Ақпараттық басқару
Мазмұны
Кіріспе
1-бөлім. Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпарат жүйесін
құрудағы ақпараттық теория негіздері.
1.1.Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпараттық технологияларды пайдалану жағдайы.
1.2.Қазіргі заманға сай жаңа әдістер мен технологиялар.
1.3. Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпараттық жүйелерін
1.4.Ақпараттық жүйесінің негізгі мәселелері.
2-бөлім. Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпарат жүйесін
жобалау.
2.1.Ақпараттық жүйе есептерінің математикалық қойылымы.
2.2.Ақпаратпен жабдықталуы және мәліметтер базасы.
2.3.Объектілік- бағыттаушы орталығында программалық
жабдықталу.
2.4.Қолданушы интерфейсін құрастыру.
2.5.Ақпараттық жүйесінің технико-технологиялық
жабдықталуы.
3-бөлім. Нәтижелердің жалпы талдауы және ақпараттық жүйенің
экономикалық эффекті.
3.1. Ақпараттық жүйенің экономикалық эффекті.
3.2. Ақпарат жүйесін құрудың техникалық қауіпсіздігі және
еңбекті қорғау іс- шаралары.
3.3. Өндірісте отырған жердің ақпараттық жүйесін құру.
Қорытынды
Әдебиеттер
Қосымша мәліметтер
АННОТАЦИЯ
На дипломную работу по теме: «Разработка информационной системы районного
В первой главе дипломной работы рассмотрены теоретические основы автоматизации
Во второй главе описывается создание информационной системы в отделе
В третьей главе описывается основные методы и средства защиты
Дипломная работа состоит из___ страниц печатного текста, ___ рисунков,
___ таблиц, приложение.
АННОТАЦИЯ
Дипломдық жұмыстың тақырыбы бойынша: «Аудандық Қазынашылық бөлімінің ақпараттық жүйесін
Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде автоматтандырылған есеп теориялық негіздері және
Екінші бөлімінде Аудандық Қазынашылық бөлімінің жабдықтаушы ісін жүргізуші ақпаратты
Үшінші бөлімде Қазынашылық қызметінің ақпаратты оның ақпаратты жүйемен қамтамасыздандыру
Дипломдық жұмыс__беттен печатталған текст,__ сурет, __таблица, қосымша.
THE SUMMARY
On diplomas the work on tem: «The Elaboration of
In the first chapters diploma of work are considered
In second chapters is described the creation of information
In fourth chapter are considered of measure on safety
Diploma the work consists of___ the pages of
1. Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпараттық теория негіздері.
1.1. Аудандық Қазынашылық Бөлімінің ақпараттық технологияларды пайдалану жағдайы
Қазынашылық – бюджеттің кассалық атқарылуын жүргізетін мемлекеттік қаржы органы.
Қазынашылық билеттер Қазынашылық (мемлекет) әдетте, бюджет тапшылығын жабу үшін
Қазынашылық міндеттеме- Қазынашылық немесе осыған уәкілеттілігі бар қаржы органы
Республикадағы қаржы жүйесінің маңызын талдау бюджеттің қаржының түсімі мен
Бюджет аралық қатынастардың жоғары сатыға көтерілуі және салық органдары
Бюджеттің кіріс базаларының салық жинауды көтеру есебінің көбеюі, салық
Қаржыны ақшаға айналдырып әлеуметтік саясатқа жіберу және өз уақытында
Банктті активтендіру мемлекеттік құнды қазаздың есебіне көшу ұзақ мерзімде
Валюттік- қаржылық операциясының тиімділігінің жоғарылауы және Ұлттық валютаны күшету.
Бұл міндеттердің шешімі “ҚР Қазынашылық ережесінде” өңделген және жаңа
Қазынашылық- бұл арнайы мемлекеттік қаржылық орган, оыған кіретін функциялар.
Ұйым, ҚР бюджетінің орындалуын қадағалау және жүзеге асыру, бұл
ҚР бюджеті мен қаржылық қатынас арасындағы басқару және бюджеттен
Мемлекеттік қаржы ресурстарының көлемін қысқа мерзімде жобалауды іске асыру
Мемлекеттік қаржы жағдайын ақпаратты талдау және өңдеу, жоғары заң
ҚР Ұлттық Банкімен бірге қызмет көрсету және басқарумен басқа
Методикалық және нұсқаулы материалдарды өңдеу, есептегі операциялар сауалдары ретін
Көрсетілген функциялардың орындалуына функционалды дамыған күрделі көпдеңгейлі жүйенің әрекеті
Ақша аудару жағдайының реестрлары
төлем
тапсырыс-
тары
Оперативтік
Отчет, қаржы- реестр,
лық отчет,бюд- төлем
тің оындалу
отчеты
төлем
тапсырыс-
тары
оперативті
отчет,
қаржылық
отчет, бюджет- тапсырысы
тің орындалу көшірмесі
отчеты
төлем
тапсырыс-
тары
ақша аудару
реестрінің
көшірмесі
анықталған шығын
тексерістері айлық,
кварталдық және жылдық
есептеулері
Сурет 2. Кәсіпорын мен мекеменің ақша қаражат жағдайы мен
Қазынашылық жүйесінің даму жылында Қазынашылық органдарының аймақтық құрылымын құрған,
Ұйымдардағы жұмыс пен Қазынашылық органдарының өңдеу әдістері қаржылық ортаның
Есептегіш техниканың жабдықталуы алғашқы автоматизация ескішіл, кертарпа операцияларының өтуіне
Қазынашылық жүйесінің дамуының проблемасының приоритеттік шешімі екі негізгі бағытқа
1. Бюджеттің автоматтандырылған бірыңғай жүйесінің есебінің кірісі мен шығысының
2. Қазынашылық органдарының автоматтандырылған бірыңғай депозиттік жүйесі және оның
Осы екі бағыт тек Қазынашылық органдарының тиімді программалық- аппараттық
Тиімді жүйені қолдану электронды бірыңғай төлем есебі орталығы толық
Қазынашылық органдарының тиімді жұмысын жоғарылату жағдайының бірі перспективті және
Қазынашылық органдарының ақпараттық комплексі тек функционалды жабдықтау ғана емес,
Қазынашылық органдарының ақпараттық комплексін құрудағы басты мақсаты бюджеттің орындалуын
Бюджеттің кіріс есебінің оперативті және нақты есебі;
Бюджет аралық әрекеттестік, бюджет пен жергілікті бюджеттің барлық деңгейінде;
Бюджеттік қаржыны аяғына дейін алушылартез және нақты басқаруға дейін;
Күнделікті толық оперативті және бюджеттік қаржыны мақсатты және орынды
Бюджеттің орындалуына оперативті және объективті талдау мен бюджеттегі кіріс
Мемлекеттік сыртқы қарызды басқару және қызмет ету және т.б.
Қазынашылықтың ақпараттық технологиялық ұйымына екі схема жатады:
Бюджеттен қаржы алушылардың жеке счетын басқару мен бірыңғай күнделікті
Аймақтық бірыңғай тиімді рыноктық құнды қағаз ұйымы мен осындай
Қазынашылықта ақпараттық технологиялық ұйымның екі схемасы да дұрыс жағынан
Бірінші жағдайда толық автономдық жүйеге рыноктік бағалы қағаз инфрақұрылымының
Қазынашылық органының екінші рет жіберілген жұмысының шешімі, жоғары дәрежеде
Қазынашылықтың ақпарат жүйесі келесі талаптарды ұсынады:
Оперативті шектелген дербес барлық көлемді есепті нақты және тиімді
Бюджеттің кіріс есебін оперативті, нақты және дұрыс шешу;
Бюджет аралық әрекетті бюджеттік субъектілер мен жергілікті бюджеттің барлық
Бюджеттен қаржыны ақырғы алушыларға дейін тез және нақты жеткізіп
Бюджеттік қаржыны мақсатты және ұтымды пайдалануды оперативті және қатаң
Бюджеттің орындалуын объективті талдау және оперативті жабдықтау мен бюджетке
Мемлекеттік сыртқы қарыздарын басқару және жұмыс істеуі;
Терең білетін органдарының жасырын және құпия ақпаратының тиімді талаптарына
Негізгі мақсатқа жетуде Қазынашылық органдарының автоматтандыылған ақпараттық технологиясын құру
Ақпараттық жүйе, бюджеттің орындалуының жұмысы, бухгалтерлік есептің автоматтандырылған базасында
Қазынашылықтың ақпараттық жүйесі дәстүрлі банктік операциялардың жұмысқа адптирленген болуы
Бюджеттің орындалуының операциялық күндік, апталық, айлық, тоқсандық, жылдық бойындағы
Бірыңғай технологиялық ақпараттық коммуникациялық органдары жүйесінің ұйымы, бюджеттің әртүрлі
Ақпараттың дұрыстығы, осы немесе басқа көршілес ведомоствалық жүйе жолында
Қазынашылықтың автоматтандырылған ақпарат жүйесіне аударылған талаптардан шығатын және бұл
1. “Терминалды”- негізгі орталықтандырылған есептеуіш комплексінің жоғарғы өндірушісі- мэйнфрейма
2.“Клиент-сервер”- ұйымдарда, локальді есептеуіш торабының масштабы бөлімінің деректер базасымен
Қазынашылық жүйесінің автоматтандырылған ақпараттық терминалды құрылымы.
