Прокурордың қадағалау сот сатысына қатысуы

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 4
1 АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУДЕГІ ПРОКУРОРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ 8
Прокурордың азаматтық сот ісін жүргізудегі ролі 8
Прокурор азаматтық іс жүргізу құқығының субъектісі ретінде 16
Прокурордың азаматтық іс жүргізуге қатысу мақсаты, негіздері және
нысандары 19
2 ПРОКУРОРДЫҢ БІРІНШІ САТЫДАҒЫ СОТҚА ҚАТЫСУЫ 27
Прокурордың азаматтық сот отырысына талап қою жолымен қатысуы ..................................................................27
Прокурордың іс жүргізушілік жағдайы 30
3 ПРОКУРОРДЫҢ АПЕЛЛЯЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ
Прокурордың апелляциялық сатыдағы сотқа қатысуы 36
Прокурордың қадағалау сот сатысына қатысуы 38
ҚОРЫТЫНДЫ 50
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 52
ҚОСЫМША....................................................55 КІРІСПЕ
Казақстан Республикасының біртұтастығы мен беріктігін сипаттайтын көрсеткіштердің бірі -
Бүкіл әлемдік өркениет көшіне ілескен егемен еліміздің күн санап
Мемлекет тұғырының беріктігін сипаттайтын, сондай салмақты мәселенің бірі заңдылықты
Прокурор - өз құзыреті шегінде заңдардың, Қазақстан Республикасы Президенті
Жалпы диплом жұмысын жазу барысында Қазақстандык, Кеңестік және "жақын
Біз прокуратура туралы сөз қозғамастан бұрын прокуратураның шығу тарихына
Прокуратураның шығу тарихы жөнінде З.Х. Баймолдина өз еңбегінде былайша
Бұл кезде прокуратура ең жоғарғы орган ретінде саналды. Ал
Қазақстанда прокуратура органы 1922 жылы құрылды. Прокуратура туралы тарихи
Қазіргі таңда прокурорлық қадағалау Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы Заңына
Диплом жұмысында азаматтық процеске прокурордың қатысу «мәселелерін қарап, осы
Оған мысал ретінде, Кеңес өкіметі тұсында қызмет жасаған жоғары
Прокуратура органдарының бұгінгі талап дәрежесіне сай жұмыс істеуі және
Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына қайшы келетін құқықтық
Диплом жұмысының обьектісі - прокурордың процессуалдық жағдайын реттейтін азаматтық
Диплом жұмысының мақсаты - азаматтық іс жүргізу құқығының "прокурордың
Диплом жұмысының міндеттері:
1)прокурордың азаматтық процеске қатысу жөнінде азаматтық іс жүргізу заңнамасына
2) прокурордын азаматтық іске
3)прокурордың азаматтық процеске қатысу институтының мәселесіне қатысты теорияда және
4)қарастырылып отырған мәселеге байланысты ғылыми зерттеу жүргізуші ғалымдардың көзқарастарын,
Жұмысты жазу барысында мынандай терминдер, ұғымдар қолданылды:
"сот өндірісі", "талап", "субъект", "прокурор", "сатылар". "азаматтық іс қозғау",
Жұмыс құрамы кіріспеден, негізгі бөлімнен, корытындыдан және қолданылған әдеиеттер
1 АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУДЕГІ ПРОКУРОРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Прокурордың азаматтық сот ісін жүргізудегі ролі
Қазақстанда құқықтық мемлекет құру демократиялық тұғырнаманы бекітуден, тереңдетуден және
Прокуратураның қызметін жаңа әлеуметтік-экономикалық формация жағдайында ресей ғалымдарының А.Ф.
Қазіргі кезде З.Х. Баймолдина, Болат Сембин тәрізді қазақстандық ғалымдар
Қазақстан Республикасының «Прокуратура туралы» Заңының 28- бабында прокурорлық қадағалаудың
Жалпы ережелерге сәйкес азаматтық істер мүдделі адамдардың бастамасымен сотта
Прокурор қадағалауды жүргізгенде: азаматтарды және лауазымды тұлғаларды өзіне шақырып,
Қазақстан Республикасының прокуратурасының негізгі мақсаты -заңның жоғарғы күшін, заңдылықты
Бірақ , біздің ойымызша, қазіргі уақытта прокуратураның құқық
Прокурордың азаматтық сот ісін жүргізуге қатысуы мұның өзі заңмен
Прокурор азаматтардың құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін, ұйымдардың құқықтары
Егер талап қоюшы прокурор мәлімдеген талапты қолдамаса, егер үшінші
Талап қойған прокурор, бітімгершілік келісім жасау құқығынан басқа, талап
Заң бойынша прокурордың азаматтық іс жүргізуге 2 формасы
1) Прокурордың сотқа талап қою арқылы қатысуы.
ҚР АІЖК – нің 55-бабы 3 бөлігіне сәйкес
Прокурордың талаптары- заң бұзушылыққа қарсы күрестің тиімді де маңызды
2) Іс бойынша қорытынды беру үшін прокурордың процеске қатысуы.
