Игеру барысында айдау газының құрамы
Кіріспе 10
1 Геологиялық бөлім 12
1.1 Жалпы мәліметтер 12
1.2 Стратиграфия 13
1.3 Мұнайгаздылық 18
1.3.1 Өнімді объектілердің коллекторлық қасиеттері 19
1.3.2 Мұнайдың, газдың және судың құрамы мен қасиеттері 20
1.4 Мұнай мен газдың қорлары 22
2 Кен орындарын игеру жүйесі 24
2.1 Игерудің технологиялық көрсеткіштік жүйесі 24
2.1.1 Игеру объектісін таңдау 24
2.1.2 Пайдалану ұңғыларының орналасу анализі 27
2.1.3 Кен орындарын игеру режимі 29
2.1.4 01.01.10ж игерілген кен орындарының жағдайын және 33
реттелуін бақылау 33
з 34
3 Мұнай және газды өндірудің техникасы мен технологиясы 37
3.1 Өндірудің техникаға арналған таңдауы және белгілері 37
3.2 Технологиялық көрсеткіштердің, ұңғыма қорының структурасының және олардың қазіргі
3.3 Мұнай және газды игерудің технологиясы 42
Газ айдаушы компрессорлы станция 43
Газ турбиналары 44
Компрессорлар 45
Құрамдары мен машина оттегі 45
3.4 Ұңғымаларды пайдалану түрлерінің көрсеткіштерінің мінездемесі 47
3.5 Ұңғымаларды пайдалану кезінде қиындықтармен күресу және 51
оны алдын-алу жөніндегі салтанатты іс-шаралар 51
3.6 Ұңғы өнімдерін жинау жүйесінде және кәсіпшіліктік дайындауға
қойылатын талаптары мен кеңестер 55
5 Экономикалық бөлім 60
5.1 Ұңғыманы игерудің технико-экономикалық көрсеткіштері 60
5.2 Экономикалық тиімділік есебі 69
6 Еңбекті қорғау 73
6.1 Қарашығанақ кен орнындағы қауіпті және зиянды факторлары 73
6.2 Еңбекті қорғау жөніндегі салтанатты іс-шаралар 75
6.3 Ауа алмасуды есептеу 79
7 Қоршаған ортаны қорғау 82
7.1 Атмосфералық ауаны қорғау 82
7.2 Жер-су ресурстарын қорғау 85
7.3 Мұнай-газ айырғышының қоршаған ортаны ластауының есебі 90
Кіріспе
Қазақстан бұрынғы ТМД елдері ішінен мұнай өндіру жағынан
Қарашығанақ дүние жузіндегі ең ірі газоконденсат кен орындарының бірі.
Басқа кенорындардың операторларына қарағанда (мысалы, Тенгиз кен орнындағы «Chevron»
Дегенмен, жеткен жетістіктер мен сәттіліктерге қарамастан, Қарашығанақ кен орнында
Ең басты мәселенің бірі кенорнының географиялық орналасу жағдайы болып
Кен орны Каспий маңы ойпатының солтүстік өңір алқабында орналасқан.
1983 жылы конденсат, газ, мұнай қорларын оперативті есептеу жүргізілді.
Тағы бір қиыншылық кен орнының құрылысына байланысты туындап отыр.
«Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» компаниясы өнім көлемі азая басталғандығынан
Бірінші жол – белгілі бір газ көлемін (жылына 6
20 %-ке арттыруға болады.
Қарашығанақ кен орынның 2- игеру фазасы бойынша Қарашығанақ өндеу
Жер астына жіберілген газ кейін өндіріліп шығарыла алады. Екінші
Табиғи газды немесе басқа да газды қайта жерге айдау
Сондықтан Қарашығанақ кен орнында қайта жерге айдауға арналған газды
1 Геологиялық бөлім
1.1 Жалпы мәліметтер
Қарашығанақ мұнайгазконденсатты кен орны 1979 жылы «Уральскнефтегазгеология» өндірістік –
Қарашығанақ МГККО Батыс – Қазақстан облысының батысында, Бөрлі ауданының
1.1-сурет. Шолу картасы
Мұнайгазконденсат кеніші терең жатысты тұз асты құрылымында негізделген және
Мұнайгаздылық этажы 300-ден 1600 м-ге дейін, ал осындағы мұнайлы
Техникалық сумен қамтамасыз ету жерасты суларымен іске асырылады. Сулы
1.2 Стратиграфия
Жоспарланып жұмыс жасалынып жатқан жерде ең ескі ашылған
Төменде орналасқан шөгінділер Бузулук ойпаты, Шығыс – Орынбор және
Шығыс – Орынбор тұз күмбезі маңайларында іргетас 4.1 км
Жоғары протерозой тобы – PR
Жергілікті таралу осы ауданды екі үлкен комплекс рифей және
Рифей шөгінділері 300 – 400 м тереңдікте Үлкен –
Венд терригенді комплексі бұрғылау арқылы Шығыс – Орынбор тұз
Қарашығанақ ауданында, сейсмобарлау нәтижесіне байланысты фундаментпен және қарастырылған «Пэ»
Палезой тобы – PZ
Ордовик шөгіндісі Шығыс – Орынбор тұз күмбезінің шығысында және
Қызыл Яр Соль – Илецк тұз күбізінің көлденең тұсында
Төменгі палезой шөгіндісі тығыз құмтастардан және сүр түсті аргилиттерден
Девон жүйесі
Девон шөгінділері орта және жоғарғы бөлімдерімен берілген. Орта бөлімі:
Төменгі девонжүйесі
Жоспардың уақытын құрастыру үшін тек бір ғана іздеу ұңғымасы
Орта девон
Живет ярусы шөгінділері қара – сұры тіпті қара әктастардан
Жоғарғы девон
Төменгі – орта фаменді бөлшектенбеген шөгінділер стратиграфиялық үзілістермен орта
Таскөмір жүйесі.
