Жайық өзеніндегі өндірістік бекіре табынының жастық құрамы
Жоспар.
Кіріспе. . . .
1. Әдебиетке шолу. . . .
1.1. Балықтардың негізгі тіршілік ортасы. . .
1.2. Гидробнонттарға анропогендік әсер ету. . .
1.3. Өсіру объектісінің балық шаруашылық – биологиялық ерекшеліктері. .
2. Су қоймасының географиялық – климаттық жағдайы. .
3.1. Материалдармен зеттеу әдістері. . .
3.2. Су қоймасының гидрохимиялық және гидробиологиялық режимінің ерекшеліктері.
4. Өндірістік балық түрлерінің популяциялық жағдайы. . .
5.1. Тіршілік қауіпсіздігі бойынша нормативті-техникалық құжаттарға анализ. .
5.2. Жұмыс кезіндегі қауіпсіздік техникалары. . .
5.3. Зиянды және қауіпті факторлардан сақтау. . .
5.4. Өрт қауіпсіздігі. . . .
5.5. Төтенше жағдайлар кезінде қызметкерлердің әсер етуі. .48
5.6. Механизммен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік. .
6. Табиғат ортасын қорғау. . . .
7. Қортынды. . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер. . . .
Ұсыныс. . . . .
Кіріспе.
Негізінен балық шаруашылығын жүргізуде ішкі су қоймаларының маңызы өте
Алыстан алмай – ақ өзіміздің бір кездегі балыққа
Осыдан келіп су қоймаларындағы балық популяциясын қайтадан қалпына
Бұл жағдайға байланысты ішкі су қоймаларының балық ресурстарын өндіру
Менің алдағы мақсатым диплом жұмысын орындай отырып, Жайық
1. Әдебиетке шолу.
1.1. Балықтардың негізгі тіршілік ортасы.
Балық қорын өндіру – балықтардың санымен биомассасын өндірудің
П.П. Ивановтың жазуы бойынша (1998ж) 40 – 50
Л.Б.Кляшториннің айтуынша (1982ж) су қоймаларындағы ихтиофаунаның байлығымен алуан
В.И. Козловтың (1998ж) жазуы бойынша, балықтардың тіршілігі
Г.В.Никольскийдің (1971ж) айтуы бойынша, ішкі суларда және
В.Р.Протасов (1968ж) ішкі су қоймаларының ықшамдылығы және олардағы
И.М.Шерманның (1989ж) ойынша, ішкі сулардың балық байлығын пайдалануды
Ю.А.Привезенцевтің (2004) жазуынша суда оның химиялық құрамының алуан түрлілігін
Н.М. Бессоновтың (1987 ) айтуынша суға органикалық материалдардың
В.И.Козлов, Е.И.Кружалина (1977) мәліметтері бойынша су көзі түрдің сақталуын,
А.И.Канаев (1986) су температурасының ауа температурасына қарағанда тұрақты екенін
Е.Б.Локтионов және Р.М.Клеткиннің (1987) жазуынша гидробионттар тіршілігінде су температурасының
Г.В.Никольский (1974) мәліметінше гидробионттардың тіршілігіндегі қоректену, зат алмасу,
А.С.Константиновтің (1986) пікірінше температуралық әсер ету әсіресе организмнің ерте
В.Р. Протасов (1968) су мөлдірлігі су қоймасы жағдайын анықтауға
И.В.Барановтың жазуынша (1982 ж.) газдық режимі барлық гидробионттардың тіршілік
В.А.Власов, С.Б.Мустаевтың (2001) мәліметінше су қоймасының газ
Н.В.Пучков (1954) жазуынша эмбриогенез процесіне оттегі жағдайының әсері
Г.В.Никольский (1971) оттегі мөлшерінің төмендеуі су қоймасының зоогигиеналық жағдайын
Ф.М. Магомаевтің (2003) жазуынша, барлық балықтарды оттегіге қатынасы
1. Оттегіні өте көп мөлшерде қажет ететін балықтар(1л /
2. Оттегі мөлшерін салыстырмалы түрде көп қажет ететін балықтар
3. Оттегіні аздаған мөлшерде қажет ететін балықтар (1л/ 4-5
4. Оттегі мөлшерінің өте төмендеуін көтере алатын балықтар (1л/
П.А. Мойсеевтің мәлімдеуінше (1981 ж.) судың белсенді реакциясы гидробионттардың
С.А.Зерновтың айтуынша (1934 ж.) су қалыңдығындағы көмірқышқыл газ мөлшерінің
Судағы барлық тіршілік иелеріне кері әсерін тигізуші болып метан
В.А.Догельдің мәлімдеуі бойынша (1975 ж.) қыс кезінде фитопланктондардың минимумы
А.С.Константиновтың айтуы бойынша (1979 ж.) су зоопланктоны негізінен түссіз
Г.В.Никольскийдің жазуынша (1945 ж.) судағы нейстонмен плейстон басқа континенталды
Н.П.Наумов, Н.Н.Карташевтың мәлімдеуінше (1979 ж.) өзен литоралында бентостың алуан
А.С.Константиновтың хабарлауынша (1986 ж.) орташа ендіктердегі сулар әдетте фитобентос
Г.В.Никольскийдің жазуы бойынша (1974 ж.) әртүрлі су организмдерінің азықтық
И.М.Анисимова, В.В.Лавровскийдің мәлімдеуінше (1991 ж.) әрбір балық түрлері белгілі
Бейбіт балықтарды бентофагтар, плантофагтар және өсімдік қоректі деп ажыратады.
П.А.Моисеев, Н.А.Азизова, И.И.Курановалардың жазуынша (1981 ж.) жыртқыш балықтар жемін
Көпшілік жыртқыш балықтар азық болатын балықтарды басымен тұтас
А.И.Исаев, Е.И.Карпованың жазуы бойынша (1989 ж.) көлдің зообентосы фитобентосқа
В.С.Савовскаяның айтуынша (1981 ж.) көптеген балықтар аралас азықпен қоректенеді,
1.2. Гидробнонттарға анропогендік әсер ету.
Су қоймаларындағы балық қорының өндірілуіне адамдардың өзен, көл ресурстарын
Өндірістің және кеме жолының дамуы, жаңа су жүйелерін пайдалану
В.И.Лукьяненконың (1983) жазуынша қазіргі кезде әр түрлі типтегі қалдықтар
А.И.Исаев және Е.И. Карпова (1989) мәліметінше су қоймалары үшін
Антропогенді факторларға барлық факторлар жатады. Судың құрамы мен
тікелей не шашыранды заттар болып, ағын суларда қатты күйдегі
атмосферадан келетін қалдықтар
өзен мен көлдерде кемеден шығатын ластаушы заттар:
судың түбінен шөгінділерден пайда болатын ластаушы заттар.