Программалық өнімдер, тек орталықтандырылған машиналарда орнатылған, айтарлықтай жеңіл және
1. Терминалды жүйенің құрылуы жиірек өткізілуі алғашқы жүйенің жабдықтаушылары
2. Дербес компьютерлердің қарқынды дамуы және қысқа – ЭЕМ
3. Дербес компьютерлердің операциялық жүйесінің жетілуі және оларды негізі
Маңызды роль супер компьютер және жүйеден кетпей оларды қабылдау,
1.2. Қазіргі заманға сай жаңа әдістер мен технологиялар.
“Клиент-сервер” құрылымы Қазынашылық органдарының локальді есептеуіш торабымен бірлесіп
Қазынашылықтың автоматтандырылған ақпарат технологиясының таңдау құрылымын жасау ақпараттық комплекстің
Бірыңғай Қазынашылық есебі Қазақстанның Банктік меемелерінде ашылған.
Қазақстан Республикасының Қазынашылық органдарының функционалды жүйелері БҚЕ қолдануда бюджеттің
Кірісті орталықтандыру және БҚЕ- дегі бюджеттік қаржы, ҚР басты
Бір есепке бюджеттің әр түрлі деңгейінің кіріс есебінің операциясы
ҚР Қазынашылық бюджетінің кірісі мен шығысы операциялары Қазынашылықтың басты
Автоматтандырылған ақпараттық технологиялық БҚЕ келесі схемада құрылған
Салық төлеушілер барлық салықтарды бюджетке тура аударуға тиісті, салықтарды
ҚР Қазынашылық басқармасы күнделікті кірісті бөліп таратады, кіріс есебінің
ҚР Қазынашылық басқармасы күнделікті ҚР Қазынашылық бөліміне түскен салықтар
Барлық салықтар мен жиындар есебі, ҚР барлық аумақтарының бюджетіне
Бюджеттік шығысты басқаруға қаржы аудару ҚР басты Қазыншылық басқармасының
Бюджеттің шығысы туралы операция ҚР Қазынашылық басқармасы арқылы жүзеге
Бюджеттік қаржылық мекемелерде бюджеттік қаржыны басқару ҚР Қазынашылық органдары
ҚР Қазынашылық басқармасы бюджет шығысының төлемін бюджеттік қаржы алушылар
Бюджеттік мекемелер мен ұйымдарда берілуі, ҚР Қазынашылық Бөліміндегі ашылған
ҚР Қазынашылық органында бірыңғай Қазынашылық есебінің ашылуы мүмкіндік бермеді,
ҚР аймақтық орталықтарындағы қаржылық ақпараттық топтарының күшті шоғырлануына қарамай
Барлық операцияны шоғырлау ҚР Қазынашылық басқармасына бюджеттік қаржы бөлу
ҚР басты банк орталығы басқармасы- электронды төлем құжаттарын алмасуына
-
-Қаржылық өнім
-Ақпараттық топтар
Сурет 3. ҚР Қазынашылық органдарының бірыңғай Қазынашылық есебіне көшу
Қазынашылық органдарының ұйымдастырылған структурасы- орталықтандырылған, көпдеңгейлі, иерархиялық құрылымы ҚР
Ұйымдастырылған функционалды құрылымы 3 деңгейден тұрады.
Бірінші деңгей- Қазақстан Республикасының басты Қазынашылық басқармасы ҚР Қаржы
Екінші деңгей- Қазақстан Республикасының Қазынашылық басқармасы. Облыстық, аудандық, қалалық,
Үшінші деңгей- Қазақстан Республикасының Қазынашылық Бөлімдері. Қалалық, аудандық, қалалардағы
ҚР Қазынашылық органдарының негізгі міндеттеріне мыналар жатады:
Ұйым (мекеме) бюджеттің әртүрлі деңгейінде орындалуын қадағалау және жүзеге
Бюджеттік және мемлекеттік бюджеттен тыс қорлар арасындағы қаржылық қарым-
Мемлекеттік қаржы ресурстарын қысқа мерзімде көлмді болжауды жүзеге асыру
Мемлекеттік қаржы жағдайын ақпараттық талдау мен өңдеу, Жоғарғы Заң
Қазақстан Республикасының Банктерімен бірлескен басқару және қызмет көрсету, басқа
Есеп беру операциясы мәселесін жүргізуді реттеу методологиялық және нұсқаулы
Тек ұйымдар мен Қазынашылық жүйеде функционалдау автоматтандырылған интегралдық ақпараттық
Бюджеттің орындалу жинағы негізінде ұйымдар мен қазіргі автоматтандырылған ақпараттық-
Бюджеттік қаржыны кассалық жоспарлауды жүзеге асыру, мемлекеттік бюджеттен тыс
Бюджеттің әртүрлі деңгейіндегі оперативті бухгалтерлік есебінің орындалуы;
Бюджеттің кірісі мен шығысы тізімін ұйымдастыру;
Бюджеттік қаражатпен өз уақытында жіберген операцияны қадағалау және де
өзгертілген есеп пен анықталған тізімді ұйымдастыру және бюджет жоспарын
бюджеттік бухгалтерлік есебінің орындалу көрсеткіштерін жасау;
ҚР қазынашылық органының жинақталған проблемалар шешіміннің ақпараттық әрекеттігі және
ҚР Қазынашылық органдарының ақпараттық әрекеттістік ұйымы және бюджеттің әртүрлі
Кассалық жоспарлауды автоматтандыру, ҚР бюджетіндегі кіріс есебі және бюджеттік
Клиенттерге төленген құжатты электронды түрде орындалған олардың жеке есебіне
Кірісті тексеруді жүзеге асыру және бюджеттік ұйымдардан электронды түрде
Ұйымдастыру және әртүрлі деңгейдегі бюджеттік қаржыны басқарушыларға дейін жеткізу
Алу, кірісті тексеруді жүзеге асыру және автоматтандырылған өңдеуде реестрларға
Есеп беру мерзімін қысқарту;
Сенімділікпен қамтамасыз ету және есептеу операциясын қауіпсіз іске асыру;
Бюджеттік ұйымдармен бюджеттік қаржы шығыстарын заңды қадағалау және т.б.
ААТ функционалды есепті шешуде әртүрлі деңгейдегі бюджет орындау мынадай
Қазіргі уақытта ҚР Қазынашылық органдары Қазақстанның бюджеттік қаржысының ашық
Салық, салық төлеушілерден түскен және ҚР Қазынашылық органдары мен
Қазақстан бюджетінің кірісі;
Қазақстан бюджетінің кірісі. Қазақстанның Банктік мекемелерінің транзиттік есебіне аударылады.
