Компанияның ұйымдық құрылымы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ……………………………………………………………………………......3
I. КӘСІПОРЫНДЫ БАСҚАРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
1.1 Нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорынның мәні және мазмұны.........6
1.2 Кәсіпорын - басқару объектісі ретінде..................................................................14
ІІ. НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДА БӘСЕКЕЛЕС ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ КӘСІПОРЫН
2.1. «Қазақпарат» компаниясының даму тарихы және оның ұйымдық құрылымы.......................................................................................................................24
2.2. «Қазақпарат» компаниясының 2006-2008 жылдардағы қаржылық қызметін
2.3 «Қазақпарат» компаниясының қызметін басқару принциптері мен тетіктері.................................................................................................................
III. КӘСІПКЕРЛІК САЛА ҚЫЗМЕТІНІҢ ДАМУЫН МЕМЛЕКЕТ ТАРАПЫНАН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ...............................................................46
ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................................58
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................61
КІРІСПЕ
Кәсіпорын – нарықтық экономика құрылымының ең серпінді құрамдас бөлігі.
Нарықтық орта жағдайында және кәсіпорынның толық экономикалық, құқықтық өзінше
Мемлекеттік экономика жағдайында негізгі буынның іс-әрекеті тек қана өндірістік
Аралас әрі әлеуметтік бағытталған нарықтық экономика жағдайында мемлекет кәсіпорынға
Сондықтан барлық кәсіпорындар меншік түріне байланыссыз-ақ экономикалық қызметті ғана
Қоғамдық санада кәсіпкер – бұл тек адам, индивидум деген
Кәсіпкерлік қызметтің дамуы экономиканың негізгі мемлекеттік меншігі болып табылады.
Нарықтық экономикасы дамыған елдерде мемлекет меншігінің үлесі көп емес,
Мемлекет меншігі – бұл тек қана кәсіпорындар жиынтығы емес,
Дипломдық жұмыс тақырыбының зерттеу мәселелері болып Қазақстан Республикасындағы кәсіпорындардың
Тақырып өзектілігі кәсіпорындар қызметінің негізгі міндет-мақсаттары қоғам мен мемлекет
Негізгі мақсат – Қазақстан Республикасындағы кәсіпорындарды басқарудағы маңызды, өзекті
Аталған мақсатқа жеті үшін қойылған міндеттер келесідей:
мемлекеттік кәсіпорынды жеке кәсіпорындармен салыстыра қарастыру;
нарықтық экономика жүйесіндегі кәсіпорындардың бәсекелестік тиімділігін анықтау;
Қазақстан Республикасы бойынша шағын кәсіпкерлікке талдау жасау.
Аталған жұмыстың құрылымы кіріспе, үш бөлімнен және қорытындыдан тұрады:
1 бөлім - нарықтық экономака жағдайындағы жалпы кәсіпорынның мәні
I. КӘСІПОРЫНДЫ БАСҚАРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
1.1 Нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорынның мәні және мазмұны
Қазіргі әлем әртүрлі ресми және ресми емес ұйымдар ретінде
Кез келген экономиканың негізгі түбірі өндірістен, экономикалық өнімді қалыптастырудан
Мемлекеттің экономикасын қарапайым түрде мемлекетпен және өзара өндірістік, бірлескен,
Экономиканың қуаттылығы мен мемлекеттің индустриалдық күші кәсіпорын қызметіцнің нәтижелілігі
Кәсіпорын – бұл қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мен табыс табу
Кәсіпорын (ұйым, фирма, концерн) заңды тұлға ретінде елдің заңдар
Шаруашылықтың кез келген формасындағы кәсіпорын мемлекет экономикасында маңызды
- ұлттық табыстың, жалпы ішкі өнімнің, жалпы ұлттық өнімнің
- мемлекеттің өмір сүру мен өз қызметтерін орындауға мумкіндік
- мемлекеттің қоғанысқабілеттілігін қамтамасыз етуге;
- қарапайым және кеңейтілген өндіріске;
- ұлттық ғылым мен ғылыми-техникалық прогрессті дамытуға;
- елдің барлық деңгейдегі азаматтарының материалдық жағдайын көтеруге;
- медицина, білім, мәдениеттің дамуына;
- жұмыссыздық проблемасының шешілуіне;
- басқа да көптеген әлеуметтік проблемалардың шешілуіне негіз болады.
Кәсіпорын бұл жетістіктерге нәтижелі қызмет ету жағдайында ғана
Сурет 1
Мүдделі, қызығушы топтар және олардың кәсіпорынға жақындық деңгейі
Қоршаған табиғаттың қалған бөлігі
Салықтық қызмет,
тәртіпті сақтау органдары
ұлттық экономика. Кәсіподақ
субъектілері
Көрші
мемлекеттер
қорғау қоғамы
Қызметтестер
Мемлекет Несиелік-
қаржылық
ұйымдар
Саяси партиялар,
халықаралық Акционерлер
экономикалық
институттар
Қоғамдық Инвесторлар
ұйымдар
Бәсекелестер
Жабдықтаушылар
Сатып алушылар Ғылыми-зерттеу
қарекеті
Кредиторларды
қорғау қоғамы Тұтынушылардың ұйымдары
Жоғарыда келтірілген суретте кәсіпорынның мақсатын анықтауға ықпал ететін әртүрлі
Осылайша, кәсіпорынның мақсаты өз алдында жеке және бір-бірлерінен ерекшеленетін
Шартты түрде кәсіпорынның мақсаттарын үш топқа бөлуге болады:
- экономикалық мақсат. Бұл кәсіпорынның мақсаттар жүйесінің негізін құрайды
- әлеуметтік мақсат. Бұл кәсіпорында әртүрлі мүдделері бар адамдардың
- экологиялық мақсат коршаған ортаға экономикалық қарекеттің әсерін ескереді.