Т.Жауырұлының (1996ж) елімізде өзендердің көбі гидроэнергетикалық және ирригациялық
П.А.Моисеев,А.С.Вавилкин және И.И. Куранованың (1975ж) ұйғарулары бойынша балықтар
Ә.Құланбай мен С.Смайылдың (2003ж) айтуынша, балық шаруашылығы мақсатына
В.А. Власовтың (2001ж) пікіріне сүйенсек, қазіргі кезде ірі көлдердің
Ал, Ғ.Мұқанова (2004ж) өзінің «Каспий – Жайық» мақаласында Қазақстанның
В.И.Козлов, Л.С.Абрамович, Ф.Г.Мартышев (1980ж) пікірлері бойынша, ішкі сулардың
Е.Б. Локтионовтің (1985 ж) айтуынша, қазіргі уақытта өндіріс орындарының
В.Н.Пучков (1954ж) өзінің «Балықтардың физиологиясы» еңбегінде балықтар тіршілік
Т.А.Детлаф, А.С.Гинзбург, О.И.Шмальгаузеннің (1981ж) «Бекіре тектес балықтардың дамуы» оқулығында
А.Медеуованың (2000ж) жазуы бойынша ішкі сулардың тазалығын сақтауды үздіксіз
Р. Бейбітұлының (1996ж) ойынша, суларды қорғауға аса мән
Т.А.Баклашованың (1980ж) мақаласынан түйгеніміз, сулардың балыұ өнімдерін көтеру мақсатында
1. Сулардағы ауцлануға тиісті балық көлемін дұрыс анықтаудан балық
2. Суларды ластаудан сақтау арқылы оның балық қорының
3. Ірілі – ұсақты сулардағы жыртқыш және тамақтық
4. Суларға жаңа балықтарды қоныстандырудан олардың
5. Жемтік организмдерді жерсіндіру арқылы сулардың балық өнімділігін
Қ.А.Қуанышқалиевтың (2005ж) мақаласына сүйенсек, соңғы жылдары кәрі Каспийден
Геология-минерология ғылымдарының докторы, академик Қ.Аманиязов өз сөзінде 1994 жылы
Табиғат зерттеуші Вернадский 1926 жылы биосфера туралы ғылымның негізін
В.В. Лавровскийдің (1987 ж) пікіріне сүйенсек, әр жылы
А.В.Киреевтің (1970ж) пікіріне сүйенсек, теңізден өз үлесін алуға ұмтылып
В.Я Скляров (1989 ж) өз еңбегінде, компаниялардың
Мәліметтерге қарағанда XVII ғасырда Маңғыстауға он экспедициялық отряд келген.
Маңғыстау өлкесін зерттеуде Г.О.Карелиннің сіңірген еңбегі зор. Белгілі саяхатшы,
Г.О.Карелиннің айтуынша, мұнай қоры жөнінен Маңғыстау облысы Атыраудан кейінгі
А.К Чижик (2001 ж) өз сөзінде, «ең
А.Д.Қалимұқашеваның (2000ж) айтуынша, Қазақстанда 1997 жылғы 15 шілдеде
Д.М.Кацтың (1981ж) пайымдауынша, суды үнемі пайдалануда үлкен кемшіліктер
Д.Дейвистің (1985ж) ойынша, өндіріс орындарымен қатар айдындарды
М. Сүмесінов (2006ж) су көзерін ластаушылардың қатарына өндіріс орындары
1.3. Өсіру объектісінің балық шаруашылық – биологиялық ерекшеліктері.
Балықтарды ғылыми негізде аулау, өсіру, жерсіндіру жұмыстары олардың
Балық шаруашылығын дұрыс жүргізу үшін су қоймаларындағы балық түрлерінің
Қортпа (Hnso hnso L.).Т.А. Баклашованың (1980) жазуы бойынша, қортпа
П.Г.Борисов пен Н.С.Овсянников (1954) қортпаның тіршілігі екі кезеңге, теңіздегі
Е.А.Веселовтың (1977) пікірінше, қортпа балығының төлдегіштігі оның көлеміне байланысты.
Сібір бекіресі (Acipenser baeri Brandt). Т.А.Детлав, А.С.Гинзбург, О.И.Шмальгаузен (1981)
Орыс бекіресі (Acipenser guldenstadti Brandt). А.Ф. Карпивич(1975) өз еңбегінде
П.Г.Мусаев (2000) уылдырықтың инкубациялануы 90 сағат ішінде ағыс
Пілмай (Acipenser nudiveris Lovetzky). В.М.Распоповтің (1993) пікіріне сүйенсек,
Сүйрік (Acipenser ruthenus L). В.П.Ивановтың (2000) жазуынша,
Шоқыр (Acipenser stellatus Pallas). З.В. Федорованың (1998) пікірі бойынша,
Э.Д.Пельцам (1886) шоқыр балықтарының аталықтарының жыныс жетілуі тіршілігінің
Бестер (қортпа +сүйрік). Ю.П. Мамонтовтың (1988) мәлімдеуінше, 60
2. Су қоймасының географиялық – климаттық жағдайы.
Орал тауынан бастау алатын Жайық өзені, Батыс Қазақстанды Солтүстіктен
Климаты. Қыстың аяғында қар ерімей жатып – ақ бұл
Маусымдық температураның ауытқуын 1 -кестеден көруге болады.
1 - кесте.
Ауаның орташа айлық және жылдық температурасы, С
Пункт 01 02 03 04 05 06 07 08
Жайық өңірі -14,8 -13,6 -7,2 5,3 14,7 20,0
Ең жылы шілде айы болып табылады. Бұл кезде
Жел жылдамдығы тәуліктің ауысы кезінде анық байқалады. 13.00
2- кесте.
Желдің орташа айлық және жылдық жылдамдығы, м/сек
Пункт 01 02 03 04 05 06 07 08
Жайық өңірі 5,4 5,8 5,8 5,0 5,0 4,2 4,0
Кестеде көрсетілгендей жылдың ақпан, наурыз айларында желдің
Климат үшін маңызды болып табылатын құбылыс жауын –
3 – кесте.
Жауын – шашынның орташа айлық және жылдық
Пункт 01 02 03 04 05 06 07 08
Жайық өңірі 19 14 19 22 25 24 33
Кесетден көріп отырғанымыздай, жауын – шашынның орташа айлық
3. Өзіндік зерттеу нәтижелері
3.1. Материалдар мен зерттеу әдістері
Зерттеу Жайық өзеніне 2007 жылы жүргізілді. Биологиялық
Аулау кезінде барлық балық түрлерінен 97 балық ұсталынды.
қортпа- 27
бекіре -18
шоқыр -21
пілмай -16
сүйрік -15
Балықтарға анализ жалпы әдістеме бойынша жүргізілді /Правдин 1966, Чугонова
Сонымен қатар фито-зоопланктон және бентостардан сынама алынды. Фитопланктон батометр
Өзеннен гидробиологиялық жиынтық бойынша барлығы 20 сынама алынды.
