Тарифтік жүйе
ЖОСПАР
Кіріспе 4
1.КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕКАҚЫ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ 6
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың экономикалық мәні мен маңызы 6
1.2 Еңбекақы төлеу нысандары мен жүйелері 11
2. «ТАС-ҚҰМ» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫНДА ЕҢБЕКАҚЫНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫН ТАЛДАУ 16
2.1 Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы және оның технико-экономикалық көрсеткіштерін
2.2 Кәсіпорындағы еңбекақы төлеу жүйесін талдау 19
2.3 «Тас-құм» АҚ-да еңбекақы төлеу жүйесін жетілдіру шаралары
3.КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕКАҚЫНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ БАҒЫТТАРЫ 25
3.1 Шетелдерде еңбекақыны ұйымдастыру тәжірибелері (Жапония мен Франция)
Қорытынды 28
Қолданылған әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Бұл жұмыстың өзектілігі Қазақстан Республикамызда өткізіліп жатқан нарықтық
Қазақстан экономикасының дамуын бақылау барысында көптеген өзгерістерді көруге
Президентіміздің Қазақстан халқына 2005 жылғы жолдауында әлеуметтік
Осының негізінде еңбекақыны реформалау жүргізілген болатын. Реформалауда жұмыс
Біріңғай тарифтік сеткаға сапалық коэффиценттерді пайдалану қандай да
Осы жағдайларды ескере отырып кәсіпкерлік
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Жазылып отырған жұмыстың
еңбектің саны мен сапасына байланысты еңбекақыны жүзеге асыру;
кәсіпорынның салалақ және аймақтық қажеттіліктеріне байланысты еңбек
кәсіпорындағы еңбекақыны ұйымдастыруды жүйелі талдау.
Курстық жұмыстың 1-ші бөлімінде жалпы еңбекақы туралы түсініктер
1.КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕКАҚЫ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың экономикалық мәні мен маңызы
Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпкерлік қызметте басқарудың құрамды бөлігі
Еңбекақы – бұл жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына,
Әлеуметтік экономикалық категория бойынша еңбекақының маңызын қызметкерлер мен
Қызметкер үшін еңбекақы оның жеке табысының негізгі және
Жұмыс беруші үшін еңбекақы өндіріс шығындары болып табылады.
Еңбекақы төлеудің ақшалай және заттай нысандары бар. Қызметкерлерге
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың тетігі жұмыс күшінің еңбекақыға өзгеруінің
Еңбекақының көлеміне қызметкердің иемденетін ақшасының мөлшері ғана емес,
Жалпы жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелінетін еңбекақы: негізгі және
Негізгі еңбекақы- жұмысшылар мен қызметкерлердің нақтылы жұмыста болған
Негізгі еңбекақыға мынандай төлемдер жатады:
мерзімдік, үдемелі және кесімді еңбекақы төлеу кезінде орындалған
еңбектің қалыпты жағдайынан ауытқуымен байланысты төлемдер, яғни мерзімнен
қызметкердің кесірінсіз тоқтап қалған төлемдер,
сыйлықтар, сыйақылы үстемелер және т.б
Қосымша еңбекақыға - еңбек ету заңдарына сәйкес шарттарда
жұмысшалар мен қызметкерлердің еңбек демалысы үшін төленетін төлемдер;
жұмысшылар мен қызметкерлердің мемлекеттік және қоғамдық жұмыстарды атқарғаны
кішкентай балалары бар аналарға жұмыстағы үзілістері үшін ақы
жас өспірімдердің қысқартылған жұмыс уақытына төленетін төлемдер;
жұмысшылар мен қызметкерлердің кінәсінсіз жұмыстың тоқтап қалған уақытына
жоғары немесе арнаулы оқу орындарына және басқа да
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда тарифтік жүйені қолдану. Жұмыстың негізгі түрлерінің
Тарифтік жүйе - ол еңбекке ақы төлеу шамасын
Тарифтік мөлшерлеме (жалақы)- бұл жұмыс уақытының бірлігі үшін,
(сағат, ай, күн) біліктіліктің айқын күрделілігінде еңбек нормасын
Тарифтік тор-бұл разрядтардың және оған меншіктелінген тарифтік коэффиценттердің
Өнеркәсіптің көпшілік салаларында жұмысшының біліктілігіне тәуелді саналатын, 6
Жұмысшыларды қайта тарифтендіру және аттестациялау заңмен бекітілген мерзімде
• 1-8 разрядтар бойынша – жұмысшыларға төлемдер;
• 6-15 разрядтар бойынша сызықиық қызметкерлер;
• 4-11 разрядтар бойынша – орта білімді мамандар;
• 7-15 разрядтар бойынша – жоғары білімді мамандар;
• 10-20 разрядтар бойынша – кәсіпорынның басшылары, бөлімдердің,
• 9-21 разрядтар бойынша – ғылыми қызметкерлер;
ҚР–ның бюджеттік салаларындағы қызметкерлердің еңбекақыларына арналған бірыңғай тарифтік
1-кесте.
