Монополияның ерекшеліктері
Жоспары
Кіріспе 3
1 ТАРАУ. Монополиялық билік туралы түсінік
1.1 Монополия және оның түрлері 4
1.2 Монополия және монополиялық билік 6
2-ТАРАУ. Монополияға қарсы заңдар және экономиканы
Қорытынды 14
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 16
Кіріспе
Нарық құрылымының ерекшеліктерін сипаттайтын ең басты
Монополиялық өндірісте ірі фирмалардың жұмыс істеуі
Монополияны тек қана экономикалық шектеулер емес,
1 ТАРАУ. Монополиялық билік туралы түсінік
1.1 Монополия және оның түрлері
Монополия (грек - mono - жалғыз,
Монополияның мақсаты - рынокта баға мен
Монополия бірнеше компаниялардың қосылуы арқылы құрылады
Картель - шығарылып отырған өнім мен
Синдикат - өнімді бірлесіп өткізуді ұйымдастыру
Трест - монополияға енетін фирмалардың меншік,
Концерн - қаржы орталығы бір, бірақ
Конгломерат - басты фирманың қызмет өрісімен
Жетілмеген бәсеке деп еркін бәсекенің шарттарының
Жетілмеген бәсеке үш типке бөлінеді: монополиялық
Монополиялық бәсеке кезінде рынокта сатушылар мен
Осындай артықшылықтарға ие бола отырып, дифференциалданған
Олигополиялық бәсеке дегеніміз бірнеше фирма үстемдік
Олигополияға қарама-қайшы құбылыс болып олигопсония табылады.
Таза монополия рынокта ешқандайсыз бәсекелестерсіз бір
Монополияның ролі экономикада екі жақты. Оның
Жаман жағы монополия рынокта үстемдік етеді
1.2 Монополия және монополиялық билік
Нарық құрылымының ерекшеліктерін сипаттайтын ең басты
Бәсекелесу деген сөздің өзі экономикалық пайданы
1-сурет. Монополияның ерекшеліктері.
Берілген тауарды өндіретін тек бір ғана
Егер нарықта жеке өндірушінің монополиялық билігі
Бұл шектеулер төмендегідей:
1) ірі өндірістің басымдылығы;
2) легальды тосқауылдар (шикізат қорын, жерді
3) бәсекелесуді әділетсіз жүргізу.
Ірі өндірушілердің ұсақ өндірушілермен салыстырғанда өте
Легальды тосқауылдың тағы бір түрі жеке
Бәсекені әділетсіз түрде жүргізудің негізгі түрі
Нарықты монополиялаудың негізгі себептеріне байланысты монополияның
1) Жабық монополия. Ол
2) Табиғи монополия. Белгілі бір
3) Ашық монополия. Берілген тауарды
2-ТАРАУ. Монополияға қарсы заңдар және экономиканы
Көптеген елдерде жеқе фирмалардың монополиялық биліктерін
Монополиялық фирмалар нарықта билік, үстемдік жүргізу
Мемлекет бәсекені қолдай отырып, монополизмге қарсы
Антимонополиялық заңдар 1880 ж. АҚШ-та қабылданған.
Қазақстанда 1996 ж. Бәсеке және сауда
Жетілген бәсекенің барлық даусыз жақсы жақтарымен
АҚШ-тың монополияға қарсы заңдары барынша жетілдірілген
1. Шерман заңы (1890 ж.). Бұл
2. Клейтон заңы (1914 ж.) —
3. Робинсон-Пэтмэн заңы (1936 ж.)
1950 жылы Клейтон заңына Селлер-Кефовер түзетуі
Трестерге қарсы заңдарды жүзеге асырушы мемлекеттік
Мұның бәрі жәй академиялық сұрақтар емес,
Монополияға қарсы заңдарды жүзеге асырушы мемлекеттік
Қорытынды
Монополиялық бәсеке нарығының ерекшеліктері жетілген бәсеке
Нарық құрылымының бұл моделін қарастырғанда фирмалардың
Монополиялық бәсеке нарығы төмендегіндей негізгі ерекшеліктермен
Нарықта тауарды сатушылар мен сатып алушылар
А) монополиялық бәсеке саласында кіруге жаңа
Б) нарықтағы өнім көлемі, баға және
В) өндіретін тауарлар біртектес емес, олардың
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Киреев А. Международная экономика, - М.:
Внешнеэкономическая деятельность: теория и практика: Тезисы
Матюшевская В.К. и др. Государственное регулирование
Мозолин В., Кулагин М. “Гражданское и
“МЭ и МО”, 1999 г., №7,
Курс экономической теории. Учебное пособие. Киров,
С.Фишер., Р.Дорнбуш, Р.Шмалензи. Экономика. М.,1993 год
П. Самуэльсон "Экономика" том 2
К. Р Макконнелл, Стэнли Брю "Экономикс"
"Основы международной торговли" Киев BHV 2001
С. Мочерный "Основы экономической теории" Тернополь
Гончарова О. "Торговые барьеры на пути
Банданов П.М. "Опыт США в регулировании
Мировая экономика и международные отношения №6
1
2
Монополияның ерекшеліктері
МОНОПОЛИЯНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Монополияның экономикалық және әлеуметтік салдары
Мемлекет тарапынан монополияны реттеу бағыттары
РЫНОК ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ МОНОПОЛИЯЛЫҚ РЫНОК
Ашық монополия
Монополия туралы
Қазақстан экономикасындағы монополиялар
Рынок құрылымы және рыноктағы монополия табиғаты
Бәсекелестіктің дамуы және монополистік қызметтер