ЖАҚ ABN AMRO ЖЗҚ

МАЗМҰНЫ
Кiрiспе 3
I Тарау. Зейнетақы жүйесiнiң реформалаудың теориялық негіздері
1.1 Зейнетақы жүйесiн реформалаудың алғышарты мен ерекшелiктерi 4
1.2 Зейнетақы жүйесінің негізгі түрлері немесе әлемдік тәжірибе 7
1.3 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесi 12
II Тарау. ҚР зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі 15
2.1 Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі 16
2.2 Қазіргі жағдайға талдау 20
2.3 Жинақтаушы зейнетақы қоры iрi институциональдық инвестор ретiнде 28
III Тарау Зейнетақы жүйесiн реформалаудың даму перспективасы 39
3.1 Капитал рыногының дамуы және экономикалық өсу 39
3.2 Мемлекеттің рөлі, зейнетақы жүйесін реттеудің перспективалы бағыттары
Қорытынды 46
Пайданылынған әдебиеттер 48
Кiрiспе
Елiмiздiң жинақтаушы зейнетақы жүйесi бес жыл уақыт жұмыс істеп
Орындалатын жұмыстың мiндеттерi:
-"Ескi" мен "Жаңа" жүйенi салыстыру;
-шетел тәжiрибесiне көз жүгiрту;
-Қазақстан Республикасының жинақтаушы жүйесiнiң құрылымын, iс-әрекетiн талдау;
-жүйенiң экономикалық перспективасы туралы және экономикаға тиетің әсерiне нақты
Диплом жұмысы үш тараудан тұрады.
Бiрiншi тарауда екi жүйенi салыстыру, Чили тәжiрибесi мен Қазақстан
Екiншi тарауда жинақтаушы жүйенiң құрылымы туралы сөз қозғалып, олардың
Үшiншi тарауда реформаның даму перспективалары туралы қарастылып, жүйенiң капитал
Қорытынды бөлiмiнде жұмыстан қорытынды шығарылып, осы жинақтаушы жүйенiң алдындағы
I Тарау. Зейнетақы жүйесiнiң реформалаудың теориялық негіздері
1.1 Зейнетақы жүйесiн реформалаудың алғышарты мен ерекшелiктерi
Қазақстанда 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап, жаңа зейнетақы жүйесi
түу көрсеткiшi.
жұмыс iстеушiлер мен зейнеткерлер санының арақатынасы.
өмiр сұру ұзақтығы.
Кеңес Одағы ыдырағаннан кейiн экономикалық байланыстар үзiлiп, экономикалық дағдарыс
а) халықтың қартаюы, туудың төмендеуi, жұмыссыздықтың көбеюi, жұмыс iстеушiлер
б) бюджеттiк емес қорларға аударылуы тиiс мiндеттi жарналардың жоғары
в) зейнетақы жарналарын жеке тiркемеудiң жоқ болуы әркiмнiң өзiнiң
г) бюджеттiк емес қорлар қаражатының жұмсалуын дұрыс қадағалау.
е) барлық облыстардың жергiлiктi түсiмдерден зейнетақы төлеу мүмкiндiгi бiрдей
ж) орталықсыздандыру әкiмшiлiк жұмыстардың қайталануына әкелдi. Аумақтық тұрғыда операцияларды
Мiне бiз жоғарыда көрсетiлген себептердiң нәтижесiнде ҚР-да зейнетақы жүйесiнiң
Бiрiншiден “ынтымақтастық” жүйеде әртүрлi жеңiлдiктер көрсетiлiп, осыған байланысты бiреулер
Екiншiден жұмыс iстейтiн адам еңбек стажының көп бөлiгiнде орташа
Үшiншiден. Екi адам бiр кәсiпорында жұмыс iстейдi, бiреу жоғары
Төртiншiден. “Ынтымақтастық” жүйеде зейнетақы беру шегi, алушының қайтыс болуымен
1.2 Зейнетақы жүйесінің негізгі түрлері немесе әлемдік тәжірибе
Жалдамалы жұмыскерлерді мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру ХIХ ғасырдың соңында Германияда
Сақтандырылған адамдар тобын молынан қамтитын міндетті мемлекеттік сақтандыру туралы
Англияда 1911-1913 жылдары заң негізінде сырқаттығы және мүгедектігі бойынша
Францияға 1911 жылы күшіне енгізілген заң негізінде қарттығы
Швеция қарттығына және мүгедектігіне байланысты міндетті сақтандыру туралы заң
АҚШ-та зейнетақымен қамсыздандыру жүйесі Еуропа елдеріне қарағанда едәуір кеш
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі кезенде көптеген елдерде мемлекеттік әлеуметтік
Чили зейнетақы жүйесi 1981 жылдан бастап реформалана бастады. Бұл