Төменгі бөлімі жоғары фамен шөгінділерінде турней ярусымен берілге. Қалыңдығы
Пермь жүйесі – Р
Пермь жүйесі ұңғылармен ашылған, қиманың негізгі бөлігін алып жатыр.
Төменгі бөлімі – Р
Бұл бөлімнің құрамында ассель, сакмар, артин және кунгур ярустарын
Бірінші – биогермді әктас. Екіншісі – дөңес биоморфты –
Сакмар ярусы – рифті фацияларында сұры әктастардан, дөңес
Артин ярусы – рифті және дөңес қималар негізінде екі
Конгур ярусы – толық қималарының төменгі қабаттарында карбонат сульфатты
Жоғарғы бөлім – Р
Бөлімнің шөгінділері уфимдік, қазандық және татар ярустары белгілі
Мезозой тобы – MZ
Триас жүйесі – Т
Триас жүйесінің шөгінділері жыныстың терригенді қалыңдығымен, ұсақ бөлшектерге бөлінбейтін
Юра жүйесі
Юра жүйесінің шөгінділері: орта бөлімі (құм, саз, құмтас)–
Бор жүйесі
Бор жүйесінің шөгінділері: төменгі бөлім – валонянин, готерев, баррем
Неоген жүйесі
Неоген жүйесі жоғары бөліммен (плиоцен) берілген, оның шөгінділерінің қалыңдығы
Төрттік жүйесі
Төрттік жүйесінің шөгінділері қалыңдығы 8-20 метр.
Тектоника
Қарашығанақ кен онынының негізгі карбонатты массиві Каспиймаңы ойпатының бортына
1.2-сурет. Қарашығанақ кенорнының геологиялақ қимасының сұлбасы
Қарашығанақ кен орны тектоникалық жағынан қарағанда Каспиймаңы ойпатының солтүстік
Сейсмотүсірілім мәліметтері бойынша кен орны ауданында 6-7 км тереңдікте
1.3-сурет. Қарашығанақ кен орнының өнімді комплекстің жабыны бойынша структуралық
Массив жоспарда кең шығыс бөлікті және батыс периклинальмен тарылатын
1.3 Мұнайгаздылық
Каспий ойпатының солтүстік аудандарында мұнайгаздылықтың негізгі перспективалары тұз асты
Қаршығанақ кен орнында барлау және эксплуатациялық ұңғыларында жүргізілген комплексті
Негізгі мұнайгазконденсат кенінінің астында №15 ұңғысы 5630-5757 метр интервалында,
Стратиграфиялық жағынан ең зерттелгені пермь шөгіндлері. №112 ұңғысынан мұнай
Мұнай жиналымдары мұнайға қаныққан жарықшақты ашық - сұр
Ирен горизонтының сульфатно – карбонатты жыныстарында мұнайға қаныққан жыныстардың
Филиппов горизонтының сульфатно – карбонатты шөгінділерінде газдылық №30 ұңғысында
Кен орында таза күйінде қабат сулары алынбаған. Бірақ №13
Кәсіпшілік және лабораториялық зерттеулер мәліметтері бойынша Қарашығанақ кен орны
1.3.1 Өнімді объектілердің коллекторлық қасиеттері
Қарашығанық кен орны тұз асты палеозойдың ірі көтеріліміне негізделген.
Төменгі құрылымдық комплекс палеозойдық, тектоно – седиментациондық құрылымдық формасымен
Кунгурдың жоғары пластикалық қалыңдамасынан тұратын орта құрылымдық – литологиялық
Жоғары құрылымдық – литологиялық комплекстік құрылымдардың формаларының әртүрлілігімен ерекшеленеді.
