Болат құбырлардың түйістерін дәнекерлеу
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
Бастапқы мәліметтер_______________________________________________4
Құрылыс ауданының сипаттамасы ___________________________________5
Ұзын ордың геометриялық өлшемдерін және көлемдерін анықтау ________6
Жер қазу – тасмалдау және жинақтау механизмдерінің типін
Тасмалдау құралдарының санын анықтау ____________________________13
Жұмыс көлемінің ведомосі_________________________________________15
Жинақтау жұмыстарын есептеу және жобалау ________________________17
Машина уақыт , еңбек шығыны және еңбек ақысы
Әр түрлі құбырларды автокөлікке арту_______________________________23
Дәнекерлеу жұмыстарының технологиясы____________________________25
Құбырды пневматикалық сынау ____________________________________29
Судан айыру жұмыстары __________________________________________32
Қауіпсіздік техникасы_____________________________________________35
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Құрылыс техникалық деңгейін көтеру кезеңінің бір дәрежесі бүгінгі
Бұл жұмыстың мақсаты – студенттердің творчествалық инженерлік ойлау
Курстық жұмыста өндірістегі қазіргі мөлшерлер мен ережелер қолдану
1.БАСТАПҚЫ МӘЛІМЕТТЕР
Топырақ тобы – II-топ
Жер асты су деңгейі - 2,5 м
Құбырдың сыртқы диаметрі – 300мм
Трассаның ұзындығы – 1200м
Топырақты тасмалдау қашықтығы – 7км
2.ҚҰРЫЛЫС АУДАНЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
Менің құрылыс жүргізу ауданым Алматы облысы, Талдықорған қаласы.
Талдықорған қаласы таулы , жетісу аймағында
Алматы облысының жазғы және қысқы температурасына көңіл аударсақ
Жазғы температурасы +28 +30 градус аралығында болады
Қысқы температурасы -10 -15 дейін
Жер қату терендігі 0,2 м - ге
3.ҰЗЫН ОРДЫҢ ГЕОМЕТРИЯЛЫҚ ӨЛШЕМДЕРІН ЖӘНЕ КӨЛЕМДЕРІН АНЫҚТАУ
Жер жұмыстарының құрамына топырақты өңдеу және ауыстыру кіреді.
Ұзын ордың ені түбі бойынша диаметрі 3.5м-ден астам
Құбыр саны екіден артық болса ұзын ор ені
Таспалы және тік тұратын іргетастар үшін қазаншұңқырлар мен
3.1Ұзын ордың көлденең қимасының геометриялық өлшемін анықтау
Топырақтың қату терендігі =80см=0,8м
0,2-0,4м айырушы қабат
3.2 Ұзын ордың асты бойынша ені
3.3Ұзын ордың үсті бойынша ені
т-ойықтың құлама коэффиценті т=(1-0) топырақ және ойықтың еніне
3.4 Ұзын ордың көлденең қимасының ауданы
3.5.Ұзын ордың көлемі
3.6. Артық топырақтың көлемін анықтаймыз
-құбыр көлемі-
қалдық қопсыту коффиценті (6-9) %
3.7.Қалдық топырақ көлемін анықтаймыз
4. ЖЕР ҚАЗУ-ТАСМАЛДАУ ЖӘНЕ ЖИНАҚТАУ МЕХАНИЗМДЕРІНІНІҢ ТИПІН ТАҢДАУ
4.1 Жер қазатын машинаның типін таңдау
Жер қазатын машиналар ретінде ұзын орлар өңдеу үшін
Төменде жер асты сулары жоқ құмды топырақты және
Ұзын орды қазу үшін курстық жұмыста кері күректі,
Топырақтар және құмдақтар үшін кесетін жиегі бар шөміш
Балшық және саздақ топырақтарына үш тістері бар шөміш
Курстық жұмыста кем дегенде екі вариант қабылдану керек.
Шөмішітің көлемі 0,3 м³ және 0,4м³ болатын экскаваторды
А) Көлемі 0,3 м³ шөмішті экскаватор Э-257 эскаваторды
Берілгені: Эскаватор бағасы
Маш-сменаныңорташа бағасы – 16,73 тнг
4.2Әр эскаватор үшін ұзын ордағы 1м³ топырақты
1,08 – Үстеме шығындар ескеретін коэффицент
Эскаватордың машина смена құны
Топырақты ұзын ордың жиегіне және автокөлікке тиегендегі
Ұзын ордың жиегіне және автокөлікке топырақты тиеу жұмыстары
Экскаватор мен топырақты ордың жиегіне үйген кездегі бірлік
мөлшері оны біз ЕНиР-2-1-13ден аламыз.
