Оқушылардың тәртіптілігін бақылау
Жоспар
Кіріспе.............................................................................................................
Негізгі бөлім
І. Жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын диагностикалау
1.1. Білім сапасын диагностикалау мен мониторингілеу мәселесінің қазіргі
1.2. Білім беру сапасын бағалау жүйесі........................................................
1.3. Білім сапасын бақылаудағы халықаралық тәжірибелер..................
ІІ. Жалпы білім беретін орта мектептің білім сапасын арттыруға
2.1 Диагностика мен мониторинг жүргізудің негізгі кезеңдері................
2.2 Алынған мәліметтермен жұмыс істеудің әдістемесі............................
2.3 Жалпы орта мектептің білім сапасын арттыруға арналған тәжірибелік
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Реферат
Зерттеудің өзектілігі: Қазақстан Республикасының тәуелсіздікке қол жеткізіп, әлемдік ынтымақтастықтағы
Осы қарама - қайшылық білім беруді арттыруға мүмкіндік беретін
Осылайша, орта мектептің білім сапасын арттыру үшін диагностика мен
Зерттеудің мақсаты: жалпы орта білім берудің сапасын диагностикалау мен
Зерттеу объектісі: жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасы
Зерттеу пәні: жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын
Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер жалпы орта білім беретін мектептің
Зерттеу міндеттері:
Жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын диагностикалау мен
Білім сапасын арттырудың мазмұндық құрылымдық моделін жасау.
Білім беру сапасын диагностикалау мен мониторингілеуді ұйымдастырудың әдістемесін ұсыну
Зерттеудің әдіснамалық негізі мен әдістері: зерттеу мәселесі бойынша аналитикалық,
Диплом жұмысы 85 беттен, 19 кестеден, 2 сызбадан, 2-суреттен
Глоссарий
Диагностика – қандай да бір үдерістің жүру ағымын анықтап,
Интеллект – тұлғаның индивидуалды (ақыл ой) тәжірибесін ұйымдастырудың спецификалық
Ақпарат - адамның немесе арнайы құрылғылардың қоршаған ортаны қабылдауы
Сапа- белгіленген қажеттіліктерді қанағаттандыруға қабілетті өнімдердің жиынтығы.
Басқару әдісі - басқарушылық тұлғадан тәуелсіз объективті талаптар мен
Бақылау – белгілі бір педагогикалық құбылыстардың өту ерекшеліктерін, оларда
Білім берудегі мониторинг – білім беру үдерісінің қалаған нәтижеге
Мотив – тұлғаның белгілі бір әрекет үшін саналы түрде
Өзін - өзі бағалау – тұлғаның өзіне сындарлы
Мониторинг – қандай да бір білім беру іс- әрекетінің
Білім беру технологиясы – оқушылар мен мұғалімдердің білім беру
Психологиялық - педагогикалық мониторинг - психологиялық – педагогикалық мониторинг
Педагогикалық технология – педагогикалық үдеріс пен оған қатысушылар іс-әрекетінің
Танымдық қызығушылық – ғылым жаңалықтарын, қоғамда болып жатқан өзгерістерді
Психологиялық диагностика – тұлға дамуының индивидуалды ерекшеліктерімен жетістіктерін анықтау
Психологиялық педагогикалық диагностика – оқушылардың білім сапасына әсер ететін
Әлеуметтік диагностика – тұлға дамуының әр түрлі әлеуметтік факторларын
Педагогикалық басқару – қойылған мақсатқа сайкес педагогикалық жағдайды, үдерісті
Басқару – рационалды жолды қолдана отырып, алға қойған мақсатқа
Басқарушылық ақпарат – ұйым ішінде және оның айналасында болып
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі. Қазақстан Республикасының тәуелсіздікке қол жеткізіп, әлемдік ынтымақтастықтағы
Соңғы жылдары білім сапасы елдің әлеуметтік - экономикалық дамуы
Білім берудегі диагностика мен мониторингілеудің қолданылуы соңғы уақытта
Білім сапасын бақылауды диагностика мен мониторингілеу жүйесінсіз ұйымдастыру мүмкін
Білім берудегі диагностика мен мониторинг бастапқы алғышарттарға негізделген білім
Жалпы орта білім беретін мектептердегі оқыту үдерісіндегі кемшіліктер оқушылардың
Дегенмен білім беру қай кезде болмасын өзіндік өлшемдермен бірге
Сондықтан білім сапасы ең алдымен қоғамның даму бағытын айқындайтын
Диагностика мен мониторингілеу жүйесінің маңыздылығы күн өткен сайын өзінің
Қазақстанда бұл мәселелемен А.П. Сейтешева, А.Ж. Караева, У.С. Абдукаримова,
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінде педагогикалық мониторинг мәселесімен А.Ж.
Диагностика мен мониторинг белгілі бір деңгейде мектеп білім беру
Диагностика мен мониторингті ұйымдастыру орта мектептегі оқу тәрбие процесінің
Білім беруді диагностикалау мен мониторингілеу, ең алдымен сапаның өлшемдеріне,
Педагогикалық тәжірибеде кездесетін білім сапасын бағалау механизмінде төмендегідей кемшіліктер
«Білім сапасы» ұғымын түсінуге және оның механизмдерін білім беру
Білім, білік, дағды деңгейін және білім сапасын өлшейтін бақылау
«бақылау», «диагностика», «сараптама», ұғымдарының айырмашылығын және осы ұғымдардың «мониторинг
Объективті ғылыми әдістерді және мониторингтік зерттеулерден алынған статистикалық мәліметтерді
Білім сапасында келісімді индикаторлардың болмауы.
Осының барлығы мектеп жай - күйі туралы объективті мәліметтер
Осы қарама қайшылық білім беруді арттыруға мүмкіндік беретін басқарушылық
Осылайша, орта мектептің білім сапасын арттыру үшін диагностика мен
Зерттеудің мақсаты: жалпы орта білім берудің сапасын диагностикалау мен
Зерттеу объектісі: жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасы
Зерттеу пәні: жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын
Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер жалпы орта білім беретін мектептің
Зерттеу міндеттері:
Жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын диагностикалау мен
Білім сапасын арттырудың мазмұндық құрылымдық моделін жасау.
Білім беру сапасын диагностикалау мен мониторингілеуді ұйымдастырудың әдістемесін ұсыну
Зерттеудің әдіснамалық негізі мен әдістері: зерттеу мәселесі бойынша аналитикалық,
1.1. Білім сапасын диагностикалау мен мониторингілеу мәселесінің қазіргі
Қазіргі замана дамуы кезеңінде білім сапасына диагностика жасау өзекті
Педагогикалық диагностика бұл бақылау түрлерінің жүйесі. Онда өлшемдік тетіктер
«Педагогикалық диагностика» ұғымын дұрыс түсіну үшін философия мен психологиядағы
Диагностиканың әртүрлі ғылым саласында пайда болып тарихи хронологиялық аспектіде
1-кесте.
№ Автолар Анықтамалар
А.Ф. Ануфриев Объектінің ғылыми негізделген мақсатты болжам негізінде жүзеге
Б.П. Битинас Педагогикалық құбылыстар мен үдерістердің тікелей көрсеткіщтерінің оптимальды
С.Верисловскиц, Н.В. Зубрицкая, Л.Г. Петрявская ... диагностика
Ю.З.Гильбух Диагностика бұл диагноз қоюдың теориясы мен практикасы... объектіні
К.М.Гуревич Диагностика бұл диагноз қою дегенді білдіреді.
И.В.Житко Объектінің белгілі бір белгілері және критерилері бойынша күйін
К.Зарипов Адам санасында болатын бейнелерден құралатын күрделі танымдық үдеріс
В.Г.Казанович Бағалаудың жалпы категорияларының спецификалық формасы, бағалаудың атрибуттық және
Е.А.Михайлычев Педагогикалық жүйені сипаттайтын элементтерінің күйін сипаттайтын белгілерді анықтау,
И.П.Подласый Зерттелініп отырған объект немесе үдеріс туралы ақпарат алудың
Л.Ю. Сироткин, А.Н.Хузиахметов Диагностика мектептің оқу тәрбие іс әрекеті
Диагностика жасау үдерісі, оны кезеңдерге бөлу ғалымдардың еңбекетерінде әртүрлі
Мысалы, Е.И. Воробьева диагностика жасау үдерісін мынадай кезеңдерге бөледі:
Жүйенің жалпы және дәл қазіргі кездегі жағдайы туралы мәліметтерді
Үдерістің жүйенің үйлесімді жұмыс істеуін сипаттайтын, жүенің негізгі параметрлері
Жүйенің нақты жағдайын оңтайлы анықтауға мүмкіндік беретін ақпараттың екі
Басқару сигналын жасап шығару, яғни жүйені үйлесімді келтіру үшін
Болжау – егер киліксе және әртүрлі килігу тәсілдері қолданылса
Практикалық тәсілдердің көмегімен жүйені басқару бағдарламасын жүзеге асыру.
Диагностика жасау үдерісі кезеңдерінің екінші бір түрін Корч Ивонна
Объектіні диагностикалық тексеру және диагностикалық ақпаратттарды жинақтау;
Мәліметтерді өңдеу және диагноздың болжамды түрін құрастыру;
Диференциалды диагностика;
Диагнозды негіздеу және бағалау;
Объектіні қосымша тексеру және жеткіліксіз ақпаратттарды жинау.
Диагностика жасау үдерісін кезеңдерге бөлу көптеген ғаклымдардаң еңбектеінде қарастырылған.
Диагностика нәтижесінде алынған білім объектінің қалыпты жағдайынан ауытқуының алдын
Біздің пікірімізше, педагогикалық диагностиканың пайда болуы педагогикада тәжірибелік бағыттың
К. Ингемкамптың пікірінше, педагогикалық диагностика оқу - тәрбие үдерісінің
Педагогикалық диагностиканың зерттеу объектісі педагогикалық үдеріс болып табылады. Педагогикалық
Педагогикалық диагностиканың мәнін толық ашу үшін, оның психологиялық және
Б.П. Битинас педагогикалық диагностикаға оқыту мен тәрбиенің мақсатына тікелей
Педагогикалық диагностиканың мәнін атқаратын функциялары арқылы таңдауға болады. Мысалы,
Кері байланыс функциясы. Педагог өзінің іс әрекетін бақылауға алып,
Педагогикалық іс- әрекеттің нәтижелілігін бағалау функциясы. Ол алынған педагогикалық
Тәрбиелеу функциясы. Диагностика жасау барысында педагог оқушы туралы ақпарат
Коммуникативтік және конструктивтік функциясы. Серіктесін танып білу және түсінудегі
Педагогикалық үдерістің қатысушыларын хабардар ету функциясы. Яғни диагностиканың нәтижесін
Диагностика жасалған объектінің даму перспективасын болжау функциясы.