Газ және тұрақсыз конденсатты зерттеу нәтижесінде пермь объектілерінің қабат
Тереңдікке жату жағдайына байланысты мұнайдың негігі тәуелділік параметрлері
1.1-кесте
Коллекторлық қасиеттер мен мұнайгазға қанығушылық сипаттамасы
Атауы Өткізгіштігі,10-3мкм2 Ашық кәуектілік коэф.үл.бірл Коэффициент Байланысқан сумен қанығуы
Көлденең Тік
Газға қаны ғушылық Мұнайға қа- нығушылық
1 игеру обьектісі (карбон, сұйық)
Орта мәні 1698 1537 3999/5300 5/5043
5
Вариация коэф. 0,76 1,00 0,002/0,179 0,024/0,049
0,061
Өзгеру интервалы 2,46 0,20 0,136/0,144 0,078/0,064
0,093
2 Игеру обьектісі(карбон, сұйық)
Орта мәні 22,45 15,56 0,104/0,086 0,884/0,962
0,071
Вариация коэф. 1,09 1,27 0,002/0,145 0,041/0,031
0,005
Өзгеру интервалы 1,90 0,10 0,088/0,023 0,677/0,746
0,004
3 игеру обьектісі (карбон-девон, мұнай)
Орта мәні 15,91 10,53 0,095/0,089
0,879/0,923 0,121
Вариация коэф. 1,12 2,14 0,001/0,177
0,06/0,061 0,004
Өзгеру интервалы 1,27 0,45 0,073/0,064
0,7/0,671 0,028
Өнімді жыныстар бетінің дымқылданғыштық сипаттамасы
Дымқылданғыштықты анықтау бойынша лабороториялық жұмыстар әртүрлі мекемелер орындаған. Өнімді
1.3.2 Мұнайдың, газдың және судың құрамы мен қасиеттері
Қарашығанақ кен орны өндірілетін сұйық, газ және мұнайдың қасиеттерінің
Қабат газының құрамы мен қасиеті
Пермь және карбон шөгінділерінен алынатын конденсат қасиеттері әртүрлі. Кен
Қарашығанақ кен орнының қабат газды едәуір ауытқуымен сипатталады,
1.2-кесте
Қабат газы мен конденсат параметрлері
Игеру обьектісі 1 обьект 2 обьект
Тізілімнің абсолютті жату тереңдігі 420 470
Бастапқы қабат қысымы, МПа 54,75 57,0
Сұйық басталу қысымы, МПа 44,7 48,5
Қабат газының тығыздығы, г/см3 0,441 0,474
Қабат газының тұтқырлығы, Мпа*с 0,068 0,084
Қабат мұнайының қасиеттері
Қабат мұнайының барлық параметрлері Солтүстік - шығыс және Оңтүстік
Тереңдікке жату жағдайына байланысты мұнайдың негізгі тәуелділік параметрлері флюидтік
Кестеден көрінгендей, конденсат және мұнай құрамындағы күкіртке байланысты күкірттілер
1.3-кесте
Абсолютті жату белгісі 5050 м. болатын модель бойынша есептелген
Алаң Солтүстік-шығыс Оңтүстік-батыс
Бастапқы қабат қысымы, Мпа 58,7 58,7
Қанығу қысымы, Мпа 58,1 55,3
Газ құрамы, м3 /т 625 449
Көлемдік коэффициенті, бірлік үлес 2,28 1,99
Қабат мұнайының ты-ғыздығы, г/см3 0,601 0,651
Қабат мұнайының тұт-қырлығы, МПа * с 0,28 0,57
Сығылу коэффициенті, 1/ МПа *104 26,8 21,5
1.4-кесте
Газдан тазартылған мұнай мен конденсаттың орташа параметрлері
Параметрлері Конденсат С/Ш алаң мұнайы О/Б алаң
20 0С-тегі тығыздығы, г/см3 0,782 0,844 0,805
20 0С-тен тұтқырлығы, мПа*с 1,69 7,5 13,5
Құрамындағы күкірт, % масса 0,9 0,7 0,9
Құрамындағы парафин,% масса 2,29 3,8 5,0
Құрамындағы асфальтендер, % масса 0,07 0,08 0,24
Құрамындағы шайыр % масса 0,70 1,23 3,68
Қату темпетурасы, 0С -10 төмен -10 төмен (-28)-(-11)
Кестеден көрінгендей, конденсат және мұнай құрамындағы күкіртке байланысты күкірттілер
Қабат суларының қасиеттері
Кешеннің гидрохимиялық сипаттамасы үшін қабат суларының және суда еріген
1.4 Мұнай мен газдың қорлары
1983 жылы конденсат, газ, мұнай қорларын оперативті есептеу жүргізілді.