Экскаватордың топырақты автокөлікке тиегендегі бірлік уақыт мөлшері
4.3Әр экскаватор үшін 1м³ топырақты өңдеуге кететін меншікті
экскаватордың инвентарлы есептік құны;[ тнг]
Бір жылда экскаватордың жұмыс істегендегі мөлшерлі смена
1.Экскаватор шөмішінің көлемі 0,65м³-қа дейін болса
2.Экскаватор шөмішінің көлемі 0,65м³-тан жоғары болса
4.4Ұзын ордың 1м³ топырағын өңдеуге кететін келтірілген шығынды
күрделі қаржының тиімділік коэффиценті
Б) Көлемі 0,4м³ шөмішті экскаватор ЭО-3211Б эскаваторды қабылдап
Берілгені: Эскаватор бағасы
Маш-сменаныңорташа бағасы – 18,16 тнг
4.5 Әр эскаватор үшін ұзын ордағы 1м³ топырақты
1,08 – Үстеме шығындар ескеретін коэффицент
Эскаватордың машина смена құны
Топырақты ұзын ордың жиегіне және автокөлікке тиегендегі
Ұзын ордың жиегіне және автокөлікке топырақты тиеу жұмыстары
Экскаватор мен топырақты ордың жиегіне үйген кездегі бірлік
Экскаватордың топырақты автокөлікке тиегендегі бірлік уақыт мөлшері
4.6 Әр экскаватор үшін 1м³ топырақты өңдеуге кететін
экскаватордың инвентарлы есептік құны;[ тнг]
Бір жылда экскаватордың жұмыс істегендегі мөлшерлі і смена
1 Экскаватор шөмішінің көлемі 0,65м³-қа дейін болса
2.Экскаватор шөмішінің көлемі 0,65м³-тан жоғары болса
4.7 Ұзын ордың 1м³ топырағын өңдеуге кететін келтірілген
күрделі қаржының тиімділік коэффиценті
Есептеу бойынша көлемі 0,4м³ шөміш тиімді болып
5.МАШИНА ЖИЫНТЫҒЫ РЕТІНДЕ ТОПЫРАҚТЫ ТАСМАЛДАУ ҮШІН АВТОСАМОСВАЛ ТАҢДАУ
5.1 Тасмалдау құралдарының санын анықтау
Жер қазатын машиналары үздіксіз жұмыс істеу үшін тасмалдау
Автосамосвал жүк көтергіштігін 2.7 кестеден қабылдап,ал маркасын 2.8
5.1 Экскаватордың шөмішіндегі тығыз денедегі топырақ көлемін мына
м³
шөміш көлемі
шөмішті толтыру коэффиценті (тік күректі үшін 1-1,25, кері
топырақты алғашқы қопсыту коэффиценті (ЕНиР-2-1,206-бет)
5.2Экскаватор шөмішіндегі топырақ массасын анықтаймыз
топырақтың көлемдік массасы [ Т/м³] (ЕНиР-2-1 аламыз )
5.3Автосамосвалға тиілетін топырақ шөмішінің санын
П- автосамосвалдың жүк көтергіштігі (2,7 кесте ЕНиР-2-1)
5.4Автосамосвалға тиелетін тығыз денедегі топырақ көлемін анықтау
5.5Автосамосвалдың бір циклда жұмыс істейтін ұзақтылығын анықтаймыз
топырақты тиеу уақыты
L-Топырақты тасмалдау қашықтығы
Vr-жүктелген автосамосвалдың орташа жылдамдығы(Хамзин 2,9-кесте)
60- Сағатты минутқа ауыстыру коэффиценті
Vn-бос кезіндегі автосамосвалдың орташа жылдамдығы(25-30км/сағ)
tр- топырақ түсіру уақыты (1-2мин)
tm- топырақты тиеу және түсіру алдындағы әрекет (
уақыты (2-3мин)
Hвр- көлік құралдарына 100м³ топырақты экскаватормен тиеу үшін
бойынша машина уақыт мөлшері [мин]
5.6Қажетті автосамосвал санын мына формуламен анықтаймыз
Топырақты әкету үшін 4-дана автосамосвал керек
6. ЖҰМЫС КӨЛЕМІНІҢ ВЕДОМОСІ