Мақсаттар жүйесінің толық қалыптасып, ресімделуі үшін мақсаттар жоғарғы деңгейде
Кәсіпорындар нақты мақсатқа және жалпы экономикалық үрдістердің шеңберінде жүзеге
Кәсіпорынның әртүрлі критерилерге сәйкес типтерін төменде көрсетілген суреттен анық
Кәсіпорындардың классификациясы
Ұйымдастырушылық- құқықтық формасына қарай
Жеке, жанұялық кәсіпорын, шаруашылық серіктестік (толық серіктестік, жауапкершілігі шектеулі
Саласына байланысты
Өндірістің түрі
Шикізат Қолданылуы Бұйымның түрі Технология
Материалдық игілік
Қызмет көрсету Ағаш
Металл
Мұнай
Тұтыну заты
Инвест. зат Станоктар
Электр жабдық
Автокөлік
Азық-түлік Құйылмалы және құрастыр-малы
Өндірістің түріне қарай классификациялануы
Өндірістік кәсіпорындар
Өндіру Өңдеу Өндіріс
Шикізат өндіруші
Тау-кен өндіруші Мұнай өңдеуші Станок құрылысы
Азық-түлік
Қызмет көрсететін кәсіпорындар
Сауда Банк Сақтандыру Көлік
Бөлшектік
Көтерме
Сыртқы Жинақ банкі
Несиелік
Ипотекалық Сырқаттық
Өрттен
Авто жол
Темір жол
Әуе жол
Кәсіпорынның көлеміне байланысты
Шағын Орта Ірі
Жоғарыда көрсетілген, яғни ажыратылған кәсіпорын турлеріне немесе заңды тұлғаларға
Жеке кәсіпкерлік – бұл қоғамның тауарға (жұмысқа, қызметке) деген
Шаруашылық серіктестігі - бұл жарғылық капиталы құрылтайшылардың, қатысушылардың үлесіне
Толық серіктестіктің мүлкі жеткіліксіз болған жағдайда қатысушылары сетіктестіктің міндеттемелері
Серіктестіктердің міндеттемелері бойынша өзінің бүкіл мүлкімен (толық серіктерімен) қосымша
Бір немесе бірнеше адам құрған, жарғылық капиталы құрылтай құжаттарымен
Қатысушылары серіктестік міндеттемелері бойынша өздерінің жарғылық капиталға салымдарымен жауп
Акционерлік қоғам деп өзінің қарекетін жүзеге асыру үшін қаражат
Азаматтардың бірлескен кәсіпкерлік қызмет үшін мүшелік негізде олардың өз
Мемлекеттік кәсіпорындарға шаруашылық жүргізу құқығына негізделген кәсіпорындар және жедел
Коммерциялық емес ұйымдар өз алдына келесідей бөлінеді:
- мекеме – басқару, әлеуметтік-мәдени немесе өзге де коммерциялық
- қоғамдық бірлестіктер – Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестікткр болып,
- азаматтар және заңды тұлғалар ерікті мүлік жарналар негізінде
- қатысушылардың материалдық және өзге де қажеттерін қанағаттандыру үшін
- рухани қажеттерін қанағаттандыру үшін өз мүдделерінің ортақтығы негізінде
1.2 Кәсіпорын - басқару объектісі ретінде
Кәсіпорын алға қайған мақсатының әрқилылығы мен жанжақтылығы оны дамыту
Кәсіпорында құрылған әрбір жоспарда ұйымдастыру сатысы болады, яғни жоспарланған
Басқарудың негізгі міндет-мақсаттары жетістіктерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін басқару
Бөлініп алынған функциялардың арасындағы байланыс айналыс ретінде төмендегі суретте
Сурет 3
Басқару функцияларының арасындағы байланыс
Суреттегі бағыттар жоспарлаудан бақылауға дейінгі қозғалыс қызметкерлерді ұйымдастыру мен
Жоспарлау – бұл кәсіпорын іс-әрекетінің жоспарлары мен оның құрамдас
Сәйкесінше жоспарлау өзіне келесілерді қосады:
- мақсаттар мен міндеттерді белгілеу;
- мақсатқа жету үшін жоспар, бағдарлама, стратегияны әзірлеу;
- қажетті ресурстар мен уақытты анықтап, оларды мақсаттары мен
- жоспарды жүзеге асыру бойынша жауапкершілік артылған жеткізу. [5]
Ұйымдастыру – бұл басқарудың екінші функциясы. Оның міндеті болып
Кәсіпорында құрылған әрбір жоспарда ұйымдастыру сатысы болады, яғни жоспарланған
Ынталандыру – бұл жоспарда қойылған мақсаттарға жету үшін кәсіпорында
Ынталандыру үрдісіне келесілер кіреді:
- қанағаттандырылмаған қажеттіліктерді анықтау;
- қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған мақсаттарды құру;
- мақсатқа жетудегі іс-әрекеттерді анықтау.
Ынталандыру бойынша жүзеге асырылатын шаралар экономикалық (сыйақы беру, қаламақы
Бақылау – негізгі міндеті кәсіпорын қызметінің нәтижесін сандық және
- жоспарда көзделген мақсаттардың, жұмыстардың орындалуын бақылау;
- жоспарда көрсетілген іс-әрекет пен көрсеткіштерден ауытқуды түзету бойынша
Бұл қызметтің жүзеге асырылуындағы негізгі құрал болып тура мағынадағы
Жоғарыда аталған функциялардың әрқайсысы кәсіпорынның нәтижелі жетістіктерге жетуде жүзеге
Кәсіпорындардың дәстүрлі кезеңдегі басшылары ақшалай тек материалдық ресурстар мен
- Біріншіден, машиналар мен шикізаттарға қарағанда, адамдар парасатқа ие
- Екіншіден, адамдар парасаттылықтың иегері болғандықтан үнемі жетілу, даму
- Үшіншіден, адамнаң қоғамдағы еңбектік өмірі, жалпы алғанда, 30-50
- Төртіншіден, материалдық және табиғи ресурстарға қарағанда, көп жағдайда,
Сондықтан да, кәсіпорынды басқаруда адам ресурстарын басқарудың маңыздылығы өте
Ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерін енгізу, көбінесе еңбек күшінің сапасымен анықталып,
Персоналды басқару функцияларын атқаруда стратегиялық аспектілер маңызды орынға ие.