Жаңа жүйеге енгендер бұрынғы жүйемен байланысын үзедi. Олар бұрынғы
ЗҚА ең төменгi табыстылық бойынша талапты орындауы қажет. Егер
ЗҚА Басқармасында классификациялық комиссия құрылып, оған ЗҚА Басқармасы, банк
—зейнетақы қорларының қаржыларына алынған бағалы қағаздарды қолдайды немесе қабылдамайды,
—“Қозғалмайтын мүлiк және басқа бағалы қағаздар” бойынша акционерлiк қоғамның
—Халықаралық рыноктардағы классификацияланған бағалы қағаздармен салыстыру эквивалентiн орнатады, халықаралық
ЗҚА зейнетақы жарнасынан комиссиондық сыйақы алады. Оның мөлшерi орнатылмай,
2000 жылдың 1 қаңтарында Чили зейнетақы қорларының барлық зейнетақы
Ал зейнетақының инвестициялық қоржынына келсек, ол мынадай:
—34,6% мемлекеттiк бағалы қағаздар
—18,3% компания акциялары
—33,7% банктегi депозиттер және қаржы институтының бағалы қағаздары
—13,4% шетелдiк бағалы қағаздар
Толығырақ тоқталсақ:
—30,01% Чили орталық банкiнiң нотасы
—16,10% банк депозиттерi
—15,10% кепiлдеме нотасы
—2,02% қаржы институтының облигациясы
—12,41% компания акциялары
—9,11% айнымалы табысты шетелдiк бағалы қағаздар
—4,31% орнатылған табысты шетелдiк бағалы қағаздар
—2,58% инвестициялық қорлардың акциялары.
—3,79% облигациялар
—3,58% қалыптандыру мен әлеуметтiк қамсыздандыру институтының облигациясы.
Зейнетақы жүйесiнде қызмет жасап отырған қорлар санына тоқталайық:
1980 жылы 12 қор тiркелiп жұмыс iстесе, 2000 жылдың
1.3 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесi
ҚР үкiметi зейнетақы жүйесiнiң дағдарысқа соғылғанын аңғарып, оның себептерiне
Бiрақта “ынтымақтастық” жүйесi бiрден жойылып кетпей, ол 2040 жылдарға
Кесте 1.
Жылы, күні ерлер
1998 жылдың 1 қаңтарда 61 жаста 56
1998 жылдың 1 шiлдеде 61,5 жаста 56,5 жаста
1999 жылдың 1 шiлдеде 62 жаста 57 жаста
2000 жылдың 1 шiлдеде 62,5 жаста 57,5 жаста
2001 жылдың 1 шiлдеде 63 жаста 58 жаста
Рынок ценных бумаг Казахстана. 1999 г
Сонымен бiрге орталықтан толық көлемде зейнетақы алуға құқысы бар:
а) ерлер — егер 1998 жылдың 1 қаңтарына еңбек
б) әйелдер — егер 1998 жылдың 1 қаңтарына еңбек
Заң бойынша зейнетақы жарналарын жинау және салымшылармен жұмыс iстеумен
Мемлекеттiк емес жинақтаушы зейнетақы қоры (МЕЖЗҚ) заң бойынша жабық
ашық
корпоративтi
Ашық қорлар кез келген салымшыдан жарна қабылдайды, ал корпоративтi
Ашық қор құрылған кезде, құрылтайшылары тiкелей немесе жанама акция
ЖЗҚ-ң зейнетақы жарналарын жинау мен зейнетақы төлеу iс-әрекетiн лицензиялау;
ЗАБК-ң қызметiн лицензиялау;
Банк-кастодиан қызметiн лицензиялау;
ЗАБК-ң iс әрекетiне пруденциальды нормаларды орнату;
ЖЗҚ-ң iс әрекетiне сәйкес нормалар мен шектеулер қою арқылы
ЗАБК мен ЖЗҚ-ң құрылтайшыларына, басшы мен қызметкерiне, тағы оның
Ақша қаражатының тек банк кастодианда сақтау талабы;
Зейнетақы жарналарын бiр-бiрiмен және банк-кастодианмен байланысы жоқ, ең кемiнде,
Меншiк капиталы мен зейнетақы активтерiнiң есебiн бөлек жүргiзу және
ЖЗҚ-ң зейнетақы активтерiн басқару қызметiн ЗАБК-ға беру;
11) Бағалы қағаздар рыногiн реттейтiн өкiлеттi органның ЗАБК-ң инвестициялық
12) ЖЗҚ-ы алатын комиссиондық сыйақы мөлшерiне шектеу орнату;
13) ЖЗҚ-ң және ЗАБК-ң жылдық қаржы есебiне мiндеттi түрде
14) ЖЗҚ мен ЗАБК-ң өкiлеттi мемлекеттiк органдар алдында күнделiктi
15) Салымшыға 1 жылда екiден астам емес рет бiр
16) Салымшының таңдауы бойынша зейнетақы жарналарын толықтай немесе жартылай
Ендi әлеуметтiк жарналар туралы сөз қозғайтын болсақ, онда қазiргi
