарды іске қосу”
Кесте – 1.12
Технологиялық процестегі мүмкін болатын ақаулар, оның себептері мен жою
№ Ақау түрі Мүмкін болатын себептер Ақауларды жою жолдары
1 2 3 4
Дайын өнімінің сапасының төмендеуі 1.Деэмульгатор реагентінің шығынын өзгерту
2.П-1/1-2-ден кейінгі температураның төмендеуі.
3.Мұнайдағы су құрамын көбейту О-2/1-3
Тексеру:
а) деэмульгатор реагентінің сорап дозаторының шығу сызығындағызапорный арматураны ашу;
б) сорап дозаторының жұмысын - керек жағдайда
в) сорап – дозатордың қабылдағышындағы шығын багінде реагент мөлшерін.
2.Тексеру:
а) жандырғыштағы газды қосу және керек жағдайда оның мөлшерін
б) ГРП алдындағы газ қысымын. Керек жағдайда ысырманы ашу
3. Тексеру:
а) су жастықтарының биіктігі, керек жағдайда отстойниктерден су шығаруды
4.Деэмульгатор ерітіндісін дайындау үшін (су) беруді азайту
5.ЭГ-2/1,2-ден кейінгі мұнайдағы су құрамын көбейту. б) «мұнай-су» фазасындағы
жағдайда байпасты линияда қолмен реттеуге көшу;
в) шығын бойынша отстойниктердің жүктелу біркелкілігін және керек жағдайда
4. Мұнай (су) беру линиясындағы ысырманы ашу арқылы деэмульгатор
5.Тексеру:
а)3а қараңыз;
б)3б қараңыз;
в)3в қараңыз;
г)электродегидраторлардағы кернеуді және керек жағдайда жобаға байланысты кернеуді орнату.
Жоғары қысымды және төмен қысымды факелге мұнай шығару.
1.С-1, Е-LC-2 аппараттарында «мұнай-су» бөлімінің деңгейін жоғарылату.
2
2.Электродегидратор шығысындағы П-1/1-2 пештерінің кірісі немесе шығысындағы электроысырмаларды өтірік
3.Факелге газды жинау бойынша реттеу тобының
2 1. Реттеуіштердің жұмысын тексеру, керек жағдайда байпасты ысырмаларды
2. Электроысырмалардың жағдайын тексеру, керек болған жағдайда қолмен
3.Реттеуіштерді жөндеу уақытында қысымды байпасты ысырмаларды қолмен
3 С-1 сепараторын қайта қосу О-1/1, О-2/1-3, ЭГ-2/1-,2 аппараттарындағы
4 Тазарту құ- рылғыларына шығарылатын тауарлы судағы мұнай өнімдерінің
5 ЭГ-1/1,2,ЭГ-2/1,2 электродегидратор- ларындағы немесе олардың біреуін сөндіру. Аппараттардағы
б) электродегидраторлардағы су жинауды көбейту ондағы деңгейді технологиялық картамен
П-1/1,2 қыздыру пештерін сөндіру. 1.Жандырғыштардың алдындағы отынды газ
2.Қыздырғыш арқылы мұнай шығынын азайту
3.Түтін газының температурасының өсуі. 1.Жандырғыштардың алдындағы газ қысымы
2.Пешке мұнай түсуін тексеру.
3. Түтін газының температурасының 650 оС-ден аспау үшін жану
1.3.3 Ұңғы өнімдерін жинау жүйесіне және кәсіпшілік дайындауға қойылатын
Өндірістің ЦПС ғимараты мұнай, газ және суды дайындауға
мұнайды тасымалдауға дайындау және оны НПС резервуарларына беру;
қабат суын дайындау және оны ППФ жүйесіне айдау;
мұнайдағы газды тасымалдауға дайындау.
Мұнайды комплексті айдау және дайындау цехы (ЦКППН) - өндіріске
мұнай, газ, суды дайындауға арналған және ол келесідей процестерді
қабат суын дайындау және оны өнімді қабатқа айдау;
мұнайдағы газды тасымалдауға дайындау.
ЦППН үшін өндірістен келетін сұйық шикі мұнай болып табылады,
ЦКППН ге мұнайды дайындаудың екі қондырғысы кіреді:
жаңа парктегі мұнай дайындау қондырғысы (ГДР);
ескі парктегі мұнай дайындау қондырғысы ( КазНИПИ нефть жобасы).
Мұнай дайындау процесі сепарация жолымен, термохимиялық сусыздандыру әдісімен, престелген
Қабат суын дайындау процесі келесі этаптардан тұрады:
мұнай өнімдерінен және механикалық қоспалардан тазарту (сулы резервуарлар РВС
ППД жүйесі арқылы өнімді қабатқа суды айдау.
Газды дайындау процесі келесі этаптардан тұрады:
сепараторларда тазалау;
газды компромирлеп, тұтынушыға жеткізу.
ЦКППН ніің технологиялық құрылғылары өндірістегі СНиП-90-81 категориясына кіреді және
Қондырғының тауарлы өнімі былай сипатталады:
тұзсыздандырылған мұнай сапасы 1А группа МЕСТ 9965-76
тұзсыздандырылған мұнай сапасы 1А группа МЕСТ 9965-76
Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстары. Штангалы терең сорапты ұңғыларды
Мұнай-газ және су шығындарының түп қысымына, терең сорапты ұңғылардағы
Штангалы-сорапта қондырғының алатын сұйығының - өзгерісіне қол жеткізу: шток
Ұңғы шығыны зерттеу жұмысы кезінде, штоктың жүріс ұзындығы кішірейту
Көп жағдайларда бірінші әдіс қолданылады. Мұнай шығынын жер бетіндегі
Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін, арнайы терңдік
Іздестіріліп-зерттеудің басты міндеті айдау, өндіру скваданаларының сапалы зерттелуі. Барлық
Барлық істейтін ұңғылар қоры бойынша, механикалық қоспалар мен су
Терең сорапты ұңғыларды зерттеудің
Қаламқас кен орнында зерттеудің гидровликалық әдісі қолданылады. Кен орнында
Бұл манометрлер ұңғы түбіне көтергіш құбырлар колонасымен түсіріледі. өлшеу
Приборды құбыраралық кеңістікке түсірер алдында, мынадай дайындық жұмыстары жүргізіледі:
Штангалы терең сорапты қондырғының жұмысында қабат және түп қысымын
Есепті жылда кен орындағы зерттеу іздестіру жұмыстары, құрамында 5
Осы есепті жыл барысында, МГОБ-сы бойынша скважина зерттеу жұмыстары
Есепті жылда, зерттеу жұмыстары жоспарлау көлемі артығымен орындалады.
Ал, геофизикалық зерттеу әдісі жеткіліксіз дәрәжеде жүргізіледі.
