Заңды жауапкершіліктің түрі ретіндегі азаматтық - құқықтық жауапкершілік
Жоспар
Кіріспе...................................................................................................................3-5
І-тарау. Заңды жауапкершіліктің түрі ретіндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілік
. Азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiңтүсiнiгi......................................6-20
1.2. Азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi қолдану шарттары............................................................................................................21-41
ІІ-тарау. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік түрлері және нысандарының сұрақтары
2.1. Мiндетеменiң бұзылғандығы үшiн жауапкершiлiк нысандары..........................................................................................................42-46
2.2. Мiндетеменiң бұзылғандығы үшiн жауапкершiлiк түрлерi................................................................................................................47-55
Қорытынды......................................................................................................56-60
Пайдаланылған қайнар көздер....................................................................61-64
Кіріспе
Қазiр Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуына орай заңдардың қолданылу
Кең таралған жауапкершiлiктiң екiншi тұжырымдамасы болып құқық бұзушының құқық
Менiң бұл тақырыпты таңдап алуымның негiзгi себептерi келесiдей:
1) Заңды жауапкершiлiк бiр түpi ретiндегi азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк мағынасын
Осы еңбектiң мақсаты азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк ұғымының мазмұнын анықтау, азаматтық-құқықтық
Сондықтән, бұл еңбекте, бiрiншiден азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк мәселесiн қарастырамын (осы
Екiншiден, азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi жүктеу үшiн қандай негiздер жиынтығы барын
Үшiншiден, мiндеттеменiң бұзылғандығы үшiн жауаптылықтың нысандары мен түрлерiне қысқаша
Бұл еңбекте Қазақстандық, coвeттiк және алыс-жақын шетел елдерi авторларының
І - тарау. Заңды жауапкершіліктің түрі ретіндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілік
1.1. Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктiң түсiнiгi
Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк дегенiмiз не? Жауапкершiлiк барлық құқық қатынастарына тән.
Қазіргі нарық жағдайында кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің мүліктік жауапкершілігі
Жауапкершілік барлық құқық салаларына тән нәрсе. Алайда, азаматтық-құқықтық қатынастардың
Жалпы алғанда, жауапкершілік дегеніміз заңмен немесе шартпен қаралған ретте
Жауапкершілікке тарту, азаматтық құқық бұзушылық жағдайында құқықтық нормаларға санкцияны
Азаматтық – құқықтық жауапкершiлiк-заңи жауапкершiлiктiң бiр түрi.
Қазақстан заңдарында азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктiң анық тұрғыдағы анықтамасы жоқ. Бiрақ
Азаматтық құқықтық қатынастардың негiзгi бөлiгiн мiндеттеме кұрайтын болғандықтан жауапкершiлiк
Сонымен бiрге Азаматтық кодекстiң 47,48 арнайы тараулары енгiзiлген. Онда
Жалпы азаматтық заңды алғашында түсiну қиынға соғады. Өйткеңi зиян
Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктiн жалпы мағынасын ашуға үлес қосқандардың бiрi -
Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк табиғатының сипаттамасы, сәйкесiнше түсiнiгi заң ғылымында даулы
Құкық теориясы туралы әдебиеттерде заңды жауапкершiлiк деп құқық нормаларының
С.С. Алексеев заңды жауапкершiлiктiң үш белгiciн көрсеткен: 1) заңды
2) заңды жауапкершiлiк өзiнiң тiкелей айтылуы бойынша - бұл
3.) өзiнiң негiзi бойынша заңды жауапкершiлiк - бұл құқық
Бұл жерде заңды жауапкершiлiктiң пайда болуының негiзi мемлекеттiң кepi
Көбiнесе ғалымдар заңды жауапкершiлiктiң мынадай ерекше белгiсiн құқық бұзушының
Құқық теориясында заңды жауапкершiлiктiң бiрнеше тұжырымдамалары бар, соның iшiнде
1. Жауапкершiлiк - бұл мiндеттi орындау болып табылады.
2.Жауапкершiлiк - бұл мемлекеттiк мәжбүрлеудi қолданумен байланысты құқық бұзушының
З. Жауапкершiлiк - ол құқықтық нормалардың санкцияларын қолдану.
4. Жауапкершiлiктi қарастырамыз.
