Қаржылық басқару
Қазақстанда қолданылатын бухгалтерлік программаларға
Дербес ЭЕМ-нің дамуына байланысты кәсіпорындарда
Кез келген кәсіпорында бухгалтерлік есепті
256
L
малық кешенді накты жұмыс жағдайына
Бухгалтерлік программалардың құрылымы икемді және
Икемді күйге келтірудің біреселігі (ендіру
Икемді күйге келтіру спекторына байланысты
- кәсіпорында қолданылатын
- талдамалы есеп
- бастапқы қалдықтарды
- алғашқы құжаттар
- керекті бухгалтерлік
- стандартты емес
Қазіргі кезде әртүрлі меншік формаларындағы
Бухгалтерлік есепті автоматтандыруға арналған ақпараттық
"=> минижүйелер;
257
*=> шағын және
(әмбебап) жүйелер;
=> ірі кәсіпорындарға
Ірі кәсіпорындарға бағытталған ірі кешендік
Мұндай жуйелердің сипаттық белгілері деректерді
Енді осы бухгалтерлік программалардың кейбіреуіне
11.1. Негізгі гүсініктер
Субконто. Программада
Анықтамалықтар. Талдамалы есеп жұргізуде және
258
Турактылар аныктамасы. Программадағы тұрақтылар анықтамасы
Проводкаларды тексеру аныңтамалыгы. Бұл анықтамалық
Есеп беру және өңдеу. Есеп
Журнал. Журнал негізгі деректер базасы
Типтік операция режим/. Типтік операция
Меню - программаның жұмысын басқаратын
259
гімен немесе пернелер тақтасындағы меню
Мұрағат (архив) - кезекті есеп
Тэулікті жабу - шаруашылық қызметіне
Айды жябу - келесі есепті
"Турбо Бухгалтер" жүйесі. Программа банк
"Турбо Бухгалтер 6.5" алғашқы бухгалтерлік
Жүйенің ашықтығы сонда оны кейінгі
Программаны жұмысқа қосу барысында пайдаланушылардың
Q Лайт - кіші және
Q Негізгі (Базовая) — валютаның
а Проф - көп валюталы
О Соло - орта және
а Желілік версия — бірнеше
260
Турбо бухгалтер 6.5-ке қосымша ішкі
"Зарплата" модулі к Бұл кез
Бұл жүйе есеп айырысу -
"Негізгі cұpaқ' модулі
Нақты объекті бойынша негізгі құралды
Программа мемлекеттік салық инспекциясына нақты
"Сауда және қойма" модулі
Жүйе көтерме сауда және ұсақ
а тауарлар қозғалысының есебі (сату,
а қоймадағы тауар қалдығының орташа
Q сатуға
а тауарлы-материалдық құндылыктарға
рыс есебі;
Q тауарлар
кассалық операцияларды жүргізу;
а өндіріске материалдарды жіберу
рілген өнім есебі.
261
Жүйеде сауда қызметіне талдау және
а сатып алушылар мен жабдықтаушылар
о сату көлемін
а пайда мен
Р ақша қаражатының
"ЛУКА-ПРО" жуйесі. Қазақстандық ПЛЮСМИКРО фирмасы
"ЛУКА-ПРО"-ңьщ көмегімен кез келген деректерді
"ЛУКА-ПРО" жүйесінде талдамалы есеп жүргізу
"ЛУКА-ПРО" бірнеше шоттар жоспарымен, басты
262
Программамен жеке режимде және желі
Жергілікті есеп желісімен жұмыс кезінде
F7 - журналға
F8 - журналдағы
F2 - жазулар
A11+F2 - жазулар
F3 - экрандагы
F4 -
болады.
F10 - жазуды өткізу (тек
Ctrl+FlO - өткізудің күшін жою.
Enter - ағымдағы
Ағымдағы немесе әрбір өткізуге белгіленген
AIt+М - операциялар менюі.
Esc
Есеп-қисаптар алу
Берілген саты бойынша есептеу жұмысын
Айналым балансы
/. Басты
263
лы
vfl
2. Есеп-қисап алынуға тиісті есеп
3. F10 - көрсетілген белгілерді
4. F5 - есеп-қисапты экранға
Материалдар бойынша айналым ведомосы
1. Басты менюден
2. Курсорды керекті шотқа қою.