1.4 Арнайы бөлім
1.4.1 Қаламқас кен орнында ұңғы өнімділігін арттыру әдістерін
Соңғы жылдары мұнай кәсіпшілігінде қабаттың мұнай бергіштігін арттырудың жаңа
Төмен өткізгішті коллекторлар үшін:
СПД;
Ұңғыларды кремнийлі органикалық «Полисил» реагентімен өңдеу;
ҚСЖ технологиясын бұрғылаудан кейін өндіруші және айдаушы ұңғыларда, егер
Жоғары өткізгішті коллекторларда:
РЦЗ:
ВГВ+ПАВ;
Қоюлатылған су айдау технологиясының қолдану аясын кеңейту.
Мұнай қорын алудың тиімділігін арттыруға ұсыныстар:
1. ИСПД
Жылдар бойғы жинақталған тәжірибелер мен соңғы ғылыми жетістіктерді пайдалана
Кен орынның ТП 3 бөлігінде жоғары қысым жүйесін қолдану
Горизонттар бойынша айдаушы ұңғылардың орташа параметрлері төменгі кестеде келтірілген.
Кесте 1.13
Горизонттар бойынша айдаушы ұңғылардың орташа параметрлері
Горизонт Айдаушы ұңғылардың жұмыс параметрлері
С, м3/тәу Ру, МПа Рзаб, МПа Рпл, МПа ∆Р,МПа
Ю-І 195 6,06 16,1 10,04 6,06
Ю-ІІ 185 6,03 15,0 8,97 6,03
Ю-ІІІ 198 6,07 15,2 9,13 6,07
Ю-IV 169 6,2 15,04 9,2 6,2
Ю-V+VI 185 6,2 15,6 9,4 6,2
Ю-1С 188 6,04 15,1 9,06 6,04
Ю-2С 127 6,07 15,1 9,03 6,07
Ю-3С 100 6,04 15,2 9,16 6,04
Ю-4С 112 6,02 15,2 9,16 6,04
Ю-5С 115 6,0 15,0 9,0 6
орташа 157,4 6,0 15,2 9,2 6,0
Кестеден көріп отырғандай, ҚҚҰ жүйесінде пайдаланылатын айдаушы ұңғылардың саға
Жоғары қысыммен айдау мәндерін анықтағанда, қабатты сумен жару кезіндегі
Саға қысымы 12 МПа-дан аспайтын ұңғыларда СПД жүргізу ұсынылады.
Пайдаланушы құбырды жоғары қысымнан және коррозиядан сақтау үшін пакер
Ұсынылып отырған СПД жүйесін іске асыру үшін ҚҚҰ жүйесін
Полисил
Кен орында ұңғылардың қабылдағышын арттыру мақсатында СПД жүйесін құру
Полисилдің гидрофобты және дифильді қасиеттері бар. Органикалық суспензия немесе
Жақын 10 жыл ішінде ұңғыны өңдеу көлемінің жоспарына сәйкес
Кесте.1.14
Жоспарланған өңдеу жұмыстарының көлемі және реагент шығыны.
№№ Жылдар Қабылдағыштық, м3/тәу Операцияны жүргізетін ұңғы саны Реагент
1 2010 208,8 87 5,4
2 2011 218,2 171 10,7
3 2012 227 174 10,9
4 2013 237,1 176 11
5 2014 246,6 178 11,1
6 2015 255,1 180 11,2
7 2016 262,2 181 11,3
8 2017 267,7 182 11,4
9 2018 268,2 183 11,4
10 2019 268,4 182 11,4
Барлығы 245,9 1694 105,8
Жоғарғы кестеден көріп отырғандай СПД-мен қамтылған ұңғыларда, қарастырылатын жылдар
ҚСЖ
Қаламқас кен орнында қабатты сұйықпен жару 2003 жылдан бері
Теориялық есептеулерге сүйенсек, сұйықпен жаруды барлық ұңғыларда жүргізу онша
Егер су айдау көлемі қажетті энергетикалық қолдау көрсетпесе, қабатты
Сұйықпен жару жұмыстарын жүргізу графигі ұңғыны қазу графигімен келісіліп
Скважина өнімділігін көбейту әдістері
Көп жағдайларда скважинаға келетін сұйық пен газ ағыны жеткіліксіз.
Скважина шығымын көтеру үшін түпке әртүрлі әсер ету әдістері
Қабатты сұйықпен жару
Қабатты гидравликалық жару скважиналардың түп маңы аймағына әсер етудің
Қабатты гидрожару үрдісінің мәні түп маңы, аймағының жыныстарында скважинаға
Гидрожарудан кейін скважина шығындарын бірнеше ондаған есеге арттыратынын кәсіпшілік
Қабатты сүзілетін сұйықпен жарғанда, жарықтардың қалыптасу механизмі былай болады.
Сүзілмейтін сұйықпен жарғанда, қабатты жару механизмі қалың қабырғалы ыдыстарды
Қабат жағдайларында жару сұйығының тұтқырлығы өткізгіштікке байланысты 0,05-0,5 Па*с
Тау қысымынан аз қысымда көлбеу жарықтардың қалыптасуын академик С.А.
Рр=(1,5-2,5)Н/100, Мпа
(мұндағы Н-скважина тереңдігі,м)
Газды қабаттарды жарғанда,қабатқа тұтқыр мұнайды енгізген қолайсыз, себебі оларды
Құмтасығыш сұйық құмды аспалы күйде ұстап тұру керек. Бұған
Соңғы кезде қабаттарды гидрожаруға ең тиімдісі тұтқырлығы аз сүзілетін
Қабаттарды жару кезінде, тұтқырлықтың көтерілуі де, сұйықтардың сүзгіштігінің азаюы
Карбонаттық коллекторларды жарғанда қолданылатын кейбір мұнайлардың, керосин қышқылды және
Оны, сұйықтар мұнай скважиналарында қабаттарды жарғанда, жару сұйығы және
Су айдау скважиналарында қабаттарды жаруға көмірсутек негізді жару сұйықтары
-берік құм жастықтарын қалыптастыруы және қысымға шыдамалы болуы керек;
-сыртқы қысым әсерінде жоғары өткізгіштікті сақтау керек.
Ірі түйіршікті, жақсы жұмырланған және механикалық беріктігі жоғары, грануметриялық
2.7.1. Қабатты сұйықпен жару технологиясы.