№ Жұмыстың аты Жүк көлемі Ескерту немесе есептеу
1 2
3 4 5
өлшем бірлігі саны
1 Құрылыс алаңын уақытша қоршау
1м
2450
2*L+50
2 Бульдозер көмегімен өсімдік қабатын алу
1000м³
4,41
Fөң=В*L*1.05/1000
3 Бір шөмішті кері күректі эксковатормен ұзын орды
--
--
--
а көлікке 100м³
3,3273 Vат
б жиегіне 100м³ 30,9927 Vкк
4 Қалдық топырақты қолмен өңдеу
1м³
108
Vқт
5
Ұзын ор түбіне қиыршық тастан негіз төсеу
м³
108
V=в*L*0.1
6
Ұзын ор жиегіне құбыр төсеу
м
1200
Трассаның ұзындығы
7
Уақытша көпірлер орнату
шт
12
100м-ге бір көпір
8
Құбырды гидроизоляциялау
1-түйіс
100
1200/50=24+1=25*4
=100
9
Құбырды ордың жиегіне дәнекерлеу
1-түйіс
5м 1-түйіс 5-құбырдан тұрады
10
Іріленген құбырды ордың ішіне төсеу
м
1200
11
Іріленген құбырды ордың ішіне дәнекерлеу
1-түйіс
25
12
Ысырма орнату
шт
1
--
13
Құдық орнату
шт
1
--
14
Құбырдың екі жағын қолмен көму
1м³
119,61
15
Құбырды беріктікке тексеру
1м
1200
Бүкіл трассаны есептейміз
16
Ұзын орды бульдозермен көму
100м³
30,9927
--
17
Уақытша көпірді алу
шт
12
--
18
Құбырды тығыздыққа тексеру
м
1200
Бүкіл трассаны есептейміз
19
Ұзын орды тік тегістеу
1000м³
4,14
--
20
Уақытша қоршауды алу
м
2450
--
21
Объектіні тапсыру
V-3%
--
--
7.ЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСТАРЫН ЕСЕПТЕУ ЖӘНЕ ЖОБАЛАУ
Жылу және газ жүйелері құрылысының техналогиясы өзара
Тасымалдау процесі құрылымдары: жабдықтары,құрал-саймандары, құрылғыларды, басқыштарды, қысқа материалдары
Дайындық процесі жататындар: алаңды тегістеу уақытша жол және
Жинақтау процесіне құрылымдары: іліп алу , оларды жобалық
7.1 Жинақтау механизімдері мен құрылғыларды таңдау
Өзі жүретін жебелі крандарды таңдау. Құрылыс жинақтау жұмыстарын
Крандардың техникалық параметрлері –жүк көтергіштігі және жебе құлашы
7.2Жинақтау механизмдері негізі ретінде жинақтау крандарын есептеу
Құрылыста жинақтау крандары бірнеше түрге бөлінеді: аз қабатты
Құбырды төсеу үшін жинақтау крандарын келесі техникалық параметрлері
Біз бұл бөлімде екі кран аламыз
Марка крана Жүк көтергіштік
Qк.т Жібенің ұшуы
max-min max-ды жүктемелі болғанда Нк, м биіктігі Бір
Тгод Инвестициялық
бағасы
Си.р Смаш.см
СМК-10М
(авто) 0,8...10 16...4 10,5 2526 14700 32,47
КС-4362
(пнев. кол) 3,4...16 10...3,8 12,1 3075 27000 36,98
7.2.1 Ілнекті көтеру биіктігі
Жұмыс жағдайындағы строптың биіктігі (1,5)
Жинақтау жағдайындағы элементтің биіктгі
Жинақталатын элементтің төменгі жағынан жерге дейінгі қашықтық(0,5)
7.2.2
А-сыртқы өлшемі бойынша канал ені (d=0.3)
0.3-ұзын ордың түбі бойынша , оның шетінен каналдың
дейінгі қашықтық
В-топырақтың табиғи еністік бұрышының горизонтальға проекциясы
0,6-Ұзын ордың үсті бойынша шетінен кранның шынжырлы табанына
в-кран дөнгелегінің шетінен айналу өсіне дейінгі қашықтық (в=1,5)