Еңбекақыны төлеудің разрядтары Тарифтік коэффиценттері Еңбекақыны төлеудің разрядтары
1 1,0 12 2,20
2 1,07 13 2,37
3 1,15 14 2,55
4 1,24 15 2,74
5 1,33 16 2,95
6 1,43 17 3,17
7 1,54 18 3,43
8 1,66 19 3,67
9 1,78 20 3,94
10 1,91 21 4,24
11 2,05
Мамандарға, қызметшілерге және басшыларға еңбекақы төлеу кезінде лауазымды
Кәсіпорында еңбекақы төлеуді ұйымдастыру 3 өзара байланысты және
тарифтік жүйе;
еңбекті нормалау;
еңбекақы төлеудің нысаны.
Тарифтік жүйе әр түрлі топтағы және категориядағы қызметкерлердің
Тарифтік жүйеге:
сағатына немесе күніне еңбекақы мөлшерін анықтайтын тарифтік
еңбекақы төлеудегі жұмыстың және жұмысшылардың (біліктілік)
тарифтік жүйемен сәйкес жұмысшылардың және жұмыстың разрядтарын анықтауға
Жұмысты тарифтеу – бұл еңбек түрлерінің күрделілігіне
Тарифтік разряд- қызметкердің біліктілігін және еңбек күрделілігін қамтып
Еңбекақыны ұйымдастыру
1-сызба. Еңбекақыны ұйымдастырудың құрылымы
Еңбекақы жүйелерінде қайта құру еңбек министрлігімен әлеуметтік қорғау
1. Бірыңғай тарифтік торды жаңарту;
2. Жалақыны мемлекеттік реттеу;
3.Жұмыс берушілердің еңбекақыны уақтылы беруге жауапкешіліктердің жоғарлауы;
4, Кәсіпорынның қаржысына және пайдасына ұжымның қатысуы;
5. Әлеуметтік серіктестердің дамуы.
Таяу уақытқа дейін жалақы деп – жұмысшылар арасындағы
Бүгінде жалақы бұл – құнның ауыспалы формасы, жұмысшы
Жұмысшының табысының мәні жалақы заңында көрсетіледі, жалақы жұмысшы
құбылып отырады, жұмысшылардың өмірінің жағдайына сәйкес өзгеріп отырады.
1.2 Еңбекақы төлеу нысандары мен жүйелері
Еңбекақының жүйелері және нысандары өз алдына еңбектің нәтижесін
Еңбекақыны ұйымдастыру тікелей келесі негізгі элементтерден тұрады.
1. Еңбекақы қорын қалыптастыру;
2. Еңбекті норммалау;
3. Тарифтік жүйені қалыптастыру;
4. Еңбекақы жүйесін және формасын анықтау;
Мақсаттың ішінен басты нәрсе болып еңбек өлшемі мен
Шарушылық субьектілерінде барлық жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы төлеу
Мерзімдік еңбекақыға – жұмыс істеген уақытта сағаттық немесе
Мерзімдік еңбекақының төмендегідей жүйелері бар:
1.жай мерзімді.
2. мерзімді сыйлықты.
