Оңтүстік Африка сарқырамалары
Жоспар
Кіріспе 3
Тарау ІІ. Африка құрылығындағы ең ірі сарқырамалардың бірі-Виктория
1.1. Сарқырамалар -өзеннің жалғасы ретінде. Африканың ішкі
1.2.Африка сарқырамаларына сипаттама 12
Тарау ІІ. Африка құрылығындағы ең ірі сарқырамалардың бірі-Виктория
2.1. Сарқыраманың орналасуы мен зерттелу тарихы 15
2.2. Виктория сарқырамасына жалпы сипаттамасы 18
Қорытынды 21
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 23
Кіріспе
Сарқырама дегеніміз-өзен салаларының көтеріңкі территоиялардан түсетін, өзіндік пішінге
Сарқырамалар Жер платформаларының кездесуіне байланысты кездеседі. Бірақ Жер
Батыс Африка да өз сарқырамаларымен мақтана алады. Тагбаладугу
Бенинде орналасқан ТАнногу сарқырамасы да сұлулығымен ерекшеленеді. Гвинейдағы
Ауграбис сарқырамасын алғаш рет 1824 жылы Кейптауннан шыққан
Оңтүстік Африкада орналасқан келесі бір сарқырама Лофой сарқырамасы.
Көк Ніл Эфиопия таулы қыратынан, теңіз деңгейнен 2700
Курс жұмысының мақсаты- Африка құрылығында кездесетін сарқырамаларға сипаттама
Курс жұмысының міндеттері:
-Сарқырамаларға сипаттама жасау;
-Африканың ішкі суларына;
-Африка құрылығындағы сарқырамаларына;
-Сарқыраманың орналасуы мен зерттелу тарихына тоқталу;
-Виктория сарқырамасына жалпы сипаттама жасау.
1.1. Сарқырамалар -өзеннің жалғасы ретінде. Африканың ішкі
Сарқырама дегеніміз-өзен салаларының көтеріңкі территоиялардан түсетін, өзіндік пішінге
Сарқырамалардың жасалуына байланысты келесі ерешеліктерін айтуымзға болады:
Қатты тау жыныстарының күшті өзен ағысының салдарынан бұзылып,
Тауда пайда болатын сарқырамалар. Бұл сарқырамалардың біріншілерінен айырмашылығы
Жер бетіндегі ең биік сарқырама Оңтүстік Америка, Венесуэланың
Сарқырамалар Жер платформаларының кездесуіне байланысты кездеседі. Бірақ Жер
Скандинавияның солтүстігі-бұл территориялардың көтеріңкі жазықтықтар бірден теңіз жағалауымен
Гвиан үстіртінде-бұл террторияның аты айтып тұрғандай осы жердің
Йосемит жазығында-ерекше табиғи ландшафтқа ие бол жерде гранитті-вертикальді
Ең көп су шығындайтын, ең ірі сарқырамаі Ниагара
Жер бетіндегі ең биік 20 сарқырама
р/н Сарқыраманың атауы Орналасқан мемлекет Өзеннің атауы
1 Анхель Венесуэла Каррао 979
2 Тугела Оңтүстік Африка Тугела
3 Утигорд Норвегия Ледник 800
4 Монге Норвегия Монгельбек 774
5 Мутарази Зимбабве Мутарази 762
6 Йосемитский АҚШ Йесемит Крик 739
7 Эспеландс Норвегия Опо 703
8 Төменгі Мар өлкесінің сарқырамасы Норвегия Мардаль
9 Тиссестренене Норвегия Тисса 647
10 Кукенан Венесуэла Кукенан 610
11 Сазерленд Жана Зеландия Артур 580
12 Кьелль Норвегия Гудванген 561
13 Таккакау Канада Таккакау Крик
14 Лента АҚШ Риббон Стрим 491
15 Жоғарғы Мар өлкесінің сарқырамасы Норвегия Мардаль
16 Гаварнье Франция Гаве де По
18 Ханлен Канада Ханлен 365
19 Тин майн Астралия Тин Майн
20 Сильвер Стрэнд АҚШ Сильвер Сррэнд Крик
Енді Африка құрылығының ішкі суларына тоқталайық. Құрлық
Субэкваторлық климат облыстары
Су шығынының жаздық және
Африканың қазіргі қуаңшылық облыстарына
Жылдық ағынның жалпы көлемі жөнінен
Африка материгінің басты суайрығы
Материк территориясында жер беті
Субэкваторлық климат облыстары
Су шығынының жаздық және
Африканың қазіргі қуаңшылық облыстарына
Африканың көлдік қазан шұңқырларының едәуір
Африка материгінің басты суайрығы
Материк территориясында жер беті
Африкада су жүйелерінің қардан
Субэкваторлық климат облыстары
Су шығынының жаздық және
Африканың қазіргі қуаңшылық облыстарына
Африканың ішкі суларының алабтар
Африканың физикалық картасы
1.2.Африка сарқырамаларына сипаттама
Оңтүстік Африка сарқырамалары.