Демек, педагогикалық үдерісте қолданылатын диагностиканы «педагогикалық диагностика » деп
Педагогикалық диагностиканы іске асырудағы негізгі принциптерді анықтағанда, басты екі
Бірінші жолда диалектика заңы мен В.И.Ленин [10] негізін қалаған
Тұтастық принципі – педагогикалық диагностика жүргізілетін объектіні өзара байланысқан
Негізгі бөлім принципі зерттеліп отырған объектінің жұмыс істеуіне ықпал
Әділдік принципі педагог бағалаған кезде және қорытынды жасағанда ғылыми
Детерминизм принципі педагогикалық құбылыстың себеп -салдарын байланыстың көптүрлілігі заңдылығы
Анализ және синтез принципі педагогикалық диагностика жүргізілетін объектінің мәнін
Екінші жолдың принциптеріне педагогика ғылымында бекітелген, педагогикалық диагностикаға қойылатын
Диагностиканың мақсаттылық принципі балалардың рухани дүниесіндегі негізгі объектілерді айқындау;
Оқыту мен тәрбие берудің бірлігі принципі мұғалім оқу үдерісін
Ұжымды және тұлғалардың бірлігін зерттеу бірлігі принципі;
Педагогикалық диагностиканың үздіксіздігі принципі балаларды тәрбиелеу және дамыту үдерісі
Диагностиканың ғылымның даму деңгейіне сәйкестігі принципі балаларды зерттегенде ғылымда
Диагностиканың кешенді сипаты принципі оқушыларды зерттеуде бірін бірі толықтырып,
Ғылым дамуының қазіргі желісінде мониторингілеудің қалыптасқан белгілі бір түрі,
Мониторингілеу (лат. Monitor – ескертуші, бақылаушы) қоғамда және қайсібір
2) адамның шаруашылық қарекетіне байланысты қоршаған ортаның жай -күйін
Мониторингілеу жүйесін іргелі ғылымдарда әртүрлі пайымдаулар, ұстанымдар бар. Бұл
Білім сапасы ең алдымен білім берудің әдістемесінің жіктелуіне тікелей
Адамзат баласының пайда болып дамуынан бергі тарихқа көз жүгіртетін
Бүгінгі таңда мониторингілеуді қолданудың ерекшеліктері біршама қалыптасып қалған уақытта
Оқыту бағдарламаларының, оның ішіндегі әдістемелік нұсқаулардың білім беру ісіне
Білім берудегі диагностикалау мен мониторингілеу бастапқы алғышарттарға негізделген білім
Жалпы орта білім беретін орта мектеп педагогикасы кез келген
Бұл, ғалымдардың пікірі бойынша орта мектеп педагогикасы үнемі бақылап
Беруді дамыту , білім сапасын арттыру үшін айтарлықтай нәтижеге
Мониторингілеу білім берудің бүгінгі таңдағы нақты көрінімі, яғни
Мониторингілеу білім сапасының негізгі бөлігі, құрылымдық сипаты. Мониторингілеудің бағыты,
Білім беруді мониторингілеу – ең алдымен сапаның өлшемдеріне байланысты
Педагогикалық мониторингілеу – білімдердің сабақтасқан жүйелеріндегі білім берудің жолдарын
Педагогикалық мониторингілеу ең алдымен білім сапасын арттыруға бағытталған жүйе.
Педагогикалық мониторингілеу ғылымдар жүйесіндегі қалыптасып қалған құрылымдық мағыналардың педагогикалық
Білім сапасы – білім алушы субъектінің білім, ақыл, іскерлік,
Білім сапасы – білім алушы сай болуға тиіс нормативті
Бірінші сапа сапа жүйесінің интеграцияланған, толыққан, толықтырылған, тереңдетілген білімдер
Екінші сапа білімдердің әрекеттілік сипаты, яғни алынған білімдердің пратика
Үшінші сапа білімдердің тұғырлығы, яғни білім алушының есінде алынған
Осындай өлшемдердің, ұғымдардың жүйелілік сипаты өз қолданылуы аясында әртүрлі
1.2. Білім беру сапасын бағалау жүйесі
Білімнің сапасын мониторингілеудің теориялық негіздері диагностиканың құрылымдық өлшемдерімен
Педагогикалық диагностиканың теориялық әдіснамалық жақтарын қалыптастыру бағытында еңбек атқарып
Педагогикалық диагностика адамның қоршаған ортамен байланысына негізделіп құралады. Сондықтан
Педагогикалық диагностиканың негізгі объектілеріне мыналарды жатқызуға болады:
Тұлғаның тәрбиелік деңгейі, интегративті қасиеттердің қалыптасуы.
Білім алушылардың іс- әрекеті, өзін- өзі ұстауы
Әлеуметтік ортаның тәрбиеге тигізетін әсері
Педагогикалық іс- әрекеттің мазмұнымен тиімділігі.
Педагогикалық диагностиканың әдіснамалық негіздеріне гносеологиялық бағыт, таным теориясы, сонымен
Педагогикалық диагностиканың кейбір қағидаларын 1991жылы Е.А.Михайлич бір қисынға келтірді:
Жүйелілік және нақтылық;
Диагностика теориясы мен әдістемесінің ғылыми негізділігі;
Диагностиканың белгілейтін және түзететін қызмет түрлерін үйлестіру;
Диагностика жүйесінің дәйектілігі мен сабақтастығы;
Диагностикалық әдістемелер мен рәсімдерінің оңайлығы;
Диагностиканың түрлері мен әдістерін оңтайландыру;
Диагностиканың болжамдылығы.
Институционалдық деңгейдегі білім сапасына диагностика жасау мен бағалау жүйесін
Жүйелілігі және біртұтастығы;
Білімді тексерудің көп деңгейлілігі;
Білім беру нәтижесінің сапасына диагностика жасаудың ауқымдылығы;
Диагностикаға қатысты квалиметриялық тәсіл;
Диагностикаға қатысты өлшемдік бағалау тәсілі; өлшемдік аспаптардың стандартталуы;
Пайдаланған кезде диагностика тетіктерінің, диагностикалық рәсімдердің әдістердің, нәтижелерді математикалық
Пайдаланған кезде диагностика тетіктерінің, диагностикалық рәсімдердің, әдістердің нәтижелерді математикалық
Жүйелілік дидактикалық процестің барлық кезеңінде диагностика жасау білімді қабылдай
Ақпараттандыру (диагностика жүйесін бағдарламалық және техникалық қамьамасыз ету және
Диагностика нәтижесі динамикасына мониторинг немесе бақылап отыру;
Жеке критерийлер бойынша жүргізілетін диагностиканың ашық, көрнекі түрде болуы;
Жариялылық бағаны жариялау және негіздеу;
Кері байланыс диагностика нәтижелерін білім берудің сапасын басқару үшін
Педагогикалық- психологиялық және әлеуметтік диагностика әлемдегі білім беру жүйесін
Осы диагностикалық рәсімдер білім беру қызметі объектілерінің немесе үдерістерінің
Білім беруді мониторингілеу әртүрлі кезеңдерге байланысты болып жүзеге асып
Философиялық заңдылықтарға бағытталған білімдердің өзара жетілу негізі болады. Мәселен
философиялық деңгейі бұл жерде әдіснаманың мағыналық жағына көбірек мән
Жалпы әдіснамалық деңгейі әдіснаманың дамуының негізгі жолдары көрсетіліп оларды
Нақты әдіснамалық деңгейіне әдіснаманың қазіргі уақыттағы мәселелеріне аса жетік
Әдістемелік және философиялық бағытының зерттелу жолы бұл деңгейде әдіснаманың
Міне, педагогикалық зерттеулердің көпшілігі әдіснамалық деңгейлермен ұластырылып, зерттелу жолындағы
Ендігі кезекте педагогикалық диагностиканың педагогикалық оқу орындарында кеңінен пайдалану
Өйткені білім сапасы жоғарыда айтып өткендей ең алдымен бақыланып
Педагогикалық әдістердің педагогикалық диагностикада көптеп кездесуі заңды. Өйткені педагогикалық
Білім беру жүйесін ұйымдастыруда мониторингілеудің алар орын ерекше. Өйткені
Белгілі бір жалпы орта білім беретін мектептің білім сапасын
Білім сапасын тексеру жұмыстарының мазмұны, оның ғылым негізін қалыптастыру,
Педагогикалық әдіснаманың негізгі шарттарынан бастау алатын танымдық үдерістердің әдістемелік
Білім сапасының әртүрлі деңгейлері белгілі болған уақытта, білім сапасының
Білім сапасын бақылап, оның нәтижесіне баға беруге мүмкіндік беретін
Әдістердің барлық деңгейі әртүрлі болып дамығандықтан, нақты қажеттіліктердің ұштасар
Квалитология деңгейінен үштік одақ құрылады. Яғни, сапаның теориясы, сапаны
Ең алдымен білім сапасының философиялық тұстарына баға бермес бұрын
Білім сапасының өлшемдері квалиметриялық жолдар арқылы жүзеге асады деп
Білім сапасының әртүрлі бағыттағы жетістіктері мен көрсеткіштері әдіснамалық тұрғыдан
1.3 Білім сапасын бақылаудың шетелдік тәжірибесі.
Білім беру жүйесінің даму тарихынан білетініміздей, оқыту жүйесінде жаңа
Салыстырмалы педагогиканың даму тарихы саяси экономикалық және саяси реформалар
Өткен жүзжылдықтың ортасынан бастап әлемде көптеген қоғамдық және мемлекеттік
Германияда білім беру жүйесі федералды мемлекетердегі секілді білім беру
Германияда мемлекеттік білім беру саясаты заң, басқару, қаржыландырудан тұрады.