Қазақстанның бюджеттік қаржысын басқару мақсаты, мемлекеттік қарыз және ҚР
Бюджеттік қаржыны алушыға дейін Қазақстанның бюджеттік қаржысының өтуіне екі
4- ші суретте көрсетілгендей бюджетік қаржы мекемелерінің есебі арқылы
Сурет 4. ҚР бюджетіне жеке есебі арқылы қаржы
5- ші суретте көрсетілгендей бюджеттік қаржы алушылар жеке есебі
Қазақстанның бюджеттік қаржысының жүйелік жиыны және бюджеттік қаржы алушыларға
1. Қазақстанның бюджетіне түсу есебі және ҚР бюджетінің қаржысын
2. ҚР Қазынашылық органдарының үлкен көлемді есебі деңгейлері салық
3. Қазақстанның бюджеттік қаржы қалдықтары оперативті басқармасының мүмкіндігі болмауы,
4. ҚР Қазынашылық бөлімінің жеке есебінде Қазақстанның бюджеттік қаржысының
Қазақстанның бюджеттік қаржысының маңызды басқармасы және алушыларға дейін олардың
Сурет 5. ҚР Қазынашылық органдарының бюджетке жеке есеп ашу
1.3. Қазынашылық Бөлімінің ақпараттық жүйелерін ұйымдастыру
Экономикалық ақпарат жүйесі(ЭАЖ)- ол басқару функцияларын орындауға арналған ақпаратты
Автоматтандырылған ақпарат жүйесі (ААЖ)- күрделі экономикалық жүйелердің тиімділігін басқаруда
Автоматтандырылған ақпараттық технологиясы (ААТ)- жүйелі түрде ұйымдастырылған басқарудың міндетін
Қазіргі ақпараттық технология жүйесі- бір- бірімен байланысқан компьютерлер және
Жүйе- ол қойылған мақсатқа жету үшін қызмет жасайтын өзара
Ақпарат жүйесі (АЖ)- адам- мащина. Ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу
Құқықтық немесе заңды қамтамасыз ету (ҚҚЕ)- автоматтандырылған АТА және
Программалық қамтамасыз ету (ПҚЕ)- техникалық құралдардың кешенін тұрақты жұмыспен
Ұйымдастырушылықты қамтамасыз ету (ҰҚЕ)- автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді қызметтеу кезінде
Математикалық қамтамасыз ету (МҚЕ)- автоматтандырылған АТА жұмыстарын жобалаудың автоматтандыру
Техникалық жабдықтау- ақпарат жүйеде деректерді өңдеуге арналған техникалық құралдар
Лингвистикалық қамтамасыз ету (ЛҚЕ)- адамдардың машинамен немесе техникамен жүзеге
Ақпаратпен қамтамасыз ету (АҚЕ)- автоматтандырылған ақпараттық технологиялардың көлемінің шешімдерін
Ішкі орта
АЖА экономикалық объектісі
Автоматтандырылған ақпарат жүйесі
Банктік
жүйе
Сурет 6. Қазынашылықтың ақпараттық қарым-қатынасы мен электрондық құжат айналымындағы
Қазынашылық бір жұмыс күні бойына төлем құжаттарын өңдеп шығады,
Бюджеттен қаражат қайтарымы Қазынашылық органдарымен өндірілетін ҚР министрлігінің аумақтық
Бюджеттік жіктеу салық төлеушінің артық төленуінің бар болуы бір
Кіріс есебінің аяқталуы Қазақстанның Қазынашылық органдарының операциялық күніне 40101
40102 есебінің операциялық күнінің аяқталуы “Бюджет кірістері” бұл есепке
Реестр мәлімдемесімен бірге төлем құжаттарының келесі көшірмесі және ҚР
Технологиялық процестің жүруі және бюджеттің кіріс бөлімін ұйымдастыруда төлем
Бюджетке
түскен
кіріс есебі
Бюджетке аударылған
салықтың төлем
тапсырысы
Бюджетке
түскен
салық есебі
ақшалай салық
төлемі
төлем тапсырысының
көшірмесімен
шығуы
Бюджеттің әртүрлі
деңгейіндегі салықты
аудару және төлем
тапсырысы
Бюджеттегі кіріс есебі
мен төлем тапсырысы-
ның көшірмесі
- ақшалай өнім
ақпараттық топтар
Сурет 7. Бюджеттің төлем құжаттарын өңдеу және технологиялық процестердің
Барлық физикалық және заңды тұлға бюджетке салықтар төлеушілер, оларды
ҚР Қазынашылық Бөлімі бюджетке түскен салық есебін өндіреді және
Сосын төлем тапсырысының көшірмесін және есеп беру формалары электронды
Салық басқаруының үлесіне тиісті бюджетке аудару 40102 баланстық есебі
Салық басқаруының үлесі, саналатын ҚР бюджетіне аудару және жергілікті
Бюджетке түскен кіріс есбін беру ҚР Қазынашылық Бөлімдерінде әр
ҚР Қазынашылық басқармасы есеп беру үлгісін жинайды, олардың автоматтандырылған
Мұндайда, ҚР басты Қазынашылық басқармасы толық, оперативті, анық, дұрыс
Бюджеттің шығысы электронды құжат айналысы технологиясы ерекше болады.
Бюджеттік тізімді негіздеу, қаржы министрлігінің бекітілген салалық министрлігі және
ҚР Қазынашылық басқармасына түскен реестрлар ақпаратын бюджетік қаржыны басқарушыларға
Бюджеттік қаржыны басқарушылар ҚР Қазынашылық Бөлімінде алушыларға ашылған. ҚР
ҚР Қазынашылық Бөліміне электронды түрде байланыс каналдары арқылы құрама
төменгі реттеушілер мен бюджеттік
өнім алушыларға ақшалай аудару
реестрлары
ҚББР ақшалай өнім
ақшалай
өнім
аудару
Бюджеттік өнім алушыларға
ақшалай өнім аудару реестрі
ҚББР-дің ақшалай өнімі
ақшалай
өнім
аудару
ҚББР-дің ақшалай өнімі
ҚББР-дің ақшалай өнімі
Сурет 8. Бюджеттің ақшалай аудару және электронды құжат ауысымы
Бюджеттік қаржы бөлу басқарушылары өз есебінен қаржы шығысын ҚР
Сөйтіп, бюджет қаржысын мақсатты пайдалануды толықтай бақылайды және коммерциялық
ақшалай аудару
Қазына-
шылық
есебінің
шығуы
сының өтуіне рұқсат
етілуі
деректер
есебі
бірыңғай деректер
базасы
заңдастыруын
бекітуі
деректер
есебі
Сурет 9. Технологиялық процесс жолында ақпараттың жүруі
9- шы суретте ҚР Қазынашылығындағы технологиялық процесс есебінің шығысы
Бюджет шығысының негізгі кезеңдерінің орындалуына рұқсат етілуі:
Бюджеттік тізімді құру және бекіту;
Басқарушыларға дейін бюджеттік қаржы бөлуді хабарландыруды басқару және бекіту
Басқарушыларға дейін бюджеттік міндеттер лимитін ескертуді басқару және бекіту;
Бюджеттен қаржы алушыларға ақша міндетін қабылдау;
Ақшалай міндеттің орындалуын дұрыстау және бекіту.
Бюджеттен қаржы бөлу басқарушыларының жеке есебі жетекшінің рұқсат
Жеке есеп әр бөліктерге және белгілі мақсатқа арналған әр
Қазынашылық органы белгілі мақсатқа арналған программа жеке есебіне қаржы
Бюджеттен қаржы бөлу басқарушылар есебіне түскен қаржыны есепке қосу
ҚР басты Қазынашылық басқармасы реестрлар түсімі кезінде, ақшалай қаражат
Енгізу аяқталғанда және ҚР басты Қазынашылық басқармасы қаржы бөлу
Бюджеттен қаржы бөлу басқарушылары жеке счетымен қаржылық шығыны және
Төлем бөлімі мен жеке счетқа қатысты қаржы түсімі одан
Операциялық бөлімге түскен Банк көшірмесі автоматты түрде төлем құжаттарын
Қазынашылықтың автоматтандырылған ақпаратты технологиясы құрамына екі негізгі программалық комплексі
Бюджеттің кіріс есебі.
Бюджеттен шыққан шығыс есебі және Қазынашылық органдарынан ашылған бюджеттен
Кіріс есебінің автоматизациясы.
Автоматтандырылған ақпараттық технология бюджеттің кіріс бөлімінің орындалуының программалық комплексін
Программалық комплекс негізіне жақындау жатады, деректер базасына көп қолдануға
Қазіргі уақытта көптеген Қазынашылық органдары бюджеттік шығысты есепке алу
ҚР Қазынашылық Бөлімі деңгейінде программалық комплекстер мынадай функцияларды орындайды:
ҚР Қазынашылық Бөлімінде клиент каталогтарын жүргізу, бағыттау;
Бюджеттен қаржы бөлу басқарушыларының жеке счетын жүргізу;
Төлем құжаттарын енгізу;
Төленген құжаттар мен көшірмелерді енгізу сәйкестігін орналастыруы ҚР Қазынашылық
Қаржы басқарушыларының жеке счеты бойынша желілерді кеңіту;
Картотекаға төлем құжаттарын орнатуды есепке алу;
Бюджеттен қаржы бөлу бсқарушыларына анықтамалық есеп қосуда төлем құжаттарын
Құжаттар мен есеп беру үлгілерін жасау және басып шығару;
Төлем құжаттарының архивін бастап жүргізу;
ҚР Қазынашылық басқармасына атрибуттардың көп салынуы;
Комплекстің қолданушылары үшін ақпаратқа қондырылған әртүрлі деңгейде кіруге болады.
Программалық комплексте бюджеттің атқарылуы үшін негізгі функциялардың орындалуы алдын-ала
әкімшілік жүйесінің автоматтандырылған жұмыс орны;
төлем бөлімінің автоматтандырылған жұмыс орны;
бухгалтерияның автоматтандырылған жұмыс орны;
Қазынашылық органдарының бірыңғай Қазынашылық есебіне өтуі және жалпы ақпараттық
Верификатордың автоматтандырылған жұмыс орнының төлем тапсырмасын енгізу; төлем белгісін
электронды төлем құжаты реестрін жасау; файл көшірмесінің бақылаудағы сомасын
“Терминалды төлем”автоматтандырылған жұмыс орны- көшірменің қабылдануы; Қазынашылық Бөліміне көшірме
Бухгалтердің автоматтандырылған жұмыс орны- төлем тапсырмасы реестрларын қарайды; файлды
1.4. Ақпараттық жүйесінің негізгі мәселелері.
Қазынашылықтың аудандық, қалалық, қалалардағы аудандық бөлімдері республикалық бюджеттің кассалық
Бөлімдер өздерінің қызметтерінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын,
Бөлімдер мемлекеттік мекеменің ұйымдастырушылық- құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып
Бөлімдер өз қызметтерінде мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдердің, оларды бюджеттердің
Қазынашылықтың функциялары болып табылатын міндеттерді орындау тұрғысында кәсіпкерлік субъектілермен
Егер Бөлімдерге заң актілерімен табыстар келтіретін қызметті жүзеге асыру
Аудандық Қазынашылық бөлімінің ақпараттық жүйесіне негізгі 3 мәселе қойылды.
