Тергеушінің процессуалдық дербестігінің түсінігі

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ............................4
1 ТЕРГЕУШІ ҚЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ӘРЕКЕТІНІҢ СУБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ...............................7
1.1 Қылмыстық ізге түсудің түсінігі, маңызы.............7
1.2 Тергеушінің өкілеттіктерінің мәні, олардың жүйесі........14
1.3 Тергеушінің процессуалдық дербестігінің түсінігі..........21
2 ТЕРГЕУШІНІҢ ТЕРГЕУ БӨЛІМІНІҢ БАСТЫҒЫМЕН ЖӘНЕ АНЫҚТАУ ОРГАНДАРЫМЕН ӨЗАРА
2.1 Тергеуші және тергеу бөлімінің бастығы.............29
2.2 Тергеушінің анықтау органдарымен өзара әрекеттестігі............34
2.3 Тергеушінің шешіміне прокурордың санкция беруі.......45
ҚОРЫТЫНДЫ........................60
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.............62
КІРІСПЕ
Дипломның өзектілігі. Бүгінгі таңда, Қазақстан Республикасының аумағында қылмыстардың азаймауы
Қылмыстық істі тергеумен және шешумен байланысты қылмыстық-процессуалдық іс-әрекеттер әр
Қылмыстық істі тергеумен және шешумен байланысты қылмыстық процессуалдық іс-әрекетке
1) Қылмыстарды тергеуді, қылмыстық істерді қарауды және шешуді жүзеге
2) Қылмыстық істе жеке қылмыстық – құқықтық немесе азаматтық
3) Мемлекеттік органдарға қылмыстық-процессуалдық іс-әрекетті жүзеге асыруға көмектесетін өзге
Осылайша, қылмыстық процесстің қатысушылары – қылмыстық- процессуалдық іс-әрекеттің, процессуалдық
Жаңадан қабылданған Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодекісі қылмыстық
1) Сот - әділ сот төрелігі функциясын жүзеге асырушы
2) Қылмыстық қудалау функциясын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен
3) Өз құқықтары мен мүдделерін немесе өздері білдіретін құқықтар
Қылмыстарды тез және толық ашу үшін, кінәлілерді әшкерелеу міндеттерін
Қылмыстық-процессуалдық заң қандайда бір әрекеттерді жүзеге асыру тәртібін реттей
Тергеуші - өз құзыреті шегінде қылмыстық іс бойынша алдын
Құқықтық реформаны жүзеге асырудың негізгі бағыты бұл – қылмыстылықпен
Диплом жұмысының мақсаты мен міндеттері. Дипломдық жұмысты жазу барысында
Осы мақсаттарды орындау үшін алға мынандай міндеттер қойылды:
- «тергеуші» ұғымына кеңінен тоқталу;
- тергеушінің құқықтары мен міндеттерін анықтау;
- тергеушінің құзіретіндегі әрекеттерді нақтылау;
- тергеушінің өзге құқыққорғау органдарымен арақатынасын анықтау.
Диплом жұмысының теориялық және әдіснамалық негіздері. Диплом жұмысының теориялық
Диплом жұмысының әдіснамалық негіздерін салыстыру, талдау, анализ, синтез, хронологиялық
Диплом жұмысының зерттеу объектісі қылмыстық іс жүргізу заңнамасында тергеушінің
Диплом жұмысының зерттеу пәні қылмыстық іс жүргізу құқығы болып
Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, алты бөлімшені құрайтын
1 ТЕРГЕУШІ ҚЫЛМЫСТЫҚ ІЗГЕ ТҮСУ ОРГАНЫ РЕТІНДЕ
1.1 Қылмыстық ізге түсудің түсінігі, маңызы
Қылмыстық істі тергеумен және шешумен байланысты қылмыстық процессуалдық іс-әрекетке
1) Қылмыстарды тергеуді, қылмыстық істерді қарауды және шешуді жүзеге
2) Қылмыстық істе жеке қылмыстық – құқықтық немесе азаматтық
3) Мемлекеттік органдарға қылмыстық-процессуалдық іс-әрекетті жүзеге асыруға көмектесетін өзге
Осылайша, қылмыстық процесстің қатысушылары – қылмыстық-процессуалдық іс-әрекеттің, процессуалдық қатынастардың
Алайда, процесстің қатысушылары қылмыстық істе өз құқықтарын және мүделерін
Жаңадан қабылданған Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодекісі қылмыстық
1) Сот - әділ сот төрелігі функциясын жүзеге асырушы
2) Қылмыстық қудалау функциясын жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен
3) Өз құқықтары мен мүдделерін немесе өздері білдіретін құқықтар
Қылмыстық процесс субьектілерінің процессуалдық жағдайының сипаттамасы қылмыстық-процессуалдық функция ұғымын
Қылмыстық-процессуалдық функциялар дегеніміз - тікелей мақсаттары, субъектілер шеңбері және
«Функция» терминінің өзі заңда қолданылмағанымен функциялардың шеңбері, нысандары және
1) Әділ сот төрелігін жүзеге асыру;
2) Айыптау;
3) Қорғау;
4) Алдын ала тергеу.
Әділ сот төрелігін жүзеге асыру функциясы теқ қана сотқа
Қорғау - айыптауды жоққа шығаруға және айыпталушының кінәсіздігін анықтауға
Алдын ала тергеу қылмысты ашу, оны жасаған тұлғаны анықтау,
Заңда қорғау мен алдын ала тергеудің анықтамалары берілген:
«Қорғау - қылмыс жасады деп сезік келтірілген адамдардың құқықтары
«Алдын ала тергеу - уәкілетті органдардың осы кодекспен белгіленген
Бұл көзқарастарды талқыламай-ақ берілген ұғымдар қорғау және алдын ала
Ал теорияда айыптау - соттың оның жауапкершілігі туралы сұрақты
Заңдық сөздікте айыптау «қылмыстық жауапкершілікке тартылатын тұлғаның кінәлілігін дәлелдеу
Заң шығарушы қылмыстық қудалау және айыптау ұғымдарын сәйкестендіреді. Алайда,
М.С.Строговичтің пікірі бойынша: «қылмыстық ізге түсу тергеушінің (немесе анықтама
Сәйкесінше, қылмыстық ізге түсуді қорғау актісі болып ҚР КІЖК
Бұл пікірді А.М.Ларин де қолдайды, ол қылмыстық ізге түсуді
Оны теқ қана тергеуші емес,сонымен қатар прокурорда жүзеге асырады.
