Қаржылық инвестициялардың есебі

Мазмұны.
1. Кіріспе………………………………………………………………………3
2. Негізгі бөлім.
2.1 Инвестициялардың ұғымы және оның жіктелуі.........................................5
2.2 Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктердің және тәуелді серіктестіктердің
2.3 Еншілес шаруашылық серіктестіктің инвестициясының есебі..............12
2.4 Қаржылық инвестициялардың есебі..........................................................14
3.Қорытынды...................................................................................................25
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі..........................................................27
1. Кірірспе.
Кәсіпкерлік табысты, капитал өсімін немесе
• борышқорлық - облигациялар, қазыиалық вексель, депозктгік сертификаттар
-Инвестиция көздері:
а) жаңадан жасалған құн (таза табыстың жиналған бөлігі);
б) кредиттік ресурстар.
Инвестицияны мына топтарға жіктеуге болады:
1.Жұмсау мерзімі бойынша:
• қысқа мерзімді - бір жылға дейін иемдену
• ұзақ мерзімді - бір жылдан көп иемдену
• мерзімсіз инвестициялар.
¥зақ мерзімді және мерзімсіз инвестициялар - бұл қосымша
2. Тағайындалуы бойынша:
• қаржылық - кұнды қағаздарға жұмсау;
• нақты (мүліктік жұмсау)
- субъектінің негізгі капиталына жұмсау және материалдық-өндірістік қордьщ
3. Шығу тегі бойынша - бірінші, екінші.
4. Болу формасы бойынша - құжаттық, қүжатсыз.
5. Ұлттық тегі бойынша - отандық, шетелдік.
6. Қолдану түрі бойынша - инвестициялық (капиталдық), инвестициялық
7. Иемдену қатары бойынша - жеке, жалпы.
8. Шығарылым формасы бойынша - эмиссиондық, эмиссиондық емес.
9.Меншік формаеы бойынша - мемлекеттік, корпоративтік.
10. Айналыс сипаты бойынша - нарықтық. нарықтык емес.
11. Тәуекелдік деңгейі бойынша— аз тәуекелдікпен, мүмкін үлкен
• капиталды тәуекелдік - бүл барлық жұмсалымға арналған
• алмайтын тәуекелдік;
• уақытша тәуекелдік - міндетті түрде ысырапқа ұшырататын
• заңдық өзгерістер тәуекелділігі - шығъш мен ысырапқа
• өтімділік тәуекелділігі (риск ликвидности) - инвестицияны өткізу
• нарықтық тәуекелдік -
• кредиттік және іскерлік тәуекелдік - борыштық
• проценттік тәуекелдік - нарықтағы проценттік мөлшерлеменің өзгеруіне
• валюталық тәуекелдік. - шетелдік вшіютадағы инвестициямен байланысты
12. Қолма-қол табыс бойьгаша - табыстық, табыссыз. .
13. Қаражатты жрісау формасы бойынша:
• борыштық - құнды қағаздардағы кемесе міндеттердегі мнвестиция;
• келі үлестік (владельческие долевые) - нарықты субъектінің
• жеке жобалар (кенішті игеру - разработка месторождения),
14. Экономикалық мәні (құқьщ түрі) бойынша - мүліктік,
15. Халықаралық және отандык стандарт бойыңша бухгалтерлік есепте
а) қаржылық (БЕС (СБУ) 8 «Қаржылық инвестиция есебі»
ә) еншілес, тәуелді және бірігіп бақылау арқылы шаруашынық
Бұған қоса, инвестиция мыналарға бөлінелі:
- тікелей - басқа субъектілердің жарғылық капитатіындағы инвестициялар:
2. Негізгі бөлім.
2.1 Инвестициялардың ұғымы және оның жіктелуі
Нарықта болатын бағалы қағаздар биржалық немесе биржалық емес
Нарықтық емес бағалы қағаздар бір қолдан екінші қолға
Бағалы қағаздар әрекет ететін орыны бойынша ақша нарығының
Ақша нарығы дегеніміз - қысқа мерзімді бағалы қағаздардың
Бағалы қағаздар нарықтық капиталдар ретінде бір жылдан астам
Бағалы қағаздардың атқаратын ролі бойынша: негізгі (акциялар мен
Бағалы қағаздарды өздерінің алдына қойған міндеті мен мақсатына