Қажетті документтерді жасау.
Бюджеттің оптималды бөлу есебі.
Тиімді экономикалық жүйе бағасының автоматизациялық есебі.
2. Қазынашылық жүйесінің ақпарат жүйесін жобалау.
2.1. Ақпараттық жүйе есептерінің математикалық қойылымы.
Математикалық жабдықтау дегеніміз – математикалық модельдеу және алгоритмдер
Математикалық жабдықтау құрамына кіреді:
Құралдар басқару есептерін модельдеу жасау құралдары. Көп критерий бойынша
Техникалық құжаттар ол есептің сипаты есепті шығару алгоритмі
Математикалық жабдықтау таңдау әдістері. Есептің түрлерін анықтайтын есептер
Алгоритмнің есептеу күрделілігін есептейтін әдістер
Шыққан нәтиженің сенімділігін бағалау әдістері
Ақпараттық жабдықтау бөлімі.
Технико- экономикалық ақпаратты классификациялық және кодтау жүйесінің кешені және
1- ші мәселе. Қажетті документтерді жасау.
Қазынашылық бөлімінің қажетті документтері мынадай болады.
Қазынашылық органға құрылған сәттен бастап алдын-ала бақылау, күнделікті бақылау
Егер төлем орындалған жұмыс туралы болса, барлық қажетті құжаттар,
Егер құжаттар дұрыс толтырылса алдын-ала және күнделікті тексерістер жүргізілген
Кіріс және Салық есебі, сондай-ақ әр түрлі деңгейдегі бюджеттік
Республикалық бюджеттің кассалық орындалу есебін жасау және жергілікті бюджеттің
Мемлекеттік шығындарды өтеу және тұтыну республикалық бюджет кірістерін болжау,
2- ші мәселе. Бюджеттің оптималды бөлу есебі.
Шарт әрі қаржы алушыларды толық қамтамасыз ететін, әрі транспорт
Егер хij деп i- ші жабдықтаушыдан j-ші алушыға берілетін
Кестенің берілгеніне сүйене отырып есептің математикалық моделін құрамыз. Есепті
1. а1+а2+...+аm= b1+b2+…+bn
(1)
2. а1+а2+...+аm> b1+b2+…+bn
(2)
3. а1+а2+...+аm< b1+b2+…+bn
(3)
Осы әр жағдайда есептің сәйкес моделі болады.
i- ші жабдықтаушыдан j-ші алушыға берілетін қаржы мөлшері хij.
Енді теңдеуде көрсетілгендей барлық жабдықтаушылар өз қарамағындағы қорды толығымен
Ал 2- ші группа шектеу алушылар үшін. Барлық қаржы
Берілетін қаржы мөлшері теріс мән болмауы тиіс. Сондықтан модельге
(I=1,m; j= 1,n)
Қорыта келіп есептің моделін тұтас түрінде былайжазамыз.
(i= 1, m)
(j= 1, n)
(i= 1, m; j= 1, n)
4- ші есептің шешімі болуы үшін және оптимал жоспар
3- ші мәселе. Тиімді экономикалық жүйе бағасының
автоматизациялық есебі.
2005жылғы 1 қаңтарға табыстар мен шығыстар туралы есебі
Белгі Жыл басында Жыл соңында
1 2 3 4
Сыйақы алумен байланысты табыстар: I 719507 1070237
Корреспонденттік есеп- шоттар мен орналастырылған салымдар бойынша 1 26628
Банктерге берген займдар мен қаржылық жалға беру 2
Бойынша қызмет көрушілерге берген займдар мен қаржылық жал бойынша
Бағалы қағаздар бойынша 4 60446 95619
Банктің сыйақы алумен байланыстыбасқа табыстары 5
Сыйақы төлеумен байланысты шығындар: II 421990 608001
Қызмет көрушілерден тартылған ағымдағы есеп- шоттар мен салымдар бойынша
Банктерден тартылған корреспонденттік есеп- шоттар мен салымдар бойынша 7
Банктерден алынған займдар бойынша 8 25 12314
Бағалы қағаздар бойынша 9
42694
Сыйақы төлеумен байланысты басқа шығындар 10 175876 267762
Займдар бойынша мүмкін болатын шығындарға резервті қалыптастыруға дейін, сыйақы
Займдар бойынша мүмкін болатын шығындарға резервтер (резервтерді қалыпқа келтіру)
Сыйақы алумен байланысты таза табыс (шығын) IV 73829 179382
Дивидендтер түріндегі табыстар 12
Комиссиондық және жиындар түріндегі табыстар 13 466788 632641
Коммисиондық және жиындар төлеу бойынша шығындар 14 57545 74781
Бағалы қағаздарды сатып алу сатудан түскен табыстар (шығын) (нетто)
“РЕПО” операциясы бойынша табыстар (шығын) (нетто) 16
Сатуға арналған және сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың
Шетелдік валютамен операциялар бойынша табыстар (шығын) (нетто) 18
Шетелдік валютада көрсетілген қаржы активтерін қайта бағалаудан табыстар (шығын)
Қауымдасқан ұйымдардың қатысуымен байланысты табыстар 20
Қаржы емес активтерді өткізгеннен және активтер алғаннан табыстар 21
Сыйақы алумен байланысты емес басқа операциялық табыстар 22 95628
Сыйақы алумен байланысты емес таза табыс (шығын) V 645597
Жалпы әкімшілік шығындар 23 511510 697500
Оның ішінде:
Еңбек және іссапар ақысын төлеуге шығындар 24 194758 278371
Амортизациялық аударымдар және тозу 25 62046 79704
Корпоративтік табыс салығын қоспағанда, бюджетке салықтар және басқа міндетті
Қаржы емес активтерді өткізгеннен және активтерді беруден шығындар
Сыйақы төлеумен байланысты емес басқа операциялық шығындар 28 37260
Басқа операциялар бойынша резервтерді қалыптастырғанға дейінгі және салық салуға
Басқа операциялар бойынша мүмкін болатын шығындарға резервтер/ (резервтерді қалыпқа
Болжанбаған табыстар (шығын): 30 -16773 51327
Салық салуға дейінгі пайда (шығындар) VII 136211 208333
Корпоративтік табыс салығы 31 10110 21520
Азшылықтың үлесіне дейінгі таза пайда (шығындар) VIII 126101
Азшылықтың үлесі 32
Таза пайданың (шығындар) барлығы IX 126101 186813
01.04.2005жағдай бойынша табыстары мен шығындары
Ағымдағы тоқсан Есеп беру уақытына күнтізбелік жылдың басталуынан
Сыйақы алумен байланысты табыстар: 381948 381948
Корреспонденттік есеп- шоттар мен орналастырылған салымдар бойынша 10345 10345
Бағалы қағаздар мен кері “РЕПО” операциялары 810 810
Бағалы қағаздар бойынша 34917 34917
Займдар бойынша: 330610 330610
Заңды тұлғалар берген 269927 269927
Жеке тұлғалар берген 60683 60683
Сыйақы алумен байланысты басқа табыстар 5266 5266
Сыйақы төлеумен байланысты шығындар: 218997 218997
Басқа банктерден тартылған салымдар бойынша: 631 631
Жедел салымдар бойынша 631 631
Заңды жәнге жеке тұлғалардан тартылған салымдар бойынша 73967 73967
Талап етілуге дейінгі салымдар бойынша 124 124
Шартты салымдар бойынша 157 157
Жедел салымдар бойынша 73668 73668
Займдар бойынша: 8330 8330
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіден алынған басқа банктерден және қаржылық
Қазақстан Республткасының Үкіметінен және Қазақстан Республикасының жергілікті өкімет органдарырнан
Бағалы қағаздармен”РЕПО” операциялары бойынша бағалы қағаздар бойынша 783 783
Сыйақы төлеумен байланысты басқа шығыстар 135286 135286
Сыйақы алумен байланысты таза табыстар 162951 162951
Сыйақы алумен байланысты емес табыстар: 368128 368128
Дилингтік операциялар бойынша 66173 66173
Комиссилық және алымдар түрінде 167898 167898
Қаржы активтерін қайта бағалаудан 7982 7982
Активтерді өткізгеннен 14 14
Сыйақы алумен байланысты емес басқа табыстар 126061 126061
Сыйақы алумен байланысты емес шығыстар: 291571 291571
Дилингтік операциялар бойынша 32191 32191
Комиссилық және алымдар төлеу бойынша 22173 22173
Қаржы активтерін қайта бағалау бойынша 53916 53916
Банк қызметкерлеріне шығыстар 84044 84044
жалақы 74490 74490
Жәрдемақы 587 587
Банк қызметкерлеріне басқа шығыстар 8967 8967
Кеңсе мен жабдықты күтіп ұстауға шығыстар 45690 45690