Сәйкесінше, айыптау дегеніміз қылмыстық ізге түсу нысаны және қылмыстық
Қылмыстық ізге түсу туралы сұрақ - қылмыстық-процессуалдық функциялар мәселесінің
Кеңестік заңдылық «қылмыстық ізге түсу» терминін қолданған (Мысалы 1923
Алайда, қылмыстық-процессуалдық әдебиетке қылмыстық ізге түсу ұғымына қатысты әр
М.А.Чельцовтың трактовкасында қылмыстық ізге түсу тұтастай қылмыстық іс бойынша
Егер М.ССтроговичтің көзқарасы ресейлік құқықтық теорияның дәстүріне негізделсе, М.А.Чельцовтың
Осылайша, 1923 жылы (РСФСР ҚІЖК 9-бап) прокуратураның «сот және
М.С.Строгович пен М.А.Чельцовтың қөзқарастарын салыстырып П.С.Элькинд бірде айыптаумен, бірде
Бұл сұрақ бойынша дауласпай-ақ ҚР ҚІЖК қарастырайық.
Жоғарыда айтылғандай, ҚР ҚІЖК 7-ші бабына сәйкес «қылмыстық ізге
Осыдан қылмыстық ізге түсудің міндеттері туындайды:
1) қылмыстық іс әрекетті анықтау;
2) қылмыс жасаған тұлғаны анықтау;
3) бұл тұлғаның кінәлілігін анықтау;
4) оған жаза немесе өзге де қылмыстық - құқықтық
Біздің көзқарасымыз бойынша қылмыстық ізге түсудің берілген түсінігінде кейбір
Біріншіден, заң шығарушы, жоғарыда айтылғандай, қылмыстық ізге түсу және
КазКСР ҚІЖК қылмыстық ізге түсу ұғымын берген жоқ. Алайда,
ҚР ҚІЖК-нің қабылдануы қылмыстық ізге түсу ұғымын кеңейтті және
Ожеговтың сөздігінде «анықтау» - «дәлелдеу, айқындау, табу» ретінде түсіндіріледі.
Ал бұл іс-әрекет қылмыстық іс қозғалғанға дейін әлде қашан
Осылайша, қылмысты ізге түсу және айыптау туындау сәтінің өзі
ҚР ҚІЖК бойынша қылмыстық ізге түсу ұғымында тағы бір
Жәбірленуші (жеке айыпталушы), азаматтық талапкер, олардың заңды өкілдері мен
ҚР ҚІЖК-іне сәйкес қылмыстық ізге түсу органдары - прокурор
Қылмыстық ізге түсу ҚР Конституциясының қылмыстық процессуалдық заңдылықпен және
- анықтыма және алдан ала тергеу органдарының қызметін қадағалауды
- анықтау және алдын ала тергеу соттың алдында
- анықтама мен алдын ала тергеу жүргізетін органдар прокоратура
- қылмыстық ізге түсу әдістері өзіндік, биліктік - өкімдік
- қылмыстық ізге түсу органдарының іс-әрекетіне араласуға жол берілмейді
- тергеу мен анықтама құпиясыназаңмен кепілдік беріледі және т.б.
Қылмыстық істердің санатына, оларды қорғау және тоқтату тәртібіне байланысты
1) жеке айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
2) жеке көпшілік айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
3) жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
Жеке айыптау істері жәбірленушінің өтініші бойынша ғана қозғалады және
Жеке - жариялы айыптау істері жәбірленушінің шағымы бойынша ғана
Жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу жәбірленушінің шағым
Егер әрекет дәрменсіз немесе басқа тәуелді жағдайдағы, не басқа
Сонымен қатар оны жүзеге асыратын органга байланысты қылмыстық ізге
1) Алдын ала тергеу - тергеушілермен сотқа дейінгі өндіріс
Сәйкес алдын ала тергеуді ұлттық қауіпсіздік комитетінің, ішкі істер
2) Анықтау - анықтау органдарымен, анықтаушылармен сотқа дейінгі өндіріс
Сонымен қатар қылмыстық ізге түсуді қылмыстық ізге түсудің бағытына
1) қылмыс жасаған, анықталған тұлғаға қатысты қылмыстық ізге түсу;
2) қылмыс жасалу фактісі бойынша қылмыстық ізге түсу;
Бірінші жағдайда берілген тұлғаға қатысты қылмыстық ізге түсу тұлғаны
Қылмыс жасаған тұлға белгісіз болған жағдайда қылмыстық ізге түсу
Қылмыстық ізге түсудің бұл екі түрі бір - біріне
Бұл келесі жағдайда көрнекті көрініс табады: егер тұлғаның берілген
Осылайша, келесі қорытынды жасауға болады. Қылмыстық ізге түсу –
Қылмыстық істердің санатына, оларды қозғау және тоқтату тәртібіне байланысты
1) жеке айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
2) жеке жариялы істер бойынша қылмыстық ізге түсу;
3) жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
Қылмыстық ізге түсудің бағытына байланысты екі топқа бөлінеді:
1) қылмыстық іс-әрекеттің жасалу фактісі бойынша қылмыстық ізге
2) қылмыс жасады деп сезіктенетін немесе айыпталатын тұлғаға қатысты
а) айыпталушыға қатысты қылмыстық ізге түсу;
б) сезіктіге қатысты қылмыстық ізге түсу;
Қылмыстық ізге түсу екі нысанда болады:
1) алдын ала тергеу;
2) анықтау [5, 42б.]