Инвестор бағалы қағаздар нарығында жұмыс істей жүріп салымдарды
Қоржындық (портфелдік) инвестициялаудың объектілері ретінде әртүрлі бағалы қағаздар:
Қоржынды құрастыру кезінде инвестор келесі факторларды есепке алуы
Инвестор инвестициялық мақсатына тәуелді белгілі бір типтерді қалыптастырады.
Қоржынның бірінші типінің мақсаты өсімді көбіне дивиденттер мен
Қоржындардың екінші типі дивиденттер мен процентгер есебінен табыс
Ақша нарығының қоржындары (портфелі) капиталды толық сақтау мақсатынан
Қоржындардың есуіне қоржынға енген құрылымдардың өзгерісі мен бағамдары
Қоржын қызмет етуінің уақытына байланысты мерзімі шектелген және
Мерзімі шектелген қоржын тек табыс табуға талпыныс жасап
Мүмкіндігінше толықтырылатын, қайтарып алынатын және тұрақты қоржындар ажыратылып
Инвестиция — экономиканы дамудың тұрақты және жоғарғы қарқынын
Инвестицияны дамытуда кәсіпорындарды қаржыландыратын және ұзақ мерзімге несие
Қаржылық инвестициялар инвесторлар үшін ішкі және сыртқы инвестициялар
Қазақстан Республикасының заңдары экономиканың барлық саласын инвестициялық түрғысынан
Түптеп келгенде, инвестициялардың мақсаты - жаңа технологияларды, алдыңғы
Қазақстан Республикасының экономикасын көтеруде және оны одан әрі
Шетелдік инвестициялар Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының жарлық капиталына
Шетелдік инвесторлар заңға қайшы келмейтін кез келген қызметпен,
Шетелдік инвесторлар өздерінің қызметінен алған табысын өз қалаулары
2.2 Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктердің және тәуелді серіктестіктердің
Заңды тұлға басқа кәсіпорындардың пакет акциясын, қатысу үлесін
Егер де инвестордың қатысу үлесі 50% және одан
Егер де инвестордың қатысу үлесі 20%-тен астам болса,
Егер де инвестордың қатысу үлесі 20% акциясынан аспаса,
Инвестицияның есебі 2000 "Инвестициялар" бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі, оның
Бұл бөлімнің шоттары еншілес, тәуелді серіктестіктер мен бірлесіп
2040-2310 шоттар активті және күрделі болып келеді. Талдамалы
Инвестицияларды есепке алу Бухгалтерлік есептің №14 "Тәуелді шаруашылық
Тәуелді шаруашылық серіктестіктердің инвестициялық есебі. Тәуелді серіктестік инвесторлардың
- үлестік қатысу әдісі;
- құндық әдіс (немесе құн әдісі).
Үлестік қатысу әдісі —инвестицияларды иеленген мезетте сатып алу
Тәуелді шаруашылық серіктестігінің жинақталған таза табысының жалпы сомасынан
Егер де инвестордың салған инвестициясының баланстық құны тәуелді
Тәуелді шаруашылық серіктестігінің активтерінің қайта бағалануына байланысты инвестордың
Инвестор өзінің тәуелді шаруашылық серіктестігінің таза табысында үлестік
Мысал. "Шығыс" ААҚ қоғамы "Темір" ААҚ-ның 33% және
"Шығыс" ААҚ сатып алғаннан кейін, бір жылдан соң,
Екінші жылдың қорытындысы бойынша "Темір" ААҚ 1000 мың
Енді осы жасалған операцияларымен байланысты шоттар корреспоңденциясын қарастырып
Тәуелді шаруашылық серіктестік деген анықтамаға сәйкес келмеген күннен
2.3 Еншілес шаруашылық серіктестіктің инвестициясының есебі.
Еншілес шаруашылық серіктестік — негізгі серіктестіктің бақылауында болатын
- үлестік қатысу әдісі;
- ұзақ мерзімді инвестицияны есептеу әдісі.
Негізгі серіктестік өзінің еншілес серіктестігіне инвестициясын бөліп, біріктірілген
- егер де еншілес серіктестік жақын келешекте сату
- егер де еншілес серіктестік ұзақ мерзімді қатаң