II Тарау. ҚР зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі
Қазақстан Республикасының “Зейнетақымен қамтамасыз ету туралы” заңы бойынша үш
¦лттық банк (¦Б);
Бағалы қағаздар жөнiндегi ұлттық комиссия (БҚ¦К) Бұл мемлекетік орган
Жинақтаушы зейнетақы қорларының iс-әрекетiн реттейтiн комитет (ЖЗҚIРК) бұлда ¦лттық
¦лттық банк банк-кастодиандардың қызметiн бақылап, оларға лицензия беру және
БҚ¦К қор биржасындағы бағалы қағаздарға ЗАБК-ң инвестициялау әрекетiн бақылап,
2.1 Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі
Жинақтаушы зейнетақы қорлары тiкелей банк-кастодианмен байланысты қызмет атқарады. Банк
Банктың кастодиандық iс-әрекетiнен айналысуға құқығы болуы мүмкiн, егер оның
а) заңды тұлғалардан депозитқа ақша қабылдау;
б) жеке тұлғалардан депозитқа ақша қабылдау;
в) аударма операциясы: жеке және заңды тұлғалардың тапсырмасы бойынша
г) сейфтiк операция: бағалы қағаздарды, клиенттердiң құжаттары мен құндылықтарын
¦лттық банк кастодиандық iс-әрекет бойынша банкке келiсiм беру мүмкiн,
а) халықаралық стандарттарға өту бағдарламасы бойынша банктердiң бiрiншi тобына
—ұлттық банктiң нормативтi құқықтық актiлерi мен әрекет етiп жатқан
—ұлттық банктың әртүрлi пруденциальды нормалары мен шектеулерiн өтiнiш беруден
б) клиенттерiнiң аударма және клирингтiк операциялары бойынша шағымы болмаса;
в) ұлттық банк берген орталықтанған кредит бойынша уақыты өткен
г) штатында бағалы қағаздармен iс-әрекет етуге рұқсат квалификациялық куәлiгi
Кастодиандық iс-әрекетпен айналысуға ұлттық банктың келiсiмiн алуы үшiн, банк
а) кастодиандық iс-әрекетпен айналысуға келiсiм алуға өтiнiш;
б) кастодиандық iс-әрекеттi толықтай сипаттау:
—банктың аты мен орналасқан орны, оның құқықтық-ұйымдық формасы, мемлекеттiк
—жарияланған және төленген жарғылық капиталдың көлемi және оның құрылымы;
—бағалы қағаздар рыногындағы кастодиандық iс-әрекет тәртiбi;
—кастодиандық iс-әрекетпен айналысуға тағайындайтын мамандардың квалификациялық куәлiгiнiң көшiрмесi;
—кастодиандық iс-әрекетпен айналысуға өкiлеттiк беретiн филиалдарының тiзiмi.
¦лттық банктың келiсiмiн алғаннан кейiн банк Бағалы қағаздар нарығын
Қазiр кастодиандық iс-әрекетпен айналысуға 12 банктың лицензиясы бар.
“Қазақстан Халық Банкi” ААҚ;
“Еншiлес акционерлiк банк” АБN АМRО Банк Казахстан” ЖАҚ;
“Алматы Сауда-Қаржы Банкi” ААҚ;
“Казкоммерцбанк” ААҚ;
“Темiрбанк” ААҚ;
¦лттық Банк;
“Евразиялық банк” ЖАҚ;
“Банк Туран Алем” ААҚ;
“Банк Каспийский” ААҚ;
“Банк Центр Кредит” АІІ;
11. Еншiлес банк “HSBC Банк Казахстан”
Исх. №03-2-10/178
от 11.02.2002 года
Накопительным
пенсионным фондам
Комитет по регулированию деятельности накопительных пенсионных фондов направляет для
Банки, отнесенные к первой группе в соответствии с Правилами
ОАО “Банк ТуранАлем”;
ОАО “Банк ЦентрКредит”;
ОАО “Нефтебанк”;
Банки, на которые не распространяются требования Правил:
ЗАО “Дочерний акционерный банк “АБН АМРО Банк Казахстан”;
ЗАО “Ситибанк Казахстан”;
ЗАО Дочерний банк “HSBC Банк Казахстан”.
Банки, признанные выполнившими требования Правил:
ОАО “TexaKaBank”;
ОАО “Алматинский торгово-финансовый банк”;
ОАО “Банк Каспийский”;
ОАО Дочерний Банк “Альфа-Банк”;
ЗАО “Евразийский банк”;
ОАО “Валют-Транзит Банк”;
ОАО “Демир Казахстан Банк”;
ОАО “Иртышбизнесбанк”;
ОАО “Казкоммерцбанк”;
ОАО “Нурбанк”;
ОАО “Цеснабанк”;
ОАО “Темiрбанк”.
Председатель
2.2 Қазіргі жағдайға талдау