1.2.Тергеушінің өкілеттіктерінің мәні, олардың жүйесі
Тергеуші - қылмыстық-процессуалдық іс-әркеттерінің субъектісі немесе белгілі қылмыстық процессуалдық
1) қылмыстарды тез, толық және жан-жақты ашу;
2) кінәлілерді жауапкершілікке тарту және қылмыстық іс бойынша сот
3) қылмыспен келтірілген материалдық залалдың орнын толтыру жөніндегі шаралар
4) қылмыстың жасалуына ықпал еткен себептер мен шарттар анықтау
Аталған өзіндік міндеттерді тергеу органдары қылмыстарды тергеу деп аталатын
Аталған функцияны орындау кезінде тергеуші істің жағдайын жан-жақты, толық
Тергеуші айыпталушыға тағылған айыптан заңмен белгіленген құралдармен және тәсілдермен
Осылайша, тергеу қылмыстық процессуалдық функциясының мазмұны тергеуші жүзеге асыратын
Бұл функция тергеушінің процессуалдық әрекетінің көптеген жақтарын қамтиды: қылмыстарды
Тергеуші сот өндірісі мақсаттарын теқ қана оған тән іс-әрекет
Тергеу органдары шешетін құқықтық сұрақтардың ерекшеліктері тергеуші өз құзіреттерін
Тергеу органдарының мақсатының, функцияларының, оларды жүзеге асырудың нысандарымен
Тергеу органдарының мемлекеттік аппараттары дербес орнын анықтайтын ерекшеліктер тергеушінің
«Қылмыстарды ашу үшін тергеуші сәйкес процессуалдық құзіреттерге ие. Оның
Тергеушінің құзіреттері - оның қылмыстық іс бойынша өндірісті жүзеге
Қылмыстық ізге түсуді жүзеге асыратын барлық мемлекеттік органдардың іс
Тергеушінің құзіреттері – тергеуші өзінің алдында тұрған міндеттерді шешу
А.А.Власов тергеушінің құзіреттерін келесі түрде анықтайды: «бұл дегеніміз оған
Тергеушінің құзіреттерінің жүйесі тараптарының бірі тергеуші болып табылатын құқықтық
Егер қылмыстық процессуалдық құқықтық қатынастар жіктемесіне негізделген тергеушінің құзіреттері
Тергеушінің өзінің құқықтарыны мен міндеттерін жүзеге асырудың міндетті нысаны
Сондықтан тергеуші өзінің құқықтары мен міндеттерін бір жақ тәртіпке
Қылмыстық процестегі тергеушінің іс-әрекеті тергеу функциясын жүзеге асыруға бағытталған,
А.Л.Ривлин қылмыстық-процессуалдық қатынастарда мемлкеттік органдар тек қана міндеттер атқарса,
Бұл қөзқарастар К.Маркстің келесі сөздеріне қайшы келеді: «құқықтар міндеттерсіз
Алдын ала тергеумен байланысты кез келген азаматтардың құқықтық жағдайы
Тергеушінің құқықтары мен міндеттері өзіндік ерекшеліктерге ие. Бұл қылмыс
Қылмыскерді әшкерелеуде тергеушіге кең мүмкіндіктер бере отырып процессуалдық құқықтар
Осылайша, тергеушінің қылмыстық-процессуалдық іс-әрекетіндегі мемлекеттік биліктік бастау қылмыстық сот
Тергеуші заңға сәйкес әрекет ете отырып, негідер болған кезде
Бір жағынан тергеуші заңның тікелей орындаушысы ретінде әрекет етеді,
Әрбір құзырет мәні бойнша белгілі әдістерге (құзыреттерді жүзеге асырудың
Биліктік - өкілеттіктерге ие тергеуші процесске қатысушыларды құқық нормаларын
- қылмыстық – процессуалдық;
- қылмыстық – құқықтық;
- азаматтық – құқықтық;
- әкімшілік – құқықтық;
Санкциялар әрқашан қылмыстық-процессуалдық болмайды, бірақ бұл оларды қылмыстық- процессуалдық
Қазіргі күнге дейін әдебиеттерде тергеу және процессуалдық әркеттердің шеңбері
Олардың барлығы бұл әрекеттердің жүйесіне қарауды, жауап алуды, тінтуді
Заңға жүгінелік. ҚР ҚІЖК 184, 185-баптары тергеушіге қажетті материалдарды
Қылмыстық процесті жүргізуші орган жүзеге асыратын барлық процессуалдық әрекеттер,
Тергеушінің өкілеттіктерінің жүзеге асырылуының құқықтық нысаны процессуалдық актілерде көрініс
ҚР ҚІЖК 7-бабына сәйкес процессуалдық шешімдер - өз құзыреттері
Қаулы – сот үкімінен басқа әртүрлі шешімдері, анықтаушының, тергеушінің,
Осылайша, тергушінің процессуалдық актілері дегеніміз – қаулылар және ұсыныстар
Заң энциклопедиялық сөздігінде заңдық, актіге келесі анықтама берілген:
«басым өндіріс әдісінің қалыптасуын, нығаюын және дамуын, және билік
С.И.Ожеговтың орыс тілі сөздігінде бұл мағынадағы акт деп «әлденені
Ю.Н.Прокофьев құжаттың келесі анықтамасын береді: «...бұл дегеніміз ақпаратты сақтауға
Осылайша, кез келген құжат акт емес, бірақ кез келген
Сәйкесінше, хаттама қаулымен және ұсыныспен қатар тергеушінің құзыреттерін жүзеге
Жоғарыда айтылғандардың негізінде келесі қорытынды жасауға болады:
1) Тергеушінің өкілеттіктері дегеніміз - оған жүктелген міндеттерді тиімді
2) Тергеушінің өкілеттіктерінінің жүйесі тараптарының бірі тергеуші болып табылатын
3) Тергеуші өз құқықтары мен міндеттерін сотқа дейінгі өндіріс
4) Тергеушінің өкілеттіктерін жүзеге асырудың құқықтық нысаны қаулылар шығару,
1.3 Тергеушінің процессуалдық дербестігінің түсінігі
Қылмыстарды тез және толық ашу, кінәлілерді әшекерелеу міндеттерін шешуде,
Тергеуші анықтау органының жедел қызметкерлерімен әрекеттесе отырып анықталған қылмыстарды
Қылмыстық-процессуалдық заң қылмыстарды ашуға және оларды жасаған тұлғаларды әшкерелеуге
Заңға сәйкес тергеуші өзі тергеген іс бойынша тұлғаны айыпталушы
Тергеушінің процессуалдық дербестігі заңда көзделген жағдайлардан басқа реттерде іс
Тергеушінің процессуалдық дербестігі институтының тергеушінің іс бойынша жиналған дәлелдемелерді
Тергеушінің процессуалдық дербестігі институтын құрайтын нормалар жиынтығына тергеушіге берілген
«Тергеушіге процессуалдық дербестік беру ең алдымен осылайша оған алдын
Жауапкершілік шешімдерді қабылдау еркіндігінің негізінде ғана пайда болуы мүмкін.