Белякова А.М. азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк заңи жауапкершiлiктiң мемлекеттiк мәжбүрлеу сипаты
70-шi жылдардың басында заң ғылымында «позитивтi», яғни оң мағынадағы
Бұл тұжырымдама ғылыми әдебиеттерде үлкең cынға түстi. Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк
Мұндай жауапкершiлiк жөнiндегi көзқарас мiндеттеме жұйесiндегi жауапкершiлiкке, яғни мiндеттеменiң
Заң жүзiндегi жауапкершiлiк әрқашанда мiнез-құлыққа нақтылы баға бередi, яғни
Бiз ғалымдардың заңды жауапкершiлiк сөзсiз ретроспективтi, яғни тек жасаған
Кең таралған жауапкершiлiктiң екiншi тұжырымдамасы болып құқық бұзушының құқық
Бұл теорияны жақтаушы ғалымдар арасында кейбiреуi жауапкершiлiк анықтамасында құқық
Ендi басқа бiреулерi - заңи жауапкершiлiктегi мемлекеттiк мәжбүрлеуге көп
Мемлекеттiк мәжбүрлеу заңды жауапкершiлiк сипаттамасында мiндеттi деп танылған, бiрақ
Сөз жоқ заңды жауапкершiлiк мемлекеттiң мәжбүрлеу күшiмен қамтамасыз етiлген.
Заңды жауапкершiлiктiң бiршама басқаша анықтамасын берген С.Н.Братусь болатын. С.Н.Братусь
Бiздiң пiкiрiмiзше, С.Н. Братусьпен ұсынылған жауапкершiлiк анықтамасы мазмұнына нысанынының
Ендi заңды жауапкершiлiктiң үшiншi тұжырымдамасын қарастырайық. Оның мәнi –
Ғылыми әдебиеттерде «санкция» категориясы және оның жауапкершiлiк шараларымен
«Санкция» деген сөздiң өзiнiң бiрнеше мағыналары бар:
кең мағынада ол құқық нормаларын орындатудың мемлекеттiк мәжбүр ету
санкция - құқықтық нормалардың бiр бөлiгi;
санкция ол құқықтық күшi бар қандай да бiр aктiнi
Құқық теориясында С.С. Алексеев мәжбүрлеу шаралары ретiнде санкцияның классификациясын
Мартемьянов қорғау шараларының iшiнде: 1. санкцияларды; 2.жауапкершiлiк шараларын ажыратұды
Жоғарыда айтылғандардан өзгеше пiкiрдi Ю. Г. Басин айтады. Ол
Қазақстан Респұ6ликасының Азаматтық кодексi Ю.Г. Басиннiң көзқарасын бейнелейдi. Азаматтық
Азаматтық құқықтарды қорғау - заңмен бекiтiлген құқықтың жұзеге асырылуын,
«Предпринимательское право. Курс лекций» оқулығының авторлары келiсiм-шарттық мiндеттемелердi бұзғаны
Қазақстандық ғалымдар қорғаушы құқықтардың, келесiдей құрылымын ұсынады, оны жұйе
Қорғау шаралары
Құқықты қалпына келтiрушi әдiс-тәсiлдер
Санкциялар
Алдын-алу сипатындағы шаралар
Жауапкершiлiк
Мiндеттеменiң орындалуын қамтамасыз ету шаралары
Жедел санкциялар
Азаматтық құқықтың өзге де қорғау шаралары
Авторлардың, бiр бөлiгi азаматтық- құқықтық жауапкершiлiктiң жазалау функциясына аса
Крашенников Е.А. азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi құқық бұзушыға белгiлi бiр
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк:
1) борышқордың мiндеттемелердi бұзуынан кредиторға келтiрiлген мүлiктiк залалдың орнын
2) борышқорды мiндеттеменi дұрыс орындауға ынталандырады;
3) борышқорды мiндеттеменi орындамаған не тиiсiнше орындамағаны үшiн
4) қарама-қарсы тараптың қабiлетсiздiгiнен туындауы мүмкiн зиян орнының толтырылуын
5) басқа тұлғалардың алдында борышқордың тәрбиесiздiк фактiлерiн айғақтайды;
6) азаматтық- құқықтық жауапкершiлiк бұл жасаған құқық бұзушылығы
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк айтып кеткеңiмiздей, құқық бұзушылық үшiн заңи
Әдетте, кiнәсiз жауапкершiлiк жөнiндегi сауалды қарастырған кезде қазақстандық ғалымдар
Қазақстанда заң шығарушы да, доктрина да жауапкершiлiк ретiнде кей
Шетел (негiзiнен, капиталистiк) мемлекеттердiң заңдарындағы азаматтық -құқықтық жауапкершiлiк туралы
Англосаксондық құқық жұйесi үшiн азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң орнын толықтырушылық
Бұл ережелерден англосаксондық құқықта кiнәнiң бар-жоғына қарамастан (абсолюттiк жауапкершiлiк)
Шетел мемлекеттерiнде мүлiктiк жауапкершiлiктiң дамуына шешушi eкi фактор әсер
Азаматтық-құқықтық және қылмыстық жауапкершiлiк арасындағы айырмашылықтарды схема тұрiнде қарастырайық.