Негізгі серіктестіктің біріктірілген (консолидалынған) есебіне енбей қалған жағдайда
Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктің инвестцияны жүзеге асыруы -
Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар активтерді бірігіп алады, жасалған
- бірлесіп бақылайтын өндіріс;
- бірлесіп бақылайтын активтер.
Бірлесіп бақылайтын өндіріс — занды тұлғаны құрмай тұрып,
Әрбір қатысушы бірлесіп бақыланатын өндіріс бойынша өзіне тиесілі
Бірлесіп бақылайтын активтер — жалпы мақсат үшін алынған
2.4 Қаржылық инвестициялардың есебі
Қаржылық инвестициялардың есебі 1100-2200 "Қаржылық инвестициялар" бөлімшесінің шоттарындажүргізіледі.
1150 шоттары активті, күрделі, негізгі болып табылады. Осы
Қаржылық инвестициялардың шоттары бойынша талдамалы есеп инвестициялардың түрлері
Қаржылық инвестициялар сатып алу кезінде ол оның сатып
Құнды қағаздар инвестициясының өтелу құны мен оның сатып
Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар бухгалтерлік баланста: не ағымдағы
Егер де қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы (нарықтық)
Қысқа мерзімді қаржылық инвестиция өссе, онда ол табыс
Егер де қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы немесе
- жалпы қоржындық (портфельдік) жиынтығымен;
- инвестицияның түрі бойынша қоржындық жиынтығымен;
- жеке инвестициялары (әрбір инвестициясы) бойынша.
Бұл кезде сатып алынған бағасы ағымдағы (нарықтық) бағадан
Енді біз баланс құнын анықтаудың тәсілдеріне бір мысал
Жоғарыда көрсетілген варианттың біріншісі бойынша қысқа мерзімді қаржылық
Ал екінші вариант бойынша акцияның баланстық құны ең
Үшінші вариант бойынша қысқа мерзімді қаржылық инвестиция мынадай
"А" компаниясы
"Б" компаниясы
"С" компаниясы
Құны бірдей;
"Г" компаниясы
"К" компаниясы
"М" компаниясы
"Н" компаниясы
"П" компаниясы
"О" компаниясы
Бұл варианттағы 135 мың теңге (1630,0 -1495,0) теріс
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестиция бухгалтерлік баланста төмендегідей жолмен
- сатып алу құнымен;
- қайта бағалау құны ескерілген құнмен;
- сатып алынған құнымен және ағымдағы құнның ең
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияларды қайта бағалау үшін: қайта
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияның қайта бағаланған сомасы меншік
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар құны төмендеген жағдайда сезсіз
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестиция қысқа мерзімді инвестициясына өтетін
Егер инвестиция бұрынырақта қайта бағаланған болса, онда қайта
Егер де қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы құнмен
Бұр арада бұрындары жүргізілген қайта бағалау сомасы инвестицияның
Қысқа мерзімді инвестицияларды ұзақ мерзімді инвестицияға аударсақ, онда:
Енді біз бұл қалай есептелетіндігі туралы, бір мысал
- акцияның инвестициясы;
- облигацияның инвестициясы;
- басқа да қаржылық ивестициясы.
115 "Акциялар" шотында кәсіпорынның, басқа кәсіпорындардың, банктердің және
Акцияларды алған кезде 1150 "Акциялар" шотының дебеті бойынша
Акцияларды алған кезде есеп айырысу шоттарын жанай етіп,
Акцияларды сатқан жағдайда және басқа да жағдайда олар
Мысал. "Шығыс" ААҚ ағымдағы жылдың маусымында жай акцияны
- "Цемент" ААҚ - 10000 дана 300 теңгеден
- "Темир" ААҚ - 8000 дана 450 теңгеден
- "ІВS" ААҚ - 5000 дана 200 теңгеден
Осы алынған акциялардың жиынтығы, "Шығыс" ААҚ акцияларының шамамен
"ІВS" ААҚ-ында акцияны алуымен байланысты брокерлердің қызметі 15