1988 жылы «Оралмұнайгазгеология» өндірістік – геологиялық бірлестігінің 42-ші
1.5-кесте
Қарашығанақ кен орнындағы өнімдердің қорлары
Шөгінділердің жас шамасы Қорлар Шығару коэфициенті
Еркін газ Конденсат Мұнай Еріген газ Конденсат Мұнай
Баланстық қор/ Алынатын қор
млрд. м3 млн. т млн. т млрд. м3
1 2 3 4 5 6 7
Пермь 430,8 228,2/ 170 - - 0,75
Карбон - 632,2/ 473,7 338/169 239,3/119,7 0,75 0,5
Ср.Девон - - 1,5/0,5 1,4/0,4
0,3
Жалпы 1329,6 860,4/ 643,7 339,5/169,5 240,7/120,1
Ұңғымалар бойынша мұнай газға қанығушылық коэффициенті әрбір объект үшін
Есептеуші параметрлердің термобаралық шарттар мен сүзгіш жүйемен байланысқан мәні
Мұнай қорын есептеу мына формула бойынша жүзеге асырылады:
Q бал = F · h
Q ал = Q бал · h ,
Q ал- алынатын мұнай қоры; Q бал – мұнайдың
F - мұнайгаздылық ауданы, м2; h -
m - ашық кеуектілік коэффициенті; b н –
r н – мұнайдың тығыздығы, кг/м3; q -
h - мұнай беру коэффициенті.
Суреттелген кеніштер бойынша кәсіпшілік категориядағы газ бен мұнайдың бекітілген
2 Кен орындарын игеру жүйесі
2.1 Игерудің технологиялық көрсеткіштік жүйесі
2.1.1 Игеру объектісін таңдау
«Қарашығанақ» мұнайгаз кен орны 1965 жылы К-46 іздеу ұңғымасының
1983 жылы конденсат, газ, мұнай қорларын оперативті есептеу жүргізілді.
1984 жылы Бүкілодақтық газ бойынша ғылыми – зерттеу институты
1988 жылы «Оралмұнайгазгеология» өндірістік – геологиялық бірлестігінің 42-ші іздеу
Кен орнында үш пайдалану объектісі белгіленген: І және ІІ
Тәжірибелі - өнеркәсіптік пайдалануды бастағанға дейін кен орны 4200
Тәжірибелі - өнеркәсіптік пайдаланудың алғашқы жылдарында жалпы конденсат мөлшері
Кен орнының орталық бөлігіндегі игерудің үшінші объектісіндегі өнімді шөгінділер
Негізгі мұнай өрісінің таралу зонасында (солтүстік – шығыс, батыс
1991 жылдан бастап кен орнын игеру “Тәжірибелі - өнеркәсіптік
1995 жылдан игеруді конденсацияның басындағы технологиялық шектеулердің сақталуымен табиғи
Объектілерді пайдалану үшін айдайтын және пайдалану ұңғыларының дербес тармақтары
Бірінші объектіге ұңғыларды орналастыру басқа тармақтардағы ұңғылардың орналасуынан байланыссыз
Өнім жаңа ұңғылардың қатарға қосылуына қарай ұдайы артып отырды
Сұйықтық пен газ өндіру қарқыны 1994 жылы түсті. Мұндай
Тәжірибелі - өнеркәсіптік пайдалануды іске асыру процесінде оны игеру
1990 жылы тәжірибелі - өнеркәіптік пайдалану жобасына сәйкес: бірінші
1988 жылы мұнай жиегін сынама пайдалану жобасы және мұнай
ұңғылардың өнімділігін арттыратын жаңа технологияларды игеру және еңгізу қамтамасыз
пайдалану ұңғыларын бұрғылау кезінде объектілер арасындағы сұйықтық тіректер мен
бірнеше қабатты бірге пайдалану кезінде өндірілген өнімді объектілер арасында
ағыс клапандарын пайдалана отырып аралық бойынша және көбекті –
Осы уақытқа дейін әр түрлі себептер бойынша сайклинг –
Сонымен бірге, ағылшын және итальяндық “Бритиш Газ” және “Аджип”
2.1.2 Пайдалану ұңғыларының орналасу анализі
Ұңғыларды орналастыру сайклинг – процесс кезінде ұңғыларды орналастырудың жалпы
пайдалану, ұңғыларының негізгі бөлігі ІІ және ІІІ объектілерді құрғатады.