Қазақстан 1966 жылдан бастап кәсіби білім беру жүйесінде ФРГ
Білім беру сапасын орталықтандыруды Франция мемлекетін үлгі тұтуға болады.
Бақылауды орталықтандырудағы француз жүйесін артық көріп ХУІІ ғасырда Ресейде
Батыс Еуропада білім беру жүйесін басқаруда, білім беру мекемелерін
Бұл елдерде білім беру жүйесін бақылауда қабылданған шешімдер тең
Орталық және Шығыс Еуропа елдерінде бақылау жүйесін жетілдіру Батыс
Қазіргі таңдағы білім беру сапасын бақылау саясаты қоғамдағы жалпы
Жекелеген елдерді алып қарастыратын болсақ, 1992 жылы Финляндияда білім
Қазіргі таңға дейін білім беру сапасын бақылауда жалпы ұлттық
Ұлыбританияда білім беру сапасын бақылау оқушылардың индивидуалды дайындықтары бағаланатын
Білім сапасын бақылаудың шет елдегі жүйесі халықаралық ұйымдардың пәрменділігімен
Халықаралық зерттеулердің мәліметтері арқылы әр елдегі білімнің сапасы қандай
Білім сапасын бақылаудың халықаралық зерттеулері, келесі реттілікпен жүзеге асады:
Алдыңғы қатарлы зерттеуді ұйымдастырып, өткізіп жүргендердің ішінде IAE болып
Ақпарттық жүйелердің құралдары:
Жүйенің ашықтылығы мәліметтер жинағының көптігі;
Интеграциялануы өзара байланысты элементтердің бір- бірімен кіріктірілуі.
Кеңділігі функционалды мүмкіндіктердің көбеюі.
Масштабтылығы ақпарттық ағындардың белсенділігі
Бейімділігі жүйенің толық және біршама жақындатылған жеңіл бейімделу.
әдістер: статистикалық мәліметтер, тестілер.
Әлеуметтік құралдар:
Оқытушы білімінің кеңдігі
Оқытушының білімді беруге қабілеттілігі
Практикалық қызығушылығы
Студенттерді білімді игеруге құштарлығы
Практикалық икемділіктері мен қабілеттерінің көрстекіштері.
Құралдары: статистикалық мәліметтер, мониторингілеу
Педагогикалық құралдар:
Пәндер бойынша білім деңгейлері тексеріледі. Эксперименттік топтардың оқып жатқан
Білім беру бағдарламаларының сапалық факторлары:
Түлектердің жұмысқа орналасу көрсеткіштері
Кафедра
Факультет, бөлімдер
Оқу әдістемлік бөлімдері
Оқу бөлімі
Оқыту әдістемелік кеңес
Бақылау, статистикалық, әлеуметтік әдістер арқылы жүзеге асу керек. Осындай
Шет мемлекеттердегі білімнің сапасын бақылау біршама жетілдірілген, өйткені жалпы
Осыған байланысты шет елдік тәжірибелерді зерттеу жағын жетілдіріп, сол
Қазақстандық білім беру жүйесінде білім сапасын бақылаудың түрлері біршама
Бұл сабақтасып, өзара байланысып жатқан жүйе болғандықтан, оның негізгі
Отандық білім беру жүйесінде бұл бағытта көптеген өзгерістер бар.
Дегенмен білім берудің барлық деңгейлерінің сапасын бақылаудың және бағалаудың
Осы себептен біз өз тарапымыздан мектептің білім сапасын бақылауда
2-кесте . Білім беру жүйесі сапасының мониторингтік жүйесі
Білім беру сапасын басқару компоненттері бытыраңқы жұмыс істейді. Оқитындардың
Білім және ғылым министрлігінің қолданыстағы статистика жүйесі қазіргі заман
Білім беру жүйесінде қалыптасқан ахуалдың негізгі себептері:
Білім беру сапасын бағалауда объективтілікті қамтамасыз етпейтін рәсімдердің басымдығы.
Білім беру жүйесінің жаңадан еніп жатқан жайларға ден қоймауы,
Педагог кадрларды даярлау деңгейінің төмендігі, таңдаулы кадрлардың тұрақтамауы, ұстаз
Білім беру ұйымдарының материалдық техникалық базасын нығайтудың жеткіліксіз қаржыландырылуы;
Оқу зертханалық, дене шынықтыру, ойын жабдықтарының, оқу және әдістемелік
Білім беру қызметтерінің нарығында сұраныс пен ұсыныстың ғылыми негізделген
Білім беруді дамытудың 2005- 2010 жылдарға арналған бағдарламада аталып
Білім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесі.
Білім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесінің міндеттерін іске асыру үшін:
Білім беру сапасын институционалдық бағалау оның барлық деңгейлері бойынша
Білім беру сапасын, оқитындардың оқудағы жетістіктерін ішкі және сыртқы
Білім беру индикаторларының жүйесі әзірленеді;
Оқушылардың оқудағы жетістіктерінің деңгейін анқтайтын стандартталған бағалау құралдары мен
Білім беру сапасын бағалаудыжүзеге асыратын инфрақұрылым құралды;
Білім беру ұйымдарының басшы лауазымдарына қойылатын талаптары көтеріледі.
Білім беру ұйымдарын сыртқы бағалау үшін лицензиялау, аттетациялау, аккредиттеу,
2-сызба. Білім беру жүйесі сапасының ішкі және сыртқы бағасы
Білім беру мен тестілеудің мемлекеттік стандарттары ұлттық орталығы оқушылардың
Білім беру сапасын бағалаудың ұлттық орталығы білім беру жүйесі
Оқу жағынан білім жүйесінің қажетті жақтарына пайдалануға тиімді деген
2.1 Диагностика мен мониторинг жүргізудің негізгі кезеңдері
Жоғарыда көрсетілген зерттеу мәселесі бойынша ғылыми әдебиеттер, педагогикалық тәжірибелерді
Бұл жүйені арттыру ең алдымен ақпараттық – статистикалық ұйыммен
Ақпарат – адам немесе арнайы құрылғымен қабылданатын қоршаған орта
Басқару ақпараты – ұйым ішінде және оның айналасында болып
3-кесте.
Жалпа орта білім беретін мектептің білім сапасын бағалау критериилері
№ Критериилері Көрсеткіштер индикаторлар
1 Оқушыларының оқу жетістіктерінің нәтижелері Мектеп үлгерімі
Оқушылардың пәнге деген қызығушылығы Білімділік деңгейі;
Мемлекеттік стандартты меңгеруі;
Олимпаида және байқаулардың жеңімпазы;
ЖОО на түсуде бәсекеге қабілеттілік;
Білімді жалғастырудағы дайындық.
– Оқуға деген құштарлық.
2 Оқушылардың тәрбиелілік деңгейі Қарым қатынас және мінез құлық
Қарым қатынастың әлеуметтік нормаларын меңгеруі;
Конфликтіні шеше білі қабілеті;
Ынтымақтастыққа қабілеттілік;
Толеранттылық;
Мектептегі тәрбие үдерісіне отбасының ықпалы
3 Оқушылардың психикалық даму нәтижелері Оқу үлгерімінің жетістіктеріне
Коммуникативтік қабілеттердің қалыптасуы. – Ойлау операцияларына негізделеген
Өз ойын дұрыс, негіздеп жеткізе білу;
өмірге және отбасына дайындығы.
4 Оқушылардың физикалық даму ерекшелігі Денсаулық күйі:
Аурулар жағдайы;
Жұмысқа қабілеттілігі;
Жаман әдеттердің көрініс табуы.
Оқу үдерісі барысында аурулардың пайда болуы;
Алкоголь, шылым тарту, наша шегуді қолдану.
Мониторинг, жоғарыда аталып өткендей бақылаудан айырмашылығы жүйелі түрде жүргізіліп,
Осылайша, психологиялық – педагогикалық мониторинг жүйесі білімнің объективті бағасының
Ақпартты жүйелеу технологиясы ғылыми танымның негізгі қырларын, мысалы, қажетті
Жоғарыда көрсетілген мониторинг алгоритіміне сәйкес біз :
«Жалпы орта білім беретін орта мектептің директорының орынбасарының мониторингі
«Жалпы орта білім беретін орта мектептің мұғалімдерінің мониторингі бағдарламасы»[42]
Бағдарламаны жасауда психологиялық педагогикалық мониторингтің барлық деңгейлерде жүзеге асуы
Әкімшілік, мұғалімдер мен оқушылардың жүктемесінің жоғары болуы. Сондықтан да
Бақылауға қатысушылардың психологиялық ерекшеліктері. Сондықтан да мониторинг талапқа сай
Педагогикалық үдеріске қатысушылардың мониторингке кірісуге дайындық деңгейі. Сондықтан алынған
Қазіргі таңда жалпы білім беретін орта мектеп жағдайында ақпараттарды
Осы үлгі бойынша психологиялық - педагогикалық мониторингтің өту кезеңдерін
Білім беру үдерісінің барлық қатысушыларының іс әрекетін байланыстыру;
Білім беру процесінің қатысушыларының іс әрекетін дәлелдеу.
Осы сызбаға сәйкес мониторингті жүзеге асыру үшін алғашқы саты
Сондықтан да диагностиканың алғашқы сатысын жүзеге асыру үшін оқу
Оқу диагностикасы – директордың орынбасары арқылы орындалады.
Оқушылардың оқу мүмкіндіктерін шынайы зерттеу олардың танымдық қызығушылық деңгейінің
А.К. Марковаға сүйенсек, [43] оқу әрекеті екі жақты қамтиды:
Білімді меңгеру темпін;
Оқу үлгерімдерінің көрсеткіштерін;
Танымдық қызығушылықтарын;
С.Л.Рубенштейннің пікірі бойынша [44] қызығушылықтар оқудың алғышарты да және
Мұғалімнің кәсіби деңгейін.
Психодиагностика – мектептің психологиялық қызметі арқылы жүзеге асып және
Ю.К. Бабанский [45] оқушылардың білім лу процесінде психикалық ерекшеліктерінің
Оқытудың әрбір деңгейінде әрбір оқушы өзінің индивидуалды қызығушылықтарымен
Оқу пәндеріне бейімділігін;
Оқушылардың кәсіби бағытын да зерттеу керек.