Прокурор өзіне жүктелген міндеттерді жүзеге асыру мақсатында іс бойынша
Прокуратура органдарының азаматтық істе қадағалау жүргізуіне байланысты Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасы Конституциясының 83-бабына сәйкес азаматтардың, мемлекеттің және заңды
Әкімшілік және азаматтық істер бойынша сот қаулылары мен атқару
Көлік прокурорларының ведомстволық бағыныштылығына жататын азаматтық істерді сотта қарауға
Прокурор міндетті түрде заңда көзделген, сот немесе жоғары тұрған
Сонымен қатар, мемлекет мүддесіне қатысты істердің санатына, мемлекеттік кәсіпорындардың
Мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттың бірінші сатыдағы сот мәжілісіне қатысу,
Әскери соттарда қаралатын азаматтық істерге қатысу осы соттардың мекен-жайы
Азаматтық сот ісін жүргізудің барлық сатыларында, өз бастамасымен қатысатын
Азаматтық іспен танысқаннан кейін, нәтижесі прокурорға немесе осы салаға
Қаралған іс бойынша заң бұзылған жағдайда қатысушы прокурор сот
Прокурорлар азаматтық істер бойынша өндірісті тоқтату туралы сот ұйғаруларының
Прокурорлардың талап арыздары бойынша қозғалған істерге, қай бөлімшенің бастамасы
Прокурорлар өз бастамасымен қатысқан істер бойынша сот тарапынан жіберілген
Заң бұзушылық айқындалған жағдайда Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық істер жөніндегі алқасына апелляциялық
Прокурорлар апелляциялық тәртіпте қаралатын барлық істерге қатысады (Қазақстан Республикасының
Департамент прокурорлары Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық істер жөніндегі
Сотта қаралған істер бойынша сот шешімдерінің заңдылығы мен осы
Қадағалау қалпына баға берудің өлшемі ретінде апелляциялық наразылық келтірудің
Прокурорлардың жұмысының сапасы қанағаттандырылған апелляциялық, қадағалау наразылықтарының және келтірілген
Прокурорлар облыстық және оларға теңестірілген соттардың қадағалау алқаларының барлық
Облыс, Астана, Алматы қалаларының және оларға теңестірілген прокурорлар Бас
Прокуратура органдарына келіп түскен азаматтар мен заңды тұлғалардың өтініштері
Облыс, Астана, Алматы қалаларының және оларға теңестірілген прокурорлар істердің
Аталған ақпараттар Бас прокуратураға есепті мерзім аяқталғаннан кейін келесі
Қазіргі кездегі прокуратура органдарының қызметінің негізгі бағыты заңның үстемдігін
Тәжірибе көрсетіп отырғандай, прокуратура органдары заңдылықты қамтамасыз ету және
Барлық прокуратура органдары жалпы мақсатта, Қазақстан Республикасының Конституциясы және
Республиканың біркелкі орталықтандырған жүйесіне Бас прокуратура, облыстық прокуратура, республикалық
Қазақстан Республикасы Конституциясының 83-бабына назар аударсақ, «Сот және сот
Конституциядағы «Сот және сот төрелігі» бөліміне прокуратураны қосудың маңызын
Сот төрелігінің тиімділігі мен мүмкінділігін арттыру актуалды мәселелердің бірі.
«Әділ Соттың» негізгі кемшілігі, біріншіден, істерді қарау мерзімнің бұзылуы,
1.2 Прокурор азаматтық іс жүргізу құқығының субъектісі ретінде
Прокурор азаматтық сот өндірісінің барлық сатыларында жіберілген құқық бүзушылықты
Қазіргі нарық заманында тұрғын үйге қатысты азаматтык істер көптеп
Барлық сатыда және барлық іс бойынша прокурордың қатысуы заңда
а) басқа тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін
ә) іске қатысушы тұлғалардың бастамасымен басталған істерге қорытынды беру
Екінші саты сотында азаматтық істер бойынша прокурор міндетті түрде
Қызылорда облыстық сотының азаматтық істер жөніндегі алқасының қаулысымен аталған
Қызылорда облыстық сотының қадағалау алқасының қаулысымен апелляциялық алқаның қаулысы
Прокурордың наразылығында іс бойынша қабылданған барлық сот қаулыларын заңсыз
Сот мәжілістерінде анықталған жағдайларға қарағанда, «Әйгерім» шаруа қожалығы және
Бірінші сатыдағы сот Өтебаевтың Ахметованы отбасы мүшелерімен даулы үйден
Апелляциялық сатыдағы сот қалалық сот шешімін заңсыз деп санап,
Наразылықта да осы негіздер келтіріліп және тараптар арасында мәмілелер
Жауапкерлер даулы үйді ипотекалық шарт бойынша кепілдікке қойғанда, үйдің
Сонымен қатар, сот тексерісінде үйдің тұрған жеріне заң тұрғысынан
Бұл жағдайда жауапкердің: «үй тұрған жерді сатып алғанмын, сондықтан
Қазақстан Республикасы Президентінің «Жылжымайтын мүлік туралы» Заңды күші бар
Сондықтан прокурордың наразылығындағы кәмелетке толмаған балалардың мүдделері қорғалмай қалған
Бұл тұрғыда жауапкерлердің және прокурордың наразылығында үйдің бағасы орынсыз
Бұл жағдайда сот қаулыларын заңды және орынды деп санауға
АІЖК-нің 398-бабының 4-тармағының 2) тармақшасының талаптарын басшылыққа ала отырып,
1.3 Прокурордың азаматтық іс жүргізуге қатысу мақсаты,
негіздері және нысандары
АІЖК-нің 55-бабына сәйкес азаматтық сот ісін жүргізуде заңдардың дәлме-дәл
Азаматтық іс жүргізуге прокурордың қатысуы заңдылықты қорғаудың негізгі тәсілдерінің
Прокуратура органдарының негізгі міндеті - азаматтар мен заңды тұлғалардың
Азаматтық іс жүргізу құқығы қағидалары бір-бірімен келісілген, ажырамастай бір-бірімен
Сонымен азаматтық іс жүргізу құқығы қағидаларының жүйесі - реттелген
Бірқатар Ресейлік заңгер-ғалымдардың көзқарастарын пайымдап көрелік. Мысалы: И.А,
1) Ұйымдастырушылық саяси;
2) Басқару апаратын ұйымдастырушылық техникалық жағынан құру;
3) Басқару апараты қызметінің ұйымдастыру техникалық қағидалары деп үш
Ал, Г.В. Атаманчук те қағидаларды үш топқа бөлген:
1) Қоғамдық саяси;
2) Ұйымдастырушылық-құрылымдық;
3) Ұйымдастырушылық-функцияналдық;
Ал белгілі ғалым Г.С. Яковлев қағидаларды екі топқа бөледі:
1) қоғамның саяси жүиесін мемлекеттік басқарудың қосалқы жүйесі болып
2) бүкіл мақсатты қызметті ұйымдастыру қағидалары;
Азаматтық іс жүргізу құқығы қағидаларына қатысты ғылыми әдебиеттерде әртүрлі
Г Л.С. Явич «мәңгібақи болатын және өзгермейтін құқық қағидалары
А.Ф. Клейнман, Н.А. Чечина және тағы басқаларының көзқарасы бойынша
1) Конституциялық- ҚР-сы Конституциясында бекітілген қағидалар. Оларға заң
2) Салалық- соттық іс жүргізу және азаматтық іс жүргізу
- соттардың қызметін реттейтін. Ол қағидаларға сот төрелігін тек
- тұлғалардың қызметін реттейтін. Ол қағидаларға
М.А. Гурвич азаматтық сот ісін жүргізу қағидаларьн құқықтық реттеу
1) ұйымдастырушылық-функцияналды қағидалар.