Бюджетке салықтар және басқа міндетті төлемдер төлеу бойынша шығыстар,
Амортизациялық аударымдар 23030 23030
Сыйақы төлеумен байланысты емес басқа шығыстар 13167 13167
Резервтерге аударылғанғадейінгі кәдуілгі қызметтен таза табыс 239508 239508
Резертерге ассигинация 170334 170334
Резервтерге аударғаннан кейінгі кәдуілгі қызметтен таза табыс 69174 69174
Болжанбаған баптар: -7 -7
Болжанбаған шығыстар 7 7
Табыс салығын төлеуге дейінгі табыстар (шығыстар) 69167 69167
Табыс салығын төлеу бойынша шығыстар 2998 2998
Таза табыс (шығыс) 66169 66169
Толық жұмыс күніне қамтылған қызметкерлер саны 362
01.04.2005 жылғы жағдай бойынша жиынтық баланстық есебі
барлығы Оның ішінде шетелдік валютада
Активтер
Қолма- қол ақша 526922 221820
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі салымдар 98082
Басқа банктерге орналастырылған салымдар 1012374 738697
Банк салымының неттосы 1110456 738697
Банк портфеліндегі бағалы қағаздар: 1845921 1188118
Бағалы қағаздардың неттосы 1845921 1188118
Займдардың барлығы 9332666 2767070
Минус: дебиторлық берешек бойынша шығындарды жабуға резерв 331993 36095
Займдар неттосы 9000673 2730975
Капиталға инвестициялар мен субординацияланған қарыз 200
Негізгі қаржы (амортизациясын шегеріп тастағанда) 1015423
Материалдық емес активтер (амортизациясын шегеріп тастағанда) 22688
Басқа активтер 1210937 877720
Минус: дебиторлық берешек бойынша шығындарды жабуға резерв 3607
Активтердің барлығы 14729613 5757330
Міндеттеме
Салымдардың барлығы: 6547529 3817124
Алынған займдардың барлығы: 1580747 1508847
Басқа банктерден және қаржы емес ұйымдардан 1577847 1508847
Қазақстан Республикасының Үкіметінен және жнргілікті өкімет органдарынан 2900
Бағалы қағаздармен “РЕПО” операциялары 520084
Басқа қарыз алу 3380150
Шартты міндеттемелер бойынша шығындарды жабуға резерв 947499 657704
Басқа міндеттемелер 35597
Міндеттемелердің барлығы 13011606 5983675
Капитал
Жарғылық капитал 1200466
Резервтегі капитал 264560
Бұрынғы кезеңнің бөлінбеген таза табысы (жабылмаған шығын) 186812
Ағымдағы кезеңнің бөлінбеген таза табысы (жабылмаған шығын) 66169
Капиталдың барлығы 1718007
Міндеттемелер мен капиталдың барлығы 14729613 5983675
2.2. Ақпаратпен жабдықталуы және мәліметтер базасы.
Мәліметтер базасы дегеніміз – ақпарат сақтауға арналып ұйымдастырылған құрылым.
Мәліметтер базасын жасау.
Мәліметтер базасын бір-бірімен байланысқан мәліметтер жиынтығы ретінде анықтайды мынадай
Мәліметтер базасының классификациясы
Мәліметтер базасын екіге бөлуге болады.
1. Локальды мәліметтер базасы. Локальдағы мәліметтер базасындағы деректер бір
Диск, дискілік торапта сақталады. Бірнеше қолданушылар арасында мәліметтерді болу
2. Қашықтағы мәліметтер базасы. Қашықтықтағы мәліметтер базасы деректер
Клиенттік
Серверлік
Клиенттік бөлімі қолданушы компьютерде жұмыс істейді. Программаның серверлік бөлімінде
Ақпаратты жүйенің жабдықталуы
Барлық ақпарат жүйеге бірдей болады. Олардың функционалдық бөлімдеріне қарамайды.
ұйымдастыру бөлімі-одан бүкіл жүйенің мақсаты және атқарылатын функциялары тәуелді.
1-топ. Ол маңызды методикалық материалдар, жүйені жасау және оның
жалпы салалық әдістемелік материалдар ақпарат жүйесін жасауға арналған
тіптік жобалау шешімдері
кәсіпорынды зерттеу, оны ұйымдастыру және жүргізу әдістемелік материалдары
жобалау құжаттарын жасау, еңгізу сурақтарының әдістемелік материалдары
2-топ. Компоненттеріне ақпарат жүйелерін тиімді жобалап және қызметін жүргізу
басқару есептерінің кешені, оны шығаратын программалық пакеттермен бірдей
кәсіпорынды типтік басқару кқұылымдары
унификацияланған құжаттар жүйесі
жалпы жүйелік және салалық
3-топ. Ол техникалық құжаттар жүйені зертеу, жобалау және еңген
Технико-экономикалық зерттеу
Техникалық тапсырма
Техникалық және жұмысшы жобалар және құжаттар
Құқықтық жабдық мақсаты ол ақпарат жүйені жасау процесін және
Ақпараттық жүйені
Жүйе жасаушылармен және тапсырыс беруші арасындагы келісім шарт.
Жүйені жасаушылар арасындағы қатынастарды реттейтін құжаттар
Ақпарат жүйенің бөлімдерінің құқықтық мүмкіндиктері. Техникалық құралдары қолданатын адамдардын
Ақпарат жүйелерінің жабдықтау бөлімдері барлық жүйелерге бірдей. Олар қандай
Ұйымдастыруды жабдықтау
Құқықтық, техникалық, математикалық, программалық, ақпараттық және технологиялық жабдықтар
Ұйымдастыру жабдықтау мынандай топтан тұрады:
Жүйені жасауды және оның формасын регламентайттын методикалық материалдар. Ақпарат
С ы р т қ ы о
І ш к і о р т
М ә л
Мәліметтерді электронды өңдеу жүйесі
М ә л і м е т т е
С ы р т қ ы
Мәліметтерді электронды өңдеу жүйесінің құрылымы
2.3. Объектілік- бағыттаушы орталығында программалық жабдықталуы.
Жоғарғы деңгейлі программалау тілдері жарыққа шыға бастағаннан бері көптеген
Процедуралық программалау тілдерінде программаның жұмысы операторларды ретімен орындау бойынша,
Delphi- дің бірінші нұсқасы 1994ж жарыққа шығып, кейінгі жылдары
Delphi-де Паскаль тілінді орындау мүмкін және мүмкін емес күрделі
Delphi Windows жүйесінде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды
Delphi екі түрде дайындалған: біріншісі-күрделі қосымшаны бірлесіп дайындаушылар
Delphi-де Паскаль программалау тілімен жұмыс істеген адамдардың меңгеруі
Delphi-де пайдаланылатын оқиғалар және түрлі кластарға, компоненттерге меншіктелетін қасиеттер
Delphi-дің мүмкіндіктерін бір кітапқа сыйғызу мүмкін емес. Мұнда студенттер
I. Теориялық негізі және ақпараттық жабдықталуы.
Windows терезесі арқылы Delphi-ді іске қосу командасы:
Іске қосу-Программалар-Borland Delphi 6-Delphi 6
Экранда Delphi ортасының үш терезесі көрінеді.
Delphi 5-тің негізгі терезесі;
Форма (Form1);
Объект инспекторы терезесі (Object Inspector).
Жалпы, ортада программа құруға арналған төртінші, модуль терезесі де
Delphi-дің негізгі терезесінің құрамына негізгі мәзір, аспаптар панелі және
Delphi-де дайындалатын программа проект (жоба) деп аталады. Форма
Құрылатын программада пайдалану үшін формада түрлі компоненттер (форма компоненттері)
Кей жағдайларда экранда форма көрінбеуі мүмкін. Оны экранға шығару
Форманың және формаға енгізілетін компоненттердің түрлі қасиеттері бар. Қасиет(Сипаттама,
Алғашқы сәйкес мәндер меншіктеліп қойылады.
Форманы не онда орнатылған компонентті программа құру үшін дайындау
Тізімді инспектор терезесіне шығару үшін сәйкес объектіні бір шерту
Форма қасиеттері:
Name (Атау) – формаға берілген атау. Ол Delphi
Font (Шрифт) – формаға енгізілетін мәтін шрифтін орнату
Caption (Тақырып,бетіне жазу) – форма терезесінің тақырыбына енгізілетін мәтін.
Color (Түс) – форманың түсін орнату қасиеті. Ол таңдалған
Width (ен), Height (Биіктік) – пиксель өлшем бірлігімен берілген
Объект қасиетіне программа (программалық код) ішінде орнату да мүмкін.
