Асқабақтар тұқымдасының жалпы сипаттамасы
Мазмұны
І КІРІСПЕ
ІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ…...………………………....................………………......…………….4
2.1. Дара жарнақтылар класына және өкілдеріне сипаттама беру.. ……....…4
2. 3. Лалагүлдер тұқымдасы (лилейные — Liliaceаe)............... 27
ІІІ Қорытынды………………………………………………………………..30
IV Әдебиеттер…………………………………………………………………31
І КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі: Дара жарнақтылар класына (лилиопсиды или однодольные –
Курстық жұмыстың мақсаты. Дара жарнақтылар класына және өкілдеріне сипаттама
Курстық жұмыстың міндеттері:
- Құртқашаштар (ирисовые — Iridaceae) тұқымдасына анықтама беру
- Лалагүлдер тұқымдасы (лилейные — Liliaceаe) тұқымдасына сипаттама беру
ІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. Дара жарнақтылар класына және өкілдеріне сипаттама беру.
Олар үштен шеңбер түзiп орналасады. Сыртқы шеңбердi түзетiн желектердiң,
1 (сурет) Лалагүл
Гүл серiгi қарапайым, жай күлте жапырақшалар түрiнде берiлген, қос
Қос Жарнақтылар магнолиопсидтер (Magnolіopsіda) Қос Жарнақтылар
1 (кесте)
Солардың бiрi қызылтаңдай (роемерия – Roemeria) туысы. Оған 2
Алабұталар тұқымдасы (семейство Маревые - Сhenopodiacede).
Дүние жүзi бойынша алаботалар тұкымдасына 1600түр, 105- туыс жатады.
Алабұта туысы (марь - Chenopodium).
Оған бiржылдық, екiжылдық, көпжылдық шөптесiн өсiмдiктер мен бұталар жатады.
Асқабақтар (тыквенные - Cucurbitaceae) тұқымдасы
Асқабақтар тұқымдасының жалпы сипаттамасы. Асқабақтар тұқымдасына 1 мыңдай түр,
ОРАМЖАПЫРАҚТАР ТҰҚЫМДАСЫ (семейство капустные - Brassicaceae)
Орамжапырақтар құрлықтардың барлығында, әсiресе қоңыржай және суық климатты аймақтарда
Орамжапырақтар тұқымдасына жататын өсiмдiктердiң барлығына тән ортақ белгiлерi
Бұл тұқымдасқа жататын өсiмдiктердiң бәрiнiң гүлдерiнiң құрылысы бiрдей, күлте
Кәдiмгi қышабас (сурепка обыкновенная – Barbarea vulgaries) жабайы шомырға
Қышабастың жағымды иiстi, сары түстi гүлдерi жабайы шомырдың гүлдерiне
Орамжапырақтар тұқымдасына төмендегiдей мәдени өсiмдiктер жатады:
орамжапырақ (капуста - Brassica),
тарна (брюква - Brassica napobrassica),
бақша шомыры (редька огородная – Raphanus sativus),
шалғам (редис – Raphanus sativus var. radicula),
шалқан (асханалық сорт - репа – Brassica rapa),
мал азықтық шалқан (жемшөптiк сорт) (турнипс – Brassica rapa),
далалық қыша (сарептская горчица – Brassica juncea),
ақжелке(хрен обыкновенный - Armoraia rusticana) және т.б.
Орамжапырақтарға жататын өсiмдiктер жақсы бал жинайды. Кейбiр орамжапырақтарға жататын
2.2. Құртқашаштар (ирисовые — Iridaceae) тұқымдасы.
Құртқашатардың жалпы сипаттамасы. Құртқашаш (касатик — Iris), гладиолус (шпажник
Құлқайырлар тұқымдасы (семейство мальвовые - Malvaceаe)
Құлқайырлар тұқымдасына 1600 түр, 85-тей туыс жатады. Қазақстанда табиғи
Раушангүлдiлер (розоцветные - Rosaceae) тұқымдасы.
Жалпы сипаттамасы. Раушангүлдiлер тұкымдасында 115 туыс, 3000-дай түр бар.