Жай мерзімді жүйесі бойынша- жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақы
Мерзімдік сыйлықты - жұмысшылар мен қызметкерлерге олардың тарифте
Еңбекақы мына формула бойынша есептелінеді:
ЕА=ТС+ПУ, (1)
Мұндағы:
ЕА- еңбекақы;
ТС- біліктілік разрядындағы жұмысшының меншіктенген тарифтік мөлшерлемесі;
ПУ- нақты пайдаланылған уақыт;
Кесімді еңбекақы – жұмысшы-қызметкерлердің еңбек өнімділігін өсіруге кеткен
Кесімді баға белгіленген жұмыс уақытында өндірілуге тиісті өнім
ЕА=КБ*ӨМ (2)
Мұндағы:
ЕА- еңбекақы;
КБ- өнім бірлігінің кесімді бағаламасы;
ӨМ- дайындалған өнімнің мөлшері.
Еңбекақы төлеудің кесімді немесе мерзімді нысанын таңдау бірнеше
қолданылатын жабдықтың сипатына;
технологиялық процесті ерекшелігіне;
еңбекті және өндірісті ұйымдастыруға;
материалдық және еңбек ресурстарын пайдалануға;
өнім сапасына қойылатын талаптарына байланысты.
Қазіргі кезде еңбекақының мерзімдік сыйлықты және
Кесімді еңбекақының мынандай жүйелері бар:
тікелей кесімді;
кесімді-сыйлықты;
үдемелі кесімді;
жанама кесімді;
аккордтық.
Жұмысшылар мен қызметкерлерге еңбекақыны есептеудің тікелей кесімді жүйесі
Шаруашылық субъектісінде жұмысшылар мен қызметкерлерге кесімді сыйақылар өндірісте
Шаруашылық субъектілерінде жұмысшылар мен қызметкерлерге кесімді еңбекақыны есептеудің
Кесімді еңбекқының акордтық жүйесі – шаруашылық субъектісінде жұмысшылар
Халық шаруашылық салаларындағы шаруашылық субъектілерінде жұмысшылар мен қызметкерлерге
Еңбекақы төлеудің кесімді түрі ұжымдық түрде немесе
Әрбір кәсіпорында еңбекақыны төлеу үшін жалақы қоры құрылады.
Жалақыға қойылатын талап
Нарық кезеңінде шаруашылық жүргізудің жаңа жағдайлары Жалақыға қойылатын
1 2
Әртүрлі меншік түрлерінің дамуы Жеке меншік жарнамасына байланыссыз
Меншікті жекешелендіру процесі Жұмысшылар арасында негізгі категорияны өндіріс
Кәсіпорынның өз бетінше шаруашылық жүргізуін нығайту Еңбекақыны ұйымдастыру
Кәсіпорын басшыларын өндірістің тиімділігін көтеру,ұйымдастырудағы ролі жоғарылайды Е/а-ны
Белгілі сапаға инвестицияны жұмылдыру қажеттігі Экономикалық қызығушылықтың есебінен
Еңбек нарығын қалыптастыру Еңбекақыны еңбек нарығындағы жұмыс күінің
Әлеуметтік қорғаудың белгісі ұлғаяды Тікелей реттеумен бірге экоомикалық
Еңбекақы төлеудің аралас жүйесі мерзімдік және кесімді еңбекақы
Еңбекақы төлеудің тарифсіз жүйесінде қызметкерлердің табыстары ұжым жұысының
Еңбекақы төлеудің тарифсіз жүйесін қолданушы ұйымның тәжірибелік қызметінде
«Еңбек министрлігінің хабарлауы » бойынша еңбекке ақы төлеу
Қазақстан Республикасының «2005 жылғы Республикалық бюджет» туралы заңына
2. «ТАС-ҚҰМ» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫНДА ЕҢБЕКАҚЫНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫН ТАЛДАУ
2.1 Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы және оның технико-экономикалық көрсеткіштерін
«Тас-құм» акционерлік қоғамы - құрылыс материалдарының кейбір түрлерін
«Тас-құм» - Қазақстанда бәріне бұрыннан белгілі Алматылық рудалық
1957 жылы 31 тамызда КазССР Министрлер одоғының жарлығымен
Бірінші кезеңде табиғи құм Боралдайдан және Дмитриевкадан барланған
Материалдардың тұтыну көлемінің ұлғаюына байланысты 1967 жылы Новоалексеевкалық
1990 жылдың 4 желтоқсанында Алматы рудалық емес материалдар
1994 жылы ЖАҚ «Тас-құм», ал 2000 жылдан бастап
Өзінің тіршілік ету барысында «Тас-құм» АҚ 30млн. м
Кәсіпорынның материалдарын пайдаланумен «Қазақстан» қонақ үйі, «Медеу» спорткешені,
«Тас-құм» АҚ өзінің тұтынушыларының кеңдігімен ерекшеленеді. Олардың арасында
«Тас-құм» АҚ ГОСТ нормативтерінен де жоғары параметрлермен қиыршық
Кәсіпорында ИСО-9001 сапа жүйесін өткізуге байланысты кәсіпорынның өнімі
2003 жылы 7 қаңтарда «Тас-құм» АҚ сапа жүйесін
Қазіргі кезде «Тас-құм» АҚ келесідей бөлімшелерден тұрады: құмды
Бұл кәсіпорынды 1997 жылдан бері Шавхат Галейұлы Шакиров
Тізімдегі жұмыскерлердің және қызметкерлердің жалпы саны -281 адам,
барлық деңгейдегі басқарушылар саны – 10 адам;
кәсіби мамандар 26- адам;
жұмысшылар 245- адам.
