Өмір бойы асырауда ұстау шарты
Ж о с п а р:
Кіріспе...................................................................................................3-4
Тарау. Рента шарты, өмір бойы асыруда ұстау ұғымдары.
Рента шартының ұғымы………………………………....5-13
Тарау. Рента шартының түрлері.
Тұрақты рента шарты……………………………………14-20
Ғұмырлық рента шарты……………………………….....20-22
Тарау. Өмір бойы асырауда ұстау……………………………23-27
Қорытынды…………………………………………………………….28
Қолданылған әдебиеттер………………………………………...……29
КІРІСПЕ.
Рента шарты құқық саласындағы азаматтық-құқықтық реттеудің алатын орны ерекше.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 28 тармағы рента және өмір
Рента шарты тарихының дамуы мына жағдаймен қызықты болып келеді:
Бұның бәрі 1963 ж. Қазақ ССР Азаматтық кодекста «Өмір
ХХ ғасырдың алпысыншы жылдарында болған зейнетақы мөлшерінің тез арада
ХХ ғасырдың тоқсаныншы жылдардың басында рента қатынастары тағы да
Қазіргі уақытта Азаматтық кодекстің 28 тарауымен регламенттелген рента –
Рентаға тән белгі бұл оның мүлікті рента төлеу
Рента реалдық (шынайылық) шарт, өйткені рента алушы рента төлеушінің
I Тарау. Рента шарты, өмір бойы асыруда ұстау ұғымдары.
Рента шартының ұғымы.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 517 бабына сәйкес:
Шарттың ұғымы рентаны экономикалық мағынасына сәйкес меншік қатынастарының ерекше
Мүліктің қозғалысы (айналымы) қөп қырлы құбылыс, ол мүлік тиесілігін
Осы қатынастарды реттейтін міндеттелік құқық экономикалық мағынада (мәнде)
И.Грешников рентаның тұрақтанған түсінігін берген: Рента сөздің кен мағынасында
Жылжымайтын мүліктің, көсіпорындарының иелері үшін ренталық табысты алудың шарты
Рента шарты бойынша бір тарап (рента алушы) екінші тараптың
Рента шарты мүлікті иеліктен шығаруға арналған шарттардың бірі .
Рента шартының ерекшелігі – мүлік төлемақы төленіп, не болмаса
Біздің қөзқарасымыз бойынша, рентаның тағы да бір нақты ерекшелігі
Аталған құқық барлық рента шарттарында пайда бола бермейді. Тек
Экономикалық ренталық қатынастар мүлікті жалдау (аренда) шартымен де нәтижелі
Аренданың ретті шарттары туралы айтатын болсақ, онда табысты үдайы
Сонда да рента алушының құқықтық жағдайы мүлікті жалға беретін
Біріншіден, рента алушыда кәсіпкерлік тәуекел (қауіп) орыналады. Екіншіден, кәсіпкерді
Сол сияқты қәсіпкер ретінде әрекет ететін азамат та ренталық
Сөйтіп, рента шарты мүлікті пайдаланудың жаңа заңды нысаны болады.
Егер мүлікте ерекше қасиеттер болса, онда меншік иесі өзіне
Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының жағдайын ескере отырып, рента
Жалпылама рентада оларды бөліп шығару мәжбүрлі қажетті болып келетін
Рента шартының ерекше белгілері ретінде А.П. Сергеев оның оған
Рента шарты бойынша тәуекел А.П. Сергеев әділ көрсеткендей рента
Біздің көзқарасымыз бойынша, тек тәуекелді сезінудің болжамы жеткіліксіз. Тараптар
Мәмілі екі жақты болып келетін жағдайда оның мақсаты күрделі
Сөйте тұра, ол мүліктің бұрынғы иесіне (оның пайдасына) артық
Рента шарты қазіргі азаматтық құқықта оларға реалдық (шынайылық) мінезі
Рента шарты бір жақты шарт болып табылады. Мүлік берілгеннен
Рента шартын және өсиетті қоспағанда ерекше бөлімінің нормалары өзге
Тараптар рента төленуі үшін берілген жылжымайтын мүлікке (жер учаскесіне,
Ал, егер рента ауыртпалығы туралы 520-бабы нормасының әсерін жылжитын
Рента жүктелiп берiлген, аталған мүлiктi басқа тұлғаның меншiгiне берген
Сондықтан, жылжитын мүлік иеліктен шығарылған кезде тараптардың қатынасы ренталық
Тағы да мынаны қосып айтуға болады. Рента ауыртпалығының мүлікпен
Қозғалмайтын мүлікті беру рента төлеушіні толық міндеттемеден босатпайды. Егер
Рента төленуін қамтамасыз ететін норманың міндеті мәні (әсері)
Рента төленуі үшін жылжымайтын мүлік берілетін болса, заң міндеттеме
Ренталық міндеттемені орындамаған үшін жауапкершілік қарастырылған. Азаматтық құқыққа жауапкершілікті
Яғни, оған азаматтық құқықтағы жауапкершілік (шарттық міндеттемелерді орындамағаны үшін)
Рента төлеу мерзімі өткізіп алған рента төлеуші ҚР АК
Барлық тізіліп айтылған жағдайлардан басқа реттерді ренталық қатынастарға азаматтық
II Тарау. Рента шартының түрлері.