Ұжымның шығармашылық жұмысы үшін оқушылар арасындағы қарым қатынасты, мұғалім
Әлеуметтік диагностика – директордың оқу ісіндегі орынбасары оқушылардың денсаулығын,
Диагностиканың алғашқы сатысын жүргізу үшін 10- 11 сыныптардың инттеллектуалдық,
Әдістің валидтілігі мен сенімділігі;
Нәтижелерді өңдеуге арналған уақыт;
Оқушыларға диагностиканы жүргізгеннен кейін алынатын ақпараттардың максималды көлемі.
Оқу диагностикасын жүргізу үшін жоғарыда атап өткендей оқушылардың шынайы
Оқулықты түсіну жылдамдығы. Оқулықты, тақырыпты түсіну жылдамдығынан жаттығуларды, тапсырмаларды
Есептеу операцияларымен жұмыс істеу жылдамдығы. Мектеп бітіруші түлекетр Ұлттық
Осы дағдылардың қалыптасуы үшін біз стандартты әдістемелерді пайдаланған жөн
Баға критерилеріне Мемлекеттік стандартта көрсетілген нормалар қызмет етеді.
Мектепте оқу үлгерімі туралы мәселе өте өзекті мәселелердің бірі.
Оқушылардың білім сапасын тексеру оқу тоқсанында кем дегенде бір
Әкімшілік тарапынан пәндер бойынша бақылау жұмыстары жүргізіледі. Бақылау
Диагностикалық бақылау жұмыстары (нөлдік бақылау , аралық, қорытынды )
Нолдік бақылау – оқу жылының алғашқы екі аптасында өткізілгені
Осы кезеңде оқытудың жетістігін (оқушылармен бірге) болжау.
сыныппен бірлесе отырып оқудағы қиыншылықтарды жеңуге бағытталған сызба жасап
Оқу процесінің бір пәннен келесісіне көшу барысында (мысалы, математика
Әдістемелік дайындыққа берілетін баға. (Нолдік бақылаудың мақсатының қалыптасуы, нәтижелердің
Нолдік бақылаудың жазбаша формада немесе мұғалімдер директордың оқу ісі
Бақылауды жүргізу ұйымы оқытушылармен, пән бойынша мұғалімдермен және мектептің
Оқытудың адекватты әдістемесін таңдауға;
Оқушылардың мотивациясын қалыптастыруға;
Оқу үлгерімі төмен оқушыларға қосымша сабақтар бекітуге;
Оқу графигін түзеуге мүмкіндік береді.
Аралық бақылауды жүргізудің мақсаты:
оқушылардың пәндер аясында жетістіктерінің артуы;
оқытудың аралық қорытындылырын шығару.
Аралық бақылаудың міндеттері:
оқыту әдістемесін таңдау;
таңдалған әдістер мен тәсілдерге сәйкес оқу процесін өңдеу;
Аралық бақылау нолдік бақылау секілді жазбаша немесе компьютерлік формада
Қорытынды бақылаудың мақсаты оқу жылының соңғы қорытындысын шығару.
Қорытынды бақылаудың жүруі барысында келесідей міндетер шешіледі.
оқытудың нәтижелерінің анализі;
оқушылардың пәнді меңгерунің бағасы;
оқушылардың іс әрекетінің деңгейін анализдеу;
оқушылардың оқу бағдарламаларын орындауда жеткен жетістіктерін қорытындылау.
Қорытынды бақылау оқу жылының аяқталуына екі апта қалғанда жүргізіледі.
Біз жалпы орта білім беретін мектептің жоғарғы буынын зерттеудің
Педагогтар әрбір оқушының қатесін анықтап, әлсіз меңгерілген тақырыпты қайталап,
Оқушылар жазбаша жұмыстарды орындауда олардың тапсырманы өз бетінше орындау
Оқу диагностикасы оқып- үйрену диагностикасы бір бірінен ажырамас үдеріс.
Білім, білікті меңгеру темпін келесідей анықтауға болады.
Мт= Тф/ Тэ* 100%,
Тф- белгілі бір ұғымды толықтүсіну үшін кеткен фактілік түрдегі
Оқушылар тест тапсырғанда сұрақтарға жауап беру үшін уақытты дәл
Білімді меңгеру темпін есептейтін әдістемелерді И.Е. Высоков, И.Е. Никитин,
Оқушылар әрекетіне күшті әсер ететін мотивтердің бірі әр түрлі
Оқушылардың әр түрлі пәндерге танымдық қызығушылығын зерттеу мақсатында келесідей
Қандай пәндер сіздерге ұнайды?
Қай пәнді бәрінен де артық ұнатасыз? Неліктен?
Қай пәнді онша ұнатпайсыз?
Қосымша қандай пәндер оқығанды қалар едіңіз? Неліктен?
Мектеп әкімшілігі деңгейде алынған нәтижелер бойынша оқушылар арсында пәндердің
Мұғалімдік деңгейде бұл мәліметтер педагогқа өз жұмысндағы кемшіліктерді байқап,
Оқушылық деңгейде сұрақтарға тереңнен ойланып жауап беру, оған өз
Адами дамуды зерттей отырып, үдеріспен олардың нәтижелерін салыстыруға болды.
Жоғарыда біз, оқушылардың білім сапасына әсер ететін факторларды атап
Интеллект адамның барлық ақыл ой қызметтерін, оның танымдық қызығушылықтарының
Филимоненко Ю.В., Тимофеев В.Н. инттелектіні зерттеу барысында Д.Векслердің (WISC)
А.В. Усова оқушылардың қызығушылықтары мен бейімділігін, олардың танымдық қызығушылығы
Адам даму нәтижелері үш генетикалық факторлардың ықпал етуі арқылы
Оқушылардың денсаулық жағдайы мен әлеуметтік тұрмыстық жағдайы бақылау, сауалнама,
Сонымен, интеллект, оқушының табиғи қабілеттері базалық қасиеттері болып табылады.
Біздің зерттеуімізге қатысушы жоғары сынып оқушыларының (15- 18 жас)
Мектепте оқу тәрбие үдерісін ұйымдастырып, оны жүзеге асырушы тұлға
Эмоционалдылық (А.О. Прохоров, Т.Г. Сарицо, В.П. Трусов және т.б.);
Қарым қатынасқа тез түсушілік (Н.В. Кузьмина, В.И. Гинецинский және
Мінез құлықтың иекмділігі ( Н.В.Кузьмина және т.б.);
Оқушыларды түсіне және оларды басқара білу қабілеті (Э. А.
Саяси белсенділік (М. Ачилов, Ф.Н. Гоноболинжәне т.б. );
Оқыту әдістерін меңгеру (Л.М. Портнов және т.б.);
Балаларға деген сүйіспеншілік (Ш.А. Амоношвили, Н.И. Поспелов және т.б.);
Эмпатия (В.Н. Козиев, А.Э. Штейнмед және т.б.);
Тұлғаның әлеуметтік кемелденуі (И.А. Зязюн, Е.П. Лебедик және т.б.)
Әрине, бұл қасиеттердің барлығы бірдей бір адамның кездесуі мүмкін
оқыту әдістерін жоғарғы деңгейде меңгеру;
педагогикалық техниканы жоғпры деңгейде меңгеру;
оқушылардың ойлау әрекетін белсендіріп, олардың қабілеттерін дамыта білу.
оқыту үдерісінде әр түрлі тәрбиелік жұмысты тиімді жүргізе білу.
Біз зерттеуіміздің бағытына қарай, өзіміздің тарапымыздан
алынған нәтижелермен анализ жасауды меңгеруді қосқымыз келеді.
Біз мұғалімнің тек кәсіби қасиеттерімен психологиялық қасиеттерін зерттеуді ұсынамыз.
Мұғалімнің кәсіби деңгейін және сабақ беру шеберлігінің деңгейін анықтау
мұғалімнің қазіргі жағдайдағы деңгейін;
өзін өзі дамытуға дайындығын зерттеуді ұсынамыз.
Бұндай таңдауды келесідей факторлардың негізінде жасадық:
оқушылардың алған білімінің сапасы көп жағдайда мұғалімнің кәсіби деңгейіне
мұғалімнің кәсіби жетілуә оның өзін өзі дамытуға дайындығына байланысты.
Мониторингті жүргізудің келесі сатысы алынған нәтижелермен жүмыс жасау болып
Анализ келесідей құрылымды болжайды:
алынған мәліметтер анализі және өлшеу критерийлерімен салыстыру.
оқушылардың білім сапсын арттыруға кедергі келтіретін мәселені анықтау.
қойылған мәселені шешу үшін ұсыныстар мен нұсқаулар жасау.
Диагностикада нәтижелер анализінен мұғалім іс әрекетінің анализіне өту «мұғалім
Екінші деңгейде нәтижелер анализі сынып жетекшілері мен пән мұғалімдерінің
Оқыту нәтижелері;
Оқушылардың денсаулық көрсеткіштері;
Уақыттың ұзақтығы;
Мектеп бойынша жалпы көрсеткіштер.
Осы аналидің негізінде әрбір оқушымен мектептің оқу тәрбие үдерісінің
Оқу үдерісіне бақылау жасаудың әдістерінің бірі сабаққа қатысу болып
Сабақ уақытысында психологиялық педагогикалық бақылауды жүзеге асыру үшін «Сабаққа
Ұсынылған бағдарламада сабақтың келесідей аспектілерін бақылауға алыну керек:
1.Ұйымдастырушылық:
Сабақты ұйымдастыру;
Мақсатты қою;
Уақытты дұрыс ұйымдастыра білу;
Оқушылардың тәртіптілігін бақылау.
2.Мазмұндық:
Сабақтың ғылыми мазмұндылығы;
Сабақтың мазмұнының мұғалім қойған талаптарға сай келуі;
Мұғалімнің сабақтың практикалық мәнін ашуы.
3. Әдістемелік:
Мұғалімнің таңдаған оқыту әдістерінің оқушылар деңгейіне сай келуі;
Сабақта жаңа технологияларды немесе олардың элементтерін қолдану;
Кабинеттің мүмкіндіктерін пайдалану;
Оқу әрекетіне, оқушылардың білім, білік, ілім бағасына, сапасына бақылау
Үй тапсырмасын беруді ұйымдастыру.