3. Enter -
4. Enter - экранда ішкі
бойынша реттелген
командасы арқылы шығу.
5. Enter -
үшін қалдық-айналым ведомосы пайда болады.
6. F5 - басу.
7. Enter - есеп-қисапты баспаға
Материалдарды сату
1. Басты
бойынша есеп-қисаптар пунктін таңцау.
2. F2 - сүзгішті шақыру
жазулар тобын белгілеу, яғни Дебеттік
бар жазуларды іздеу үшін шарттар
3. F10 - жазуды табу.
4. F5 - есеп-қисаптар менюін
5. Өткізу тәсімін (схемасын) таңдау.
6. Esc - ЛУКА ҚГШ
лады.
7. Esc -есеп-қисаптар менюінен шығу.
8. F5 - есеп-қисапты баспага
Кез келген уақытта F1 немесе
программаньщ көмегіне қол жеткізуге болады.
Занды тұлғалар картотекасына басты
меню арқылы қол жеткізу Мәліметтер
ЛУКА ҚПП Заңды тұлғалар картотекасындағы
1. Кодтың қажетті мәнін
2. Атауының бірінші символын
Жаңа карточка қосу:
1. Мэліметтер қоры/Заңды тұлға
2. F7 - жаңа карточка
3. Карточка өрісін толтыру.
4. F10 -
Занды тұлғалар картотекасындағы карточкалар тізімімен
1. Enter - керекті
2. F7 - жаңа
3. F3 - карточканы
4. F5 - карточка
5. F4 - карточканы
6. F8 - карточканы
7. Esc -занды
Занды тұлғалар картотекасын проводкалар
журналы арқылы жүргізу 1.
265
2. F7 - таза
3. Бастапқы құжат негізінде
4. F7 -
5. Бланкіні толтыру.
6. F10 - карточканы картотека
7. Enter - Проводкалар журналы/Объект
8. Түсініктемелер өрісін
9. F10 - Проводкалар журналына
10. F10 — жазуды өткізу.
Ескерту:
Егерде алғашқы құжатта көрсетілген занды
Келесі есептемелерді алу: заңды тұлғалар
Занды тұлғалар бойынша есептемелер
1. Басты менюден Есептемелер/Заңды
2. Enter — экранда
3. Enter - экранда ішкі
4. F10 - есептемені
5. Esc -
6. F5 - есептемені
Айналым балансы:
Басты менюден Есептеме/Баланс және Бас
1.
266
2. Есептеме алынуға
3. F10 - таңдалған
4. F5 - есептемені
5. Enter — есептемені
"ГАЛАКТИКА" жүйесі. Галактика корпорациясының көмегімен
Галактика жүйесінің құрылымы мынадай контурлардан
а әкімшілікті басқару контуры;
267
Q жедел басқару
Q өндірісті басқару
а бухгалтерлік есеп контуры.
Корпоративті ақпараттар жүйесін әкімшілік басқару
О маркетинга басқару;
Q қаржылық жоспарлау;
а жобаны басқару;
а есеп және
Жедел басқару контуры мынадай программалық
а сатып алуды
а қойма есебі;
Q сатуды басқару
а көлік;
а жабдықтаушылар және сатып алушылармен
а консигнациалық тауарларды баскару; ,
"ГАЛАКТИКА" жоспарлау, жедел басқару, бухгалтерлік
268
қағаздарын жүргізуді басқару мәселелері шешіледі.
Бухгалтерлік есеп контуры мынадай кешендік
тұрады:
Q негізгі құралдар
тер (МЕА) есебі;
а еңбекақы есебі;
а кассалық және қаржылық-есептеу операциялары;
а қаржылық шоғырландыру және
темелер.
Бухгалтерлік есеп мәселелерінің кешеніне кассалық
Талдау мәселесі тобына мыналар жатады:
269
Галактика жүйесінің құрылымы
бас
кару
Қаржылық басқару
ПІаруашылыкты
жоспарлау. Жо
баны басқару
Есеп жане кадрды басқару
:ылық және шаруашылық қызметіне талдау
Нақты кзсіпо
рынды ақпарат
пен жабдықтау
жүйесін қалып
тастыру
Шогырландырылган каржылық жине бухгал пгрлік
Сатып алуды
басқару (жабдықгау)
Қойма есебі
Сатуды басцару (өткізу)
Келік
т
Жабдыкшіушы
лар жоне сатып
алушылармен
есеп аііырысу
Техникалық-экономикалық
жоспарлау.