Қабатты гидравликалық жаруды жүргізу технологиясы
Қабатты гидравликалық жару үшін алдымен жыныстардың өткізгішітігі табиғи төмен
Тазартылған ұңғыға 3'' немесе 4'' сораптық құбырлар түсіріледі, бұл
Ұңғының сағасы арнайы баспен жабдықталады да, оған сұйықтықтарды айдау
Қабатты жару құбырларға жару сұйықтықтарын қабаттардың жіктелуіне (айырылуына) дейін
қоюлатылған мұнай және мұнай өнімдері үшін 600 г/дм3;
керосинқышқылды эмульсиялар үшін 1200 г/дм3;
қоюлатылған су үшін 360-600 г/дм3.
Өңдеу технологиясы және нәтижесі қондырғының сапасына байланысты. Жоғары өнімділік
Терең емес ұңғыларды қабатты жаруды СКҚ-ды түсірмей немесе құбырларды
ҚГЖ кезінде қолданылатын материалдарға жұмыстық сұйықтықтар мен бекіткіш материалдар
Қабатты сұйықпен жарудан кейінгі тиімділігін көрсету анализі.
2006жылы Қаламқас кенорнында 81скважинада қабатты сұйықпен жару
Өңдеудің технологиялық өнімділігі жөнінде анализі 1.15 таблицасында көрсетілген.
Кесте 1.15
Өңдеудің технологиялық өнімділігі
қабатты сұйықпен жару жұмысы жүргізілген скавжина саны жетістігі,
% тиімділігінің жалғасуы
2 айдан қосымша өндірілген өнім, т
барлығы Соның ішінде
тиімділігі тиімсіздігі
81 62 19 77% 12
Қабатты сұйықпен жару жұмысы жүргізілген
Жұмыстық сұйықтықтар
ҚГЖ – ды жүргізу кезінде жұмыстық сұйықтық ретінде көмірсутек
көмірсутек негізді – газсыздандырылған мұнай, амбар мұнайы, қою мұнай,
су негізді – сульфит – спиртті барда, су, тұз
эмульсиялар – гидрофобты мұнайсулы, гидрофильді мұнайсулы, мұнай қышқылды және
Әдетте, мұнай ұңғымаларында ҚГЖ жүргізуде жару сұйықтығы және сұйық
Айдау ұңғыларында жару сұйықтығы ретінде су қолданылады. Су негізді
Мұнай ұңғыларында басу сұйықтығы ретінде мұнайдың өзін қолданады. Тұщы
Жарықтарды ұстауға арналған бекіткіш материал ретінде аса төзімді материал
Кесте 1.16
Физика-химиялық қасиеттері
Көрсеткіш Өлшем бірлігі Мәні
Түйіршіктердің өлшемдері мм 0,42-0,84
Түйіршіктерінің орташа өлшемдері мм 0,71
Абсолют тығыздығы кг/м3 2650
Сығылуға беріктігі рsi 8000
Өткізгіштігі мкм2 0,121
Кеуектілігі % 35
Сфералығы (Кромбейн бойынша)
0,8
Кремний мөлшері % 98
ҚГЖ-ды жүргізу барысында бекіткіш материалдан басқа жару сұйықтығын және
ҚГЖ кезінде қолданылатын құрылғылар
ҚГЖ кезінде қолданылатын құрылғылар ретінде ҚГЖ – ға арналған
Қолданылатын ШК өзара байланысқан өздігінен жүретін немесе тіркемелі агрегаттардың
технологиялық құрылғыларды жұмыс орнына жеткізу;
сұйық және сусымалы материалдарды уақытша сақтау;
көп компонентті гетерогенді жұмыс сұйықтықтарын дайындау;
гидравликалық қуаты жоғары сораты қондырғылар көмегімен жұмыстық сұйықтықты ұңғыма
технологиялық процестің жүру барысын құжаттау, бейнелеу және комплекс агрегаттарын
жұмысшылардың еңбегін қорғау және экологиялық қауіпсіздікті сақтау.
ҚГЖ ШК – нің құрамы және агрегаттардың қызметі
ҚГЖ ШК – нің құрамына келесідей құрылғылар мен агрегаттар
сусымалы компоненттердің агрегаттары (СКА), сусымалы компонентерді тасымалдауға, сақтауға және
жұмыстық сұйықтықты дайындау агрегаты (СДА), алдын – ала немесе
сорапты агрегаттар (НА – 1050) – жұмыстық сұйықтықты ұңғыға
манифольдтар машинасы – комплекстің гидравликалық жүйесін тасымалдау және гидрожаруға
автоматты басқару және бақылау жүйесінің машинасы (АББЖМ) – технологиялық
сұйық компоненттер агрегаттары (СҚА) жұмыс сұйықтығының сұйық компоненттерін сақтауға
1.4 Қабатты гидравликалық жарудың есебі
Қабатты гидравликалық жарудың тиімділігін талдау үшін қабатты гидравликалық жаруды
Эксплуатациялық ұңғыма
Тереңдік L=1300 м;
Қашау бойынша диаметрі D=0,25м;
Қабаттың ашылған тереңдігі h=10 м;
Орташа өткізгіштік R=0,05·10-12 м2;
Қабаттардың қатаңдық модулі E=104 МПа;
Пуассон коэффициенті υ=0,3;
Өнімді қабаттан жоғары орналасқан жыныстардың орташа тығыздығы ρп=2600 кг/м3;
Тау қысымын құрайтын тік:
РГВ=ρпgL=2600·9,81·1800·10-6=45,91 МПа
Тау қысымын құрайтын көлденең:
Рг=ρГВ υ/(1-υ)=45,91·0,3/(1-0,3)=19,68 МПа.
ҚГЖ – дың осындай шарттарында тік жарықтардың пайда болуын
ҚГЖ – ды сүзілмейтін сұйықпен жүргізуді жобалайық. Жару сұйықтығы
ҚГЖ кезінде жару сұйықтығын үзіліссіз айдайды, көлемі 9 м3.
Жарықтың параметрлерін анықтау үшін Ю. П. Желтовтың жеңілде-тілген методикасынан
(pзаб/рг)( pзаб/рг-1)3=5,25Е2·Qμ/[(1-υ2)2ρ3rVж] =
=5,25(1010)·12·10-3·0,2/[(1-0,32)2(19,68·106)31]=2·10-4 ; (2.1)
pзаб/рг=1,057, pзаб=19,68·1,057=20,80 МПа
(2.1)-де Vж - Vж=Qt+V0 (2.2) жарықта орналасқан сұйық мөлшері,
t – айдау уақыты,
V0 – сұйықпен жаруға дейінгі жарықта орналасқан сұйықтың мөлшері.
Ары қарай V0=0 деп есептеледі.
Жарықтың айдаудан кейінгі ұзындығы Vж=1 м3:
Жарықтың ашылуы мен ені
Жарықтың ашылуы 0,8-1,2 мм фракциялы құмның 9 м3 көлемде
Аралас сұйықта құмның көлемдік үлесі n0=(G/pпес)/(G/pпес+1)=(3000/2500)/(300/2500+1)=0,107,
Мұнда G – 1 м3 – қа келетін құм
pпес – құм тығыздығы 2500 кг/м3.