7.2.3 Қажетті жүк моментін анықтаймыз
-элементің және строптың салмағы (Волков)
а-1,5 жебенің қозғалу топсасынан кранның айналу центіріне дейінгі
7.2.4
Техникалық- экономикалық салыстыруды әр түрлі типтегі бірнеше крандарға
Курстық жобада автомобильді кранмен пневмодонғалақты кранды салыстыру барлық
Меншікті келтірілген шығын мына формуламен анықтаймыз
Ен-күрделі қаржының тиімділігін мөлшерлі коэффиценті(0,15)
Се-1т конструкциянын жинақтаудың өзіндік құны [тнг/т]
Ку.д-меншікті кошталды қаржы салымы [тнг/т]
1,5-1,8- үстеме шығындарды ескеру коэффиценті
Смаш.см- қабылданған кранның машина смена құны
конструкцияларды жинақтау ,дәнекерлеу, түйістерді бітеу оқшаулау кездеріндегі сменадағы
Пн.см – конструкцияны жинақтаудағы кранды пайдалану өнімділігі[т/см]
конструкцияны жинақтау үшін кранның машина смена саны
Р-Жинақталатын конструкцияның жалпы салмағы [т]
= кранның инвентарлы есептік құны
t-бір сменадағы кранның жұмыс істеу сағаты
Тгод- бір жылдағы кранның жұмыс істеу уақыты (4,7-4,8кесте
Пневмодөңгелекті кран
Меншікті келтірілген шығын мына формуламен анықтаймыз
Ен-күрделі қаржының тиімділігін мөлшерлі коэффиценті(0,15)
Се-1т конструкциянын жинақтаудың өзіндік құны [тнг/т]
Ку.д-меншікті кошталды қаржы салымы [тнг/т]
1,5-1,8- үстеме шығындарды ескеру коэффиценті
Смаш.см-қабылданған кранның машина смена құны
конструкцияларды жинақтау ,дәнекерлеу, түйістерді бітеу оқшаулау кездеріндегі сменадағы
Пн.см – конструкцияны жинақтаудағы кранды пайдалану өнімділігі[т/см]
конструкцияны жинақтау үшін кранның машина смена саны
Р-Жинақталатын конструкцияның жалпы салмағы [т]
= кранның инвентарлы есептік құны
t-бір сменадағы кранның жұмыс істеу сағаты
Тгод- бір жылдағы краның жұмыс істеу уақыты (4,7-4,8кесте
9. ӘР ТҮРЛІ ҚҰБЫРЛАРДЫ АВТОКӨЛІККЕ АРТУ
Құбырларды арту жұмыстары басталғанға дейін келесі жұмыстарды орындау
Құбырлар арту уақытша кіріс жолдарын жасау.
Жұмыс өндіру орнына қажетті жүк ілетін қондырғыларды және
Автомашинаға болат шойын және асбестцемент құбырлардың артуы құрамында
9.1 Ор жиегінде құбырларды жайып қою
Ор жиегінде болат және құбырларды жайып қою алдында
Ор қазылып және құбыр астына жобалық белгіге дейін
Жұмыс өндірісі басталатын жерге қажет құрал-сайман құрылғылар, кран
Құбыр төсегіштің және автокөліктің жүру өстерінің бөлінуі және
Қажет болған жағдайда құрылыс алаңына уақытша жарық жүргізуі.
Жұмыс орнына шойын құбырлар құбыр тасушымен жеткізіледі, ал
Ор жиегінде болат және шойын құбырлар келесі жүйелілікпен
Ор жиегіне құбырларды жайып қою алдында олардың
Ор жиегінде болат және шойын құбырларды жайып қою
Ал ор түбі жобалық белгіден төмен қазылған жағдайда
9.2 Арнайы автокөліктің санын анықтау
Р-2-3 сменада жинақталатын конструкцияның саны.