«Тас-құм» акционерлік қоғамының ұйымдастырушылық құрылымы 2- сызбадан көруге
Акционерлердің жалпы жиналысы
Президент
Президенттің орынбасары
Цехтардың орынбасарлары
Мастерлер
Жұмыскерлер
2-ші сызба.
Кәсіпорынның президенті әр аптада жұмысшыларды тыңдау арқылы қорытынды
Ішкі жоспарлауды бақылау нақты адамдарға қойылады, олар тікелей
Барлық қызметкерлер негізгі профессионалдық дайындыққа ие болады, квалификациалық
«Тас-құм» акционерлік қоғамының технико-экономикалық көрсеткіштерін қарастырайық.
3-кесте.
№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2003 ж. 2004 ж.
1 Өнім өткізуден түскен табыс мың/тг 18022,6 25564,5
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны мың/тг 20685,5 23449,6
3 Жалпы табыс мың/тг -2662,9 2114,8 4777,7
4 Кезең шығындары мың/тг 10197,3 11368,9 1171,6
5 Негізгі қызметтен түскен табыс мың/тг -7534,4 -9254,1
6 Негізгі емес қызметтен түскен табыс мың/тг 2824
7 Таза табыс мың/тг -10036,2 -5687 -4349,2
8 Еңбекақы қоры мың/тг 7609,3 8831,7 1221,7
9 Негізгі қорлардың орташа жылдық құны мың/тг 50141,65
10 Тізім бойынша адам саны адам 321 281
11 1 жұмысшыға шаққандағы орташа еңбекақы көлемі тг.
12 Өткізілген өнімнің 1.тг кеткен шығыны тиын 1,7
13 Қор сиымдылығы тг. 2,78 1,45 -1,33
14 Қор қайтарымдылығы тг. 0,35 0,69 0,34
15 Қормен қарулану мың тг. 156,2 131,8 -24,4
Технико-экономикалық көрсеткіштер – бұл кәсіпорынның табыстылығы жөнінде жүйелі
Технико–экономикалық көрсеткіштер кәсіпорынның өзін-өзі қаржыландыру қажетті қаржылық базаның
Бұл кестеден өткізілген өнімнен түскен табыстың 2004 жылы
Мұндай ауытқудың басты себебі есепті жылы іске жарамай
2.2 Кәсіпорындағы еңбекақы төлеу жүйесін талдау
Кез-келген кәсіпорында қаражаттардың пайдалануына талдау жасау өте маңызды
Статистикалық органдардың әдістемелік құжаттарына сейкес еңбекақы қорына тек
«Тас-құм» АҚ-ғы тұтынушыларға арналған қорлардың қолданылуы.
4-кесте
№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2003 ж. 2004 ж.
