Қазақ ССР тарихы
Мазымұны
Кіріспе.............................................................................................................................3
І. XVIII ҒАСЫРДЫҢ АЯҒЫ - XIX ҒАСЫРДЫҢ
БІРІНДЕГІ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН................................................................4
ІІ. ҚОҚАН ЖӘНЕ ХИУА ХАНДЫҚТАРЫНЫҢ СОҒЫС
ЭКСПАНСИЯСЫ. ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚТАРЫНЫҢ ЖАУЛАП
АЛУШЫЛАРҒА ҚАРСЫ АЗАТТЫҚ КҮРЕСІ...................................................10
ІІІ. ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 20 ЖЫЛДАРЫНДА
Қорытынды.................................................................................................................24
Қолданылған әдебиеттер.........................................................................................25
Сілтемелер...................................................................................................................26
Кіріспе
XVIII ғасырдың аяғы - XIX ғасырдың басындағы Қазақстанның
І.XVIII ҒАСЫРДЫҢ АЯҒЫ - XIX ҒАСЫРДЫҢ АЛҒАШҚЫ ҮШТЕН
XVIII ғасырдың аяғы - XIX ғасырдың басындағы Қазақстанның
Монғолдарға дейінгі кезенде Қазақстанның оңтүстігінде отырықшы егіншілік жазиралары
Бұл жағдайлар мұнда қазақ хандары билігінің нығаюына себепші
XVIII ғасырдың аяғына қарай Орталық Азия шаруашылығының қалпына
Ферғана тарихи жағынан да, географиялық жағынан да Қазақстанның
1798 жылы Қоқан тағына Әлімбек (1773/75-1810) көтерілді. Шексіз
Қоқан экспансиясының келесі нысанасы Ташкент болды.
Жоңғарлар куып шығарылғаннан кейін Ташкент иелігінде шамамен 1792
Отырыкшы тұрғындардын, көшпелілер жетекшілерінін. зорлық-зомоылы-ғына наразылығын XIV ғасырда
Бірсыпыра уакыт бойы Ташкентте қожалардың софылык діни жетекшілер
П. П. Йванов орыс деректемелерінің хабарларын жинактай келіп,
Жүнісқожа билігінін күшеюі мен шамшылдығы Ташкенттің Қоқанмен қактығысуына
Бастапқыда жағдай Қоқан үшін сөтсіз болып қалыптасты. Онын
Сол екі арада, Ташкенттік үстем топтың пікіріне қарамастан,
Жүніскожа кайтыс болғаннан кейін(1804немесе 18О5ж.)Ташкенттегі билік оның үлкен
Ташкентті Әлім бектің жаулап алуы екі кезенде өтті.
1809 жыл шамасында діни құлшылық жасау (зікір салу)
Басқа бір казакбилеушісі Әділ тере (Абьшай ханнын үшінші
2. ҚОҚАН ЖӘНЕ ХИУА ХАНДЫҚТАРЫНЫҢ СОҒЫС
ЭКСПАНСИЯСЫ. ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚТАРЫНЫҢ ЖАУЛАП
АЛУШЫЛАРҒА ҚАРСЫ АЗ АТТЫҚ КҮРЕСІ
(XIX ҒАСЫРДЬЩ10-20-ЖЫЛДАРЫ)
Қоқан хандығының билеушілерін қазақ даласын жаулап алу үшін
Отырықшы-егіншілікті Мауараннахрдың кешпелі шет аймағы ретіндегі Казақстанның оңтүстігін
Орта Азияның, яғни Мауараннахрдың отырықшы халқы мың жыл
Ташкентгі бағындырғаннан кейін бір жыл өткен соң, 1810
Осы жорықтың барысында қоқандықтарды басқарған тәжік Зухур дуанбегі
Қалай дегенменде Зухур дуанбегінің одан арғы қимылын Ташкент
Шонжарақ сақалдар оның туған інісі Омарды (1785—1822; 1810—
Төңкерістен кейін Ферғанадағы ішкі істерді жайғастыру, Ұратөбе мен
1813—14 жылдары қоқандықтар Түркістан қаласының маңындағы мекен Қарнақты
Қоқандықтардың Түркістанды алу кезін анықтау жөніндегі мәліметтер әр
Түркістанды алу үшін ресми далел Омар ханның аксүйектерімен
Шабуыл түркістандыктарды қапы қалдырды. Сол кезге қарай олардың
Бұл окиғаларды суреттеген кезде қоқандық авторлар Йасауидін кесенесіне
Түркістанның алынуы кокан-бүхара бақталастығын шиеленістірді. Түркістаннан кашкан Тоқай