Бостандық жоқ жерде таңдау да, жауапкершілікте жоқ «Адам өзінің
Процессуалдық шешімідерді қабылдаудың белгілі еркіндігі тергеушінің жұмысының ізденуші сипатымен,
Тергеушінің процессуалдық дербестігінің ең маңызды сәті – оның шешімдер
А.А.Власовтың пікірі бойынша шешімдер дегеніміз - мазмұнына алдын ала
Тергеушінің процессуалдық дербестігі туралы заңда бекітілген ережеге сәйкес ол
Осылайша, іс бойынша процессуалдық шешімдер қабылдаудан көрініс табатын тергеушінің
Ішкі сенімнің маңызды элементтерінің бірі - құқықтық сана. Тергеушінің
Бұдан келесі қорытынды жасауға болады: тергеушінің процессауалдық дербестігінің және
Ал оның ішкі сенімін, яғни, тергеушінің ішкі психикалық мәнін
Құқықтық сана тергеушінің ішкі сенімін сипаттайтын санат ретінде әрекет
Тергеушінің құқықтық санасының жоғарғы деңгейі қабылданатын процессуалдық шешімдерді толық,
Тергеушінің процессуалдық дербестігі, бұл дербестіктің негізінде істің барлық материалдарын
Тергеушінің ішкі сенімінің мәнін психологиялық тұрғыдан қарастыра отырып, А.Р.Ратинов
Ішкі сенімнің қалыптасуы елеулі дәрежеде тергеушінің адамгершілік позициясы мен,
Тергеушінің іс-әрекетінде адамгершілік бастаулардың ролі ерекше маңызды, себебі, заң
Қылмыстарды тергеу жөніндегі заңмен берілген өкілеттіктерді жүзеге асыра отырып,
Осылайша, тергеушінің процессуалдық дербістігінің негізін процессуалдық заңның дәлелдемелерді оның
Осылайша жоғарыда айтылғандарды сұрыптай келе екі сәтті атап өту
Біріншіден, тергеуші барлық сұрақтарды өзінің ішкі сенімі бойынша шешеді
Екіншіден, ол өз позциясын прокурордың нұсқауларына жоғары тұрған прокурорға
Бұл екі сәт өзара байланыста бола тұра тергеушінің процессуалдық
Судьялардың тәуелсіздігі және тек қана заңға бағыныштылығы қағидасы іс
Алайда, процессуалдық дербестік тергеушіні прокурорлық қадағалаудан тыс қоймайды және
Қарағандының прокуратура органдарының тәжірибесінде, мысалы, бұл прокурордың нұсқаулары қандай
Прокурор тергеушінің шешімінің негізділігіне күмән келтіре алады және осыған
ҚР ҚІЖК 197-б. 5-б, 1-б сәйкес прокурор жекелеген тергеу
Ең алдымен бұл жағдайларда прокурордың қатысуы тергеу әрекеттерін жүргізудің
Бұл жағдайда прокурор тергеушінің іс-әрекеттері заң талаптарына сәйкес келмегенде
Тергеуші жіберген ахаулықтардың орнын толтыра отырып, прокурор қажетті мән-жайларды
Осылайша, прокурордың тергеу әрекеттерін жүргізуге қатысудың процессуалдық тәртібі, біріншіден,
Прокурордың тергеуші жүргізетін тергеу әрекеттеріне белсенді қатысу қажеттілігін атай
Прокурордың заңға және адамгершілік нормаларына негізделмеген кез-келген, тіпті манызсыз
Бұл жерде тергеушінің процессуалдық дербестігін реттейтін заң талаптарын қатаң
Нақты тергеу әрекетіне қатысушы прокурор дереу араласқысы келіп тергеу
Прокурор тергеушінің шығармашылық бастамасын және тапқырлығын көтермелеуге, оның табандылығын
1995 жылы Қазақстан Республикасында негізгі міндеті Каз КСР қылмыстық
Жаңа ҚР ҚІЖК-не сәйкес, прокурор алдын ала тергеу, анықтау
Прокурордың тергеушінің ішкі сенімін құрметтеуге және оған тергеудің маңызды
Прокурор белгілі қаулыны шығаруды ұсынған жағдайдың өзінде тергеуші бұл
Осыған байланысты прокурорға «тергеушімен заңға негізделген қатынастарды бір жағынан,
Тергеушінің процессуалдық дербестігі турал алғаш рет 15 ақпан 1923
ҚР ҚІЖК 64-б. сәйкес тергеуші заңда прокурордың санкциясын немесе
Тергеушінің тергеу барысында қажет болуы мүмкін тергеу әрекеттерінің тізімін
Бірақ тергеушінің барлық шешімдері қаулылар нысанында шығарылады. Кейбір жағдайларда
Тергеушіге дәлелдемелерді табу, бекіту және зерттеу құралдарын таңдау, тергеу
Тәжірибеде қарама қайшылықты жағдай қалыптасады: заң процессуалдық дербестігін қорғайтын
Осылайша, тергеушінің процессуалдық дербестігі дегеніміз – тергеушінің заңды және
2 ТЕРГЕУШІНІҢ ТЕРГЕУ БӨЛІМІНІҢ БАСТЫҒЫМЕН ЖӘНЕ АНЫҚТАУ ОРГАНДАРЫМЕН ӨЗАРА
2.1 Тергеуші мен тергеу бөлімінің бастығы
Алдын ала тергеуді жүргізу кезінде заңдылықты қамтамасыз етуде тергеу
Тергеу бөлімі бастығының өкілеттіктері ҚР ҚІЖК 63-бабына сәйкес анықталады.
1) тергеу ісін жүргізуді тергеушіге тапсырады;
2) тергеушілердің жүргізуіндегі қылмыстық істер бойынша олардың дер кезінде
3) істер бойынша нұсқаулар береді;
4) алдын ала тергеу жүргізуді бірнеше тергеушіге тапсырады;
5) заңда көзделген жағдайларды тергеушіні іс бойынша іс жүргізуден
6) өз құзыреті шегінде өзіне бағынышты алдын ала тергеуді
7) анықталған қылмыстық істерді прокурорға жолдайды [2].
Тергеу бөлімінің бастығы қылмыстық іс қозғауға, қылмыстық істі өзінің
Тергеу бөлімі бастығының аталған өкілеттіктері заңда алдын ала тергеуді
Сондықтан да ол өз құзіреті шегінде, атап айтқанда, тергеушіге
ҚР ҚІЖК 63-бап мәні бойынша тергеу бөлімінің бастығы тергеуші
Кейбір жағдайларда ІІО-да тергеу бөлімі бастығының тергеуші жасаған жекелеген
Берілген авторлар тергеу бөлімінің бастығы қылмыстық іс бойынша процессуалды
Алайда, Гуляев тергеушінің құжаттарын визалауды немесе бекітуді тергушінің іс-әрекетіне
Тергеу бөлімінің бастығы тергеушілердің процессуалдық іс-әрекетіне араласуға құқығы болмауы
Ю.Н.Белозеров та осындай позицияны ұстанады: «кейбір ІІО-ның тергеу бөлімшелерінде
Олардың позициясын В.С.Чистякова мен В.И.Швецов та қолдайды: « Заң
Біздің пікіріміз бойынша соңғы қөзқарастар дұрыс, себебі, тергеу бөлімі
ҚР ҚІЖК 63-бабына сәйкес тергеу бөлімі бастығының қылмыстық іс
Қаз КСР ҚІЖК 121-б. 1-б. сәйкес алынған нұсқауларға прокурорға
ҚазКСР ҚІЖК бойынша мұндай жағдайларда тергеуші істі өз қарсылықтарын
Бұл арқылы тергеуші қылмыстық іс бойынша тергеуді өзінің ішкі
ҚР ҚІЖК мұндай кепілдікті көздемеген және біздің пікірімізше, оны
ІІО-ның кейбір тергеу аппараттарында тергеуші прокурордың нұсқауларымен келіспеген жағдайда
Әрине, тергеу бөлімінің бастығы тергеушінің қайшылықтарының негізділігін тексеруге және
«Тергеушінің тергеудің маңызды сұрақтары бойынша тергеу бөлімі бастығының жазбаша
Тәжірибеде тергеушінің, прокурордың немесе тергеу бөлімі бастығының нұсқауларына қарсылық
Мұндай жағдайда егер оның негізінде тергеушінің іс әрекетінің құқықтық
ҚР ҚІЖК 198-бабына сәйкес қылмыстық іс бойынша алдан ала
Тергеу тобының басшысын, тергеу бөлімінің бастығы берілген топтың тергеушілері
Істерді біріктіру және бөлу қылмыстық істі толығымен немесе оның
Осылайша, тергеу бөлімі бастығының негізгі міндеті – қылмыстық істерді
Жоспарлау жедел жағдайды мұқият зерттеу және сұрыптау тергеу бөлімі
Осылайша, тергеу бөлімі бастығының міндеттері процессуалдық және ұйымдаструшылық-басқарушылық болады.