- қызмет ету аясы мен тұтынушылар сұранысына бағытталу арқылы
- техникалық құралдарды пайдаланып жоғарғы дәрежеде қызмет көрсету;
өнімнің жоғарғы сапасы;
- ғылыми-техникалық прогресс жетістікткрін және ең жаңа технологияларды пайдалану;
- өзгерістерге әрқашан дайын болу жыне оған тез арада
- экономикалық жауапкершілік сезімі;
- экономикалық тепе-теңдікті сақтау;
- білікті мамандардың мүмкіндігі;
- ұйымдық құрылымның бейімділігі мен икемділігі.
Персоналды басқару тұжырымдамасы теориялық-әдістемелік көз-қарастар жүйесін құрайды және персоналды
Персоналды басқарудың әдістемелік негізінде басқару объектісі ретінде ұйым персоналының
Персоналды басқару технологиясы жалдауды, іріктеуді, персоналды қабылдауды, оны
Персоналды басқару жүйесі мақсаттарды, функцияларды, персоналды басқарудың ұйымдық құрылымын,
Қазақстан Республикасының нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорындарын дамыту оның ішіндегі
- басқару стратегиясы, яғни кәсіпорынның ағымдық жағдайы мен болашақтағы
- операциялық немесе басқарушы бөлімшелер – бұл локальды сипаттағы
- ресурстармен қамтамасыз ету блогы. Аталған бұл блок барлық
- ақпараттық қамтамасыз ету;
- құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету;
- құқықтық әдістемелер жиынтығымен қамтамасыз ету;
- қаржылық қамтамасыз ету;
- ұйымдық қамтамасыз ету.
Персоналды басқарудың қағидалары – бұл персоналды басқару үрдісінде мамандар
Персоналды басқару жүйесін басқару әдістерін талқыламай қарастыру мүмкін емес.
Персоналды басқару әдістері – бұл кәсіпорынның жұмыс істеу үрдісіндегі
Әкімшіліктік әдіс келесідей іс-қимылға түрткі болуға бағытталған: еңбекте белгілі
Экономикалық және әлеуметтік-психологиялық әдістер жанама әсер ету сипатына ие.
Экономикалық әдістердің көмегімен жеке қызметкерлер мен коллективті материалды түрде
Басқарудың әлеуметтік-психологиялық әдісі басқарудың әлеуметтік тетігінің қолданылуына негізделген, яғни
Кез келген кәсіпорынды басқару жарғысына сәйкес жүзеге асырылады және
Кәсіпорын белгілі бір ұйымдастырушылық құрылым негізінде басқарылады және оның
- бір сипаттағы мәселелер мен міндеттер әр түрлі бөлімшелерде
- барлық басқару қызметтері тек басқарушы бөлімшелердің міндеттерінде болу
- белгілі бір мәселе қай бөлімшеде нәтижелі шешімін тапса,
Басқару құрылымы мазмұны мен оның көлеміне, сондай-ақ уақыттың өтуі
Басқару құрылымының негізінде белгілі бір жүйе бар. Кәсіпорынды басқарудың
- сызықтық – барлық мәселелер бойыншатөменгі бөлімшелердің жоғарғы бөлімшелерге
- функционалдық – бұл жүйе төмендегі бөлімшелердің басқарудың жекелеген
- қазіргі уақытта көп таралған аралас жүйе өзіне жөғарыда
- Кәсіпорын иесі басқаруға байланысты өз құқықтарын тікелей немесе
ІІ. НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДА БӘСЕКЕЛЕС ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ КӘСІПОРЫН
2.1 «Қазақпарат» Ұлттық Компаниясының даму тарихы және оның
ұйымдық құрылымы
«Қазақ ақпарат агентігі» ұлттық компаниясы» (бұдан әрі – Компания)
ҚазААГ (бұрынғы ҚазТАГ) ақпарат рыногындағы өзінің қызметін 80 жылдан
Компания өзінің қызметінде бұрынғы ҚазААГ қызметін негізге алады.
Қазақстанның ақпараттық қызмет көрсету рыногындағы ежелгі агенттік ретінде ҚазААГ
ҚазААГ бес халықаралық ақпараттық агенттіктер қауымдастығының мүшесі болды, әлемнің
ҚазААГ-тың ақпарат өнімдерін жаздырып алдырушылар қатарында – республикалық газеттер,
Осылайша, Компания ҚазААГ-тың заңды мұрагері ретінде өз қызметінің негізгі
Құрылтайшы құжаттарды Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 13 мамырдағы «Акционерлік
Компанияның Жарғы капиталының мөлшері 45950000 (қырық бес миллион тоғыз
Ал ол, 45950 (қырық бес мың тоғыз жүз елу)
Компания бір орталықтан басқарылатын, құрамында жеке құрылымдық бөлімшесі (Алматы
Ұйым құрылымында еншілес компаниялар жоқ.
Компанияны басқаруды:
басқару органы – Директорлар кеңесі (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005
атқару органы – Президент.
Компанияның ұйымдық құрылымы
Компанияны басқарудың ұйымдық құрылымының жоғарыда келтірілген үлгісі компанияның
Өндірістік процестің бастапқы кезеңі ақпараттық өнімдер шығарудың базалық негізін
Екінші кезеңге - берілген материалдарды өңдеу және саралау, оларды
Үшінші кезеңде дайын өнімді ақпараттық рынокқа өткізу жүзеге асырылады.