Жалпы, бір қасиет мәнімен танысу үшін оны қасиеттер терезесінде
Экранда қасиеттер терезесі көрінбесе, оны шығару үшін View-Object Inspector
Windows –тағы сияқты Delphi – де программалар оқиғалар
Delphi-де әр оқиғаға атау беріліп қойылған. Мысалы, компоненттер палитрасының
Әр объектіге байланысты оқиғалар жеткілікті Мысалы, формаға байланысты оқиғалар
Delphi ортасында жиі кездесетін оқиғалар:
OnClick – тышқан түймесін бір рет басу;
OnDblClick – тышқан түймесін екі рет басу;
OnKeyDown – клавишті басу;
OnKeyUp – басылған клавишті босату;
OnMouseDown –тышқан түймесін басу;
OnMouseMove – тышқан көрсеткішін жылжыту;
OnCreate – форманы екі рет шерту, т.б.
Delphi-де программа (проект) екі бөлімнен тұрады: алғашқыда автоматты түрде
форманы жабу (жабу түймесін шерту);
код терезесінің бір шеті форма астында көрініп тұрса, оны
шерту. Терезе белсендірулі түрде ашылады да, онда процедура дайындамасы
Жалпы, формадан код терезесіне өту және код терезесінен формаға
Procedure (Sender : Object);
Сипаттау бөлімі
begin
процедура денесі
end;
мұндағы Sender параметрі құрылатын процедураның қай класқа тиістілігін
Терезенің сол бөлігіндегі – браузер терезесі. Онда код терезесінде
2.4. Қолданушы интерфейсін құрастыру.
Аудандық Қазынашылық бөлімінің ақпарат жүйесін құру жұмысының программасын Delphi
Негізгі меню 4 бөлімнен тұрады:
Ввод бөлімінде салық кодтарын, счет номерлерін енгіземіз. Сонымен бірге
Просмотр бөлімінде мәліметтер қорындағы деректерді көріп, өңдеу мүмкіндігі қарастырылған.
Отчет бөлімінде керекті ақпараттарды алуымызға және көруімізге болады.
Выход бөлімінде программа туралы мәліметтер және программадан шығу бөлімшелері
2.5. Ақпараттық жүйесінің технико- технологиялық жабдықталуы.
Мекемеде серверлік локальді есептеуіш торабы мен негізгі бөлімшенің құрылымы
Көптеген мақсатқа сәйкес ұйымдарда мұндай локальді есептеуіш торабы “Клиент-
Сервердің программалық жабдықталуы
Клиент- қолданушының программалық жабдықталуы.
Бұл жүйемен жұмыс істеуде программа- клиент электронды офистің дербес
Жұлдызша топологиясы.
Компьютерлік тораптар
Екі немесе одан көп компьютерді физикалық қоссақ онда компьютерлік
Ақпараттық құралдар оларға мыналар жатады. Арнайы техникалық құрылымдар компьютерлерді
Коммуникация жасайтын торап сипаттары:
Деректерді байланыс канал арқылы беру жылдамдығы ол бит секундтпен
Байланыс каналының өткізу мүмкіндігі знак сикунд. Ақпарат беру сенімділігі-
Компьютерлік торап жасау негізгі мақсаты ол құралдарды бір-бірімен электрлік
Компьютерлік тораптың әр деңгейінде қажетті сәйкестік жасау үшін арнайы
Машина ішіндегі жүйелік интерфейс
Ол дербес компьютердің блоктарын және құрылымдарын байланыстыратын және бір-біріне
Локальды компьютер жүйесі барлық қолданушыларға бірдей протокол қолданады олар
Тораптын және сетьтің ресурстарын аппараттық программалық бірге пайдалану
Деректер ресурстарын бірге пайдалану.
Локальды торап мүшелері бір принтер тораптық принтер қолдануы мүмкін
Компьютердің техникалық әдістер
№ Процессор түрі Тактикалық түрі ЖСК ПСК Қосымша құрылғы
1 Pentium 166 Mhz 32 Mb 2.1 Gb
2 Celeron 466 Mhz 64 Mb 4.3 Gb EpsonLQ-1050
3 AMD K6 750 Mhz 128 Mb 10 Gb
4 Pentium IV 1.4 Ghz 512 Mb 80 Gb
Жұмыс орнын қамтамасыздандыру үшін керекті программалар
Windows 98, 2000, EXP
Oracle
AVP Kaspersky
WINRAR
Office 2000.
Жұмыс орнына және серверлік бөліміне қойылатын программалық қамтамасыз ету
1. Windows 2000 Server
2. СУБД Oracle 9.2.
3. AVP Kaspersky 4.08.
4. WINRAR
5. Office 2000.
3. Нәтижелердің жалпы талдауы және ақпараттық жүйенің экономикалық эффекті.
3.1. Ақпарат жүйесінің экономикалық эффекті.
Мекемедегі профессионалдық дайындығы және жұмыс тәжірибесі бар еңбеккерлер шаруашылықтың
Еңбек өнімділігі белгілі бір уақытта өнімнің шығару мөлшерін сипаттайды.
Мекемеде еңбек өнімділігін өлшеу үшін екі көрсеткіш қолданылады: өнімділік
Өнімділік дегеніміз белгілі бір жұмыс уақытында немесе жоспарлы мерзімдегі
Еңбек сыйымдылығы- белгілі бір өнімге немесе жұмысқа кеткен еңбек
Натуралдық әдіс бойынша
мұндағы Q- натуралдық өндіріс көлемі; P- жұмысшылар саны.
Құндық әдіс бойынша
мұндағы Б- бір өнімнің көтерме бағасы, теңге.
Еңбек әдісі бойынша
мұндағы Ешығ- барлық өнімді дайындауға кеткен шығын.
Еңбек ақының өсуі мен деңгейі:
1.
мұндағы жоспар және есеп мерзіміндегі бір
2.
мұндағы Е1, Е2- есеп және жоспар мерзіміндегі өнім бірлігін
Еңбек сыйымдылығының түрлері (еңбек шығынының түрлері бойынша):
Технологиялық
ЕН- мекемедегі негізгі жұмысшылардың еңбек шығыны;
Көмекші қызмет көрсетудің еңбек сыйымдылығы.
Ек- көмекші жұмысшылардың еңбек шығыны.
Мекемелік
Еб.м.- қызметкерлер, техникалық жұмыскерлер және басқада персоналдардың еңбек шығыны.
Көмекші бөлімдер мен қызмет көрсетулердің еңбек сыйымдылығы
Ек.ж.- көмекші бөлімдер мен қызмет көрсету жұмыстарындағы жұмысшылардың еңбек
Ек.п.- көмекші бөлімдердегі басқа да персоналдардың еңбек шығыны.
Толық мекемелік
Еб- әкімшілік- басқару персоналдарының еңбек шығыны.
Салалық еңбек сыйымдылығы
n- саладағы бөлім саны;
tтолықi- саладағы бөлімнің жекелей еңбек сыйымдылығы;
Qi- саладағы I-ші бөлімнің көлемі:
ӨӨП саны
Сө.ө.п.=Сн.ж.+Ск.ж.+Сқызм+Соқушы+Сбасш+Смаман
Жалпы жұмыс істейтіндер саны
Сжалпы=Сө.ө.п.+Сө.е.п.,
Сө.е.п.- өндірістік емес персоналдар саны.
Кадрларды қабылдау коэффициенті
Сқабыл- осы кезеңдегі жұмысқа қабылданғандардың саны.
Сорт- орта тізімдік саны.
Кадрлардың жұмыстан шығу коэффициенті
Сшығу- осы кезеңдегі жұмыстан шыққандардың саны.
3.2. Ақпарат жүйесін құрудың техникалық қауіпсіздігі және еңбекті қорғау
Басқармада еңбекті қорғау жұмысы Қазақстан Республикасының 10.12.1999 жылғы “Қазақстан
Қазіргі заңға сәйкес аудандық Қазынашылық Басқарманың бастығы Басқарма жұмысшыларының
Аудандық қазынашылық басқармасында еңбекті қорғаудың іс- әрекетін координациялауды еңбекті
Төрайымы:Мукаева С.М.- ОҚБ бастығының орынбасары;
Комиссия мүшелері: Константинова Н.А.- кадрлармен жұмыс бөлімінің бастығы;
Абилкаирова Г.А.- еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі инженері;
Мужумбаев М.З.- ұйымдастыру жұмысы бөлімінің бас маманы;
Копбосынова С.Т.- бухалтерлік есеп және есептеу бөлімінің бас маманы,
Утеева А.З.- ұйымдастыру жұмысы бөлімінің бас маманы.
Еңбекті қорғау комиссиясы:
- жұмысшылардың жағдайларын жақсарту және салауаттандыру іс- шараларының ұйымдастыруын
- ОҚБ қызметкерлерінің заң шығарушы және нормативті құқықтық актілерді
- Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі инженері Әбілқайырованың еңбекті
- Басқарманың немесе бөлімнің жұмысшыларын қатыстырып өндірісте болған бақытсыз
Ведомствалық бақылауды және еңбек, еңбекті қорғау заңдарын қадағалау жұмыстарын
Мемлекеттік бақылау:
- Мемлекеттік қадағалау- санитарлық- гигиеналық нормалар мен ережелерді сақтауды
- Мемлекеттік өрт қадағалау- объектілердің өртке қарсы жағдайын қадағалау.
