Қазақ ономастикасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
1 ҚАЗАҚ ОНОМАСТИКАСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ТАБИҒАТЫ 4
1.1 Отандық ономастика ғылымының кезеңдері мен нәтижелері 4
1.2 Қазіргі қазақ ономастикасының қалыптасу кезеңдері мен өзгерістері............12
1.3 Қазақ ономастикасының мәселелері және оны шешудің жолдары 13
2 ҚАЗАҚ ЭРГОНИМДЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАСУ НЕГІЗДЕРІ МЕН ЗЕРТЕЛУІ 19
2.1.Ономастика саласының эргонимия тарауының жалпы мәселелері 19
2.2 Қазақ эргонимдерінің қалыптасу негіздері.........................................................25
2.3 Эргонимдердің қолданбалылық және теориялық мәселелері 31
3. ҚАЗАҚ ОНОМАСТИКАСЫНЫҢ ЛИГНВО-СТАТИСТИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ (АСТАНА-ПАВЛОДАР ҚАЛАЛАРЫ БОЙЫНША) 47
4.1 Астана қаласындағы мекеме атауларының қазақшалану көрсеткіштері .
4.2 Павлодар өңірінің қазіргі ономастикалық келбеті 56
ҚОРЫТЫНДЫ 64
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДБИЕТТЕР ТІЗІМІ 67
ҚОСЫМША 68
КІРІСПЕ
Ономастика – республикамыздағы тіл саясатының басты бағыттарының бірі. Бүгінде
Ономастикалық лексиканың ерекшелігі оның тек объектілермен тығыз байланысынан ғана
Жалқы есімдер төңірегінде мәселелер көне заманнан бастап қазіргі ғылымдарға
Тіршіліктің барлық саласын қамтитын сан мындаған сөздерді рет-ретімен жүйелеп,
Мекеме, ұйым атауларын нысанаға алып зерттеуіміздің өзектілігі бірнеше себептерге
1 ОНОМАСТИКА ҒЫЛЫМЫ
1.1 Қазіргі қазақ ономастикасының қалыптасу сипаты
Тәуелсіз мемлекетімізде бір кезде қолдан өзгертілген топонимикалық атауларды қалпына
Топонимдер – ел-жұрттың болмыс-бітімі, тұрмысы, мәдениеті, салт-дәстүрі, тілі мен
Еліміз егемендік алғаннан кейін бұл мәселе мемлекет тарапынан қолға
Қазіргі атауларды қалпына келтіруде кемшіліктерге жол берілуінің себебі, осы
Жоғарыда айтқандай атауларды қалпына келтіру кезінде ғылыми зерттеу тәсілдері
1. Қарапайым-дәстүрлік тәсіл. Бұған мысал ретінде Қапшағайды алайық. Қапшағай
Қазақ тілінде қапша бел ‘жіңішке бел’ деген сөз тіркесі
Осындай ұзақ шығу жолынан өткеннен кейін ғана Қапшығай деген
Келтірілген мысалдардан мынадай түйін шығаруға болады: бұл топонимдер өзара
Шайқұрық – Жамбыл облысындағы Жамбыл ауданындағы ауылдың аты. Топоним
Сонымен, оғыз тобындағы тілдерде Шайқұрық топонимінің бірінші компоненті чай//шай
Қазіргі түркі тектес тілдерінің грамматикалық құрылысына сәйкес бұл атау
Осы орайда лексемалардың керісінше орналасу тәртібін қалай түсіндіруге болады
Бұл сұраққа жауапты проф. Қ. Жұбановтың еңбегінен табуға болады.
Зерттеуші өз пікірін дәлелдеу үшін топонимдерді ғана емес кісі
Бұл этимологияға екі дәлелдемені келтіруге болады: Біріншіден, оғыз тайпасы
Келесі тәсіл – комплекстік тәсіл. Мысал ретінде Қордай топонимін
Атаудың екінші бөлігі – дай//-тай ең көне форма және
Объектінің аты географиялық және метерологиялық жақтан орналасуына байланысты сай
Сөз боп тұрған осы үш тәсіл әрбір атауды зерттеуде
Біздіңше жер-су атауларын қалпына келтіру барысында осындай теориялық еңбектер
Оны қалай түсінуге болады? Қазақшадан қазақшаға ауыстырудағы мақсат не?
