Мұнай өндірістік бөлімі
Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………........3-6
I–тарау. Капитал мәнінің көз қарасы..........................................7-9
II–тарау. Европалық инвестицияның мұнай экономикалық негізгі
III–тарау. Қазақ мұнай газына шет ел
IV–тарау. Мұнай кешенінде шетел капиталын қолданудың тиімділігі………………………………………………………………21-25
Қорытынды..........................................................................................26-27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................28
Қосымшалар........................................................................................
Кіріспе
Мұнай - газ XX – XXI ғасырдын
XXI ғасырдын басында Қазақстан
Мұнай казіргі замандағы іштен жанатын
Мұнай – газ кендерінің геологияс, өндірісі
1970 жылы 1 баррель (159 литр) мұнайдың
1999 жылы біздің еліміз республиканың мұнай
2001 жылы дүние жүзілік 3 миллиард 700
Мұнай өндірудің шаңы 2020 жыл деп
Қазақстан мұнайының бар қазынасы еліміздің
Келешек жастардың инженер мамандардың Қазақстанның
Экономиканың нақты секторларының дамуы бiздiң Қазақстанның болашағына зор ықпал
Әрбiр мемлекеттiк iшкi құрылымының дұpыc дамуы өсуге алып келедi.
Ал бiздiң елдегi капиталдық хал-ахуал қандай соны жаза отырып,
Қазақстан тәіелсіздікке қол жеткізген күннен бастап экономикалық жағдайын тұрақтандыру,
Капиталдық саясат елдің стратегиялық экономикалық мақсаттары мен мәселелерін
Экономиканың тепе –теңдік дамуын қамтамассыз ету үшін мемлекеттің экономикалық
Шетел капиталын ұлттық экономикаға тарту өте пайдалы процесс. Біріншіден
Аталған мәселелерді, соның ішінде, еліміздің капиталдық хал-ахуалы қандай, Кәсіпорынның,
Курстық жұмысының мазмұны кіріспеден, негізгі бөлімнен және қортындыдан тұрады.
Курстық жұмысының негізгі бөлімі төрт тараудан. Бірінші тарауында,
Әлемдік тәжірибе дәлелдегендей капиталдың халықаралық миграциясы, шаруашылық, мұнай өндіру
Жұмыстың екінші тарауы Қазақстанның Европалық инвестицияның мұнай экономикалық
Инвсетициялық климатты жақсарту, жаңа инвестицилар тарту және оларды дамытуға
Жұмыстың үшінші тарау тақырыбын талқылар болсақ. Қазақ
Жұмыстың сонғы тарауының тақырыбы. Қазақ мұнайның биржадағы алар
Жалпы курстық жұмысы Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актiлерi
I – Тарау. Капитал мәніне
Капиталдың негізгі көзi - жинақ болып табылады. Бiрaқта
Капитал құнының өcуiнe байланысты инвестициялық процестi кеңінен қарастырды.
В.Фельзенбаум айтады инвестиция түсінігі "капитал ағымдары" түсінігіне және "қаржылық"
Тәжiрибе жүзiнде әр түрлi зерттеушiлер арқылы капитал түсінігінің мәнін
Бұндай жағдайда капиталды нақты және қаржылай деп бөледi.
Бiрiншi жағдайда капитал мұнай өндiрiстiк негiзгi қopдың және айналым
Екiншi жағдайда капитал бағалы қағаздардың табысын дивидент алу арқылы
Тiкелей капиталды мемлекеттiк қолдаудың мақсаты: экономикалық басым
Мысалы, капитал әртүрлi кәсіпорындар шығарған бағалы мұнай өнімдерінің жиынтығын
Iшкi рынокты жоғары сапалы мұнай өнімін қызметтермен толықтыру;
Отандық мұнай өндiрушiлердi мемлекеттiк қолдау және ынталандыру;
3. Экспортқа бағдарланған және импортты алмастыратын мұнай өндiрiстердi
Қазақстан республикасының мұнай, шикiзат ресурстарын ұтымды да кешендi пайдалану;
5. Мұнай өндірістік жаңа жұмыс орындарын құру;
6. Мұнай өндipicтiк қарқындылығын қамтамасыз ету;
7. Қоршаған табиғи ортаны жақсарту.