Сұйықтық – құмтасығыштың тұтқырлығын келесі формула бойынша анықтаймыз:
μж=μexp(3,18)n0=200exp(3,18·0,107)=280 мПа·с (2.3)
Гидрожарудан кейінгі түптегі қысымды (2.1) – мен анықтайық (10
Рзаб/р r=1,030, Рзаб=20,27 МПа.
Жарық ұзындығын анықтайық
Жарық енін анықтайық
Құмтасығыш сұйықтық жарықтың ішінде оның ұзындығының 90 % қашықтыққа
Қысым азайғаннан кейін жарықшақ құмтасығыш сұйықтық орналасқан аймақта толығымен
Осындай ені бар жарықтың өткізгіштігі
Тік жарық кезінде түптік аймақтағы орташа өткізгішті мына формула
Тік жарық кезінде қабаттың орташа өткізгіштігі ұңғымадан алыстаған сайын
Жарықтың ашылу радиусына тең қашықтықта R1=1,79·10-12 м2
Есептеулер арқылы біз жарықтың таралу аймағындағы орташа өткізгіштік қабаттың
Гидрожаруды сорапты – компрессорлы құбырлар арқылы жүргіземіз, оның ішкі
ҚГЖ параметрлерін анықтайық:
СКҚ бойымен құмтасығыш сұйықтықтың қозғалысы барысында үйкеліске кететін қысым
Тасығыш сұйықтықтың тығыздығы
Ρж=ρн(1-n0)+ρпесn0=930(1-0,107)+(2500·0,107)+2500·0,107=1098 кг/м3.
Рейнольдс санын
Re=4Qρж/(πdμж)=4·12·10-3·1098/3(3,14·0,062·0,28)=967.
Гидравликалық кедергі коэффициенті λ=64/Re=64/967=0,066.
Ю. В. Желтов бойынша сұйықтағы құмның болуы Re>2320 кезінде
Гидрожару кезінде ұңғыма сағасында жасау керек қысымы:
Ру=ρзаб-ρжgL+ρT=20,80-1098·9,81·1800·10-6+25,29=26,7 МПа
Гидрожарудың жұмыс сұйығын ұңғымаға MERCEDES (1.17 - кесте) сорапты
Кесте 1.17
MERCEDES техникалық сипаттамасы
Жылдамдық Беру, л/с Қысым, МПа
I 6,0 70
II 8,3 51
III 11,6 36
IV 14,6 29
Сорапты агрегаттардың керек саны.
N=pуQ/(pаQаRТС)+1=26,7·12/12/(29·14,6·0,8)+1=2
мұндағы pа – агрегаттың жұмыс істеу қысымы;
Qа – осы қысымдағы агрегаттың беруі;
RТС – агрегаттың уақытқа байланысты техникалық жағдайының коэффициенті
Құмтасығыш сұйықты айдау үшін сұйық көлемі
VП=0,785d2L=0,785·0,0622·1800=5,43 м3.
Агрегаттың III жылдамдықпен жұмыс істеу барысында гидрожарудың ұзақтығы.
T=(Vж+VП)/Qа=(10+5,43)/(11,6·10-3·60)=22 мин.
Ұңғыманың шығымы гидрожаруға дейін Qнач = 0,5 т/тәул болды.
kср =
rk – қоректендіру контур радиусы (екі ұңғымалар арасындағы қашықтықтың
kср = .
Гидрожаруға дейінгі ұңғыманың шығымы
Qнач =
Гидрожарудан кейінгі ұңғыманың шығымы
Q =
Шараны өткізгеннен кейін ұңғыма шығымының өзгеруі
Сонымен, есептеулерден ұңғыма шығымы 7 есе көбейгенін көруге болады.
Кесте 1.18
ҚГЖ есептеу үшін алғашқы берілгендер
Ұңғыма тереңдігі, м
Қашау бойынша диаметр, м
Қабаттың ашылған тереңдігі, м
Орташа өткізгіштік, м2
Қабаттардың қатаңдық модулі, МПа
Пуассон коэффициенті
Өнімді қабаттан жоғары орналасқан жыныстардың орташа тығыздығы, кг/м3
Сұйықтық – құмтасығыш тығыздығы, кг/м3
Сұйықтық – құмтасығыш тұтқырлығы, мПа*с
Құмның болуы , кг на 1м3
Айдау темпі, л/с
Айдалатын құмның тығыздығы, кг/м3
Жарықтың жабылғанынан кейін оның ішіндегі құмның кеуектілігі 0,3
СКҚ ішкі диаметрі , м
Кесте 1.19
ҚГЖ есептеу
Тау қысымын құрайтын тік, МПа
Тау қысымын құрайтын көлденең, МПа
Жару кезіндегі түптегі қысым, МПА
1 м3 сұйықтықты айдаудан кейінгі жарық ұзындығы, м
Жарықтың ашылуы (ені),
Қоспадағы құмның көлемдік үлесі 0,107
Сұйықтық – құмтасығыш тұтқырлығы, мПа*с
ҚГЖ кейін түптегі қысым (10 м3 айдаудан кейін),
10 м3 сұйықтықты айдаудан кейін жарық ұзындығы,
10 м3 сұйықтықты айдаудан кейін жарық ені, см
Сұйық – құмтасығыштың жайылу ұзындығы, м
Жарықтың қалдықты ені, см
Жарықтың қалдықты енінің өткізгіштігі, м2
Орташа өткізгіштік, м2
Ұңғымадан 1 қашықтықта орташа өткізгіштік, м2
Сұйықтық – құмтасығыштың жайылуна тең ұзындығында өткізгіштік, м2
Кесте 1.20
ҚГЖ параметрлерін анықтау
ССҚ бойымен сұйық – құмтасығыштың қозғалысында үйкеліске кететін қысым
Сұйық – құмтасығыштың тығыздығы, кг/м3
Рейнольдс саны
1098
967
Гидравликалық қарсыласу коэффициенті
Үйкеліске кететін қысым жоғалтуы, МПа
ҚГЖ кезінде сағада керекті қысым, МПа
Сорапты агрегаттардың керекті саны 2
Құмтасығыш сұйықты айдау үшін сұйық көлемі, м3
Гидрожарудың ұзақтығы, мин
2 Экономикалық бөлім
2.1 Қаламқас кен орнын игерудің техника-экономикалық көрсеткіштері
Есептердегі эксплуатациялық шығындар тура эксплуатациялық шығындар яғни мұнай өндіруге
Жанама шығындар (жалпы өндірістік шығындар) – мұнайды сыртқы тасмалдаумен
Орнына келмейтін шығындар құрамына бағасы 14128000 $ тұратын экологиялық
Бюджетке төленетін салықпен басқа да міндетті төлемдер Қазақстан Республикасыныңүкіміне
Кәсіпорын қарамағында қалатын табыс
«ММГ» АҚ жиынтық табысы жалпы табыстан тауарлы өнімді реализациялау
Қалған бөлігі – жек тұлғалардың табыс салығын анықтау үшін
Есептеулерге жеті жылдың шығыны есепке алынған. Үмітсіз қарыздарлар «ММГ»
Таза табыстың 10 пайызы акция бойынша дивиденттерді төлеуге бағытталады,
Дивиденттерге салықты төлегеннен кейінгі таза табыстың қалдығы кәсіпорынның ақша
2.1.2 «Қаламқасмұнайгаз» МГТҚ филиалының ұйымдастырушылық сипаттамасы.