Раушангүлдiлердiң жемiстерi де алуан түрлi. Олардың жемiстерi құрғақ және
2- (сурет)
Раушангүлдiлерге жататын өсiмдiк гүлдерiн формула түрiнде жазуға болады:
Тобылғының(таволга - Spiraea) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(5)К5А ∞
-Жемiсi – бiрiккен таптама (листовка). Бүлдiргеннiң (земляника – Pragаria)
Жемiсi - көп тұкымша.
Итмұрынның(шиповник - Rosa) гүлiнiң формуласы: * ♂♀
Жемiсi - көп жаңғақша.
Алманың(яблоня - Malus) гүлiнiң формуласы: * ♂♀ Т(5)К5А∞
Жемiсi — алма.
Қараөрiктiң(слива - Prunus) гүлiнiң формуласы: * ♂♀
Жемiсi- сүйектi шырынды жемiс.
Қазтабаның(лапчатка - Potentilla) гүлiнiң формуласы: * ♂♀
Кейбiр раушангүлдiлердiң гүлсерiктерi төрт мүшелi болады. Мысалы, тiк қазтабанның
Бұршақтар тұқымдасы (бобовые - Fabaceae)
Бұршақтар тұқымдасында 12 мыңдай түр, 490 туыс бар. Бұл
Күрделiгүлдiлер тұқымдасы (сложноцветные или астроввые – Compositae, Asteraceae)
Күрделiгүлдiлер тұқымдасының 25 мыңдай түрi бар. Оларға бiр жылдық,
2.3. Лалагүлдер тұқымдасы (лилейные — Liliaceаe)
Лалагүлдер тұқымдасының (лилейные — Liliaceаe) жалпы сипаттамасы. Лалагүлдер тұқымдасының
2( сурет) Қызғалдақ
Қызғалдақ туысы (тюльпан — Tulipa). Туыста шамамен 100-дей түр
Алқалар тұқымдасы (пасленовые - solanaceae)
Алқалар тұқымдасына 2300-дей түр, 85 туыс жатады. Көпшiлiгi жабайы
ІІІ. Қорытынды.
Дара жарнақтылар класына (лилиопсиды или однодольные – Liliopsida или
Гладиолус туысы (шпажник — Gladiolus). Гладиолустар сән болып гүлдейтiн
IV. ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
1 Н.М Мұхидинов және т.б. өсімдіктер морфологиясы мен анотомиясы
2 О. Абдрахманов « Төменгі сатылы өсімдіктер» систематикасы Алматы
4 «Жабайы өсімдіктері сыры» Қ.Ж.Сыбанбеков, Алматы Қайнар, 1986 ж,
5 «Табиғат және адам» С.Ысқақов, «Қазақстан», «Алматы», 1967ж
6. Аштова «Ботаника» Анотомия және морфологиясы
7. О. Абдрахманов «төменгі сатылы өсімдіктер систематикасы» Алматы 1972
8. М. В. Гарленко под.ред. « курс низких растении».
9. В. Г. Жуковскии « курс общей ботаники» М.
10. Н. М Мұхидинов « Өсімдіктер морфологиясы мен анотомиясы»
11. Ә.Ә Әметов «Ботаника» Алматы-2005
12. Е. Әгелеуов « Өсімдіктер анотомиясы және физиологиясы
13. В.Г. Жуковский «курс общей ботаники 1992
14. «Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары» Б.Мұханов, Т.Мұсақұл, Н.Суворов, Алматы
16. «Сыр елі: Қызылорда облысы» энциклопедиясы, Қазақ
2
Дара жарнақтылар класына және өкілдеріне сипаттама беру
Асқабақ тұқымдасының биологиялық ерекшеліктері
Асқабақтың емдік қасиеті
Морфологиялық, экологиялық және биоэкологиялық классификация
Төменгі сатыдағы өсімдіктер систематикасы
Асқабақ жайлы
Гүл бөліктерінің орналасуы
Гүлді өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы
Жидек және бақша дақылдары
Асқабақ тұқымдасы