Гидробиологиялық анализ жүргізумен бірге судан гидрохимиялық анализге сынама
Су қоймасының гидроклиматтық мәліметтері гидрометтоцентрдегі жыл сайынғы және көп
3.2. Су қоймасының гидрохимиялық және гидробиологиялық режимінің ерекшеліктері
3.2.1. Су қоймасының гидрохимиялық сипаттамасы
Су қоймасында өтетін биологиялық процестер белгілі мөлшерде су химизіне
Жайық өзенінің судағы химиялық ластағыш заттардың мөлшерін анықтау бойынша
Табиғи су қоймасын ластаушы заттар болып ауыр металдар табылады,
4 – кесте.
2006 жылғы Жайық өзенінің төменгі сағасына жүргізілген зерттеулердің қорытындысы.
Ингредиент Концентрация мк/л ШЖМ мәні Мг/л ШЖМ артуы мг/л
Мұнай өнімдері 0,43 0,05 8,6
Фенолдар 0,001 0,001 1,0
СПАВ 0,03 0,1 0,33
Марганец 0,019 0,01 1,9
Қорғасын 0,02 0,03 0,67
Никель 0,006 0,01 0,6
Молибден 0,003 0,25 0,112
5- кесте.
Жайық өзенін ластаушы көздер.
Түрлері Өндіріс ағындары
Жылулық Энергетикалық ЖЭО
Радиоактивтік Әскери өнеркәсіп
Минерал тұздар Химиялық өндіріс
Тепе – теңдіктегі бөлшек Коммуналды тұрмыс
Биогендік заттар Ауыл шаруашылығы,
қала шаруашылығы
Мұнай өнімдері Мұнай өндіру, өңдеу
Ауыр металдар Жерасты кендері
Пестицидтер Ауылшаруашылығы
Органикалық ертінділер Химиялық өндіріс
Әр түрлі заттар Қалалық су ағындары
Жайық өзеніндегі судың анализі бойынша рН шкаласы бойынша
Келтірілген нәтижелер көрсеткендей мыс, темір, фтор сияқты металдар кейбір
Жасалған анализ бойынша Жайық өзеніндегі сульфат мөлшері қыз
Нитриттердің, нитраттардың мөлшері келесідей болды: нитриттер мамыр, маусым,
Өзеннің су мөлдірлігі қаңтар айында 12 болса, тамыз айында
6 –кесте.
7 – кесте.
3.2.2. Су қоймасының гидробиологиялық сипаттамасы
Су қоймаларын балық шаруашылығына дұрыс пайдалану үшін гидробионттардың су
Негізгі вегетациялық кезеңде фитопланктон, зоопланктон және бентостан сынама алынды.
Диатомды балдырлар қауымдастығында мыналар кездесті: Achnantes,
Сынамада көк-жасыл балдырлар арасынан мынадай өкілдер анықталды: Anabaena, Dactilococcus,
Бұнда жасыл балдырлар өкілдері байырақ келген: Ankistrodesmus, Chlorella, Coelastrum,
Эвгленалар арасынан тек бір ғана өкіл анықталды: Euglena.
Көктем уақытында диатомды балдырлар басым болды, бұлар Melosira
Балдырлар популяциясының түрлік құрамы мен сандық сипаттамасы төменде кесте
Жалтыркөл көліндегі зоопланктон қауымдастығы арасынан коловраткалар, бұтақмұрттылар және ескекаяқтылар
Сынамада коловраткалар арасынан мынадай өкілдер болды: Keratella, Asplanchna, Brachionus,
Барлық вегетациялық кезеңде жиналған сынамада кладоцер өкілдеріне мыналар жатады:
Кладоцерлер арасынан басым түрлер мыналар: Chidorus sphaericus, Macrotix, Laticornis,
Сынамада колеподтардан мынадай түрлер кездесті: Cuclops, Mesocuclops, Eudiaptomus, Eurytemora,
Ескекаяқтылар арасынан басым түрлер: Cuclops vicinus, Mesocuclops leuckarti.
Зоопланктонды түрлердің сандық көрсеткіші бойынша мынадай топтарға бөлінеді:
Коловраткалар м текшеде/ 20-100 мың дана және м
Бұтақмұртты шаяндар м текшеде/ 12-48 мың дана және м
Ескекаятылар м текшеде 58-250 мың дана және м текшеде
Зоопланктонды организмдердің сапалық құрамы бойынша мәліметтер кесте түрінде берілген
Өзеннің су түбі фаунасы мынадай: моллюскалар, хирономид дернәсілдері, сүліктер,
Бақылау кезеңінде бентосты организмдердің саны мен биомассасы келесіні құрады:
Су түбі фаунасы белгілі жағдайда су түбі төсенішінің өсуіне
Зерттеу кезіндегі жиналған бентосты сынамада сүліктер тіркелген болатын. Сонымен
Өзендегі диатомды балдырлардың жалпылама көбеюі көктемде байқалып, жаздың екінші
Балықтардың қоректенуінде ұсақ балдырлар ролі онша емес, олар негізінен
8 – кесте.
2006 жылғы Жайық өзеніндегі фитопланктонның
сапалық және сандық құрамы ( + таңбасымен белгіленген түрлер
№
1 Achnanthes sp. +
2 Asterionella sp. +
3 Bacillaria paradoxa (Gmelin) +
4 Campylodiscus bicostatus (Hust) +
5 Chaethoceros knipowitschi (Henkel) +
6 Cyclotella comta 0,2 0,04
7 Cymbella sp. +
8 Eunotia sp. +
9 Melosira granulata 0,1 0,1
10 Navicula spp. 0,1 0,01
11 Nitzschia lorenziana (Grun) +
12 Pinnularia spp. +
13 Pleurozigma sp. 0,1 0,02
14 Sinedra spp. 0,12 0,03
15 Anabaena bergii (Ostenf.) 1,2 0,01
16 Dactylococcocopsis spp. 0,3 0,01
17 Gomphosphaeria spp. 3,0 0,02
18 Merismopedia tenussima (Lemm) 4,0 0,002
19 Mycrocystis sp. +
20 Oscillatoria limnetica (Lemm) 20,0 1,1
21 Oscillatoria sp. 11,0 0,66
22 Romeria sp. 0,3 0,007
23 Snovella rosea (Elenk.} +
24 Glenodium sp. +
25 Euglena sp. +
26 Trachelomonas sp. 0,02 0,02
27 Ankistrodesmus pseudomirabilis (Korschik) 0,03 0,003
28 Chlorella sp. 0,1 0,005
29 Coelastrum sp. +
30 Crucigenia tetrapedia (Kirchn.) 0,1 0.02
31 Dictosphaericum sp. +
32 Kirchniriella lunaris (Kirchn.) 0,2 0,02
33 Lagerheimia longiseta (Lemm) 0,06 0,003
34 Oocystis sp. 0,1 0,06
35 Pediastrum sp. +
36 Shroederia spp. +
37 Scenedesmus guadricauda 0,2 0,1
38 Scenedesmus biyugatus 0,6 0,3
39 Tetraedron spp. 0,2 0,002
40 Tetrastrum sp. +
10 - кесте
Зоопланктонның сынама кезінде алынған организмдер саны.