Бiздiң салауатты экономикалық өрлеу стратегиямыз мықты нарықтық экономикаға, мемлекеттiн:
Экономиканың бірнеше секторы бар:мұнай өнімділігін артыру, табиғи ресурстарды игеру,
Тиiмдiлiгі жоғары капитал. Олардың мақсаты - құралдарды ауыстыруда, персоналдарды
Мұнай өндiрiстің, ұлғаюына капитал. Бұл капиталдау бұрын
қалыптасқан нарықтағы мұнай өндipіс шеңберiнде өнімдердің шығарылуын ұлғайту
3. Жаңа капитал құру үшiн инвестиция. Мұндай инвестицияның түрі
Мемлекеттiк басқару органдарының талаптарын қанағаттандыру мaқcттындағы капиталдар. Бұл капиталдың
3-сурт Капитал типтерiн және тәуелдiлiк деңгейiнiң арасындағы тәуелдiлiктi келесi
1 тип 2 тип 3 тип 4 тип
Тиімділігі жоғары капиталдар Мұнай өндірісінің ұлғаюына жұмсалатын
II - Тарау Европалық инвистицияның мұнай
Қазақстан экономикасының мұнай саласындағы инвестициялар көлемі 1993-2000ж.
Түрлі салықтық және кедендік жеңілдіктерге мүмкіндік беретін Қазақстан экономикасының
Инвесторларға экономикалық жігер беруге бағытталған 1997ж. “Тіке инвестицияларды мемлекеттік
2001ж. еркін нарықтық экономика мұнай қағидаларын бекітіп, барлық
Қазақстанда инвесторлардың жұмысына жағымды әсер ететін бірқатар саяси факторлар
Үкімет нарықтық бәсекені әкімшілік араласпау арқылы қамтамасыз ететін оңтайлы
Инвестициялық климатты жақсарту, жаңа инвестицияларды тарту және оларды дамытуға
2002ж. Қазақстанға 2001ж. Инвестициялары көлемінен 1 млрд. дол. жоғары
4-сурет. 1993-99ж. Қазақстан Республикасына елдер бойынша тіке шетел
Мемлекеттер 1993-1997 1998-2001 2002-2004
Бельгия 2,0 1,2 0,6
Британдық Виргин
Аралдары 2,2 0,4 1,8
Ұлыбритания 14,5 7,0 9,0
Германия 1,6 5,6 0,8
Нидерланд 0,1 2,2 7,0
Италия 0,6 0,1 2,8
Қытай 4,9 7,0 2,8
АҚШ 28,4 32,4 52,0
Түркия 5,3 7,2 1,9
Франция 1,6 0,0 0,4
Оңтүстік Карея 21,4 2,6 1,6
Жақын шетел
Елдері 0,3 0,6 3,1
Барлығы 100 100 100
Қазақстан ТМД елдері арасында инвестициялық мұнай өндіру белсенділігіне
1993-2000 ж.ж. арасында Қазақстан экономикасына салынған инвестициялардың мұнай
Бұл екі мемлекет үлесіне барлық инвестициялардың 55%, Батыс Европа
1633,2 млн. дол. сомадағы 1999 ж. инвестициялар берілген бағыттарда
Келешекте мұнай инвестицияларды тарту жетекшілігі түбегейлі өзгерді. 2004
Қазақстан экономикасының мұнай саласына инвестициялар бойынша жетекші
Қазақстан Республикасында басқада мемлекеттермен бірдей саладағы капиталдың негізін,
Серіктес – елдрдің мұнай өндіруші инвестициялық үрдістегі географиялық бағытталуы
2005 жылғы қаңтар-желтоқсанда мұнай өндіруші компанияларға жұмсалған инвестициялардың жалпы
Осы уақыт аралығында негізгі капиталға жұмсалған мұнай инвестициялардың негізгі
Мұнай және табиғи газ өндіруде негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың
Шетел мұнай инвестицияларының жалпы республикалық көлемнің қомақты үлесі Атырауда
Негізгі қаражаттарды құру және жетілдіру үшін жұмсалған шығындарға
1-диограмма. Технологиялық құрылымының негізгі капиталына салынған инвестиция көлемі, %
2004 жыл қаңтар-желтоқсан
.