Қазақстан Республикасының заңнамасымен рента шартының үш түрі көзделген:
Рента шарттарын жіктеудің негіздері осымен шектелмейді. Тұрақты рента және
Өмір бойы асырауда ұстау шарты осы екі шарттан едәуір
Тұрақты рента шарты.
Тұрақты рента тараптары болып рента алушы және рента төлеуші
Азаматтарды кәсіпкер ретінде тіркеу олардың тұрақты ренталық төлемдерді алуы
Тұрақты рента алушы ретінде егер бұл олардың мақсатына және
Коммерциялық емес заңды тұлғаларда олардың пайдасына өзге тұлғалармен орнатылған
Коммерциялық емес ұйымдардың пайдасындағы рентаны алушылардың қатары өзгеріп тұруы
ҚР АК 523-бабының 2-тармағына сәйкес олардың құқықтары заңды тұлғалар
Тұрақты рентаны төлеушілері болып азаматтар (жеке тұлғалар) және осыған
Тұрақты рента шартының нысанасы бір жағынан рента төленуі үшін
Баға. Тұрақты рента шартына қатысты рента төлеушінің меншігіне берілетін
Рента шартының тәуекелге негізделгеніне байланысты оның бағасы шартты түрде
Қалай болса да (қиындықтарға қарамастан) бекітілген сан тұрақты рентаның
Тұрақты рентаның төлеуші сатып алу бағасы дегеніміз бұл, оны
Мерзім. Тұрақты рента мерзімсіз төленеді, яғни оны төлеу міндеті
Мазмұны. Рента шартының мазмұны сатып алу-сату шартының мазмұны сияқты
Осындай жағдайда (рентаны төлеуден бас тартатын болса) рента төлеушісі
Тұрақты рента шарты рентаны сатып алу құқығы рента алушының
Ертерек айтылғандай, рентаны алушыда тек құқықтар болады. Ол ренталық
1) рента төлеушінің рента төлеу мерзімін бір жылдан астам
2) рента төлеушінің ренталық міндеттемені қамтамасыз ету (мүлікті кепілге
3) рента төлеушіні төлемге қабілетсіз деп тану, немесе рента
4) рента төленуі үшін берілген жылжымайтын мүлік ортақ меншікке
5) шартпен көзделген өзге жағдайлар.
Мысалы, рентаның тиісті емес нысанда төлеу, тұрақты рента төленуі
Тізіліп айтылғандай жағдайлар болып тұрса, рента алушының біржақты әрекеттеріне
Бұл міндет орындалмаса, рентаны алушы кепілдік нысанасына өндіріс айналдыруға
Шарттың мазмұнына рентаға мүлік ақыға немесе тегін берілді ме
Мүлік рентаға ақыға берілсе және мүлік кездейсоқ жойылса немесе
Ғұмырлық рента шарты.
Шарт элементтеріне жүгінсек, бұл шарттың құқықтық реттеуіне назар аударсақ,
Жоғарыда көрсетілген құқықтық мирасқорлықты қоспағанда әмбебап мирасқорлық болсын, талап
Рента төлеушілері болып қандай да болсын тұлғалар келе алады.
Ғұмырлық рента шартының пәні болып әрбір қозғалатын және қозғалмайтын
Рентаның мақсатты пайдалануы тікелей заңмен қарастырылмаған. Бірақ, егер біз
Мазмұны. Рента төлеуші рента төлемдерін уақтылы мерзімде төлеуге міндетті.