Кәсіпорынды басқарудың ұйымдастырушылық құрылымы бұл – басқару функциялары мен
Өндірісті-территориалды принципі кәсіпорынның өндірісті құрылымына бағытталған басқару органдарын
Бағынудың сызықты құрылымының мағынасы - әрбір өндірістік бөлімшенің басында
әрбір сатыда звенолардың реті болады, олардың саны басқару деңгейіне,
«Қаламқасмұнайгаз» МГТҚ филиалын басқарудың типті ұйыидастырулы құрылымы төмендегідей жазылған.
Жалпы және административті басшылық, директормен немесе оның орынбасарамен жүзеге
«Қаламқасмұнайгаз» МГТҚ филиалын басында өндірісті-тұрмысты жұмыстың нәтижесіне жауап беретін
2.4 Қабатты гидравликалық жарудың экономикалық тиімділігін
Субподрядчик болып келетін Ресейлік кәсіпорын «Катконефть» 2004 жылдың
2003 жылы «Катконефть» тендерды ұтып алып, 79 ұңғымаларында ҚГЖ
Қабатты гидравликалық жаруды енгізгеннен кейін өнім көлемін анықтау
Ұңғыманы гидрожарудан күтілетін тиімділікті анықтау үшін қарастырылып отырған уақыт
Бір ұңғыма үшін гидрожаруды енгізуден кейін бір жыл ішінде
Q2=q2·Tэ·Kэ
Q2=31·365·0,95=10749,25 тонна/жыл
Сол уақыт ішінде ұңғыманы өңдеусіз шығым:
Q1=16·365·0,95=5548 тонна/жыл
Өңдеудің арқасында болған мұнайды өндірудің жалпы өсуін анықтайық:
∆Q=Q2 - Q1
∆Q=10749,25 - 5548=5201,25 тонна/жыл
ҚГЖ жүргізуге дейінгі эксплуатациялық шығындарды анықтау
Әрекеттегі кәсіпорынға жаңа техниканы енгізу кезінде шығындарды есептеу барлық
Экономикалық тиімділікті есептеу кезінде алғашқы мәлімет ретінде ағымдағы және
Мұнайды өндіруде шараны енгізуге дейінгі шығындар деңгейін есептеу үшін
Кесте 2.1
Эксплуатациялық шығындарды есептеуге нормативтер
Аталуы Көлемі
1 тонна өндірілген мұнайға кететін меншікті электроэнергия көлемі
1 м3 суды айдауға кететін меншікті электроэнергия көлемі
Электроэнергия құны
Әлеуметтік сақтандыру, зейнет ақы қоры
1 тонна мұнайды жинауға, тасымалдауға, дайындауға меншікті шығын
899
Амортизация нормасы ОПФ
Ағымдағы жөндеу
Жалпы өндірістік шығындар,
Өндірістік емес шығындар
Мұнайды алу бойынша кететін электроэнергияға жылдық шығынды 1 тонна
Еңбек ақы қорын есептеу (ЕАҚ)
ЕАҚ = минималды айлық * тарифті коэффициент * айлар
Еңбек ақы қорын есептеу үшін коэффициенттер:
ҚР минималды айлық, тг
Тарифті коэффициент
Айлар саны
Ауданды коэффициент
Территориалды коэффициент
Қосымша айлық коэффициенті
Жұмыс істеу персонал саны, адам
ЕАҚ = 13472 ·10,56·12·1,1·1,4·1,25·1=3 286 305,792 тг
Бір адам үшін бір айдын айлығы 121968 тенгені құрайды.
Жұмыс берушінің әлеуметтік сақтандыруға, зейнет ақы қорына ақша аударуы
Зор=ФОТ·0,31,
Зор=3 286 305,792·0,31= 1 018754,79552 (тг)
Ұңғыма бойынша амортизациялық ақша аударылуы ұңғыманың алғашқы құнының
Ar=(Cn·Na)/100%,
(2.6)
мұнда Cn – ұңғыманың алғашқы құны, 288015000 тг;
Na – ұңғыма амортизациясының жылдық нормасы, %
Ar=19297005 тг.
Мұнайды жинау, тасымалдау және дайындау бойынша шығындардың құрамына мұнайды
Осы калькуляция үшін шығындардың жылдық мөлшері
Зстп=Зуд·Q1,
мұнда Зуд – мұнайды жинау, тасымалдау және дайындауға
Зстп=899·173,375=155864,125 (тг)
Жер үсті және жер асты қондырғыларды ағымдағы жөндеу бойынша
Осы шығындарды есептеуде ұңғыманың алғашқы құнынан 1,2 % алынады,
Зо.п.р=21%·(Зэ+Ззв+Зпл+Зор+Аr+Зстп+Зт.р)/100%
Зо.п.р=21·(56355,197+43190,487+1463616+453720,96+19297005+155864,125+ +3456180)/100=5234445,671 (тг).
Өндірістік емес шығындар - өнімнің коммерциялы өткізілуімен байланысты шығындар.