2) функцияналды қағидалар.
Қағидалардың бұл екі тобы өзара байланыста болады. Кейде бір
Ұйымдастырушылық-функцияналдық қағидаларға мыналар:
- сот төрелігін тек қана соттың жүзеге асыруы; судьялардың
Функцияналдық қағидаларға мыналар жатады:
- заңдылық;
- диспозитивтілік;
- жарыспалылық;
- тараптардың процессуалдық тең құқылығы;
сотта істі қараудағы ауызшалылық және тікелейлік.
Прокурордың талаптары заң бұзушылыкқа қарсы күрестің тиімді де маңызды
Әрекетке қабілетсіз азаматтың мүддесін қорғау үшін прокурор мүдделі адамның
Прокурор талап арызда жауапкерге қоятын талаптарын дәлелдейтін мән-жайларды, сонымен
Прокурор кез-келген іс бойынша құқык бұзушылықты анықтағанда арыз беруге
а) мемлекет мүдделерін қорғау қажеттілігі туындағанда;
ә) саяси және қоғамдық мәні бар құқықтар мен мүдделерді
Сотта азаматтық істі қозғау туралы өз шешімін прокурор мағұлматтарды
Прокурор сотқа жүгінуге дейін, барлық материалдарды жинауы тиіс. Істі
Азаматтық іс жүргізу кодексінің 213-бабына сәйкес іс бойынша прокурордың
Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 29-тарауында нормативтік құқықтық
1. Заңсыз актіні шығарған орган немесе лауазымды адам, не
2. Прокурордың сотқа жүгінуі наразылық келтірілген актінің күшін сот
Сот прокурор арызының негізде дәлелді екенін анықтай отырып, өтінішті
Прокурор процеске өз бастамасымен немесе өзіне жүктелген міндеттерді жүзеге
1) Егер, бұл істер заңмен көзделіп тұрса, яғни, нормативтік
құқықтардан айыру айыру істері бойынша;
2) Прокурордың қатысуы сотпен қажет деп танылса.
3) Қазақстан Республикасының Бас
қатысу қажеттілігіне нұсқау берсе.
Прокурордың басқа тұлғалардан айырмашылығы ол басталып қойған іске қатысқанда
а) талапкердің дәлелдерін және жауапкердің қарсы талаптарын қарау;
ә) сот мәжілісінде зерттелген іс бойынша айғақтарды зерттеу;
б) тараптардың құқық қатынастары туралы қорытынды беру;
в) қанағаттандырылған талаптардың жүзеге асырылуы туралы
қорытынды беру.
Азаматтық іс жүргізуде прокурордың қорытындысы ерекше процессуалдық іс әрекеттерінің
Прокурордың қорытындысы мазмұны жағынан екі түрлі болуы мүмкін. Мән
Қорытындының мазмұндамасы маңызды рөл атқарады. Кейбір қорытындыларға нақтылық пен
Соттың дұрыс бекіткен фактілеріне қарамастан прокурорлар құқықтық нормаға қайшы
Қорытынды нақты әрі негізді болуы үшін мынадай жоспар
ұсынуға болады:
1.даудың қысқаша мазмұны;
2.жиналған дәлелдемелер және оларға баға беру;
3.іс бойынша бекітілген фактілік жағдайлар;
4.қолдануға жататын материалдық құқықтық нормалар;
5.тараптардың құқықтық қатынастары, олардың құқықтары мен
міндеттері жайлы тұжырым;
6.талапкердің талап арызы негізді ме (арыз беру құқығы,
қанағаттандыруға жататын талап арыздың көлемі);
7.сот шешімінің мазмұны қандай болуға тиіс;
Азаматтық іс бойынша прокурор қорытындысы сот үшін міндетті емес,
қорытындысы занды және негізді болуы
Жалпы тәртіпке сәйкес прокурордың іс бойынша берген қортындысының сот
2 ПРОКУРОРДЫҢ БІРІНШІ САТЫДАҒЫ СОТҚА ҚАТЫСУЫ
2.1 Прокурордың азаматтық процеске талап қою жолымен қатысуы
Заң нормаларында прокурорға азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін,
Прокурордың талаптары - заң бұзушылыққа қарсы күрестің тиімді де
Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 55-бабы 3-тармағына сәйкес
Қазақстан Республикасы Бас прокурорының 1999 жылғы15-шілдедегі
№ 60 "Әлеуметтік және экономикалық салалардағы заңдардың қолдануына прокурорлық
Басқа жағдайларда, прокурор әрбір азаматтың өз құқығы мен бостандығын
Бұлардан басқа, сотта:
мемлекеттің, мемлекеттік бюджет есебінде тұрған кәсіпорындардың,
ұйымдардың және мекемелердің;
акцияның (үлестің) 90% мемлекеттік
тұлғалардың;
мемлекетке (бюджетке) қарыздар мемлекеттік емес меншік түріндегі
заңды түлғалардың-талап арызда талап етілген қаржы тек бюджетке
төленетін болса;
Бас Прокурордың немесе
бойынша заңды тұлғалардың мүдделерін қорғап, талап қояды.