Белгiлерi Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк Қылмыстық жауапкершiлiк
Бұзылған мүдде Жеке, сондықтан диспозитивтi сипатта Қоғамдық, сондықтан ол
Субъектiлерi Жеке және заңды тұлға, мемлекет, әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстер Жеке
Жауапкершiлiк сипаты Мүлiгiмен Мүлiктiк, жеке басымен жауап беру
Кiмнiң пайдасына Несие берушiнiң Мемлекет кiрiсне
Кiнә жауапкершiлiктiң шарты ретiнде Жүрiс-тұрыс критерийлерi Субъективтi критерийлерi
Сонымен, 6iрiншi 6өлiмдi қарастыра отырып мынадай қорытындыға келдiм:
- Осы кезге дейiн заңды жауапкершiлiк соның iшiнде азаматтық-құқықтық
- Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк нормаларын 6ip жүйеге келтiру және
Қазiргi азаматтық заң азаматтық құқықтық жауапкершiлiк нормаларын 6ipiктipyгe тырысқан.
Мен ғалымдардың азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк ретроспективтi жауапкершiлiк яғни ол тек
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi қолдану құқық бұзушылықтың салдары ретiнде қарастырылуы
1.2.Азаматтық - құқықтық жауапкершiлiктi қолдану шарттары
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi тудыратын жағдай оның негiздерi болып есептеледi.
Заң әдебиеттерiнде заңи факт немесе азаматтық құқықтық жауапкершiлiк қатынастарын
В.А. Носов "Негiздер мен шарттар" ұғымдарын бiрiктiрмей, "Негiз" және
Әдетте, азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң пайда болуының негiзi ретiнде азаматтық
Сонымен, құқық теориясы төрт элементтен туратын құқық бұзушылықтың
Бiрақ азаматтық құқықта азаматтық - құқық бұзушылыктың ерекшелiгiн азаматтық-құқықтық
Азаматтық-құқықтық реттеу әдiсiнiң айрықша белгiciнiң 6ipi ұқсас бiртектес құқық
Кейбiр жағдайларда азаматтық заң азаматтық құқық субьектiсiне мән бередi.
Жалпы ереже бойынша азаматтық-құқық бұзушылық обьектiсi мен субьектiсiн ерекше
70-шi жылдары Г.К. Матвеев азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң бiртұтас негiзi
В.В. Витрянскийдiң азаматтық- құқық бұзушылыктың құрамы туралы iлiмi үлкен
Кей авторлар азаматтық құқық бұзушылық пен қатар шаруашылық құқық
Қазiргi кезде шаруашылық және кәсiпкерлiк қызметтiң арақатынасы жөнiндегi мәселе
Қазақстанда бiрiншi болып кәсiпкерлiк қызметтiң мәселелерiн И.В.Романкова зерттедi. Ол
И.В. Романкованың берген анықтамасы негiзiнде азаматтық айналымда шаруашылық және
Азаматтық- құқықтық жауапкершiлiк пайда болуы үшiн кажеттi заңды фактiсiнiң
Қазақстан Республикасының Азаматтық заңы соңғы көзқарасты қолдайды. Атап айтқанда,
Азаматтық кодекстiң 7, 35, 17-баптарында құқық бұзушылықтың құқыққа қайшы
әрекетсiздiктi барлық уақытта көрсеткен емес. Е.Годэмэнiң айтуы бойынша зиян
Бiрақ соңғы жылдары азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк негiздерi ретiндегi әрекет пен
Әдебиетте жауапкершiлiктiң басқа негiздерi ретiнде себептi байланыс пен тәуекелдi
Сонымен азаматтық-құқықтық жаұакершiлiктiң мұндай жалпы негiздерiне жататындар:
1. Тұлғаның құқыққа қайшы қылығы (ic-әрекетi не әрекетсiздiгi);
2. Жәбiрленген тұлғаның шеккен зияны немесе залалдың бар
3. Құқық бұзушының құқыққа қайшы ic-әрекетi мен оның келтiрген
4. Құқық бұзушының кiнәсi.