Машиналар, жабдықтар, құралдар.
Өзге күрделі жұмыстар мен шығындар.
Мұнайлы-шикізат кешенінің жер қойнауын пайдалануға жұмсалған инвестициялардың көлемі 2005
Жер қойнауын пайдалануға жұмсалған мұнай инвестициялардың өңірлік бөліністегі
Нақты обьектілерде жұмыс істейтіндердің саны 204524 адамды, оның ішінде
2-диаграмма Серіктес елдердің мұнай инвестициялық үрдістегі геогафиялық
Жалпы, бүгінгі күн Қазақстанда мұнай инвестициялық игеру қандай
мемлекеттік
жекелік
үлесті (шетел қатысуынсыз)
үлесті (шетел қатысуынмен)
шетелдік
1993 – 1999 жылдары Қазақстан Республикасына Европаның
(Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері
1993-1999 ж.ж
Игерілген % Игерілгені %
Барлығы 7229,2 100 1799,3 100
Оның ішінде
Мұнай-газ кешені 3764,5 47,5 1529,5 84,7
Түсті металлургия 1907,5 24,1 51,2 2,8
Қазақстан экспорты мен импортарындағы жекелеген
Экспорт Импорт
1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998
Барлығы 100 100 100 100 100 100 100
Оның ішінде:
Германия 3,3 3,1 5,4 5,2 5,9 5,2 4,7
Италия 2,7 3,3 5,5 9,1 7,5 0,8 1,0
Ресей Федерациясы 45,1 42,0 35,2 29,6 19,8 49,9
Ұлыбритания 2,1 3,9 8,4 8,9 3,4 2,2 1,8
Қытай 5,7 7,8 6,8 7,0 8,5 0,9 1,1
Швейцария 3,6 3,6 4,4 6,2 5,3 1,5 1,1
Өзбекстан 2,9 3,4 2,3 2,2 1,2 7,1 2,1
Украина 2,3 3,6 4,7 4,8 2,1 2,3
III- Тарау Қазақ мұнай-газына шетел капиталының енуі
Қазіргі халықаралық шетел капиталдарын тарту республикадағы инвестициялық процестің жедел
Капиталдық саясат елдің экономикалық стратегиясының мақсаттары мен мәселелерін
Негізінен бүгінгі күні республикада шетел капиталын тарту үшін қажетті
Осы мәселелерді шешуде капиталды жұмылдыру және нарықтық жағдайларға сәйкес
Инвестицияға анықтама берген кезде оның тек мағыналық сипатына ғана
Экономикаға инвестициялардың әсері бұрынғы ҚСРО – да 1966-1970 жылдары
Өкінішке орай, Қазақстанның, сондай-ақ көптеген ТМД елдерінің тұрақтану мен
Капиталдық белсенділік пен экономикалық мұнай өсудің байланысы
Шетел капиталдарының ағымын, кәсіпорын акцияларын сатып алу, шетел
Қазақстанның бай табиғи ресурстары мен олардың нарықтық потенциялы мемлекетті
Қазақстан Республикасын капиталдау кедергілерінің ең маңыздысы ретінде бюрократиялық қатынастар,
Экономикалық мұнай газ өңдеу аймақтарға шетел капиталын тартуды ынталандырудың
Индикативті жоспарлау салалық және теориялық пропорциялармен қатар экономикалық аймақтар
-Экономиканың жан-жақты тәртіптері мен оның аймақтық секторлары және де
-Экономиканың либерализациялануы мен экономикалық мұнай газ өндіру реформалаудың тереңдеуі;
-Қазақстан Республикасының экономикалық мұнай газ саласынын өсу факторының негізінде
Шетел капиталын кең көлемде тарту жөніндегі қарастырылған жағдайлар
Ұзақ мерзімді «Қазақстан - 2030» даму страегиясында экономикалық реформалаудың
Аймақтардағы капиталдық қызметті активтендірілу мәселесі қазірге шешіле қойған жоқ,
«Капитал» түсінігі Қазақстан Республикасының «Шетел капиталдары туралы» заңына нақты,
Капиталдық – сатуды қосқанда белгілі бір мұнай өнім өндірісіне
Мұнай өнімдеріне және де, минералды-шикізат ресурстарына бай аймақтарда