Келтірілген эксплуатациялық объектілерде ұңғымалардың жекеленген торлары қарастырылады, сондай-ақ «Өндірістік
Айдау әдісі арнайы жобаланып бұрғыланған айдау ұңғыларында жүргізілсе, сондай-ақ
Кен орнында жие кездесетін 1км қашықтықтағы ұңғыманың 7 нүктелі
Бұл кезде бір ұңғымада бірнеше объектілердің (I + II,
Сонымен қатар ұңғыманың 7-нүктелі торы қолданыстағы тордың мәнімен
III объекттегі көлбеу эксплуатациялық ұңғымаларға және айдау ұңғымаларын бұрғылауға
Айдау ұңғымаларын орналастыру кезінде келесі принцептер қолданылған:
құрғақ газдың көмегі арқылы аса ауыр шикі газды ығыстыру
- кен орынның солтүстүк шығыс ауданынан 16 істе
- айдау ұңғымалары 7 нүктелі сұлба бойынша орналасады,ондағы айдау
Өндірудегі III объектегі эксплуатациялық ұңғымаларын жобалау үшін келесі
- көлбеу ұғымалар коллекторлардың аса өнімді аумағында орналасқан,ол негізінен
- жалпы 30 жаңа көлбеу ұңғымаларын бұрғылау және 12
- тік ұңғымалар коллектордың біртексіздігі көп жерде және
Өндірістегі газоконденсатты объектілердегі эксплуатациялық ұңғымаларды жобалау үшін келесі критериялар
- II объектегі жаңа ұңғымаларды бұрғылау , мұнай бөлігінің
- II объектің жоғарғы бөлігі атылып, қысымы төмендеген кезде
- I объект соңында өндіріледі;
- 8 ұңғымада I және II объектілердің бір
Өндірудің барлық варианттарына жаңа ұңғымалардың орналасу орнын таңдау критериялары
4, 6 және 7 (III объектте байытылған газ және
2.1.3 Кен орындарын игеру режимі
Барлық жобалау құжаттарына сәйкес Қарашығанақ газконденсат кен орнын
Салыстырмалы бағалау есептемелерінің қортындысын мамандармен келісіп, алдын ала сайклинг
1–3 нұсқалар сайклинг үрдісінің өндірілетін газдың әртүрлі дәрежедегі компенсациясын
2.1-кесте
Игеру варианттарының есептеулері
Нұсқа Бейнелену
1 II объектке 40% айдау
2 II объектке 60% айдау
3 II объектке 100% айдау
4 II объектке 40% айдау + III объектке қалған
5 II объектке 40% айдау + III объектке сапалы
6 II объектке 60% айдау + III объектке сапалы
7 Естественное истощение
8 II объектке 30% айдау + III объектке 10%
Секторлы үлгілеумен сәйкес, 4 нұсқа үшін III объекттіге сұйытылған
Газ және суды кезектесіп айдау нұсқасы (5 және 6)
2.2-кесте
Айдалатын газдың компанентті құрамы
Компонент Сепарация газы,
мольдік % Сапалы газ, мольдік %
2002 + 2006 +
H2S 4.57 8.80 5.70
CO2 7.39 8.90 7.42
C1 76.97 59.72 70.21
C2 7.56 11.58 8.90
C3 2.44 8.58 5.35
C4 0.67 1.18 1.18
C5 - C6 0.36 1.01 1.01
C7-C9 0.04 0.23 0.23
Кен орынның толық симуляциялық үлгісінде игерудің бір вариантының үлгісін
Секторлық үлгіде горизонтальды қабаттар пайдаланылса, толық симуляциялық үлгіде геологиялық
Қабылдайтын вариантымыздың негізгі шарты алу коэффициентіне байланысты.
Секторлық үлгі – мұнай жиегінің оңтүстік – батыс аумағындағы
Секторлы үлгінің өлшемі мынадай – Х өсі бойынша 9
Үлгідегі қабаттардың сипаттамаларын (орташа кеуектілік, орташа эффективті қуаттылық) қорды
Ұяшықтардағы өткізгіштік симуляциялық үлгіде қолданылған карбонның кеуектілігінің өткізгіштікке тэуелділігімен
K = 10915· Kп
мұндағы Кп – кеуектілік, д.ед;
K – өткізгіштік, мД.
Вертикальды өткізгіш пен горизантальды өткізгіштің тәуелділігі келесідей:
Кв.ө=0.8985· Кг.ө
Әрбір қабаттың қабаттық сұйықтарының физико – химиялық қасиеттері Қарашығанақ
Есептеулер GeoQuest Eclipse-300 программасын қолданып шығарды. Мұнай объектісін секторлық
Айдаушы агенттің келесі құрамдары қарастырылды:
- DGAS – сепарация газы;
- RGAS – сапалы газ;
- SLUG – сапалы газ жиектері;
- WAG – су газдық репрессия.