Бір акцияның ағымдағы құны мынаны құрады:
"ІВS" ААҚ ағымдағы жылдың қарашасында қайта сату мақсатында
"Темір" ААҚ ұзақ мерзімді иелік ету мақсатында 5000
"Цемент" ААҚ 10000 дана акциясына 100 мың тенге
"Цемент" ААҚ ағымдағы жылдың сәуірінде қайтадан 10000 акцияның
Енді біз осымен байланысты шоттар корреспонденциясын жасап көрейік.
Облигация дегеніміз — ұстаушысына (иесіне) өз құнынан процент
Облигациялармен байланысты операциялардың есебі 1130 "Облигация" шотында жүреді.
1130 "Облигациялар" шотында мемлекеттік және жергілікті займдардың проценттік
мен қозғалысы және осындай құнды қағаздар сатып алу
Облигациялардың төмендегідей реквизиттері болуы керек: аты, фирмалық атауы
Облигацияға салынған қаражат инвестициясы олардың коминалдық құнының деңгейіне
Облигацияны алудың екі нүсқасы бар: номиналдық құнынан үлкен
Облигацияларды сатып алу және олардан алынған табыстар бойынша
1. Облигация, номшшлдық құны бойынша шыгарылган. Кәсіпорын 1
1130-2020-ші "Облигациялар" шоты дебеттеледі де, 1040 шоты кредиттеледі
Сатып алынған облигациялар бойынша жылдық проценттердің сомасы: 1
Әрбір үш ай сайын облигация эмитентінің шығарылым шарттары
Облигациялардың жабылу (погашение) мерзімі таянған кезде эмитент инвесторға
Дт 7410, Кт 2020 - 1 000 000;
Дт1280, Кт6210 - 1000 000;
Дт1040,Кт1280 - 1000 000.
2. Сыйақысымен (сыйлығымен) шығарылған облигация. Эмитент 1000000 теңге
Облигациялардың номиналдық құнына қосылған (плюс) сыйлықты қоса есептегенде,
Облигациялар бойынша проценттердің ай сайынғы сомасына (1 000
Эмитент әрбір жарты жыл сайын облигациялар бойынша түсетін
Табысты есептеудің әрбір кезінде ай сайынғы сатып алу
Облигацияның жабылу кезеңі таянған кезде эмитент инвесторға оның
Сонымен, кәсіпорын осылайша облигация эмиссиясында қарастырылған 500 000
3. Жеңілдіктерімен (скидкасымен) шығарылған облигация. Кәсіпорын бір облигацияның
Сатып алу кезіндегі оның проценттік ставкасы 29%-і құрады.
Шегерімімен есептелген облигацияның сатып алу құны 1130 шотының
Проценттерден түсетін табыстарды ай сайынғы есептеу кезінде 20
Эмитент проценттер төлемін төлеген кезде (жылына 2 рет)
Проценттерден түсетін табыстың әрбір есептелуі кезінде кәсіпорынның табыс
Егер де қаржылық инвестициясы, алатын кезеңі үшін есептелген
Инвестицияны сатып алушылар бухгалтерлік есепте оны номиналдық құны
403 шотта: депозиттік сертификаттар, депозиттер, бондар, қазыналық вексельдер,
Депозитті сертификат - салушының депозитті алуға құқығын куәландыратын
Депозиттер — бос ақша қаражаттарының банктердегі салымдары. Олардың
Бондар — мемлекеттік қазына, жекелеген мекемелер мен кәсіпорындар
Қазыналық векселъдер - мемлекеттік қысқа мерзімді міндеттемелердің түрі;
Қазыналық ноталар - қазыналық эмиссия тәртібі бойынша шығарылатын
Шартты бағалы қағаздар — бұл опциондар, варранттар, қаржылық
Опцион — опциондық контрактінің нәтижесі болып табылатын
Опциондық шарт (контракті) жасалынған үсынысты ескерілген мерзімі ішінде
Варрант - бұл негізгі бағалы қағаздарды шығарумен қатар
Варранттар кей жағдайда бағалы қағаздың өзімен бірге ұсынылады
Фъючерлік контракт — мәміле жасасу кезінде белгілі бір
Төменде 403-ші "Басқалай қаржылықинвестициялар" шоты бойынша шоттар корреспонденциясы
403 шоты бойынша талдамалы (аналитикалық) есеп қаржылық салынымдар
3.Қорытынды.
Инвестициялар деп өнеркәсіптің, құрылыстың, ауыл шаруашылығының және экономиканың