Звп=0,5%·∑3/100%
Звп=0,5·30160377,44/100=150801,8872 (тг)
Бір ұңғымаға гидрожаруды енгізуге дейінгі шығындарды есептеулердің нәтижелері бойынша
Кесте 2.2
ҚГЖ – ға дейінгі жылдық эксплуатациялық шығындар
Калькуляция тарауларының аталуы Сомма, тенге
Электроэнергия 56355,197
ППД – ға шығындар 43190,487
ЕАҚ 1463616
Әлеуметтік ақша бөлу (31%) 453720,96
Ұңғыма амортизациясы 19297005
Мұнайды жинау, тасымалдау және дайындау 155864,125
Ағымдағы жөндеу 3456180
Жалпыөндірістік шығындар 5234445,671
Өндірістік емес шығындар 150801,8872
Барлығы 30311179,33
Кестеде көрсетілген нәтижелерге сүйене отырып 1 тонна мұнайдың өзіндік
С1=Зг/Q1,
мұнда Зг – калькуляция тараулары бойынша жылдық эксплуатациялық шығындардың
С1=30311179,33/5548=5463,442 тг
Сонымен, ұңғыманы өңдеусіз 1 тонна мұнайдың өзіндік құны жылдың
Шараны енгізгеннен кейін эксплуатациялық шығындарды есептеу және бірлік өнімнің
Шараны енгізгеннен кейінгі шығындарға гидрожаруды өткізуге кеткен шығындар Зг
Гидрожаруға байланысты шығындарға ұңғыманы дайындау – қорытындылау бойынша шығындар
Гидрожаруға шығынның өзі сәкесінше қондырғыны шақыру мен жол жүру
Гидравликалық жару бойынша эксплуатациялық шығындарды келесідей сипаттауға болады:
З1=Зотб+Зпес+Зтрансп+Зтопл+Ам,
Зотб – бригаданың еңбек ақы бойынша шығындар;
Зпес – құмды сатып алу бойынша шығындар;
Зтрансп - гидрожаруды жүргізу бойынша транспорттық шығындар;
Зтопл – отынға шығындар;
Ам – ОПФ бір ұңғыманы өңдеуге келетін амортизациялық ақша
Еңбекті төлеу бойынша шығындар:
ұңғыманы жер асты жөндеу бригадасына еңбекті төлеу;
ұңғыманы зерттеу бригадасына еңбекті төлеу;
қоспаны дайындау бригадасына еңбекті төлеу;
ұңғымаға жару сұйықтығын айдау қондырғысы бойынша қызмет көрсету бригадасына
Шараны жүргізу бригадасына еңбекті төлеу есебі келесі кестеде көрсетілген.
Кесте 2.3
Шараны жүргізу бригадасына еңбекті төлеу есебі
Бригада атауы Бір сағат жұмыстың құны, тг/ч Уақыт нормасы,
Ұңғыманы жер асты жөндеу бригадасы 23267 37 860879
Ұңғыманы зерттеу бригадасы 6594 4 26376
Жару сұйықтығын дайындау бригадасы 11652 5 58260
Ұңғымаға жару сұйықтығын айдау қондырғысы бойынша қызмет көрсету бригадасы
Барлығы 959021
Кесте 2.4
Сұйықтық – құмтасығышқа шығындарды есептеу
Қоспа құрамы 1 м3 келетін құм массасы,кг 1 кг
Құм, т 300 15 4500
Барлығы 10м3 қоспаға 45000
Кесте 2.5
Транспортты шығындар есебі
Аталуы 1 км бағасы, тг/км Базадан ұңғымаға дейінгі
Көтергіштің ұңғымаға көшуі және қайтадан орнына 437,2 9 3934,8
Ұңғыманы зерттеу бойынша бригаданы шақыру және келуі 437,2 9
Сұйықтық – құмтасығышты жеткізу 437,2 9 3934,8
Барлығы 11804,4
Таблица 2.6
Отынға шығындар есебі
Жұмыс аталуы 1м3 қоспаға кететін отын, 1/м3
Отын бағасы, тг/л
Барлығы, тг/м3
Барлығы
Сұйықтық – құмтасығышты дайындау
13,8
32
441,6
441,6·10=4416
Жұмыс сұйықтығын айдау 3,3 32 105,6 105,6·(10+3,92)=1469,952
Барлығы 5885,952
3,92 м3 – сұйықтық – құмтасығышты айдауға кететін сұйықтық
Кесте 2.7
Өндірістік қор ақша бөлуі (ОПФ)
Объект аталуы
Баланстық құны, тг Амортизация-ның жылдық нормасы, % Бір жылда
Көтергіш агрегат 4333140 5 93 2329,645161
Сорапты агрегат 3950100 8,3 93 3525,358065
Автоцистерналар 3137850 6,7 93 2260,601613
Құмтасығыш агрегат 3484980 11,1 93 4159,492258
Барлығы 12275,0971
Кестеде берілген есептеулер бойынша шараны өткізуге кететін шығындарды келесі
З1=959021+45000+11804,4+12275,0971+5885,952=1033986,449 (тг)
Шараны енгізгеннен кейін мұнайды алуға кететін электроэнергияға шығынды анықтайық:
Зэ=1213,625·49,55·6,56=394486,379 (тг)
Қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындар:
Ззв=2,45·15,5·6,56·1213,625=302333,406 (тг)
Мұнайды жинау, тасымалдау және дайындау бойынша шығындар:
Зстп=1213,625·899=1091048,875 тг
Ұңғыма амортизациясы, жұмысшылардың еңбек ақысын төлеу, зейнет ақы қорына
Жалпыөндірістік шығындарды келесі формула бойынша есептейміз:
Зопр=21·(394486,379+302333,406+1091048,875+1463616+453720,96+19297005+ +3456180)/100=5556262,03 (тг)
Өндірістік емес шығындар:
Звп=0,5·32015652,65/100=160073,2633 (тг)
Шараны өткізгеннен кейінгі шығындарды анықтау бойынша есептеулердің нәтижесін келесі
Кесте 2.8
ҚГЖ – дан кейін жылдық эксплуатациялық шығындар
Калькуляция тарауының аталуы Сомма, тг
Электроэнергия 394486,379
ППД – ға шығындар 302333,406
ЕАҚ 1463616
Әлеуметтік ақша бөлу (31%) 453720,96
Ұңғыма амортизациясы 19297005
Мұнайды жинау, тасымалдау және дайындау 1091048,875
Ағымдағы жөндеу 3456180
Жалпыөндірістік шығындар 5556262,03
Өндірістік емес шығындар 160073,2633
Өңдеуді жүргізу бойынша шығындар 1033986,449
Барлығы 33208712,36