Жинақталған зейнетақы жарналары инфляция мен девальвацияның әсерiне ұшырап, нақты
штатында ең кемiнде 3 категориялы квалификацияның куәлiкке ие үш
а) басқарушы қызметкерлер (тағайындау Бағалы қағаздар нарығын реттеу жөніндегі
б) активтердi инвестицияның басқару бөлiмдерiнiң басшылары;
в) инвестициялық шешiмдердi қабылдау мен жүзеге асыруға қатысатын мамандар
2. ұйымдық-техника, компьютердiң, бағдарлама құралдары мен телекоммуникациялық құрал-жабдықтардың
Заңды тұлға құрылтайшыларының қаржылық тұрақтылығын дәлелдеуi қажет.
Зейнетақы активтерiн инвестициялық басқаруды ұйымдастыратын iшкi ұйымдастырудың құжаттар болуы
ЗАБК-ң инвестициялық iс-әрекетiн қадағалап, бақылайтын ҚР-ң Бағалы қағаздар нарығын
пруденциальды норматив, яғни ЗАБК-ң меншiк капиталының ең төменгi мөлшерi
ЗАБК-ң меншiк қаражатының жеткiлiктiлiк коэффициентi (ЗАБК-ң меншiк қаражатының зейнетақы
ЗАБК-ң басқаруға алған зейнетақы активтерiнiң әр қор үшiн реальды
а) Сол уақыт мезгілінде қызмет етiп жатырған барлық ЗАБК-ң
б) барлық ЗАБК-ң реальды табысы минус екi проценттiк пункт.
Бiр заңды тұлғаның бағалы қағаздарына, депозитiне, депозиттiк сертификаттарына инвестициялаудың
Негiзгi құралдар мен басқалай материалды емес активтерге инвестицияның максималды
в) Негiзгi және қосымша резервтi капитал. Негiзгi резервтi капитал
ЗАБК-ң басқаруға алған зейнетақы активтерiн қандай бағалы қағаздарға инвестициялай
Зейнетақы активтерiнiң 50% кем емес мөлшерi мемлекеттiк құнды қағаздарға
40%-тен артық емес мөлшерi Қазақстан қор биржаларының “А” категориялы
10%-н артық емес мөлшерi халықтың қаржы ұйымдарының бағалы қағаздарына
40%-н артық емес мөлшерi банктерге депозитқа салыну мүмкiн және
Корпоративтiк құнды қағаздар бойынша қосымща шектеулер бар:
а) Зейнетақы активтерiнiң 5% аспайтын бөлiгi өте үлкен болып
Кей iстермен ЗАБК-ң айналысуына тиым салынған:
а) маржа бойынша мәмiле жүргiзу;
б) қайта сатып алу шарты бойынша бағалы қағаздар сату;
в) қысқа сату жүргiзу (келiсiм уақыты кезiнде инвестицияның қоржында
г) заем беруге
д) зейнетақы активтерiмен кепiлдемелi операция жүргiзу.
е) акциядан басқа бағалы қағаздар шығаруға
ж) гарантия немесе поручительство беру.
Зейнетақы активтерiн инвестициялауды басқаруға лицензиясы 8 ЗАБК-да бар. Олар
Кесте 2.
№ Түрлері
1 “Мемлекеттiк жинақтаушы зейнетақы қоры” ЖАҚ
2 “Қазақстан халық банкiнiң зейнетақы активтерiн басқару бойынша компаниясы”
3 ЖАҚ “Жетiсу” ЗАБК
4 ЖАҚ “ABN AMRO ASSET Management” ЗАБК
5 ЖАҚ “Ақ ниет” ЗАБК
6 ЖТАҚ “Актив-инвест” “Мемлекеттiк емес ЗАБК”
7 ЖАҚ “ВТА ASSET Management” ЗАБК
8 ЖАҚ “BESTINVEST” ЗАБК
Рынок ценных бумаг Казахстана. 2000 г
Жоғарыда көрсетiлген ЗАБК-ға тоқталып кетсек “МЖЗҚ” ЖАҚ-на 1999 жылдың
—ұзақ мерзiмдi мемлекеттiк валюталық құнды қағаздар 62,11%, теңгелiк 3,29
—қысқа мерзiмдi мемлекеттiк теңгелiк құнды қағаздар 14,84%
—халықаралық ұйымдардың құнды қағаздары 9,20%
—депозиттер теңгелiк 0,65%, валюталық 9,90% ЖАҚ “Қазақстан Халық банкiнiң
ЖАҚ “Қазақстан Халық Банкiнiң ЗАБК” “Қазақстан Халық Банкi” ЖЗҚ-на,
1999 жылдың тамыз қазан айларында ЖАҚ “Сенiм Ашық
Сәйкесiнше 11,82% және 18,6% құрады. Жалпы зейнетақы жүйесiнде үлесiнiң
ЖАҚ “ABN ANRO ASSET Management ЗАБК 2001 жылдың 1
Оның инвестициондық басқаруында ЖАҚ “Филип Моррис Қазақстан” ЖЗҚ, ЖАҚ
Оның инвестициондық басқаруында қазір жинақтаушы қорларды басқаруында жоқ. 1999
ЖТАҚ “Актив Инвест” мемлекеттiк емес ЗАБК 2001 жылдың 1
ЖАҚ “BTA ASSET Management” ЗАБК. 2001 жылдың 1 сәуiрiне