2.3-кесте
Игеру барысында айдау газының құрамы
Компоненттар Сепарацияланған газ Сапалы газ
2002-05 ж. 2006-11 ж.
H2S 0.0457 0.0880 0.0570
CO2 0.0739 0.0890 0.0742
C1 0.7697 0.5972 0.7021
C2 0.0756 0.1158 0.0890
C3 0.0244 0.0858 0.0535
C4 0.0067 0.0118 0.0118
C5+C6 0.0036 0.0101 0.0101
C7-C9 0.0004 0.0023 0.0023
C10-C14 0.00 0.00 0.00
C15-C25 0.00 0.00 0.00
Сұйық көмірсутектерді өндірудегі үлкен көлемде кері айдаудың барлық нұсқалары
60 пайыз су газды репрессия (WAG60) нұсқасындағы мұнай бергіштік
Белгіленген пайдаланушы объектілерінде ұғылардың өзіндік торлары қарастырылады. Айдау ұғымасын
Бұл жұмыста тағы да 7 нүктелі ұңғыма ұяшығы қарастырылады.
2.4-кесте
Әр нұсқаның айдау агенттерінің көрсеткіштері
Варианттар КИН, % КИГ, % *
40%-тық айдау
DGAS40
RGAS40
SLUG40
WAG40
18.35
18.53
18.54
19.46
52.61
51.13
51.64
57.51
60%-дық айдау
DGAS60
RGAS60
SLUG60
WAG60
22.88
23.45
23.37
22.70
48.99
46.44
47.97
56.24
100%-дық айдау
DGAS100
RGAS100
SLUG100
WAG100
37.72
40.79
39.38
28.82
0.51
0.51
0.51
53.58
2.1.4 01.01.10ж игерілген кен орындарының жағдайын және
реттелуін бақылау
01.01.2010 жылы техникалық режим арқылы өндіруге дайын 68 ұңғыма
– I объект бойынша - 1 ұңғыма (№ 118);
– II объект бойынша - 15 ұңғыма (№ 106,
– II+III объект бойынша - 29 ұңғыма (№ 2д,
– III объект бойынша - 23 ұңғыма (№ 15,
Атап кету керек, 2002 жылдың майынан 2007 жыл аралығында
2001 жылдың аяғынан қазіргі уақытқа дейін пайдалану коэффициенті 0.86
2.5-кесте
2009 жылы пайдалану рапорты бойынша пайдалану ұңғымалар саны
Айлар I объект I+II объект II объект II+III объект
Қаңтар 1 2 3 2 1 3 12
Ақпан 5 6 6 4 5 4 30
Наурыз 1 2 3 5 4 6 21
Сәуір
Мамыр 4 2 6 6 6 8 36
Маусым 2 2 3 3 3 3 16
Шілде 2 4 2 4 2 4 16
Тамыз 1 1 1 1 1 1 6
Қыркүйек 2 2 2 2 2 2 12
Қазан 1 1 1 3 3 1 10
Қараша 3 3 3 3 1 4 17
Желтоқсан 1 1 1 2 2 2 9
2.6-кесте
Кен орынның пайдалану қорының коэффициенті
Айлар Орта көрсеткішті қолданукоэффициенті Жұмыстағы ұңғыма саны Пайдалану коэффициенті
орта шамасы
Қаңтар 0.624 68 0.854
Ақпан 0.588 65 0.841
Наурыз 0.674 69 0.908
Сәуір 0.737 71 0.955
Мамыр 0.699 69 0.922
Маусым 0.684 70 0.889
Шілде 0.607 68 0.812
Тамыз 0.489 69 0.652
Қыркүйек 0.425 66 0.593
Қазан 0.572 69 0.763
Қараша 0.606 69 0.808
Желтоқсан 0.572 68 0.766
з
Қазіргі уақытта кен орны қабат қысымының конденсация басындағы қысымға
Қарашығанақ мұнайгазконденсатты кен орнында игерудің үш объектісі белгіленді:
І – газ конденсатты (төменгі пермь);
ІІ – газ конденсатты (төменгі карбон);
ІІІ – мұнайлы (төменгі карбон).
І және ІІ объектілер таусылу режимінде, ІІІ объект –
Көмірсутекті өндіру негізінен І және ІІ объектілер бойынша іске
Қарашығанақ кен орнында ұңғылар салу Қоншыбай, Қарашығанақ және Сухореченскідегі
Бірнеше объектілерге пайдаланатын ұңғылар, бірмезгілде бөлек үлгісі бойынша жұмыс
Осындай түрмен игерудің барлық технологиялық көрсеткіштері олардың жобалық көрсеткіштерінен
2.3 Қабаттағы көмірсутекке әсер ету әдістері
1984ж бастап 1999ж-ға дейінгі жұмыс істеп тұрған (І-ші
Қысымның түсу қарқыны ұңғылардың 8 жыл жұмыс
2000 ж кейін пайдалануға енгізілген І-ші игеру объектісінің
Бұл І-ші игеру объектісіндегі ұңғылардағы дренаждау зонадағы
2000ж-дан бастап енгізілген және кен орынды игеруден
1-4 ж уақытталған.