4.Психологиялық:
Оқушылардың ойлау әрекетін белсендіру, өз бетінше жұмыс жасауын ұйымдастыру;
Оқушыларға индивидуалды қатынас жасауды ұйымдастыру;
Оқушылардың интеллектуалды қабілеттерін дамыту бойынша жұмыстар жүргізу.
Біздің көзқарасымыз бойынша, сабаққа қаьысудың осындай бағдарламасыныі артықшылығымен сабақтың
Психологиялық педагогикалық мониторинг циклдық үдеріс болып табылады. Сондықтан да
1. Оқу бағыты:
Жалпы оқу дағдылары – жылына 1-2 рет;
Білім сапасы және оқу үлгерімдерінің сапасы – тоқсан, жыл,
Білімді меңгерй темпі – жылына 1 рет;
Танымдық қызығушылық - жылына 1 рет;
Мұғалімнің кәсіби деңгейі - жылына 1 рет;
2. Психологиялық бағыт:
Интеллектуалды қабілеттер - жылына 1 рет;
Оқу пәніне және мамандыққа бейімділігі – баланың оқуға түскен
әлеуметтік тұрмыстық жағдай - жылына 1 рет.
Көрсетілген мерзімдер психологиялық педагогикалық мониторинг жүргізудің циклограммасын құруға көмектеседі.
2.2. Алынған мәліметтермен жұмыс істеудің әдістемесі
Диагностика мен мониторингтің алғашқы сатысының нәтижелері талқыланып, әр түрлі
Аналогиялық кестелер пәндер бойынша толтырылады. Педагогикалық үдерістің кез келген
4 – кесте. Алғашқы диагностиканың нәтижелері (қатысушылар бойынша)
класс Оқушының Ф.И. Оқу дағдылары
Білімді меңгеру жылдамдығы Интеллект Танымдық қызығушылық Оқу үлгерімінің көрсеткіштері
% үлг %сапа
ж о т ж о т ж о
4 –кестенің жалғасы
Класс
Математика
бейімділігі
Танымдық қызығушылығы
Үлгерімі
% үлг % сапа
Иә
Жоқ
Ж
О
Т
Ж
О
Т
Ж
О
Т
Қорытынды
5- кесте. Алғашқы диагностиканың нәтижелері (сынып бойынша)
Оқу дағдылары
Білім меңгеру жылдамдығы
Интеллект
Танымдық қызығушылық
Үлгерім көрсеткіштері
% үлг
% сапа
ж
о
т
ж
о
т
ж
о
т
ж
о т
ж
о
т
ж
о
т
Қоры
тынды
5- кестенің жалғасы
Сынып
Математика
бейімділігі
Танымдық қызығушылық
үлгерімі
% үлг
% сапа
Иә
Жоқ
Ж
О
Т
Ж
О
Т
Ж
О
Т
Қорытынды
Оқушылар немесе сынып көрсеткен деңгейлер тұтасымен «+» таңбасымен белгіленеді.
У= ( « +» саны/ оқушылар саны ) *
У- оқушылар көрсеткен деңгей.
Деңгейлердің пайыздық көрсеткіштерін салыстыру нәтижесінде сынып көрсеткішін және әрбір
Оқушылардың білім сапасын анықтау үшін біз төмендегідей сандық критерилерді
100 - 75% - оптимальды деңгей;
74 – 45% - орташа деңгей
44 – 25% - критикалық деңгей
24% - тен төмен өте төмен деңгей
Сонымен қатар, осыдан кеінгі оқуту үдерістеріне кедергі келтіретін әртүрлі
Психологиялық педагогикалық мониторингтердің нәтижелері «жоғары», «орташа», «төмен» бағаларымен бағаланатын
І. Тестің жоғары балы мен интеллектің жоғары деңгейі:
1) Жоғары деңгейдегі оқу үлгерімі
Осы жағдайда педагогтардан оқу мотивациясына қолдау көрстеіп, шығармашылық потенциалдың
2) Орташа деңгейдегі оқу үлгерімі.
Баланың интеллектуалды потенциалы мен оқу көрсеткіштері арасындағы сәйкессіздік тұлға
3) төмен деңгейдегі оқу үлгерімі.
Бұндай деңгейдегі сәйкестілігі бар оқушылардың инттеллектуалды потенциалы негативті түрде
ІІ. Тестің орташа деңгейі және интеллектің деңгейі орташа:
жоғарғы деңгейдегі оқу үлгерімі.
Жоғарғы көрсеткіш қосымша дайындықтың, табандылықтың, иотивациясының жоғарғы болуынан деп
2) Орташа деңгейдегі оқу үлгерімі.
Бұндай сәйкестілік қалыпты болып есептеледі.
3) төмен деңгейдегі оқу үлгерімі.
Осындай оқушыларға да көп көңіл аудару керек.
ІІІ. Тестің төмен балы және интеллектің төмен деңгейі:
1) Жоғарғы деңгейдегі оқу үлгерімі
Мұндай сәйкестіктер кездесе бермейді.
2) оқу үлгерімінің орташа деңгейі
Баланың тұрақты жағымды өзін өзі бағалауы қалыптасуы үшін педагогтар
3) Төмен деңгейдегі оқу үлгерімі
Бұндай сәйкестілік қалыпты болып есептеледі.
Орта мектеп мұғалімдеріне жоғарыда аталған топтармен жұмыс істеуі үшін
Біз 10- 11сыныптарды зерттеп отырғандықтан, мектептің ең басты мақсаты
Оқушыларға мамандық таңдауға көмектесу үшін төмендегідей формулалар бойынша жұмыс
«Қалаймын - Потенциалды мүмкіндіктер мен бейімділіктер - Керек»
1- фактор «Қалаймын»
Бұл фактор бірнеше компонеттерден тұрады:
қызығушылық.
қоршаған ортасының пікірлері ( ата аналары, достары және т.б.)
таңдаудың көп прфильділігі
2- фактор «Потенциалды мүмкіндіктер»
денсаулық.
тұлғаның психофизиолгиялық ерекшеліктері мен психикалық процестері (темперамент, мінез, эмоциялық
білім.
3- фактор «Керек»
1. әлеуметтік диагностиканың нәтижелері 3-4 кестелерде көрсетілген:
6- кесте. Әлеуметтік диагностиканың нәтижелері (оқушылар бойынша)
Сынып
Аты- жөні
Денсаулық жағдайы
Әлеуметтік – тұрмыстық жағдайы
ж
о
т
ж
о
т
7- кесте. Әлеуметтік диагностиканың нәтижелері (сынып бойынша)
Сынып
Денсаулық жағдайы
Әлеуметтік – тұрмыстық жағдайы
ж
о
т
ж
о
т
Оқушылардың денсаулық жағдайын сабақтан ауырып қалған күндерімен жыл сайынғы
Оқушылардың денсаулық жағдайына байланысты сабақтан қалған күндерін:
ДЖ= ( сабаққа қатысқан саны/ жыл бойынғы сағат) *
Денсаулық жағайы бойынша қорытындыны төмендегідей критериялар бойынша шығардық:
80 – 100%- жоғарғы деңгей;
60 – 79%- орташа деңгей;
59%- тен төмен – төмен деңгей.
Біз сабақты жиырма пайыз жіберсең, оны қуып жетіп алуға
Әлеуметтік тұрмыстық жағдай оқушылардың тұрмыс жағдайын зерттеу арқылы анықталады.
Кәсіби бағыттылық диагностиканың нәтижелері 5-6- кестелерде көрсетіледі.
6- кестеде психодиагносиканың мәліметтері мен оқушылардың өздерінің қалауларын салыстыратын
Мұғалімнің кәсіби деңгейін анықтайтын және оның өзін өзі дамытуға
8- кесте. Оқушылардың кәсіби бағыты
Класс
Оқушылардың
Аты жөні
Профильдер бойынша оқытылатын мамандықтар тобы
Гуманитарлық
Жаратылыстану-
математикалық
Қорытынды
9- кесте. Оқушылардың кәсіби бағыттылық мәліметтерін салыстыру
Сынып
Аты жөні
Психодиагностиканың нәтижелері
Оқушыларға жүрг. Сауалнаманың нәтижелері
Сәйкестілік (+) сәйкессіздікті (-)
10- кесте. Мұғалімнің кәсіби деңгейі
Мұғалімнің аты жөні
Пәні
Стаж
категория
Кәсіби деңгейі
Өзін өзі дамытуға қабілеті
жоғ орт төм Иә Жоқ
Мұғалімдердің өзін өзі дамытуына негативті әсер ететін факторларды анықтадық:
Педагогтардың оқушылармен қарым қатынас жасау үдеріснде және оларды тәрбиелеуде
педагогикалық міндеттерді шешуде тиімді тәсілдерді іздеуде кәсіби педагогикалық
педагогтардың өз күшіне, шығармашылық мүмкіндіктеріне сенімсіздігі және педагогикалық міндеттерді
ұжымда қалыпсыз моральды психологиялық климаттың болуы.
мұғалімдер тобының шағармашылық әрекетті жүзеге асыруда кәсіби педагогикалық дайындықтың
мұғалімнің өмір әрекетінде материалдық техникалық және тұрмыстық , оқу
Алынған мәліметтер анализі сипатталған.
11- кесте. Алынған мәліметтер анализі.
Диагностикалық объект Мәселе Мәселенің туындауының себептері Шешуге берілетін ұсыныстар
Оқушылардың оқу дағдылары
Білімді меңгеру темпі
Оқу үлгерімінің көрсеткіштері
Танымдық қызығушылық
Денсаулық жағдайы
әлеуметтік тұрмыстық жағдайы
Оқушылардың интеллектуалды қабілеттері
Мұғалімнің кәсіби деңгейі
Біздің көзқарасымыз бойынша, кестедегі мәліметтер тұтастай жиынтықтағы әр түрлі
Психологиялық педагогикалық мониторинг жүйесі оқушылардың пән бойынша білім деңгейін,
Қорытынды кестеде ұсыныстар жазылатын баған бар. Онда анализдерге сүйене
Мониторинг циклдық үдеріс болғандықтан қабылданған шешімнің тиімді екенін
Салыстыру процедурасын қолайлы жүргізу үшін біз ұзақ мерзімді кестені
12- кесте. Оқушылардың оқу үлгерімімен білім сапасы. (жылдар бойынша
Сынып
Пәні
2004-2005 оқу жылы
2005-2006 оқу жылы
% үлг
% сапа
% үлг
% сапа
Қазақ тілі
Орыс тілі
Математика
Және т.б.