Бұл қызмет Компанияның ұйымдық құрылымының үшінші блогына жүктелген. Бұлардан
Жоғарыда көрсетілген Компанияның жұмысын ұйымдастыру сызбасы әрбір буынның өз
Әрбір құрылымдық бөлімшелердің жұмыстарын жолға қою маңызды құрамдас міндеттердің
Корпоративтік басқарудың негізгі жұмысы, акционер мен тұтастай алғанда, қоғам
Компанияның қаржылық қызметі 2007-2008 жылдары біртіндеп тұрақты рыноктық
Жаңа қызметтерден түсетін табыстар шапшаң қарқынмен өсіп, өнімдік ақпараттық
Компанияның даму стратегиясын әзірлеу барлық: материалдық, қаржылық, еңбек ресурстарын,
Қазіргі кезде Компания ақпараттық агенттіктерге ақпарат қызметтерін көрсету саласында
Ресми мәліметтер бойынша 2008 жылдың 1-ші ақпанында Қазақстан Республикасында
Ақпарат рыногында бірнеше ірі ақпараттық агенттік – Компанияның тікелей
Бұл орайда, бәсекелестердің нарықтық балама сегменттеріне (БАҚ, мемлекеттік органдар,
Бүгін де Компанияның өнімін жаздырып алушылардың 35,2
Компания қызметінің күшті жақтары ретінде қарқынды дамып келе жатқан
Компания көптеген бұқаралық ақпарат құралдары тұтынатын ресми ақпараттық
Қалың оқырманға ұсынылып отырған ақпараттардың барлығы орыс, мемлекеттік және
Мәртебесі мен елдің ресми тіршілігі туралы хабарларды
Ақпараттық нарықтағы үлестің аздығын Компанияның тек 2005-2006 жылдары ғана
Компанияның негізгі клиенттерінің 40-70 %-ын - «Хабар» Агенттігі» АҚ,
Негізгі клиенттердің екінші қатарында мемлекеттік басқару органдары
Маңызды клиенттердің қатарында ірі кәсіпорындар, жоғары оқу орындары мен
Бұған дейін атап өтілгеніндей, Компания толық мемлекеттік
Сондай-ақ, Компания өзара тиімді негізде басқа елдердің ақпараттық агенттіктерімен
2.2 «Қазақпарат» Ұлттық Компаниясының 2006-2008 жылдардағы
қаржылық қызметін талдау
Компанияның 2006-2007 жылдардағы өндірістік-қаржы қызметінің негізінде төмендегідей табыстар серпіні
Кесте 1
2006-2007 жылдардағы табыстар құрылымы
Көрсеткіштер Бірлік өлшемі 2006 жыл
есеп 2007 жыл есеп 2007 жылдың
2006 жылға.
% есебімен
Барлық табыс. с.і: мың теңге 22 015 100
Негізгі қызметтен түсетін табыстар (ақпараттық қызметтер) мың.
Табыстың (%) үлесі, барлығы % 90,1 98,8
Басқа да табыстар мың. тенге 2 184 1 224
Басқа да табыстардың үлесі % 9,9 1,2
Осы 1-ші кестеден байқалып отырғандай, 2006-2007 жылдардағы Компания қызметінің
Компания 2006-2007 жылдары ақпараттық қызмет көрсету жөніндегі
2006 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда, 2007 жылы табыстың 100907
Бұл өсім бірінші кезекте, өндіріс көлемінің артуымен, тұтынушылар санының
Кесте 2
2006-2007 жылдардағы шығыстар
(мың. теңге)
2006 жыл
есеп 2007 жыл
есеп 2007 жылдың 2006 жылға % есебімен
23 799 102 745 432
2006-дан 2007 жылға дейінгі кезеңде Компанияның шығыстары абсолюттік белгіде
Ақпараттық өнімдер шығарудың артуы, жаздырып алушылар санын
2006 және 2007 жылдардың өндірістік көрсеткіштерін салыстыратын болсақ, шетел
Компанияның 2007 жылғы өндірістік қуатын 2006 жылмен салыстырар болсақ,
Компанияның 2007 жылғы ақпараттық қуатының көрсеткіштері:
орта есеппен күніне А2 форматты 4,21
айына орта есеппен 82,28 бет – 1 520 жаңалық;
жылына 988 бет - 18 240 жаңалық;
Компанияның 2007 жылғы ақпараттық қуатының көрсеткіштері:
орта есеппен күніне А2 форматты 7,5 - 139
айына орта есеппен 150,9 бет - 2 787
жылына 1811 бет - 33 444 жаңалық;
Дегенмен, өндіріс қуаты қарқынының біршама өскеніне қарамастан, Компания талдау
Төменде келтірілген кестеден Компанияның қаржылық жағдайын нығайту жөніндегі
Кесте 3
Өтімділік көрсеткіші
Коэффициенттер 2006
жыл 2007
жыл
ағымдағы өтімділік 0,37 2,59
шапшаң өтімділік 0,19 0,26
абсолютті өтімділік 0,029 0,050
Дегенмен, құрылғанына екі жылға жуық уақыттан бері Компания белгілі
Кесте 4
Негізгі құралдар
2006
жыл 2007
жыл
НҚ актив түріндегі үлесі 0,76 0,81
Қолданыстағы НҚ үлесі (көлік, құрал-жабдықтар) 0,59 0,67
НҚ тозу коэффициенті 0,453 0,075
Талдау жүргізіліп отырған кезеңде негізгі қаржылардың жиынтық өсімі 13
Көптеген мәселелер бойынша белгілі оң
Компания қызметінің күшті жақтары ретінде қарқынды дамып келе жатқан
Компания көптеген бұқаралық ақпарат құралдары тұтынатын ресми ақпараттық
Қалың оқырманға ұсынылып отырған ақпараттардың барлығы орыс, мемлекеттік және
Мәртебесі мен елдің ресми тіршілігі туралы хабарларды
Мұнымен қоса, өнімнің түр-түрлерінің күннен-күнге кеңейіп
Компания алдына қойған барлық міндеттерге қол жеткізуге
2008 жылдың қаржы көрсеткіштерін қалыптастыру кезінде мемлекеттік тапсырыстан түскен
Шығыстар 137,2 млн. теңге көлемінде
2006-2007 жылдардағы табыстардың теріс динамикасына қарамастан,
2007 жылдың қорытындысы бойынша 5684 мың
Осылайша, 2005 жылдан бастап Компания шығынсыз дәрежеге
Компанияның қалыптасу кезеңіне байланысты, 2007 жылы инвестициялық жобалар
2007-2008 жылдарға арналған жоспар бойынша, 2007 жылдың соңында радиостанция
Компанияның ақпараттық өнімдерін құрудың өндірістік негіздемесі болатын маңызды мәселелердің
2008 жыл бойына Компания ұстанымын және оның перспективалық
Қызметтің негізгі түрінен алынатын табыс жаңа өнімдік тізбеге негізделген.