Тергеу бөлімі бастығының негізгі міндеті – қылмыстық іс бойынша
Біздің пікірімізше, тергеушінің процессуалдық дербестігін жоғарлату мақсатында ҚР ҚІЖК
2.2 Тергеушінің анықтау органдарымен өзара әрекеттестігі
Қылмыстық ізге түсудің негізгі нысаны - алдын ала тергеумен
Анықтау негізгі мақсаты – қылмыстарды тергеу емес, ерекшеліктері қылмыс
1) ішкі істер органдары;
2) ұлттық қауіпсіздік органдары;
3) әділет органдары;
4) қаржы полициясы органдары;
5) кеден органдары;
6) әскери полиция органдары;
7) шекара бөлімдердің командирлері;
8) әскери бөлімдердің құрамалардың командирлері әскери мекемелер мен гарнизондардың
9) ҚР дипломатиялық өкілдіктерінің консулдық мекемелерінің және өкілетті өкілдіктерінің
10) мемлекеттік өртпен күресу қызметінің органдары [2].
Анықтау органының барлық қылмыстар туралы істер бойынша сотқа дейінгі
Берілген тізімнің өзінен анықтау тек қана қылмыстық-процессуалдық емес, сонымен
Анықтау органының атынан анықтаудың құзыретіне жатқызылған кез келген іс
Анықтаудың 2 түрі бар:
1) алдын ала тергеу, жүргізу міндеті істер бойынша анықтау;
2) алдын ала тергеу жүргізу міндетті емес істер бойынша
Бірінші жағдайда ал олар көпшілік, анықтама алдын ала тергеуден
«Жедел іздестіру қызметі туралы» 15.09.1994 ж. заңның 6-бабына сәйкес
1) ІІО;
2) ҰҚО;
3) Қорғаныс министірлігінің әскери барлау органдары;
4) ҚПО;
5) ҚР Президентінің қүзет қызметі,
6) Кеден органдары;
7) шекаралық әскер органдары [18].
Осыған байланысты екі мән-жайға назар аударайық: біріншіден, ҚР ҚІЖК
Сәйкесінше, қылмыстық процесс шегінде анықтау процессуалдық іс-әрекет ретінде қарастырылады.
ҚР ҚІЖК 64-бабына сәйкес тергеуші алдын ала тергеуді міндетті
Қылмыстық сот өндірісі міндеттерін орындау үшін алдын ала тергеу
Тергеушінің іс-әрекеті басты түрде процессуалдық құралдар мен әдістерді қолданудан
Анықтау мен алдын ала органдарының өзара әрекеттесу қажеттілігі олар
- бүркемеленген қылмыстарды табу мақсатында жедел - іздестіру шаралары
- анықтау органы алдын ала тергеу жүргізу міндетті
- айыпталушының қай жерде екені белгісіз болған жағдайда;
- тергеуші дәлелдемелерді табуда қиыншылықтарға тап болған жағдайда;
- азаматтық талапты немесе мүмкін болатын мүлікті тәркілеуді қамтамасыз
Анықтау және алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуі қылмыстық
Алайда, бұл аталған органдардың іс-әрекеті әрқашан барлық заңдық сәттер
Тергеушінің және анықтау органының ынтымақтастығы процесінде жасалатын әрекеттер бір
Анықтау және алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуі кезінде
Тергеуші мен анықтау органының өзара әрекеттесуіндегі ең бастысы- соңғысының
Тергеуші мен анықтау органының қылмыстық процесстегі ынтымақтастығы бір жақты
Анықтау мен алдын ала тергеу органдарының өзара әрекеттестігі алдын
Тергеуші мен анықтау органының өзара әрекеттестігі кезінде тергеуден немесе
«Тергеуші мен жедел қызметкердің іздестіру іс-әрекеттерін үйлестіру қажеттілігі айқын.
Қылмыспен мүліктік залал келтірілген жағдайда анықтау және алдын ала
Өзара әрекеттесудің жалпы шарттарына келесілер жатады:
1) анықтау органдары мен тергеушілердің өзара әрекеттесуі кезінде заңдылықты
2) өзара әрекеттесетін субъектілердің құзырттерін ажырату. Анықтау органдары мен
3) анықтау органымен өзара әрекеттесу кезіндегі тергеушінің ұйымдастырушы ролі.
4) Өзара әрекеттесу кезінде жедел – іздестіру жұмысында қолданылатын
5) анықтау органдарының өзара әрекеттесуі кезінде іздестіру іс-шараларын жүзеге
Анықтау органдары мен тергеушілердің қылмыстық процесте анықталуы кезінде өзара
Тергеуші мен анықтау органдарының өзара әрекеттесуінің процессуалдық нысандары олардың
Мұндай нысандардың бірі, мысалы, анықтау органдарының алдын ала тергеу
ҚР ҚІЖК 64-б. сәйкес тергеуші өз тергеуіндегі істер бойынша
«Тергеушінің тапсырмалар беру құқығы оның міндеті де болып табылатындығын
Тапсырма әдетте, жазбаша нысанда беріледі.
Бұл оған ресми сипат береді, тапсырманың мазмұнын нақты қалыптастырады,
Тергеуші жедел қызметкерлерге оқиға болған жерге бірлесіп бару кезінде
Қылмыстық-процессуалдық заңды басшылыққа ала отырып, тергеуші жедел қызметкерге іздеу
Өзара әрекеттесудің ұйымдастырушылық нысандары, олардың қылмыстық сот өндірісіне келісілген
Мысалы, тергеушінің анықтама органы мен өзара әрекеттесуінің келесі ұйымдастырушылық
- тергеушінің және анықтама органдары қызметкерлерінің оқиға болған жерге
- тергеуші мен анықтау органдары қызметкерлерінің басқа аудандарға бірлесіп
- нақты іс бойынша алдын ала тергеуді жүргізетін тергеушілер
Ұйымдастырушылық нысандармен салыстырғанда тергеуші мен анықтау органының өзара әрекеттесуінің
Біздің пікірімізше, А.А.Власовтың тергеушіге қылмыстық істерді тергеу кезінде тергеу,
Тергеу жедел тобын құрудың тиімділігі дәлелденген.
Біздің пікірімізше, бұл ұсынысты ҚР ҚІЖК бекіту қажет, себебі
Заң әдебиеттерінде өзара әрекеттесудің процессуалдық және ұйымдастырушылық нысандары әрқашан
Тергеушілер мен анықтама органдары қызметкерлерінің өзара әрекеттесуін ұйымдастыруда анықтама
Осыған байланысты анықтау органының бастығы:
- анықтау органы қызметкерлерінің тергеушілер тергеп отырған істер бойынша
- тергеушінің және жедел қызметкердің тергеулік және жедел- іздестіру
- тергеушілердің тергелу реті бойынша өздеріне тиесілі қылмыстық істерді
- тергеушілердің және жедел қызметкерлердің қылмыстарды ашу жөніндегі жұмыстары
Анықтау органдарының ең дамыған жүйесі - ішкі істер органдары.