№ Сынама алынған орын Коловраткалар Кладоцерлер Копеподалар Наупли лер
1 Жалтыркөл көлі 20 17 10 12
11 - кесте
Жайық өзенінің зоопланктонды және бентосты өкілдерінің түрлік құрамы және
№
Rotatoria
1 Keratella guadrata +
2 Keratella cocylearis -
3 Asplanchna priodonta -
4 Brachionus angularis +
5 Kellicottia longispina -
6 Euclanis dilatata -
7 Pompholyx sulcata -
8 Colurella uncinata -
Cladocera
9 Daphnia cucullata +
10 Diaphanosoma longirostris +
11 Bosmina longirostris +
12 Chidorus sphaericus +
13 Leptodora kindtii +
14 Acroperus harpae -
15 Bosmina coregoni +
16 Pleuroxus uncinata -
17 Alona rectangular -
18 Monospilis dispar -
19 Ceriodaphia guadrangula +
20 Simocephalus vetalus -
21 Scapholedris mycronata +
22 Macrotrix hirsuticornis -
Copepoda
23 Cyclops vicinus +
24 Mesocyclops leucartii +
25 Eudiaptomus gracilis -
26 Eurutemora velox +
27 Epischura sp. -
28 Heterocope caspia -
Mollusca
29 Dreissena polimorpha +
30 Unio pictorum +
31 Bythinia tentaculata +
32 Valvata piscinalis -
33 Pisidium henslovanum -
34 Radix ovata -
Diptera
35 Chironomus f.l. bathophilus +
36 Cryhtochironomus gr. Vridulus +
37 C. gr. vulneratus
38 Chaoborus sp. +
39 Mystacides sp. -
Huridinea
40 Erpobdella octoculata -
41 Piscicola geometra +
42 Haemopis sanguisiga -
Amphipoda
43 Dicerogammarus haemobaphes +
44 Iphigenella acanthopoda -
Crustacea
45 Astacus leptodactylus eichwaldi -
12 - кесте.
Организм топтары бойынша Жайық өзенінің өнімділігі.
№ Өнімділік Жалтыркөл көлі
1 Фитопланктон, л / мг 1,2 -2,2
2 Коловраткалар, мг / м. текше 0,5 - 4,8
3 Бұтақмұрттылар, г / м. текше 0,5-3,4 г
4 Ескекаяқтылар, г / м. текше 0,19-3,1 г.
5 Бентос, г / м. шаршы 4 – 29
4. Жайық өзеніндегі негізгі өндіріс обьектілерінің биологиялық ерекшеліктері
13 – кесте.
Негізгі зерттелетін объектілердің құрамы
№ Түр атауы Түр мәртебесі
1 Бекіре – Acipenser guldenstaedtii Аборигенді
2 Қортпа – Huso huso Аборигенді
3 Шоқыр – Acipenser stellatus Аборигенді
4 Пілмай – Acipenser nudiventris Аборигенді
5 Сүйрік – Acipenser ruthenus Аборигенді
Қортпа- 27,8%, бекіре – 18,5%, шоқыр – 21,6%, пілмай
4.1. Өндірістік балық түрлерінің популяциялық жағдайы
Қортпа. Қортпа барлық аулаудың 27,8 % құрады. Қортпаның орташа
14 – кесте.
Жайық өзеніндегі қортпаның өндірістік табынының жастық құрамы.
Жас қатары Бақылау мәліметтері бойынша балық ұзындығы
(мин-мак), см Балықтың орташа ұзындығы,
см Әр жастық кластағы балық саны Балық үлесі
%
12+ 202-231 224 10 37
13+ 215-250 238 6 22,2
14+ 238-269 245 8 29,6
15+ 256-285 262 3 11,2
12+ және 13+ жастық балықтардың негізгі мөлшері 221-240 см
15 – кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы өндірістік қортпа
Жасы Көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы балықтарды бөлу, дана
201-220 221-240 241-260 261-280
дана % дана % дана % дана %
12+ 10 100 - - - - - -
13+ - - 6 100 - - - -
14+ - - - - 8 100 - -
15+ - - - - - - 3 100
Барлығы 10 100 6 100 8 100 3 100
16 - кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік қортпа табынының табиғи өндірілу жағдайы.
Жасы Жасы бойынша жыныстық қатынасы
аталықтар аналықтар ювенильді
12+ 4 6 -
13+ 2 4 -
14+ 4 4 -
15+ 1 2 -
Барлығы 11 16 -
Кестеде көрсеткендей 12+ жасында 2,5:1 жыныстық қатынасымен аналықтар басым,
17 – кесте.
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы өндірістік қортпа табынының табиғи
Көлемдік кластар Көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас
аталықтар аналықтар ювенильді
201-220 4 6 -
221-240 2 4 -
241-260 4 4 -
261-280 1 3 -
Барлығы 11 16 -
Кестеде көрсеткендей 201-220 көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас аналықтар
Бекіре. Бекіре барлық аулаудың 18,5% құрады. Оның орташа өндірістік
18-кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік бекіре табынының жастық құрамы.
Жас қатары Бақылау мәліметтері бойынша балық ұзындығы (мин-мак), см
см Әр жастық кластағы балық саны Балық үлесі %
9+ 104-123 115,5 5 27,7
10+ 112-135 121,3 8 44,4
11+ 128-142 135,6 2 11,1
12+ 136-155 145,8 3 16,8
19 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы өндірістік бекіре
Жасы Көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы балықтарды бөлу, дана
111-120 121-130 131-140 141-150
дана % дана % дана % дана %
9+ 5 100 - - - - - -
10+ - - 8 100 - - - -
11+ - - - - 2 100 - -
12+ - - - - - - 3 100
Барлығы 5 100 8 100 2 100 3 100
19- кестеде 121-130 көлемдік класс диапазонындағы 10+
20 -кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік бекіре табынының табиғи өндірілу жағдайы.
Жасы Жасы бойынша жыныстық қатынасы
аталықтар аналықтар ювенильді
9+ 2 3 -
10+ 3 5 -
11+ 2 - -
12+ 1 2 -
Барлығы 8 10 -
Кесте талдауы көрсеткендей 9+ жастық дарақтардың жыныстық қатынасы 1,4:1
21 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы өндірістік бекіре табынының табиғи
Көлемдік кластар Көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас
аталықтар аналықтар ювенильді
111-120 2 3 -
121-130 3 5 -
131-140 2 - -
141-150 1 3 -
Шоқыр. Шоқыр барлық аулаудың 21,6% құрады. Оның орташа
22- кесте
Жайық өзеніндегі шоқырдың өндірістік табынының жастық құрамы.