«Таңғы жаршы»;
«Елеулі оқиғалар, атаулы күндер, есімдер» оқиғалар күнтізбесі (ай сайын);
«Елеулі оқиғалар, атаулы күндер, есімдер» оқиғалар күнтізбесі (жылдық);
«Қазақпараттың» жаңалықтар таспасы;
«Ресми жаршы»;
«Қазақстан-Бизнес»;
«Қазақпарат-Анонс» алдағы аптада болатын оқиғалардың күнтізбесі;
«Қазақпарат-Фото» фотожаңалықтар таспасы.
Өнімнің өзіндік құны жалпылама түрде ұйымның шаруашылық қызметінің, оның
Компания қызметінің негізгі бір түрі - жаңалықтардың ақпараттық таспаларын
Компанияның жалпы стратегиясының маңызды элементтерінің бірі болып баға саясаты
Баға саясатын түзуде - бәсекелестік баға ықпалы жетекші фактор
Ақша қаражаты барынша мол түсуі үшін болашақта икемді төлем
Жоғарыда аталған факторларды
Тарифтік және баға саясаты
2.3 «Қазақпарат» Ұлттық Компаниясының қызметін басқару принциптері мен
Компания қызметі ақпараттық және насихаттық жұмыстардың әлемдік стандарттарын жүргізуге
Қарқынды дамып келе жатқан ұлттық экономика жағдайында Компания, өзінің
Экономиканың көтерілуімен, іскерлік белсенділіктің жандануымен сипатталатын қолайлы макроэкономикалық
Әлемдік және аймақтық аренадағы Қазақстанның геосаяси белсенділігінің артуы барынша
Бұл тұрғыдан, мемлекеттің және қазақстандық қоғамның оң имиджін көтеру
Компанияның жұмысының болашақтағы маңызды мақсаттарының бірі болып:
Орталық Азия мен Каспий бойының ақпараттық қажеттіліктерін қамти алатын
өзінің негізгі миссиясын орындау тиімділігін арттыру – Қазақстан резиденттеріне
Қазақстан мен Орталық Азияның ақпараттық қызметтер рыногында жетекші
Бұл ретте Компанияның міндеттері мыналар болмақ:
ақпарат рыногындағы өзінің позициясын нығайту;
бизнеске бағыт ұстаған ішкі және сыртқы саясат құру;
бәсекелесе алатын және қазіргі заманғы ақпарат инфрақұрылымын құру;
рыноктық құнының ұзақ мерзімдік өсу перспективасы, рентабельділігі, тиімділігі
Алға қойылған міндеттерге қол жеткізу үшін Компания келесідей стратегиялық
қазіргі заманғы ақпараттық инфрақұрылым құруды аяқтау;
ақпараттық кеңістіктің жоғары табысты сегменттеріндегі бизнесті жандандыру;
клиенттерге көрсетілетін қызметтер мен қызмет көрсетудің сапасын жақсарту;
көрсетілетін қызметтерді жүзеге асыруды арттыру;
өнімдер мен қызметтердің, соның ішінде шет тілдегі қызметтің
шұғылдықты, өзектілікті арттыру, мазмұн мен стильді жақсарту арқылы ақпараттық
айналымды және ақша түсімін арттыру;
активтер мен табыстардың өсімін ұлғайту.;
қызметкерлердің біліктілігін жетілдіру;
қазіргі заманғы техникалық инфрақұрылымдар құру;
Компанияның тұрақты дамуын қамтамасыз ету.
Компанияның рыноктағы жетекші айқындамасын нығайту тұтынушыларға берілетін қызметтер сапасын
Нәтижелі жетістіктерге жету үшін Компанияның негізгі қызметкерлеріне жағымды жағдай
ұтымдылық және кешенділік принціпі – басқару жүйесін қалыптастыруда оған
оперативтілік, яғни персоналды басқару жүйесін талдау мен жетілдіру барысында
ғылым мен тәжірибеге сүйенетін перспективтілік принціпі. Ақпарат агенттігінің келешектегі
иерархиялық және келісімділік принціпі, яғни редакцияларды өзара иерархиялық қарым-қатынаспен
бірлік пен қолайлылық принціпі. Персоналды басқару жүйесі шығармашылық үшін
үнемділік принціпі басқару жүйесін нәтижелі болатындай ұйымдастыруға бағытталған;
қарапайымдылық принціпі басқару жүйесінің түсінікті болуына негіздерген.