Қорытынды
Осы жұмысты жалғастыру үшін әрбір деңгейден жинақтап біз «мониторингтік
«Әкімшіліктің мониторигтік портфелінде» біздің көзқарасымыз бойынша мектеп, сыныптар бойынша
«Пән мұғалімінің мониторингтік портфелі» сынып, сабақ беретін оқушылары бойынша
Мұғалім әрбір оқушының ерекшеліктерін анықтап, соған сәйкес жұмыс жосапын
Мониторингтің өтуі барысында педагогтың оқу әрекеті туралы кең көлемдегі
Мұғалім үшін диагностикалық ақпарат болып қорытынды «бақылаудың» нәтижелері және
Алынған нәтижелер бойынша жұмыс істеу әрбір мұғалімде оқушылар біліміне
13- кесте. Педагогикалық әрекеттің өзін өзі анализдеу парағы.
Педагог ______________________________________________
Жылы Неге қанағаттанды? Неден қиналады? Өз жұмысында не өзгерді?
Осының барлығы мұғалімге құндылықтар жүйесін өзгертіп, ішкі факторларды негативті
Сыныптағы әрбір оқушы туралы толығырақ ақпаратты «сынып жетекшісінің мониторингтік
сынып мінездемесі;
оқушылар және олардың ата аналары туралы мәлімет;
психологиялық зерттеулердің нәтижелері, қортынды және ұсыныстар;
әрбір оқушының оқу әрекетінің қорытындылары;
оқушылардың пән бойынша оқу үлгерімінің қорытндылары (графика түрінде).
«Оқушының мониторингтік портфелі» оқушы жинаған материалдардан тұруы керек.
«Оқушының мониторингтік портфеліне» толығырақ тоқталайық: оның мазмұны:
сынып жетекшісінен алып тұратын алғашқы диагностиканың мәліметтері.
тоқсандық, жылдық қорытндылардың нәтижелері.
11- сынып оқушылары үшін ҰБТ –ге дайындық барысндағы алдын
оқушының өз шығармашылық және интеллектуалдық деңгейін көтеруге бағытталған қабылдаған
оқушыға сынып жеткшісінің берген мінездемесі (жылына бір рет).
Жоғарыдағы сызба бойынша өзін өзі мониторингілеуді енгізу оқушыға өз
Екінші жағынан, оқушылардың бір мектептен екінші мектепке ауымуы барысында
Жоғарыда айтылғандардың негізінде біз, «оқушының мониторингтік портфелі» оқушының жеке
Алғашқы диагностиканың нәтижелерін түгел салыстыру оқушылардың үлгерімі мен олардың
Гуманитарлық циклде оқушы ауызша ақпаратты тез қабылдап, әр түрлі
Аналитикалық ойлау математикалық объектілерді, олардың қатынасын тез шешіп, жүйрік
Осындай нәтижелердің анализі математика, экономика сыныптарында оқитын оқушылар гуманитарлық,
Оқу әрекетінің педагогикалық психологиялық мониторингін жүзеге асыру оқытудағы әрбір
2.3 Жалпы орта мектептің білім сапасын арттыруға арналған тәжірибелік
Жоғарыдағы болжамдардың растығын тексеру мақсатында №175 Жаңа ғасыр мектеп
Біздің экспериментіміздің мақсаты білім беру сапасына мониторинг жүргізудің ғылыми
Эксперимент міндеттері:
Оқушының оптимальды интеллектуалды дамуына қабілетті жағдайларды зерттеу;
Педагогтар мен оқушылардың тиімді әрекет етуін қамтамасыз ететін әдістер
Оқу тәрбие үдерісіне оқушылардың өз әрекетін үнемі рефлексия жасауды
Оқу тәрбие үдерісінің қатысушыларының барлық деңгейлері үшін педагогикалық психологиялық
Мониторинг пен диагностиканың міндеттеріне мектеп оқу үдерісін сипаттайтын әртүрлі
Біз бұл эксперименттің негізінде келесідей құбылыстар бақыланады деп болжаймыз:
Интеллектуалды дамудың жоғары деңгейі;
Оқушылардың білім сапасын арттыру;
Мектеп пәндерін оқуға танымдық қызығушылығын арттыру;
Мұғалімдердің шығармашылық белсенділігінің артуы.
Білім беру мониторингінің ғылыми негіздеріне сай білім сапасы мәселесін
Білім беру диагностикасының міндеттері келесідей:
Білім беру диагностикасы мектептің тұлғаның дамуына тиімді әсер етуәне
Білім беру диагностика оқушылардың оқу жетістіктерінің себебін анықтауға мүмкіндік
Білім беру диагностикасының нәтижелері білім беру үдерісінің формасы мен
Біздің көзқарасымыз бойынша, білім беру диагностикасының нәтижелері арнайы педагогикалық
Тәжірибелік педагогикалық жұмыста мектептің білім сапасын анықтау барысында оқушылар
өлшеу объектісі - психологиялық- педагогикалық сипаттама;
зерттеуші экспертті топ;
эмпирикалық белгілер белгілі бір білік, дағдылардың қалыптасуы;
диагностикалау құралы сауалнама, карталар.
Айқындаушы эксперимент барысында оқушыларды, мұғалімдерде білім беру диагностикасының дағыдысының
Айқындаушы эксперименттің нәтижелері әмбебап оқу дағдларының қалыптасу деңгейінін орнатуға
әмбебап оқу дағдыларының құндылықы - мотивациялық, құндылықты - әрекеттік,
білім беру диагностикасы туралы түсініктің болмауы;
білім беру сапасын арттыруда диагностика мен мнитринг жүйесінің жоқтығы.
Айқындаушы эксперимент білім беру диагностикасы оқытудың әрбір аралық уақытта
Мектептің білім беру сапасын диагностикалыаудың мақсат, міндеттерін анализдей келіп,
Бұл диагностикалық карта: «1»- жауап беруге қиналамын; «2»- теріс
14- Кесте. Оқушылардың әмбебеп оқу дағдылары қалыптасу деңгейінің диагностикалық
Диагностикаланушы компонент Бағалау баллдары
«5» «4» «3» «2» «1»
Оқу - ұйымдастырушылық дағды
Оқу - ақпараттық дағды
Оқу - коммуникативтік дағды
Оқу - интеллектуалдық дағды
Осы критерилердің негізінде әмбебап оқу дағдыларының қалыптасу деңгейін анықтау
20-40 балл – диффуздық деңгей;
41- 60 балл – локальды деңгей;
61-80 балл – интегральды деңгей;
81-100 балл – тұтастық деңгей.
Әмбебап оқу дағдылырының деңгейі біздің экспериментіміздің соңында өзгерді.ол төмендегі
15-Кесте. Әмбебеп оқу дағдыларының қалыптасу деңгейінің өзгеру динамикасы .
Деңгейлер 1 бақылау
2 бақылау 3 бақылау
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
ЭТ
БТ
Диффуздық 56,8 59,3 38,6 51,2 9,5 48,2
Локальды 19,3 18,5 24,4 23,1 27,7 19,4
Интегралды 15,7 14,2 23,8 16,4 32,4 17,8
Тұтастық 8,2 8 13,2 9,3 30,4 14.6
Барлығы 100 100 100 100 100 100
Сауалнама көмегімен қосымша оқушылардың оқу пәндеріне деген қызығушылығы мен
Соңғы бақылаудың мәліметтері келесідей диаграмма боынша көрсетілді. 1- сурет.
Алғашқы диагностика 10-11- сыныптарға олардың диагностикаға дайындығын анықтау мақсатымен
16-кесте. Алғашқы диагностиканың нәтижелері.
Сынып Оқу дағдылары (%)
Білімді меңгеру темпі (%) Интеллект (%) Танымдық қызығушылық (%)
% үлг % сапа
ж о т ж о т ж о т
10а 20 75 5 26 72 2 22 78
36 60 4 94 40
10б 19 74 7 20 79 1 21 79
31 66 3 92 40
11а 18 80 2 24 76
33 67
44 55 1 96 42
11б 12 83 5 21 79
28 72
44 54 2 96 44
16-кестенің жалғасы.
Сынып
Математика
Бейімділігі (%)
Танымдық қызығушылық (%)
Оқу үлгерімі
(%) үлг
(%) сапа
Иә
Жоқ Ж
О
Т
10а
22
88
23
70
7
94
41
10б
29 81 19 74 7 92 40
11а
21
79 26
70
4 96
45
11б
17 83 28 66 6 96 46
Математика бойынша үлгерім туралы мәліметтер жылдық бақылаудың нәтижелерінен алынды.
«Оқу диагностикасы » бағыты бойынша.
Оқу дағдылары бойынша 10-ы эксперименталды сыныптан оқушылардың 75% ында
Алайда 10 эксперименталды сыныптан 5% оқушы (бақылау тобынан оқушы
Айта кететін жайт, психодиагностика нәтижелері бойынша, интеллект деңгейі төмен
Оқушылардың білім сапасы бойынша , математикадан 11- сыныптың
Білімді меңгеру темпі бойынша анализ 10- эксперименталды сыныптан 2%
Пәндер бойынша танымдық қызығушылық диаграммада көрсетілген. (2 – сурет):
Пәндерді қалау көрсеткіші
Пәндерді қалау деңгейі
Аз қалайтын пәндер
Қосымша оқуға таңдалған нәндер
Келтірілген диагнраммадан көретініміздей қалаулы пәндер төмендегідей:
10 сынып: биология, дене шынықтыру, математика, орыс әдебиеті, орыс
11 сынып: ЭЕМ,математика, дене шынықтыру.
10 сынып: дене шынықтыру, математика, орыс тілі.
11 сынып: ЭЕМ, математика, дене шынықтыру.
Оқушылардың осындай таңдау жасауларының себептері пәннің пайдалылығы (математика), техникамен
2.«Психологиялық диагностика» бағыты бойынша
Нәтижелер көрсеткендей 10-11 сынып оқушыларының инттеллектуалды өрісін зерттеуде олардың
Нәтижелер бойынша жоғары сынып оқушыларының танымдық қызығушылығы «... тұлғаның
3.«Әлеуметтік диагностика» бағыты бойынша.