Жоғарыда баяндалғандардан басқа жағдайларда әрбір заңды тұлғаның өз бетімен
Бұйрық прокурорлардың құқық бұзушыларға қатысты азаматтық-құқықтық ықпал ету шараларын
Сотқа талап қояр алдында, прокурор анықталған заң бұзушылық өзінің
Прокурор талабы әлеуметтік және экономикалық салалардағы заңдылықтың қолдануын тексеру
Талапты дайындау мөлшері, прокурордың атқаратын жұмыс шеңбері анықталған құқық
Қазақстан Республикасының Бас прокурорының 1999 жылғы 15 шілдедегі №60
Машухова Г.И. Азаматтық істер бойынша сот ісін жүргізудегі прокурордың
ҚР АІЖК-нің 150-бабына сәйкес
Егер прокурор мүддесін қорғап, талап қойып отырған адамнын сотқа
Талап қоя отырып, прокурор оның берілу тәртібін сақтауға міндетті.
ҚР АІЖК-нің 150-бабы 2-бөлігіне сәйкес, прокурор талап арызда азаматық
Арызда прокурор қандай жағдайларда лауазымды тұлғалар мен азаматтардың түсініктемелері
Талап арыздағы қарсы талап қою кезінде қай кезде қажетті
Бұлардан басқа, ҚР АІЖК-нің 150-бабы 4-бөлігіне сәйкес прокурор мемлекеттік
2.2 Прокурордың іс жүргізушілік жағдайы
ҚазаҚстан Республикасының Конституциясына және Қазақстан Республикасы Президентінің ''Қазақстан Республикасы
туралы" Заңына сәйкес прокуратура органдарының алдында тұрған маңызды міндеттердің
Тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін және мемлекеттің мүддесін қорғау
1.Азаматтық іс жүргізу кодексінің 115-бабына сәйкес
мемлекеттік баж салығын, сондай-ақ кез-келген сот шағындарын
төлеуден босатылады.
2.Прокурор әрекет қабілетті тұлға болып табылғандықтан, сондай-
ақ оған заңмен
берілгендіктен оған АІЖК-нің 154-бабынын 1-тармақшасының 3,4 бөліктері әсер етпейді,
құқықтары мен заңды
жолданған жағдайда, талап
шығара алмайды.
3.Мемлекеттік және қоғамдық мүдделерді қорғау үшін прокурор
арызбен жолданған кезде мемлекеттік немесе қоғамдық мүдде
неден көрінеді, қандай заң немесе нормативтік-құқтық актіге
сілтеме жасау керектігін көрсетуі тиіс.
азаматтардың заңды мүдделерін қорғау үшін сотқа жодданған
кезде, талап арызда азаматтың
себебі көрсетілуі тиіс.
құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін жолданған кезден
басқа реттерде, мүдделі азаматтың прокурордың оның
талап арызбен сотқа жолдануына келісімін бекітетін құжат қоса
тіркелуі тиіс.
Арыз беруші прокурордын процессуалдық жағдайы азаматтық іске қатысушы талапкердің
Кейбір ғалымдардың ойы бойынша арыз берген прокурор азаматтық істе
Бірақ, біздің ойымызша,
Қазіргі таңдағы тәжірбие көрсетіп отырғандай, әлеуметтік жағдайлары төмен азаматтар,
Осы мәселелерді ескере отырып, айтылып кететін жағдай көбінесе
Бұл сұрақ аясында көп жылдар бойы даулар айтылып келеді,
Сонымен қатар прокурордың тағы да, заңмен көзделген реттерде азаматтық
АІЖК-нің 299-бабына сәйкес азаматты хабар - ошарсыз кеткен деп
«Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодекстің 68-бабының 2-бөлігіне сәйкес,
Азаматтық іс жүргізу нормаларына және теоретикалык мәселелерге байланысты прокурордың
1.жалпы;
2.арнайы;
Жалпы міндеттері іске қатысушы басқа тұлғалардың құқықтары мен міндеттерімен
Жоғарыда айтылған жағдайларға Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сот Бюллетенінен мысалы,
Батыс Қазақстан облыстық сотының ұйғарымымен іс Актөбе гарнизонының әскери
Жауапкер соттың анықтамасын заңсыз деп табуды сұрап, жеке шағым
Судьяның баяндамасын, жеке шағымның уәждерін қолдаған прокурордың пікірін тыңдап,
Сот Ақтөбе гарнизонының әскери сотына істі жіберуін жауапкердің қажетті
Алайда, облыстық соттың бұл уәждерін негізді деп санауға болмайды.
Батыс Қазақстан облыстық сотының апелляциялық сатысы Орал қалалық сотының
Бұндай жағдайда аталмыш шешімді шығарып, істі өз қарауына алған
Мемлекеттік құпияларға қатысты істер АІЖК-нің 19-бабынын талаптарына сәйкес шешілуге
Сондықтан, АІЖК-нің 36-бабының 2-бөлігінің 3-тармағын және 4-«бөлігін басшылыққа ала
Прокурордың соттың бірінші сатысында қатысу құқықтары мен міндеттері сияқты,
АІЖК-нің 360-бабына сәйкес, апелляциялык қаулының мазмұны мынадай болып келеді;
қаулының шығарылған уақыты мен орны;
соттың атауы, сот құрамы;
апелляциялық шағым немесе наразылық берген тұлға;
шешімнің, апелляциялық шағымның немесе наразылықтың, істі
апелляциялық сатыда қарау кезінде оған қатысушы адамдар табыс
еткен дәлелдемелердің, түсініктемелердін қысқаша мазмұны;
сот қаулысы көрсетілуге тиіс.
Апелляциялық наразалық қанағаттандырылмай қалдырылған жағдайда, сот сол бойынша наразылық
АІЖК-нің 360-бабының 4-бөлігіне сәйкес, бірінші сатыдағы соттың шешімінің күшін
Прокурордың мемлекеттің мүддесін қорғауда сотта өкілдік ете отырып, азаматтық
Прокурор өзі қатыскан азаматтық іске апелляциялық шағым беруге құқылы.