1 Еңбекақы қоры –барлығы: мың тг. 7609,3 8831,7
2 Тарифтік мөлшерлеме, қызметкерлік жалақы, кесімді баға бойынша
3 Ақшалай түрдегі еңбекақы қоры мың тг. 7560,1
4 Жұмыс істелмеген уақыт үшін берілетін төлемдер мың
5 Жұмыс режиміне және еңбек жағдайларына байланысты орын
6 Натуралды формадағы еңбекақы қоры мың тг. 49,2
7 Еңбекақыға жатқызылмайтын шығындар мен төлемдер -барлығы мың
Тұтыну мақсатында қолданылатын қаражаттардың ең көп бөлігі өнімнің
Өнімнің өзіндік құнына жатқызылатын еңбекақы қорының пайдалануына талдау
Осылайша, абсалюттік ауытқуы (∆ ФЗПабс) есптік жылдағы
∆ ФЗП абс= ФЗП есеп. ж.-ФЗП баз.ж.=8831,7-7609,3=1222,4 мың
Бірақ абсалюттік ауытқу көрсеткіші өздігінен еңбекақы қорының пайдалануын
Салыстырмалы ауытқу есептік жылдағы еңбекақы қорының айырмасы ретінде
∆ ФЗП ауытқу=ФЗП есеп.ж.-ФЗП тк=
ФЗП есеп.ж.-(ФЗП б.өзг*Кжо+ФЗП б. тұр) (4)
∆ФЗПауытқу- еңбекақы қоры бойынша салыстырмалы ауытқу;
ФЗП есеп.ж- есептік жылдағы еңбекақы қоры;
ФЗПтк- өндірілген өнімнің жоспарының орындалу коэффиценті арқылы
түзету енгізілген базалық жылдағы еңбекақы қоры;
ФЗПб.өзг – базалық жылдағы еңбекақы қорының өзгермелі сомасы;
Кжо - өнімді өндіру жоспарының орындалу коэффиценті.
«Тас-құм»АҚ еңбек ресурстары мен еңбек өнімділігін талдау.
5-кесте
№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2003 ж. 2004 ж.
1
Тізім бойынша жұмыскерлер саны:
Соныңішінде жұмысшылар саны адам
адам 321
298 281
259 -40
-39
2 Еңбекақы қоры мың тг. 7609,3 8831,7 1222,4
3 Өнімді өткізуден түскен табыс мың тг. 18022,6
4 1 жұмыскердің жылдық өнім өнімділігі мың тг.
5 1 жұмысшының жылдық өнім өнім өнімділігі мың
6 1 жұмыскердің күндік өнім өнімділігі мың тг.
7 1 жұмысшының күндік өнім өнімділігі мың тг.
8 1 жұмыскердің сағаттық еңбек өнімділігі мың тг.
9 1 жұмысшының сағаттық еңбек өнімділігі мың тг.
10 Еңбек сиымдылығы Адам./күн 0,02 0,01 -0,01
11 Еңбекақы қорының өзіндік құн құрамындағы үлес салмағы
Жұмысшының орташа еңбекақысы белгілібір уақыт аралығында өзгеруі индекспен
(ОЕб.ж) қатынасына тең.
I ө.н =ОЕ е.ж./ОЕб.ж= 2619,1/1975,4=1,3
Жасалынған талдау негізінде еңбекақы төлеу тиімділі қолданылғаны анықталды.
Еңбек өнімділігі - өндітіс процесінде еңбек тиімділігін анықтайтын
Еңбек өнімділігін факторлық талдау
6-кесте
№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі жоспар факт жоспардан ауытқу
1 Орташа тізімдік сан:
өндіріскік-өнеркәсіптік персонал
жұмысшылар адам
адам
адам 321
23
298 281
22
259 -40
-1
-39
2 Жұмысшылардың өндіріскік- өнеркәсіптік персоналдағы алатын бөлігі
3 1 жұмысның 1жылдағы жұмыс істеген күндері күн
4 Жұмыс күнінің орташа ұзақтығы сағ. 8 7,8
5 1 жұмысшының жұмыс істелінген уақытының жалпы
Бұл кестеден көріп отырғанымыздай, жоспар бойынша берілген көрсеткіштер
Менің мысалға келтіріп отырған кәсіпорынымда қосымша және негізгі
Бригаданың бір ай ішіндегі өнімнің бір түрі бойынша
Бір сағатқа шаққандағы еңбекақы сомасын анықтау үшін кесімді
«Тас-құм» АҚ-ғы жұмысшылар кесімді еңбекақы сомасымен қатар белгілі
«Тас-құм» АҚ-да уақытқа байланысты еңбекақыны төлеу жүйесі
2.3 «Тас-құм» АҚ-да еңбекақы төлеу жүйесін жетілдіру шаралары
Негізгі нңбекақы персоналға нақты істелген уақытқа, істелген жұмысының
Қосымша – ол персоналға кәсіпорында жұмыс істелмеген уақыт
«Тас-құм» акционерлік қоғамында еңбекақыны төлеудің кейбір материалдық ынталандылулар
Бір мезгілді сыйақылар еңбекақы қорының құрамында.