Сонымен қысымның қалпына келуінің орташа мәні
Игеру обьектілері бойыншаұңғылардағы қабат депрессиясы келесідей өзгереді (Талдау көрсетіп
№107, 118 ұңғылары бойынша қысымның қаупына келуі
Игеру үшін 40 пайызы газ айдаумен айырушы газ агентін
Секторлық үлгіде горизонтальды қабаттар пайдаланылса, толық симуляциялық үлгіде геологиялық
Секторлық үлгі – мұнай жиегінің оңтүстік – батыс аумағындағы
3 Мұнай және газды өндірудің техникасы мен технологиясы
3.1 Өндірудің техникаға арналған таңдауы және белгілері
Көп қабатты газоконденсатты және мұнай кен орнын өндіру
өнімділік қимасының қалыңдығы;
кеніштің орнатылған саны;
кеніштің қанығу сипаты;
мұнайлылық және газдылық контурының жоспарында болуы ;
қиманың әртүрлі бөлігінің гидродинамикалық байланысы;
флюидтарын қанағаттандыратын коллекторлардың литолого-физикалық қасиеттері;
-олардың құрамындағы геологиялық қордың ұлғаюы және кеніштің зерттелу дәрежесі.
3.1-кесте
Пайдалану объектілерінің геологиялы-физикалық сипаттамасының мәліметтері
Параметрлер Ι обьект ΙΙ обьект ΙΙΙ обьект
Оңт.Батыс ΙΙΙ обьект
Солт.Шығыс
Орт тереңдіктің жату пішіні 4200 4700 5050
Кеніш түрі Массивті Массивті Массивті
Коллектор түрі Кеуектілі Кеуектілі Кеуектілі
Газарынның
қабаты,м 1400 610 200
Мүнайгаздықтың көлемі ,мың м2 173150 198880 362600
Қалыңдықтың жалпы орташа, м 276,5 395,3 159
Кеуектілік, бірлік бөлігі 0,095 0,099 0,092 0,091
Өткізгіштік,
10-3мкм2 2,17 3,22 2,49 2,40
Қабат температурасы,оС 76,2 82,6 89,0
Қабат қысымы, МПа 54,75 57,05 59,20
Қабат жағдайында мұнай тұтқырлығы, мПА*с - - 0,57 0,28
Мұнай құрамындағы күкірт, % - - 0,9 0,7
Пайдалану объектілерінің бөлінуі жайлы сұрақ, яғни массивті мұнайгаздыконденсатты кеніштің
Осылайша кен орнында өндірудің үш объектісі бөлінді: I пайдалану
Пайдалану объектісіндегі негізгі геологиялы –физикалық сипаттамасы 3.1-кестеде келтірілген.
3.2 Технологиялық көрсеткіштердің, ұңғыма қорының структурасының және олардың қазіргі
2010 жылдың 1-ші қаңтарындағы күйі бойынша Қарашығанақ кен орнының
Пайдалану қорын 91 ұңғы құрайды, олардың ішінде:
қазіргі әрекеттегі қорда – 35 ұңғы;
әрекетсіз қорда – 56 ұңғы.
Консервацияда 72 ұңғы бар. Бақылаушы газ ұңғылары – 12,
ағынды су ұңғылары – 13 ұңғы;
түсіруші – 41ұңғы;
Т және Р2-дегі бақылаушы – 7 ұңғы;
Жабылуын күтіп тұрған – 5 ұңғы, оның ішінде:
арнаулы – 2 ұңғы;
пайдаланушы – 3 ұңғы;
Жабылған ұңғылар – 35 ұңғы, оның ішінде:
барлаушы – 31 ұңғы;
пайдаланушы – 4 ұңғы;
«Лира – 1,2» объектілерінің ұңғылар қоры 23 ұңғыны құрайды.
2009 жылдан бастап 2010 жылға дейінгі кезеңдегі
2010 жылдың қаңтар айында әрекеттегі қор 36 ұңғыны құрады.