Заңды күшіне енбеген соттың шешіміне, қаулысына қайта қарау үшін
3. ПРОКУРОРДЫҢ АПЕЛЛЯЦИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ САТЫЛАРЫНА ҚАТЫСУЫ
3.1 Прокурордың апелляциялық сатыдағы сотқа қатысуы
Апелляциялық шағымдануға қатысты субъективті алғы шартының мазмұны мынадан көрінеді;
Мұндай тұлғаларға: 1) бірінші сатыдағы соттың
2) шешімнің дәлелді бөлігімен келіспейтін тұлғалар;
Осыған сәйкес шешімде
Апелляциялық шағым беру құқығының субъектісіне іске қатысушы тұлғалар жатады.
АІЖК-нің 44-бабында істі жүргізуге қатысушылардың барлық тізімі көрсетілген. Оған
Азаматтық сот ісін жүргізуде оларды апелляциялық қосылушы деп атайды.
Іске қатысушы тұлғаларды айтқанда заңда олардың міндетгі түрде қарау
Бірінші сатыдағы сотпен шығарылатын шешімге іске қатысушы тұлғалардың шағымдануы
Талап қою арқылы, ерекше талап
Заңмен көрсетілген апелляциялық мерзім шегінде шешімге шағымдану құқығына тараптар
Апелляциялық шағым жазу, беру және одан бас тарту сияқты
Екінші сатыдағы сотта өкілдік етсе, адвокат істі қарауда дұрыс
Екінші сатыдағы сотта адвокат клиенттің мүддесін қорғау туралы көзқарасы
Іске қатысуға тартылмаған, бірақ сот құқықтары мен міндеттері жөнінде
Көптеген шетелдердің заңында апелляциялық шағым беретін тұлғаны «апеллянт» деп
Апелляциялық шағымның басқа субъектісі ретінде дау нысанына дербес талабын
Жоғарыда көрсетілген субъектілер бірінші топқа кіреді. Екінші топқа іске
Прокурордың апелляциялық наразылық келтіру сот шешімінің заңдылығын қадағалау қызметін
3.2 Прокурордың соттық - қадағалау сатысындағы сотқа қатысуы
Азаматтық істерді шешуге бағытталған азаматтық процессуалдық әрекеттердің зандылығын тексере
АІЖК-нің 384-бабына сәйкес, сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауға жататын
Апелляциялық және қадағалау сатысындағы соттардың ұйғарымдарын қаулыларын) қоспағанда, бірінші
Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры - облыстық және
оған теңестірілген соттың
Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасына;
Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасарлары,
облыстық және оған теңестірілген соттың қадағалау алкасына;
Облыстардың прокурорлары
прокурорлар - облыстық
қадағалау алқасына наразылық келтіруге құқылы.[19,23б.]
АІЖК-нің 386-бабына сәйкес істі қадағалау тәртібімен қарайтын соттар
Облыстық және оған теңестірілген соттың қадағалау алқасы:
аудандық және оларға теңестірілген соттардың заңды күшіне енген шешімдеріне,
облыстық және оған теңестірілген соттардың азаматтық істер
жөніндегі алқасының апелляциялық
қаулыларына қадағалау шағымдары, прокурор наразылықтары
бойынша істерді қарайды.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасы:
бірінші сатыдағы соттардың
қаулыларына;
облыстық және оған теңестірілген соттардың азаматтық істер
жөніндегі алқасының апелляциялық
қаулыларына;
облыстық және оған
алқасының қаулыларына;
Қазақстан Республикасы Жоғарғы
жөніндегі алқасының апелляциялық
қаулыларына қадағалау шағымдары, Қазақстан Республикасы Бас
прокурорының наразылықтары бойынша істерді қарайды.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы АІЖК-нің 384-бабының төртінші
ҚР АІЖК заңды күшіне енген сот актілеріне шағым жасау,
АІЖК-нің 388-бабының 3-бөлігіне сәйкес, егер қадағалау наразылығын келтіру туралы
Оған сәйкес заңмен белгіленген мерзімдерді, егер олар сот дәлелді
Сонымен қатар, егер наразылық келтіру бір жылдық мерзім өткізіліп
Егер наразылық келтірудің өткізілген мерзімін қалпына келтіру туралы өтініш
Егер облыстық прокуратураға және оған теңестірілген прокурорға немесе Қазақстан
АІЖК-нің 391-бабына сәйкес, қадағалау наразылығын келтіру туралы өтінімнің мазмұны
өтінім жолданатын лауазымды адамның аты-жөні;
өтінім беруші тұлғаның атауы, оның тұрғылықты жері немесе
орналасқан орны және істегі іс жүргізу жағдайы болуға;
сот шешімінің, ұйғарымының, қаулысының мазмұны көрсетілуге,
сондай-ақ тұрғылықты жері немесе орналасқан орны көрсетіле отырып
іске қатысушы тұлғалар аталуға;
істі бірінші, апелляциялық сатыларда қарайтын соттар және олар
қабылдаған шешімдердің мазмұны көрсетілуге;
наразалық келтіру ұсынылатын сот шешімі, ұйғарымы, қаулысы
көрсетілуге; [21,63б.]
сот қаулысының заңсыздығы немесе негіздігі неде екенін және
наразылық келтіруші прокурордың нені өтінетіні көрсетілуге тиіс.[19,145б]
Қадағалау наразылығы заңды әрі негізді болуы тиіс. Егер сот
Атырау облыстық сотының азаматтық істер жөніндегі алқасының 11.02.2003 жылғы
Наразылықта осы аталған сот қаулыларын заңсыз деп танып, іс
Іс құжаттарын тексерген Жоғарғы соттың азаматтық істер жөніндегі алқасы
Атырау облысының мамандандырылған ауданаралық экономикалык соты, прокурордың Атырау қаласы
Іс құжаттарына қарағанда, «Атырау-Нафта» ЖШС-не берілген жер қаланың бас
Қалалық әкімнің мұндай іс-әрекеттері Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 2000
Бұл жағдайда, қала әкімі «Атырау-Нафта» ЖШС-не жер бөлгенде «Жер
Сонымен қатар, қалалық әкім «Атырау-Нафта» ЖШС-не даудағы жерғе теңестірілғен
Осы себепті апелляциялық сатының, егер әкімнің шешімінде көрсетілгендей, теңестірілген
«Атырау-Нафта» ЖШС-ға жер бөлу мәселесі ең басынан заң талабына
Ал прокурордың наразылығындағы «Жер туралы» Заңның 67-70-баптарының талаптары сақталмаған
Атап айтқанда, бұл іс бойынша басты ескеретін мәселе, қала
Прокурордың, әкімнің шешімі жоғарыда көрсетілген заң талаптарына қайшы қабылданған
ҚР АІЖК-нің 398-бабының 4-бөлігі 1-тармағының талаптарын басшылыққа алған Жоғарғы
Егер қадағалау наразылығы іске қатыспаған тұлғаға қатысты берілсе, онда
Прокурор наразылығын қайтару АІЖК-нің 392-бабтарында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
Қадағалау наразылығын қайтаруға негіз болған кемшіліктер жойылған жағдайда оларды
наразылық келтіріп отырған соттың атауының болуы;
наразылық келтіріп отырған сот актілері көрсетілуге;
сот актілері шығарылған істің мәні баяндалуға;
4 материалдық құқық нормаларының дұрыс қолданылмауы немесе дұрыс түсіндірілмеуі,
наразылық келтірген лауазымды адамның ұсынысы немесе қорытындысы болуға тиіс.
