Мектеп бағдарламасындағы экологиялық тәрбиенің мәні
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ………………..……………………………………………………….3
I. Экологиялық білім беру және тәрбие
1.1. Оқу үрдісінде экологиялық тәрбие берудің мақсаты
мен міндеттері.....................................................................................................5
1.2. Қазақстанның ғылыми-технологиялық және әлеуметтік прогресс жағындағы экологиялық
II. Экологиялық тәрбие жүргізу және оның мәні.
2.1. Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбиені табиғатпен қарым-қатынаста жүргізу.............................................................................................14
2.2. Мектеп бағдарламасындағы экологиялық тәрбиенің мәні................21
ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................................24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТТЕР ТІЗІМІ...........................................26
КІРІСПЕ
ТАҚЫРЫПТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ: қазіргі кезде айналадағы ортаны қорғау мен
Табиғат байлытарын қорғау және оны тиімді пайдалану жөнінде
Оқушылардың сезімі мен сенімін дамытып, оларды парасаттылыққа тәрбиелеуге
Табиғат - сұлулықтың өмір-бақи таусылмас қайнар көзі. Сондықтан
ЗЕРТТЕУДІҢ МАҚСАТЫ: Экологиялық білім берудің мақсаты мектеп оқушыларының
Экологиялық білім беру мен тәрбиелеудің міндеттеріне табиғат туралы,
ЗЕРТТЕУДІҢ МІНДЕТТЕРІ: осы мақсаттардан зерттеу жұмысының міндеттері туындайды.
- Экологиялық білім беру және тәрбие
- Оқу үрдісінде экологиялық тәрбие берудің мақсаты
- Қазақстанның ғылыми-технологиялық және әлеуметтік прогресс жағындағы экологиялық
- Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбиені табиғатпен қарым-қатынаста
- Мектеп бағдарламасындағы экологиялық тәрбиенің мәні.
I. Экологиялық білім беру және тәрбие
1.1. Оқу үрдісінде экологиялық тәрбие берудің мақсаты мен
Табиғатпен етене жақын өскен баланың орны мән маңызы
Орыс халқының ұлы педагогы К.Д.Ушинский баланың табиғатпен етене
Классикалық педагогиканың идеяларын пайдаланған советтік мектеп пен ғылыми
Табиғатты оқып-үйрену мен оқушылардың онымен тығыз байланыста болуына
Табиғатты ақыл-ой және адамгершілік-эстетикалық тәрбие мақсатында пайдалану жөніндегі
Өндірістің өсуіне қарай табиғаттан алынатын шикізат пен өндіріс
Табиғат пен қоғамның өзара жан-жақгы байланысын бірте-бірте аша
Олай болса, тәрбие саласындағы экологиялык; көзқарас педагогика жеке
Мектеп, сондай-ақ күллі білім беру жүйесі "табиғатты бағындырудың"
Ал табиғатпен қарым-қатынасты дұрыс жолға қою дегеніміз -
Адам нен табиғаттың соншалық нәзік байланысына иненін жасауындай
Адамның табиғатқа бағытталған өзімшіл шабуылынан туындайтын кесапат зардаптарды
Міне, сондықтан да оқу құралдарын "экологияландыру" идеясы былайша
Қаэіргі замангы ғылымда "экология" деген сөздің түсі-нігі төк
1.2. Қазақстанның ғылыми-технологиялық және әлеуметтік прогресс жағындағы экологиялық
Қазіргі ғылыми-техникалық және әлеуметтік прогресс жағдайындағы экологиялық проблемалар.
Осы заманғы ғылым мен техника адамның қолына ғаламат
Осы өндіргіш күштердің Жер бейнесін тіпті өзгертіп жіберуте
XX ғасырдың соңғы онжылдықтары дүние жүзі халықтарының алдына
Бұл проблемаларды бір мемлекіттің күшімен немесе бір топ
Адамзаттың алдында тұрған осынау ғаламдық проблема жайында көптеген
Тіпті, XX ғасырдың 40-жылдарында академик В.И.Зернадский адамдардың шаруашылық
Табиғаттың байлығын алу мен оны пайдалану қалалардың құрылысымен,
Дүние жүзіндегі мұхиттарға жыл сайын 10 миллион тоннадай
Мұндай қатерлі көріністердің салдарынан XX ғасырдың екінші жартысында
Әлемдік экологиялық проблемаларда зерттеудің денсаулықты қорғау, шаруашылық, эстетикалық,
ұларды барлық түрде қолға алып, шешудің жолдару көп.