Инвестицияның көзі болып жаңадан қалыптасқан (құрылған) құн немесе
Қаржылық инвестиция өзінің пайдалану мерзіміне қарай, қысқа
Инвестиция өзінің арналымы немесе алынған мақсаты бойынша: қаржылық
Нақты инвестициялар — бұл кәсіпорынның негізгі капиталын және
Қаржылық инвестициялар — бұл субъектінің табыс алу мақсатында
Капиталды бағалы қағаздар кәсіпорынды дамыту үшін, оның капиталын
Бағалы қағаздар құқығы бойынша кімге жататындығы туралы белгілерін
— бағалы қағазды ұсынушыға — құқықтарын орындау үшін,
- атаулы бағалы қағаздар — белгілі бір адамның
- ордерлік бағалы қағаз - ол ең алғашында
Борыштық бағалы қағаздар пайыздарды (проценттерді) төлеуді және негізгі
Инвестициялық, бағалы қағаздар эмитент активтерінің бір бөлігін иемденуге
Бағалы қағаздар эмитенттік сипаты бойынша: мемлекеттік (Үкімет пен
Мәмілеге байланысты шығарылатын бағалы қағаздар: фондылық (акциялар, облигациялар)
Фондылық бағалы қағаздар көптеп шығарылуымен (эмиссиясымен) ерекшеленеді және
Саудалық бағалы қағаздар коммерциялық бағытқа ие: олар негізінен
Нарықтағы айналыс ерекшеліктеріне байланысты бағалы қағаздарды нарықтық (айналыстағы)
4.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1.Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы: Қазақстан
2.Қаржылык есеп берудің халықаралық стандарттары. - Алматы: Раритет,
3.Қазақстан Республикасының 1998-2000 жылдарға арналған бухгалтерлік есеп пен
4. Аудиторлық іс-қызмет
5.Мемлекеттік және қадағалаушы міндетті іс-кызмет аясын реттеу туралы:
6.Акционерлік қоғамдар туралы:
7.Бухгалтерлік есеп
8.Қазакстан аудиттің халықаралық
9.Шетелдік инвестициялар туралы:
10.Банкроттык жайында Қазақстан Республикасының 1997
11.Қазакстан Республикасының Конституциясы. - Алматы: Әділет Пресс, 2003.-40
12.Қазакстан Республикасының Азаматтық
БОРКИ, 2004. - 236 б.
13.Боумэн К. Основы стратегического менеджмента: Пер. с англ.,
14. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы.
15. Реуэль А.Л. «Экономических учений» Москва 1972г.
16. Сәбден О., Тоқсанова А. Шағын кәсіпкерлікті басқару.А,2002ж.
17.Үмбеталиев А., Ғ. Керімбек «Кәсіпорын экономикасы
18. Ілиясов Қ.Қ., Құлпабаева С. Қаржы. Алматы, Алматы
19. Ядгаров Я.С. «История экономических учений»
20. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы
27
2310
4110
2310
2310
2310
2310
1240
2310
2310
5320
7470
2310
5320
2310
4110
1270
1270
6110
2310
2310
6210
7410
2110
1040
2110
2040-2310
2040-2310
2040-2310
2040-2310
1330 1350 2411
2416 2730
1050 1020
1250
3320 3330
3310 3540
2040-2310
6260
2040-2310
7470
2040-2310
2040-2310
2040-2310
1220 1230 1270
2040-2310
2040-2310
2040-2310
7410 1210 1280 2230
2040 2310 6210
1160
1150
1150
1150
1270
4110 4430 4110
1040
4110
4110
4110-4430
4110
1060
1000
1270
1150
6160
1270
6110
1410
1040
1150
6210
1210 1040
1270
1150
6160
1070 1110 1120
1040-1070 1040
1040
1040
1120
1110
1270
6110
1040
1270
7410
1280
1110
6210
1040
1280
1110
1040
1050
3310
1270
6110
1040
1050
3310
1270
7410
2810
1040
1050
1110
6210
2810

Ұқсас жұмыстар

Шаруашылық жүргізуші субъектісіндегі қаржылық инвестиция есебі

Инвестициялар есебі туралы мәлімет

Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялары

Кәсіпорын капиталын ұлғайту үшін инвестицияларды тарту есебі

Инвестициялар туралы түсінік, олардың жіктелуі

Қаржылық инвестиция түсінігі

Қаржы инвестиция есебі

Инвестициялардың мақсаты және инвестиция есебі

Қаржылық инвестициялар есебі