Нақты тұлғаға азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi жұктеу үшiн жалпы ереже
Тұлғаның құқыққа қайшы қылығы, зиян және себептi байланыс азаматтық-құқықтық
Құқыққа қайшы қылықтар- азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң негiзi. Құқыққа
Құқыққа қайшы қылық белгiсiнiң болмауы құқық бұзушылықтың сәйкесiнше азаматтық
Алғашында құқыққа қайшылық ұғымы құқық нормалары мен шарт ережелерiн
Сонымен бiрге құқыққа қайшы әрекеттер тобына құқықты терiс пайдалану
Құқықты терiс пайдаланудың, заңдылығы мен құқыққа қайшылығы жөнiнде әртүрлi
Басқа жағынан алғанда құқықты тepic пайдалану құқық шегiнен шығып
В.П. Грибанов құқықты терiс пайдалану анықтамасын бердi. Ал құқықты
Субьективтi құқық оны құрайтын өкiлеттiктердi жүзеге асыру жолымен icкe
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодекiсiнiң 8-бабының 5- тармағы азаматтар мен
Құқығын қорғаудан бас тарту жауапкершiлiк шараларына жатқызылмайды және мұндай
Азаматтық құқықтық реттеу құқық ұқсастығын жол бергендiктен, тұлғаның құқықты
Құқықты терiс пайдаланғаны үшiн нақты жауапкершiлiк шаралары жоқ болғандықтан
Сонымен, И.С.Самощенко былай дейдi: “егер әрекет заңи мiндеттi орындамаудан
Тұлғаның құқыққа қайшы қылығының жағдайы iс-әркетте не әрекетсiздiкте көрiнуi
Бұл арада мәселенiң екi жағына тоқтала кеткең жөн.
Бiрiншiден, заңдарды бiлмеу құқық бұзушыны ешьеңеден арашалай алмайды. Бұл
Сонымен қатар, жауапкершiлiкке тартудың әрбiр шарты қателiктерден ада болуы
Заңды мiндеттi, бұйрықты орындау, құқықты жүзеге асыру, жәбiрленушiнiң келiсiмi,
Зиян
Құқық бұзушыға азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi жүктеу үшiн қажеттi негiздiң бiрi
А.В. Русиашвилидiң пiкiрi бойынша, «зиян - ол қоғам үшiн
Азаматтық құқықта зиянды жеке немесе мүлiктiк игiлiктердi әртүрлi кемiту
Азаматтық құқықта Н.С. Малеин зиянның мынадай сипаттамасын 6ередi: "Азаматтық
Зерттеушiлер зиянды әр түрлi критерийлер негiзiнде түрлерғе бөледi. В.А.
Сонымен бiрге В.А. Слесарев қоғамдық қатынастардың сипаты бойынша зиянды
Кейбiр жағдайларда зиянды материалды және материалды емес деп бөледi.
" Мүлiк" сөзi заңда бiр мағынада қолданылмайды. Бiр
Бiрақ заңда мүлiк көбiнесе заттарды белгiлеу үшiн тармағына да
Менiң ойымша, зиянды мүлiктiк және мүлiктiк емес деп бөлу
Мүлiктiк шығынды есептеуге болады, өйткеңi мүлiк экономикалық мазмұнға ие.
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк мүлiктiк қатынастар саласында зиян мөлшерiн нақты
Моральдық зиян келтiргенi үшiн жауапкершiлiктi жүктеу азаматтық заңда бiршама
Қазiргi кезде Қазақстанда моральдық зиянды өтеу ҚР AK-нiң 9,
АК-ң 951-бабына сәйкес: «Моральдық зиян жеке және заңды тұлғалардың
Осы баптың 4 тармағы былай дейдi: "Заң актiлерiнде көзделген
Жеке мүлiктiк емес игiлiктер азаматтық айналымның объектiсi, соның iшiнде
Моральдық зиянның мөлшерiн анықтау жебiрленүшiнiң өзiнi iзғiлiк қасиеттерiне келтiрiлген
Азаматтық кодекстiң 9-бабында құқығы бұзылған адам, егер заң мен
Kiнә- - азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң негiзi ретiнде.
Жалпы заң iлiмi кiнәлi тұлға өзiнiң заң бұзу әpeкетiн
Қылмыстық жауаптылыққа қасақана немесе абайсызда қылмыс жасаған адам тартылады.
Азаматтық заңдарда кiнә мүлiктiк немесе мүлiктiк емес өзiндiк мiндеттемелердi
Азаматтық құқық ғылымында азаматтық -құқықтық
жауапкершiлiктiң пайда болуының субьективтi негiзi ретiнде кiнәнi түсiндiредi. Ол
Kiнә қасақана немесе абайсыз түрде болады.
Заңды бiле тұра бұзу және оның келтiретiн зиянды салдарын
Кейде азаматтық қатынастарда тараптардың eкi жағы да кiнәлi болуы
Азаматтық құқықта тұлға кiнәсiз болса да жауапкершiлiкке тартылуы мүмкiн.