Оның бұдан кейінгі әрекеттері де сәтсіз болды. Сол
Пішағар бекінісіне (Ұратөбеден батысырақта) жақын жерде Бұхара әмірлігімен
Қоқандықтарға қарсы басқа бір ірі бой керсетуді Шыңғыс
Көтеріліс басындағылардын негізгі малшылар бұқарасы арасында беделінін жеткіліксіз
Оңтүстік Қазақстанда қоқандықтар үстемдік еткен дәуірді шартты түрде
Бірінші кезең Қоқанның Қазақстан мен көршілес Қырғызстанда аумақтарды
Оңтүстік Казақстанға Қокан билеушілері ғана емес, сонымен қатар
Жоғарыда айтылған оқиғалардан көрініп отырғанындай, Қазақстанның. Сыр өңірі
Кейбір деректер Бұхараның қазақ даласына экспансиясының ерекшеліктерін ашып
1818 жылы Әбдікәрім Бұхари қазақтардың кеше жүріп, үлкен
Хиуа хандығы Хорезм жазирасы мен оған жапсарлас аудандарды
Ал қазақ қауымдарының арасында бірлік болмады: әрбір ірі
1811/12 жылдың қысында Хиуа ханы Мұхаммед Рахим (1776—1825;
Хиуа әскері Қақпа сексеуіл және Ақабан тақыр даласы
1815
1816
Осы қарақшылық шабуылдардан кейін қазақ сұлтандарыныңбір бөлігі Хиуа
1819 жылғы
3.ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 20-ЖЬІЛДАРЬІНДА ЖЕТІСУҒА РЕСЕЙ ИМПЕРИЯСЫ ЫҚПАЛЫНЫҢ
Орта Азия хандықтарының Қазақстандағы белсенділігін Орынбор мен Сібірдін
Ұлы жүздің ірі бірлестіктері албан, дулат және шапырашты
Сонымен бірге Ресей Жетісуға Қоқанның кіруін дипломатиялық амалдарды
1834 жылдың мамырында Лашкар күсбегі 6 мың адамдык
Цин өкімет орындары да Жетісуда өз белсенділігін көрсетті.
Сөйтіп қоқандықтардың қысқы қыстаулар аудандарында құрған бекіністер тізбегі
Руаралық қараздықты пайдалана отырып және жекелеген руларды неғұрлым
Ал қазақтардың негізгі бұқарасы зекет төлеуге міндетті болды.
Қазақтар Қоқан хандары ұйымаастыратын соғыс жорықтарына тартылды. Мәселен,
Бір қызығы, Лашкар құсбеті хакім болған жылдарда дала
Бұрын атап өтілгені кедей, Қазақстанның оңтүстігі үшін жоғары
басқаратын Түркістан хакімі де іс жүзінде соған бағынды.
Қоқан билеушілері Қазақстандағы өз табыстары үшін таулы Тәжікстаннан,
Ол кезде Орталық Азияда «тәжік» этнонимімен бәрі бірдей
Жақын арада Түркістаннан табылған қоқандық кезендегі мұрағатта тәжік
Қазақ малшылары өзара тиімді мәдени және сауда-экономикалық байланыстарға
Лашқар күсбегі хакімдік еткен бейбіт жылдарда осылай болған,
Қорытынды
Қорыта айтқанда XVIII ғасырдың аяғы -
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қазақстан тарихы “Көне замманнан бүгінге
Қазақ ССР тарихы ІІІ том
Қазақстанның мәнениеттануы. Алматы 2002ж.
Бекмаханов ХІХ ғасыр 20 – 40
Қазақстан Алматы, 1994 ж.
Қасымбаев Ш. Кенесарыхан саяхатшы
Қазақстан тарихы Т.з. А., 2002
Қазақ ССР тарихы. Т.з. А., 1982
Аманжолов Қ.Р. Түркі халықтарының тарихы. Т.з. А., 2005
Абылай хан Т.з. 1992
Әбуев Қ. Қазақстан тарихының «ақтаңдақ» беттерінен А., 1994
Қазақстан тарихы. Очерктер. А., 1994
Қазақ халық әдебиеті. Көп том А., 1995
Қазақ ССР тарихы
Қазақстан тарихының орта мектепте пән ретінде оқытылуы: теориялық және методикалық негіздер (1958ж. - қазіргі кезеңге дейін)
Ермұхан Бекмаханов
Ауған соғысысынан кейінгі жылдардағы білімнің дамуы
«Бекмаханов ісі» ХХ ғасырдың 40-50 жылдардың ортасындағы республикадағы шығармашылық интеллигенция
1986 жылғы желтоқсан оқиғасының қозғаушы күштері мен барысы
Заңдар – Қазақстан Республикасы тарихының дерек көзі (1990-2007 жж.)
ТАРИХШЫ ЕРМҰХАН БЕКМАХАНОВ
Қазақстан тарихын мектепте оқытудың теориялық және әдістемелік негіздерін көрсету
Мұхтар Әуезов көрнекті совет жазушысы