Комиссия ұсынған бақытсыз жағдайларды болдырмау себептерінің іс- шаралары.
Бақытсыз жағдайларды болдырмау себептерінің іс- шаралары себепті болдырмау және
Олар форма бойынша таблица түрінде берілуі мүмкін:
Іс- шаралар Орындалу мерзімі Орындаушы
Бақытсыз жағдай мен өндірістің байланысы және еңбек заңында тәртіп
Бұл бөлімде комиссия қорытындылары белгіленеді:
1. Берілген бақытсыз жағдай мен өндірістің байланысы және Н-1
2. жәбірленушінің және жұмыс берушінің кінәсі және бақытсыз жағдайдың
3. Іс- әрекетке немесе әрекетсіздікке байланысты жауаптылардың аты- жөні,
4. Жәбірленушімен немесе оның жанұя мүшелерімен комиссия мүшелерінің кездесуі,
Арнайы тергеу актінің қорытынды бөлімінде берілген материалдардың тізімі көрсетіледі.
Комиссия төрағасы_______________________________
(қолы, аты- жөні, күні)
Комиссия мүшелері_______________________________
(қолы, аты- жөні, күні)
Дербес компьютерде қауіпсіз жұмыс істеу ережесі.
1.Жалпы талап етілулер.
1.1. Дербес компьютерде өз бетінше сервистік қызмет етуге тыйым
1.2. Ескерту белгісі бар қақпақты ашуға және алуға болмайды.
Техникалық қызмет етуді сервистік қызмет жүргізуі тиіс.
1.3. Компьютерді жылы жерге жақын қоюға болмайды. Жылу батареясына,
1.4. Желдеткіш және қуыстар(щели) жабық болмау керек. Қалыпты жұмыс
1.5. Ылғалдылығы жоғары жерге тұруға және ауыстырып қоюға болмайды.
1.6. Компьютерді орнықсыз столға орналастырмаңыз.
1.7. Компьютермен жұмыс істеген кезде тек мекеме рұқсат еткен
2. Жұмыс басында қауіпсіз жұмыс істеу талаптары.
2.1. Монитор мен көздің ара қашықтығы жарты метрден кем
2.2. Экранға тікелей күн сәулесі түспеу керек.
(Жұмысқа кедергі келтіретін блик болмау керек).
2.3. Барлық зат тез алынатын жерде тұру керек.
3. Жұмыс кезіндегі қауіпсіздік талаптары.
Рентгендік сәуледен электрондық сәулеге дейін аз ғана процент қалыпты
Электронды сәулеге дейін экранға біршама процент қалыпты түс береді.
Егер программада түс реттері шықса онда қара түске көк
Ашық және контрастность.
Экраннан барлық символдарды ажырату үшін экранды ашық түске келтіру
Сұйық кристаллды дисплеймен жұмыс кезінде ашық түске қара символ
Бөлме ішінде экранды терезеге бір қырынан қою керек. Егер
Егер экранның ашықтығы мен түстің (фон) ашықтығы бірдей болса
Арқа және қолдар еркін, бос болуы керек. Орындық қозғалмалы,
Керек қағазды экранға жақындатып қою керек, қажетті жерін сызғышпен
Экранда жарты сағат жұмыстан кейін 5 минут үзіліс жасау
жүріңіз, саусақтарыңызды ашып- жұмыңыз, гимнастика жасаңыз.
Жұмыс кезіндегі үзіліс программаның ұзақ компиляциясынан кейінгі және принтерге
3.3. Өндірісте отырған жердің ақпараттық жүйесін құру.
Қазынашылықтың аудандық, қалалық, қалалардағы аудандық бөлімдері республикалық бюджеттің кассалық
Бөлімдер өздерінің қызметтерінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының заңдарын,
Бөлімдер мемлекеттік мекеменің ұйымдастырушылық- құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып
Бөлімдер өз қызметтерінде мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдердің, оларды бюджеттердің
Бөлімдердің құрылымдарын Қазақстан Республикасы Қаржы министрігінің Қазынашылық комитеті бекіткен
Бөлімдердің қызметтері республикалық бюджеттен қаржыландырылады.
Қазынашылықтың функциялары болып табылатын міндеттерді орындау тұрғысында кәсіпкерлік субъектілермен
Егер Бөлімдерге заң актілерімен табыстар келтіретін қызметті жүзеге асыру
Мемлекеттік бюджетке есеп айырысу- кассалық, оның ішінде ақылы қызметтерді,
мемлекеттік бюджеттердің кассалық атқарылуы туралы жедел, айлық, тоқсандық және
Қорытынды
Дипломдық жұмыста Аудандық Қазынашылық бөлімінің ақпарат жүйесінің тиімді экономикалық
Қазынашылықтың ақпарат жүйесінің негізгі операциялары, яғни, мәліметтерді жинақтауды, сақтауды
Ақпарат жүйе келіп түскен мәліметтерді тез арада іріктеп, нәтижесін
Дербес техника қолданушы параметрлерін өзгерту үшін және де ақпараттық
Ақпараттық жүйеде кіріс құжаттарын, басқару жүйесіндегі құжат айналымындағы функциясын
Қаржылық тұрақтылықтың ішкі, маңызды факторларының бірі – бұл қаржы
Мекеменің қаржылық жағдайының объективті дұрыс бағасын алудың ең жақсы
Нарықтық экономика жағдайында жұмыс істеуші мекемелердің қаржылық жағдайын талдаудың
Қаржылық жағдайға баға беру және оның есеп беру мерзімдегі
Активтер мен олардың қалыптасу көздері арасындағы сәйкестікті, оларды таратудағы
Қаржы көлемін, оның өсуін (кемуін) және ағымдағы міндеттемелерін арақатынасын
Қаржы-есептік және несие ережесін сақтау;
Міндеттермелерінің құрылымын зертеу,
Ағымдағы активтердің айналымдылық есебі, оның ішінде дебиторлық борыш және,
Баланстың өтімділігін, мекеменің қаржылық тұрақтылығын және төлеу қабілеттілігінің абсалюттік
Мекеменің іскерлік белсенділігін анықтау;
Мекеменің қаржылық жағдайының тұрақтылығын ұзақ және қысқа мерзімді болжау,
Қорыта айтқанда, ең алдымен маңыздысы, мекеменің барлық функциялары межеленген
Қазіргі заман жағдайында мекеменің алдында басқа мақсаттар мен
Қолданылған әдебиеттер
1. Қазақстан- 2030- Алматы: Юрист, 2001.- 104 б.
2. Автоматизированные информационные технологии в экономике:
Учебник для вузов / Под ред. Проф. Г.А.Титоренко. –
Компьютер; ЮНИТИ, 1998.
3. Автоматизированные системы обработки финансово- кредитной информации: Учебник для
4. Бабич А.М., Павлова Л.Н. Государственные и муниципиальные финансы:
5. Информационные системы в экономике / Под ред. В.В.Дика.-
6. Компьютерные информационные системы управленческой деятельности./ Под ред. Проф.
7. Компьютерные системы и сети / под ред. В.П.Косарева,
8. Компьютерные технологии обработки информации: Учеб. Пособие / Под
9. Локальные вычислительные сети: принципы построения, архитектура, коммуникационные средства
10.Экономическая информатика и вычислительная техника / Под ред. В.П.Косарева,
11. Четвериков В.Н. и др. Базы и банки данных:
12.Дейт К.Дж. Введение в системы баз данных.: Пер.с англ.