Жас қатары Бақылау мәліметтері бойынша балық ұзындығы (мин-мак), см
см Әр жастық кластағы балық саны Балық үлесі %
10+ 101-115 112,3 5 23,8
11+ 112-123 118,9 4 19,0
12+ 117-136 121,4 9 42,8
13+ 128-145 136,8 3 14,4
12+ жастық дарақтардың негізі 121-130 көлемдік класс диапазонынан құралады,
23 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы өндірістік шоқыр
Жасы Көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы балықтарды бөлу, дана
101-110 111-120 121-130 131-140
дана % дана % дана % дана %
10+ 5 100 + - - - - -
11+ - - 4 100 - - - -
12+ - - - - 9 100 - -
13+ - - - - - - 3 100
Барлығы 5 100 4 100 9 100 3 100
24 - кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік шоқыр табынының табиғи өндірілу жағдайы.
Жасы Жасы бойынша жыныстық қатынасы
аталықтар аналықтар ювенильді
10+ 2 3 -
11+ 1 3 -
12+ 5 4 -
13+ 1 3 -
Барлығы 9 13 -
Кесте талдауы көрсеткендей 11+ жастық дарақтардың жыныстық қатынасы аналықтардың
25- кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы өндірістік шоқыр табынының табиғи
Көлемдік кластар Көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас
аталықтар аналықтар ювенильді
101-110 2 3 -
111-120 1 3 -
121-130 5 4 -
131-140 1 3 -
Барлығы 9 13 -
Кестеде дәлелденгендей 111-120 көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас 2:1
Пілмай. Пілмай барлық аулаудың 16,4 % құрады. Оның орташа
26 – кесте.
Жайық өзеніндегі пілмайдың өндірістік табынының жастық құрамы.
Жас қатары Бақылау мәліметтері бойынша балық ұзындығы (мин-мак), см
см Әр жастық кластағы балық саны Балық үлесі %
12+ 105-122 112,5 5 31,25
13+ 115-132 124,9 2 12,5
14+ 128-146 137,6 7 43,75
15+ 137-152 148,2 2 12,5
12+ жастық дарақтардың негізі 111-120 көлемдік класс диапазонынан құралады,
28 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы өндірістік пілмай
Жасы Көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы балықтарды бөлу, дана
111-120 121-130 131-140 141-150
дана % дана % дана % дана %
12+ 5 100 - - - - - -
13+ - - 2 100 - - - -
14+ - - - - 7 100 - -
15+ - - - - - - 2 100
Барлығы 5 100 2 100 7 100 2 100
29 - кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік пілмай табынының табиғи өндірілу жағдайы.
Жасы Жасы бойынша жыныстық қатынасы
аталықтар аналықтар ювенильді
12+ 1 4 -
13+ 2 - -
14+ 3 4 -
15+ 2 - -
Барлығы 8 8 -
Кесте талдауы көрсеткендей 12+ жастық дарақтардың жыныстық қатынасы аналықтардың
30 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы өндірістік пілмай табынының табиғи
Көлемдік кластар Көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас
аталықтар аналықтар ювенильді
111-120 1 4 -
121-130 2 - -
131-140 3 4 -
141-150 2 - -
Барлығы 8 8 -
Кестеде дәлелденгендей 111-120 көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас 3:1
Сүйрік. Сүйрік барлық аулаудың 15,7% құрады. Оның орташа
31 - кесте
Жайық өзеніндегі сүйріктің өндірістік табынының жастық құрамы.
Жас қатары Бақылау мәліметтері бойынша балық ұзындығы (мин-мак), см
см Әр жастық кластағы балық саны Балық үлесі %
8+ 48-64 53,6 4 26,6
9+ 57-76 61,1 1 6,6
10+ 65-82 76,1 8 53,3
11+ 78-94 87,4 2 13,5
8+ жастық дарақтардың негізі 51-60 көлемдік класс диапазонынан құралады,
33 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы өндірістік сүйрік
Жасы Көлемдік класс диапазонындағы әртүрлі жастағы балықтарды бөлу, дана
51-60 61-70 71-80 81-90
дана % дана % дана % дана %
8+ 4 100 - - - - - -
9+ - - 1 100 - - - -
10+ - - - - 8 100 - -
11+ - - - - - - 2 100
Барлығы 4 100 1 100 8 100 2 100
34- кесте
Жайық өзеніндегі өндірістік сүйрік табынының табиғи өндірілу жағдайы.
Жасы Жасы бойынша жыныстық қатынасы
аталықтар аналықтар ювенильді
8+ 2 2 -
9+ 1 - -
10+ 4 4 -
11+ 2 - -
Барлығы 9 6 -
Кесте талдауы көрсеткендей 8+ жастық дарақтардың жыныстық қатынасы 1:1
35 - кесте
Жайық өзеніндегі көлемдік класс диапазонындағы өндірістік сүйрік табынының табиғи
Көлемдік кластар Көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас
аталықтар аналықтар ювенильді
51-60 2 2 -
61-70 1 - -
71-80 4 4 -
81-90 2 - -
Барлығы 9 6 -
Кестеде дәлелденгендей 51-60 көлемдік класс диапазонындағы жыныстық қатынас 1:1
5. Қауіпсіздік шаралары.
5.1. Тіршілік қауіпсіздігі бойынша нормативті-техникалық құжаттарға анализ.
Еңбекті қорғау- бұл шаруашылықта қауіпсіз жұмыс жағдайын ұйымдастырумен бекітуді
Дұрыс және қауіпсіз жұмыс жағдайын қамтамасыз ету шаруашылықтық администрациясында
Қауіпсіздік техникасы- дұрыс және қауіпсіз жұмыс жағдайын қамтамасыз ету
Заңдылық- бұл заңды актілер жүйесі, бұған негізінен мынадай құжаттар
Қазақстан Республикасының конституциясы, негізгі заң, демалу, кәрілік және ауру
Еңбек жайындағы заңдылық негізі.
Еңбек жайында заңдар кодексі.
Еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесіне жататын мемлекеттік стандарттар.
Салааралық және салалық нормалармен ережелер.
Құрылыстық нормалармен ережелер.
Электрлік қауіпсіздікке жататын электро қондырғылармен басқа да құжаттар ұйымдастыру
Өндірістегі жұмыс кезіндегі қауіпсіздікті бақылау бойынша салааралық құжаттар.
Еңбекті қорғау бойынша салалық құжаттар.
Еңбекті қорғау бойынша және еңбек қауіпсіздігі бойынша стандарттар мен
5.2. Жұмыс кезіндегі қауіпсіздік техникалары.
Жұмыскерлердің қауіпсіздік техникалық ережелері болып негізінен еңбекті қорғау және
Жұмысшылардың мамандық бойынша тізімі кәсіпорында хатталған болуы тиіс.
Жұмыс орындарында нұсқауларды енгізу еңбекті қорғаудағы бағдарлама мен нұсқаулар
5.3. Зиянды және қауіпті факторлардан сақтау.
Жұмыс аумағының климаттық жағдайы, температурасы, ылғалдылығы, ауа жылдамдығы жұмыскерлердің
Шудың адамдарға ұзақ әсер етуі есту сезімталдылығын еңбек өнімділігін
Аэродинамикалық шумен жұмыс кезінде басты шуды құрайтын желдеткіш болып
5.4. Өрт қауіпсіздігі.