Оңтүстік Африкадағы Оранжевая өзенінен 146 метрлік платоға өзен
Ауграбис сарқырамасын алғаш рет 1824 жылы Кейптауннан шыққан
Оңтүстік Африкада орналасқан келесі бір сарқырама Лофой сарқырамасы.
Оңтүстік Африкада орналасқан Малецуньян және Лесото сарқырамалары қыстың
Батыс Африка сарқырамалары
Батыс Африка да өз сарқырамаларымен мақтана алады. Тагбаладугу
Бенинде орналасқан ТАнногу сарқырамасы да сұлулығымен ерекшеленеді. Гвинейдағы
Солтүстік Африка сарқырамалары.
Собат Эфиопия таулы қыратыннан бастап ағады, ол
Собат өзенінің құйылысынан төменіректе Ақ Нілдің тұрақты салалары
Көк Ніл Эфиопия таулы қыратынан, теңіз деңгейнен 2700
Осы сарқарамадан кейін
Африканың өзендерінің бірі ішкі
Замбези – Оңтүстік Американың ең
Өзен режимінің ерекшеліктері оның
Тарау ІІ. Африка құрылығындағы ең ірі сарқырамалардың бірі-Виктория
2.1. Сарқыраманың орналасуы мен зерттелу тарихы
Замбезиндегі ең ірі және
Виктория сарқырамасы Африка құрылығындағы көлемі жағынан 4-ші орындағы
1855 жылы шотландиялық зерттеуші Дэвид Ливингстон ашты. Керемет
Егер дәлірек ататын болсақ сарқыраманың ұзындығы-1708 метр, 120
Сарқыраманың орналасуы.
Сарқырама Замбези өзенінің орта ағысында орналасқан. Сарқыраманың жоғары
Замбези өзені бірден жер қыртысына түсетін аймағынан бастап
Виктория сарқырамасы Ниагара сарқырамасынан екі есе биік,
Жаңбырлы маусымдарда сарқырамада бір минутына 500 миллионға жуық
Сарқырама төрт бөлікке ажыратылған:
өзеннің оң жағалауының жанында ені 35 метрлік «секіргіш
Боарук аралының артындағы 460 ені 460 метрлік негізгі
екінші ағыстағы негізгі сарқырама бөлігі ажыралып тұрған Ливинстон
өзеннің сол жағалауында орналасқан негізгі сарқыраманы құрайтын шығыс
Жаңбырлы кезеңдерде сарқырамадан секундына 9100 куб метр су
Сарқыраманың тарихы
Ежелгі дүние тарихы көрсеткендей сарқырама жанында ежелден адамдар
1855 жылы 17 қарашада сарқыраманы алғаш көрген европалық
Ливинстон сарқыраманы ашқанымен мұндай ғажап, әрі сұру сарқырама
Ол 1852-1856 жылдар аралығында Замбези өзенінің жағалауларында саяхат
1860 жылы Ливинстон өз әріптесі Джон Киркпен бірге
Су өзеннің арнасына
Жалпы Африканың ішкі сулары
Сарқырамалар мәңгі бақи сол күйінде қалмайды, олар бара-бара
2.2. Виктория сарқырамасына жалпы сипаттамасы
Африканың Замбези өзенінде табиғаттың ғажайып кереметтерінің бірінен саналатын
Алып сарқыраманың ені-1800 м, биіктігі-120м.
Биіктіктен құлап аққан судың гүрілі 25 киломердей жерден
Жергілікті тұрғындар бұл сарқыраманы Мозиа-тунья деп атайды.