Жақын және алыс шет мемлекеттерінің тәжірибесі көрсеткендей инвестициялар өтпелі
Нәтижесінде шетел капиталының мақсатты бағытталған әсері Қазақстанда құрылымдық
Бүгінде Қазақстан Республикасында шетел капиталды тартуды ынталандырудың ары қарай
Капитал импорты оның жақтары мен бiрге оны алатын елге
IV – Тарау Мұнай кешенінде шет ел
Капитал немесе холдингтік компания деп
Бизнесте бір – бірімен өзара байланысты ,
Капитал құрудың негізгі модельдері айрықшаланады:
Негізгі модельді - капитал негізгі және
Қосылу моделі – бұрынан келе жатқан
Бөлу моделі - Капиталдың құрылымдық бірліктерін
Еншілік капиталға бөлу моделі -
Мұнай – газ саласында негіздеу моделі
Мұнай – газ бизнесі капиталының құрылымын
Холдингтің капитал кампанияларының арасындағы қалыптық құрылымды
Бүгінде Қазақстанда болып жатқан өтпелі кезең
Оның алғашқы мағынасы феодолизмнен капитализімге өтудің
1.Тікелей өндірушлердің өндіріс құрал жабдықтарынан ажырауды
2.Қоғамдық құралдар мен ақша капиталдарының буржуазия қолдарына
Казіргі Қазақстан директивті баға жасалу және ресурстардың
Әлемдік тәжірибеде ұлттық мұнай – газ
қаржыландырудың жетіспеушілігі – мемлекеттің қарыз алуы инвестицияларды
акционерлік немесе капиталді қаржыландыруда саланың
жобалық қаржыландыруда тікелей жоба инвестицияланады.
Халықаралық мұнай – газ жобасын қаржыландырудың
Бұл халықаралық мұнай – газ жобаларын
Дағдарыстан шығудың ең маңызды құралы – капиталдық
- Капиталдық ауқымның қалыпты тұрақтануы мен кезекті жандануының
-Мұнай өндірістік өсімді икемдейтін жағымды салық тәртібін жасау;
-Төлем-ақылық және қаржылық тәртіпті реттеудің, нормалаудың комплексті шегін қалыптастыру;
-Іс-жүзіндегі нақты банкілік алғашқы төлемнің пайызын белгілі бір деңгейге
-Тиімді мемлекеттік кепілдіктер жүйесін дамыту;
-Капиталдық инфрақұрылымдар дамуы мен тиімділігін арттыру;
-Толық салмақты мұнай шаруашылықтық механизмді жаңа технологиялық құрылымдағы,
Біркелкі салықтық реттеудің жүйесін өндірістік ұйымдарға мемлекеттік және жергілікті
Салықты реттеу жүйесін қарастыруға мына мәселелерді ескеруіміз тиіс:
Мұнай өндірістің сипаты және құрылымы айналымға түскен өнімнің
Мұнай өніміндегі орташа өзімдік пайда;
ұйымның мүліктік көлемі, сонымен қатар бұның ішінде консервіленген және
Мұнай өндірістік ұйымның капиталдық жоспарлары және
Қазақстан қазіргі шетелдік капитал қызыметіне әлеуметтік экономикалық
5-сурет. Мұнай өндірістік ұйымдағы капиталдық
Республикада саясаткерлер мен экономистердің пікірінше шетелдік күрделі қаржының
-Мұнай өнімділігін сыртқа шығару мүмкіндігінің тиіміділігін арттыру, оны
- Мұнай өнімділігі елдің сыртқа шығару қызыметтерін күшейту
- сырттан әкелетін өнімдерді ауыстыратын мұнай өндірісті
- Мұнай өндірістік ғылыми-техникалық деңгейі, жаңа техника мен технология,
- Дайын мұнай өнімді шығарудың технологиялық бөлігінің қалыптасуын
- Артта қалған және тоқырап ыдыраған аудандардың дамуына көмектесу;
- Ұлттық экономикада жаңа жұмыс орнын жасау;
-Қазіргі замаңғы мұнай өндірістік және басқару тәжірибелеріне кадр мамандарды
- Қазақстанның экономикалық өз дербестігін қамтамассыз ету.