Тез тарағыш және ыстық сұйықтықтармен лабораторияда жұмыс жасау кезінде
Отпен жұмыс жасалатын үстелдер жұқа болатпен қапталған болуы керек.
Лабораторияда тез тарағыш және ыстық заттармен жұмыс кезінде жұмыс
Қандай да болсын жұмыс аппаратын іске қосар алдында оның
Лабораториялық жұмыс орындарында тез тарағыш ерітінділерді, реактивтер мен басқа
Газы бар балондарды күн сәулесі түспейтін немесе жылытқыш қондырғылары
Сыртқы киімдерді лабораториялық орындарда сақтауға рұқсат етілмейді. Бұл үшін
Лабораториялық орындарда жылытқыш қондырғыларда қандай да болсын затты кептіруге,
Жұмыс аяқталған кезде барлық газды горелкаларды, электромоторларды, электроплиткаларды ажырату
Осы ережелерді сақтап отырса барлық жұмыс түрі кезінде өрт
5.5. Төтенше жағдайлар кезінде қызметкерлердің әсер етуі.
Төтенше жағдай- бұлар белгілі территориядағы авария, қауіпті табиғат құбылысы,
Төтенше жағдайларды ескерту- бұл төтенше жағдайлар туындау мүмкіншілігін төмендетуге,
Төтенше жағдайларды жою- бұл төтенше жағдайлар туындаған кездегі адамдар
5.6. Механизммен жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік.
Балық шаруашылығы кәсіпорынында жүк көтергіш машиналармен механизмдер қолданылады. Оларды
Жүк көтергіш машиналар жағдайы бақылаулық тексеруден өтіп тіркелген соң
Жүк көтергіш машиналар толық техникалық тексеруден өту кезінде статикалық
Машинаны пайдалану кезінде оның жүк көтергіш мүшелеріне аса көңіл
Жүк көтеру операцияларында қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін жүк көтергіш
Жүк көтегіш машиналарды иеленуші кәсіпорындар көтергіш құрылымдардың қауіпсіздігін бақылау
3 жыл сайын бақылау бойынша инженердің біліктілігін қайталап тексеріп
Цех маңайындағы жүк көтергіш машинаның жұмысын тікелей бақылау үшін
Балық шаруашылығы кәсіпорындарындағы цехтар мен заводтар ішінде авто- және
Тиегіштерді жұмысқа пайдаланар алдында бұл машиналардың жұмысына жауап беретін
Егер автотиегіштер жұмысы кәсіпорын территориясында орындалса, онда жүргізулер жолды
Ұзын жүктерді тасымалдау тегіс жерлерде ашық террриторияларда жүргізілуі тиіс.
Қойма орындарының едені автотиегіштерді тиелген жүгімен қоса көтере алатын
6. Табиғат ортасын қорғау.
"Қазақстан Республикасының балық шаруашылығын дамытудың 2004-2006 жылдарға арналған салалық
Соңғы жылдары қаржыландырудың жетiспеуiмен және ел экономикасын реформалаумен байланысты
Қазақстан Республикасының Балық шаруашылығын
дамытудың 2004-2006 жылдарға арналған
бағдарламасы
Астана қаласы,
2003 жыл
Бағдарлама паспорты
36 – кесте.
Атауы
дамытудың 2004-2006 жылдарға арналған
бағдарламасы
Әзiрлеу үшін
негiздеме
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2003-2006
жылдарға арналған Бағдарламасын iске асыру
жөнiндегi iс-шаралар жоспары (7.5.18-тармағы)
Негiзгi әзiрлеуші Қазақстан Республикасының Ауыл
министрлігі
Бағдарламаның
мақсаты
Басты мақсаты- елдiң балық шаруашылығындамыту, балықтың құнды түрлерiн сақтау
Бағдарламаның
мiндеттepi
Қойылған мақсаттарға сәйкес Бағдарламаның бiрiншi кезектегi мiндеттерi - қазiргi
балық шаруашылығын тиiмдi дамыту үшiн нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру;
балық шаруашылығы саласын басқарудың тиiмдi жүйесiн құру;
Қазақстан Республикасы су айдындарыны балық қорларын қорғаудың, ұдайы молайтудың
жүйесiн қалыптастыру;
балық шаруашылығы су айдындарындағы балықтардың құнды түрлерiнiң кәсiпшілік қорларын
балық шаруашылығын дамытуды ғылыми қамтамасыз ету.
Бағдарламаны
қаржыландыру
көлемі мен
көздері
Бағдарламаны iске асыруға 2004-2006 жылдары
республикалық бюджет есебiнен 1 302,8 млн.теңге
қаражат көзделедi, оның iшiнде 2004 ж.- 630,4 млн.теңге; 2005
халықаралық қаржы институттары қаражаттары есебiнен қаржыландыру көзделеді.
Күтілетін түпкі
нәтижелер
Қазақстан Республикасы балық шаруашылығы су айдындарының балық қорларын молайтуды;
Қазақстан Республикасы балық шаруашылығы су айдындарында балық өндiру көлемiн
жылдардағы 36,1 мың тоннадан 2006 жылы 51,7млн. тоннаға дейiн
балық шаруашылығы саласын мемлекеттiк басқарудың тиiмдi жүйесiн құруды қамтамасыз
Бағдарламаны
іске асыру
мерзiмi
2004-2006 жылдар
Балық шаруашылығы су айдындарының едәуір қоры, ұдайы молайту мақсатындағы
2004-2006 жылдар кезеңiнде Бағдарламада балықтардың негiзгi кәсіпшілік түрлерiн өндіру
3. Балық шаруашылығы саласының қазiргi жай-күйiн талдау
Жоспарлы экономика кезiнде Қазақстанда балық шаруашылығы халық шаруашылығының ең
Елдiң балық шаруашылығы негiзiн құрамына Каспий мен Арал теңiзiнiң,
Нарық экономикасына көшудің бастапқы кезеңiнде елде қалыптасқан ауыр экономикалық
Балық шаруашылығының тұтас бiр бағыты - тауарлық балық шаруашылығы
Мұндай жағдай белгiлi бiр дәрежеде балық шаруашылығы саласында нысаналы
Мысалы, балық шаруашылығын ұдайы молайту және реттеумен Орман, балық
Мұның өзi балықты заңсыз аулау әрі оның контрабандасына ықпал
Балық шаруашылығы су айдындарының көпшiлiгiнде коммерциялық тұрғыдан неғұрлым құнды
90 жылдар басына дейiн бөлiнген лимиттердiң 70-80% дейiн игерiлетiн,
Кәсiпшілiк балықтардың табиғи түрде ұдайы молаюы үшiн жағдайларды қамтамасыз
1992 жылдан бастап Жайық-Каспий бассейнiн қоспағанда, республиканың iрi су
80 жылдардан бастап республикада орташа және шағын көлдер базасында
Келесi кезеңде балық шаруашылықтарын және шабақ өндiру көлемiнiң қысқартылуына
Келесi кезеңде балық шаруашылығын мемлекеттiк басқару функцияларын жүзеге асыру
Саладағы табиғи су айдындарына балық жiберу үшiн 10 балық
1998 жылы Жайық өзенiнiң сағасында әрқайсысының қуаты бекіре балықтарының