Оның инвестициондық басқаруында ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ мен ЖАҚ “Құрмет”
Жоғарыда көрсетiлген барлық ЗАБК-р, 2002 жылдың 1 сәуiрiндегi 192683500515
2.3 Жинақтаушы зейнетақы қоры iрi институциональдық инвестор ретiнде
Ол жабық акционерлiк қоғам ретiнде құрылып, салымшылардан зейнетақы жарналарын
ЖЗҚ-ң екi түрi бар:
Ашық
Корпоративтi
Ашық ЖЗҚ-ы кез келген салымшыдан зейнетақы жарналарын қабылдай алады.
Қазiргi кезде Қазақстанда 1 мемлекеттiк ЖЗҚ, 15 ЖЗҚ, 2
2001 жылдың 1 ақпанына қарай 2000 жылдың 1 мамырымен
Кесте 3.
№ ЖАҚ түрлері Қанша адамға өсті %
1 ЖАҚ “МЖЗҚ“ 83275 4,78
2 ЖАҚ “Қазақстан Халық Банкінің” ЖЗҚ 119813 24.16
3 ЖАҚ “Үмiт” ЖЗҚ 112836 57.76
4 ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ 66389 33.08
5 ЖАҚ “ABN AMRO” ЖЗҚ 53277 261.42
6 ЖАҚ “Сенiм ЖЗҚ“ 32250 46,98
7 ЖАҚ “Құрмет ЖЗҚ” 76876 157.23
8 ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ” 10655 27,79
9 ЖАҚ “НефтеГаз-Дем” ЖЗҚ 16591 35.09
10 ЖАҚ “Валюттранзит” ЖЗҚ 21275 28,46
11 ЖАҚ “Халық Зейнетақы қоры” ЖЗҚ 17176 19,51
12 ЖАҚ “Коргау” 19642 228,90
13 ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ" 3742 11.71
14 ЖАҚ “Казахмыс” ЖЗҚ 5359 7.61
Рынок ценных бумаг Казахстана. 2001 г
“ABN AMRO” мен “Қорғау” ЖЗҚ-ң жоғары өсiмге жетуiн, зейнетақы
Ал ендi зейнетақы активтерiнiң өзгерiсiн қарастырайық (базалық жыл 01.05.2000).
ЖАҚ “МЖЗҚ” 20,31%-ке яғни 7565,6 млн теңгеге өстi.
ЖАҚ “Қазақстан Халық Банкiнің” ЖЗҚ” 66,42%-ке яғни 9201,8 млн
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 89.68%-ке яғни 4545,2 млн теңгеге
ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ 65,61%-ке яғни 3705.6 млн. теңгеге өстi.
ЖАҚ “ABN AMRO” ЖЗҚ 199.97%-ке яғни 4677.2 млн. теңгеге
ЖАҚ “Сенiм” ЖЗҚ 71.40%-ке яғни 2355,4 млн теңге
ЖАҚ “Құрмет” ЖЗҚ 239.63%-ке яғни 24,76,1 млн теңгеге
ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ 66.26%-ке яғни 112.8 млн. теңгеге
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем” ЖЗҚ 62,34%-ке яғни 924,8 млн. теңгеге өстi.
ЖАҚ “Валют транзит қоры” ЖЗҚ 109.07%-ке яғни 1036,1 млн.
ЖАҚ “Халық Зейнетақы қоры” ЖЗҚ 48,92%-ке яғни 571,6 млн.
ЖАҚ “Қоргау” ЖЗҚ 911.53%-ке яғни 798,5 млн. теңгеге өстi.
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ“ 46,80%-ке яғни 152,7 млн.
ЖАҚ “Казахмыс” ЖЗҚ 47,66%-ке яғни 1464, 4 млн. теңгеге
Зейнетақы активтерiнiң өсуi қарқыны бойынша сөзсiз лидерi “Коргау” ЖЗҚ
Осы кестедегi мәлiметтерге сүйене отырып, ЖЗҚ-ның инвестициялық қоржындағы әрбiр
Теңгелiк MEOKAM:
ЖАҚ “МЖЗҚ” 3,29 -ға өстi.
ЖАҚ “Қазазстан Халық Банкi ЖЗҚ” 3,25%
ЖАҚ “Үміт ЖЗҚ” 6,88% өстi.
ЖАҚ “¦лар ЖЗҚ” 5,62% өстi.
ЖАҚ “ABN AMRO ЖЗҚ” 5,42
ЖАҚ “Сенiм ЖЗҚ” 0,50% өстi.
ЖАҚ “Құрмет ЖЗҚ” 8,62%
ЖАҚ “Қазақстан ЖЗҚ” 8,11%
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем ЖЗҚ” 5,69%
ЖАҚ “Валют транзит ЖЗҚ” 38,88%
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры ЖЗҚ” 8,97%
ЖАҚ “Қорғау ЖЗҚ” 1,84%
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ” 42,82%
ЖАҚ “Қазақмыс ЖЗҚ”, 4,90% өстi.
1999 жылы 1-шi маусымда, теңгелiк MЕOKAM-ң ЖЗҚ-ң инвестициялық қоржынында
а) 04.03.99 ж. теңгенiң девалвациялануына байланысты, теңгелiк құндылық қағаздарға
ә) теңгенiң табыстылығына инфляция мен девалвация күштi әсер еттi.
Б) 04.03.99 ж. дейiнгi ЖЗҚ-ның инвестициялық қоржынында бар теңгелiк
—Еурооблигация бойынша:
ЖАҚ “МЖЗҚ” 58,08 өстi.
ЖАҚ “Қазақстан Халық Банкi ЖЗҚ” 34,02% кемiдi.