L-объектіге конструкцияларды жеткізу қашықтығы тапсырма бойынша[км]5-км
V- автокөліктің орташа жылжу жылдамдығы [23-км/сағ]
t1- конструкцияларды тиеу уақыты[15мин]
t2- конструкцияларды түсіру уақыты[15-мин]
t3- тиеу - түсіру кезінде маневр жасауға кететін
tсм- сменадағы уақыт саны
К- уақыт бойынша пайдалану коэффиценті 0,8-0,9
n- бір рейс кезінде тасмалдайтын конструкция саны [n=2]
10.ДӘНЕКЕРЛЕУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТЕХНОЛОНИЯСЫ.
10.1 Жалпы мағлұматтар
Құбыр құрылысында құбырлар мен арматураларды қосудың негізгі тәсілі
ашық кезіндегі құбырлардың түйістерін алдын ала сынау;
қабылдау – құбырды толық жапқан соң орындалатын сынау.
Төменде түйістерді дәнекерлеу технологиясы мен есептік-графикалық мысалдары және
10.2 Болат құбырлардың түйістерін дәнекерлеу
Болат құбырларды дәнекерлеуге дейін келесі жұмыстар орындалу керек.
1.Олардың қазуы, темір-құйматас науалардың жинақталуы және акты бойынша
2.Дәнекерлеу агрегаттары тұрақтарының белгіленуі .
3. Жиекке жанасатын ішкі және сыртқы беттердің ластанудан
4. Құбырлардың деформацияланған ұштарының түзетуі.
5. Орды бойлай төсемдер үстіне құбырларды жайып қоюы.
Құбырларды дәнекерлеу келесі технологиялық жүйелікпен өндіріледі:
1) құбырларды тазалау және оларды үзбелерге құрастыру; 2)
Құбырлар ор жиегінде төсемдерге жайып қойылады. Ұштарына жанасатын
Құбырларды дұрыс орнына орнатқан соң түйістер шеңбер бойынша
Айналмайтын түйістерді дәнекерлеген және оқшауланған соң кранмен құбырдың
Дәнекер жігін жасау үшін электродқа күрделі қимылдан тұратын
Дәнекерленген жіктерге рентген сәулесін түсіру үшін әдетте ақауды
Гамма-сәулесі түсіру гамма сәулесінің бағытталған шоғырымен өндірілу керек
Магниттік графикалық әдіс дәнекерлеу жіктің зонасы қанағатындыруға дейін
тасқындарын белгілуге негізделген.
11. ҚҰБЫРДЫ ПНЕВМАТИКАЛЫҚ СЫНАУ
Құбырды сынау дәлме-дәл жобаға, ҚМЕ-нің тиісті тарауларына және
Сынау құрылысты жүргізіп жатқан ұйымның техникалық қызметшілері арасынан
Құрылысы аяқталған құбыр ауамен беріктікке және тығыздыққа үзіп
Алдын-ала беріктікке сынағанда құбыр 20-25см жоғары жұмсақ
Соңғы сынағанда (тығыздыққа ) құбыр терендігі бойынша толық
Кедергілерден (бөгеттерден ) және автомобиль, темір, трамвай
Сынау қысымдарының мөлшерлері мәліметке сәйкес алынады.
11.1 Құбырды сынауға дайындау
Құбырға сынау жүргізу басталғанға дейін жасалатын қажет шаралар:
Сынауға қатысушы адамдарды жұмыс өндірісінің жобасымен, техналогиялық картамен
Сынау жүргізуді бастау уақыты туралы келісу және шектес
Оқшаулау жағдайын, қоршаулардың, қосқыш және тежеуіш құрылғылардың, бақылау-
Манометрлердің дұрыстығына, бұқтырмалардың дұрыс орнатылғандығына көз жету.