Жұмыс істеп тұрған ұдайы молайту мақсатындағы мемлекеттік кәсіпорындар күрделi
Балық шаруашылығы жұмыстары Бұқтарма, Қапшағай, Шардара су қоймаларында, Жайық-Каспий
Бағдарламада балық шаруашылығы жұмыстарына арналған қаржылық қаражатты 1,5 есе
Қазіргі уақытта бекiре және басқа балықтың құнды түрлерiн жерсіндіру
Қазiргі ерекше қорғалатын табиғи аумақтар әызыл Кiтаптағы балық түрлерiн
Бұдан басқа сирек кездесетiн балықтар түрлерін жасанды түрде өсiру
Қазiргi уақытта балық қорларын пайдалану мен қорғау жөніндегі қоғамдық
Көрсетiлген нормативтiк құқықтық кесiмдер ескiрген және қазiргi заман талаптарына
Бағдарламада Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық кесімдеріне мынадай өзгерiстер енгiзу
балық ресурстарын пайдаланғаны үшiн ақы төлеу тәртiбiне, сондай-ақ мынадай
мемлекеттiк тапсырыс шеңберiнде жануарлар дүниесiн зерттеудi және пайдалануды жүзеге
бақылаулық аулауды жүргiзу, сондай-ақ жерсiндiру әрi өсiру мақсатында жануарларды
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң спорттық-әуесқойлық балық аулау жөнiндегi шешiмiмен ҰOC-на
тауарлық өсiруге арналған олардың иелігіндегi су айдындарында жасанды түрде
балық қорғау органдары қараған әкімшілік құқық бұзушылық пен әкімшілiк
балық қорғау инспекторларына балық қорғау заңнамасының бұзылуы туралы iстер
заңсыз ауланған балықты, көлiк құралдарын, сондай-ақ қылмыс жасау құралдарын
Балық шаруашылықтары аймақтары маңында жақын орналасқан мұнай-газ кен орындарының,
Балық шаруашылығы маңызы бар су айдындары мен су ағындарының
Балық қорларын пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының халықаралық ынтымақтастығы ұсыным
БҰҰ-ның Азық-түлiк және ауыл шаруашылығы ұйымымен (бұдан әрi -
Балық шаруашылығы су айдындарын жекелеген зерттеулер балық шаруашылығының тар
Қазiргi уақытта Атырау облысындағы балықтың құнды тұқымдары мен олардың
Балықты заңсыз аулаудың жолын кесу жөнiнде қабылданған шаралар лайықты
Трансұлттық қылмыстық жолын кесу мақсатында Қазақстан Республикасының Атырау облысы
Ресей мен Қазақстанның браконьерлiктің жолын кесу жөнiндегi шекара бойындағы
Қазақстан Республикасы балық шаруашылығы мен балық қорларын ұдайы молайту
Iс жүзiнде білiм бepу, тағлымдама алу, тәжiрибе мен технологиялар
Осы Бағдарлама шеңберiнде балық шаруашылығын дамытудың мынадай жолдары ұсынылуда:
нормативтiк және заңнамалық базаны жетілдiру, халықаралық ынтымақтастықты дамыту;
балық ресурстарын қорғауды күшейту және балық шаруашылығы мелиорация жұмыстарын
республика су айдындарында балық қорларын жасанды түрде ұдайы молайту;
балық шаруашылығын дамытуды ғылыми қамтамасыз ету.
Осы Бағдарламаны республикалық және жергiлікті бюджеттер қаражаты, табиғат пайдаланушылар
4. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi
Бағдарламаның мақсаты:
eлдің балық шаруашылығын дамыту, балықтың құнды түрлерiн сақтау әрi
Бағдарламаның негізгі мiндеттерi:
балық шаруашылығын тиімдi дамыту үшiн нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру;
балық шаруашылығы саласын мемлекеттiк басқарудың тиiмдi жүйесiн құру;
балық ресурстарын қорғаудың, ұдайы молайтудың тиімді жүйесiн қалыптастыру;
балықтардың құнды түрлерінің кәсіпшілік қорларын қалыптастыру әрi толықтыру және
балық шаруашылығын дамытуды ғылыми қамтамасыз ету.
5. Бағдарламаны iске асырудың негізгi бағыттары мен
тетігі
Бағдарламаны iске асыру мынадай негiзгi бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
5.1. Заңнамалық базаны жетілдіру
Заңнамалық базаны жетілдiру мақсатында мынадай нормативтік құқықтық кесiмдер әзiрленедi:
тұлғалардың кейбiр санаттарын жануарлар дүниесiн пайдаланғаны үшiн ақы төлеуден
балық қорғау органдарының әкiмшiлiк құқық бұзушылық пен әкiмшілік жаза
балық қорғау инспекторларына балық қорғау заңнамасының бұзылуы туралы iстер
заңсыз ауланған балықты, көлiк құралдарын, сондай-ақ қылмыс жасау құралдарын
табиғат пайдаланушылар мен балық ресурстарын қорғау органдарының балық аулау
табиғат пайдаланушыға балық шаруашылығы су айдындарын немесе балық кәсiпшілігі
өткiзу рыноктарынан қашықтығына, олардың коммерциялық құнына, табиғат пайдалану дәстүріне,
отандық рынокты қорғау мақсатында балық өнiмдерi импортына қатысты тарифтiк-кеден
Каспий теңiзi биологиялық ресурстарын сақтау туралы, сондай-ақ Каспий теңiзi
Қазақстан мен Ресей балық қорғау органдарының ынтымақтастығы жөнiнде келiсiмдер
көл-тауар шаруашылықтарын дамыту;
көмiрсутектi шикiзатты барлау әрi өндiру, су жинау құрылыстарын пайдалану
балық шаруашылығы маңызы бар су айдындары мен су ағындарының
балық шаруашылығы қызметте қойылатын экологиялық талаптарды бекiту;
Балық шаруашылығы су айдындарындағы мелиорация жұмыстарын жүргiзу ережесiн әзiрлеу.
7. Қорытынды.
Жайық өзеніне жүргізілген зерттеулерден мынадай қорытынды жасауға болады:
Жайық өзенінен ауланған балықтар түрі келесідей: бекіре, қортпа, шоқыр,
Өзен суын химиялық құрамын анықтау нәтижесі бойынша су қоймасынан
Өзендегі гидробионттар мөлшері келесідей болды: фитопланктон- л/1,2 -2,2 мг,
Өзенде азық қоры мол болғандықтан балықтардың дамуына жақсы жағдай
Өзендегі үлкен құнды маңызы бар балықтардың көрсеткіштері мынадай:
Қортпаның орташа өндірістік ұзындығы 245 см болды. Табынның негізін
4. Бекіре барлық аулаудың 18,5% құрады. Оның орташа өндірістік
5. Шоқыр барлық аулаудың 21,6% құрады. Оның орташа
6. Пілмай барлық аулаудың 16,4 % құрады. Оның орташа
Кесте талдауы көрсеткендей 12+ жастық дарақтардың жыныстық қатынасы аналықтардың
7. Сүйрік барлық аулаудың 15,7% құрады. Оның орташа
Қолданылған әдебиеттер.