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 35,29% кемiдi
ЖАҚ “¦лар ЖЗҚ” 30,91% кемiдi.
ЖАҚ “ABN AMRO ЖЗҚ” 1,62% өстi
ЖАҚ “Сенiм ЖЗҚ” 48,48% өстi.
ЖАҚ “Құрмет ЖЗҚ” 6,04% кемiдi
ЖАҚ “Қазақстан ЖЗҚ” 24,12% кемiдi
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем ЖЗҚ” 10,75% кемiдi
ЖАҚ “Валют транзит ЖЗҚ” 15,76% өстi
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры ЖЗҚ” 23,04% кемiдi
ЖАҚ “Қорғау ЖЗҚ” 48,0% өстi.
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ” 45,12% өстi
ЖАҚ “Қазақмыс ЖЗҚ”, 26,07% кемiдi.
Еурооблигацияның үлесi нелiктен “МЖЗҚ”-да өсiп, ал мемлекеттiк емес ЖЗҚ-рда
а) “МЖЗҚ” теңгелiк MEOKAM-рда ABMEKAM-ға ауыстырудан қағаз жүзiнде
—МEКKAM бойынша (МЕИКАМ қысқа мерзiмдi) (ұлттық банктiң қысқа мерзiмдi
ЖАҚ “МЖЗҚ” 14,8% өстi
ЖАҚ “Қазақстан Халық банкiнің ЖЗҚ” 2,25% өстi
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 2,85% өстi.
ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ салынбады 0%
ЖАҚ “ABN AMRO ЖЗҚ” 31,24% кемiдi
ЖАҚ “Сенiм” ЖЗҚ 0,7% өстi
ЖАқ “Құрмет” ЖЗҚ 0% өзгерiссiз
ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ 3,48% өстi.
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем” ЖЗҚ 0,51% өстi
ЖАҚ “Валют Транзит ЖЗҚ” 4,79% кемiдi
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры” ЖЗҚ 8,13% кемiдi
ЖАҚ “Қорғау” ЖЗҚ 2,87% өстi
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ” 14,26% кемiдi
ЖАҚ “Қазахмыс” ЖЗҚ 0% өзгерiссiз.
Соншалықты теңгелiк қысқа мерзiмдi мемлекеттiк бағалы қағаздардың инвестициялық қордыжынында
—Мемлекеттiк емес бағалы қағаздар.
1. ЖАҚ “МЖЗҚ” 0% өзгерiссiзтi
ЖАҚ “Қазақстан Халық банкi ЖЗҚ” 30,42% өстi
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 25,81% өстi.
ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ салынбады 27.1% өстi
ЖАҚ “ABN AMRO ЖЗҚ” 19,77% өстi
ЖАҚ “Сенiм” ЖЗҚ 36,94% өстi
ЖАҚ “Құрмет” ЖЗҚ 23,71% өстi
ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ 23,01% өстi.
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем” ЖЗҚ 19,52% өстi
ЖАҚ “Валют Транзит ЖЗҚ” 29,76% өстi
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры” ЖЗҚ 26,62% өстi
ЖАҚ “Қорғау” ЖЗҚ 37,95% өстi
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ” 22,26% өстi
ЖАҚ “Қазахмыс” ЖЗҚ 23,13% өстi.
14. ЖАҚ “Қазақмыс ЖЗҚ” 23,13% өстi.
“МЖЗҚ”-ң инвестициялық қоржынында мемлекеттiк емес бағалы қағаздардың жоқ болуы,
—Депозиттер
ЖАҚ “МЖЗҚ” 10,55% өстi
ЖАҚ “Қазақстан Халық банкiнің ЖЗҚ” 3,28% өстi
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 1,89% өстi.
ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ салынбады 0,16% өстi
ЖАҚ “ABN AMRO ЖЗҚ” 2,26% өстi
ЖАҚ “Сенiм” ЖЗҚ 9,7% өстi
ЖАҚ “Құрмет” ЖЗҚ 13,9% кемiдi
ЖАҚ “Қазақстан” ЖЗҚ 10,72% кемiдi.
ЖАҚ “Нефте-Газ-Дем” ЖЗҚ 0,97% өстi
ЖАҚ “Валют Транзит ЖЗҚ” 18,98% кемiдi
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры” ЖЗҚ 1,09% өстi
ЖАҚ “Қорғау” ЖЗҚ 9,34% өстi
ЖАҚ “Д.А. Қонаев атындағы ЖЗҚ” 9,3% өстi
ЖАҚ “Қазахмыс” ЖЗҚ 23,13% өстi.
¤згерiстердi қарай келiп, тек үш-ақ қорда зейнетақы активтерiн депозитке
ЖЗҚ-дың зейнетақы активтерiнiң табыстылығын зерттесек, бiз екi коэффициентке сүйенемiз.
2-шi Нақты табыс коэффициентi “К3”( қосымшаны қараңыз)
ЖАҚ “МЖЗҚ” 20,15% кемiдi
ЖАҚ “Қазақстан Халық банкiнің ЖЗҚ” 36,13% кемiдi
ЖАҚ “Үмiт ЖЗҚ” 29,47% кемiдi.
ЖАҚ “¦лар” ЖЗҚ салынбады 39,25% кемiдi
ЖАҚ “Құрмет” ЖЗҚ 25,12 кемi
ЖАҚ “Халық зейнетақы қоры” ЖЗҚ 34,98% кемiдi