«Алайда, ІІМ жүйесінің тергеушілері де» полиция қызметкерлері де, бұл
Ішкі істер органдарының тергеу аппараты аймақтық орган тергеу бөлімшелеріне
Тергеу аппараты өзінің қызметін өте қатаң сақтау негізінде мынандай
- қылмыс жасаған тұлғаларды қылмыстық жауапкершілікке тарту және қылмысты
- материалды және моральды нұқсан келтірілген азаматтарға, мекемелерге, кәсіподақтарға
- қылмыстың жасалу мен оның болдырмауының себептерімен шарттары, қрғам
Ішкі істер органдарының тергеу аппараты өзінің қызметінде Қазақстан Республикасының
Ішкі істер органдарының тергеушілері нақты қылмыстық істерді тергегенде, еліміздің
Тергеу аппаратының жұмысы тек ІІД бастығы оның тергеу бойынша
Ішкі істер органдарының басшыларымен басқа да қызмет жұмыскерлеріне тергеушінің
Жедел жағдайды және штаттық мүмкіндіктерді ескере отырып тергеушілер белгілі
Әр тергеушінің және тергеу бөлімшесінің жұмысына баға жалпы келесі
- аяқталған тергеу қылмыстық істер саны, соның ішінде сотқа
- ҚІЖК-мен белгіленген тергеу мен тұтқынға алу мерзімін сақтау
- аяқталған қылмыстық істер санына қарай бір тергеушіге жұмыс
Тергеушінің және тергеу бөлімшелерінің жұмысы тағы да басқа тергеу
Тергеушілерді қылмыстық істерге қатысты емес міндеттерді орындатуға тыйым салынады.
Тергеу қызметкерлеріне қызмет бабындағы міндеттерін орындауда азаматтық киім, табельдік
«Мәліметтерді» рәсімдеуші ғана формальді түрде тергеудің заңдылығына айыптау қортындысына
Бұл мәселеге В.Д.Зеленский де назар аударады: «ішкі істер бөлімі
Тергеушінің процессуалдық дербестігін оның іс жүзінде ІІО бастығына бағынуымен
ІІО бастығы көп жағдайда тергеулік жұмыстың жеке тәжірибесі бар
Бұл мәселе туралы А.П.Гуляевта айтады: «тергеушінің процессуалдық дербестігін қатаң
Тергеу тәжірибесін зерттеу тергеушілер жұмыстың көрсеткіштерін жасанды түрде жақсартуға
«ІІМ жүйесі тергеушілерінің ішкі істер органдарының бастықтарына әкімшілік бағынуы
Осылайша, келесі қорытынды жасауға болады: қылмыстық процестегі алдына ала
Анықтау және алдына ала тергеу органдарының өзара әрекеттесуінің екі
Тергеушінің процессуалдық дербестігін жоғарылату үшін қылмыстық процессуалдық заңға келес
2.3 Тергеушінің шешіміне прокурордың санкция беруі
Қазақстан Республикасы Конституциясының 83-бабына және Қазақстан Республикасының Президентінің «Қазақстан
"Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабына сәйкес прокурорлық қызметтің
Прокурорлық қадағалаудың мақсаты мен міндеттері өзара тығыз байланысты. Прокурорлық
Прокурорлық қадағалаудың міндеттері өте көп және бір-бірінен деңгейі, мазмүны,
Прокурорлық қадағалаудың міндеттер үш түрге бөлінуі мүмкін: жалпы, арнаулы
Аталған міндеттер бір-бірімен өзара байланысты және әр деңгейде. Жеке
Прокурорлық қадағалаудың жалпы міндеттері ҚР Конституциясымен, Прокуратура туралы ҚР
- Прокурорлық қадағалаудың жалпы міндеттері жоғары қадағалауды іске асырудан
- сотта мемлекеттің мүддесін білдіру және сот актілерінің заңдылығын
- заңда белгіленген жагдайда, тәртіпте және шекте қылмыстық қудалауды
- мемлекеттік-құқықтықстатистика қүру және құқықтықстатистика саласында қадағалауды іске асыру.
Прокуратураның қадағалау функцияларын орындайтын әрбір прокурор жалпы міндеттерді шешеді.
Арнаулы міндеттер көбінесе Бас прокурордың шығарған бұйрықтарымен және өзге
Прокурорлық қадағалаудың астарынан мемлекет атынан әрекет ететін арнайы өкілетті
Прокурорлық қадағалау прокурорлық қызметтің бағыттаррының бірі болып табылады және
Прокурорлық қадағалаудың салалары – қадағалаудың пәнімен және тектік объектісімен
Прокурорлық қадағалаудың салалары бір-бірінен бөлінбейді, олар өзара тығыз байланысты
«Прокурорлық салаларға бөлу шартты түрде бөлінген деп те айтуға
Прокурорлық қадағалаудың осындай салаларының біріне анықтама және алдын ала
Бұл саладағы қадағалаудың объектісі анықтама және тергеу жүргізу органдарының
Қазіргі кезде, жеке адамның мойындауы ьойынша оның құқықтары мен
Дұрыс ұйымдастырылған алдын ала тергеу мен анықта және олардың
Тергеу және анықтау заңдылығын қадағалау бір бірімен байланысқан және
Тергеу және анықтау заңдылығын жүргізу кезінде Конституция және өзге
Тергеу және анықтау заңдылығын жүзеге асырушы органдарда заңдардың орындалуын
«Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының Заңының «Прокурор анықтама мен тергеу
Бұл бап тергеу және анықтаманың заңдылығын қадағалаудың мазмұны мен
Тергеу мен анықтама заңдылығына қадағалау жүргізу үшін прокурорға тиісті
Прокурорлық қадағалау саласынан басқа прокурорлық қызметтің басқа да бағыттары
«Прокурор жүзеге асыратын қылмыстық ізге түсудің мәні қылмыстық іс
Прокурор қылмыстық қудалауды жүзеге асыра отырып, заңда көзделген жағдайларда
ҚР «Прокуратурасы туралы» Заңға сәйкес «Прокуратура Конституцияға сәйкес осы
Прокурордың санкциясы дегеніміз сотқа дейінгі іс жүргізу сатысында прокурордың
«Қазақстан Республикасының прокуратурасы туралы» Заңының 21-бабына сәйкес прокурор мыналарға
1) қылмыстық іс жүргізу заңында көзделген жағдайларда тінтуге;
2) айып тағылған адамды қызметтен шеттетуге, сезік келтірілген немесе
3) Конституциямен және заңмен қорғалатын хат жазысу, телефонмен сөйлесу,
4) шетелдіктерді әкімшілік тәртіппен аластау үшін ұстауға;
5) тікелей заңмен көзделген өзге жағдайларда.