Аталған бапта былай делiнген «Егер мiндеттемеде кәсiпкердiң тапсырысы бойынша
Сонымен бiрге кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруда мiндеттемедегi кәсiпкер жауапкершiлiгiнiң
Заң немесе шарт арқылы жауапкершiлiктiң басқа да негiздерi мен
Азаматтық кодекстiң 35-бабының 3-тармарында мына жағдай ескерiлген мiндеттеменi қасақана
Азаматтық кодексте (қылмыстық құқықтан айырмашылығы) кiнәнiң презумпциясы (кiнәсiз деп
Тұлғаның кiнәсiз болуы оны жауапкершiлiктен арашалайды.
Себептi байланыс.
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк шараларын жүктеу үшiн келтерiлген зиян зиян
Себептi байланыс - қоғам мен табиғат құбылыстарына, адам әмiрiнiң
Ғылымда се6ептi 6айланыстың 6iрнеше теориясы жасалған болатын. Атап айтсақ
Бiрiншi теорияға келетiн болсақ се6ептi 6айланыстьпң тiкелей және жанама
Бiрақ заңда тiкелей зиянды келтiрмейтiн арекеттер үшiн жауапкершiлiк 6елгiлейтiн
Қажеттi шарт теориясы. Қазiргi кезде қажеттi шарт теориясының қолдануын
Мүмкiндiк және ақиқаттылық теориясы. Бұл теорияға сай 6ip факторлар
Қажеттi және кездейсоқтық - теориясы. Бұл теория жауапкершiлiкке тарту
«Себептi байланыс apyaқыттa обьективтi қажеттi немесе обьективтi кездейсоқ болады,»
Әрбiр нақтылы iстi қapaған кезде соттың мiндетi: зиянның жасалуы
Кейде құқықa қайшы ic-әрекет пен зиянның арасындағы себептi байланысты
ІІ-тарау. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік түрлері және нысандарының сұрақтары
2.1. Мiндетеменiң бұзылғандығы үшiн жауапкершiлiк нысандары
Мiндеттеменiң бұзылғандығы үшiн жауаптылық құқық бұзушыға қосымша мiндеттеменi жүктеу
Мiндеттеменiң, бұзылғандығы үшiн азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң мынадай нысандарда көpiнyi
Залалдың орнын толтыру азаматтық-құқықтық жауапкер-шiлiктiң жалпы шарасы болып табылады
Залалдың толық өтелу қағидасы несие берушiде құқықты бұзу мен
Аталған белгiлер арқасында бұл қағиданың бiрмезгiлде азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң
Кейде залал деп бiр тұлғаның құқыққа қарсы әрекеттерiмен басқаның
Кейбiр жағдайда, керiсiнше, зиян болып тек мүлiктi бұзу немесе
Жауапкершiлiк шарасының кең. таралған түрi - айыппұл болып табылады.
Залалдың орнын толтыру мен айып төлеудiң арақатынасын анықтау тәртiбi
Мiндеттеменiң бұзылғандығы үшiн залалдың орнын толтыру және айып төлеу
Мiндеттемелiк құқық қатынастарының жалпы азаматтық құқықтық қағидасы болып мiндеттеменi
Азаматтық кодекстiң 354-бабының l-тармағына сәйкес мiндеттеме тиiстi дәрежеде орындалмаған
Сонымен, жауапкершiлiк нысандары ретiндегi айыппұл мен залалдың ерекшелiктерi мынадан
Бiрiншiден, залалдың орнын толтыру- жауапкершiлiктiң жалпы нысаны болып табылады,
Екiншiден, залал мөлшерi құқық бұзушылықпен келтiрiлген зиянға байланысты, ал
Сонымен қорытындылай келгенде бұл бөлiмде қарастырылған азаматтық құқықтық жауапкершiлiктiң
Мiндетеменiң бұзылғандығы үшiн жауапкершiлiк түрлерi
Жауапкершiлiктiң тұрлерiн оның негiздерi, субьектiлерi, құқық бұзушыға қолданылатын шара
Негiздерi бойынша жауапкершiлiк шартты және шарттан тыс деп белiнедi,
Егер де субъектілердің жауапкершілігінің ерекшеліктерін қарастырар болсақ нарықтық қатынас
Шаруа (фермер) қожалықтары заңды тұлға болып табылмағанымен, міндеттемелері бойынша
Шаруа (фермер) қожалығы мүшелері шаруашылық міндеттемелері бойынша өздерінің барлық