Істі қарау шектері АІЖК-нің 397-бабына сәйкес жүргізіледі. Істі қадағалау
Істі қадағалау тәртібімен
бірінші, апелляциялық немесе қадағалау сатысындағы шешімді
өзгеріссіз, ал наразылықты қанағаттандырмай тастайды;[28,58б.]
АІЖК-нің 387-бабында көзделген
байланысты істі сот қадағалауы тәртібімен қайта қараудан бас тарту
туралы; бірінші, апелляциялық немесе сот шешімінің толық не бөлігіндегі
қалдырады;
6) бірінші, апелляциялық немесе қадағалау
Істі қадағалау тәртібімен қарайтын сот нұсқауларының міндеттілігі АІЖК-нің 401-бабына
Мәні бойынша дұрыс қабылданған сот актісі сот қадағалауы тәртібімен
Қадағалау сатысындағы сот бірінші немесе апелляциялық сатыдағы соттың зерттемеген,
АІЖК-нің 396-бабына сәкес, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының Төрағасы, Бас
Катон-Қарағай аудандық сотының 2002 жылғы 10 қазандағы шешімімен «Маралды»
Шығыс Қазақстан облыстық сотының азаматтық істер жөніндегі алқасының 2002
Осы облыстық соттың қадағалау алқасының 2003 жылғы 5 маусымдағы
Қазақстан Республикасы Бас прокурорының бірінші орынбасарының наразылығында Шығыс Қазақстан
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылығы 20 наурыздағы №2
Іс бойынша прокурордың наразылықты қолдаған баяндамасын, талапкер өкілдерінің прокурордың
АІЖК-нің 347-бабының талабы бойынша апелляциялық шағымдар, наразылықтар бойынша апелляциялық
Тараптар арасында 1996 жылдың 29 қарашасында мүліктік үлес жайында
Жоғарыда келтірілген дәлелдемелерге байланысты, прокурор мен талапкердің
Бұл тұрғыда Шығыс Қазақстан облыстық сотының апелляциялык алқасының қорытындысын,
Істі апелляциялық сатыда қайта қараған кезде, жоғарыда көрсетілген кемшіліктердің
Сондай-ақ, АК-тің 158-бабына сәйкес екі жақтың арасында жасалған шарт
АІЖК-нің 398-бабының 4-тармағының 2-бөлігінің талаптарын басшылыққа ала отырып, сот
Азаматтық істерді соттарда қарау кезіндегі заңдылықты сақтауға прокурорлық қадағалауының
Әрине, қадағалау жұмыстарын қалыптағыдай жүргізуге кедергісін тигізіп отырған мәселелер
Айналып келгенде мемлекеттік заңдылықтың сақталуы прокурорлык қадағалаудың қаншалықты қарымды
ҚОРЫТЫНДЫ
Тақырыпты зерттеу барысында прокурордың азаматтық істі қарауға қатысудағы негіздері,
1. Қазақстан Республикасы Конституциясының
аударсақ «Сот және сот төрелігі» VІІ бөлімде прокуратураның қызметі
кірген. Біздің ойымызша, прокуратураның қызметі VІІ бөлімге кіргізілуі
жөнсіз, өйткені прокуратура органдарының тәуелсіздігі биліктің бөліну
қағидасының шеңберіне жатқызылмайды және де ол заң бұзушылыққа
қарсы күрестің тиімді де маңызды кұралдарының бірі болып табылатын
орган, сонымен қатар прокуратура органы Қазақстан Республикасының
Президентіне ғана есеп береді.
2. ҚР АІЖК-нің 213-бабына сәйкес, егер азаматтық іс прокурормен
қозғалған болса, онда прокурор іс бойынша қорытынды бере алмайды
делінген. Бұл іс бойынша тарап болып табылмайтын процеске қатысушы
прокурор қорытынды береді. Аталған нормаға сәйкес іске екі прокурор
қатысатын болып тұр.
прокурордың талабына қарсы шығуы мүмкін бе? Осы мәселені заңмен
нақты реттеу қажет сияқты. Біздің ұсынысымыз бойынша ҚР АІЖК-нің
213-бабының мәтінін келесідей өзгертсе дұрыс болар еді. Прокурор сот
жарыссөздерінен кейін жалпы істің мәні бойынша қорытынды береді деп
өзгертілсе.
3. Прокурордың азаматтық істерге қатысуындағы тағы бір маңызды
сұрақ - қатысушы
прокурор даулы материалдық құқтық қатынастың субъектісі болады ма
деген сұрақ туындайды. Азаматтық істі қарау барысында прокурор тарап
ҚР АІЖК-не сәйкес прокурор тарап
ретінде қарастырылады. Бұл заң шығарушының жіберген қатесі, себебі
прокурор азаматтық істе тарап болып табылмайды. Ол тек заңдылықты
қадағалауды жүзеге асыратын мемлекет өкілі ғана болады. Талап берген
прокурор талапкер болады, бірақ тек процессуалдык мағынада ғана.