Еңбекақы қорының құрамына бір мезгілді сыйақылардың келесі элементтері
төлем көздеріне тәуелсіз төленетін бір жолғы сыйақылар;
жыл соңы нәтижесіне байланысты төленетін сыйақылар, жұмыс істеу
жұмысшылардың барлығына немесе бөлігіне төленетін материалдық көмек;
жылдық демалысқа байланысты төленетін қосымша төленетін ақылар (заңнамаға
пайдаланылмаған демалыстар үшін өтемақылар (компенсациялар);
жұмысшыларға ынталандыру ақылары ретінде берілетін акциалар мен акциаларды
Біздің кәсіпорында қосымша төлемдердің (сыныптылығына байланысты, жұмыс тәжіибесіне
«Тас-құм» акционерлік қоғамында мейрам күндердегі жұмыс кесімді еңбекақымен
Жұмыстың жоспардан тыс артық орындалуының бастапқы екі сағатыбір
Түнгі уақыттағы істелінетін жұмыс жоғарылатылған мөлшерде төленеді. Түнгі
Мамандықтарды қосарлату үшін төленетін қосымша төлемақылар қосарланатын мамандықтар
Еңбекақыны есептеген кезде қызмет теіп жүрген жердегі аудандық
Жоғарыда көрсетілген қосымша төлемақылар түрлері «Тас-құм»
Өндірістің тиімділігін арттыру, табысты ұлғайту және рентабельділікті жоғарылату,
3.КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕКАҚЫНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Шетелдерде еңбекақыны ұйымдастыру тәжірибелері (Жапония мен Франция)
Қазақстан Республикасында еңбек ету қызметін жүзеге асырып жүрген
Сонымен қатар, енді осы шетелдерінің еңбекақыны ұйымдастыру тәжірибелеріне
Жапония - бұл елдің экономикасы үкімет пен жекеменшік
Бұл жүйе үш негізігі бөліктен тұрады: айлық жалақы,
Кесте 7– Жеке тарифтік ставка торы
Ста
жы, жылы Стаж бойынша ставка мың иен Жасы,
18 19 20 21 22 23 24 25
Мың иен ставкасы
73,4 75,4 77,8 80,9 84,0 87,1 90,2 93,3
0 - 73,4
1 0,4
75,8
2 0,8
78,6
3 1,2
82,1
4 1,6
85,6
5 2,0
89,1
6 2,4
92,6
7 2,8
96,1
8 3,2
100,2
9 3,6
104,2
Жапониядағы еңбекақы құрылымы негізгі және қосымша еңбекақыдан, қызмет
Ко*Кр*Кз=Ре; (5)
Ко- жұмысшының білім деңгейі;
Кр- жұмыс стажын сипаттайтын коэффицент;
Кз- мәнділік коэффиценті;
Ре- жұмысшының рейтингі.
Бұл еңбекақы жүйесінің артықшылығы жеке үлес пен соңғы
Францияға келетін болсақ, бұл мемлекетте негізінен бонустар жүйесі
жоғары өндірістік еңбекке итермелейтін мотивацияның күшті деңгейі;
икемділігі, инфляция индексіне қатысы жоқтығы;
басқа марапаттау түрлерімен үйлесімділігі;
персоналдың бірлігін көрсететін топтың, бригаданың. Ұжымның нәтижелерін бағалауда
Бонустарды пайдалану дирекцияның жеткен нәтижелерге тез көңіл аударуына
Шетел мемлекеттерінің зертеулері бойынша икемді еңбекақыға көшу тиімді
Кесте 8- Икемді еңбекақы құрылымы.