1. Болашақ Ж. «Теңіз қақпасы: Ақтау теңіз порты»,
2. Бессенов Н.М., Призвенцев Ю.А.«Рыбохозяйственная гидрохимия»1987 – 155 стр.
3. Баклашова Т.А. «Ихтиология» 1980 – 85 стр.
4. Веселов Е.А. «Определитель промысловых рыб фауны СССР» М.:
5. Власов В.А., Мустаев С.Б. «Приусадебное хозяйство. Рыбоводстве»
6. Гинсбург А.С. «Оплодотворение у рыб и проблема полиспермии»
7. Детлаф Т.А., А.С.Гинзбург, О.И.Шмальгаузен «Развитие осетровых рыб» -М.:
8. Исаев А.И., Карпова Е.И. «Рыбное хозяйство водохранилищ» -
9. Козлов В.И. «Справочник фермера - рыбовода» - М.:
10. Кац Д.М. «Основы геологии и гидрогеология», Колос –
11. Константинов А.С. «Возможности использования сестофагии для борьбы с
12. Канаев А.И. «Словарь – справочник для ихтиопатолога» -
13. Козлов В.И. «Производство рыбы и нутрий в агрогидробиоценозе
14. Киреев В.А. «Краткий курс физической химии» - М.:
15. Карпевич А.Ф. «Теория и практика акклиматизации водных организмов»
16. Козлов В.И., Абрамович Л.С. «Справочник рыбовода» - М.:Россельхозиздат,
17. Константинов А.С. «Общая гидробиология» - М.:Высшая школа,1986 –
18. Қуанышқалиев Қ.А. «Каспий теңізінің экологиялық проблемасы» -
19. Қуанышқалиев Қ.А. «Табиғи сулар химиясы» Атырау,
20. Лавровский В.В «Бионический метод кормления: Обзорная информация»
21. Локтионов Е.Б.,Ананьев В.И., Грудцин В.П., Клеткин Р.М.
Лукьяненко В.И. «Токсикология рыб» - М.:1967 – 216 стр.
22.Локтионов Е.Б. «Механизация основных производственных процессов в товарном рыбоводстве.(Обзорная
23. Лавровский В.В. «Бионический метод кормления», ЦНИИТЭИРХ -
24. Мартышев Ф.Г. «Прудовые рыбоводство» М.: - 1973
25. Мартышев Ф.Г. «Придовое рыбоводство» - М.:1973 – 428
26. Моисеев П.А., Вавилкин А.С., Куранова И.И. «Ихтиология и
27. Моисеев П.А. «Биологичекие ресурсы Мирового океана» - М.:Агропромиздат,
28. Мартышев Ф.Г. «Прудовые рыбоводство» - М.:
29. Никольский Г.В. «Частная ихтиология» - М.: Наука, 1971
30. Никольский Г.В. «Эколгия рыб» - М.:Наука 1974 –
31. Никольский Г.В. «Частная ихтиология». – М.:высшая школа, 1971
32. Привезенцев Ю.А. «Интенсивное рыбоводство» - М.: 1991 –
33. Пельцам Э.Д. «Наставление к искусственному разведению стерляди» -
34. Привезенцев Ю.А.,Бессонов Н.М. «Рыбохозяйственная гидрохимия – М.: Агропромиздат,
35. Протасов В.Р. «Биоакустика рыб» - М.: Наука, 1965
36. Пучков Н.В. «Физиология рыб» - М.: Наука, 1954
Сборник нормативно - технологической документаций по товарному рыбоводству
37. Правдин И.Ф. «Рукаводства по изучению рыб» 1966 –
38. Питьева К.Е. «Гидрогеохимия» 1988 – 346 стр.
39. Рыжков Л.П. «Озерное товарное рыбоводство» 1987 – 215
40. Стеффенс В. «Индустриальные методы выращивания рыбы» 1985- 245
41. . Шерман И.М., Чижик А.К. «Прудовое рыбоводство» М.:
42. Шалак М.В., Шашкин М.С., Сидоренко Р.П. «Технология переработки
43. Черфас Б.И. «Генетика селекции и гибридизация рыб»
Ұсыныс.
Жайық өзеніндегі балық шаруашылығын ілгері дамыту үшін келесідей шараларды
Каспий бассейнімен Жайық өзенінде балық шаруашылығын жүргізуді халықаралық
Бекіре балықтарын өсіруге тиімді экономикалық жағдай жасау.
Жабайы бекіре балықтарымен және олардың аквакультурада бөліну
Аулауды аймақтық квоталау.
Заңсыз аулауға тиым салу.
Балық аулау режимдерін жетиілдіру.
Бекіре балықтарының шабақтарын көптеп өсіріп өзенге жіберу.
Пікір.
Ветеринариялық медидицна және биотехнология факультетінің 5 – ші курс
Барлық балық шаруашылығының негізгі мақсаты халықты өте бағалы
Балықтардың суда қалыпты тіршілік етуін анықтайтын негізгі факторлар болып
Жоғарыда айтылған мәселелерден шыққан тапсырманы зерттеу бойынша
Дипломдық жұмыс жақсы хатталған. Ескертулер ретінде дипломдық жұмыста су
Жұмыс мақсаты анық қойылған Жоспары жұмыс тақырыбы мен мақсатына
Дипломдық жұмыс мақсатында қойылған талаптар толығымен орындалып, жұмыс жоғары
Жұмағали Т.С.
Сын -пікір.
Ветеринариялық медидицна және биотехнология факультетінің 5 – ші курс
Әр балық түрі үшін өздеріне тән көбею және жайылып
К.Н.Гумаровтың дипломдық жұмысында су қоймасының гидрохимиялық және гидробоилогиялық режимдері
Студент К.Н.Гумаров дипломдық жұмысын жазу кезінде университетте алған
Диплом жазушының өзіндік бақылауы дұрыс қортындыланған.
Дипломдық жұмыс ихтиологиялық сауатты жазылған және «Ихтиолог
Аквакультура және су биоресурстары
кафедрасының оқытушысы
2
Өндірістік балық түрлерінің популяциялық жағдайы
Қапшағай суқоймасындағы кейбір бөгде балықтардың таралуы
Жайық өзені туралы
Жайық өзенінің экологиясы
Жайық өзеніндегі сазан және торта балықтарының бауырының морфологиясы
Жайық өзенінің орналасуы
Жайық өзені: «табиғаты- халқы- шаруашылығы» мектеп жобасы
Үлкен Мариновское көлі
Қапшағай суқоймасының аборигендік ихтиофаунасына сипаттама
Қапшағай су қоймасында мекендейтін тыран балығының биологиялық сипаттамасы және кәсіпшілік маңызы