Екінші жолы - қалдықтарды тез бөліп шығаратын, түрлі
Негізгі, ең басты жол, міне, осылар.
Үшінші жолы - ласты зат бөлетін, сол ортаның
Айналадағы ортаның проблемалары қазір әр түрлі дәрежеде шешіліп
Ел өздерінің мемлекеттік мекемелер құрамында айналадағы ортаны қорғау
Сонымен бірге ол дүниежүзілік әлемде ғаламдың проблема ретінде
Мысалы, көптеген ғалымдар Жердің КУН сәулесімен жылы
Біріккен Ұлттар Ұйымы біздің планетамыздағы экологиялық жағдайды жақсарту
"Римдік клубтың доцент Александр Кинт былай дейді:
Адамзат дамуының биік сатыға көтерілгені соншалық, бұған дейін
Қазіргі таңда жекелеген бір елді не аймақты,
Біздің міндетіміз - бастан кешіп отырған қазіргі уақыттың
Ол ұсқынсыз бола ма, әлде көзің тойып, көңілің
Бүгінгі таңда айналадағы ортаны қорғау жөнінде сан алуан
Біздің елімізде ғылыми жағынан негізделген заңдар қабылданды,
Шаруашылықты жаңа жағдайда жүргізуде қоғамның экономиялық, және экологиялык
Біріншіден, "Экология" арнайы курсының тәрбиелік мазмұны— қоғам мен
Екіншіден, экологиялық тәрбие берудіқ мазмұны оқушылардың мінез-құлықтарында экологиялық
II. Экологиялық тәрбие жүргізу және оның мәні.
2.1. Мектеп оқушыларына экологиялық тәрбиені табиғатпен қарым-қатынаста жүргізу.
Мектеп оқушыларының табиғатқа деген қарым-қатынасының дамыту.
Мектептегі оқу кезеңдері, оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай қалыптасқан
Енді балалардың жас ерекшеліктеріне қарай табиғатқа әсер ету
Бұл жастағы балалар ойнап жүргенде табиғатқа зиян -
Бұлар экономикалық проблемалардың жалпыхалықтық, мемлекеттік маңызын тереңірек сезінеді.
Осы жастағы мектеп оқушыларында, әсіресе балаларда, табиғатқа деген
Мұны "Отан дегеніміз, ең алдымен, өзіміз туып-өскен жердің
Соңғы жылдары көптеген зерттеушілер саналы экологиялық тәрбие беру
Солардың бір тобы ТМД елдерінің педагог-ғалымдары (И. Д.
Қазақстандық ғалымдардың ішінде Ә.С. Бейсенова, Ж.Ж. Жатқанбаев,
Сонымен қатар, С.Орынбеков, Ө.Т. Танабасв, Д.Л.Жангелдина, Р.Төлегенова т.б.
Оқушыларға экологиялық тәрбие беру мәселелерге арналған
Қазіргі кездегі мектеп тәжірибесінде қалыптасқан жағдай, бір жағынан,
Анықталған компоненттердің әркайсысының өзіндік мәнін ұғыну табиғатқа жауапкершілік
Алғашқы кездс, бізде және ТМД елдерінде экологиялык тәрбиені
Соңғы жылдары оқушыларға экологиялық білім беретін авторлық бағдарламалар
Қазіргі кезде көптеген өркениетті елдердегі жаңа типті мектсптерде
ТМД елдсрінде әсіресе Ресей мемлекетінде 1994 жылдардан бері
Мектептегі экологиялык тәрбис беру мәселесінің жеке пәндср бойынша
Қазіргі кезде халықаралық экологиялык тәрбие беру жүйесінде педагогика
Аталған үлгілердің алдына қойған ортақ максаты оқушылардың қоршаған
Бұл үлгі оқушыларға экологиялық тәрбие беруде мынандай негізгі
1) Экологиялық идеяларды, негізгі түсініктерді. ғылыми дәлеллерді іріктеп
2) Табиғат ресурстарының өндірісті және адамзаттық мәдениетті
3) Табиғатты
4) Қоршаған ортаға саналы көзкараспен қарап, оның
5) Табиғи ортаға зиян
6) Әрбір оқушының табиғатпен қарым-қатынас жасауға
7) Мектептерде экологиялық тәрбие берудегі кіріккен өндірістердің
Біз эколог-ғалымдардың "Экологиялық тәрбие беру" ұғымы жөніндегі ой-пікірлеріне
оқушыларына экологиялық гәрбие беру жөніндегі оқу материалдары мынадай
1) экологиялық тәрбие берудің бір жүйелілігі және
2) оқу мазмұнынан жалпы әлемдік және
3) оқушылардың экологиялық
4) табиғи ортаны қорғау, оны аялау, сақтау,
Оқу-тәрбие процесінде экологиялық тәрбие беру нақты мақсат-міндеттер нсгізінде
2.2. Мектеп бағдарламасындағы экологиялық тәрбиенің мәні.