Өндірісті техникалык дайындау.
ІІақты шыіындар ссебі.
Өндірісті жедел басқару
Консигнациалы
тауарларды
басқару
Өндірістегі матерналдық Құндылыісгар есебі
Банктермен электрондық алмасу (клиент-банк, банк-
I Банш-ік
\
Банк
Super Tree жұйесі. Экономикалық программалар
құрудан басталады.
Программаның басты менюі негізгі үш
Программа іске қосылғаннан кейін экранға
Бұдан кейін программаны қалпына келтіру,
Кәсіпорынның шаруашылық қызметі жайлы барлық
Мысалы, қоймаға телевизорлар партиясын сатып
о маустың (maus)
а 'керек болған жағдайда берілген
270
271
Р терезеден ТАҢДАУ кнопкасын
а пайда болған
а жылжыгуды қарап шығу үшін
Q тармақ бойынша - ағаштың
а ІШКІ БҮТАҚ - ағаштың
Q ОБЪЕКТ БОЙЬШША - көрсетілген
Басты менюдің Түзету/Кесте пунктінің көмегімен
а объект;
а "ҚАЙДАН" тармағы;
а "ҚАҢЦА "
а саны;
а күні;
а объектінің тұрақсыз
а объектінің тұрақты сипаттамасы;
Q "ҚАҢДАН"
а "ҚАЙДА "
а формула.
Типі формула болатын бағанаға арифметикалық
Q объектілерді КӨШІРУ - улгі
272
Q объектілерді ТҮЗЕТУ;
Q объектілерді ЖОЮ,
Q СҮЗПШТЕР - кез келген
a СОРТТАУ - көрсетілген бағанадағы
a ресурстар - нақты тармақтағы
Q БАСҚА КЕСТЕНІ
Q КЕСТЕНІ АНЫҚТАМАЛЫҚТА САҚТАУ -
a ТҮСШІКТЕМЕ - ағымдағы кестедегі
а АГРЕГАТИВТШ ФУНКЦИЯ - агрегативтік
Есептемелер
Табыс көрсеткіштерімен есеп айырысу сияқты
а телевизорды сатудан
a сатып алу
a көлік
a жұмысшылар жалақысы;
о салымдар.
Программаны кәсіпорынның басқару есептерін шешуге
273
"ТСВ БУХГАЛТЕРИЯ" жүйесі. ТСВ СОФТ
Жалақы қосалқы кешенінде жалақыны есептеу,
Тауарлы-материалдық есеп шексіз қоймалары мен
Программаның көппайдаланымдық үлгісі желілі және
274
"SOLOMON 4" жүйесі. "Solomon 4"
тілін қолдану.
"Solomon 4"-тің әр бухгалтерлік қосымша
"NAVISION fJNANCIALS" жүяесі. Navision Software
275
лігін логикалық тексеру жүзеге асырылады;
а Журнал операцияларын икемді күйге
Q Жинақтамалы
q Желілік ережелер бойынша кассалық
Q Қызметкерлердің біріктірілген есебі (есеп
Q Стандартты ішкі есептемелерді (бас
а Бастапқы құжатты немесе операцияны
а Қосымша құн салығына (ҚҚС)
G Курстық айырманы автоматты түрде
а Сатудың және өнімді өндірудің
а Салық есебін жүргізуді
Q Бюджетті GAAP стандарты бойынша
Қаржылық есепті жүргізетін Navision Financials
276
тардың түрін және басқа да
Navision Financials программасының көмегімен кез
Жүйенің басты құралдарының бірі C/SIDE
"КОМТЕХ" кешендік жүйесі
"КомТех" жүйесі сатуды басқару, талдау,
Q объекті
Q тауарлар мен материалдардың кірісін
а ішінара сатуды
Q өзара шарт пен серіктестік
"КомТех" жүйесінің біртекті ақпараттар қоры
Бухгалтер "КомТех" жүйесінде пайдаланушылар мынадай
а дайын өнімнің есептік бағасы
а тауарларды сату барысында тауарлы-материалдық
а жөнелтілген тауарлы-материалдық қүңдылыктарға шин-ара
а кезең үшін валютаны
а негізгі сомаға байланысты
О бұйымдарға
а операциялар тобының механизмі.