13.Бородаев В.А., Кустов В.Н. Банки и базы данных: Учебное
14. В.В. Фаранов. Delphi 6. Учебный курс. М. 2001
15. А. Полянский. Среда программирования Delphi 5- 6
16. Н. Культин. . Delphi 6. программирование
БХБ – Петербург, 2001
17. А. Жуков. Изучаем Delphi, 2001
18. М. Эбнер. . Delphi5. Руководство разработчика, BHV,
19.О. Камардинов. Visual Basic 5.0, Шымкент, 2001
20.О. Камардинов. Информатика, 2 – бөлім, Шымкент, 2000
Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows
12 форма
object Form12: TForm12
Left = 189
Top = 101
Width = 835
Height = 591
VertScrollBar.Position = 133
Caption = 'Form12'
Color = clBtnFace
Font.Charset = DEFAULT_CHARSET
Font.Color = clWindowText
Font.Height = -11
Font.Name = 'MS Sans Serif'
Font.Style = []
OldCreateOrder = False
PixelsPerInch = 96
TextHeight = 13
object OleContainer1: TOleContainer
Left = 24
Top = -117
Width = 977
Height = 617
Caption = 'OleContainer1'
SizeMode = smStretch
TabOrder = 2
Data = {
Главная форма
unit unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, DB, DBTables, ExtCtrls, DBCtrls, Grids, DBGrids, Menus,
StdCtrls, Mask, jpeg;
type
TForm1 = class(TForm)
MainMenu1: TMainMenu;
N1: TMenuItem;
N2: TMenuItem;
N3: TMenuItem;
N4: TMenuItem;
N5: TMenuItem;
N8: TMenuItem;
N9: TMenuItem;
N10: TMenuItem;
N11: TMenuItem;
N12: TMenuItem;
N14: TMenuItem;
N15: TMenuItem;
N16: TMenuItem;
N17: TMenuItem;
N6: TMenuItem;
Image1: TImage;
Image2: TImage;
procedure N2Click(Sender: TObject);
procedure N5Click(Sender: TObject);
procedure N3Click(Sender: TObject);
procedure N7Click(Sender: TObject);
procedure N13Click(Sender: TObject);
procedure N14Click(Sender: TObject);
procedure N15Click(Sender: TObject);
procedure N16Click(Sender: TObject);
procedure N17Click(Sender: TObject);
procedure N6Click(Sender: TObject);
procedure N9Click(Sender: TObject);
procedure N11Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
implementation
uses unit2, Unit3, Unit4, Unit7, Unit5, Unit8, Unit9, Unit10,
Unit13, Unit15, Unit16, Unit17, Unit18;
{$R *.dfm}
procedure TForm1.N2Click(Sender: TObject);
begin
form4.SHOW;
end;
procedure TForm1.N5Click(Sender: TObject);
begin
form10.show
end;
procedure TForm1.N3Click(Sender: TObject);
begin
form2.Show;
end;
procedure TForm1.N7Click(Sender: TObject);
begin
form1.Show;
end;
procedure TForm1.N13Click(Sender: TObject);
begin
form8.show;
end;
procedure TForm1.N14Click(Sender: TObject);
begin
form9.show;
end;
procedure TForm1.N15Click(Sender: TObject);
begin
form11.Show;
end;
procedure TForm1.N16Click(Sender: TObject);
begin
close;
end;
procedure TForm1.N17Click(Sender: TObject);
begin
form15.show;
end;
procedure TForm1.N6Click(Sender: TObject);
begin
form16.show;
end;
procedure TForm1.N9Click(Sender: TObject);
begin
form17.show;
end;
procedure TForm1.N11Click(Sender: TObject);
begin
form18.show;
end;
форма ввода поступления
unit unit2;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, StdCtrls, DB, DBTables, Buttons, Mask, DBCtrls, ComCtrls;
type
TForm2 = class(TForm)
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label4: TLabel;
Label5: TLabel;
Label6: TLabel;
Label7: TLabel;
DBEdit4: TDBEdit;
DBEdit5: TDBEdit;
DBEdit6: TDBEdit;
BitBtn1: TBitBtn;
BitBtn2: TBitBtn;
DataSource1: TDataSource;
Table1: TTable;
Label8: TLabel;
DBEdit7: TDBEdit;
BitBtn3: TBitBtn;
DBLookupComboBox1: TDBLookupComboBox;
DataSource2: TDataSource;
Table2: TTable;
DBLookupComboBox2: TDBLookupComboBox;
DateTimePicker1: TDateTimePicker;
procedure BitBtn1Click(Sender: TObject);
procedure FormCreate(Sender: TObject);
procedure BitBtn3Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn2Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
form2: TForm2;
implementation
{$R *.dfm}
procedure TForm2.BitBtn1Click(Sender: TObject);
begin
table1.Active:=true;
table1.fieldbyname('data').AsDateTime:=datetimepicker1.Date;
table1.Append;
end;
procedure TForm2.FormCreate(Sender: TObject);
begin
table1.Active:=true;
table1.Append;
end;
procedure TForm2.BitBtn3Click(Sender: TObject);
begin
form2.Hide;
end;
procedure TForm2.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
table1.Cancel;
end;
end.
Ақпараттық басқару
Программалық жабдықтау
Мәліметтер базасы
Кіріс қорлары
Қайта
өңдеу
Шығыс қорлары
ҚР басты Қазынашылық басқармасы
ҚББР
Қазынашылық бухалтериясы
Операциялық бөлім
Төлемдер бөлімі
РКЦ
Тауармен жабдықтаушы, жұмысы (қызметі)
ҚР бюджетінің қаржы басқарушылары
Қазақстан Республикасының Қазынашылық Бөлімі
Қазақстан Республикасының Қазынашылық басқармасы
Қазақстан Республикасының басты Қазынашылық басқармасы
ҚР бюджетінен қаржы алушылар
ҚР бюджетінен қаржы алушылар
ҚР бюджетінен тікелей қаржы алушылар
Бюджеттік өнімнің басты басқарушылары (министрліктер мен ведомоствалар)
ИМНС
40204
40201
40102
40101
Коммерциялық
Банк
Салық
төлеуші
ҚР Қазынашылық Бөлімі
ҚР Қазынашылық басқармасы
ҚР басты Қазынашылық басқармасы
ҚР бюджетіндегі салық төлеушілер
Төлеушілердің есебі
ҚББР- дің ұйымдары мен жабдықтаушы-лардың реттеу есебі
Қазақстан бюджетіндегі ҚР Қазынашылық Бөлімінің кірісі мен шығысын есептеу
ҚР Қазынашылық Бөлімі
Мемлекеттік салық инспекциясы
Қазақстан бюджетіндегі ҚР Қазынашылық басқармасының кірісі мен шығысын есептеу
ҚР Қазынашылық басқармасы
Министрліктер мен ведомоствалар салалары
ҚР басты Қазынашылық басқармасы
Қазақстан бюджетіндегі ҚР басты Қазынашылық басқармасы-ның кірісі мен шығысын
ҚББР
ҚББР
ҚББР
Есеп-қисап, кәсіпорындар мен ұйымдарда ашылуы, бюджеттік мекемелердің есебін жүргізеді
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, ҚР Қазынашылық Бөлімінің несиелік
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, ҚР Банкісіне қатысты ҚР
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, ҚР Банкісіне қатысты ҚР
ҚР Банкісіне қатысты Қазақстанның Қаржы министрлігінде ҚР басты Қазынашылық
ұйымдар және кәсіпорындарда жеке есебінің ашылуы, бюджеттік ұйымдардың есебін
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, бюджеттік қаржы алушыларға ашылуы
кәсіпорындар мен ұйымдарда жеке есебінің ашылуы, бюджеттік ұйымдардың есебін
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, бюджеттік қаржыны басқарушылары-ның ашылуы
кәсіпорындар мен ұйымдарда жеке есебінің ашылуы, бюджеттік ұйымдардың
ҚР бюджетіндегі есепке алу әдістері, бюджеттік қаржының басты басқарушылары-ның
ҚР Бюджетіндегі есепке алу әдістері, ҚР Банкісіне қатысты
Бюджеттік өнім алушылар
Салық
төлеушілер
Салық
инспекциясы
ҚР Қазынашылық Бөлімдері
40201, 40204 Қаржылық органдар
Товарлар және қызмет көрсетулерді жабдықтаушы
ҚР бюджетіндегі есебі, Қазақстанның Банктік мекемелерінде ҚР Қазынашылық басқармасына
ҚР Қазынашылық басқармасы
Қазақстан Банкіндегі ҚР басты Қазынашылық басқармасының бірыңғай қазынашылық есебі
Реттеу жағдайлары
Коммерциялық Банктер
ҚР Қазынашылық Бөлімі
Реттеу жағдайлары
ҚР Басты Орталық Банктерінің субъектілері
Министрліктер, ведомоствалар
ҚР Қазынашылық-тың басқарылуы
ҚР Орталық Банкінің операциялық басқаруы
Қазынашылық-тың негізгі басқаруы
құқықтық
Регономиялық
Бағдарламалық
Ұйымдастырулық
Математикалық
Техникалық
Лингвистикалық
Ақпараттық
Мәліметтерді сақтау және жинау
Мәліметтер-дің нәтижесінің қалыптасуы
Мәліметтерді өңдеу
Кіру массивін дайындау
Мәліметтерді жинау және тіркеу
Мәліметтерді беру
Басқару аппараты және олардың функция-ларын өндіру
Қажетті документтер-ді өңдеу
Бюджеттің оптималды бөлу есебі
Тиімді экономика-лық жүйенің автоматиза-циялық есебі
Ақпараттың басқару тиімділігіне әсері
Сызықтық программалау есептері. Көп айнымалы үшін оңтайландыру шарты
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді құру әдістері
Экономикадағы ақпараттық жүйелер
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелер түсінігі және олардың жіктелуі
Басқарудың автоматтандырылған ақпараттық жүйесі
Ақпаратты бірлесіп пайдаланудың кепілдік механизмі ретінде қауіпсіздіктің маңыздылығын анықтау және шешілген міндеттерге сәйкес ақпараттық қауіпсіздіктің мақсаттары мен ұстанымдарын қолдау жөніндегі шараларды ұйымдастыру
Ақпараттық жүйе мысалдары
Әлеуметтік-мәдени үрдістердегі Қазақстандағы ақпараттық процестерді басқару мәселелері
Мамандар бөлімінің басқару жұмыстарының қызметі