Қажет болған жағдайда апат хабарын беретін жабдығын
11.2 ҚҰБЫРДЫ БЕРІКТІККЕ СЫНАУ
Жұмыс қысымы 0,5МПа – ға дейін құбырды беріктікке
Алғашқы сынауды жүргізгенде ауа қысымы сынау қысымына дейін
Ауамен толтырған соң құбыр ішіндегі ауаның температурасын топырақ
Құбырдың диаметріне байланысты ұстаудың ең аз уақыты, сағ:
100мм – ге дейін – 0,5; 200мм –
Ор көмілген соң ақырғы пневматикалық сынау келесі жүйелілікпен
құбыр қысымы сынау қысымына дейін көтеріледі. Осы қысымда
Ұстау мерзімі біткен соң су дінгегінің 3000мм –
11.3 ҚҰБЫРДЫ ТЫҒЫЗДЫҚҚА СЫНАУ
Кысым 0,1 Па жоғары болса қатары 1,5 –
Барлық объектіні тығыздыққа сынағанда құбыр шеттеріне болат бұқтырмалар
Құбырды тығыздыққа сынағанда оны бір сағаттан кем емес
Қарау және сабын ертіндісімен тексеру мерзімінде құбырда қысымды
12. АЙЫРУ ЖҰМЫСТАРЫ
Судан айыру –жер астындағы сулардан немесе басқа сұйықтардан
Битум, қарамай, немесе полимер негізінде оралмалы және табақ
Бояп судан айыру –битумның, суық немесе ыстық мастикалардың,
Желімдеп су айыру- Айырылатын бетке шіруге төзімді оралмалы
Сылақталған су айыру- Екі түрі болады 1-Цемент құмды
Цемент құмды су айыру қабатының қалындығы 8-10мм және
Құрамалы табақ су айыру-қалындығы 2-6мм болат немесе қатты
Жоғарғы температура 80ºС және оданда жоғары және динамикалық
Агресивті ортадан конструкцияны қорғау үшін қолданылады.
12.1 Судан айыруға дайындық және оның негізгі
Айырылатын беттерді дайындау су айыру жұмыстарды басталғанға дейін
Асфальтпен сылақталған айыруды температурасы 160-180 ºС ыстық түрінде
Суық мастикасы 2-4мм қабатын ертінді сорылып, ертінді лақтырғыш
13. ҚАУІПСІЗДІК ТЕХНИКАСЫ
Құрылыс – жинақтау жұмыстарын жүргізгенде еңбекті және табиғаты
Сонымен қатар ауа, су және жер қыртысын ластанудан
Еңбектің қауіпсіздігін қамтамасыз ету және жұмысшыларды тазалық –гигиенаны
ҚМЕ(СНиП)III-4-80 “Құрылыстағы қауіпсіздік техникасы”;
ҚМЕ 1,01,001-94 “Санитарлық мөлшерлер және өндірістік объектілерге жобалау
ҚМЕ II-2-80 “үймереттер мен ғимараттарды жобалаудың өртке қарсы
Құрылыс жинақтау жұмыстарының қауіпсіздік мәселесін шешу ҚМЕ 3,01,01,85
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл курстық жұмыста студент құбырды салу жұмыстарын қайта
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.И.З Қашқынбаев «Жылу мен газ жүйелері құрылысының техналогиясы»
Алматы 2002ж
2.Волков «Справочник работника газовой промышленности», М: 1987г
3. С.К. Хамзин , А.К. Карасев «Технология строительного
4. М.Ш.Габдуллин «Проектирование организаций и технологий строительства наружных
5. ЕНиР Сборник9 выпуск2 «Сооружение систем теплоснабжения,
6. ЕНиР Сборник2 выпуск1 «Земляные работы. Механизированные и
7. ЕНиР Сборник22 выпуск2 «Сварочные работы. Трубопроводы» М:1987г
32
МАШИНА ЖИЫНТЫҒЫ РЕТІНДЕ ТОПЫРАҚТЫ ТАСМАЛДАУ ҮШІН АВТОСАМОСВАЛ ТАҢДАУ
Құбырлы пештердің типтері, параметрі. Құбырлы пештерді жөндеу және жөндеу кезіндегі техника қауіпсіздігі
АЖЫРАМАЙТЫН ҚОСЫЛЫСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚҰРАСТЫРУ
Қорғаныс газдарының ортасында автоматты дәнекерлеу
Жылыту жүйесінің қуаты
Мұнайды тұздан және судан тазарту
Орнату процесінің технологиясы және ұйымдастырылуы
Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау
Электр-газбен дәнекерлеу жұмыстарындағы қауіпті және зиянды өндірістік факторлар. Олардың адам ағзасына әсері. Электр-газбен дәнекерлеу кезіндегі адамдарды электр жарақат зардаптарынан қорғау
Жер асты газ құбырларының қызмет көрсету