"КомТех" жұйесінде барлық бухгалтерлік проводкалар
Бұл проводкалар мынадай тәртіппен орындалады:
а Шаруашылық операциялар журналына қолмен
Q Деректер қорьшан акпараттарды автоматты
а Негізгі проводкалар үлгісі арқылы.
Q Алдын ала берілген бухгалтерлік
Сонымен қатар "КомТех" жүйесі еңбекақыны
а Сату менеджерлері үшін жүйе
а Сату бағасы мен босалқы
а Бухгалтерлік есеп беру генерациясы
"SCALA" жүйесі. Scala ЕМЕА -
Scalaнъщ программалық жабдықтауы бухгалтерлік есеп
Scala толығымен ашық жүйе болып
а қаржылық;
а басқару; ^
а арнайы.
Қаржылық модульге: компанияның шоттар жоспарын
Scab жүйесінің басқару модуліне мыналар
Сатуды басқару - келешектегі сатьш
Сақтаулы қорларды басқару - сақтаулы
Сатып алуды басқару - кемшіліктерін
Scala жүйесінің арнайы модулі -
Жобаларды басқару - қызмет көрсету
"Алтын" жүйесі. "Алтын" жүйесін жасаушы
"Алтынның" бастапқы модулі қазіргі кезде
Соңғы кезде көптеген фирмалар жұмыс
Егер кәсіпорын шағын болса, онда
"Алтын" программалық кешенінің көмегімен сіз
Программа кассалық кітап, тауарлардың қоймалық
а Есепті кезең басына ТМҚ
а Есеп беру кезеңіне ТМҚ
а Тауарларды сату: сату бағасын
а Есеп беру кезеңінің соңына
Программада бухгалтерлік есептің қазақстандық және
"Алтын-қойма" программасы
а жеке тұлға
о материалдардың ішкі қозғалысы бойынша
а материалдарды есептен шығару бойынша
а шығару құжаттарын құру: қалдық
О материалдардың қозғалысы бойынша проводкаларды
Проводкалар әртурлі белгілер бойынша реттелуі
"Ецбекақыны есептеу" модулінде еңбекақыны айлық
"Негізгі құрал-жабдықтар" модулі негізгі құрал-жабдықтардың
Business express (BE-2) жүйесі. Қазақстандық
Стандартты операциялар үлгісімен қатар программаның
Жүйеде валюта түрлерімен жұмыс істеу
11.2. Бухгалтерлік есепті ІС Бухгалтерия
"1C: Кәсіпорын" жүйесі (7.7 версия).
"Бухгалтерлік есеп" компоненті кәсіпорынның шаруашылық
"Жедел есеп" компоненті - белгілі
284
леді. Тіркелімдегі ресурстар қозғалысы Кіріс
285
^ І
"есептеу тобы" деген ұғым енгізілген.
Жуиенің негізгі мумкіщціктері:
1C: Бухгалтерия
о банк
негізгі құралдар және материалдық емес
а есебі;
а а а
а о
а
а а
тауарлар есебі, өнім өндіру және
ұйымдармен, алашақтармен, берешектермен, есеп беруші
Р бірнеше шоттар жоспарымен жұмыс
өлшеміне байланысты көп деңгейлі талдамалы
бір деректер базасымен бірнеше кәсіпорындарда
Программаға ақпараттарды енгізу бірнеше режимде:
Кез келген бухгалтерлік программамен жұмыс
286
зіледі. Сондыктан бухгалтерлік программаны жұмысқа
Программамен жұмысты бастамас бұрын бухгалтер-пайдаланушы
Шоттар жоспары басты менюдің "Амаддар
арқылы немесе құралдар тактасынан кнопкасын
Э.Т. Төлегенов. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері.
Қаржылық басқару
Қаржылық менеджментінің функциясы мен принциптері
Менеджмент қызметі
Нарық жағдайында қаржыны басқаруды жетілдірудің қажеттілігі
Қаржылық менеджменттің механизмі
Қаржы тәуекелін басқарудың теориялықаспектілері
Қазіргі жағдайда қаржыны басқару: оның мазмұны және қызмет атқару механизмі
Қаржылық менеджменттің маңызы
Кәсіпорын қаржысын басқару
Кәсіпорынның қаржылық менеджменттінің-басқарудың мәні, мазмұны мен құрылымы