Денсаулық жағдайы бойынша:
«Білім туаралы» Заңы бойынша оқушылардың денсаулық жағдайы білім саласы
Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметтері бойынша Қазақстанда балалардың тек 14%
Мектепте оқушылардың денсаулығына жүргізілген мониторинг бізге оқушылардың денсаулығы туралы
Медициналық ақпараттар оқушылардың 40%- ы жұқпалы аурулармен жиі ауырады.
Мұғалімнің кәсіби деңгейі мен өзін өзі дамытуға қабілеттілік деңгейін
17- кесте. Мұғалімдердің өзін өзі дамытуға қабілеттілік диагностиканың нәтижелері
Диагностикаға қатысушы саны Кәсіби деңгейі (%)
өзін өзі дамытуға қабілеттілігі (%)
Жоғ.
Орт.
Төм.
Иә
Жоқ
58 55 41 4 91 9
Педагогтар туралы алынған нәтижелердің анализі педагогикалық ұжымның көп бөлігі
Алынған нәтижелерді кезеңдер бойынша талқыланды:
І кезең - әкімшілік пен психологпен;
ІІ кезең – пән мұғалімдері мен психологтар арсында;
ІІІ кезең – оқушылар мен психологтар арасында (индивидуалды).
Мектепте оқыту үдерісіне әсер етеін факторларды төмендегі кестеде сипаттадық
18- кесте. Мектептегі оқыту үдерісіне әсер ететін факторлар
Диагностикалық объект Мәселе Мәселенің туындауының себептері Шешуге берілетін ұсыныстар
Оқушылардың оқу дағдылары Жеткіліксіз жоғары деңгей Оқушы білімінде кеткен
Білімді меңгеру темпі Орташа Оқу еңбегін ұйымдастыратын дағдылардың
Оқу үлгерімінің көрсеткіштері Білімдегі беріктіліктің болмауы Оқушылардың білік, білім,
Танымдық қызығушылық Оқушылардың танымдық қызығушылығы төмен пәндер бар Білім
Оқушылардың интеллектуалды қабілеттері Психодиагностика мен оқу үлгерімінің көрсеткіштерінің қарама
Денсаулық жағдайы Оқушылардың 10-12%-і ғана толығымен сау Экология, рационалды
дәрігерлердің ұсынысымен медтоптардың жұмысын ұйымдастыру
әртүрлі жұқпалы аурулардан алдын алу мақсатында профилактикалық жұмыстар жүргізу
Әлеуметтік – тұрмыстық жағдайы Оқушылардың 12% -і аз қамтылған
Оқушыларды моральды қолдау үшін мектеп қорынан көмек көрсету.
Мұғалімнің кәсіби деңгейі Мұғалімнің жаңа технологияларды меңгермеуінің себебінен сабақта
Тәжірибелік эксперименталдық зерттеу барысында жүргізілген жұмыстардың қорытындысында, мектептің
Көрсеткіштер Эксперимент кезеңдері
Диагностикалау құралдары
Бастапқы
Қорытынды
Оқудың интегарлыд көрсеткіштері (дайындықтың жоғары деңгейіне жету) 67,4% 88,6%
Білім сапасы жетістіктерінің динамикасы 32,4% 69,1% Тексеру жұмыстары
Жалпы оқу дағдыларының қалыптасуы 15,3% 72,9% Оқушыларға жүргізілген сауалнама
Негізгі компоненттердің қалыптасуы ( тұлғалық және әлеуметтік салада) 12,8%
Белгілі бір білім саласына қызығушылық 24,7% 61,5% Оқушыларға жүргізілген
Оқушылардың оқуға деген мотивациясы 45,2% 77,9% Оқушыларға жүргізілген сауалнама
Өз өзіне баға беру 34,6% 62,8% Оқушыларға жүргізілген сауалнама
Кәсіби өзін өзі анықтау 26,1% 54,3% Оқушыларға жүргізілген сауалнама
Жүргізілген тәжірибелік эксперименталдық жұмыс жалпы орта білім беретін
Осылайша, тәжірибелік эксперименталдық жұмыс дәстүрлік жүйенің кемшіліктерін көрсетті.
деңгейін көрсетті. Критикалық деңгей тұтас педагогикалық үдерісте білім беру
білім сапаларының қалыптасуында психологиялық заңдылықтармен педагогикалық шарттардың қалыптасуын;
оқушылардың білім жетістіктерінің деңгейін анықтауда психологиялық педагогикалық әдістемеледі меңгеруді;
оқушылар алдында мәселені қоя білетін педагогтың мәселелік ойлауы.
Қорытынды
Зерттеу барысында білім сапсын арттырудың, бақылаудың әдістерімен, әдістемелік жолдары
Зерттеу барысында зерттеу тақырыбы бойынша теоретикалық қайнар көздерге талдау
Білім сапасын ғылыми тұрғыдан жетілдіріліп, негізгі әдістемелік бағыттарын әлі
Білім мен ғылым табиғатынан консервативті сала болғандықтан, оның өзіне
Психологиялық педагогикалық мониторинг нәтижелерін ескеру кез келген білім беру
Психологиялық педагогикалық мониторинг барысында алынған нәтижелерді өңдеу жүйесі оқушы,
Әрбір оқушы бойынша кешенді мінездеме алу.
Психологиялық педагогикалық мониторингті жүргізу арқылы нақты нәтижелер алу.
психологиялық педагогикалық мониторинг бағдарламасында оқу тәрбие үдерісінде мәліметтерді статистикалық
Келтірілген педагогикалық психологиялық мониторингтің сызбасы әмбебеп, кез келген
зерттеу нәтижелерін басқарудың әр түрлі деңгейлерінде (қала, аудан, мектеп)
психологиялық педагогикалық мониторинг бақылау және үдеріс пен үдеріс нәтижелерін
Осылайша, алынған нәтижелер оқу әрекетінің теориясының жетілдіруге; нақты оқушы
«Диагностика және мониторинг жалпы білім беретін мектептің білім сапысн
Мониторингілеудің теоритикалық жақтары ьолығымен анықталып, ғылыми тұрғыдан жетілдірілді.
Білім сапсының теориялық негіздері қамтыла отырып, сапа теориясы, сапа
Білім сапасын диагностикалау мен мониторингілеудің моделі жасалынып, практикалық жұмыс
тәжірибелеік жұмыстың нәтижесінде білім сапасының төмендеуіне себеп болып отырған
зерттеу жұмысымыздың мәнділігін арттыру мақсатында бірнеше ұсыныстар жасалынып, ғылыми
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кларин М7В7 Организация мониторинга в школе./ Педагогика, 2003, №
Г7М7 Коджаспирова6 А.Ю. Коджаспиров. Педагогический словарь. Москва ., 2002ж.
Качества образования в Новосибирском государственном техническом универстете: Ежегодный доклад
Воробьева Е. И. Диагностика как вид познавательной деятельности. –
Корч Ивонна. Диагностика как специфический вид познания? Гнесеологическиу аспекты.
Ингенкамп К. Педагогическая диагностика в школе. – Минск, 1987.-
Битинас Б7П7 Педагогическая диагностика : сущность6 функции6 перспективы// Сов.
Гуревич К.М. Психологическая диагностика. Проблемы и исследования. – М.,
Голубев Н.К. Битинас Б.П. Введение диагностику воспитания. – М.,
Ленин В.И. Философские тетради. Пон.сбор. соч. Т29. – С.
Давыдова Л.Н. Формирование у будучих учителей умение педагогическог диагностирования.
Кчетов А.И. педагогическая диагностика в школе.- Минск, 1987.
Педагогика және психология сөздігі. Алматы. : «Мектеп» - 2002.
Загвязинский В.И., Гриценко Л.И. Основы дидактики высшей школы.
В.В. Дубицкий, И.А. Огородникова, И.Ф. Перепеча т.б. К концепции
М. Аргонович, Д. Констаниовский, О.Логина. мониторинг образования, оценка качества
Коджаспирова Г.М., А.Ю. Коджаспиров. Педагогический словарь. Москва.. – 2002ж.
Загвязинский В. И. Гриценко Л.И. Основы ди высшей дидактики
Кочетов А.И. Педагогическая диагностика. – М., 1988. – 240с.
Гершунский Б.С. Педагогическая прогностика. Методология теория и практика. –
Коджаспирова Г.М., А.Ю. Коджаспиров. Педагогический словарь. Москва.. – 2002ж.
Коджаспирова Г.М., А.Ю. Коджаспиров. Педагогический словарь. Москва.. – 2002ж.
Гершунский Б.С. Философско методологические основания стратегий развития образования в
Загвязинский В. И. Противоречия үдеріса обучения. – Свердловск., 1971.
Ломоносов М. И. Пол.собр.соч.том. 9., - 497с.
Архангельский С.К. Введение в теорию обучения.- М., 1984. –
Гершунский Б.С. Философско методологические основания стратегий развития образования в
Бабанский Ю. К. педагогика в школе.- А., 1989. -229
Бабанский Ю.К. Оптимизация үдеріса обучения.- Ростов на Дону, 1972г.
Бабанский Ю.К. Проблемы повышения педагогических исследований.- Алматы, 1988.- 320б.
Загвязинский В. И. Противоречия үдеріса обучения. – Свердловск., 1971.
Лернер И. Ддактические основы методов обучения.- Москва., педагогика, 1981.-
Загвязинский В. И. Противоречия үдеріса обучения. – Свердловск., 1971.
Гершунский Б.С. Философско методологические основания стратегий развития образования в
Гершунский Б.С. Образования и будущее: Россия во мгле.-
Сластенин В.В. Теория и практика высшего педагогического образования. –
Черепанов В.С. Экспертные оценки в педагогических исследованиях. – М:
Веснин В. Р. Основы менеджмента. – М., 1999- 89с.
Матвенина О.С. Методическая работа учителя: как сделать ее творческой
Семенова Л.А. Программа мониторинга заместителей директора средней обр. школы.
Маркова А.Н. Формирования мотивации ученика. М: Просвещение, 1990. –
Рубинштейн С. Л. Основы общей псих: - М: 1989.
Бабанский Ю.К. Проблемы пов. Эффективности пед.- псих исследований: -
Алексеев Н.Г. методические проблемы проведения массовых исследований уровня знаний
Болотина Л.Р. Педагогика .- Москва , 1978.- 323с.