6) бейне-, аудиотехниканы немесе өзге де арнаулы техникалық құралдарды
7) мемлекеттiк органдар мен олардың лауазымды адамдарының (Қазақстан Республикасы
8) жеке және заңды тұлғалардың банктердегi ақшасы мен басқа
9) Қазақстан Республикасының аумағында қылмыс жасаған және тергеуден жасырынып
10) тiкелей заңмен көзделген өзге жағдайларда санкция (келiсiм) бередi.
Көрсетiлген iс-әрекеттердi жасауға санкция берудi немесе оны беруден бас
Адамның және азаматтың бостандық құқықтарын шектеуi мүмкiн жедел-iздестiру және
Заңның 21-бабына сәйкес, көрсетілген іс-әрекеттерді жасауға санкция беруді немесе
Прокурор адам және азаматтардың бостандықтары мен құқықтарын шектеуі мүмкін
ҚР ҚІЖК-нің 7-бабы бойынша, санкция – прокурордың сотқа дейінгі
«Нормативтік-құқықтық актілер туралы» Заңға және ҚР ҚІЖК–нің екінші бабына
Біз ҚР ҚІЖК-нің 7-бабы 1-бөлімі 36-тармағындағы «сотпен» деген сөзді
«Жедел-іздестіру қызметі туралы» Заңның 12-бабында «заңмен қорғалатын тұрғын үйге
1) Процессуалдық мәжбүр ету шараларын қолдануда;
2) Жекеленген тергеу әрекеттерін жүргізуге.
Жоғарыда айтылғанға орай, прокурордың қызметіне байланысты прокурор санкциясының классификациясын
1) Тергеу мен анықтаудың қылмыстық ізге түсуді және
a) процессуалдық мәжбур ету шараларын қолдануға санкция;
b) жекеленген тергеу әрекеттерін жүргізуге санкция;
2) Жедел-іздестіру қызметінің заңдылығына қадағалау жүргізуге санкция: жекеленген жедел-іздестіру
3) Әкімшілік іс жүргізудің заңдылығын қадағалауға санкция шетелдік азаматтарды
Дипломдық жұмыстың мақсаты тергеушінің процессуалдық дербестігін зерттеу болғандықтан, біз
ҚР ҚІЖК-нің 197-бабы 1-бөлімі 4-тармағына сәйкес,қылмыстық ізге түсу және
Жоғарыда атап өткеніміздей қылмыстық ізге түсу мен қылмыстық істерді
a) процессуалдық мәжбүрлеу шараларын қолдануға санкция;
b) жекеленген тергеу әрекеттерін жүргізуге санкция.
Аталған санкциялардың әрқайсысын толығырақ қарастырайық.
1) Процессуалдық мәжбүрлеу шараларын қолдануға прокурордың санкциясы. ҚР ҚІЖК-нің
a) сезіктіні ұстауға;
b) бұлтартпау шаралары:
1) Ешқайда кетпеу және өзін ұстауы туралы қолхат;
2) Жеке кепілдік беру;
3) Әскери бөлімнің басқармасына әскери қызметші ні бақылауға беру;
4) Кәмелетке толмағанды қамқоршыға беру;
5) Кепілге;
6) Үйде тұтқында ұстау;
7) Қамау;
b) басқа да процессуалдық мәжбүрлеу шаралары:
1) Келу туралы міндеттеме;
2) Алып келу;
3) Қызметінен уақытша шеттету;
4) Мүлікке тыйым салу;
5) ақшаны өндіріп алу.
Аталған процессуалдық мәжбүрлеу шараларының ішіндегі мыналарға прокурордың санкциясы қажет:
1) Бұлтартпау шаралары:
a) кепіл (ҚР ҚІЖК 148-бап, 2-бөлім);
b) Үйде тұтқында ұстау (ҚР ҚІЖК 149-бап, 1-бөлім);
c) Қамауға алу (ҚР ҚІЖК 150 бап, 1 бөлім;
2) Өзге де процессуалдық мәжбүрлеу шаралары: мүлікке тыйым салу
Санкция — прокурордың тергеушінің іс-жүргізу әрекетіне берген келісімі.
Қылмыстық процессуалдық мәжбүрлеу дегеніміз заңмен тыйым салынған талаптарды бұзған
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шараларына қылмыстық іс жүргізу заңында қаралған мәжбүрлеу
Процессуалдық ғылымда процессуалдық мәжбүрлеуге көп көңіл бөлінеді. Бірақ кез
Қазақстанның заң шығарушысы барлық қылмыстық-процессуалдық мәжбурлеу шараларын 3 топқа
1) Ұстау;
2) Бұлтартпау шаралары;
3) өзге де процессуалдық мәжбүрлеу шаралары.
«Ұстау» деп қылмыс жасады деп сезік келтірілген адамды прокурордың
«Бұлтартпау шаралары» - бұл айыпталушы анықтаудан, алдын ала тергеуден
Бұлтартпау шаралары превентивті сипатта болады. өйткені бұл процессуалдық мәжбүрлеу
ҚР ҚІЖК 156-бабында көзделген іс бойынша тергеудің және сотта
ҚР ҚІЖК 148-бабына сәйкес «кепіл – сезіктінің, айыптаушының өзіне
Сезікті, айыпталушы қылмыстық процесті жүргізуші органның шақыруы бойынша жалтарған
ҚР Конституциясында (16-бап):«Әрбір адамның бостандыққа құқығы бар. Қамау мен
Ұстау кезінде азаматтар:
- өзiне не үшiн күдiк келтiрiлгенiн бiлуге және өзiне
- өзiне қарсы күдiкке байланысты түсiнiктеме мен жауап беруге,
- дәлел ұсынуға;
- өтiнiш пен қарсылық мәлiмдеуге;
- ана тiлiнде немесе өзi бiлетiн тiлде айғақ пен
- аудармашының ақысыз көмегiн пайдалануға;
- өзiнiң қатысуымен жүргiзiлген тергеу әрекеттерiнiң хаттамаларымен танысуға және
- тергеушiнiң немесе анықтаушының рұқсатымен оның өтiнiшi немесе қорғаушының
- соттың, прокурордың, тергеушiнiң және анықтаушының iс-әрекетi мен шешiмiне
- оның өтiнiшi бойынша қорғаушының қатысуымен жауап алынушы болуға
Бұл ретте нақты ұстау сәтiнен бастап үш сағаттан аспайтын
Анықтаушы, тергеушi он екi сағаттың iшiнде оның отбасының кәмелетке
Егер ұсталған адам басқа мемлекеттiң азаматы болып табылса, онда
Iстiң ерекше сипаты талап ететiн айрықша жағдайлар кезiнде тергеудiң
Қамауға алу деген не, оны кімдер қандай жағдайларда қолданады,
Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 150-бабына сәйкес қамауға
1) оның Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жерi болмаса;
2) оның жеке басы анықталмаса;
3) ол бұрын таңдалған бұлтартпау шарасын бұзса;
4) ол қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынуға тырысса
Тергеушi, анықтаушы бұлтартпау шарасы ретiнде қамауға алуды таңдау қажет
Бұлтартпау шарасы ретiнде қамауға алуды таңдау туралы қаулы материалдары
Қамауға алуға санкция беру құқығы Қазақстан Республикасының Бас Прокурорына,
