Қыпшақтардың материалдық мәдениеті
Алматы Энергетика және Байланыс
Радиотехника және байланыс факультеті
«Әлеуметтік пәндер» кафедрасы
Искакбаева А. (БРК 06-01)
Қыпшақтардың мәдениеті:
тілі, жазуы, өнері
(Семестрлік жұмыс №1)
Ғылыми жетекшісі:
Мергенбаев Ә.Б.
Алматы 2006
Жоспар
Кіріспе 3
Қыпшақтардың материалдық мәдениеті 4
Қыпшақтардың тілі, жазу өнері 8
Қыпшақтардың рухани мәдениеті: діні, салт-дәстүрі 10
Қорытынды 14
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 15
Кіріспе
Қазіргі кезде тарихшы-ғалымдардың алдында тереңдей зерттеуді
Олардың тұрмыс тіршілігі, көші-қоны, бет-бейнесі, бүкіл
Сондықтанда археологтар бұл халықтар жайында сақталған
Осындай халықтардың бірі – қыпшақтар.
Қыпшақтардың материалдық мәдениеті
Қыпшақтардың кәсіптік өндірісі негізінен мал өнімдерін
Негізгі кәсіптік, өндіріс мал шаруашылығы өнімдерінен
Оңтүстік қазақтардың отырықшы-егіншілік оазистері халықтарына жақын
А.Х.Марғұлан осыған байланысты былай жазған: Орталық
Темір ұсталары барлығын ағаш өңдейтін және
Қазылған қабірлерден алынған археологиялық олжалар қыпшақ
Қыпшақтарда кілем жасау кәсібі жақсы дамыған.
Текемет жасау үшін жартылай дайын ақ
Қыпшақтардың кілем жасау мәдениеті тек қазақтарда
Қыпшақтардың тас қашау өнерінің өкілдері бұл
Шеберханалар, сірә, ашық аспан астында, ескерткіш-құлпытас
Қорғандар мен күмбездер өте көп, әсіресе,
Қыпшақтардың тілі, жазу өнері
Қыпшақ бірлестігі дәуірінде қыпшақ хандары Ертіс
Зерттеуші Машковтың айтуына қарағанда, бұл дәуірде
Жағарыдағы көне мәдениет куәліктері қыпшақтардың тіл-әдебиеті
Қыпшақтардың рухани мәдениеті: діні, салт-дәстүрі
Қыпшақтардың көшпелі қоғамының экономикалық және саяси
Қыпшақтар көшіп қонып жүрген далалы жерлердің
Тас мүсіндердің шығармашылық бейнелеулерінің әр түрлілігі
Мұсылман мемлекеттеріне, ең алдымен Хорезмге жақын
Сонымен қатар, қыпшақтарда әйел құдайы -
Басқа да түркі тілдес халықтары ,
Қыпшақтардың арасында анимистикалық көзқарастар айтарлықтай дамып,
Осылайша қыпшақтардың діни нанымдары шаманизм негізінде
Қыпшақтардың діни нанымдары туралы мәліметтер келесідей
Сонымен, 11-12 ғасырларда қыпшақтардың үстем тап
Ислам дінін Қыран (икран), Алп-Дерек сияқты
Христиандық негізінен қыпшақтардың батыс тармағының ортасына
Сонымен қыпшақтардың діни идеологиясы пұтқа табынушылықпен
Қорытынды
Қорытындылай келе, Қазақстан жерін мекендеген қыпшақтардың
Археологиялық қазбалардың барысында молырақ кездесетін темірден
Қыпшақтардың материалдық мәдениеті жөнінде айтқанда, әсіресе,
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Ахинжанов С.М. Кыпчаки в истории средневекового
Плетнева С.А. Қыпшақтар ерте заманнан –
Жалын – 1998ж. № 7-8
А. Тұңғыш «Түркілер тарихынан»
Заман – Қазақстан – 1995ж. №13
4. Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихының дәрістер
М.Қани. Қазақтың көне тарихы. А., 1993,
Мусин. Ч. Қазақстан тарихы. А., 2003,
9
2
Қыпшақтардың мәдениеті мен өнері
Қыпшақ хандығы жайлы
Қыпшақтар орыс және европалық ортағасырлық деректерде
ҚЫПШАҚТАРДЫҢ ТІЛІ. ҒЫЛЫМ МЕН МӘДЕНИЕТТІҢ ДАМУЫ
Түргеш қағанаты
Қазіргі қазақ мемлекеттігінің республика территориясындағы ежелгі мемлекеттер мен Қазақ хандығынан ерекшелігін талдап көрсетіңіз
Қазақ этногенезінің сақ кезеңі
Қыпшақтардың этно-саяси, экономикалық-әлеуметтік даму тарихы
Түрік қағанаты – 551-603 жылдар
Алғашқы түркі мемлекеттері