Выготский Л.С. Педагогическая психология.- М., 1996-с.84
Холодная Н.А. Психология интеллекта: парадоксы исследования.- М, 1997. –
Усова А.В. Тесты для учащихся средней школы , ориентированы
137. М.Л. Портнов. Азбука школьного кправления. – М: Просвещение,
141. Мигаль В.И. Мигаль Е.А. Управление современный школой.- Ростов-ка-
142. Селевка Г.К. Технология пед.псих. советов// Школьные технологии, 1998.
143. Уманов К.М. Управление школьной организацией: - М., 1995.-
144. Современная дидактика: Теория- практика / Под.ред. И.Я. Лернера,
145. Зверева В.И. Самоаттестация школы.- М., 1999.- 234с.
146. Скок Г.Б. Как проанализировать собственную педагогическую деятельность: Учеб.пос.для
147. Мочалова Н. Технология предупреждения и ликвидации пробелов
148. Тюрина Е. Как управлять качеством образования /
149. Диагностика средней школы: Некоторые проблемы современный дидактики/ Под
152. Щукина Г.И. Активизация позновательной деятельности учащихся в учебном
Қосымша А
Оқушыларға арналған сауалнама
Құрметті оқушы!
Сізден анкетамен танысып, ондағы сұрақтарға жауап беруіңізді өтінеміз. Нәтижелері
Анкетаны толтырудағы нұсқаулар:
Сұрақтармен қатар жауаптардың бірнеше нұсқасы беріледі. Ең алдымен мұқият
Зерттеу жұмысына қатысқандарыңыз үшін алдын ала рахмет!
Оқу процесінде қандай өзін өзі ұйымдастыру қабілеттерін пайдаланасыз?
Оқушы қандай оқу дағдыларын меңгеру керек? Сандық тұрғыдан көрстеңіз.
1.
Сіздің ойыңызша оқу іс әрекетіне оқудағы жетістіктер әсер етеді
Иә, әрине.
Жоқ, әсер етпейді.
«Білім беру жетістіктеріне мониторинг жүргізу »т ұғымын қалай түсінесіз?
Психологиялық факторлар оқу іс әрекетінің жетістіктеріне әсер етеді ме?
Иә, әрине
Әрдайым емес.
Жауап бере алмаймын.
6. Оқу тақырыптарымен жұмыс жасағанда жұмыстың қандай тәсілдерін пайдаланасыз?
Атаңыз:
1.
7. Білім беру сапасына мониторинг жүргізу туралы ақпараттарды қандай
Мұғалімнен
білім беру сапасына мониторинг жүргізу өз бетінше оқу дағдысын
Иә, әсер етеді.
Жеткіліксіз.
Қосымша Б
Оқытушылар мен мұғалімдерге арналған сауалнама
Мына ұғымдардың мәнін ашып беруіңізді өтінеміз:
«білім беру мониторингі»
«білім беру сапасы»
«оқушылардың білімдегі жетістігі»
білім спасының қандай параметрлерін айта аласыз?
Сіздің білім алып жатқан мекемеңіздің іс әрекеті білім берудегі
Сіз оқу процесінде білім берудің жетістіктерінің мониторингін қкейдеолданасыз ба?
әрқашан
кейде
қажет деп есептемеймін
Сіз оқушыларды білім беруде өзін өзі диагностикалау әдісіне үйретесіз
әрқашан
кейде
жоқ
6.«Білім сапасына мониторинг жүргізудің теориясы мен практикасы» деген мұғалімнің
Иә, бұл өте қажетті
Білмеймін
Жоқ, міндетті емес
7.Сіздің ойыңызша, оқу процесінде оқушыға немесе студентке «Білім беруге
Иә
Білмеймін
Жоқ
Осы тақырып бойынша педагогикалық зерттеулерді білісіңба? Оны кімдер жүргізеді?___________________________________
Оқу процесінде білім беруде диагностика мен мониторинг жүргізуге не
Ештеңе
Оқушылардың қызығушылық танытпауы;
Ғылыми және әдістемелік әдебиеттердің жетіспеуі;
өзімнің енжарлығым
«Диагностика және мониторинг білім сапасының арттырудың шарты ретінде» деген
Бұл мәселе тек мектептің ғана емес, бәрі бір де
Бұдан басқа маңызды мәселелер бар;
Бұл мәселе өте өзекті мәселе болып табылады;
Бұл мәселенің маңыздылығы мен өзектілігі талқылауға жатпайды, оны тез
Қосымша В
Сабаққа қатысу парағы
Қатысу күні_______Пәні_______ Мұғалім_______ сынып_________
Қатысу мақсаты_____________________________________________
Сабақ тақырыбы_____________________________________________
Сабақ мақсаты_______________________________________________
№ Сабақ аспектілері Сабақ компоненетері Ескертулер мен ұсыныстар
1
Ұйымдастырушылық
Сабақты ұйымдастыру
Мақсатты қою
Сабақта уақытты тиімді пайдалана білу
Оқушылардың тәртіптілігі мен сабаққа зейін бөлуі
Сабақтың дұрыс өтуін қадағалау
2
Мазмұндық
Сабақтың ғылыми мазмұндылығы
Сабақтың мұғалім қойған мақсат, міндеттерге сай өтуі
Мұғалімнің білім мазмұнының практикалық жағын ашу.
3
Әдістемелік
Мұғалімнің таңдаған оқыту әдісі сабақ мазмұны мен оқушылардың дайындық
Сабақта жаңа технологияларды немесе олардың элементтерін қолдану
Оқу дағдылары мен біліктері қалыптасу
Кабинет мүмкіндігін пайдалану
Бақылауды жұзеге асыру
Үй тапсырмасын ұйымдастыру (көлемі), (дифференциация) және т.б.
Сабақ құрылымының үш фазасын сақтау
4
Психологиялық
Оқушылардың ой әрекетін белсендіру, олардың өз бетінше жұмыс істеуін
Оқыту үдерісінің дифференциасы, индивидуалды қатынас жасауды жүзеге асыру
Сабақтың білім сапасын арттыруға қосқан үлесі
Қосымша Г
Оқушылардың пәндер бойынша танымдық қызығушылығын анықтауға арналған сауалнама
Құрметті оқушы! Бұл сауалнама оқу үдерісінің сапасын арттыруға қажетті
Сіздің төмендегі пәндерге деген қызығушылығыңыз қандай?
2 – әрқашан, 1– кейде, 0 – ешқашан.
№ Көзқарасы Пән
Тілі Әдеб Тарих. Мат. Дене ш Биол. Геогр. Инф.
I
1 Сабақ қызық өтеді
2 Үйренуге жеңіл
3 Жақсы бағалар алған ұнайды
II
4 Пән үлкен практикалық мәнге ие
5 Парыз болған соң оқимын
6 ЖОО түсуге қажетті пән
III
7 Мазмұны бойынша қызықты
8 Жұмыстың әртүрлі формаларын ұнатамын
IV
9 Оқыған ұнайды
10 Қосымша көп оқимын, сондықтан өзімді сенімді сезінемін
12 Ойлануды талап етеді, қиын тапсырмаларды шешкен ұнайды
81
Ұлттық Бырыңғай тестілеу
Мемлекеттік аралық бақылау
Эксперттік баға, аудит
Салыстырмалы халықаралық зерттеу
Қ.Р. білім сапасының мониторингінің ұлттық жүйесі
Аккредитация
СМЖ сертификациясы
Салыстырмалы халықаралық зерттеу
Сапа менеджментінің жүйесі
Педагогикалық кадрларды аттестациялау
Сапа менеджменті жүйесінің халықаралық сертификациясы
Білім беру бағдарламаларын аккредитациялау
Білім беру ұйымын аттестациялау
Білім сапасын қамтамасыз ету жүйесі
Білім беру ұйымдарын аккредитациялау
Лицензиялау
Білім беру ұйымдарын халықаралық аккредитациялау
Мемлекеттік баға
Халықаралық баға
Білім беру ұйымының өзін өзі аттестациялау
Білім беру жүйесі сапасының сыртқы бағасы
Білім беру жүйесі сапасының ішкі бағасы
Тәуелсіз қоғамдық ұйымдардың бағасы
Мониторинг құралдары:
Техникалық құралдар (ЭЕҚ, сканерлер, принтерлер және т.б.)
Өлшеу құралдары
Тесттер;
Сауалнамалар;
Анкеталар;
Статистикалық есеп формалары
Мониторинг субъектілері
Оқушылар;
Мұғалімдер;
Мектеп әкімшілігі.
Мониторингтік процесстер:
Жоспарлау;
Ақпараттарды жинау;
Ақпараттар өңдеу;
Ақпараттарды ұсыну
Өлшеу процедурасы және ақпаратты жинау:
Жағдай тудыру;
Сапа өлшеуіші
Ақпаратты математикалық және статистикалық өңдеу
Салыстыру, анализ, синтез
Түсіндірме мен қорытынды
Мониторингтік көрсеткіштер кешені:
Параметрлер;
Алғашқы
Екінші
индикаторлар
Мониторинг объектілері:
Мектептің білім беру жүйесі;
Білім деңгейі;
Бастауыш білім;
Орта білім;
Жоғары білім;
Оқу үдерісі;
Оқушылар және т.б.
Ақпаратты ұсыну формасы:
Электронды;
Қағаз күйінде
Ақпаратты жеткізу формалары:
Жыл сайынғы ақпараттық есептер
Ғылыми есептер;
Педкеңес жәнет.б.
Эксперименттік әдістің теориялық негіздері
Бақылау әдісі
Музыкалық білім беру педагогикасының пәні және міндеттері
Мектептегі қабілетті оқушы балалар
Еңбек тәрбиесі арқылы мектеп оқушыларын шығармашылыққа баулу жолдары
Психологияның зерттеу әдістері жайында
Музыкалық білім беру педагогикасының маңызы және педагог - музыканттың әдіснамалық мәдениеті жайында
Музыкалық білім беру педагогикасы - қоғам дамуымен біте қайнасқан өзіндік даму тарихы бар ғылым саласы
Сынып жетекшісінің міндеттері
Эмпирикалық зерттеу әдістері, педагогика ғылымындағы рөлі