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы бойынша 1998 жыл 21 сәуірде
Әкімшілік-аумақтық бірліктерге ат қою және олардың атын өзгерту, атауларының
Ономастика комиссиясы өз жұмысын негізінен үш бағытта жүргізеді. 1.
Айтуға оңай болғанымен, орындалуы өте күрделі мәселе. Әуелі бұл
Кейінгі үш-төрт жыл ішінде 2-қала, 4-аудан, 250-дей ауыл, 350-дей
Кейінгі екі жылдың ішінде Қазақстанның түрлі облыстарындағы көптеген елді
Республикалық ономастикалық комиссияның шешімі арнайы Үкімет қаулысымен бекітілгеннен кейін
Көптеген елді мекендеріміздің тарихи атаулары сақталғанымен оның орысша транскрипциясы
Кейінгі екі жыл ішінде республикамыздағы 22 темір жол станциясы
Бұрынғы Яйсан – Жайсаң, Челкар – Шалқар, Кинжалы –
Ономастика комиссиясының жұмысын тыңдай келе Елбасы айтқан мына бір
Шындығында Елбасы өз атымен елді мекен, мектеп, тіпті өзі
Қолданылған әдебиеттер:
«Тюрская ономастика» Алма-ата: Наука, 1984. – 248 с;
«Ономастикалық хабаршы» №1 Астана, 2004. - 111 б.;
«Терминологиялық жинақ» Алматы, 2002. - 471 б.;
«Атамекен атаулар» Астана, 1999. – 95 б.;
«Салалық терминология: Бүгіні мен болашағы» Астана, 2003. – 140
1.2 Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ ономастикасының даму бағыттары.
90-жылдардың соңғы тұсы Кеңес Одағындағы қайта құру кезеңімен сәйкес
1.3 Отандық ономастика ғылымының кезеңдері мен нәтижелері
Отандық ономастика ғылымының жарты ғасырлық тарихын және осы аралықта
I кезең: 1950-1970 жылдар аралығы;
II кезең: 1970-1990 жылдар;
III кезең: 1990-2000 жылдар арлығы;
IV кезең: XXI ғ. басы, яғни жаңа кезең.
Сөз тәуелсіздік жылдарындағы Отандық ономастика ғылымының дамуы туралы болмақ.
Бұл кезеңде атқарылған жұмыстарды екі топқа бөліп қарастыруға болады:
Қазақ топонимиясын регионалдық бағытта зерттеу барысында қол жеткізген нәтижелерді
Қазақстан территориясындағы топонимдік бірліктер толық дерлік жинақталып, инвентаризацияланды;
әр аймақтың топонимдік жүйесінің қалыптасуына ықпал еткен тарихи, географиялық
қазақ мифотопонимдері, діни мазмұндағы онимдік бірліктер кешені қазақ ономастикасының
ұлттық ономастиконның бет-бейнесін қалыптастыруға қатысатын тарихи, этномәдени және қоршаған
қазақ елі бастан кешкен түрлі тарихи дәуірлер мен оқиғалар
жалқы есімдердің семантикасының құрылымына тән ерекшеліктері, денотатпен байланыс ерекшелігі
Қазақ ономастикасы үшін бұл кезеңді (1990-2000 жж.) ұлттық ономастиконның
Ендігі жерде XXI ғ. әлемде корпоративтік коммуникация желісінің, жаңа
Қазақ ономастикасының практикалық мәселелері турасында – Тәуелсіздік алған 1991
Алайда, сол атқарылған қыруар жұмысты сапалы сипаты жағынан бағалар
- 1991-2004 жылдар аралығындағы жалпы саны 649 ауыл, қала,
- Оралда бір мезетте 32 көше атауы өзгертілді
- Кейінгі үш-төрт жыл ішінде 2-қала, 4-аудан, 250-дей
- Кейінгі екі жыл ішінде республикамыздағы 22 темір
1.4 Қазақ ономастикасының мәселелері мен шығу жолдары
Қазақ ономастикасының күрмеуі көп проблемалары жеткілікті.