Шаруа (фермер) қожалығы заңды тұлға емес және заңды тұлға
Жеке кәсіпкерлік туралы заңда қарастырылған шаруа (фермер) қожалығы мүшелерінің
Кәсіпкер-азаматтар кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланатын оқшауланған мүлкі
Шаруа (фермер) қожалығының бірнеше ұйымдық құқықтық нысандарда жүзеге асырылатынын
Өзіндік кәсіпкерлік нысанында жүзеге асырылатын фермерлік қожалықты жүргізуші фермер
Өзіндік кәсіпкерлікті жүзеге асырушы фермер фермерлік қожалықты жүзеге асыру
Отбасылық кәсіпкерлік нысанындағы шаруа қожалығы кәсіпкерлікті жүзеге асырған кезде
Жәй серіктестік нысанындағы фермерлік қожалықпен байланысты кәсіпкерлік қызметті жүзеге
Шарттан тыс қатынастар құқыққа қайшы келетiн eкi тараптың бiрiнiң
Егер құқық қатынасында жауапкершiлiк субьектiлерi бiрнешеу болса, онда жауапкершiлiк
Miндeттeмeдe тұлғалар көп болғанда, сондай ақ, мiндеттеменi орындау үшiншi
Заң жауапкершiлiк шарасы бойынша залалдың толық етелуiн талап етедi
Біріншіден: өтеуге жататын келтірілген шығынның болуы. Мысалы, жерді дұрыс
Екіншіден: мүліктік жауапкершілік кез-келген зиянды өтеу үшін қолданылмайды, ол
Үшіншіден: зиян келтірген құқыққа қайшы әрекет, тек әрекет пен
Төртіншіден, мүліктік жауапкершілікке кінәлі тұлғаның зиян келтірген іс әрекеті
Кінәлі тұлғаларды мүліктік жауапкершілікке тартудың барлық жағдайларында зиянды өтеудің
Жер заңдарын бұзу салдарынан келтірілген зиянды өтеуге байланысты қатынастардың
немесе шарттың арнайы көрсетумен жекелеген мiндеттемеде қолданылады (мысалы, есеп
Сипаты жағынан жауапкершiлiк заттай және ақшалай болып келедi
Жауапкершiлiктiң мөлшерi жауапкершiлiктiң түрiне және басқа да жағдайларға байланысты
3алалдың орнын толтыру көзiнде өзғертiлетiн бағаның қандай деңғейде болу
3алалдың құрамына несие берушiнiң алдын–ала қолданған шаралары арқылы
3алалдың орнын толтыру жәбiрленушiнiң мүлiктiк жағдайын қалпына келтiрудi мақсат
Жауапкершiлiк мөлшерiн шектеу Азаматтық кодекстiң 358 бабында қарастырылған, сондай-ақ
Егер мiндеттеменiң орындалмауы немесе тиicтi дережеде орындалмауы eкi тараптың
Сот мұндай жағдайда мiндеттеменi орындамаудағы
борышқордың да, несие берушiнiң де әpeкеттерiн бағалайды, егер несие
Азаматтық құқықтық қатынастардың негiзгi бөлiгiн мiндеттеме кұрайтын болғандықтан жауапкершiлiк
Тараптардың кiнәсiнен мерзiмдi өткiзiп алуды заң қарастырған (АК-тiң 364-366
Заң шарттық қатынастар үшiн әр жақтың мүлiктiк жағдайлары негiзiн
Келтiрiлген залалдардың көрсетiлген бағасынан жоғары деңғейде болатын жауапкершiлiктiң есiрiлген
Қорытынды
Қазiргi кезде Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға кешұiне байланысты азаматтық
Азаматтық құқықтық жауапкершiлiк- азаматтық құқықтың Жалпы бөлiмiнiң институты болып
және азаматтық құқықтық қатынастарды peттeyдe маңызы зор. Ғылыми
Сонымен, азаматтық- құқықтық жауапкершiлiк түсiнiгi- заң. ғылымында даулы меселе.
Құқық теориясында заңды жауапкершiлiктiң бiрнеше тұжырымдамалары бар, соның iшiнде
1. Жауапкершiлiк - бұл мiндеттi орындау болып табылады.
2. Жауапкершiлiк - бұл мемлекеттiк мәжбүрлеудi қолданумен байланысты құқықбұзушының
3. Жауапкершiлiк - ол құқықтық нормалардың санкцияларын қолдану.
4. Жауапкершiлiктi құқық қорғау қатынасы ретiнде қарастырамыз.
Заң ғылымында «позитивтi», яғни оң мағынадағы жауапкершiлiктiң түсiнiгi енгiзiлген.