4.ҚР АІЖК заңды күшіне
наразылық келтіру мерзімдерін белгілейді. АІЖК-нің 388-бабының 1-
бөлігіне сәйкес соттың шешіміне, ұйғарымына, қаулысына заңды күшіне
енген күннен бастап бір жыл ішінде қадағалау шағымын, нарызылығын
беруге болады. АІЖК-нің 388-бабының 3-бөліғіне сәйкес егер қадағалау
наразылығын келтіру туралы
Прокурордың басқа тұлғалардан айырмашылығы ол
қойған іске қатысқанда жеке сұрақтар бойынша және жалпы істің
бойынша қорытынды береді. Прокурордың қорытындылары көбінесе іске қатысушы сот
Алайда, азаматтық іс бойынша прокурор қорытындысы сот үшін міндетті
Жауап оңай - заң бұзушылыққа жол бермеу, азаматтар мен
құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғау, қоғам
мемлекет мүддесін қамтамасыз
прокурордың азаматтық іс бойынша берген құқықтық бағасы және егер
сот қорытындымен келіспейтін болса, онда ол келіспегендігін негіздеп
көрсетуі тиіс.
Құқық тәжірибесінде прокурордың
келтіру құқығы бойынша осы норманың Конституцияға сәйкес келетіндігі
жайлы сұрақ туады. Конституцияның 83-бабының 1-тармағына сәйкес
прокуратура Конституцияға және Қазақстан Республикасының өзге де
заңдарына қайшы келетін
құқығына ие. Прокурордың наразылық келтіру құқығы сот шешімдеріне
нормаларды қарастыра отырып 1997 жылы 31 шілдеде мынандай қаулы
шығарды: «прокуратураның наразылық келтіру өкілеттігі таралатын
құжаттарға сот актілері де жатады «басқа да құқықтык актілер»
сөз мазмұны сот актілерін де қамтиды». Прокурордың берген наразылығы
сотпен жіберілген заңға қайшы әрекеттің жойылуын қамтамасыз етудегі
әрекеті.
Прокурор мемлекет мүддесін қорғауда сотта өкілдік ете отырып, азаматтық
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 тамыздағы Конституциясы
Қазақтсан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы № 2709
«Прокуратура туралы» Заңы (10.07.2012ж.өзгертулер мен толықтырулар енгізілді). http://online.zakon.kz
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 13 шілдедегі Азаматтық іс
жүргізу кодексі (24.12.2012 ж. өзгертулер мен толықтырулар енгізілді). http://online.zakon.kz
Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 1999 жылғы 15 шілдедегі №
қолдануына прокурорлық қадағалау ұйымдастыру туралы» бұйрығы.
http://prokuror.gov.kz
«Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы
Қазақтсан Республикасының 2001 жылғы 12 шілдедегі «Салық және бюджетке
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 20 наурыздағы
№2 «Азаматтық іс
соттардың қолдануы туралы»
Республикасының Жоғарғы Сот Бюллетені. - 2003. №4. http://supcourt.kz
Аргунов В.Н. Участие прокурора в гражданском процессе. - М,
Андрианов И.И. Понятие и сущность надзорного
Баймолдина З.Х. Гражданское
Болат Сембин. Қазақстан
Болат Сембин. Прокурорский надзор за соблюдением законности прирассмотрении дел
Банченко - Любимова К.С. Участие прокурора в суде первой
Викут М.А. О
права. 1998. №1.
Гражданское процессуальное право / Под ред. Яркова. - М,
Иванов В.А. Прокурорский надзор по гражданским делам. - Л.,
Ю.Козлов А.Ф. Прокурор -
Қараманов С.С. Прокурор в гражданском судопроизводстве // Заң және
Лутченко Ю.И. Участие прокурора в суде первой и
Маршунов М.Н. Комментарий к Закону «О прокуратуре» Российской Федерации
Машухова Ғ.И. Азаматтық' істер
Машухова Ғ.И. Азаматтық
Осокина Ғ.Л. Иск
Продудина Л.А. Суд и
Петрухин И.Л. Функции прокурора в суде // Советское государство
Прокурорский надзор по гражданским делам. - М.: Юрид. лит.,
Серимова А. Прокурорлық қадағалау кырығылықты кажет етеді // Заң
Советская прокуратура: Страницы истории. Прокуратура сегодня. - М.:Юрид. лит.,
Степанков В. Прокуратура России: из истории в завтра //
Треушников М.К. Гражданский процесс - М., 1999.
Чувилева А.А. Прокурорский надзор в Российской Федерации. - М.:
Чечина Н.А. Гражданские процессуальные отношения.- Л.: ЛГУ, 1962.
Шакарян М.С. Гражданское процессуальное
ҚОСЫМША А
Аудандық (қалалық)_______________
облыс (қала)______________сотқа
сотталған ______________________
Т.А.Ж.
Сот үкіміне апелляциялық шағым
20_____ж. ай күні үкімімен, __________________________ мен кінәлімін деп танылдым
(қылмысты көрсету)
және ҚР ҚК б__б___ бойынша сотталдым_________________________________________________________________
(сотпен белгіленген қылмыстың түрімен мөлшерін көрсету)
Келесі уәж бойынша сот үкімімен (ішінара немесе толығымен) келіспеймін:
____________________________________________________________________________
(уәжді және оны растайтын бар дәлелдерді көрсету)
ҚР ҚК 396 және тармақшасы ___ 368 баптары бойынша
ӨТІНЕМІН
___________________________________________________үкімін
апелляциялық сатының толық атауы
_____________________________________________________________________________
шағымдалған үкімді шығарған соттың толық атауы
толығымен күшін жою (өзгерту).
Қолы:_____________
Күні:______________
ҚОСЫМША Ә
Атырау қалалық сотына
Арызданушы: __________________________
Аты-жөні, мекен-жайы, СТН, байланыс телефоны
А Р Ы З
Әрекетке қабілетсіз деп тану туралы
Менің балам _________________________________________________________ туылған
Аты-жөні, туған жылы, туған қаласы.