Осы айтылған мақсатты белгілерді барлық дамыған және дамышу елдер
Қорытынды
Елiмiз Тәуелсiздiк алған алғашқы 4-5 жылда шетелдік капиталдар Қазақстанға
Шыны керек, дағдарыс құрсауында қалған бұл мұнай кәсiпорындар мындаған
Соңғы кезде елiмiзге салынган тiкелей инвестициялар aгeнтіктің мәлiметi бойынша
Республикамыздың негiзгi көрсеткiштерi келе-келе жақсаруда. Қазiргi кезде Қазақстанның 20-дай
Айта өту керек Қазақстан нарығында тiкелей және портфельдi инвестицияларды
Бiрiншiден, бұл жерде жаңа технологиялық мұнай өндiрiстінің eнyi, жаңа
Екiншiсi, бұл жерде дамушы елдерден үлкен көлемде пайда мұнай
Үшiншiсi, дамушы елдер қазiргi таңда шетел капиталдарысыз алға жылжи
Эканомикалық үрдістің тұрақтылығы негізінде шетелдік қаржы қорларының Қазақ еліне
Сондықтан да, жалпы алғанда Қазақстанда қолайлы капиталдық ахуал қалыптасқан
Пайдаланған әдебиеттер
1. А.Қ.Мейірбеков, Қ.Ә.Әлімбетов «Кәсіпорын экономикасы». Алматы
2. Г.Ө. Жолдасбаева « Кәсіпорын экономикасы ».
3. Д. Я. Қуатова «Кәсіпорын экономикасы». Алматы
4. М.Б.Бисенғазиев, А.Ш.Хамитов «Кәсіпкерлік негіздері». Орал, 2001ж .
5.Я.Ә.Әубәкіров, Б.Б.Байжұмаев, Ф.Н.Жақыпова, Т.П.Табеев «Экономикалық теория». Алматы
6. К.З.Хамитова «Экономика және кәсіпкерлік негіздері».
7. Шеденов Ө. Қ. Жүнісов Б.
« Жалпы экономикалық теория ». Ақтөбе
8. ҚР«Шетелдік инвестициялар туралы» 1994 жылы 27 желтоқсандағы заңы.
9. ҚР «Тікелей инвестицияларды мемлкеттік қолдау туралы» 1997 жылы
10.Инвестициялар туралы Қазақстан Республикасының 2003 ж. 8 қаңтардағы №373
28
2
Финанстық қызмет бөлімі
Жоспарлау экономикалық бөлімі
Мұнай өндірістік бөлімі
Бугалтерия
Бас бугалтер
Ақпараттық – сараптамалық қызмет
Аудиторлар сыртқы кеңесшілер
Капиталдық Іскер серіктестер Үкіметтік сараптамашылар Несие алушылар
Экономика және финанс бойынша директорлар
Директорлар кеңесінің бас директоры
Нарықтық экономика жағдайында Бизнес-жоспардың тиімділігін анықтау ТШО ЖШС мысалында
Экономикалық тәуекелділікті басқарудың теориялық негіздері
Кәсіпорынның маркетинг қызметін басқарудың теориялық негізі
Капитал қозғалысы ЖШС мысалында
Кәсіпорын қызметіне экономикалық талдау
С.Балғымбаев кен орнын игерудің техника - экономикалық көрсеткіштері
Диплом алды тәжірибеден өту жөніндегі есептеме МанғыстауМұнайгаз АҚ
«өзенмұнайгаз» өндірістік филиалы
Жетібай кенорнында қабат қысымын ұстау жүйесіндегі су айдау жұмыстары
Кәсіпорындағы маркетингтік және өндірістік қызметін талдау