Солтүстіктегі қалаларымыздың көшелері әлі күнге дейін кеңестік жүйенің идеологиясы
Бірқатар облыстарда тарихи атауларды қайтарудың орнына нысандарға кісі аттарын
Төлқұжаттағы аты-жөніміз бір ізге түспей тұр
- Заң бұзушылық. Мәселен, «Тіл туралы» Заңның 4-тарау, 19-бабындағы
- Өмірде болып жатқан кейбір фактілерге қарағанда қайта
қазақшаланған атаулардың саны бекітілгендерге қарағанда көбірек секілді, оның
- Қала ішіндегі өзге тілді менсонимдер қаптап
Қазақшадан қазақшаға ауыстыру кезіндегі кейбір әрекеттер кейде күлкілі секілді
Мәселені шешудің мынандай жолдары бар:
Бірінші, ұлт тарихында орны бар тұлғалар мен тарихи оқиғаларды
Екінші, Ономастиканың түрлі саласы бойынша көптомдық сөздіктер әзірлейтін ғалымдар
Үшінші, Тәуелсіздіктің алғашқы онжылдығындағы тәжірибесіздіктен туындаған жаппай ат қоюшылықтың
Төртінші, Республикалық ономастика комиссиясымен қанаттас Ғылыми-ономастикалық комиссия құру қажет
Бесіншіден, Қазақстан Республикасы тәуелсіздігін баянды ету жолында Ел Парламенті
Алтыншыдан, Ономастикалық ғылыми бағыттағы ономастиканың өзекті мәселелері жөнінде және
Пайдаланылған әдебиеттер:
Қазақ ономастикасының өзекті мәселелері. Республикалық ғылыми-практикалық конференцияның материалдары. –
Т. Жанұзақ, Қ. Рысберген. Қазақ ономастикасы: жетістіктері мен болашағы.-
Т. Жанұзақов. Қазақ ономастикасы. Казахская ономастика. I том. –Астана,
«Ономастикалық хабаршы» №2(4) Астана, 2005. - 84 бет.
2 ЭРГОНИМИЯ ҰҒЫМЫ
2.1.Эргонимия туралы жалпы түсінік.
Эргонимия (эргоним грек тілінен Ёrgо «іс, қызмет, еңбек» +
Қазіргі қазақ тілінде терминдік сөздерді жасау жолдары сан алуан.
Кейбір сөз тудыратын жұрнақтар өз орнын таба бермей, мөлшерден
Сөз тіркестерінен жасалған атауларды орысшадан қазақшаға аударғанда сөздердің орын
Пайдаланған әдебиеттер
1. Иманбердиева С. Қала ономастикасының кейбір мәселелері. Алматы,
2 Жұбанов К. Қазақ тілі жөнінде
3.Жұбанов Қ. Аталған еңбек.
4. Қазақ ономастикасының мәселелері. Алматы, 1986. 136-б.
2.2 Қазіргі қазақ эргонимдерінің қалыптасу тарихы
Қазіргі кезде ономастиканың топонимика, астронимика, антропонимика, зоонимика салалары сияқты
Орыс ономастикалық терминдерін зерттеп, бір жүйеге түсірген Н.В.Подольскаяның пайымдауынша,
Қазақ ономастикасында терминдер жете дамығанымен, арнайы терминологиялык сөздік жасау
В. А.Никонов ономастиканың өмірдің ең маңызды жақтарының барлығына қатысты
Эргоним терминінің өзі соңғы жылдарға дейін орын теуіп тиянақталмай
Н.В.Подольская, А.В.Суперанская эргонимдерді прагматонимдердің бір түрі деп есептейді. Олар
Жалпы тіл білімінде жалқы есімдерді зерттеу объектісі ұлғайып, дамумен
термин көбінесе бір сөзді (бір, екі немесе үш негізді)
болуы керек, мәселен, топоним, зооним, этноним, этнотопоним,
космоним. Осындай критериймен жасалған термин ықшамды және
өзіндік терминологиялық қатарын құрайды;
терминнің негізін грек және латын терминоэлементтері
кұрағаны дұрыс, себебі терминнің халықаралық түсінігі болуы
қажет. Сонымен бірге термин ешбір қосалқы мағынаны білдірмеуі
керек.
Казақ тіл білімінде эргонимия зерттеу объектісі ретінде алынып, жан-жақты
Жалпы қазақ ономастикасының өзіндік зерттеу тарихы, даму жолы бар.