Өңдеуден кейін 1 тонна мұнайдың өзіндік құнын анықтайық
С2=Зг/Q2=32174725,91/10749,25=2993,206 (тг)
Сонымен, жылдың соңына 1 тонна мұнайдың өзіндік құны 2993,206
Шараны енгізуден жылдық экономикалық тиімділікті анықтау
Қабатты гидрожару шарасын жүргізгенге дейін және жүргізгеннен кейін
Эжыл=(С1-С2)·∆Q=(5463,442-2993,206)·5201,25=12848315 (тг) (2.11)
Қабатты гидравликалық шарасын жүргізуден жылдық экономикалық тиімділік 12848315
Кесте 2.9
«ММГ» - дың гидрожару шарасын жүргізгенге дейін және жүргізгеннен
Шығын тарауы Шараны енгізгенге дейін Шараны енгізгеннен кейін Шығындардың
Мұнайды шығарудан электроэнергияға кететін шығындар, тг 56355,19 394486,38 +338131,19
Қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындар, тг 43190,48 302333,41
Еңбек ақы қоры, тг 1463616,00 1463616,00 -
Әлеуметтік ақша бөлу (31%) 453720,96 453720,96 -
Ұңғыма амортизациясы, тг 19297005,00 19297005,00 -
Мұнайды жинау, тасымалдау және дайындау, тг 155864,13 1091048,88 +935184,75
Ұңғыманы ағымдағы жөндеу, тг 3456180,00 3456180,00 -
Жалпыөндірістік шығындар, тг 5234445,67 5556262,03 +321816,36
Өндірістік емес шығындар, тг 150801,89 160073,26 +9271,37
Өңдеуге кеткен шығындар, тг 0 1033986,45 +1033986,45
Барлық шығындар, тг 30311179,33 33208712,36 +2897533,03
Мұнайды өндіру, тг 5548 10749,25 +5201,25
1 т мұнайдың өзіндік құны, тг/т 5463,442 2993,206 -2470,236
Экономикалық тиімділік, тг 12848315
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
3.1 Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау
Қабатты сұйықпен жару кезіндегі өндірістік қауіптерге және зияндарға: қолайсыз
Қабатты сұйықпен жару процесінде жұмыс агентін қабатқа жоғарғы қысыммен
ҚСЖ жүйесінің құруларына араластыру агрегаттары (блендерлер), сорапты агрегаттар, су
Мұнайдың қауіптілігі мен зияндылығы ауыр және жеңіл көмірсутек-тердің фракцияларына
Қабатты сұйықпен жаруды жүргізу өте қауіпті технологиялық процесстердің біріне
3.2 Қауіпсіздік шаралары
3.2.1 Өндірістік санитария
Жұмыс орнының метерологиясын жағдайын станцианарлық және ашық жерде болуы
Химикаттар дайындау және олармен жұмыс жасау кезінде көзілдіріктер, шаңға
Қ.Қ.Ұ цехының территориясында әр түрлі жарықты талап ететін, едәуір
3.2.2 Техника қауіпсіздігі
Қабатты гидравлиалық жару ұңғыманың түптік аумағына әсер ету тәсілдерінің
4АН-700 сорапты агрегаттың барлық қауіпті жалғанған жерлері сәйкесті қоршаулармен
Сағаны жабдықтамас бұрын қондырғыны
Сағаның жабдықтарын бөлшектеу алдында арынды
Сағаны жабдықтағаннан кейін айдау құбырларын ҚСЖ кезінде қор коэффициентімен
Кесте 3.1
Жұмыс қысымы кезіндегі беріктік қорының коэффициенті
Жұмыс қысымы, кгс/см2 Беріктік қорының коэффициенті
650 1,25
ҚСЖ кезінде ұңғыма сағасының және айдау құбырларының жанында тұруға
ҚСЖ қондырғыларын ұңғыма сағасынан 10 м қашықтықтан кем емес
ҚСЖ терең – сорапты ұңғымаларда жүргізу алдында келесі шарттарды
станок – качалканың жетегін сөндіру;
редукторды тоқтату;
Қозғалтқыштың қосатын қондырғысында «Қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істеп жатыр!»
Агрегаттарды іске қосуды тек қана агрегаттармен жұмыс істеуге қатысы
Агрегаттардың жұмыс істеуі кезінде оларды жөндеу немесе ұңғыма сағасында
Қысқы кезде ҚСЖ жұмысын уақытша тоқтатқанда, сынама айдаумен құбырларда
Құм араластырғыш агрегаттарға қызмет көрсету кезінде – егерде бункерде
ҚСЖ кезінде ұңғыма сағасын арнайы арматурамен жабдықтайды, оның головка
ҚСЖ кезіндегі қысымды өлшеу және белгілеу үшін арматураға көрсететін
Қабатты сұйықпен жару кезінде қолданатын сұйықтықты тасымалдайтын автоцистерналарға қызмет
ҚСЖ қауіпсіз жүргізу үшін үлкен көңіл дайындық жұмыстарына бөлінеді.
ҚСЖ кезінде қышқыл мен сілтілі ерітінділер қолданса, ұңғыманы қышқылмен
ҚСЖ жұмысын жүргізу алдында жабдықтардың, сақтандырғыш құрылғылардың, өлшеу –
Қабатты сұықпен жару кезінде қуатты қондырғылар мен механизмдер қолданатындықтан,
ВНИИТБ арнайы дыбысты жұтататын беттік маты ойлап тапқан, ол
ҚСЖ жұмысын аяқтаған кезде головкадан құбырларды айырғанға дейін, головкада
Ұңғымаға үлкен қысыммен сұйықтықты айдау үшін арнайы сорапты қондырғы
3.2.3 Өрт сөндіру қауіпсіздігі
Жоғары қысымдағы қондырғымен жұмыс істеу арқасындағы туатын қауіптен басқа
Сол себептен, сорапты және құмараластырғыш қондырғы, автоцистерна, мұнай үшін
Жобалау кезінде санитарлы нормаларға және ережелерге сәйкес құрылысты, өртке
Өрт сөндіру материалдары ретінде арын ретінде су, қатты заттар
Көмір қышқыл өрт сөндіргіш ОУ – 8, ОХП –
Электрлі өрт сигнализация (ЭПС), телефон желісі, радио байланыс қолданады.