Жауапкершiлiк шаралары жазалау мақсатымен бiрге жәбiленушiнiң бұзылған мүдделерiн қалпына
Авторлардың бiр бөлiгi азаматтық- құқықтық жауапкершiлiктiң жазалау функциясына аса
Әдетте, кiнәсiз жауапкершiлiк жөнiндегi сауалды қарастырған кезде қазақстандық ғалымдар
Сонымен, жауапкершiлiк нысандары ретiндегi айыппұл мен залалдың ерекшелiктерi мынадан
Бiрiншiден, залалдың орнын толтыру- жауапкершiлiктiң жалпы нысаны болып табылады,
Екiншiден, залал мөлшерi құқық бұзушылықпен келтiрiлген зиянға байланысты, ал
Азаматтық заң азаматтық құқық субьектiciне мән бередi. Бұл арнайы
1. Тұлғаның құқыққа қайшы қылығы (ic-әрекетi не әрекетсiздiгi)
2. Жәбiрленген тұлғаның шеккең зияны немесе залалдың бар болуы;
3. Құқық бұзушының құқыққа қайшы ic-әрекетi мен оның келтiрген
4. Құқық бұзушының кiнәсi.
Нақты тұлғаға азаматтық құқықтық жауапкершiлiктi жүктеу үшiн жалпы ереже
Сонымен қатар мен бұл диплом жұмысымда азаматтық құқық бұзушылықтың
Сонымен бiрге бұл еңбекте қарастырылған азаматтық құқықтық жауапкершiлiк нысандырының
Жауапкершiлiктiң түрлерiн оның негiздерi, субьектiлерi, құқық бұзушыға қолданылатын шара
Осылайша диплом жұмысымды аяқтаймын және болашақта аталған тақырып бойынша
Пайдаланылған қайнар көздер
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы, 1995ж. 30 тамыз. (1998ж. 7
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексi. Жалпы бөлiм. 27 желтоқсан
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексi. Ерекше бөлiм. 1 шiлде 1999
4Қазақстан -2030: Барлық Қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы:
Қазақстан Республикасының “Жеке кәсіпкерлік туралы” Заңы. 2006ж.
6. ҚР Жоғарғы Сот Пленумының 1995ж 22 желтоқсандағы "Соттардың
Арнайы әдебиеттер
Басин Ю.Г. Ответственность за нарушение гражданско-правового обязательства.-Алматы: Изд.Әдилет-Пресс. 1997.
Басин Ю.Г. Вина как условие ответсвенности за нарушение
Басин Ю.Г. Избранные труды по гражданскому праву. –Алматы:АЮ-ВШП “Әдiлет”,
Белякова А.М. Гражданско-правовая ответственность за причинение вреда. Теория и
Ғ.И.Төлеуғалиев. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. l-том. Алматы-2001.
Иоффе О.С. Обязательственное право. М.: Юрид. лит., 1975.
Иоффе О.С. Причинная связь как условие гражданско-правовой ответственности. Гражданское
Общая теория государства и права. Учебник под ред. В.В.
Алексеев С.С. Проблем теории права. Курс лекций в 2т.
Белякова А.М. Гражданско-правовая ответственность причинение вреда. Теория и практика.-М.:
Малеин Н.С. Правонарушение: понятие, причины, ответственность.-М.: Юрид. лит.,1985.
Гражданское право. Учебник под ред. А.П. Сергеева, Ю.К.Толстого Ч.l.-М.,1997.
Комаров А.С. Ответственность в коммерческом обороте. М.:Юрид. лит.,1991.
Ребане И.А. О методологических и гнеосологических аспектах учения об
Братусь С.Н. Юридическая ответственность и законность. М.,1976.
Жицинский Д.С. Санкция нормы советского гражданскоғо права.-Воронеж.: Издательство Воронежского
Крашенников Е.А. Понимание гражданско- правовой ответственности./ Юрид. Отв. Проблемы
Райдна Ю.Э. Вопросы гражданско-правовой ответственности в усовиях перестройки. /
Басин Ю.Г. Основы гражданского законодательства о защите субьективных прав.
Гражданский кодекс Республики Казахстан. (Общая часть). Комментарий. Книга 1.
Гражданское право. Том 1. Учебник для вузов. (академический курс).
Гражданский кодекс Республики Казахстан. (Общая часть.) Комментарий. Книга 2.
Предпринимательское право. Курс лекций. Учебник под ред. Клеин.- М.:
Договор в народном хозяйстве /вопросы общей теории/ : Учебное
19. Крашенников Е.А. Понимание гражданско-правовой ответственности. /Юрид. ответственность. Проблемы
Зенин И.А. Гражданское и торговое право капиталистических стран. -
Грибанов А. Ответственность за исполнение договорных обязательств о праве
Новицкий И.Б. Римское право. -М: Теис, 1998.