Т.Жанұзақов 1971-1981 жылдары түркі топонимикасы бойынша семантикалық классификациясын, кұрылымдық
Тұрмыстық, мәдени-сауда орындары атауларын зерттеп, М.Н.Морозова әр эргоним түрі
2.3 Денотат пен онимнің байланысы
Эргонимдердің ерекше қызметі - жарнамалық. Бір текті қызмет көрсету
Хабарламалық - "Балык", "Ет", "Нан"
Нұсқаушы - "Есть что съесть"
Комиссивті - "Уют"
Экпрессивті - "Гиацинт", "Солнышко" Менсонимдерді жоғарыдағыдай таза төрт түрге
оним
Көптеген объектілердің өзіне тән жалқы есімі, яғии жеке атауы
Денотат пен онимнің ұғыммен байланысы
оним
ұғым
денотат
2- сурет
Жалқы есімдер мағынасы бір жағынан белгілі денотаттың ерекшелігімен, екінші
Жалқы есімдерде "атау-объект" байланысы үстем, сондықтан аталынып тұрған объект
3-үғым
1-объект
бар
У апашки
1-ұғым
3-объект1- 2-үғым
дүкен У апашки
Дәмхана
У апашки
3-сурет
Бір түрге жататын бір ұғымдық байланысы және бір жалпы
Онимдердің бір түрге жататын объектілермен байланысы
Медок
Ғасыр
Лейла
3-объект
1 -объект
2-объект
дүкен 4-сурет
Тағамхана атауында оним мен денотат бір объектпен байланысады. Оним
Кейбір денотаты көрсетілмеген арнайы объектілер де кездесті. Мұндай объектілердің
4 ЖҮРГІЗІЛГЕН ЗЕРТТЕУЛЕР МЕН СТАТИСТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР (ЕСЕПТЕУЛЕР)
4.1 Павлодар өңірінің қазіргі ономастикалық келбеті.
Қазіргі уақытта ономастика республикамыздағы ұлттық тіл саясатының жетекші бағыттарының
Ғасырлар бойы халқымызбен бірге жасасып келе жатқан жер-су атаулары
Павлодар қаласында патша заманы мен кеңестік дәуірді дәріптейтін отаршылдық-тарихи-саяси
Керісінше, Ертіс-Баян өңірінен шыққан, Қазақстанды Жоңғар басқыншыларынан азат ету
Тарихи күрделі кезеңде, қазақ халқының басын біріктірген хан Абылай
Ал, большевиктердің көсемі Лениннің, революционер чекист, Павлодар ревкомының төрағасы
Қазақ халқының ұлы ақыны Абайдың есімі әрі тар, әрі
Тәуелсіздік кезеңінің идеологиясына жат, егемен халықтың елдік рухын көтеру
Еліміздің ең ұлы құндылығы Тәуелсіздікті танығысы келмейтін немесе құрметтеуден
Қазақ және орыс арасындағы тарихи байланыс пен достық қарым-қатынасты,
Мәселен, орыстың ұлы жазушылары Л.Толстой мен Ф.Достоевский, ұлы ақыны
Облыста ономастикалық жұмыстарды реттеп отыратын облыстық ономастика комиссиясы 1992
Облыс бойынша жер-су атауларын тарихи-ғылыми тұрғыдан зерттеу, сараптау жұмыстарын
Қаламыздағы көшелердің атауларын өзгерту 1993 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан
Жуырда олар қала әкіміне: «Қалалар мен аудандардағы көше атауларының
Аудан бойынша да қыруар жұмыс істелуде. Павлодар ауданында 2007
2006 жылдың басында Лебяжі ауданы Жамбыл ауылдық округіне қарасты
Мәселенің барлығы шешілді деу асығыстық. Біздің статистикалық зерттеулеріміз бойынша
Ақсу қаласында 43 көше бар. Соның 7-і қазақша. Ол
Облыс орталықтары мен өзге қалалар көшелерінде орналасқан көрнекі ақпарат,
Павлодар көшелерін тексеру кестесі
№ р/с Көше аталуы Тексерілді Ұйғарым (предписание)
жолданды
1 Ак. Сәтбаев көшесі 126 57
2 Ак. Шөкин көшесі 64 14
3 1 мамыр көшесі 122 47
4 Толстой көшесі 79 25
5 Ленин көшесі 23 6
6 Қамзин көшесі 59 25
7 Кутузов көшесі
50
8 Естай көшесі 87 8
9 Лермонтов көшесі 99 47
10 Торайғыров көшесі 113 34
2007ж.