7. ЖАҚ “Қазақмыс” ЖЗҚ 38,87% кемiдi.
Жоғарыдағы өзгерiстер “Кз” 1999 жылдың қаңтар — 2000 жылдың
1999 жыл курстық айырмашылыққа байланысты зейнетаөы қорлары көп пайда
Зейнетақы активтерiнiң қаншалықты инвестициялық табыс әкелетiне шолу жасағаннан кейiн,
Қазiр Мемлекеттiк емес ЖЗҚ-ы арасындағы салымшылар саны бойынша талдау
Халық зейнетақы кiредi. Қалған мемлекеттiк емес ЖЗҚ-ы салымшылар саны
Ендi жоғарыдағы зейнетақы активтерi мен салымшылар санын бiрiктiрiп келесi
“МЖЗҚ”-ң үлесi ай сайын азайған бойы оған және Мемлекеттiк
ЖЗҚ-ң iс-әрекетiнiң талдауын аяқтай келе, 2001 жыл қорытындысы бойынша
Ел бойынша жұмыс iстеуге қабiлеттi адамдардың саны 8,8 млн.
Мемлекеттiк емес ЖЗҚ-ғы салымшылар саны 1903545 адам. Олардың құрамын
2001 жылы ЖЗҚ-ң салымшылар саны өсiп 4,1 млн адамды
III Тарау Зейнетақы жүйесiн реформалаудың даму перспективасы
3.1 Капитал рыногының дамуы және экономикалық өсу
Жинақтаушы зейнетақы жүйесi мен капитал рыногы арасында дұрыс мемлекеттiк
Қазiр ЖЗҚ-ң инвестициялық қоржынында аздаған мөлшерде акция мен бiраз
2001 жыл бойынша оң макроэкономикалық көрсеткiштер (ІЖ¤-ң 9,6%-ке өсуi,
“Казкоммерцбанк“ ААҚ, “Темiрбанк“ ААҚ, “Қазақстан темiр жолы“ РМК, “Алматы
Жоғарыда көрсетiлген облигациялардың ЖЗҚ-ң инвестициялық қоржынындағы үлесiн қарастырайық;
—“Казкоммерцбанк“ ААҚ облигациясы жалпы эмиссия көлемiмен ЖЗҚ үлесi 3,5%-н
—“АлматыҚұс“ ААҚ облигациясы сәйкесiнше үлесi 66,2%-тi құрап, ағымдық құны
—¦МК “Қазақойл“ ЖАҚ облигациясы, сәйкесiнше үлесi 59,8%-тi құрап, ағымдық
—“Қазақстан Халық Банкi“ ААҚ. облигациясы, сәйкесiнше үлесi 99,9%, ағымдық
—“Темiрбанк” ААҚ облигациясы сәйкесiнше үлесi 59%, ағымдық құны 438637,3
—РМК “Қазақстан Темiр жолы” облигациясы сәйкесiнше үлесi 79,2%,
—“Алматы Сауда-қаржы Банкi” облигациясы сәйкесiнше үлесi 90%, ағымдық құны
—“Қазтрансойл” ЖАҚ облигациясы сәйкесiнше үлесi 63,6% ағымдық құны 2687582,8
Эмиссияның көптеп шығарылуына байланысты қор биржасының капитализациялану дәрежесi өстi.
Оны келесi диаграмма (диаграмма 4) түрiнде көрсетуге болады.
Корпоративтiк облигация рыногының капитализациясы.
ЗАБК-р қор биржасында белсендi түрде жұмыс iстеп, ЖЗҚ-ң инвестициялық
Бұл диаграммадан ЖЗҚ-ң инвестициялық қоржында мемлекеттiк бағалы қағаздардың үлесiнiң
Ал ЗАБК-ң қор биржасындағы орнына келетiн болсақ, онда оны
Корпоративтiк облигацияларды сатып алушылардың құрылымы.
Бұрындағы Банктер қор биржасында үстемдiк еттi. Ал қазiр диаграммадан
Инвестициялық құралдар шектеулi, ал ақша массасы тұрақты көбейiп отырғандықтан,
Корпоративтiк облигация мен еврооблигацияның индексi.
Бұл графиктен корпоративтiк облигациялар мен еврооблигацияларға сүраныс жоғарылап, олардың
Корпоративтiк облигация мен еврооблигацияның орташа табыстылығы.
2001 жылы Қазақстанның еврооблигациясының орташа табыстылығы 11,7%-тен 7,8%-ке дейiн,
3.2 Мемлекеттің рөлі, зейнетақы жүйесін реттеудің перспективалы бағыттары
ЖЗҚ-ы корпоративтiк облигацияларды, акцияларды сатып алып, отандық компанияларды жанама
Агроөнеркәсiптiк кешен.
ТОО “Вита” өз облигациясын шығару арқылы жаңа май өнiмiн
Отын — энергетикалық комплекс.
“Қазақойл“ ¦МК мен “Қаржамбас мұнай“ ААҚ. Олар облигация арқылы
Инфрақұрылым кешенi.
“Қазақстан темiр жолы” РМК, “Қазтрансойл” ЖАҚ, “Қазақтелеком” ААҚ-ы облигация
“Қазақтелеком” ААҚ, “Банк Туран Алем” ААҚ, “Халықтық Банк” ААҚ
Химия өнеркәсiбi.
“Шнос” ААҚ, “¤скемен ТМК”, “Қазақстан алюминий” АҚ-ң акцияларын сатып