Мектеп оқушылары алғашқы экологиялық білімді көптеген пән оқулықтарынан
Бұл тарауда автор табиғатты қорғау идеясын насихаттауға, оқушылардың
Келтірілген мысалдар экология жөніндегі тәрбиеге қатысты мектепте өткізілген
«Мектеп оқушыларына география сабағында және сабақтан тыс уақытта
Мұнымен қатар методикалық газет, журналдар мен педагогикалық; әдебиеттердің
Автор, әрине, мұнда оқушыларға экологиялық тәрбие беру проблемалары
Ізденіс барысында оқушылардың экологиялық білім, білік және дағдыларының
- интеллектілік;
- эмоциональдылық;
- практикалық;
Осы өлшемдердің негізінде оқушылардың экологиялык білім, білік және
Жоғары деңгей: экологиялық білімді жақсы меңгерген, оның күнделікті
Орта деңггй: Экологиялық білімі болғанымен, оны күнделікті өмірмен
Төмен деңгей: экологиялық білімді нашар меңгерген, оны өмірді
Бірінші кезеңде оқушылар биология сабақтары арқылы экологиялық тәрбие
Екіншіден, экологиялык тәрбие берудің мазмұны - оқушылардың бойында
Үшіншіден, оқушыларға экологиялық тәрбие берудің мазмұны-оқушыларды қоғам мен
Есте ұстайтын жай — экологиялық тәрбие үздіксіз және
ҚОРЫТЫНДЫ: Қорыта айтқанда, мектептегі экологиялық, тәрбие беру ісі
Экологиялық білім беру мен тәрбиелеу мәселелері жалпы білім
Экологиялық білім беру оқушыларға педагогикалық тұтастық тұрғыда әсәр
Экологиялық мәдениет адамда белгілі бір дәрежеде білім қорының
Прогресті педагогика жеке дамуды қалыптастыруда табиғаттың ролі зор
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Қоңырова С.Қ. Туған өлкенің табиғатын аялау
2. Әбенбаев С.Ш. Тәрбие теориясы мен әдістемесі.-
3. Есеналина Н.Т Бастауыш сыныптағы оқушыларға экологиялық
4. Ибраева К. Сабитова Н. Орта ғасыр ойшылдары
5. Қойбағарова Б.Х. Оқушыларға қазақ халқының дәстүрі арқылы
6. Орынбаева Г. Оқушыларға экологиялық тәрбие беру.
7. Сабденалиева Г.М. Оқушыларға экологиялық тәрбие берудің педагогикалық
8. Қазақ тілі мен әдебиеті. //
9. Тәрбие құралы. // 1995ж №9
10. Алты қат аспан, жеті қат жер //
- 2 -
Экологиялық тәрбие жүргізу және оның мәні
Оқыту процесіндегі экологиялық тәрбие
Тәрбиелік іс-әрекетті ұйымдастыру технологиясы
Тәрбиенің түрлері
Қоршаған ортаны ластанудар қорғау жолдары
Инновациялық оқыту технологиясы арқылы жоғарғы сынып оқушыларына экологиялық білім беру
Экологиялық тәрбие
Тәрбие технологиясы
Табиғатқа аялы қарым - қатынастарын дамыту
Бастауыш сынып оқушыларына жан-жақты тәрбие түрлерін берудің маңызы мен міндеттері