Ол _______________________ бастап облыстық психоневрологиялық диспансерінде
Жылы, айы күні
«Олигофрения в степени имбецильности» диагнозбен диспансерлік есепте тұрады.
Жылына бірнеше рет комиссиядан өтеді.
Алайда менің сіңілім психикалық ауруы салдарынан өз әрекеттерінің нақты
Бұл мән-жайлар облыстық психоневрологиялық диспансерінің анықтамасымен, ДКҚ-ның хаттамасының үзіндісімен,
Сіңілімді әрекетке қабілетсіз деп тану мені қамқоршы етіп тағайындау
ҚР АІЖК-нің 302 бабын басшылыққа алып,
С Ұ Р А Й М Ы Н:
Менің балам _________________________________________________________
Аты-жөні, туған жылы, туған қаласы.
әрекетке қабілетсіз деп тануды.
Оның психикалық жай-күйін анықтау үшін сот-психикалық сараптама тағайындауды.
Тіркелді:
Мемлекеттік баж төленгендігі туралы түбіртек.
Арыздың көшірмесі.
Туу туралы куәліктің тиісті түрде бекітілген көшірмесі .
4.
5.
Арызданушы қолы
ҚОСЫМША Б
Атырау облыстық сотының
кассациялық сот алқасына
__________________________
(шағым берген тұлғаның аты жөні,
тұрғылықты мекен-жайы, байланыс
телефон нөмірі)
Кассациялық шағым
_______________________________________________________________________
(азаматтық істің мәнін көрсету)
____________________________________________________азаматтық іс бойынша
20_____ ж. «____»______________ Атырау облыстық сотының апелляциялық сот алқасының
(соттың қабылданған шешімін көрсету)
Сот қаулысымен_________________________________________________________
(негізін көрсетіп, оларды растайтын бар дәлелдемелерді келтіру)
_____________________________________________көрсетілген негіздер бойынша (бөлігімен немесе толық) келіспеймін.
ҚР АЖІК-нің 383-20 бабының 1 тармақшасына, 383-22,
СҰРАЙМЫН:
Атырау облыстық сотының кассациялық сот алқасынан 20__ж «___»______________Атырау облыстық
(даудың мән-жайы бойынша тұлғаның өтінішін көрсету)
сұраймын.
Қолы:_____________________
Күні:______________________
ҚОСЫМША В
Атырау қалалық сотына
Арызданушы: -------------------------------------------------
Арызданушының аты-жөні
-----------------------------------------------------------
мекен жайы
----------------------------------------------------------
байланыс телефон, СТТН номері
МҮДДЕЛІ ЖАҚТАР:
------------------------------------------
------------------------------------------
А Р Ы З
Азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы
Мен, азамат --------------------------------------------- заңды некеде тұрамын. Некеміз -----------
жоқ адамның аты-жөні
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
АХАЖ-ң атауы, некені тіркеу уақыты, актік жазудің №
*-----* --------------------- 200—жылы күйеуім /әйелім/ үйден шығып кеткен --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
қайда кеткені белгілі болса, көрсетуге
Сол күннен бері ------------------------------------------------------ тағдыры жөнінде мен ештеңе
жоқ адамның аты-жөні
білмеймін, оны іздеу еш нәтиже бермеді.
Күйеуімді /әйелімді/ хабар-ошарсыз кетті деп тану маған ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ үшін
Азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану не үшін қажет екенін
ҚР АК 28-бабына сәйкес
С Ұ Р А Й М Ы Н:
*-----*------------------ 19--- жылы -------------------------- туып өскен -----------------------------------
жоқ адамның аты-жөні
хабар-ошарсыз кетті деп тануды.
Жалғанды: 1. мем. баж төленгені жайлы түбіртек /ҚР Салық
Арызданушының қолы Арыз берілген күні
ҚОСЫМША Г
Атырау қалалық сотына
Талапкер: ________________________________________
Аты-жөні, мекен-жайы, СТН, телефоны
Жауапкер: ________________________________________
Атауы, мекен-жайы, банктік реквизиттері
___________________________________________
Т А Л А П А Р Ы
жұмысқа қайта орналасу және бос жүрген уақыты үшін жалақысын
Мен /күні, айы, жылы/
_________________________________________________________ мен жұмыстан босатылдым.
/жұмыстан босату негізі/
Жұмыстан босатуды заңсыз деп санаймын /талапкер жұмыстан босатуды заңсыз
__________________________________________________________________________________
санайтын негіздерді және оларды растайтын дәлелдемелерді көрсету/ .
------------------------------------------------------------------------------------------------
/Күн, ай, жылы/ бастап жұмыс істемеймін.
Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы» Кодексінің 172, 177-баптарына сәйкес
С Ұ Р А Й М Ы Н:
1. Мені /мекеменің, ұйымның атауы/ /лауазым,
__________________________________________________________________________________
қайта орналастыруды.
2. /Мекеменің, ұыйының атауы/ менің пайдама лажсыз бос жүрген
күні, айы, жылы
бастап жұмысқа қайта орналасу күніне дейін орташа жалақыны өндіруді.
Талап арызға тіркелді:
мемлекеттік баж төлеуден босатылған,
талап арыздың көшірмесі,
жұмысқа қабылдау туралы бұйрықтың көшірмесі,
жұмыстан босату туралы бұйрықтың көшірмесі,
жалақының мөлшері туралы анықтама,
еңбек шартының көшірмесі
Талап қоюшының қолы Талап
60

Ұқсас жұмыстар

Прокурордың азаматтық іске қатысу негіздері

Азаматтық іс жүргізуге прокурордың қатысуы жайында

Азаматтық іс жүргізуге прокурордың қатысуы

Прокуратура органдары қызметтерінің құқықтық жағдайы

Азаматтық іс жүргізуде прокурордың қызметінің маңыздылығы

Жаңадан ашылған мән жайларға байланысты іс бойынша іс жүргізуді қайта бастау

Прокуратура органдарына қатысты мәселелер

Басты сот талқылауын тағайындау

Істі қадағалау сатысында қарау тәртібі, қадағалау сатысы сотының шешімдері