Икемді тарифтік ставка Уақытша марапаттау жүйесі
Еңбекақыны индивидуализациялау жүйесі:бонустар, пункттер. Еңбекті бағалау. Ынталандырудың ұжымдық
Дамыған нарықтық экономикалы мемлекеттердің көбісінде еңбекақыны реттеудің екі
Еңбекақыны реттеудің мемлекеттік жүйесі еңбекақы қорларын реттеуге, жоспарлауға
«Тұтынушылық корзина» негізінде еңбекақының минимум шегін анықтау;
Орташа еңбекақы өсімін шектеу. Бұл әдіс көбінесе тапшылық
Еңбекақының орташа өсіміне прогрессивті салық түрін енгізу. Бұл
Жалпы мемлекеттік еңбекақы қорының жоспарлануы жүзеге асырылмайды. Әрбір
Реттеудің орталықтандырылмаған жүйесі кәсіпорын шеңберінде жүргізіледі. Әрбір фирма,
Қорытынды
Нақты кәсіпорында еңбекақыны төлеуді ұйымдастырудың нақты мысалында біз
Бұл дегеніміз еңбекақыны төлеудің жаңа нысандарын енгізу, енгізілген
Ұйымдағы еңбекақыны төлеу екі жақты шешімге байланысты: әрбір
Жұмысшының талаптарына және жұмыс берушінің талаптарын қанағаттандыратын, кәсіпорында
Көлденең кезекте бекітілетін, минималды еңбекақының мөлшерін белгілеуден басқа
Ұжымды келісімдерді қалыптастыру жүйесі еңбекақыны реттеудің жалақыны төлеудің
«Тас-құм» акционерлік қоғамында бухгалтерлік есеп толықтай авиоматтандырылған, онда
Жұмыс уақытындағы жалақыны есептеудегі бастапқы құжаттары
Қорыта келгенде айтарым, нарықтық экономика жағдайында экономикалық қызметтің
Президентіміздің Қазақстан халқына 2005 жылғы жолдауында әлеуметтік саладағы
Қолданылған әдебиеттер тізімі
ҚР-ның «Қазақстан Республикадағы еңбек туралы заңы» 10.12.1999ж (өзгерістер
«Анализ хозяйственной деятельности предприятия», под редакцией Г.В. Савицкая,
«Анализ финансово-хозяйственной деятельности предприятия», Дюсембаев К.Ш, 2001 ж.
Экономика предприятия /Под.ред. Горфинкеля В.Я.-М.,2003ж/
«Методика комплексного анализа хозяйственной деятельности», Г.В Савицкая, -М.,2001ж
Экономика предпрития./ Под. ред. Волкова О.И .-М.,1999 ж/
Экономика предпрития. Грузнов В.П.-М.,2000 ж
Оплата труда в условиях рыночных отношений./Методические указания Министерства
«Оплата труда на промышленных предпритиях» Кенжалина Ж.Ш.
–Алматы.,2002 ж
«Экономика труда» Адамчук В.В, Кокин Ю.П –М.,1999 ж
«Регулирование заработной платы в РК», Берешев С.Х.-Алматы.,2001
«Современная экономика труда », Эренберг Р.Дж, Смит Р.С.
ҚР еңбек кодексі /жоба/
«Еңбек құқығы».Ахметов А.,Ахметова Г.-Алматы 2005 ж
«Труд в Казахстане» № 5,8,1-2005 ж
«Человек и труд» № 7,9-2005 ж
«Стратегия развития предприятия».Горемыкин В.А., Нестерова Н.В
-М., 2004 ж
18.«Экономика предприятия» Под.ред. Бла Ф.К., М Швайтцера перевод
3
Тарифтік тор
Тарифтік мөлшерлеме (лауазымды жалақылар)
Мерзімдік
Кесімді
Адам санының нормасы
Қызмет ету нормасы
Өндіріс нормасы
Уақыт нормасы
Еңбекақы нысаны
Еңбекті нормалау
Тарифтік біліктілік анықтама
Тарифтік жүйе
Еңбекақыны төлеуді ұйымдастыру
Мемлекет және еңбекақы төлеу
Кәсіпорында еңбекақы жүйесі және оны ұйымдастыру
Қазақстанда жалақыны мемлекеттік реттеу
«Кәсіпорындарды персональды басақару және еңбекақы төлеу»
Кәсіпорында еңбекақы жүйесі
Жалақыны мөлшерлеу, оны анықтау тәртібі
Кәсіпорында еңбекақыны ұйымдастырудың маңызы және еңбекақыны төлеу жүйелері
Қазақстандағы еңбекақы қатынастары және оның қарқыны
Еңбектің және оның төлемақы есебенің принциптері туралы ақпарат