Егер ғұмырлық рента төлеу үшін мүлік тегін берілсе, ол
Рента төлеушісі үшін мүліктің кездейсоқ жойылу немесе бүлінуіне қатысты
Әрине, неше түрлі даулы жағдайларда бола алады. Мысалы, рента
III Тарау. Өмір бойы асырауда ұстау шарты.
Өмір бойы асырауда ұстау шарты бойынша рента алушы –
Өмір бойы асырауда ұстау қатынастарын реттеу ғұмырлық рента шартын
Шарт элементтері. Өмір бойы асыраумен қамтамасыз етілетіндер (асыраудағылар) болып
Өмір бойы үстаушы да (рента төлеуші) азаматты азық-түлікпен, тұрғын
Сондықтан, өмір бойы ұстау шарты қазіргі жағдайда толығынан азаматтық
Егер рента алушысы, яғни өмір бойы асырауда ұстауда болушы
Шарт нысанасы (заты). Өмір бойы асырауда ұстау шартының нысанасы
Нысананың екінші элементі асырауға қатысты біздің өз пікіріміз орын
Шартта асыраудың жалпы көлемі (сомасы) көрсетілуі тиіс. Тараптар шартта
Заңнама асыраудың бір айдағы ең төмен мөлшерін бекітеді. Ақшамен
Асыраудың көлемі туралы дау дамай туындаса, ол сот тәртібінде
Шартпен өмір бойы асырауды заттай беруді мезгіл мезгілді ақшалай
Шарттың мерзімі. Шарттың мерзімі асырауды алушының өмірінің
Шарттың мазмұны. Ғұмырлық рента шарты бойынша рента төлеушісі көбінесе
Рента төлеушіде оған өмір бойы асырауда қамтамасыз ету үшін
Өмір бойы асырауды берген кезеңде рентаны төлеуші рента төлеу
Өзінің міндеттемелерінің рентаны төлеуші елеулі бұзған реттерде рентаны алушы
Өмір бойы асырауды алатын тұлға өзге рента шарттары бойынша
ҚОРЫТЫНДЫ.
Рента шарты нотариалдық куәландыруға жатады, ал рента төлемдерін төлеу
Рента төлеу туралы міндеттеменің ұзақтығы мен рента алушының мүдделерін
Біреуге берілетін қозғалмайтын мүлік туралы рента шарты жазбаша түрде
Заң шығарушы шарт нысанына аса қатал талаптар қоятын жалғыз
Жалпы алғанда, рента шартының тарауына елдің экономикалық жағдайы, дамуы
Қәзіргі заманда Қазақстан Республикасы рента шарты бойынша даулар сирек
Керісінше көршілес Ресейде жалғыс басты азаматтар – пәтер иелері
Осындай киын жағдайға туспеудін амалы үкімет тарапынаң қарттардың әлеуметтік
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы.
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы, 2008 ж.
3. Гражданский кодекс РК (особенная часть), под редакцией Сулейменова
4. Гражданский кодекс РК, постатейный комментарий к особенной
5. Гражданское право Республики Казахстан. Жайлин Г.А., Часть Особенная,
6. Гражданское право Республики Казахстан. Жайлин Г.А., Часть Особенная,
7. «Азаматтық-құқықтық шарттардың жекелеген түрлері», 2006 жыл.
8. Гражданское право России, Курс лекций, под ред. О.Н.Садикова,
9. Договор ренты: актуальные проблемы гражданского права, Яргина Е.А.
10. Шершеневич Г.Ф., Курс гражданского права, 2001 г.
11. Постатейный комментарий Гражданского кодекса Российской федерации, Москва, 1999
12. Гражданское законодательство, выпуск, 165, Алматы, 2004 г.
13. Нотариальная деятельность в Республике Казахстан, Алматы, 2007.
28
Өмір бойы асырауда ұстау шартының құқықтық реттелуінің мәселелері: теория және тәжірибелік мәселелері
Рента шартының ерекшелігі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ РЕНТА ШАРТТАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ СИПАТЫ
Рента шартының жалпы ұғымы мен нысаны
РЕНТА ШАРТТАРЫНЫҢ МӘНІ
Рента шарты туралы ұғым
Рента шартының түрлері
Рента шартының түсінігі мен түрлері
Өмірбойы асырауда ұстау шарты
Тұрақты рента шарты