Өрт қауіпсіздігінің негізгі ережелерінің бірі - өндірістік территория мен
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Атмосфераны қорғау
Жобада атмосфераның ластануын шектеу үшін
ТУ-39-РК 1168001-97-ге сәйкесті таулық өнімдегі
тауарлық мұнайда 10ррм-нен артық емес,
құрғақ газда 2г/100нм3 шамасында, меркаптанда
меркаптанды күкірт ЖККФ-да 0,025%, соның
күкіртсутектің мөлшері 0,003%;
этанды фракциялар 0,003%-н артық емес;
тауарлық күкіртте 10ррт-н артық еммес;
Атмосфералық ауадағы зиянды заттардың ШМШ-ң
Атмосферада жайлу жағдайын қамтамасыз ету
Атмосфераға күкіртті қоспалардың жалпы тасталуын
Клаус-Сульфрен үрдісі орнына Клаус-Скотт үрдісін
Заводтар тоқтап қалғанда және газдарды
Жабдықтарды дүркін-дүркін бәсеңдету есептік қысымнан
Атмосфералық ауаға зиянды заттардың мүмкін
4.2 Гидросфераны қорғау
Гидросфераны сенімді қорғау үшін осы жобада келесілер қарастырылған:
1. Өндірістің жоғары тиімді үрдістерін, су қалдықты және қалдықсыз
2. Су қорларын тиімді пайдалану;
3. Бұралқы суларды тазалау мәселелерінде алдыңғы қатарлы;
4. Өндірістік қалдықтармен грунттық және жоғары бетіне суларды ластануын
5. Бұралқы сулардың апаттық тасталуының алдын алу бойынша инженерлік
6. Өндірістік алаңның жоғарғы бетіне өндіріс өнімдерінің және
Жобада қабылданған су қорларын қорғау және тиімді пайдалану
Бұралқы суларды тазарту үшін қазіргі заманғы механикалық және геологиялық
Жасанды сұрыпталған, қимылсыздандырылған ыдыратқаш-микроаэзаларды суда қолдануға негізделген
Тазалау технологиясы анаэробты және аэробты микроаэзаларды қолдануды
Шөгілулер есебінен сұйық зиянды заттардың қоршаған ортаға түсуі келесі
4.3 Литосфераны қорғау
Жер ресурстарын қорғау бойынша негізгі шараларға келесілер жатады;
бұрғылау жұмыстарына және сызықтық құрылымдарға жерді бөлу нормаларын сақтау;
грунт жолдарының органикалық тораптары;
қалпына келтіру шараларын жүзеге асыру;
топырақ жағдайын бақылауды ұйымдастыру;
Бұзылған жерлерді қайта қалпына келтіру. Қайта қалпына келтіру жоспарына
Құбыр желілерін төсеу үшін траншеяларды қайтадан ашу. Көлік жолдары
Қайта қалпына келтірудің техникалық кезеңіне кіретіндер:
ашылған грунтты алу және оны
ұңғыма құрылысында бұрғы аймағын ластанудан, қалдықтардан тазарту, шламдарды, бұрғылау
Желіні төсеудің барлық тереңдігіне пышақты желі төсегішпен қатты кесу
ВЛ трассасы бойынша электро беріліс желілері құрылында қалпына келтіру
Биологиялық қалпына келтіру бұзылған жерлерді қалпына келтірудің технологиялық кезеңінен
Топырақты эрозияға қарсы бекіту теріскен, сексеуіл, қара сүзгін егумен
Олардың топыраққа терең енетін тамыр жүйесі бар.
Биологиялық қайта қалпына келтіру жүргізіледі;
ұңғыма алаңының периметірінен 100м қашықтағыбелдеуде;
орталық манифольдтің қоршалған өлшеу қондырғыларының периметрі бойынша 50м қашықтықтағы
Ұңғыма сағасымен өлшеу қондырғылары алаңының қоршаулары шегінде топырақты ұшудан
Ұңғыма, өлшеу қондырғылары, газ құбырлары, су құбырлары, 5және 35кв
Жолдар, карьерлер бауырайларын биологиялық қайта қалпына келтіру үшін дәнді
Бөлінетін құмдарды бекіту бойынша эрозияға қарсы шаралар екі кезеңде
Құм беттерін тұтқыр материалдармен бекіту;
Қайталама тұтқыр материалдармен өңдеп құм бекіткіш өсімдіктерді отырғызу.
Топырақтың ластану деңгейін төмендететін шаралар:
ұйымдастырушылық
технологиялық
жобалық конструкторлық
санитарлық эпидемияға қарсы
1.Ұйымдастырушылық:
- қалдықтарды басқаруды ұйымдастыру;
- кен орын аймағымен көлік қозғалысын ұйымдастыру
- қалдықтардыбасқару жүйесін бұзатын санкцияланбаған жұмыс жүргізудіболдырмау;
2. Келесі жағдайларда ластанумен байланысты жұмысты жүрнізуді мұқият бекіту
- бұрғылауда
- жабдықтарды тасымалдауда;
- жердегі жұмыстар барысында;
- техникалық қайта қалпына келтіру;
4.4 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын есептеу “Атмосфераға шығарылатын ЛЗ-дың массасы және
Қауіп санатын (ӨҚС) келесі формуладан шығарады:
ӨҚС
мұндағы Мі - шығарынды і-заттың массасы, т/жыл;
ШРКі - і-заттың орташа тәуліктік ШРК, мг/м3;
( - өнеркәсіпорындарымен шығарылатын ЛЗ-дың мөлшері;
(і - бұл шексіз мөлшер, і-затпен күкіртті газдың зияндылық
Кесте 4.1 - Әртүрлі қауіп класы заттары үшін
Тұрақты Қауіп класы
1 2 3 4
(і 1,7 1,3 1,0 0,9
ӨҚС-тың мөлшері бойынша өнеркәсіпорындар 4 қауіп санатына бөлінеді, олар
Кесте 4.2
Өнеркәсіпорындардың қауіп санаты бойынша топтамасы
Өнеркәсіп-орынның қауіп санаты ӨҚС мәндері
Ескертулер
1 ӨҚС(106 Өнеркәсіпорындардың жалпы шығындарының құрамында 1-ші қауіп класқа
2 106(ӨҚС(106 Бір немес бірнеше ЛЗ-дың ШРК-дан асатын шы-ғындардың
3 104(ӨҚС(103 Көп мөлшері топ, өнеркәсіпорындарының шы-ғындары қаланың далпы
4 ӨҚС(106 ЛХ-З-ды аз шығаратын кіші өнеркәсіпорын-дары. Өнеркәсіпорындарының шығындары
Шығарынды заттардың Мі/ШРКі 1 болса, оларды кәсіпорынның қауіптілік
Егер заттың орташа тәуліктік мәні жоқ болса, онда барынша
Ал егер де кейбір заттарға ШРК мен ӘКДШ жасалмаған
Есеп 3. ҚС-ты есептеу.
1-МГӨБ-ң қауіпті санатын есептеу. Кәсіпорында атмосфераға ластағыш заттарды
Кесте 4.3
МГӨБ-ң ҚС есептеу
Заттар М, т/жыл ШРКо
т, мг/м3 қауіп-тілік класы
(і
қаракүйе 0,017 0,05 3 1 0 -
шаң құрамын-да SіO2
Қабатты сұйықпен жару технологиясы
Қабатты сұйықпен жару тиімділігі»
Қабатты сұйықпен жару әдісін тиімді қолдану үшін игеру объектілерін таңдау шарттары
Өзен кен орнының игеру жағдайы, негізгі технологиялық көрсеткіштері
Қабатты гидравликалық жарудың технологиясы
Қабатты гидравликалық жару
Ұңғылар арасындағы қашықтық
Сазы сұр, қара сұр
Мұнай мен газ беру туралы
XIII горизонттың ұңғы өнімділігін арттыру мақсатында қабатты сұйықпен жару әдісі