Кез келген елдiң экономикасының өсуi ондағы жинақ көлемiне байланысты.
Осының iшiнде жинақтаушы жүйедегi зейнетақы жинақтарына баса көңiл аударғым
Қорытынды
Жұмыс нәтижелерiн қорытындылай келiп, бұл жүйенiң болашағы барлығына көз
Бұл жүйенiң енгiзiлуiнiң макроэкономикалық маңызына нақты мәлiметтердi талдау арқылы
-мемлекеттiк реттеу органдары мен жүйенiң қатысушылары арасындағы қатынас тұрақты
-жинақ өсу қарқыны тұрақты болғандықтан, инвестиция салу құралдарының тiзiмiн
-алтернативтi таңдауы болсын, яғни қор зейнетақы активтерiн өзi
-iс-әрекет етiп тұрған кейбiр тәртiптер мен механизмдер жақсылап тексерудi
-мемлекеттiк емес ЖЗҚ-ң ¦лттық компанияларды жекшелендiруге қатысу мүмкiндiгi;
-комитет өзi жеке орган ретiнде президентке тiкелей бағынуы тиiс;
Сонымен бiрге кейбiр қосымша ұсыныстарды келтiргiм келедi:
-аффиналданған бағалы металдармен операция жасау. Мысалы, 1999 жылдың жазында
-деривативтi құралдарды пайдалану: опцион, форвард-фьючерстiк контрактiлер, валюталық тәуекелдi хедждеуге
-валюталық рынокқа кiру;
-ипотекалық сертификаттарға инвестициялау, жылжыммайтын мүлiкпен операция;
Сонымен жалпы алғанда жинақтаушы зейнетақы жүйесiн әлеуметтiк дағдарыстан шығаратын
Пайданылынған әдебиеттер
Закон Республики Казахстан “О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан”
Постановления правительства Республики Казахстан “положения о Комитете по регулированию
Постановления Правительства от 15 марта 1999 года № 245
Постановления Правительства от 21.09.1997 г. № 1355 “Порядок осуществления
"Об утверждении Положении о лицензирования деятельности НПФ по привлечению
"Об утверждении Положении о лицензирования деятельности по инвестиционному управлению
"О требованиях, предъявляемых к юр. Лицам при получении лицензии
Положение "О порядке предоставления разрешения на осуществление права прямого
Об утверждении Перечня видов доходов, принимаемых для исчисления пенсионных
Об уставном капитале компании по управлению пенсионными активами. Постановление
Постановления Директора НКЦБ “О временном порядке учета международных государственных
Постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 декабря
"Об утверждении нормативных правовых актов по вопросам осуществления кастодиальной
"О порядке исчисления суммы инвестиционного дохода для расчета комиссионных
Н.А. Коржова Пенсионный кризис. Причины и пути
Рынок ценных бумаг Казахстана. 1999 г 3,5,7,8,9,10,12.
Рынок ценных бумаг Казахстана. 2000 г 1,2,5,8,12.
Рынок ценных бумаг Казахстана. 2001 г 2,3,4.
Ahman E.,Giang G., Tranzi V. Reformig China”s Public Finances.-
Четыркин Е.М. Пенсионные фонды. Зарубежный опыт для отечественных предприятий,
Йончик Я. О пенсионных фондах (зарубежный опыт). // Пенсия
3




Ұқсас жұмыстар

---

Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі

---

Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесін басқарудың теориялық және методологиялық аспектілері

---

Қазақстан Республикасындағы зейнетақы жүйесінің дамуы: теориясы, тәжірибесі

---

Қазақстан Республикасында зейнетақы жүйесінің дамуы, мәселелері

---

Зейнетақы жүйесiн реформалаудың алғышарты мен ерекшелiктерi

---

Жинақтаушы зейнетақы қорлары

---

Қазақстан зейнетақы нарығының құрылымы

---

Зейнетақы қорларының есебінің теориялық-әдістемелерін негіздеу

---

Қазақстан Республикасында зейнетақы жүйесі

---

Зейнетақы жүйесінің әлеуметтік-экономикалық мәні

---