Ақпан айындағы әрекеттегі қор 35 ұңғыны құрады. №145 ұңғы
Наурыз айында әрекеттегі қор 39 ұңғыны құрады. №196 ұңғы
Көкек айында әрекеттегі қор 33 ұңғыны құрады. Қабат қысымы
Мамыр айында әрекеттегі қор 33 ұңғыны құрады. 4 ұңғы
Маусым айында әрекеттегі қор 31 ұңғыны құрады. 3 ұңғы
Шілде айында әрекеттегі қор 30 ұңғы құрады. №126 ұңғы
Тамыз айында әрекеттегі қор 32 ұңғыны құрады. 5 ұңғы
Қыркүйек айында әрекеттегі қор 35ұңғыны құрады. 11 ұңғы тоқтатылды:
Қазан айында әрекеттегі ұор 34 ұңғыны құрады. 8 ұңғы
Қараша айында әрекеттегі қор 35 ұңғыны құрады. 7 ұңғы
Желтоқсан айында әрекеттегі қор 35 ұңғы құрады. Қабат қысымының
3.2-кесте
Ұңғылар қорының 2009-2010 жылғы динамикасы
Көрсеткіштер 1 2 3 4 5 6 7 8
1. Пайдалану қоры 81 81 81 81 82 82
1.1Әрекеттегі қор 36 35 39 37 33 31 30
а) газ және мұнай беретін 34 33 33
б) осы айда тоқтатылған 2 1 1 5 4
в)әрекетсіз қорда енгізілген 0 1 5 0 1 1
г)консервациядан енгізілген 0 0 0 0 0 0 0
д) бұрғылаудан енгізілген 0 0 0 0 0 0
1.2 Әрекетсіз қор 45 46 42 44 49
а)ұңғыларды күрделі жөндеу 1 1 2 2 2 2
б) күрделі жөндеуді күтіп тұрған 27 27 26 25
в) Ркб б/ша тоқтатылған 8 8 5 7 12
г)технологиялық шектеулер б/ша тоқтаған 3 3 3 3 3
д) ҰҚЖ кейін орналастыру және меңгерудегі 6 6 5
е)техникалық себептер б/ша тоқтатылған 0 1 1 1 0
2. Бақылау қоры 12 12 12 12 12 12
2.1.Бақылаушы газ ұңғылар 7 7 7 7 7 7
2.2 ҰҚЖ күту кезеңінде 5 5 5 5
3.Орналастыру және меңгеруде 0 0 0 0 0
а) бұрғылаудан кейін 0 0 0 0 0
б) консервациядан кейін 0 0 0 0 0 0
4. Тоқтатып қойылған қор 82 82 82 82 81
5. Арнаулы қор 84 84 85 85 85 85
5.1. «Лира 1,2» объектісі 23 23 24 24 24
а) айдау астында 4 4 4 4 4
б) бақылаушы 16 16 17 17 17 17 17
в) жөндеу немесе жойылуды күтудегі 3 3 3 3
5.2. Ағынды су ұңғылары 13 13 13 13
а) айдайтын 1 1 1 1 1 1
б) бақылайтын 12 12 12 12 12 12
5.3. Түсіруші ұңғылар 41 41 41 41 41 41
5.4.Т және Р2-дегі бақылаушы 7 7 7 7
6.Жойылуды күтудегі ұңғылар 5 5 5 5 5
а) пайдалану 3 3 3 3 3 3 3
б) арнаулы 2 2 2 2 2 2 2
«КПО» б.в. ЖТАҚ балансында барлығы 264 264 265 265
Жабылған ұңғылар 35 35 35 35 35 35
а) барлаушы 29 31 31 31 31 31 31
б) пайдаланушы 4 4 4 4 4 4 4
Ι обьекттегі ұңғымалар бастапқы шығынымен сипатталады, ұңғымадан газдың бастапқы
Ι обьект ұңғымалары бойынша газдың орташа бастапқы шыгыны 590
ΙΙ обьекттегі ұңғымалар біртекті бастапқы газ шығынымен сипатталады (200
Жұмыстың бастапқы периодында Ι обьекттегі ұңғымаларды өңдіру кезінде шығынның
01.02.2009 жылғы мәлімет бойынша кейбір ұңғымалардың тұрақсыз конденсаты
285 т/тәу (87-493 т/тәу үрдіс өзгерісінде). I+II объект
3.3-кесте
КМГКК тұрақсыз конденсат шыгыны бойынша ұңғымалардың категориясы
Ұңғымалардың шығыны бойынша категориясы
Аз шығынды
Мұнай және газ қорларының өндіруін талдау
Қабат мұнайының қасиеттері
Қарашығынақ газды-конденсатты кен орнын «Саклинг-процесс» тәсілін қолданып игеру
Мұнай ілеспе газын алу
Қабат майының қасиеттері
Жаңажол кен орны жайлы
Боранқұл кен орны
Мұнай қабаттарында қабат қысымын ұстау
Жаңажол кен орны жайында
Мұнай мен газ қорлары