Дегенмен, басқарудың мұндай принцптеріне сүйенетін басшылар болсын немесе қатардағы
Компанияның басқару жүйесіндегі туындаған мәселелерді шешу үшін персоналды басқару
Бұл әдістің тиімділігі келесіде: бір адаммен айтылған ұсыныстар келесі
Шығармашылық кеңес әдісінің мақсаты болып персоналды басқару жүйесін жетілдіру
Компанияның қызметкерлерін басқару негізінде жүзеге асырылатын кадр саясаты қызметкерлердің
Бұлардан бөлек, кадр саясаты ауқымында оқу-танысу тәжірибесінен өту үшін
Қазіргі кезде Компания ұжымы білімді және кәсіби адамдардың ұстаханасы
Компанияда қызметкерлердің біліктілігін жетілдіру бағдарламасы жүргізіледі. Аталған бағдарлама ауқымында
Қызметкерлерді басқарудың негізгі тетіктерін атап өтуге болады:
кадрларды іріктеу, яғни алға қойған мақсатына жету үшін ең
қызметкерлерді жүйелі түрде бағалау;
үздіксіз білімін жоғарылату, кәсіби дайындық жұмыстарын жүргізу, семинар, тренингтерді
басқару персоналына сыйақы беру;
қатардағы қызметкерлерге арналған сыйлықтар;
тапқан табыстың көлеміне байланысты коммерциялық жобалардың қатысушыларына арналған сыйақылар;
мерзімінен тыс уақыттағы жұмыс немесе қызмет үшін төлем;
Компанияға тиімділік пен пайда алып келе алатын жоғары білімді,
негізгі қызметкерлерді тұрақты еңбекақымен қамтамасыз етіп, сонымен бірге қаламақы
Әлеуметтік саланы дамыту мақсатында Компания кәсіподақтар комитетін жандандыру
Компанияның көптеген қызметкерлерінің негізгі қызмет міндеттері компьютер
Компания қызметкерлерінің денсаулығы үшін, жоғарыда аталған қолайсыз салдарларды болдырмау
III. КӘСІПКЕРЛІК САЛА ҚЫЗМЕТІНІҢ ДАМУЫН МЕМЛЕКЕТ ТАРАПЫНАН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
Қазақстан үшін жеке кәсіпкерліктің даму мәселесі – қазіргі таңда
Кәсіпкерліктің түрлі формаларының өзара тиімді ынтымақтастық кұруы келешегі
Қазақстандағы кәсіпкерліктің дамуы ең алдымен басқару саласында еңбек
Кәсіпкерлік сала қызметінің дамуын мемлекет тарапынан жетілдіру жолдары келесідегідей:
- кәсіпкерлік салаларының дамуын мемлекет тарапынан жетілдіру базасын
- кәсіпкерлердің құқығын қорғайтын жүйе
- тексеруші органдардың және рұқсат беруші
- тиімді жетілдіру климатын ынталандыру және соның нәтижесі ретінде
- келешекте дамыған мемлекеттердің кәсіпкерлік сала қызметінің дамуын мемлекет
Қазақстан Республикасында кәсіпорынды басқаруды ұйымдастырудың әдістемелік кағидаларын ұсынамын.
Біріншіден, Қазақстан кәсіпкерлік саласы меншіктің әр түрлі нысандарына негізделуі
Екіншіден, кәсіпкерлік меншікке кол сұғуға болмайды.
Үшіншіден, мемлекет жеке кәсіпкерлік қызметтің еркіндігіне кепілдік беру керек
Төртіншіден, монополистік қызмет пен бәсекелестің кез келген шектеуіне жол
Бесіншіден, әкімшілік аймақтың бірліктері дербес болып табылады.
Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын әрі қарай жетілдіру экономика мен шаруашылық
- ұйымдастырушьшық құрылым басқарудың негізгі занды-лықтарына,
- ұйымдастырушылық құрылымның жақсаруы
- бұрын өзін-өзі ақтаған басқаруды
Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымы серпіндікпен сипатталатын және объектінің жағдайымен байланысты
- басқаруды орталықтандыру мен
- республикалық, аймақтық және бағдарламалық
- еңбекті ұйымдастырудың пайдалы
Бұл максатқа жету
- көптеген мемлекеттік кәсіпорындардың
- тиімді шаруашылық субъектісі ретінде жеке иелену қабатының қалыптасуы;
- бәсекелестік орта құру және
- шағын және орта бизнестің дамуы;
ірі және теңдессіз
- шетел инвесторларын тарту мен жеке бизнестің басым болу
- бағалы қағаздар нарығының
Монополизм нарықтағы еркін бәсекелестіктің мүмкіндігін жоя отырып, экокомикалық өрлеуте
Ол мынадай бағыттар бойынша жүргізіледі:
- Қазакстанда шағын кәсіпорындарды қолдау қорын құру; жеңілдік жағдаймен
- шағын кәсіпкерлікті қаржыландыратын
- шағын кәсіпорындарды
- шағын кәсіпорындар мемлекеттік тұрақты бағалар мен
- шағын кәсіпорындарға сыртқы
Жеке жобаларға ерекше әлеуметтік өнім немесе қызмет түрі бар
- істің таңдаулылығы жан-жакгы және объектінің бәсекелес бола
- ұйымдастыру - құрьшымдық мәселеге сай технология, монополиясыздандыру бойынша
- жекешелендіру нысаналарын және әдістерін таңдау. Жеке
- қосымша түсінік жағдайындағы белгілі бір инвестицияларды сату;
- аукцион немесе конкурс арқылы өткізу;
- басқаруда келісім-шарт жасау;
- акциялардың ашық сатылуы.
Мемлекеттік тікелей қолдаудың ортақ мақсатына жету үшін міндеттердің бірқатарын
- жаңа технологияларды, алдыңғы қатарлы техника
- жоғары сапалы тауарлар мен қызмет көрсетуге ішкі нарықтың
- отандық тауар өндірушілерді
- экспортқа бейімделген және
- ҚР-ның шикізат базасын
- менеджмент пен маркетингтің қазіргі әдістерін енгізу;
- жаңа жұмыс орындарын құру;
- жергілікті кадрларды үздіксіз
- өндірісті күшейтуді қамтамасыз ету;
- коршаған табиғи ортаны жақсарту.
Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын әрі қарай жетілдіру экономика мен шаруашылық
- ұйымдастырушьшық құрылым басқарудың негізгі занды-лықтарына,
- ұйымдастырушылық құрылымның жақсаруы
- бұрын өзін-өзі ақтаған басқаруды
Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымы серпіндікпен сипатталатын және объектінің жағдайымен байланысты
- басқаруды орталықтандыру мен
- республикалық, аймақтық және бағдарламалық
- еңбекті ұйымдастырудың пайдалы
Осы аталған мәселелер кешені аппаратты құруды жан-жақты қамтиды. Осының
Кәсіпкерлік қызметті дамыту
- мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті барынша қолдау;
- мақсатты бюджеттік қаржыландыру саясатын жүргізу;
- жеңілдетілген несие беру саясатын жүргізу;
- кәсіпкерлер құқығын корғайтын орган
- кәсіпкерлік қызметті тіркеуден
-тексеруші органдар санын қысқарту;
- заңдардың орындалуын қамтамасыз ету, т.б.
Осы аталған мәселелер кешені аппаратты құруды жан-жақты қамтиды. Осының
Жұмыс істеу өрісіне байланысты инфрақұрылымды экономикалық, әлеуметтік, өндірістік және
Бизнеске сәйкес инфрақұрылым іскерлік қатынастардың қозғалысын жанамалайтын осы қатынастардын
Мемлекеттік тікелей қолдаудың ортақ мақсатына жету үшін міндеттердің бірқатарын
- жаңа технологияларды, алдыңғы қатарлы техника
- жоғары сапалы тауарлар мен қызмет көрсетуге ішкі нарықтың
- отандық тауар өндірушілерді
- экспортқа бейімделген және
- ҚР-ның шикізат базасын
- менеджмент пен маркетингтің қазіргі әдістерін енгізу;
- жаңа жұмыс орындарын құру;
- жергілікті кадрларды үздіксіз
- өндірісті күшейтуді қамтамасыз ету;
- коршаған табиғи ортаны жақсарту.
Кәсіпкерлік қызметті дамыту
- мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті барынша қолдау;
- мақсатты бюджеттік қаржыландыру саясатын жүргізу;
- жеңілдетілген несие беру саясатын жүргізу;
- кәсіпкерлер құқығын корғайтын орган
- кәсіпкерлік қызметті тіркеуден
-тексеруші органдар санын қысқарту;
- заңдардың орындалуын қамтамасыз ету, т.б. Жоғарыда
Жалпы кәсіпкерлікті дамыту үшін
- кәсіпкерлік субъектінің белгілі бір дәрежеде еркіндігі мен құқығы
- кәсіпкерлік қабылданатын шешімдерге, одан
- кәсіпкерлік қызметтің белгілі
Кәсіпкерлікті жетілдіру экономиканың тұрақтылығы мен оның бәсекелік сипатын қалыптастыруда
Жалпы кәсіпкерліктің экономикалық
Тұрақты экономикалық жүйеде кәсіпкерлік: динамикалық түрде дамуы мүмкін, тұтынушылардың
1. Кәсіпкерлік сала қызметінің дамуын мемлекет тарапынан жетілдіру жолдары
- кәсіпкерлік салаларының дамуын мемлекет тарапынан жетілдіру базасын
- кәсіпкерлердің құқығын қорғайтын жүйе
- тексеруші органдардың және рұқсат беруші
- тиімді жетілдіру климатын ынталандыру және соның нәтижесі ретінде
- келешекте дамыған мемлекеттердің кәсіпкерлік сала қызметінің дамуын мемлекет
2. Қазақстан Республикасында кәсіпорынды басқаруды ұйымдастырудың әдістемелік қағидаларын ұсынамын.
Біріншіден, Қазақстан кәсіпкерлік саласы меншіктің әр түрлі нысандарына негізделуі
Екіншіден, кәсіпкерлік меншікке кол сұғуға болмайды.
Үшіншіден, мемлекет жеке кәсіпкерлік қызметтің еркіндігіне кепілдік беру керек
Төртіншіден, монополистік қызмет пен бәсекелестің кез келген шектеуіне жол
Бесіншіден, әкімшілік аймақтың бірліктері дербес болып табылады.
3. Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын әрі қарай жетілдіру экономика мен
- ұйымдастырушьшық құрылым басқарудың негізгі занды-лықтарына,
- ұйымдастырушылық құрылымның жақсаруы
- бұрын өзін-өзі ақтаған басқаруды
4. Мемлекеттік тікелей қолдаудың ортақ мақсатына жету үшін міндеттердің
- жаңа технологияларды, алдыңғы қатарлы техника
- жоғары сапалы тауарлар мен қызмет көрсетуге ішкі нарықтың
- отандық тауар өндірушілерді
- экспортқа бейімделген және
- ҚР-ның шикізат базасын
- менеджмент пен маркетингтің қазіргі әдістерін енгізу;
- жаңа жұмыс орындарын құру;
- жергілікті кадрларды үздіксіз
- өндірісті күшейтуді қамтамасыз ету;
- коршаған табиғи ортаны жақсарту.
5. Кәсіпкерлік қызметті дамыту
- мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті барынша қолдау;
- мақсатты бюджеттік қаржыландыру саясатын жүргізу;
- жеңілдетілген несие беру саясатын жүргізу;
- кәсіпкерлер құқығын корғайтын орган
- кәсіпкерлік қызметті тіркеуден
-тексеруші органдар санын қысқарту;
- заңдардың орындалуын қамтамасыз ету, т.б.