20 қаңтарына
772
313
Облыста тілдерді дамыту басқармасы құрылғаннан бастап 13 ауылдың
Павлодар облысы бойынша көрнекті ақпарат мәтіндерінің жартысынан көбі ҚР
Қазақ және орыс тілінде – 62,1%, басқа тілдермен қоса
1. Маңдайша жазулары. Мемлекеттік басқару және денсаулық сақтау мекемелерінде
Білім беру мекемелерінде қос тілде – 75%, тек қазақ
Ойын-сауық мекемелерінде қос тілде – 37,5%, тек орыс және
Банктер, банк бөлімшелер, сақтандыру компанияларында қос тілде – 62,5%,
Халыққа қызмет көрсететін мекемелерде қос тілде – 42,9%, орыс
Қоғамдық тамақтандыру мекемелерінде орыс тіліндегі жазулар басым. Олар -
Сауда-саттық мекемелерінде қос тілде – 56,3%, тек орысша –
Басқа мекемелердің маңдайша жазулары тек орыс тілінде – 50%,
2. Ақпараттық мәтіндер, тақтайшалар, көрсеткіштер және т.б. Қалада ақпараттық
3. Баға көрсеткіштер көбінесе қос тілде – 97,6%, орыс
4. Қазақстанда шығарылатын өнімнің этикеткалары, нұсқаулар көбінесе қос тілде
Шет елден келетін өнімнің этикеткалары, нұсқаулар көбінесе шет тілімен
5. Жарнамалық мәтіндер көбінесе қос тілде – 53,2%, ал
Облыс бойынша маңдайша жазулары көбінесе қос тілде 62,5%, орыс
Тілдерді дамыту Басқармасы мен ономастикалық комиссяны кінәлаудан аулақпыз. Себебі,
4.2 Астананың ұлттық келбеті.
Қазақ халқы мал шаруашылығымен айналысқандықтан көшпелі өмір кешті. Соған
Кешегі Кеңестер одағы кезінде сол тамаша дәстүрдің тас талқаны
ХХ ғасыр мен ХХІ ғасырдың тоғысында жаңа мән-мазмұнмен дүниеге
Жуырда біз Астананың біраз көшелерін аралап өттік. Мемлекет тілінде
Астана көшелеріндегі дүкен, мекеме атаулары, олардың жарнамалары сырттан келген
Мысалы, Кенесары – 247-де жеңіл машиналар салоны орналасқан. Шекесіне
Кенесары көшесіндегі 169 – үйдің бүйіріндегі «Авио-агенство. Аэротранс» мекемелерінде
Кенесара-Шоқанов көшелері қиылысына таяу ағылшынша жазылған «Interteach» деген мекеме
Кенесары-Шоқанов көшелерінің қиылысында «Айым» деген дүкен бар. Оның көшеге
Кенесары-133-«Моторные масла» дүкені. Орыс тілінде ірі жазулармен жазылған. Мемлекет
С. Сейфуллин-18. Мұнда «Стройкомлекс Астана» дүкені орналасқан. Көрнекті жерде
Победа мен Сейфуллин қиылысында «Азия. Продукты Караганды» атты пәтерден
Жалпы орысша тіркесті дүкен атауы ету дұрыс па ?..
Мысалы, Победа даңғылында осындай атаулы бірнеше дүкен бар. Победа
Победа бойында «Қазақстан темір жолы» мемлекеттік кәсіпорынының жарнамасы мемлекеттік
Біржан сал -10 – орыс тілінде ғана «Детская поликлиника»
Бейбітшілік-40. жұмбақ секілді «Нотариус», «Адвокат» деген жазулар тұр.
Бейбітшілік-20. дүкені аты – «Автозапчасти». Осылайша орысша бекітіп алған.
Жалпы Бейбітшілік көшесін қалалық тіл басқармасы бір сүзіп өтсе
Бұл жайдан Республика даңғылы да құр қол емес.
«Обмен валюты», «Веселый Роджер», «Таверна», «Клуб Московский», «Иртыш бизнес
Айтпақшы, Победадағы ( Победа, 61) «Лукойл. Нефтегазстрой», «Банк Каспийский»
Победа-54- те «Салон контактных линз» - «Көру линзасы салоны»
Абай көшесі 185-үйдің бірінші қабатында «Sharp. Тенгиз – копир.