23.Гражданское право. / Под ред.М.К. Сулейменова, Ю.Г. Басина. -
Брагинский М.И., Витрянский В.В. Договорное право: Общие положения -
Романкова И.В. Проблемы правового регулирования предпринимательства граждан в Республике
Варул П. Методологические проблемы исследования гражданско-правовой ответственности. - Таллин:
Е.Годэмэ. Общая теория обязательств.-М.1948.
Грибанов В.П. Пределы осұществления и защиты гражданских прав. М.:
Русиашвили А.В. Категория противоправности в гражданском праве. /Гражданско-правовая норма
Малеин Н.С. Понятие и основания имущественной ответственности. /Советское государство
Малеин Н.С. О моральном вреде// Государство и право. 1993.№3.
Слесарев В.А. Объект и результат гражданского правонарушения.
Тархов. Ответственность по советскому праву. М., 1970
Жайлин Г.А. Гражданско- правовая ответственность за вред, причинённый преступлениями
Ойгензихт В.А. Про6лема риска в гражданском праве.Душан6е.1972.
Эрделевский А.М. О размере возмещения морального вреда// Российская юстиция.
Эрделевский А.М. проблемы компенсации морального вреда в зарубежном и
Басин Ю.Г. Ответственность за нарушение гражданско-правового обязательства.-Алматы: Изд. Єдiлет-Пресс.
Иоффе О.С. Обязательственное право. М.: Юрид. лит. 1975.. 97-101
Общая теория государства и права. Учебник. / под ред.
Алексеев С.С. Проблем теории права. Курс лекций в 2т.
Белякова А.М. Гражданско-правовая ответственность за причинение вреда. Теория и
Малеин Н.С. Правонарушение: понятие, причины, ответственность.-М.: Юрид. лит.,1985.
Алексеев С.С. Проблем теории права. Курс лекций в 2т.
Ребане И.А. О методологических и гнеосологических аспектах учения об
Братусь С.Н. . Юридическая ответственность и законность. М.,1976.
Жицинский Д.С. Санкция нормы советского гражданскоѓо права.-Воронеж.: Издательство Воронежского
Алексеев С.С. Проблем теории права. Курс лекций в 2т.
Басин Ю.Г. Ответственность за нарушение гражданско-правового обязательства.-Алматы: Изд.Єдилет-Пресс. 1997.
Крашенников Е.А. Понимание гражданско- правовой ответственности./ Юрид. Отв. Проблемы
Зенин И.А. Гражданское и торговое право капиталистических стран. -
Гражданское право. Учебник под ред. А.П. Сергеева, Ю.К.Толстого Ч.l.-М.,1997.
Гражданское право. Том 1. учебник для вузов. (академический курс).
Гражданское право. Том 1. учебник для вузов. (академический курс).
Тархов. Ответственность по советскому праву. М., 1970
Брагинский М.И., Витрянский В.В. Договорное право: Общие положения -
Романкова И.В. Проблемы правового регулирования предпринимательства граждан в Республике
Варул П. Методологические проблемы исследования гражданско-правовой ответственности. - Таллин:
Е.Годэмэ. Общая теория обязательств.-М.1948.
Ѓ.И.Тµлеуѓалиев. Ќазаќстан Республикасыныњ Азаматтыќ ќ±ќыѓы. l-том. Алматы-2001.
Малеин Н.С. Понятие и основания имущественной ответственности. /Советское государство
Русиашвили А.В. Категория противоправности в гражданском праве. /Гражданско-правовая норма
Малеин Н.С. Правонарушение: понятие, причины, ответственность.-М.: Юрид. лит.,1985.
Малеин Н.С. Правонарушение: понятие, причины, ответственность.-М.: Юрид. лит.,1985.
Ойгензихт В.А. Про6лема риска в гражданском праве.Душан6е.1972.
Гражданское право. Том 1. Учебник для вузов. (академический курс).
Гражданское право. Том 1. Учебник для вузов. (академический курс).
Гражданское право. Том 1. Учебник для вузов. (академический курс).
11
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік түрлері және нысандарының сұрақтары
Құқық бұзушылықтың мазмұны және себептері.
Кәсіпкерлік қызмет туралы заңды бұзғаны үшін заңдық жауаптылық түрлері мен нысандарды қолдана отырып кәсіпкерлік қызмет субъектілерін жауапкершілікке тарту
Заңды жауапкершіліктің жекелеген мәселелері
Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк
Тәртіптік жауапкершілік және материалдық жауапкершілік
ЗАҢДЫ ЖАУАПКЕРШІЛІК ҚАҒИДАЛАРЫНЫҢ ЖҮЙЕСІ
Азаматтық құқық қатынастарының элементтері
Қылмыстық жауаптылықтың философиялық жане заңды негіздері
Зиян келтірудің түрлері