Прокурор заңмен көзделген негiздер болған кезде және ҚР ҚІЖК
Бұлтартпау шарасын таңдау туралы қаулы мен қамауға алу үшiн
Прокурордың қамауға алуға санкция беруден бас тартуына жоғары тұрған
Егер сотталушыға қатысты бұлтартпау шарасы ретiнде қамауға алуды қолдану
Егер сезiктiге, айыпталушыға қамауға ұстау түрiнде бұлтартпау шарасын қолдану
Анықтаушы, тергеушi, прокурор немесе сот ҚР ҚІЖК 138-бабында белгiленген
Iс бойынша сотқа дейiнгi iс жүргiзу кезiнде қамауға алудың
Тергеудi екi айға дейiнгi мерзiмде аяқтау мүмкiн болмаған жағдайда
Қамауға алу мерзiмiн алты айдан астам мерзiмге ұзартуды тек
Қамауға алу мерзiмiн тоғыз айдан астам уақытқа ұзартуға облыс
Қамауға алу мерзiмiн одан әрi ұзартуға жол берiлмейдi, қамауға
Қамауға алу мерзiмiн ұзарту туралы өтiнiш аудандық, қалалық прокурорға
Қамау мерзiмiн ұзарту туралы өтiнiш он тәулiктен аспайтын мерзiмде
Прокурор өтiнiштi қарап, айыпталушыны қамауға алу мерзiмiн ұзартуды санкцияландырады
Күзетпен ұстау орны әкiмшiлiгiнiң басшысы айыпталушыны қамауға алу мерзiмi
Қамауға алудың мерзiмi айыпталушы (сезiктi) қамауда ұсталған кезден бастап
Айыпталушыны (сезiктiнi) сол iс бойынша, сондай-ақ онымен бiрiктiрiлген немесе
Iздестiрiлудегi адамды шет мемлекет Қазақстан Республикасына берген жағдайда қамауға
Сот ол бойынша айыпталушыны қамаудың шектi мерзiмi аяқталмаған, ал
4. Экстрадиция деген не?
Экстрадиция - бұл іс жүргізу, соған сәйкес мемлекет басқа
Сонымен, былай деп қорытынды жасауға болады: прокурордың санкциясы –
ҚОРЫТЫНДЫ
Адам мен азаматтың өмірін, денсаулығын, құқықтары мен бостандықтарын, қоғам
Бір дипломдық зерттеу жұмысы көлемінде тергеушіге қатысты барлық сұрақтарды
Қылмыстық ізге түсу - қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекетпен
Қылмыстық істердің санатына оларды қозғау және тоқтату тәртібіне байланысты
1) Жеке айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу;
2) Жеке жариялы істер бойынша қылмыстық ізге түсу;
3) Жариялы айыптау істері бойынша қылмыстық ізге түсу.
Қылмысты ізге түсудің бағытына байланысты екі топқа бөлінеді:
1) қылмыстық іс-әрекеттің жасалу фактісі бойынша қылмыстық ізге түсу;
2) қылмыс жасады деп сезіктенетін немесе айыпталатын қылмыстық ізге
а) айыпталушыға қатысты қылмыстық ізге түсу;
б) сезіктіге қатысты қылмыстық ізге түсу.
Қылмыстық ізге түсу екі нысанда болады:
1) алдын-ала тергеу;
2) анықтау.
Тергеушінің өкілеттіктері дегеніміз – оған жүктелген міндеттерді тиімді орындау
Тергеушінің қылмыстық сот ісін жүргізудегі дербестігі және жауапкершілігі қағидасының
Тергеушіге берілген функциялардың бәрі де өзара байланысты. Бір функцияларды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Ахпанов А.Н., Ташибаев Г.У. «Угловно-процессуальное право РК» -Астана,
2 Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу Кодексі. – Алматы:
3 Строгович М.С. «Уголовное преследование в советском уголовном процессе»
4 Ожегов С.И., Шведова Н.Ю. Толковый словарь русского языка.
5 Басков В.И. «Оперативно-розыскная деятельность» Уч. метод. пособие -
6 Власов А.А. Принципы уголовного процесса. - Учебное пособие.
7 Бекбергенов Н.А. «Правоохранительная система в Республике Казахстан» -
8 Юридический энциклопедический словарь. - М., 1984.
9 Власов А.А. Уголовный процесс. - Учебное пособие. -
10 Журсимбаев С.К. Актуальные проблемы обеспечения прокурором прав и
11 Гаврилов Б.Я. О процессуальной самостоятельности следователя: история, реальное
12 Серикбаев Е.Н. О процессуальной самостоятельности следователя: история, реальное
13 Гуляев А.П. «Следователь в уголовном процессе» - Москва:
14 Белозеров Ю.Н. «Органы дознания и предварительного следствия системы
15 Төлеубекова Б.Қ. «Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу құқығы»
16 Закиров Б.Е. Предварительное следствие прежде и теперь //
17 Дармаева В.Д. О процессуальной самостоятельности следователя // Следователь:
18 «Жедел іздестіру қызметі туралы» Қазақстан Респуубликасының Заңы. –
19 Громов Н.А., Лисоволенко В.В., Гришин А.И. Состязательность и
20 Оспанов Е.А. Проблемные вопросы обеспечения надлежащего ведомственного контроля
21 Дармаева В.Д. О процессуальной самостоятельности следователя // Фемида.
22 Тергеу аппаратының қызметін ұйымдастыру жалпы ереежелері. // http://dvdpavlodar.kz.
23 Зеленецкий «Следователь как субъект расследования» - Краснодар, 1982.
24 Сарсембаев К.А. Судебный контроль за деятельностью органов предварительного
25 Қазақстан Республикасының Конституциясы. – Алматы: ЮРИСТ, 2013.
26 Журсимбаев С.К. Прокурорский надзор в Казахстане: учебник. –
27 Қазақстан Республикасының «Прокуратура туралы» Заңы. // http://prokuror.gov.kz/rus.
3

Ұқсас жұмыстар

ТЕРГЕУШІ ҚЫЛМЫСТЫҚ ІЗГЕ ТҮСУ ОРГАНЫ РЕТІНДЕ

Тергеушінің тергеу бөлімінің бастығымен және анықтау органдарымен өзара әрекеттесуі

Қылмыстық ізге түсудің түсінігі

ҚР қылмыстық іс жүргізу заң бойынша қылмыстық қудалау

Тергеушінің қылмыстық сот ісін жүргізудегі дербестігі және жауапкершілігі

Сот сараптамасы туралы криминалистік ілімнің рөлі мен маңызы және оны тағайындау, жүргізу және бағалаудың тактикалық ерекшеліктері

Қылмыстық іс қозғау – алдын ала тергеудің дербес сатысы ретінде

ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ ТҮСІНІГІ

Қылмыстық процеске қатысушылар