Астана қаласының мемлекеттік тілге өтуінің нақты көрсеткіштерінің бірі –
Қазіргі таңда Елорданың орталық көшелеріндегі, мысалы: Абылайхан даңғылының –
Жүргізілген соңғы статистикалық мәліметтерге сүйенетін болсақ, Астана қаласындағы мекеме
Мекеме Жалпы саны Атауы қазақшасы
қонақ үйлер 54 34
мейрамхана мен дәмханалар 350 130
сауда орталығы 51 30
сұлулық салондары мен шаштараздар 74 22
Елордадағы Манас, Ақжайық сияқты тағы да басқа көшелерде, сондай-ақ,
Бұл жөнінде 2005 жылдың 3 ақпанында «Ана тілі» газетінің
Міне, осындай тағы басқа сан-алуан кемшіліктерді, олқылықтарды реттеу үшін
Қаладағы түрлі деңгей, бағыттағы мекемелерге «Астана ақшамы», «Вечерняя Астана»
Мекемелерді тіркейтін қалалық заң органдары бұдан былай тілек білдірушілердің
Қалалық тіл басқармасы жанынан мемлекеттік тіл мәселесін тексеретін ынталы
Елорда әкімшілігі тарапынан жыл сайын «Ең сауатты мекеме», «Ең
Сәулет және қала құрылысы департаменті әр түрлі мақсатта (тұрғын
Қалалық Әділет басқармасы сауатсыз немесе шетел тілінде жазылған атауларды
7. Сыртқы жарнаманы орналастыру тәртібі бойынша жарнама мәтіндерінің жобасы
Астана – еліміздің бас қаласы. Мұндағы көрнекі ақпарат басқаларға
Неге екені белгісіз қазіргі уақытта ұлттық және шетелдік компаниялар
Жоғарыда айтқандай, сыртқы жарнаманы орналастыру тәртібі бойынша жарнама мәтіндерінің
Қалада «Тіл туралы» Заңға сәйкес келмейтін, сонымен қатар мәтіндері
2002 жылы Үкіметтің кеңейтіліп өткізген мәжілісінде Қазақстан Республикасының Президенті
Қала атаулары туралы Елбасының сынынан кейін 2002 жылдың 29
Жақында ономастика комиссиясының құрамы өзгертіліп, 2006 жылдың 2 қазанында
Олар: Конгресс-Холл – Алаш немесе Сарыарқа сарайы;
Синима сити – Сарыарқа;
Сити маркет – Қазына;
Астана тауэр – Заңғар;
Рамстор – Аламан.
Демек, қазіргі ономастикалық комиссия кезінде жіберген қателіктерді түзетуге кірісті.
«Ауыл қалаға бой түзейді» демекші, ал қаламыз ұлттық сипаттан
Біз 50 озық мемлекеттің қатарына мемлекеттік тілімізбен енуіміз керек.
Пайдаланылған әдебиеттер:
«Атыңнан айналайын Атамекен» Астана хабары // № 28,
Қамзабекұлы Д. т.б. Тіл саясаты: тағлым мен тәжірибе.- Алматы:
ҚОРЫТЫНДЫ
Ономастика – қызығы мол, қиындығы көп, ғылыми-теориялық түйіні жалпыға
Ономастикалық жұмыстардың құқықтық негіздері толық қамтамасыз етілуі қажет (Үкімет
Қоғам өзінің даму жолының әрбір кезеңінде жаңа міндеттерге тап
Мемлекет халқы бір ұлттан тұрсын, көп ұлттан құралған болсын,
Тәуелсіздік — демократиялық өмірдің айқын көрінісі. Олай болса, тәуелсіздік
Тіл білімінің бір саласы – ономастика. Ол қоғам өмірімен
Қазақ тілі — ғасырлар
Қазақ тілі — ешкімнің тақиясына тар келетін тіл емес,
Қазақ тілі — Тәуелсіз мемлекеттер достастығының ресми тілі,
Қазақ республикасының тәуелсіздік жағдайындағы тіл саясаты жасалуы
Тіліміздің қоғамдық өмірде алатын орны өзгеше. Тіл туралы белгілі
Қазақ тілі — ішкі құрылысы жақсы зерттелген әдеби дәстүрі
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМША
3
Қазақ ономастикасының зерттелуі
«Ойын-сауық объектілері атауларының ерекшеліктері»
Орыс жылнамаларындағы түркі текті есімдердің әлеуметтік мәні мен тарихи-этимологиялық сипаты
Эпостық жырлардағы топонимдер
Қазақ және түрік әйел антропонимиясы
ОНОМОСТИКАЛЫҚ АТАУЛАР
Oнoмастика және аударма
Қазақ тіл біліміндегі антропонимдердің зерттелу тарихынан
Қазақ ономастикасының өзекті мәселелері
Сөз байлығының толығу арнасы - сол тілдің сөзжасау жүйесі