Сарқырамаға жалпы сипаттама жасайық:
Сарқыраманың атауы: Виктория
Орналасқан жері: Африка, Зимбабве
Сипаттау белгілері: Замбези өзенінде орналасқан өзен, биіктігі 120
Жер бетінің ең керемет жері деген атпен ЮНЕСКО-ға
Ашылу тарихы: Ливинстон 1852-1856 жылдар аралығында Замбези
Замбези өзені бірден жер қыртысына түсетін аймағынан бастап
Виктория сарқырамасы Ниагара сарқырамасынан екі есе биік,
Жаңбырлы маусымдарда сарқырамада бір минутына 500 миллионға жуық
Виктория сарқырамасы Африка құрылығындағы көлемі жағынан 4-ші орындағы
1855 жылы шотландиялық зерттеуші Дэвид Ливингстон ашты. Керемет
Африканың климаты құрғақ
Қорытынды
Жалпы Африканың ішкі сулары
Сарқырамалар мәңгі бақи сол күйінде қалмайды, олар бара-бара
Африканың Замбези өзенінде табиғаттың ғажайып кереметтерінің бірінен саналатын
Алып сарқыраманың ені-1800 м, биіктігі-120м.
Биіктіктен құлап аққан судың гүрілі 25 киломердей жерден
Жергілікті тұрғындар бұл сарқыраманы Мозиа-тунья деп атайды.
1852-1856 жылдар аралығында Замбези өзенінің жағалауларында саяхат жүргізді.
1860 жылы Ливинстон өз әріптесі Джон Киркпен бірге
Су өзеннің арнасына
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Африка. Энциклопедический словарь Т.
2. Барков А.С. Африка. Москва 1953.
3. Горнунг М.Б. Алжирия. Москва 1958.
4. Дмитриевский Ю. Д. Река Конга.
5. Лукьянов С.М. Африка. Изд – во
6. Забродская М. П. Физическая
7. Дмитриевский Ю.Д. Нил. Волгада,
8. Херст Г. Нил.
9. Атлас Африки. Москва 1968.
10. Т. В. Власова Материктердің
11.Опубликавано в журнале «Туризм и Отдых» №20 от
12.Қазақ Ұлттық Энцеклопидия 4 том 375-376 бет
13.Қазақ Ұлттық Энцеклопидия 7 том 596-597 бет
14.География оқушы анықтамасы. А.М. Бейсенбаева, Н.Ә. Бейсенбаева.
15. Энцеклопедия. Я познаю мир. Страны и континенты.
16. Энцеклопедия Планета Земля М: « РОСМЭН» 2001
17. Аубакирова Ж.А. Абдрахманов С.А. Базарбаев К.Б. Русско-казахский
18. Казахский- русский, русско-казахский словарь Алматы « Crebo»
19. МАТЕРИКТЕР МЕН ЕЛДЕР материктер географиясы бойынша
20.Страны мира справочник. Москва 2003.
21.Н.А. Гвоздоцкий. Г.М. Игнатьев Л.А. Михайлова. Африка Америка
22. Страны и народы. Москва. издательства педагогика
23. Г. Эмиль по южной и центральной Африке.
24. Д.П. Гуронов. возвращение в Африку. Москва. 1986г.
25. С.А. Юрьева. Южно Африканская республика. Москва. 1987г.
26. Страны мира. Краткий политико -экономический справочник. Москва.
27. География мирового хозяйства .учебник пособия. Москва. 1993г.
28. Африка глазами наших соотечественников .Москва наука 1994г.
29.Дмитревский Ю. Д. Африка. М.Мысль, 1975
30. Рябчикова А.М. Физическая география материков и океанов
31. Власова Т.В. Физическая география материков М.:
32. Притула Т.Ю. Физическая география материков и океанов
33. Мильков Ф.И. Основные проблемы физической географии М.:
34. Власова Т.В. Физическая география частей света М.:
35. Терехов Н.М. Малый атлас мира М.: Дизайн,
36. Физико-географический атлас мира М.: МГУ, 1964
37. Соловьев А.И., Карпов Г.В. Словарь справочник по
38.Баяндин “Географиялық ашулар” А. 1970 жыл 125-141бет аралығы.
39. “Жалпы гидрология” Ж. Достайұлы. А 1996жыл “Білім”
40.“Жалпы жертану” Ж.Н. Мұқашев Алматы 2002 жыл.
2
Сарқырамалар -өзеннің жалғасы ретінде. Африканың ішкі сулары және сарқырамалары
Ніл өзенінің ағыстары
Африканың ішкі сулары
Жер шары сарқырамалары
Экватордан солтүстікке қарай
Қытайдағы туризмнің дамуы
Атлант мұхиты бассейнінің өзендері
Шығыста қазан шұңқыр Шығыс Африка тау қыратының жарқабақты шетімен күрт шектеледі, одан
Оңтүстік Африка тау үстірті
Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аймақтары