Экономикасы қарқынды дамып келе жатқан Қазақстан үшін кәсіпкерліктің даму
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыстың тақырыбын зерттеу нәтижелерін қорытындылай келе келесі негізгі
Тұрақты экономикалық жүйеде кәсіпкерлік: динамикалық түрде дамуы мүмкін, тұтынушылардың
Кей мемлекеттік кәсіпорындар коммерциялық көз қарастан өте тиімді және
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген 2006-2005 жылдарға арналған мемлекеттік
Сондай-ақ Қазақстан Республикасы Премьер-министрімен экономика Министрлігіне мемлекеттік кәсіпорындардың жалпы
Талдау нәтижесінің мәліметтеріне сүене отырып келесідей қорытындылар мен оған
- жалпы алғанда тіркеу, соның ішінде мемлекеттік кәсіпорындарды тіркеу,
- мемлекеттік органдардың қызметі белгілі бір дәрежеде мемлекеттік
Аталған жағдайларды қазіргі уақытта әзірленіп жатқан әкімшіліктік реформаның екінші
- барлық мемлекеттік органдар мемлекеттік кәсіпорындардың міндеттері мен мақсаттарын
- барлық мемлекеттік кәсіпорындарға тән жалпы олқылықты атап көрсетуге
басқару деңгейінің жеткіліксіздігі;
даму жоспарының жоқтығы;
қаржылық жағдайын сауықтандыру бойынша іс-шаралардың қабылданбауы;
мемлекеттік кәсіпорындарды жою немесе
Кәсіпорындардың қызметін реттейтін талаптар мен нормаларды сақтау бойынша тұрақты
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы.
2. «Қазақ
3. «Қазақстан Республикасындағы жергілікті
4. «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі
5. Н.Ә. Назарбаев. «Қазақстанның егеменді мемлекет
6. Н.Ә. Назарбаев.
7. Н.Ә. Назарбаев. Еркін
8. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999-2001 жылдарға
9. Өзіндік басқару
9. 2001-2006 жж. кезеңге арналған «Селоның
10. К. Б. Бердалиев,
11. К. Б. Бердалиев
12. Государственное регулирование экономики / Под общ. ред. д.э.н.
13. Государственное регулирование рыночной экономики / Под.ред.
Петрова Р. П. СПб, 1999.
14. Динкевич АК. К осмыслению опыта экономического развития Японии
15.Елемесов Р., Жатканбаев Е. Государство и рынок: Учебное пособие.
16. Есиркепов Г.А. Приватизация государственной собственности в Республике Казахстан
17. Вопросы экономики. 1990. №5.
18.Заявление Кабинета Министров Республики Казахстан об экономической политике в
19.Ихданов Ж. О., Сансызбаева Г.Н., Саханова АН. Планово-финансовые механизмы
20.Казахстан 1991 - 2001 годы: Информационно-аналитический сборник. Агентства РК
21.Калиев Г. Аграрная реформа в Казахстане: история, современность, перспективы.
22. Кейнс Дж. Общая теория занятости, процента и денег.
23.Класс Эклунд. Эффективная экономика — шведская модель: (Пер. со
24. Кошанов А. К. и др. Формирование государственного
25. Ливщиц А, Государство в рыночной экономике (краткий спецкурс)
26. Лю Гогуань. Урегулирование китайской экономики и судьба реформы
27. Макконнелл К.Р., Брю С.Л. Экономикс: принципы, проблемы и
28. Мамыров Н.К. Проблемы развития экономики и образования *
29. Мамыров Н.К., Ихданов Ж.О. Государственное регулирование в условиях
30. Мамыров Н.К., Саханова AM., Ахметова Ш.С., Брузати Л.
31. Методические рекомендации по разработке годовых страте гических
32. Муниципальный менеджмент / С.К. Курманбаев, Г.Н. Гамарник, А.
33. Орешин В. П. Государственное регулирование национальной экономики: Учебное
34. Прогнозирование и планирование в условиях рынка: Учебное nocv
35. Рыночная экономика Казахстана: проблемы становления и pat вития.
36. Рыночная экономика: 200 терминов. — М.: Политиздат,
37. Сансызбаева Г.Н. Система социальной защиты населения и проблемы.
38. Самуэльсон П. Экономика. В 2-томах. — М.: Машиностроение,
39. Стиглиц Д.Ю. Экономика государственного сектора: Пер. с англ
41. Стратегическое планирование / Под.ред. Э.А. Уткина.-
42. Стратегия развития Казахстана и реформирование национальных производственных сил
43. К. Б. Бердалиев
- 3 -
Ұйымдастыру
Жоспарлау
Үйлестіру
Ынталандыру
Бақылау
Қаржы-экономикалық қызметі
Экономика жөніндегі вице-президент
Әкімшілік –кадр қызметі
Референт
Кеңесші
Президент
Алматы қаласындағы филиал
Ақпарат қызметі жөніндегі вице-президент
Референт
Ұйымдастыру-үйлестіру қызметі
Бухгалтерия
Бас редакциялар
Шетелдік тілшілер желісі
Маркетинг және менеджмент қызметі
Обл. тілшілер желісі
Мәскеу
Шетелдік ақпараттар қызметі
Техникалық қызмет
Ташкент
Арнайы жоба және имидж редакциясы
Бішкек
Шаруашылық қызметі
Нью-Йорк
Дизайн және фото қызметі
Пекин
ЖШС «Аbat management» компаниясында өткен іс-тәжірибе есебі
Өндірістік менеджмент жүйесі
Жоба ұғымының анықтамасы
«Selena Star» қонақ үй ішіндегі мейрамханасында корпоративтік мәдениетті талдау мен теориялық аспектілері
14 IAS ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАРЖЫ ЕСЕПТІЛІГІНІҢ СТАНДАРТЫ
Акционерлік қоғамды басқару жүйесін жетілдіру
КӘСІПОРЫНДЫ БАСҚАРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТТІНІҢ ЖАЛПЫ ТҮСІНІГІ
Бизнес - модельдерді құру және стратегияны әзірлеу
Ұйымдағы корпоративті мәдениетті құрудың теоретика-методологиялық негіздері